Phương thức quản lý hiệu quả trong thế giới đại chuyển đổi: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:172

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 cuốn sách "Quản lý hiệu quả trong một thế giới đại chuyển đổi - Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống" trình bày các nội dung: Suy nghĩ đúng - quản lý đúng, nhà quản lý lý tưởng - câu hỏi sai lầm, các giả thuyết và quan điểm sai lầm, nghiệp vụ quản lý. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phương thức quản lý hiệu quả trong thế giới đại chuyển đổi: Phần 1

Chịu trách nhiệm xuất bản GIÁM ĐỐC - TỔNG BIÊN TẬP PGS.TS. PHẠM MINH TUẤN Chịu trách nhiệm nội dung ỦY VIÊN HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP – XUẤT BẢN TS. VÕ VĂN BÉ Biên tập nội dung: TS. PHẠM THỊ KIM HUẾ ThS. ĐÀO DUY NGHĨA TRẦN P HAN BÍCH LIỄU Trình bày bìa: ĐẶNG THU CHỈNH Chế bản vi tính: LÊ MINH ĐỨC Đọc sách mẫu: NGUYỄN THANH THÚY VIỆT HÀ Số đăng ký xuất bản: 2650-2022/CXBIPH/18-106/CTQG. Quyết định xuất bản số: 1548-QĐ/NXBCTQG, ngày 09/8/2022. ISBN: 978-604-57-7946-0. Nộp lưu chiểu tháng 8/2022.
Giáo sư Tiến sĩ Fredmund Malik là một trong những chuyên gia nổi tiếng nhất của châu Âu về quản lý, lãnh đạo và quản trị. Ông được biết đến với cách suy nghĩ chính xác, phân tích sắc nét và ngôn ngữ thẳng thắn. Trong hơn 40 năm, ông là nhà khoa học quản lý, doanh nhân và tác giả của một số sách bán chạy nhất đã từng đạt giải. Đồng thời ông đã và đang làm việc để thiết lập một tiêu chuẩn phổ quát về quản lý chuyên nghiệp có thể được dạy và học. Giáo sư Malik là người sáng lập và chủ tịch của một tổ chức mang tên ông, hiện là một trong những tổ chức hàng đầu về quản lý các hệ thống phức hợp. Là thành viên, chủ tịch và cố vấn cho các hội đồng quốc tế, Giáo sư Malik là chuyên gia về nhận thức đối với các hoạt động quản trị doanh nghiệp. Rất nhiều giải thưởng của ông bao gồm Thập tự danh vọng về Khoa học và Nghệ thuật của Reisen Áo và Giải thưởng Heinz von Foerster về Điều hành Tổ chức từ Hiệp hội Điều khiển học Đức. Với bằng tiến sĩ khoa học về Quản trị Doanh nghiệp tại Đại học St. Gallen, Thụy Sỹ, Malik là Giáo sư đặc biệt về Quản lý tại Đại học Kinh tế và Kinh doanh Đại học Capital (CUEB), Bắc Kinh, và tại Đại học Nông nghiệp Nội Mông (IMAU), Hohhot; ông cũng là giáo sư danh dự tại Đại học Cát Lâm (JLU) ở Trường Xuân, Trung Quốc. Giáo sư Malik đã lập gia đình và là cha của hai người con, hiện sống tại St. Galle, Thụy Sỹ.
Cuốn sách này là một phiên bản hoàn chỉnh và mở rộng của cuốn sách với tiêu đề Führen Leisten Leben. Wirksames Management für eine neue Welt, được xuất bản lần đầu tiên bởi Deutsche Verlags-Anstalt vào năm 2000 và đã được xuất bản trong một phiên bản sửa đổi của Campus năm 2006 và trong một phiên bản sửa đổi khác vào năm 2014. ISBN 978-3-593-50263-2 Bản quyền © 2015 bởi Campus Verlag GmbH, Frankfurt am Main. Một số quyền được bảo lưu. Thiết kế bìa: Hißmann, Heilmann, Hamburg Thiết kế và sắp xếp: tiff.any GmbH, Berlin. In ấn văn phòng và người đóng sách: Beltz Bad Langensalza In ở Đức. Cuốn sách này cũng có sẵn như là một cuốn sách điện tử. www.campus.de
5 LỜI NHÀ XUẤT BẢN Thế kỷ XXI đã và đang trải qua một quá trình thay đổi vô cùng to lớn với sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cùng những cuộc đại chuyển đổi về kinh tế - xã hội. Ngày càng có nhiều vấn đề phức hợp mới nảy sinh làm xáo trộn, thay đổi toàn bộ cách thức vận hành trên toàn cầu, đòi hỏi các quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp cũng phải có sự thay đổi về phương thức quản lý. Bên cạnh đó, các phương pháp quản lý truyền thống đã không còn hiệu quả, do đó để tồn tại và phát triển bền vững, các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà quản lý cần có những công cụ mới, sáng tạo và hệ thống quản lý để “làm chủ” sự phức hợp này. Cách duy nhất để thành công là thông qua cách quản lý tốt và đúng đắn. Nhằm cung cấp thêm tài liệu tham khảo về phương thức quản lý cho các nhà nghiên cứu, nhà lãnh đạo, nhà quản lý của các tổ chức, doanh nghiệp, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đ chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu ại quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống do Giáo sư Fredmund Malik biên soạn. Cuốn sách gồm 5 phần, đi từ tổng thể đến chi tiết, đưa ra những nguyên tắc, nhiệm vụ, công cụ quản lý cùng lời khuyên chuyên nghiệp cho các nhà lãnh đạo, nhà quản lý để cải thiện kỹ năng tổ chức, ra quyết định, giám sát, lập ngân sách và nhiều nhiệm vụ liên quan đến quản lý khác. Cuốn sách là tài liệu vô cùng hữu ích với các nhà lãnh đạo, nhà quản lý để đáp ứng sự thay đổi đang diễn ra trong kinh doanh và xã hội mà tác giả gọi là “cuộc Đại chuyển đổi thế kỷ XXI”. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xin cảm ơn Công ty cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report JSC) đã tài trợ bản quyền xuất bản
6 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI... cuốn sách này. Trong quá trình biên dịch và biên tập cuốn sách khó tránh khỏi thiếu sót, Nhà xuất bản rất mong nhận được ý kiến đóng góp của bạn đọc để hoàn thiện nội dung cuốn sách trong lần xuất bản sau. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách với bạn đọc. Tháng 11 năm 2021 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT
7 MỤC LỤC Lời tựa cho ấn bản mới năm 2014....................................................... 13 Lời giới thiệu............................................................................................ 17 Giới thiệu: Suy nghĩ đúng - quản lý đúng.......................................... 20 Chìa khóa đến thành công..................................................................................................... 20 Cuộc Đại chuyển đổi thế kỷ XXI.......................................................................................... 24 Hệ thống quản lý hiệu quả được xây dựng như thế nào.................................... 32 Có thể đạt được quản lý đúng đắn như thế nào?.................................................... 33 PHẦN I SỰ CHUYÊN NGHIỆP.............................................................................. 37 Chương 1. Nhà quản lý lý tưởng - câu hỏi sai lầm...............................................39 Người giỏi mọi mặt - một trở ngại..................................................................................... 39 Con người hiệu quả..................................................................................................................... 41 Không có gì liên quan trong tính cách............................................................................ 42 Điều đáng kể chính là bạn làm gì, chứ không phải bạn là người thế nào............................................................................................................................. 43 Những bản khảo sát sai lệch.................................................................................................. 45 Chương 2. Các giả thuyết và quan điểm sai lầm..................................................48 Cách tiếp cận theo đuổi hạnh phúc................................................................................. 48 Lãnh đạo và Lý thuyết Vĩ Nhân............................................................................................. 50 Các quan điểm sai lầm............................................................................................................... 53 Chương 3. Nghiệp vụ quản lý................................................................................59 Tư duy lập hiến............................................................................................................................... 59 Nghiệp vụ chuyên môn có thể học được..................................................................... 62 Nghiệp vụ chuyên môn quan trọng nhất trong một xã hội hiện đại.......... 64 Nghiệp vụ chuyên môn phổ cập quan trọng nhất................................................. 66 Các yếu tố quản lý hiệu quả................................................................................................... 70 Có thể đào tạo cơ bản cho tất cả mọi người............................................................... 73
8 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI... PHẦN II CÁC NGUYÊN TẮC ĐỂ QUẢN LÝ HIỆU QUẢ....................................... 75 Giới thiệu.................................................................................................. 77 Đơn giản nhưng không dễ dàng........................................................................................ 77 Hữu ích trong tình huống khó khăn................................................................................. 78 Không tự nhiên sinh ra - phải học...................................................................................... 79 Lý tưởng và thỏa hiệp................................................................................................................ 80 Kiểu người nào là hình mẫu?................................................................................................. 81 Chương 1. Tập trung vào kết quả..........................................................................84 Một thực tế hiển nhiên?........................................................................................................... 85 Quan niệm sai lầm........................................................................................................................ 86 Nếu mọi người không thể chấp nhận điều này thì sao?..................................... 89 Sự hài lòng hay kết quả?........................................................................................................... 90 Chương 2. Đóng góp vào tổng thể........................................................................98 Điều quan trọng là đóng góp vào tổng thể................................................................ 98 Vị trí hay đóng góp?.................................................................................................................... 99 Chuyên sâu hay hiểu rộng?..................................................................................................101 Tư duy tổng thể............................................................................................................................103 Đóng góp và động lực............................................................................................................104 Đóng góp thay vì danh vị......................................................................................................106 Hậu quả của tổ chức.................................................................................................................107 Chương 3. Tập trung vào một vài điểm............................................................. 110 Chìa khóa cho kết quả.............................................................................................................110 Từ chối không lý do...................................................................................................................112 Ví dụ về ứng dụng......................................................................................................................115 Chương 4. Tập trung điểm mạnh....................................................................... 122 Cố định điểm yếu........................................................................................................................123 Kết hợp nhiệm vụ với điểm mạnh...................................................................................124 Liệu có nên bỏ qua điểm yếu?...........................................................................................127 Không thay đổi tính cách.......................................................................................................128 Vì sao tập trung vào điểm yếu?..........................................................................................130 Học từ những người vĩ đại....................................................................................................131 Làm thế nào chúng ta có thể nhận ra điểm mạnh?.............................................133 Các loại nhược điểm.................................................................................................................136 Hai nguồn hiệu suất đỉnh cao.............................................................................................138
MỤC LỤC 9 Chương 5. Lòng tin.............................................................................................. 140 Tạo ra môi trường quản lý lành mạnh...........................................................................142 Làm sao chúng ta có thể xây dựng lòng tin?............................................................143 Chương 6. Suy nghĩ tích cực................................................................................ 157 Cơ hội thay vì vấn đề................................................................................................................157 Từ động lực tới việc tự tạo động lực cho bản thân...............................................158 Tư duy tích cực - bẩm sinh hay học được?.................................................................160 Giải phóng chính mình khỏi sự phụ thuộc................................................................163 Cố gắng hết sức...........................................................................................................................166 Chương 7. Tổng quan: Chất lượng Quản lý....................................................... 169 PHẦN III CÁC NHIỆM VỤ ĐỂ QUẢN LÝ HIỆU QUẢ..........................................171 Nhận xét sơ bộ......................................................................................173 Chương 1. Đề ra mục tiêu.................................................................................... 176 Nói không với hệ thống quan liêu...................................................................................177 Mục tiêu cá nhân hằng năm................................................................................................178 Đường lối chung.........................................................................................................................179 Quy định cơ bản đối với quản lý theo mục tiêu......................................................179 Chương 2. Tổ chức................................................................................................ 193 Cẩn thận với bệnh “cuồng tổ chức”.................................................................................194 Không có cái gì là “tổ chức tốt”...........................................................................................195 Ba vấn đề cơ bản trong việc tổ chức..............................................................................196 Các dấu hiệu của tổ chức kém...........................................................................................198 Chương 3. Ra Quyết định.................................................................................... 203 Các quan điểm sai lầm và ảo tưởng................................................................................203 Quá trình ra quyết định...........................................................................................................212 Chương 4. Giám sát.............................................................................................. 227 Giám sát là việc không thể thiếu.......................................................................................227 Tin tưởng là nền tảng...............................................................................................................229 Chúng ta nên giám sát thế nào?.......................................................................................229 Đo lường và đánh giá...............................................................................................................236 Chương 5. Phát triển và thúc đẩy con người..................................................... 241 Con người thay vì nhân viên................................................................................................242
10 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI... Cá nhân thay vì trừu tượng...................................................................................................242 Điều thường bị lãng quên.....................................................................................................252 Chương 6. Tổng quan: Những nhiệm vụ khác thì sao?.................................... 256 PHẦN IV CÔNG CỤ ĐỂ QUẢN LÝ HIỆU QUẢ....................................................267 Phương tiện, thiết bị, công cụ............................................................269 Chương 1. Các cuộc họp...................................................................................... 273 Giảm số lượng cuộc họp - tốt nhất là giảm tới không........................................274 Yếu tố then chốt để thành công: chuẩn bị và theo dõi......................................276 Làm chủ tọa cuộc họp là một công việc khó khăn...............................................279 Các loại cuộc họp.......................................................................................................................279 Cuộc họp không phải sự kiện giao lưu.........................................................................282 Các loại đề mục trong chương trình họp...................................................................283 Không có đề mục nào không cần tới hành động..................................................285 Cố gắng đạt được sự đồng thuận....................................................................................286 Các biên bản cuộc họp có cần thiết không?.............................................................286 Các cuộc họp bất thường......................................................................................................287 Điều quan trọng: triển khai thực hiện và liên tục theo dõi...............................289 Chương 2. Các báo cáo........................................................................................ 291 Bước nhỏ đi đến hiệu quả.....................................................................................................292 Câu chữ rõ ràng, tính logic và sự chính xác................................................................293 Các thói quen xấu và sự áp đặt..........................................................................................296 Chương 3. Sắp xếp công việc và kiểm soát nhiệm vụ đã giao......................... 299 Sáu sai lầm khi sắp xếp công việc.....................................................................................300 Kiểm soát phần công việc đã giao...................................................................................304 Chương 4. Phương pháp làm việc cá nhân........................................................ 316 Niềm vui khi vận hành.............................................................................................................318 Phương pháp làm việc là của cá nhân và là cá biệt..............................................321 Phương pháp làm việc phụ thuộc vào hoàn cảnh và điều kiện cơ bản....................................................................................................................322 Thường xuyên rà soát và điều chỉnh...............................................................................324 Các ứng dụng cơ bản của phương pháp làm việc................................................327 Quản lý những điều khó lường..........................................................................................337 Quản lý người quản lý trực tiếp và đồng nghiệp...................................................341
MỤC LỤC 11 Chương 5. Ngân sách và lập ngân sách............................................................. 344 Một trong những công cụ tốt nhất cho quản lý hiệu quả...............................345 Từ dữ liệu đến thông tin.........................................................................................................347 Một số mẹo đặc biệt.................................................................................................................350 Ghi chép ngân sách rõ ràng.................................................................................................356 Chương 6. Đánh giá hiệu quả làm việc.............................................................. 357 Không có tiêu chí tiêu chuẩn..............................................................................................358 Không có hồ sơ tiêu chuẩn...................................................................................................360 Phương pháp tốt hơn: tờ giấy trắng...............................................................................361 Phương pháp tốt nhất: kiểm soát thời gian thực...................................................362 Ở đâu phương pháp chuẩn hóa thận trọng sẽ thích hợp?..............................363 Người giỏi nhất làm thế nào?..............................................................................................364 Thế còn những người từ chối bị đánh giá?................................................................365 Chương 7. “Xử lý chất thải” có hệ thống - làm mới lại hệ thống..................... 367 Điều nhiều người không biết nhưng cần thiết cho chuyển đổi...................367 Từ khái niệm đến phương pháp........................................................................................368 Chìa khóa cho hiệu ứng chiến lược.................................................................................370 Hướng dẫn nhanh để có hiệu quả cá nhân...............................................................372 Nếu có thứ không thể loại bỏ thì sao?..........................................................................373 Lời khuyên cuối cùng...............................................................................................................373 Chương 8. Tổng quan: Phép thử tính chuyên nghiệp...................................... 375 PHẦN V HỆ THỐNG QUẢN LÝ: HỆ THỐNG TƯ DUY VÀ HÀNH ĐỘNG.......377 Chương 1. Hiểu và áp dụng cách quản lý đúng đắn......................................... 379 Cách làm đúng và cách làm tốt nhất.............................................................................381 Hệ thống, nội dung và hình thức của hệ thống quản lý...................................382 Hệ thống điều hành cho các tổ chức - chấm dứt những hỗn loạn và khó hiểu kiểu babylon.................................................................................382 Chương 2. Mô hình tiêu chuẩn của tính hiệu quả: Bánh xe quản lý............... 384 Công việc vận hành hoàn toàn khác với công việc quản lý............................385 Công việc quản lý luôn giống nhau, nhưng không phải lúc nào cũng có những vấn đề giống nhau..............................................................386 Tại sao bánh xe quản lý không cần thanh nan mới...............................................388
12 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI... Chương 3. Làm thế nào để tạo được tính kỷ luật và tự giác............................ 391 Áp dụng mô hình chuẩn để quản lý nhân sự...........................................................391 Viễn cảnh: Quản lý tốt và đúng đắn đối với xã hội vận hành.......397 Tính hiệu quả và những trải nghiệm về ý nghĩa.....................................................397 Trách nhiệm và đạo đức.........................................................................................................398 PHẦN KẾT...............................................................................................401 Chú giải...................................................................................................403 Chú thích................................................................................................414 Tài liệu tham khảo................................................................................425
13 LỜI TỰA CHO ẤN BẢN MỚI NĂM 2014 “Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đại chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống” là một trong những cuốn sách quan trọng nhất mà tôi đã viết. Nó đề cập đến hiệu quả làm việc của con người trong bối cảnh tổ chức của các tập đoàn đa quốc gia ngày càng phức tạp. Cuốn sách nói về loại hiệu quả cho phép các cá nhân tiếp tục mở rộng giới hạn năng lực của họ. Trên hết, nó chứng tỏ rằng biết làm việc hiệu quả là điều có thể học được - và nó cho bạn thấy bạn sẽ học thế nào. Cuốn sách này sẽ trả lời cho câu hỏi bạn cần kiến thức và những kỹ năng nào để thành công - cả ở nơi làm việc và trong cuộc sống riêng tư, với vai trò nhà quản lý hay trong vai trò chuyên gia trong lĩnh vực của mình. “Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đại chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống” cho bạn biết bạn cần quản lý điều gì ở bản thân mình và những người khác, theo một tổ chức hay với từng vị trí, và do đó tạo ra một loại hiệu suất phù hợp giúp bạn có cuộc sống ý nghĩa. Sự mất cân bằng trong cuộc sống và công việc sẽ biến mất. Hiệu quả có nghĩa là làm đúng việc và làm đúng cách. Đây là năng lực cốt lõi của quản lý tốt và đúng đắn: sự chuyên nghiệp trong cách chuyển đổi các nguồn lực thành kết quả và từ đó tạo ra giá trị. Trong thế giới ngày nay, các yếu tố như kiến thức, tài năng, sức mạnh cá nhân, sự sáng tạo, đổi mới và trí tuệ đã trở nên quan trọng hơn nhiều so với các thông số kinh tế thông thường; tương tự đối với năng lượng cảm xúc, cam kết và trách nhiệm xã hội, can đảm để suy nghĩ và hành động theo những cách mới. Tuy nhiên, trong bản thân mỗi cá nhân, những yếu tố này - kể cả kinh tế - chỉ là tiềm năng. Cần phải thực hiện hiệu quả - tức là quản lý tốt và đúng đắn - để biến những tiềm năng này thành những kết quả có ý nghĩa đáp ứng
14 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI... một mục đích cụ thể. Ngoài ra, “sự lãnh đạo” chúng ta thường nói ngày nay phụ thuộc đặc biệt vào việc quản lý hiệu quả: Không có nó ngay cả những nhà lãnh đạo giỏi nhất cũng sẽ không thành công. Vậy những gì đã thay đổi kể từ khi cuốn sách “Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đại chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống” lần đầu tiên được phát hành vào năm 2000? Tôi có hai câu trả lời: trong kinh doanh và xã hội, gần như mọi thứ “ngoài kia” đã thay đổi, và những thay đổi này lớn hơn hầu hết mọi người tưởng tượng. Mặc dù vậy, bản chất của những gì tạo nên cách quản lý đúng vẫn không thay đổi. Nó thích ứng với thay đổi cơ bản này và với cách quản lý kết quả mà “Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đại chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống” đã viết ban đầu. Trở lại năm 1997, tôi đã miêu tả và phân tích sự chuyển đổi xã hội cơ bản trong cuốn sách của tôi về quản trị doanh nghiệp trong một chương sách tên là “Cuộc Đại chuyển đổi thế kỷ XXI”. Không phải ngẫu nhiên mà phụ đề tôi đã chọn cho ấn bản đầu tiên của cuốn sách hiện tại này là “Quản lý hiệu quả cho một kỷ nguyên mới”. Ngay cả khi đó, bối cảnh đã được đặt sẵn để đối phó với cơn giảm phát và cuộc khủng hoảng tài chính sắp xảy ra; cuộc cách mạng khoa học - công nghệ (kể cả số hóa) đã bắt đầu; sự thay đổi không thể tránh khỏi trong nhân khẩu học và sinh thái cũng như sự mất ổn định chính trị và xã hội. Đồng thời, rõ ràng là cách quản lý truyền thống và các tổ chức hiện nay đang thiếu trang bị để đối phó với sự phức tạp ngày càng tăng của môi trường. Cuộc Đại chuyển đổi của thế kỷ XXI đã được tiến hành từ đó. Nó đang ảnh hưởng đến ngày càng nhiều lĩnh vực trong cuộc sống với tốc độ ngày càng cao, và chúng ta ngày càng thấy rõ ràng điều mình đang phải đối mặt, không phải là một kỷ nguyên mới nữa mà là một thế giới mới đang trỗi dậy. Trong thế giới mới này, hầu như mọi thứ sẽ khác biệt. Tuy nhiên, cơ sở lý thuyết của “Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đại chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống” không cần phải thay đổi bất kỳ điều gì. Quản lý hiệu quả không dựa trên kiến
LỜI TỰA CHO ẤN BẢN MỚI NĂM 2014 15 thức khoa học kinh tế và xã hội được dạy trong đào tạo quản lý thông thường. Mặc dù những điều này vẫn còn cần thiết, nhưng điều quan trọng hơn nhiều là ba môn khoa học về lý thuyết hệ thống phức tạp, bao gồm: điều khiển học, điện toán học, và chế độ sinh học - đã cung cấp nền tảng lý thuyết cho lý thuyết quản lý của tôi kể từ khi tôi bắt tay vào các dự án nghiên cứu đầu tiên của mình. Trong những năm qua, ba lĩnh vực khoa học này càng có ý nghĩa quan trọng hơn khi ấn bản đầu tiên xuất hiện. Đó là lý do vì sao trong phiên bản mới này, tôi đã đặt trọng tâm nhiều hơn vào các lĩnh vực ứng dụng mà sự chuyển đổi cơ bản này đã tạo ra. Trước tiên, chúng bao gồm sự phức tạp của các hệ thống ngày càng kết nối chặt chẽ hơn, cũng như các động lực ngày càng lớn của toàn cầu hóa và các biến động xã hội, chính trị và kinh tế. Nói cách khác, đây chính là những thứ được gọi là “sự hủy diệt sáng tạo” của Thế giới Cũ và sự thoát thai của Thế giới Mới. Để làm chủ được cuộc Đại chuyển đổi của thế kỷ XXI, tất cả các tổ chức xã hội cần phải có những công cụ thông minh và các hệ thống quản lý tinh vi. Ở trung tâm của “cách điều hành mới cho các tổ chức” này - với tính kỷ luật và tự giác là điều cần thiết - là một cá nhân hiệu quả. Hệ thống quản lý theo điều khiển học của tôi cung cấp sự hỗ trợ cần thiết để phát triển và khám phá được hết khả năng hiệu quả của cá nhân. Chúng cung cấp các công cụ được thiết kế đặc biệt cho việc suy nghĩ và hành động đúng đắn. Các phương pháp và công cụ mới mà tôi đã phát triển, và được miêu tả trong các cuốn sách khác của tôi, giúp con người hiệu quả (homo effectivus - định nghĩa tôi đặt làm đối trọng với con người kinh tế - homo oeconomicus) đạt được sự tăng cường về năng lực và trí thông minh cần thiết để làm chủ những thách thức mới và hỗn loạn hơn. Sự hỗn loạn khi không kiểm soát sẽ trở nên phức tạp. Đồng thời, nó cung cấp nguyên liệu cho thông tin của cả hệ thống. Vận dụng những thông tin này và sử dụng hiệu quả là chìa khóa để quản lý những sự thay đổi lớn và đảm bảo tính thích ứng và phát triển của bất kỳ tổ chức nào. Do đó, cuốn sách này cũng giúp độc giả biết cách khai thác những cơ hội to lớn chứa trong sự phức tạp của các hệ thống kết nối toàn cầu và trong các công nghệ mang tính cách mạng.
16 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI... Trọng tâm của cuốn sách này ban đầu là hiệu quả quản lý. Qua nhiều năm, nó đã phát triển thành một công nghệ xã hội áp dụng rộng rãi để làm chủ sự phức tạp: phương pháp xã hội về hiệu quả. Ý của tôi là ý nghĩa xã hội của công nghệ này thậm chí còn lớn hơn, mang tính cách mạng hơn là bản thân công nghệ số hóa. Nếu không có “công nghệ hiệu quả” này, ta sẽ không thể khiến “cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” thực sự hiệu quả. Điều này cũng đúng đối với các cuộc cách mạng của khoa học sự sống, chắc chắn sẽ xảy ra. Nó cũng đúng đối với các xu hướng phát triển như nền kinh tế tròn, khả năng phục hồi kinh tế, kinh tế học chánh niệm, và các luồng tư tưởng ôn hòa. Phương pháp xã hội về tính hiệu quả hiện thực mục tiêu của các phong trào này và đảm bảo rằng chúng sẽ có hiệu quả ở tất cả các cấp tổ chức. Do đó, rõ ràng là những cách suy nghĩ cũ và cách tiếp cận thông thường không còn đủ để quản lý hiệu quả trong thế giới ngày nay. Với những cơ hội để phát triển và thử nghiệm các hệ thống, phương pháp, công cụ này và đưa chúng vào thực tiễn, tôi xin chân thành cảm ơn các giám đốc điều hành mà tôi đã làm việc cùng, trong nhiều năm hoặc thậm chí hàng thập kỷ, hoặc là một thành viên của Ban quản trị doanh nghiệp hoặc các dự án chung về phát triển doanh nghiệp, lãnh đạo chiến lược và quản trị. Xin cảm ơn đặc biệt đến tất cả bạn bè, đối tác, đồng nghiệp và nhân viên của tôi, những người đã dành rất nhiều ý tưởng, sự nhiệt tình, và tâm huyết cho sự ra đời của các giải pháp quản lý hiện nay. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến đội ngũ của Campus Verlag. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, tôi chân thành cảm ơn Tamara Bechter, Jutta Scherer và Annaliza Tsakona vì những gợi ý sắc sảo và sự hỗ trợ điều chỉnh khi biên tập bản thảo này. Fredmund Malik St. Gallen, tháng 02 năm 2015
17 LỜI GIỚI THIỆU 1. Giáo sư Fredmund Malik là một nhà khoa học lớn, là chuyên gia hàng đầu trên thế giới trong lĩnh vực quản lý hệ thống và điều khiển học, quản trị và lãnh đạo (cả về lý thuyết lẫn thực hành). Cùng người bạn đồng hương lâu năm đã quá cố của mình là Giáo sư Peter F. Drucker, cả hai được coi là những nhà tư tưởng và thực hành quản trị nổi tiếng nhất thời đại, “Cha đẻ” của Quản trị hiện đại thế kỷ XX (Giáo sư Drucker) là người từng nói rằng: “không có các quốc gia kém phát triển, chỉ có quốc gia quản lý kém là nguyên nhân dẫn đến các quốc gia kém phát triển”; và ở thế kỷ XXI có sự hiện diện của Giáo sư Malik. Giáo sư Malik là nhà tư tưởng của lý thuyết “Cuộc Đại chuyển đổi thế kỷ XXI” và đặc biệt ông còn là tác giả của tác phẩm kinh điển Managing Performing Living (Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đại chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống) - cuốn sách được bình chọn là 1 trong 100 cuốn sách về triết lý quản trị và kinh doanh có ảnh hưởng nhất mọi thời đại, được hội đồng bình chọn gồm các nhà phê bình sách và nhà báo nổi tiếng của Mỹ và Đức chọn. Ông là Người sáng lập và Chủ tịch điều hành Viện Malik (trụ sở chính tại St. Gallen, Thụy Sỹ), một tổ chức hàng đầu thế giới về quản lý phức hợp, quản trị và lãnh đạo; với rất nhiều kinh nghiệm, đã và đang tư vấn và đào tạo rất thành công về quản lý hiệu quả, phát triển chiến lược cho nhiều quốc gia, thành phố, bộ, ban, ngành, cũng như các công ty lớn trên thế giới. 2. Trong Thế giới Mới, gần như mọi thứ đều sẽ khác biệt và thay đổi. Tuy nhiên, cơ sở lý thuyết, các nguyên tắc và công cụ của cuốn sách Quản lý hiệu quả trong một thế giới Đại chuyển đổi: Phương thức đúng đắn để quản lý hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống là nền tảng vững chắc cho các nhà quản lý trong điều kiện thay đổi. Theo Giáo sư Malik, quản lý hiệu quả
18 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẠI CHUYỂN ĐỔI... không thể chỉ dựa trên khoa học kinh tế - xã hội truyền thống, mà cần phải có sự kết hợp của ba khoa học về sự phức hợp (complexity sciences) - đó là khoa học hệ thống (systems science) với phương pháp luận tư duy hệ thống là một giải pháp quan trọng cho cộng đồng quốc tế để có khả năng điều chỉnh áp dụng cho mọi vấn đề, dù quy mô lớn hay nhỏ; điều khiển học (cybernetics), và khoa học mô phỏng sinh học (bionics: kết hợp giữa sinh học và điện tử). Để làm chủ “Cuộc Đại chuyển đổi của thế kỷ XXI”, tất cả các loại hình tổ chức cần phải có những công cụ mới, sáng tạo và hệ thống quản lý sự phức hợp. Trong tất cả các tổ chức, ngày càng có nhiều người phải tham gia vào các nhiệm vụ quản lý khác nhau. Điều này càng nhấn mạnh sự cần thiết cho việc chuẩn bị tốt về lý thuyết và thực hành quản lý hiệu quả. Với cuốn sách này, Giáo sư Malik giúp cho chúng ta thấy sự khác biệt giữa quản lý đúng, hiệu quả thích ứng với điều kiện biến đổi và quản lý kém hiệu quả, thậm chí để lại hậu quả không xử lý được do không tuân theo quy luật khách quan. Sự khác biệt này sẽ quyết định hiệu quả của mọi loại hình tổ chức trong xã hội phức hợp của chúng ta, tính cạnh tranh của các doanh nghiệp, cũng như chất lượng cuộc sống của hầu hết mọi người. Đây là cuốn sách về sự lựa chọn các giải pháp tối ưu đáp ứng yêu cầu phát triển hiện tại không ảnh hưởng đến cuộc sống của các thế hệ mai sau. Giáo sư Malik đưa ra các yêu cầu và công cụ để các nhà quản lý thực hiện hiệu quả. Giáo sư nêu ra các nguyên tắc vàng về sự chuyên nghiệp của một nhà quản lý. Quan điểm về quản lý của Malik là cách mà con người và các tổ chức có thể thực hiện khả năng của họ một cách tốt nhất với trách nhiệm và hành động hiệu quả - cái mà được gọi là quản lý tốt và đúng đắn. 3. Tôi rất ấn tượng với cuốn sách này; cuốn sách đã và sẽ có ảnh hưởng lớn với các nhà lãnh đạo và quản lý nói chung, và đặc biệt là ở Việt Nam, cuốn sách giúp chúng ta thấy được các động lực, nguyên nhân gây ra sự phức hợp và cách thức điều chỉnh chúng. Chúng ta thấy được sức mạnh của bối cảnh dẫn đến sự tốt hơn hay tồi tệ đi. Và chúng ta học được cách rút kinh nghiệm về vai trò của chúng ta trong việc tạo ra một thế giới và có trách nhiệm về các kết quả mình tạo ra. Cuốn sách này hướng dẫn chúng ta trên hành trình học tập để đi tới sự đổi mới mà chúng ta muốn thấy trên thế giới. Nội dung của phần IV đề cập tới