402
PHỤC HỒI CHỨC NĂNG ĐAU DÂY THẦN KINH V
I. ĐẠI CƢƠNG
- Đau dây thần kinh số V là một tình trạng bệnh lý gây đau những vùng
do dây thần kinh V chi phối. Đau thần kinh V là tình trạng bệnh lý hay gặp gây
đau đớn khó chịu cho ngƣời bệnh. Ngƣời bệnh đau không thể ăn ngủ đƣợc luôn
lo lắng, chất lƣợng cuộc sống giảm
- Đau dây thần kinh số V là một loại đau rất đặc thù, trong cơn đau
thƣờng rất nặng, xảy ra đột ngột, thƣờng kéo dài vài giây đến vài phút. Đau này
thƣờng là tự phát hoặc xuất phát từ một điểm đau.
- Đau dây thần kinh số V thƣờng xuất hiện một bên, hiếm khi xuất hiện
đau dây V cả hai bên (chỉ chiếm 3-6% trƣờng hợp). Những trƣờng hợp đau cả
hai bên không xuất hiện cùng một lúc mà đau một bên trong một thời gian dài
rồi sau đó mới xuất hiện phía đối bên. Đau thần kinh V là một triệu chứng đặc
thù không phải là một bệnh mà thƣờng đƣợc liên kết với nguyên nhân và cơ chế
sinh bệnh khác nhau. Đa số bệnh nhân đau dây thần kinh V khi khám lâm sàng
là hoàn toàn bình thƣờng, tuy nhiên cũng có một số trƣờng hợp đau nửa mặt liên
quan đến một số bệnh lý vùng góc cầu - tiểu não nhƣ xơ cứng rải rác (multiple
sclerosis), u màng não (meningiomas), u dây thần kinh V (schwannomas), u
nang thƣợng bì (epidermoid cyst) …
II. CHẨN ĐOÁN
1. Các công việc của chẩn đoán
1.1. Hỏi bệnh: hoàn cảnh xuất hiện đau, vị trí đau, đau nửa đầu hay đau
cả hai bên, thời gian kéo dài bao lâu. Có ba kiểu đau chính cần phân biệt:
- Đau dây V vô căn hay còn gọi là cơn đau đặc hiệu của dây V
- Đau dây V triệu chứng
- Đau mặt nhƣng không điển hình của đau dây V
1.2. Khám và lƣợng giá chức năng: Khám thần kinh số V rất cẩn thận để
xác định đau dây V hay đau triệu chứng do các tổn thƣơng khác.
1.3. Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng
Xét nghiệm tế bào máu, sinh hóa máu, XQuang sọ vùng hàm mặt và CT
Scan sọ có thể đánh giá bƣớc đầu về sự bất thƣờng có liên quan đến đau của bệnh
nhân, kết quả thƣờng là bình thƣờng, từ đó đƣa ra biện pháp điều trị thích hợp.
