Đề bài: Phân tích khổ thơ sau trong bài Đây mùa thu tới: "Hơn một loài hoa... <br />
xương mỏng manh"<br />
Bài làm:<br />
Khác với mùa xuân vui tươi, mùa hè rực rỡ hay mùa đông heo hắt, u buồn thì mùa thu lại <br />
ưa khoác lên cho mình tấm áo lặng lẽ, thâm trầm hơn cả. Bấy lâu nay các thi văn, nghệ sĩ <br />
vẫn rất thích lấy mùa thu làm đề tài cho tác phẩm của mình, bởi đơn giản mùa thu là mùa <br />
dễ gây cho con người ta nhiều cảm xúc hơn cả. Kể sơ đã thấy Nguyễn Khuyến có chùm <br />
thơ thu ba bài: Thu điếu, Thu ẩm, Thu vịnh, Lưu Trọng Lư có bài Tiếng thu, Hữu Thỉnh <br />
có bài Sang thu, Nguyễn Bính cũng có bài Bắt gặp mùa thu,... Và còn nhiều tác giả khác <br />
nữa cũng thích viết về thu, riêng Xuân Diệu nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân đôi lúc <br />
cũng ghé sang thu để rồi viết nên bài thơ Đây mùa thu tới với những cảm giác thật mới, <br />
thật buồn man mác, khác hẳn với cái nét rạo rực nồng nàn trong Vội vàng.<br />
Đọc Đây mùa thu tới của Xuân Diệu đã nhiều lần, và lần nào tôi cũng đọc lại mấy câu <br />
sau, bởi sự tinh tế trong cảm nhận của nhà thơ về mùa thu với cảnh vật.<br />
"Hơn một loài hoa đã rụng cành<br />
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh;<br />
Những luồng run rẩy rung rinh lá...<br />
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh."<br />
Sau cái hình ảnh hàng liễu buồn đứng rũ tóc, thả bóng thu về, Xuân Diệu theo ngọn gió <br />
thu vào mảnh vườn thu với những cảnh sắc thật phong tình, lãng mạn và hơn cả đó là nỗi <br />
buồn cô đơn man mác, len lỏi trong cảnh vật. Mùa xuân, mùa hè vốn là thời gian mà đủ <br />
thứ hoa bung dáng, khoe sắc rực rỡ, thì thu về chỉ còn lại nàng cúc lặng lẽ nở những đóa <br />
vàng, đóa cam tô điểm. Và rồi những loài hoa đã quá mùa khoe sắc cũng lác đác rơi rụng, <br />
mỗi ngày đôi ba đóa, một vẻ đẹp của sự lụi tàn, không quá xơ xác tiêu điều, mà ngấm <br />
dần trong cảnh vật, trong vần thơ. Chẳng thế mà Xuân Diệu lại tinh tế diễn đạt cái sự <br />
rơi rụng từ từ ấy bằng cụm "Hơn một loài hoa", "hơn một" có nghĩa là nhiều, nhưng <br />
không chỉ rõ có bao nhiêu, bởi biết bao nhiêu loài thi nhau rơi rụng, diễn đạt như thế để <br />
đem lại tính thi vị, cũng như truyền đạt đủ cái cảm xúc hào hoa, nho nhã của mùa thu.<br />
Câu "Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh", sự tinh tế trong cảm nhận về sắc thu của Xuân <br />
Diệu lại càng được thể hiện rõ. Sắc đỏ ở đây chẳng phải là màu của loài hoa rực rỡ nào <br />
mà đó là sắc chuyển của lá khi thu về. Thu cứ về lặng lẽ, những đốm đỏ hiện diện trên <br />
từng cái lá xanh tự bao giờ chẳng ai hay biết, ngày này qua ngày khác, màu đỏ ấy loang <br />
dần, lang dần mãi, nhuộm đỏ, nhuộm vàng cả vườn cây vốn chỉ một màu xanh ngắt. Sự <br />
thu hóa ấy diễn ra một cách từ từ tiềm ẩn, chứ chẳng phải thoắt cái vườn xanh đã <br />
chuyển vàng như nhiều người thường nói, tinh tế là tinh tế ở chỗ đó. Xét lại, Xuân Diệu <br />
nói sắc đỏ thay vì nói sắc vàng theo thực tế, chắc bởi ông vốn yêu màu đỏ của lá phong <br />
hoặc chỉ để làm nổi bật cái sự tương quan đối lập giữa hai màu xanh và đỏ trên một mặt <br />
lá, để từ đấy khiến độc giả phải thấy ấn tượng mạnh về cái sự chuyển đổi rất đỗi dịu <br />
dàng của mùa thu.<br />
Một cơn gió nhẹ thổi qua, làm từng chiếc lá xanh xanh đỏ đỏ tựa như có sức sống, có linh <br />
hồn cũng phải "run rẩy", "rung rinh", cơn gió thu ấy vừa có chút lạnh lẽo lại cũng rất đỗi <br />
dịu dàng, trìu mến, mơn trớn, vuốt ve từng chiếc lá thu. Và rồi lá say gió, lá rơi, lá rụng để <br />
lại "Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh", đó là cái dáng thu gầy guộc, mỏng manh, cô <br />
đơn, quạnh hiu. Dáng vẻ của mùa thu được gợi lên từ những nhánh cây trơ trụi, rụng hết <br />
lá, một cảm giác xơ xác, lại tiêu điều. Dường như cảnh vật đã dần cạn kiệt sức sống, <br />
những từ "khô", "gầy" mang đến cảm giác kiệt quệ, khô héo của một hồn thu xơ xác tàn <br />
tạ, rồi cả cái gió lạnh hiu hiu thổi khiến cây lá phải "run rẩy", lại càng tăng thêm vẻ cô <br />
đơn, lạc lõng của mùa thu, của hồn người.<br />
Đây mùa thu tới của Xuân Diệu là một bài thơ hay và gợi nhiều cảm xúc, cũng khác hẳn <br />
với cái hồn thơ, tình thơ thường thấy của Xuân Diệu, tuy nhiên sự lãng mạn, hào hoa <br />
trong thơ của ông vẫn còn đó. Bao trùm cả bài thơ là điệu buồn trầm lặng, man mác của <br />
mùa thu, từ đó gợi nên cái cô đơn, lẻ loi trong hồn người. Đặc biệt bằng những quan sát <br />
và cảm nhận tinh tế cảnh sắc mùa thu biến chuyển trong bài được Xuân Diệu diễn tả rất <br />
tài tình, thi vị, tuy buồn đấy nhưng lãng mạn, hào hoa cũng chẳng thể thiếu đi phân nào.<br />
<br />