Phẫu thuật cắt túi mật nội soi ở người cao tuổi

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> PHAÃU THUAÄT CAÉT TUÙI MAÄT NOÄI SOI ÔÛ NGÖÔØI CAO TUOÅI<br /> Traàn Vaên Phôi*, Nguyeãn Hoaøng Baéc*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Muïc tieâu: Coâng trình nghieân cöùu nhaèm so saùnh moät soá yeáu toá laâm saøng, caän laâm saøng vaø keát quaû ñieàu<br /> trò giöõa 2 nhoùm beänh nhaân treû tuoåi vaø cao tuoåi trong caét tuùi maät noäi soi ñeå ñaùnh giaù vai troø caét tuùi maät noäi soi<br /> ôû ngöôøi cao tuoåi.<br /> Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu: Nghieân cöùu caét ngang. Nhöõng beänh nhaân ñöôïc moå caét tuùi maät<br /> noäi soi taïi Beänh vieän Ñaïi hoïc Y döôïc töø 1-2001 ñeán 10-2001. Chuùng toâi loaïi nhöõng tröôøng hôïp ghi nhaän<br /> khoâng ñaày ñuû.<br /> Keát quaû: Trong 322 tröôøng hôïp caét tuùi maät noäi soi cuûa chuùng toâi coù 100 tröôøng hôïp caét tuùi maät ôû ngöôøi<br /> treân 60 tuoåi. Coù 60% beänh nhaân treân 60 tuoåi coù nhöõng beänh maõn tính khi caét tuùi maät noäi soi. Tæ leä nam/nöõ<br /> caàn caét tuùi maät noäi soi ôû ngöôøi cao tuoåi gaàn gioáng ngöôøi treû tuoåi. 72% vaùch tuùi maät moûng, oå buïng saïch ôû 80%<br /> vaø 94% ñöôïc moå töø 1 ñeán 2 giôø, 100% vieâm maõn vaø 97% trung tieän trong 2 ngaøy ñaàu.<br /> Keát luaän: Tuy coù nhieàu beänh maõn tính hôn so vôùi ngöôøi treû tuoåi nhöng veà thôøi gian moå bieán chöùng vaø<br /> keát quaû ñieàu trò ngang vôùi caét tuùi maät noäi soi ôû ngöôøi treû.<br /> <br /> SUMMARY<br /> LAPAROSCOPIC CHOLECYSTECTOMY IN ELDERLY PATIENTS<br /> Tran Van Phoi, Nguyen Hoang Bac * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplement of No 1: 35 - 38<br /> <br /> Aims: comparing on factors of clinical signs, laboratory test and result between two group- elderly and<br /> young patients - in order to confirm the role of laparoscopic cholecystectomy in elderly patients.<br /> Backgrounds and methods: Cross-sectional study. Patients were operated at university medical center<br /> from January 2001 to October 2001. We excluded the patient with not fully detail recorded.<br /> Results: In 322 patients laparoscopic cholecystectomy, we have 100 patients over 60. 60% patients over<br /> 60 have chronic diseases. Male/Female ratio is the same between two groups. 72% wall of gallbladder is<br /> thin, peritoneal cavity is clear in 80% and 94% of operating time is 1-2hour. 100% of gallbladder is chronic<br /> inflammation and 97% bowel movement become normal in the first 2 days.<br /> Conclusion: There is much more chronic disease in elderly patients than young patients but operating<br /> time, complications and results is the same in 2 groups.<br /> Töø khi ñöôïc aùp duïng laàn ñaàu tieân bôûi Philippe<br /> Mouret vaøo naêm 1987 ôû Phaùp, caét tuùi maät noäi soi ñaõ<br /> nhanh choùng phoå bieán khaép theá giôùi ñeå ñieàu trò soûi<br /> tuùi maät. Caét tuùi maät noäi soi ñöôïc aùp duïng ôû Vieät<br /> Nam töø naêm 1992 (9) vaø cuõng nhanh choùng trôû neân<br /> phoå bieán (10). Ban ñaàu caét tuùi maät noäi soi chæ thöïc<br /> hieän ôû nhöõng beänh nhaân ít nguy cô phaãu thuaät. Khi<br /> ñaõ thaønh thaïo caét tuùi maät noäi soi ñöôïc môû roäng chæ<br /> ñònh cho nhieàu nhoùm ñoái töôïng trong ñoù coù ngöôøi<br /> cao tuoåi. Ñaëc ñieåm cuûa nhöõng beänh nhaân trong<br /> <br /> nhoùm naøy laø coù nhieàu beänh maõn tính ñi keøm. Ngay<br /> caû trong phaãu thuaät caét tuùi maät moå môû kinh ñieån<br /> moå ôû ngöôøi cao tuoåi cuõng khoù khaên hôn so vôùi ngöôøi<br /> treû tuoåi, chính vì theá chuùng toâi tieán haønh nghieân<br /> cöùu naøy.<br /> Coâng trình nghieân cöùu nhaèm so saùnh moät soá<br /> yeáu toá laâm saøng, caän laâm saøng vaø keát quaû ñieàu trò<br /> giöõa 2 nhoùm beänh nhaân cao tuoåi vaø treû tuoåi ñeå xaùc<br /> ñònh khaû naêng cuûa phaãu thuaät noäi soi ôû nhoùm beänh<br /> nhaân cao tuoåi.<br /> <br /> * Boä moân ngoaïi tröôøng ÑHYD TP.HCM<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi khoa<br /> <br /> 35<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br /> CÖÙU<br /> Nhöõng beänh nhaân caét tuùi maät noäi soi do soûi tuùi<br /> maät töø 1. 2001 ñeán 10. 2001. Khoâng ñöa vaøo nghieân<br /> cöùu caùc beänh nhaân ñuû döõ lieäu, ñöôïc 322 tröôøng hôïp.<br /> Phöông phaùp nghieân cöùu hoài cöùu, caét ngang.<br /> Beänh nhaân ñöôïc caét tuùi maät noäi soi vaø theo doõi<br /> trong khi naèm vieän. Ghi nhaän caùc trieäu chöùng laâm<br /> saøng vaø caän laâm saøng. Phuùc trình moå vaø theo doõi<br /> trong khi coøn naèm vieän.<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> ÔÛ ngöôøi cao tuoåi coù 60% maéc caùc beänh khaùc ñi<br /> keøm khi phaãu thuaät. Trong ñoù beänh tim chieám 35%<br /> vaø beänh khaùc chieám 20%.<br /> Baûng 4: Giaù trò BUN<br /> Treû<br /> Bình thöôøng<br /> Cao<br /> <br /> BN<br /> 184<br /> 38<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 72<br /> 72<br /> 28<br /> 28<br /> <br /> Tæ leä<br /> 83<br /> 17<br /> <br /> Ñeå ñaùnh giaù beänh thaän, chuùng ta ño BUN. ÔÛ<br /> nhoùm beänh nhaân cao tuoåi tæ leä BUN cao hôn bình<br /> thöôøng nhieàu hôn ôû nhoùm ngöôøi treû.<br /> <br /> Tröôùc khi phaãu thuaät, chuùng toâi laøm caùc xeùt<br /> nghieäm tieàn phaãu ñaëc bieät ñieän tim, ôû 2 nhoùm ñeå<br /> xaùc ñònh taàn suaát beänh tim trong nhoùm beänh.<br /> nhöõng beänh nhaân naøo coù beänh tim, cao huyeát aùp,<br /> hay baát thöôøng treân ñieän tim, khi moå chuùng toâi chæ<br /> bôm hôi CO2 vôùi aùp löïc thaáp töø 8-10mmHg. Caùc<br /> beänh nhaân treû ñöôïc bôm hôi vôùi aùp löïc cao hôn 1214mmHg.<br /> <br /> Baûng 5: Vaùch tuùi maät treân sieâu aâm<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU<br /> <br /> Baûng 6: OÅ buïng<br /> <br /> Treû tuoåi<br /> Cao tuoåi<br /> <br /> Soá BN<br /> Tæ leä<br /> <br /> Phuø neà<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 3<br /> 1<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> Treû<br /> Saïch<br /> Dòch<br /> Dính<br /> <br /> Treân 60<br /> 100<br /> 31, 1<br /> <br /> BN<br /> 67<br /> 28<br /> <br /> Daày<br /> Tæ leä<br /> 31<br /> 28<br /> <br /> Hai daïng vaùch tuùi maät moûng vaø daày gaëp nhieàu<br /> nhaát. ÔÛ ngöôøi cao tuoåi chieám 100% vaø ôû ngöôøi treû<br /> tuoåi chieám 99%.<br /> <br /> Baûng 1: Tuoåi<br /> Döôùi 60<br /> 222<br /> 68, 9<br /> <br /> Moûng<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 152<br /> 68<br /> 72<br /> 72<br /> <br /> BN<br /> 188<br /> 2<br /> 32<br /> <br /> Tæ leä<br /> 85<br /> 1<br /> 14<br /> <br /> BN<br /> 80<br /> 20<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> Tæ leä<br /> 80<br /> 20<br /> <br /> Nhö theá chuùng ta thaáy ngöôøi cao tuoåi coù vieâm<br /> tuùi coù tæ leä khoaûng 31% so vôùi ngöôøi treû<br /> <br /> Khoâng coù söï khaùc bieät veà tình traïng oå buïng cuûa<br /> ngöôøi treû coù soûi tuùi maät caàn moå vaø ngöôøi cao tuoåi.<br /> <br /> Baûng 2: Giôùi<br /> <br /> Baûng 7: Thôøi gian moå<br /> <br /> Nam<br /> Nöõ<br /> <br /> Döôùi 60<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 42<br /> 19<br /> 180<br /> 81<br /> <br /> Treân 60<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 12<br /> 12<br /> 88<br /> 88<br /> <br /> ÔÛ ngöôøi treû vaø ngöôøi cao tuoåi tæ leä nam vaø nöõ<br /> maéc beänh gaàn gioáng nhau khoâng coù söï khaùc bieät roõ<br /> Baûng 3: Tieàn söû beänh<br /> <br /> Treû tuoåi<br /> Cao tuoåi<br /> <br /> Beänh tim Beänh phoåi Tieåu ñöôøng Beänh<br /> BN Tæ leä BN Tæ leä BN Tæ leä BN<br /> 28<br /> 12<br /> 3<br /> 1<br /> 5<br /> 2<br /> 46<br /> 35<br /> 35<br /> 2<br /> 2<br /> 3<br /> 3<br /> 20<br /> <br /> khaùc<br /> Tæ leä<br /> 21<br /> 20<br /> <br /> Beänh khaùc laø nhöõng beänh ngoaøi beänh tim, beänh<br /> phoåi, tieåu ñöôøng. Ñoù laø caùc beänh vieâm daï daøy, vieâm<br /> khôùp...<br /> <br /> 36<br /> <br /> Treû<br /> Döôùi 1 giôø<br /> 1 – 2 giôø<br /> 2 – 3 giôø<br /> Treân 3 giôø<br /> <br /> BN<br /> 80<br /> 128<br /> 11<br /> 4<br /> <br /> Tæ leä<br /> 36<br /> 58<br /> 5<br /> 1<br /> <br /> BN<br /> 36<br /> 58<br /> 6<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> Tæ leä<br /> 36<br /> 58<br /> 6<br /> <br /> Thôøi gian moå ôû nhoùm cao tuoåi vaø treû tuoåi ngang<br /> nhau. Ñaây laø öu ñieåm cuûa phaãu thuaät noäi soi khi<br /> khoâng keùo daøi thôøi gian moå.<br /> Baûng 8: Giaûi phaãu beänh<br /> Treû tuoåi<br /> Vieâm maõn<br /> Vieâm caáp<br /> <br /> BN<br /> 221<br /> 1<br /> <br /> Tæ leä<br /> 99<br /> 1<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 100<br /> 100<br /> <br /> ÔÛ caû 2 nhoùm beänh nhaân vieâm tuùi maät maõn do<br /> soûi laø chuû yeáu, vieâm tuùi maät caáp khoâng ñaùng keå.<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi khoa<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> Baûng 9: Trung tieän<br /> <br /> Döôùi 1 ngaøy<br /> 2 ngaøy<br /> 3 ngaøy<br /> 4 ngaøy<br /> <br /> Treû tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 3<br /> 1<br /> 88<br /> 40<br /> 123<br /> 55<br /> 8<br /> 4<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 1<br /> 1<br /> 47<br /> 47<br /> 49<br /> 49<br /> 3<br /> 3<br /> <br /> Khoâng thaáy coù söï khaùc bieät veà thoáng keâ giöõa<br /> ngöôøi cao tuoåi vaø ngöôøi treû tuoåi veà ngaøy coù laïi trung<br /> tieän<br /> Baûng 10: Khaùng sinh<br /> <br /> Döôùi 2 ngaøy<br /> Treân 3 ngaøy<br /> <br /> Treû tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 196<br /> 88<br /> 26<br /> 12<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 85<br /> 85<br /> 15<br /> 15<br /> <br /> Söû duïng khaùng sinh cuõng khoâng coù söï khaùc bieät<br /> coù yù nghóa thoáng keâ<br /> Baûng 11: Ngaøy xuaát vieän<br /> <br /> 1 ngaøy<br /> 2 ngaøy<br /> 3 ngaøy<br /> 4 ngaøy<br /> 5 ngaøy<br /> Treân 5 ngaøy<br /> <br /> Treû tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 1<br /> 0, 5<br /> 41<br /> 18, 5<br /> 111<br /> 50, 0<br /> 54<br /> 24, 0<br /> 9<br /> 4, 5<br /> 6<br /> 2, 5<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 1<br /> 1<br /> 17<br /> 17<br /> 51<br /> 51<br /> 21<br /> 21<br /> 5<br /> 5<br /> 5<br /> 5<br /> <br /> Phaàn lôùn beänh nhaân ñöôïc xuaát vieän tröôùc ngaøy<br /> thöù 3. Thôøi gian xuaát vieän trung bình ôû ngöôøi cao<br /> tuoåi laø laø 3, 4 ngaøy ngaén nhaát laø 1 ngaøy vaø daøi nhaát<br /> laø 12 ngaøy.<br /> Baûng 12: Keát quaû<br /> <br /> Toát<br /> Trung bình<br /> <br /> Treû tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 153<br /> 69<br /> 69<br /> 31<br /> <br /> Cao tuoåi<br /> BN<br /> Tæ leä<br /> 69<br /> 69<br /> 31<br /> 31<br /> <br /> Chuùng toâi goïi beänh nhaân coù keát quaû toát laø beänh<br /> nhaân moå khoâng bieán chöùng vaø xuaát vieän trong voøng<br /> 3 ngaøy. Beänh nhaân coù keát quaû trung bình laø beänh<br /> nhaân moå khoâng bieán chöùng naëng nhöng do ñau, tuï<br /> dòch treân sieâu aâm phaûi naèm laâu hôn 3 ngaøy. Keát quaû<br /> ñieàu trò gioáng nhau ôû caû 2 nhoùm.<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Caét tuùi maät noäi soi ñöôïc öùng duïng vaøo hoaøn<br /> caûnh Vieät Nam vaø trôû neân phoå bieán töø thaäp kyû<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi khoa<br /> <br /> 90(9,10). Tæ leä beänh nhaân cao tuoåi caàn caét tuùi maät noäi<br /> soi gioáng nhö taùc giaû Montori ôû Canada vaøo khoaûng<br /> 31%(8). Ñaây thöïc söï laø moät vaán ñeà ñaùng quan taâm vì<br /> trong thôøi gian gaàn nay vôùi söï caûi thieän ñieàu kieän<br /> soáng daân soá tuoåi thoï nöôùc ta coù khuynh höôùng ngaøy<br /> caøng taêng.<br /> Tæ leä nöõ nhieàu ñaùng keå so vôùi beänh nhaân nam<br /> 88% so vôùi 12%, tuy nhieân söï phaân boá nam/nöõ ôû<br /> ngöôøi treû cuõng cho keát quaû töông töï. So vôùi nghieân<br /> cöùu cuûa Tagle(12) ghi nhaän 43% laø nam 57% nöõ, theo<br /> Coelo thì nöõ chieám 78% vaø nam chieám 22%. Nhö<br /> theá tæ leä nam phaûi caét tuùi maät do soûi tuùi maät ôû coâng<br /> trình naøy coù thaáp hôn so vôùi nöôùc ngoaøi.<br /> Beänh nhaân cao tuoåi coù beänh maõn tính nhieàu<br /> ñaùng keå so vôùi beänh nhaân treû tuoåi. Coù 60% beänh<br /> nhaân coù beänh maõn tính trong ñoù beänh tim maïch laø<br /> nhieàu nhaát chieám 35%. Theo Tagle thì tæ leä cao<br /> huyeát aùp ôû beänh nhaân cao tuoåi laø 44%. Beänh phoåi laø<br /> 7% trong khi chuùng toâi chæ ghi nhaän 3% beänh phoåi<br /> nay coù leõ chuùng toâi ñaõ thaän troïng khi chæ ñònh moå,<br /> khoâng moå cho nhöõng beänh nhaân coù beänh phoåi neân<br /> khoâng ghi nhaän nhieàu tæ leä beänh naøy. Moät soá khuyeán<br /> caùo neân moå cho nhöõng beänh nhaân cao tuoåi nhaát laø<br /> nhöõng beänh nhaân coù ASA III baèng phöông phaùp<br /> khoâng bôm hôi. Chuùng toâi khoâng coù kinh nghieäm<br /> trong laõnh vöïc naøy vì taát caû beänh nhaân chuùng toâi<br /> moå ñeàu duøng bôm hôi CO2. Nhöõng beänh nhaân naøy<br /> khi moå chuùng toâi bôm hôi vôùi aùp löïc thaáp 8 –<br /> 10mmHg vaø khoâng ghi nhaän tai bieán ñaùng keå naøo<br /> do bôm hôi.<br /> Vôùi aùp löïc naøy coù laøm giaûm aùp löïc maùu trong heä<br /> thoáng tónh maïch gan hay khoâng, coù aûnh höôûng ñeán<br /> chöùc naêng gan khoâng? Chuùng toâi khoâng nghieân cöùu<br /> ñöôïc khía caïnh naøy. Ñieàu naøy khoâng xaûy ra khi moå<br /> môû(11).<br /> Chæ ñònh moå caét tuùi maät ôû ngöôøi cao tuoåi chuû<br /> yeáu trong vieâm tuùi maät maõn tính 100% tröôøng hôïp<br /> vaø chæ moät tröôøng hôïp vieâm tuùi maät caáp ôû ngöôøi treû.<br /> Ñaây laø ñaëc ñieåm cuûa beänh vieän khoâng coù heä thoáng<br /> caáp cöùu neân khoâng coù nhieàu beänh nhaân vieâm caáp.<br /> Vôùi caùc taùc giaû khaùc, 3 chæ ñònh ñieàu trò chính laø côn<br /> ñau quaën maät, vieâm ñöôøng maät vieâm tuïy caáp. Coù leõ<br /> do ñaëc ñieåm naøy neân beänh nhaân chuùng toâi coù<br /> <br /> 37<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> thôøi gian naèm vieän töông ñoái ngaén chæ 3, 4 ngaøy so<br /> vôùi caùc taùc giaû khaùc nhö Tagle, thôøi gian naèm vieän<br /> trung bình trong 5 ngaøy. Theo Laycock 53, 5% (5) caét<br /> tuùi maät noäi soi do vieâm tuùi maät caáp do soûi. Thôøi gian<br /> naèm vieän trung bình laø 7, 6 ngaøy.<br /> Tæ leä chung chuyeån sang moå môû laø 0% theo<br /> Montori. Khoâng ghi nhaän tröôøng hôïp naøo phaûi<br /> chuyeån sang moå môû. Tuy nhieân theo moät soá taùc giaû<br /> tæ leä naøy ñaùng keå. Chuyeån moå hôû 3% theo Tagle (12)<br /> theo Filiras thì tæ leä naøy laø 10, 6%. Theo Miheiro laø<br /> 15%.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5<br /> <br /> Bieán chöùng ôû ngöôøi cao tuoåi sau caét tuùi maät noäi<br /> soi khoâng nhieàu hôn so vôùi ngöôøi treû.<br /> Khoâng töû vong trong nhoùm nghieân cöùu. Töû<br /> vong Tagle cuõng ghi nhaän 2 tröôøng hôïp, do nhieãm<br /> truøng huyeát vaø suy ña cô quan. Töû vong 1% theo<br /> Filiras(3). Töû vong Miheiro laø 2%. Töû vong 1, 4%(6).<br /> Khoâng so saùnh keát quaû moå noäi soi vaø moå môû<br /> trong caét tuùi maät noäi soi ôû ngöôøi cao tuoåi vaø treû tuoåi<br /> vì chuùng toâi khoâng moå môû. Theo moät soá nghieân cöùu<br /> nöôùc ngoaøi moå môû nhieàu bieán chöùng hôn so vôùi moå<br /> noäi soi.<br /> Theo nghieân cöùu, khi so saùnh caét tuùi maät noäi soi<br /> ôû beänh nhaân treû tuoåi vaø cao tuoåi khoâng coù söï khaùc<br /> bieät veà tæ leä bieán chöùng cuõng nhö keát quaû ñieàu trò. Coù<br /> ñöôïc keát quaû naøy laø do chuùng toâi choïn beänh caån<br /> thaän nhaát laø khi moå ôû ngöôøi cao tuoåi chuùng toâi duy<br /> trì bôm hôi ôû möùc 10mmHg trôû xuoáng. Nhö theá roõ<br /> raøng caét tuùi maät noäi soi ôû ngöôøi cao tuoåi khoâng coù<br /> trôû ngaïi ñaùng keå naøo cho duø nhoùm beänh nhaân naøy<br /> coù nhieàu beänh maõn tính hôn beänh nhaân treû tuoåi.<br /> Keát quaû naøy phuø hôïp nhaän ñònh cuûa caùc taùc giaû nöôùc<br /> ngoaøi. Khoâng coù söï khaùc bieät trong bieán chöùng vaø<br /> keát quaû ñieàu trò caét tuùi maät ôû beänh nhaân treân 70 vaø<br /> beänh nhaân treû veà caùc yeáu toá khaûo saùt.<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> during laparoscopic cholecystectomy in elderly ASA III<br /> patients. Can-J-Anaesth. 1996 Aug; 43 (8): 783-8<br /> Feldman-MG;<br /> Russell-JC;<br /> Lynch-JT;<br /> Mattie-A.<br /> Comparison of mortality rates for open and closed<br /> cholecystectomy in the elderly: Connecticut statewide<br /> survey. J-Laparoendosc-Surg. 1994 Jun; 4 (3): 165-72<br /> Firilas-A;<br /> Duke-BE;<br /> Max-MH.<br /> Laparoscopic<br /> cholecystectomy in the elderly. Surg-Endosc. 1996 Jan;<br /> 10 (1): 33-5 discussion 36<br /> Ido-K; Suzuki-T; Kimura-K; Taniguchi-Y; Kawamoto-C;<br /> Isoda-N;<br /> Nagamine-N;<br /> Ioka-T;<br /> Kumagai-M.<br /> Laparoscopic cholecystectomy in the elderly: analysis<br /> of pre-operative risk factors and postoperative<br /> complications. J-Gastroenterol-Hepatol. 1995 Sep-Oct;<br /> 10 (5): 517-22<br /> Laycock, -W-S; Siewers, -A-E; Birkmeyer, -C-M;<br /> Wennberg, -D-E; Birkmeyer, -J-D. Variation in the use<br /> of laparoscopic cholecystectomy for elderly patients<br /> with acute cholecystitis. Arch-Surg. 2000 Apr; 135 (4):<br /> 457-62<br /> Massie-MT; Massie-LB; Marrangoni-AG; D'Amico-FJ;<br /> Sell-HW<br /> Jr.<br /> Advantages<br /> of<br /> laparoscopic<br /> cholecystectomy in the elderly and in patients with<br /> high ASA classifications. J-Laparoendosc-Surg. 1993<br /> Oct; 3 (5): 467-76<br /> Milheiro-A; Castro-Sousa-F; Oliveira-L; Joao-Matos-M.<br /> Pulmonary function after laparoscopic cholecystectomy<br /> in the elderly (see comments). Br-J-Surg. 1996 Aug; 83<br /> (8): 1059-61<br /> Montori, -A; Boscaini, -M; Gasparrini, -M; Miscusi, -G;<br /> Masoni, -L; Onorato, -M; Montori, -J. Gallstones in<br /> elderly<br /> patients:<br /> impact<br /> of<br /> laparoscopic<br /> cholecystectomy. Can-J-Gastroenterol. 2000 Dec; 14<br /> (11): 929-32<br /> Nguyeãn Ñình Hoái vaø CS – Caét tuùi maät baèng phaãu thuaät<br /> noäi soi. Ngoaïi khoa 2001 40, 1: 7-14.<br /> Nguyeãn Taán Cöôøng – Ñieàu trò soûi tuùi maät baèng Phaãu<br /> thuaät caét tuùi maät qua soi oå buïng. Luaän aùn PTSKHYD,<br /> TPHCM, 1997.<br /> Sato, -K; Kawamura, -T; Wakusawa, -R. Hepatic blood<br /> flow and function in elderly patients undergoing<br /> laparoscopic cholecystectomy. Anesth- Analg. 2000<br /> May; 90 (5): 1198-202<br /> Tagle-FM;<br /> Lavergne-J;<br /> Barkin-JS;<br /> Unger-SW.<br /> Laparoscopic cholecystectomy in the elderly. SurgEndosc. 1997 Jun; 11 (6): 636-8.<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> Tuy coù nhieàu beänh maõn tính hôn so vôùi ngöôøi<br /> treû tuoåi nhöng veà thôøi gian moå bieán chöùng vaø keát<br /> quaû ñieàu trò ngang vôùi caét tuùi maät noäi soi ôû ngöôøi treû.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1.<br /> <br /> 38<br /> <br /> Dhoste-K; Lacoste-L; Karayan-J; Lehuede-MS; ThomasD; Fusciardi-J. Haemodynamic and ventilatory changes<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi khoa<br /> <br />