PHONG CACH GIAO DUC<br />
CUA NGUOI ME TRONG •<br />
<br />
<br />
<br />
CAC UNH v a c GlAO DUC GIA DINH<br />
VQ Thj Khanh Linh<br />
Khoa Tdm ly - Gido due, Tritdng dgi hgc Suphgm Hd Ndi.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TOM TAT<br />
Bdi bdo tiip trung phdn tich tit ddnh gid ciia me vd ddnh gid ciia con ve phong<br />
cdch gido due ciia me trong 7 Unh vUc gido due gia dinh, so sdnh sit khac biet trong<br />
ddnh gid cua con vd eiia me. Ki'i qud nghien cifu cho thdy: Trong qud trinh gido due<br />
con, ngudi me cd the sd dung nhieu kieu phong cdch gido due khac nhau. Cdc con cd<br />
xu hudng ddnh gid me thien ve phong cdch gido due ddc dodn, ngitgc lgi me Igi cd xu<br />
hudng tlf ddnh gid minh thudc kieu phong cdch gido due tit do vd ddn chit.<br />
<br />
1. Dat van de<br />
Trong xa hdi Viet Nam, ngudi phu nu: cd vai trd kha quan trpng. Hp viia<br />
la ngudi sinh thanh "chfn thang mang nang de dau", ngudi nudi dudng "me<br />
nudi con bdng trdi bdng be", ngudi giao due "me ngoanh di con dai. me ngoanh<br />
lai con khdn", ngudi vun ddp hanh phiic "dan dng xay nha, dan ba xay id am",<br />
ngudi quan xuyen cdng viec gia dinh "Con mat cha an com vdi ca, con mdt me<br />
liem la ngoai dudng"... Trong gia dinh, do thien chiic ciia minh, ngudi me la<br />
ngudi gdn gui vdi con tir khi cdn trong bao thai de'n khi con khdn ldn trudng<br />
thanh. Tre dupc me cho bii su'a, be' dm, dd danh, tdm giat, ru ngu, cho an udng,<br />
cham sdc khi dm dau... Cach thiic giao due ciia me cd tdm anh hudng kha sau<br />
sdc de'n su hinh thanh va phat tridn cac net nhan each cua tre.<br />
Giao due gia dinh gdm nhidu ITnh vuc va mdi bac cha me lai cd nhirng<br />
kidu phong each giao due khac nhau. Mdi kidu phong each giao due cd nhutig<br />
uu diem va han che rieng, khdng cd kidu nao la tdi uu trong td't ca cac tinh<br />
hudng giao due, vdi mpi con tre. Cd nhutig kidu phong each giao due phu hpp<br />
va hieu qua trong tinh hudng nay nhutig lai khdng phii hpp trong tinh hudng<br />
khac. Phong each giao due cd tinh cha't dn dinh tuong ddi. Co nhirng ngudi me<br />
thd hien mpt phong each giao due duy nhd't 6 mpi ITnh vuc, mpi npi dung trong<br />
<br />
<br />
64 TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2 - 2012<br />
giao due gia dinh. Tuy nhien, ben canh tfnh chat dn dinh dd, phong each cQng<br />
cd tfnh chat linh hoat, co ddng. Trong qua trinh giao due eon cai, di ed thd dat<br />
dupc hieu qua giao due, cac bac phu huynh ddi khi cung phai van dung nhung<br />
phong each giao due khac ngoai phong each ehu dao cua minh. Nghien ciiu nay<br />
dupc nen hanh nham tim hidu thuc trang phong each giao due cua me trong eae<br />
ITnh vuc giao due con tai gia dinh.<br />
<br />
2. Khach the va phuong phap nghien ciiu<br />
<br />
Dd tai dupc tien hanh tren 503 hpc sinh Idp 7, 8, 9 cua 5 irudng THCS<br />
Tran Dang Ninh, THCS Nam Hdng, THCS Nam Phong thanh phd Nam Dinh,<br />
THCS Nga Son - Thanh Hda, THCS Ldmdndxdp thanh phd Ha Ndi. 503<br />
ngudi me va giao vidn chu nhiem eua cae ldp dupe nghien ciiu. Phuong phap<br />
nghien ciiu chii yeii la didu tra bdng bang hdi, phdng vdn sau va phan tfch chan<br />
dung mdt sd ca didn hinh.<br />
<br />
Mdu phie'u didu tra vd phong each giao due eua me dupc xay dung dd<br />
tim hidu vd phong each giao due ciia me tren bay ITnh vuc trong giao due gia<br />
dinh: Giao due con cai trong hpc lap; Giao due lao ddng; Giao due con each chi<br />
tieu; Giao due dao diic; Giao due ldi sd'ng, each sinh hoat; Giao due tham my, giao<br />
due con quan he vdi ban be.<br />
<br />
3. Ket qua nghien ciru<br />
<br />
3.1. Tu ddnh gid eua me ve phong cdch gido due trong tdng ITnh vitc<br />
gido due gia dinh<br />
<br />
Ke't qua nghien ciiu vd phong each giao due eiia me trong tirng ITnh vue<br />
giao due gia dinh dupc trinh bay d bang 1.<br />
Neu xet theo phong each giao due thi ket qua khao sat cho thay:<br />
- LTnh vuc giao due cd ti le ngudi me thupc phong each giao due dan ehu<br />
chiem cao nha't thupc vd ITnh vuc giao due eon trong quan he ban be (224/503<br />
ngudi me chiem 44,5%). Xep vj trf thur hai la ITnh vuc giao due tham my cho<br />
con (chie'm 42,4%). Ke' de'n la cac ITnh vuc giao due eon hpc tap (39,0%) va<br />
giao due lao dpng cho con (38,2%). Cac ITnh vuc giao due cdn lai ed ti le ngudi<br />
me thupc phong each giao due dan chii dao ddng tir 32,8% den 36,2%. Trong<br />
nhdm phong each giao due dan chii, su chenh lech ti le giiia cac ITnh vue giao<br />
due la khdng qua ldn. LTnh vuc cd ti le cao nhdt chenh lech so vdi ITnh vuc cd ti<br />
le tha'p nhat la 11,7%, khdng cd su khac biet ro net vd ti le giu'a cac ITnh vuc<br />
giao due trong nhdm nhirng ngudi me thudc kidu phong each giao due dan chit.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2 - 2012 65<br />
- LTnh vue ma ngudi me thudng thd hien phong each giao due tu do la<br />
ITnh vue giao due lao ddng cho con (40,6%). Tie'p theo la ITnh vuc giao due<br />
thdm my (chiem 39,8%). Xdp vj trf thir ba thudc vd ITnh vuc giao due ldi sdng,<br />
sinh hoat cho con (chiem 38,6%). Ngudi me ft thd hien phong each tu do trong<br />
giao diic chi ticu va giao diic con trong quan he vdi ban be. O ca hai ITnh vuc<br />
nay chi cd 17.5% den 20,5% ngudi me cd phong each giao due tu do. Su chenh<br />
lech ti lc giua cac ITnh vuc giao due gia dinh trong nhdm ngudi me cd phong<br />
each giao due tir do kha id net. len ddn 23,1% (so sanh hai ITnh virc giao due la<br />
ITnh vuc giao due lao ddng va ITnh vuc giao due ehi tieu).<br />
<br />
Bdng 1: Phcmg cdch gido due cua me trong titng ITnh vifc gido due cu the<br />
(theo tu ddnh gid cua mt?)<br />
<br />
Phong each Phong Phong<br />
giao due doc each giao each giao<br />
Cac ITnh vuc gi^o due T6ng chung<br />
doan due tur do due dan<br />
trong gia dinh<br />
chu<br />
SL % SL % SL % SL %<br />
Phong each giao due ciia me 141 28,0 166 33.0 196 39.0 503 100,0<br />
trong viec hoc tap ciia con<br />
Phong each giao due ciia me 107 21,3 204 40.6 192 38,2 503 100.0<br />
trong giao due lao dOng<br />
Phong each ciia me trong viee 235 26,7 103 20.5 165 32,8 503 100.0<br />
giao due eon each ehi tifeu<br />
Phong each eiia me trong viee 188 37,4 133 26.4 182 36.2 503 100,0<br />
giao due dao diie eho eon<br />
Phong each eiia me trong viec 133 26,3 194 38,6 176 35,0 503 100,0<br />
giao due n^ nd'p, sinh hoat cho<br />
eon<br />
Phong each ciia me trong vifie 89 17.7 200 39,8 214 42,4 503 100,0<br />
giao due th^m my eho eon<br />
Phong each eua me trong viee 191 38,0 88 17.5 224 44,5 503 100,0<br />
giao due eon quan he vdi ban<br />
be<br />
<br />
<br />
Phong each giao due ddc dodn chie'm uu the nhai trong giao due con vd<br />
quan he vdi ban be va giao due dao diic (vdi cac sd lieu tucmg irng la 37,4% den<br />
38,0%). Ba ITnh vuc giao due cdn lai gdm giao due con trong hpc tap, giao due<br />
con each chi tieu, giao due ldi sdng va each thii'c sinh hoat ciia con cd ti le<br />
ngudi me thudc kidu phong each giao due dpc doan gdn nhu nhau (dao dpng ivt<br />
<br />
<br />
<br />
66 TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2 - 2012<br />
26,3% den 28,0%). LTnh vuc ed ti le ngudi me thudc kieu phong each giao dijc<br />
dpc doan ft nhai la giao due tham my eho cac eon, chi cd 17,7% ngudi me sir<br />
dung phong each nay. Sir chenh lech ti le giua cac ITnh vuc giao due trong<br />
nhdm phong each giao diie nay ciia me eung kha rd net. Giua ITnh vuc ed ti le<br />
cao nhai va ITnh vuc cd ti le thap nhdt chenh lech nhau ldi 20,3%.<br />
<br />
Neu xel theo tutig ITnh vue giao due, ed thd thd'y ndi len mdt sd dac diem<br />
sau:<br />
+ Trong ITnh vuc qudn Iy, ddn dd'c cdc con hgc tap<br />
<br />
Phong each giao due ciia me chiem uu the nhat trong viec hudng ddn, chi<br />
bao eae con hpc tap la phong each giao due dan ehii, luy nhien li le ngudi me ed<br />
phong each nay khdng dat mii'c ldi da, chi chiem 39,0%. Nhu vay, ed nghTa la<br />
vdn cdri mdt ti le kha ldn cac bac phu huynh khdng sir dung phong each giao due<br />
dan chil trong qua trinh ddn ddc viec hpc tap ciia eae con. Su quan Iy qua chat<br />
che hoac mot su budng long tu do ddu khdng phai la nhirng bien phap hun hieu<br />
ddi vdi viec giao due tre d dd tudi nay. Vi the, ddi hdi cha me trong each giao<br />
due con cai ndi chung va trong viec quan ly hpc lap eiia cac eon ndi rieng, cha<br />
me phai cd mdt phong each giao due phii hpp dd cd the vira quan Iy cac em dupc<br />
tdt, viia tao cho cac con cd mdt su thoai mai. Trong ea ba kieu phong each giao<br />
due thi phong each dan chit la phong each cd the dap iing dupe nhCing yeu cdu<br />
do, la mdt phong each trung hda nhCrng han che eiia phong each giao due ddc<br />
doan va phong each giao due tu do.<br />
-I- Trong ITnh vuc gido due lao ddng cho con<br />
Phong each giao due chiem ti le cao nhdt trong ITnh vuc nay la phong<br />
each giao due tu do, chiem 40,6%, xep vj trf thii hai la phong each giao due dan<br />
chil, chie'm 38,2% va thap nhat la phong each giao due ddc doan, chiem 21,3%.<br />
Ty le sd ngudi me cd phong each giao due dan chii va tur do gan nhu nhau,<br />
nhung lai cd su khac biet kha ro neu so vdi ty le ngudi me ed phong each giao<br />
due dpc doan. Qua sd lieu nay cd the nhan thay, trong ITnh vuc giao due lao<br />
dpng cho cac con, hau hdt nhCrng ngudi me dupe nghien ciiu ddu the hien su<br />
thoai mai, nhe nhang, khdng qua khdt khe. Qua phdng van chting tdi nhan thay,<br />
cd rai nhidu yd'u to anh hudng den thuc trang nay. Nhidu ngudi me chia se:<br />
Cdng viec hpc tap cua cac chau bay gid ciing qua vdt va, ngoai hpc chfnh khda<br />
cdn hpc them, gid gia'c nghi ngoi cung ft di, nen hp khdng nghiem khde vdi con<br />
trong nhung cdng viec gia dinh. Mpt ly do khac cCing dupe nhidu ngudi me dd<br />
cap de'n, dd la ban than hp qua ban rdn, nen gia dinh cd thue ngudi giiip viec.<br />
Do dd, nhutig cdng viec gia dinh ddu do ngudi giiip viec dam nhan. Con eai<br />
lam dupc de'n dau hay den dd ma khdng bj ep budc. Ben canh nhiing ly do nay<br />
cung cd mpt sd me bdc Id su nudng chidu, uu ai eon cai mpt each thai qua.<br />
<br />
<br />
TAP CHf TAM Ly HOC, So 2 (155), 2 - 2012 67<br />
Thuong con cdn nhd nen "khdng no" dd con phai lam nhu'ng viec gi khac ngoai<br />
hpc tap. Cd nhidu gia dinh khi con cai hpc de'n Idp 7 me vdn diit com cho an.<br />
NhCmg y kien thu dupe tir qua trinh phdng vdn me hpc sinh thd hidn ro net quan<br />
didm ciia ngudi mc trong ITnh vuc giao due ndy, tCr d6 cung chi phdi nhidu de'n<br />
phuong phap giao due con ciia me.<br />
-I- Trong gido due con cdch chi tii'ii<br />
Trong ldng sd 503 ngudi me dupe nghien ciiru thi cd 165 ngudi me,<br />
chiem 32.8% sir diing phong each ddn chii trong ITnh vuc giao due con each chi<br />
lieu. 26,7%. cd phong each ddc doan va chi 20,5% cd phong each tu do. Nhu<br />
vay, sir chenh lech ti le ngudi me thudc hai kidu phong each ddc doan va phong<br />
each giao due dan chu trong ITnh vuc nay la khdng qua Idn (6,1%). Ket qua cho<br />
thdy, chidm uu thd nhai trong ITnh vuc giao due nay la phong each ddn chii.<br />
NhCrng ngudi me giao due con chi lieu mdt each dan chu thudng cd nhutig bidu<br />
hien: Trao ddi vdi cac con mdt each thoai mdi dd con bidt each chi tieu cho hpp<br />
ly, nhiing nhu cdu eiia Ire sc dupc cha me dap ting n^u hp cam thay hpp ly va<br />
thuc sir cdn thidt. Cac bac cha me cd phong each gido due nay cd thd trao cho<br />
con cdm hoac giCi rieng mdt khoan tidn ndo dd, nhung hp ddu giao due cho con<br />
y thiic tiet kiem va bidt quy trpng ddng tidn. Nhutig dac didm nay rai khac biet<br />
vdi nhirng ngudi me thudc kidu phong each giao due ddc doan. Nhirng ngudi me<br />
cd kidu phong each giao due nay Ihudng yeu cdu con cai hoan toan phu thudc<br />
vao cha me vd tai chfnh, khdng di con tu do cdm tidn di mua sdm nhutig vat<br />
dung ca nhan ciia tre, tdt ca cac nhu cdu ciia tre ddu dupc cha me thuc hien<br />
hoac cd su giam sat chat che ciia cha me, khdng cho con giu: nhung khoan tidn<br />
rieng (nhu tidn hpc bdng, miing tudi...), cd su xir ly rai nghiem khde ddi vdi<br />
nhutig bieu hien thieu trung thuc cua tre trong viec chi lieu. Trong khi dd,<br />
nhutig ngudi cd phong each tu do thudng trao cho con quydn tu do chi tieu,<br />
mua sdm cac vat dung ca nhan ma tre cam thdy cdn thid't, cho phep con dupc sir<br />
dung nhutig khoan tidn rieng ciia chiing, cho tidn tre mdt each thoai mai khi<br />
thdy tre cd nhu cdu ma khdng can van, hdi han nhidu. Nhihig nhu cdu chi tieu<br />
cua tre ddu dupc cha me dap iing mdt each nhanh chdng, kjp thdi. Tuy nhien,<br />
rat it ngudi me tu danh gia mlnh cd phong each giao due tu do trong ITnh vuc<br />
nay. Nguyen nhan chu yeu cac ba me dua ra la con cai cdn nhd, chua kidm soat<br />
dupc nhu'ng nhu cdu ciia ban than va hien nay cd rd't nhidu c^m dd ngoai xa hpi.<br />
Ne'u di cac con chi tieu tu do rdt dd sinh hu, tieu xai hoang phi ma khdng y<br />
thiirc dupc gia tri ciia ddng lidn.<br />
<br />
-I- Trong gido due dgo ddc cho con<br />
Tuong tu nhu trong ITnh vuc gido due chi tieu cho con, phong each giao<br />
due chie'm uu the' trong ITnh vuc giao due dao diic la hai kidu phong each giao<br />
due ddc doan va dan chu. Su chenh lech vd ti 16 cua hai kidu phong each giao<br />
<br />
<br />
68 TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2-2012<br />
due nay la khdng ldn, chi khoang 1,2%. Tir dd cho thay, trong ITnh vue giao due<br />
dao diic, nhiing ngudi me cd phdn thien sang hai kieu phong each giao due nay<br />
hon phong each giao due tir do. NhCmg ngudi me nhan djnh minh thudc kieu<br />
phong each giao due ddc doan eung da neu ra nhung nguyen nhan khien hp ed<br />
kidu phong each giao due nay trong giao due dao due eho eon, dd la thdi gian<br />
gdn day, qua cac phuong lien thdng tin dai chiing, hp biei nhidu hien tuong,<br />
bieu hien suy ddi, xudng cdp vd dao dire ciia gidi tre. Con cai lao hdn vdi cha<br />
me, quat thao, tham chf cd nhung hanh vi hung han tan cdng cha me, nhung<br />
ngudi xung quanh. Nhidu tie da tap hpp thanh bang nhdm gay rd'i trat tu trj an,<br />
vi pham phap luat... Cd rdt nhidu edng trinh nghien ed'u da dupe thue hien dd<br />
tim hidu nguyen nhan ly giai cae hien tupng nay. Ket qua ciia nhidu cdng trinh<br />
nghien ciiu cho tha'y, mdt trong nhCing nguyen nhan quan trpng nhat d day la do<br />
su long leo trong giao due gia dinh, budng long quan ly. Nhu'ng ngudi me ed<br />
phong each giao due ddc doan trong ITnh vuc nay cam thdy qua Io Idng trudc<br />
nhutig hien tupng dd va hp td ra rdt nghiem khde, yeu edu eon phai man thii<br />
hoan loan nhirng yeu cdu eua cha me. Khi eon cd khuyet diem hp khdng bao<br />
gid tim hidu ky ludng cae nguyen nhan de hidu rd van dd eiia tre va ihudng xir<br />
ly nhCmg ldi ldm dd bdng nhCrng bien phap hei sire nghiem khde. Quan diem<br />
ciia hp trong viec day con la con cai phai hoan loan man thii theo nhung y kien,<br />
su day dd ciia cha me. Hp la ngudi chi dao va dua ra mpi quyet djnh dd'i vdi<br />
nhutig ke' hoach va du djnh ciia cac con. Trong qua trinh giao due, hp rat di cao<br />
su nghiem khde va tinh ky luat. Phong each giao due nay ed mdt diem tfeh cue<br />
dd la cd thd giiip cho cha me nhanh chdng dat dupe muc dfch giao due eua<br />
minh, con cai nhanh chdng chap hanh nhiing quy djnh, yeu cau cua cha me dat<br />
ra trong viec tu duong dao diic. Tuy nhien, neu ludn ludn ap dat nhii'ng chuan<br />
muc dd cho tre thi tre se khd ed the thfch iing dupc vdi nhiing chuan muc khac<br />
trong nhu'ng hoan canh, mdi trudng sd'ng khac nhau.<br />
<br />
Phong each giao due dan chii trong giao due dao diie dupe bieu hien d<br />
mpt sd dac diem sau: Khi cae eon mdc ldi hoac ed nhiing each eu xir khdng phu<br />
hpp, cha me thudng khdng quat mdng dm T hay cd nhung hinh thiic ky luat ha<br />
khde ma hp thudng nhe nhang trao ddi, tam su rieng vdi cac con de cac eon<br />
nhan ra sai lam cua minh de sura ddi. Quan diem giao diie ciia hp dd'i vdi cac<br />
con la khdng ep budc cac con phai phuc tiing theo nhiing suy nghT, y kien eua<br />
minh. Phong each tu do chiem ti le thdp nhdt trong ITnh vue giao due nay. Hp<br />
thudng la nhu:ng ngudi cd nhu'ng quan didm kha thoai mai trong mpi van dd.<br />
Quan diem ciia hp la khdng nen budc con cai phai luan theo y kien cha me mdt<br />
each tuyet dd'i ma cdn tdn trpng nhu'ng net rieng ciia cac con.<br />
+ Trong ITnh vuc gido due ne nep, sinh hogt cho con<br />
Chie'm ti le eao nhat trong ITnh vuc nay la nhii'ng ngudi me thudc phong<br />
<br />
<br />
<br />
TAPCHfTAMLyHpC,Sd2(155),2 2012 69<br />
each giao due tu do (38,6%). Chie'm ti le tha'p hon mdt chiit la nhihig ngudi me<br />
thudc kidu phong qach giao due dan ehu (35,0%). Nhu vay, da sd ngudi me dupc<br />
nghien curu khdng thd hien sir nghiem khde, khdt khe trong each giao due d ITnh<br />
vuc nay. Nhu'ng ngudi me thudc hai kidu phong cdch gido due nay r^t tdn trpng<br />
nhirng nhu edu, sd thfch rieng cua cae con, nhung cung thudng xuyen ddng gdp<br />
y kien, djnh hudng dd cac con cd each sdng nd ndp, cd ky ludt. Chie'm ti 16 tha'p<br />
nhdt trong sd ba kieu phong each giao due md nhu'ng ngudi me sir dung trong<br />
viee giao due nd ndp va each thii'c sinh hoat cho con Id phong cdch gido due ddc<br />
doan. Nhu'ng ngudi me nay ihudng khdng chu y de'n nhu'ng sd thich ca nhdn<br />
ciia cae con. thudng cd nhCrng phan ii'ng ca'm doan gay gdt. Khi thd^y con cd<br />
nhu'ng each sdng, sinh hoat ludm thudm, biia bai, nhu'ng bdc cha me nay<br />
thudng cd nhiing phan iing ndng nay, thdm chf quat mdng tre nang ldi.<br />
+ Trong ITnh vuc gido due thdm my cho con<br />
Nhin chung, trong ITnh vuc giao due ndy, da sd nhiing ngudi me dupc<br />
nghien ciiu sii dung phong cdch giao due dan chii va phong each giao due tu do.<br />
Tl 16 me thudc liai kidu phong cdch ndy dao ddng tir 39,8% de'n 42,4% va chi<br />
cd 17,7% sir dung phong cdch gido due ddc dodn trong ITnh vuc nay. Qua nhutig<br />
sd lieu thu dupc tii bang sd lieu tren, chiing tdi nhdn thay, ddi vdi ITnh vuc giao<br />
due thdm my, da sd ngudi me cd quan niem thoai mdi hon so vdi cac ITnh vuc<br />
giao due khac. Cac y kien cua me thudc phong each giao due dan chii va tu do<br />
dua ra ddu thd'ng nhai d mdt didm: Dd la cha me va con cai thuoc hai th^ he<br />
khac nhau, chfnh vi vay se cd su chenh lech vd thj hie'u tham my, khdng nen<br />
qua gd bd cac con theo nhutig suy nghT ciia mlnh. Ngupc lai, vdi nhdm ngudi<br />
me thupc hai kidu phong each giao due tren, nhutig ngudi me tu danh gia thudc<br />
phong each giao due ddc doan trong ITnh vuc nay lai cho rdng, viec giao due<br />
thdm my cho tre cdn phai that nghiem ngat, di cac con cd djnh hudng thim my<br />
dung ddn ngay tir nhd.<br />
-I- Trong gido due con quan he vdi bgn be<br />
Ddi vdi Ilia tudi thie'u nien vi6c md rdng cdc mdi quan h6 vdi ban be la<br />
mdt trong nhutig dac trung ndi bdt ciia dd tudi nay. Giao luu trong nhdm ban be<br />
la mdt CO hdi td't dd tre cd thd cp sdt, trao ddi thdng tin va hoc hoi dupc nhidu<br />
didu tir nhihig ngudi ban xung quanh, nhung khdng phai vi th6' ma trong nhihig<br />
mdi quan he dd khdng in chura nhutig nguy co. Ben canh nhutig nhdm ban tich<br />
cue vdn tdn tai nhurng nhdm ban xd'u, cd thd ldi keo tre vao nhutig vide lam sai<br />
trai.<br />
Phong each giao due chie'm ti 16 cao nh^t trong ITnh vuc giao due nay la<br />
phong each ddn chii (chie'm ti 16 44,5%). K6' d6'n la phong each giao due ddc<br />
doan (38,0%). Chie'm ti 16 tha'p nha't la nhiitig ngudi me cd phong each giao due<br />
<br />
<br />
70 TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2-2012<br />
tu do, chi chie'm 17,5%. Cac ba me trong nhdm phong each giao due ddc doan<br />
chia se: 0 tudi eae chau, viec quan tam, than thidt vdi ban be la rat can thiei,<br />
nhung viec danh gia, nhan biei vd tfnh each, uu nhupc diem eiia ban be d cac<br />
chau cdn rat han ehe nen thudng phai djnh hudng cho con trong viec lira chpn<br />
b^n be, dd eon cd thd choi vdi nhung ngudi ma minh yen tam. Cae chau phat<br />
tridn sdm nen cac mdi quan he ban be khac gidi cung sdm hon. Vi the, neu<br />
khdng quan ly chat che cac chau "dd dfnh vao yeu duong" sdm, anh hudng den<br />
hpc hanh va ddi khi gay ra nhung hau qua khd ludng. Them vao dd, hp cung lo<br />
ldng eon dd bj ldi keo bdi nhirng ngudi ban xau, chdnh mang hpc hanh hoac cd<br />
nhung hanh vi lech chuan hoac vi pham phap luat. Cung cd nhidu y kien ciia<br />
me cho rdng, me la ngudi sat sao, gdn gui vdi con hon ea, eon choi vdi ai, mdi<br />
quan he do nhu the nao, me la ngudi ndm rd nhat va cung la ngudi cd y kien vd<br />
nhutig mdi quan he dd ddu lien... Chfnh vi the, nen nhidu ngudi me nhan djnh<br />
minh cd phong cac ddc doan trong ITnh vue nay.<br />
<br />
Tir ket qua tu danh gia eiia me vd phong each giao due eiia minh, chiing<br />
tdi nhan tha'y, cd sir khac biet vd phong each giao due cua me trong 7 ITnh vuc<br />
giao due gia dinh. Nhirng ngudi me thd hien sir thoai mai, dan chit trong cae<br />
ITnh vuc giao due tham my, giao due nd nep sinh hpat, giao dtic lao ddng nhung<br />
lai td ra khdt khe hon trong nhirng ITnh vue giao due dao diic, quan he ban be va<br />
ehi lieu.<br />
3.2. Ddnh gid eua con ve phong edeh gido due cua me trong tdng linh<br />
vuc gido due gia dinh<br />
Tim hidu danh gia ciia con vd phong each giao due eiia me trong tixng<br />
ITnh vue, chiing tdi thu dupe ket qua trinh bay d bang 2.<br />
Theo danh gia cua con vd phong each giao due eiia me thi ed sir khac<br />
biet trong 3 nhdm phong each giao due. Xu hudng cd phdn nghieng sang nhdm<br />
phong each giao due ddc doan, thap nhat thupc vd nhdm phong each giao due<br />
tudo.<br />
Trong sd 7 ITnh vuc giao due thi ed ldi 4 ITnh vuc hpc sinh danh gia me<br />
eiia minh thudc phong each ddc doan vdi ti le dao ddng lu' 40,0% den 44,4%.<br />
Dd la 4 ITnh vuc: Giao due eon each chi lieu, giao due dao diie, giao due ldi<br />
sd'ng, giao due con quan he vdi ban be. Cdn trong 3 ITnh vue giao due edn lai, ti<br />
le hpc sinh danh gia me thudc kidu phong each giao due ddc doan eiing chidm<br />
tir 3i,8 de'n 37,1%. Trong klii dd, theo tu danh gia cua nhutig ngudi me, chi ed<br />
khoang tii 17,7%? de'n 38,0% sd ngudi me dp dung kidu phong each giao due<br />
dpc doan trong 7 ITnh vue giao due dupe nghien ciiu. Tir do cd the thay, trong<br />
ca 7 ITnh vuc, hpc sinh ddu danh gia me ed phong each giao due dpc doan eao<br />
hon so vdi tu danh gia eiia me.<br />
<br />
<br />
TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2 - 2012 71<br />
Bdng 2: Nhdn dinh cua con ve phong cdch gido due cua me<br />
trong tifng ITnh vitc gido due cu the<br />
<br />
Phong each Phong each Phong each<br />
Cac linh virc giao due Tdng ehung<br />
giao due doe giao due giao due dan<br />
trong gia dinh<br />
doan tudo ehiJ<br />
SL % SL % SL % SL %<br />
<br />
Phong each giao due cua 187 37.1 131 26.1 185 36,8 503 100,0<br />
me trong viee hoe tap<br />
eua eon<br />
Phong each giao due eua 160 31.8 182 36,2 161 32.0 503 100,0<br />
me trong giao due lao<br />
dOng<br />
Phong each ciia me 213 42,5 136 27,0 154 30.5 503 100,0<br />
trong viee giao due eon<br />
edeh chi tieu<br />
Phong each eua me 201 40,0 121 24,1 181 35,9 503 100.0<br />
trong viee gido due dao<br />
due eho eon<br />
Phong each cua me 223 44,4 142 28,1 138 27,5 503 100,0<br />
trong viee giao due ldi<br />
sdng eho con<br />
Phong each cua me 167 33,2 102 20,3 234 46.5 503 100,0<br />
trong viee giao due<br />
t h ^ my cho con<br />
Phong each ciia me 215 42,9 101 20,0 187 37.1 503 100,0<br />
trong viec giao due con<br />
quan he vdi ban be<br />
<br />
<br />
Theo danh gia cua con, ITnh vuc ma nhidu ngudi me cd phong each giao<br />
due ddc doan nhdt la ITnh vuc gido due ldi sdng cho con (chie'm tdi 44,4%).<br />
Trong thuc td, cudc sdng ngudi me thudng dam nhdn nhiitig cdng viec nii cdng<br />
gia chanh, ndi trp, quan xuy6'n gia dinh. Vi vay, hp thudng xuy6n nhdc nhd cac<br />
con vd each an d, sinh hpat, ldi sdng nhidu hon so vdi ngudi cha. Cd thd xudt<br />
phat tlf su sat sao nay ma cac con cd cam nhdn me khdt khe, ddc doan. Dac<br />
biet, cac em trai chiem ti 16 khd cao trong sd 44,4% danh gia me cd phong each<br />
giao due ddc doan trong ITnh vuc gido due 16'i sdng.<br />
Vd phong each giao due tu do, hdu het hpc sinh ddu cd ti le danh gia<br />
tha'p hon so vdi tu danh gia cua me (5/7 ITnh vuc). Nhu vdy, theo danh gia cua<br />
<br />
<br />
72 TAP CHf TAM Ly HOC, So 2 (155), 2 - 2012<br />
con thi It ngudi me cd phong each giao due tu do hon. Tuy nhien, d nhdm nay,<br />
su danh gia ciia con va ciia me khdng ed su chenh lech qua ldn nhu trong nhdm<br />
phong each giao due ddc doan.<br />
<br />
Xem xet danh gia ciia cac eon vd phong each giao due dan ehii, chiing<br />
tdi nhan thay, eung cd su luong ddng vdi danh gia cua cac em vd phong each<br />
giao due tu do. Cd nghTa la nhu'ng ngudi me nhan djnh minh thudc kidu phong<br />
each giao due dan chii ed ti le cao hon so vdi nhan djnh ciia con, nhung sir<br />
chenh lech eung khdng ldn ldm. Cae eon danh gia me ed phong each giao due<br />
dan chil eao nhdt la trong ITnh vuc giao due thdm my. Nhidu hpc sinh chia se<br />
me da hudng ddn em nhidu trong viee an mac, bai trf nha ciia, phdng d. Theo y<br />
kie'n cua cae em, trong ITnh vue nay, cac em hay nhan dupe sir trao ddi lir phfa<br />
ngudi me, cac em dupc me chii y den sd thfch nhidu hPn so vdi nhung ITnh vuc<br />
khac. Va do do, cac em ed cam nhan trong ITnh vuc giao dire nay nhung ngudi<br />
me cd phdn dan chii hon.<br />
Qua tim hidu tu danh gia ciia nhutig ngudi me va danh gia eita hpc sinh<br />
vd phong each giao due cua me trong tiing ITnh vue giao due eu the, chiing ldi<br />
nhan thdy ed su khac biet kha rd net. Cac con ed xu hudng danh gia vd phong<br />
each cua me mlnh khdt khe hon nhiing ngudi me tu danh gia vd minh.<br />
So sanh tu danh gia eiia cha va danh gia eiia eon vd cha vdi tu danh gia<br />
cua me va ciia con vd me, chiing tdi nhan thay ea cha va me hpc sinh tu danh<br />
gia vd phong each giao due eua minh ed phan nhe nhang hon, thoai mai hon<br />
nhung eae eon danh gia vd phong each giao due ciia cha me thudng khdt khe<br />
hon.<br />
<br />
4. Ke't luan<br />
<br />
Tii ket qua nghien ciiu phong each giao due cua me trong tirng ITnh vuc<br />
giao due cu the, chiing tdi nhan thdy:<br />
Trong qua trinh giao due eon, ngudi me cd the sir dung nhidu kieu<br />
phong each giao due khac nhau. Viee ap dung mdi kieu phong each giao due<br />
phu thudc vao nhidu yeu td, trong dd cd mdt yeu td dupe da sd nhCing ngudi me<br />
neu ra Id phai can cii, tiiy thudc vao dac diem ciia titng tre, trong tumg ITnh vue<br />
tii dd mdi hinh thanh nhu:ng phong each giao due phii hpp vdi tre.<br />
<br />
- Giu:a tu danh gia ciia me va danh gia ciia con vd phong each giao due<br />
me cd su khac biet dang kd. Cae con cd xu hudng danh gia me thien vd phong<br />
each giao due ddc doan, ngupc lai, me cd xu hudng tu danh gia minh thudc<br />
kieu phong each giao due tu do va dan chu.<br />
<br />
<br />
<br />
TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2 - 2012 73<br />
Tir kei qua thu dupc, chiing tdi nhan tha'y mud'n giao due dupc con mdt<br />
each hieu qua, trudc hdt cdn phai hidu con minh, hidu vd tfnh each, sd thich,<br />
kha nang, mat manh, mat ydu ciia con dd van dung mdt each linh hpat cac ki6u<br />
phong each giao due ciia minh.<br />
<br />
<br />
<br />
Tai lieu tham khao<br />
1. Ngd C6ng Hoan, Tdm ly Iwe gia dinh, NXB Trudng dai hpc Su pham Ha Ndi, 1993.<br />
2. Le Tien Hung, Niem vui ciia cha me, NXB Phu nu, 1978.<br />
3. V.I. Lebedep, Tdm ly .xd hgi trong qudn ly, NXB Sir that, 1989.<br />
4. Diic Minh. Gido due gia dinh vd tudi thieu nien, NXB Phu nii, 1977.<br />
5. Phil McGraw, Gia dinh tren hei, NXB Van hda thdng tin, 2005.<br />
6. Baldwin.A.L., Socialization and the parent-child relationship. Child Development,<br />
19.127 136, 1948.<br />
7. Baumrind.D., Effects of authoritative parental control on child behavior. Child<br />
Development, 37, 887 907, 1966.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
74 TAP CHf TAM Ly HOC, Sd 2 (155), 2 - 2012<br />