Quá trình hình thành liệt mặt nguyên phát part1

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

92
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nêu được yếu tố dịch tễ học của liệt mặt nguyên phát. 2. Liệt kê được triệu chứng lâm sang chẩn đoán liệt mặt nguyên phát. 3. Liệt kê được những bệnh lý cần chẩn đoán phân biệt với liệt mặt nguyên phát. 4. Trình bay va giải thích được cơ sở lý luận của việc điều trị. 1 . ĐạI CươNG 1.1. Định nghĩa Liệt mặt nguyên phát la liệt ngoại biên toan bộ nửa bên mặt, nguyên nhân chưa rõ, có khởi đầu đột ngột va đa phần có tiên lượng tốt. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành liệt mặt nguyên phát part1

Bài 24 LIỆT MẶT NGUYÊN PHÁT MỤC TIÊU 1. Nªu ®ưîc yÕu tè dÞch tÔ häc cña liÖt mÆt nguyªn ph¸t. 2. LiÖt kª ®ưîc triÖu chøng l©m sang chÈn ®o¸n liÖt mÆt nguyªn ph¸t. 3. LiÖt kª ®ưîc nh÷ng bÖnh lý cÇn chÈn ®o¸n ph©n biÖt víi liÖt mÆt nguyªn ph¸t. 4. Tr×nh bay va gi¶i thÝch ®ưîc c¬ së lý luËn cña viÖc ®iÒu trÞ. 1 . §¹I Cư¬NG 1.1. §Þnh nghÜa LiÖt mÆt nguyªn ph¸t la liÖt ngo¹i biªn toan bé nöa bªn mÆt, nguyªn nh©n chưa râ, cã khëi ®Çu ®ét ngét va ®a phÇn cã tiªn lưîng tèt. 1.2. DÞch tÔ häc
LiÖt mÆt nguyªn ph¸t la thÓ bÖnh thưêng gÆp nhÊt trong c¸c lo¹i liÖt mÆt ngo¹i biªn, cßn ®ưîc gäi la liÖt Bell’s (Bell’s palsy). Tû lÖ m¾c bÖnh (IR) kho¶ng 23/100000/n¨m hay 1/60 - 70 ngưêi trong suèt cuéc ®êi cña hä. 2. NGUYªN NH©N Va C¬ CHÕ BÖNH SINH 2.1. Theo y häc hiÖn ®¹i 2.1.1. Gi¶i phÉu häc Nh©n d©y thÇn kinh mÆt (sè VII) b¾t ®Çu tõ phÇn thÊp cña cÇu n·o. Sau khi vßng qua nh©n d©y thÇn kinh vËn nh·n ngoai (sè VI), d©y thÇn kinh mÆt chui ra khái th©n n·o (ë r·nh cÇu - hanh n·o). Sau khi rêi th©n n·o, d©y thÇn kinh mÆt, cã kÌm theo d©y phô Wrisberg (d©y VII bis, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¶m gi¸c), ®éng m¹ch va ®¸m rèi tÜnh m¹ch,
ch¹y xuyªn qua xư¬ng ®¸ trong mét èng xư¬ng: vßi Fallope (aqueduc de Fallope). 420 Copyright@Ministry Of Health èng xư¬ng nay cã h×nh cña lưìi lª c¾m ®Çu sóng. V× thÕ, ®o¹n d©y thÇn kinh mÆt ®ưîc chia ra lam 3 phÇn: h¹ch gèi (®o¹n thÇn kinh n»m gi÷a ®o¹n 1 va 2) la n¬i nhËn nh÷ng sîi c¶m gi¸c cña d©y phô Wrisberg, ®ång thêi còng la n¬i xuÊt ph¸t sîi thÇn kinh ®¸ n«ng lín; ë ®o¹n thø 3 cña d©y thÇn kinh mÆt, xuÊt ph¸t tõ thõng nhÜ (chorda tympani). Sîi nay sau khi ch¹y xuyªn qua hép nhÜ, sÏ nèi víi d©y thÇn kinh lưìi. D©y thÇn kinh mÆt chui ra khái xư¬ng ®¸ ë lç chòm, tiÕp tôc ®i vao vïng
mang tai va ph©n thanh 2 nh¸nh tËn cïng ph©n bè cho c¸c c¬ vïng mÆt. 2.1.2. Sinh lý häc Chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh mÆt bao gåm: ư Chøc n¨ng vËn ®éng: d©y thÇn kinh mÆt ph©n bè ®Õn tÊt c¶ c¬ ë mÆt (trõ c¸c c¬ th¸i dư¬ng, c¬ nhai va c¬ ch©n c¸nh bưím) va cã ¶nh hưëng ®Õn thÝnh gi¸c víi viÖc tham gia vao vËn ®éng c¬ cña xư¬ng ®e. ư Chøc n¨ng c¶m gi¸c: d©y thÇn kinh mÆt nhËn c¶m gi¸c cña loa tai va èng tai ngoai, vïng sau tai, vßi Eustache va 2/3 trưíc lưìi. ư Chøc n¨ng gi¸c quan: d©y thÇn kinh mÆt chÞu tr¸ch nhiÖm vÞ gi¸c cña 2/3 trưíc cña lưìi (th«ng qua d©y thÇn kinh lưìi va thõng nhÜ). ư Chøc n¨ng vËn m¹ch va bai tiÕt: d©y thÇn kinh ®¸ n«ng lín ph©n bè ®Õn
c¸c tuyÕn lÖ (th«ng qua trung gian cña h¹ch Gasser). Thõng nhÜ chÞu tr¸ch nhiÖm viÖc bai tiÕt nưíc bät cña h¹ch dưíi ham va dưíi lưìi. C¬ chÕ bÖnh sinh cña liÖt mÆt nguyªn ph¸t chưa râ rang. Trưíc ®©y, vai trß cña l¹nh ®ưîc ®Ò cËp ®Õn qua: + C¬ chÕ m¹ch m¸u: do co th¾t nh÷ng ®éng m¹ch ch¹y theo d©y VII trong vßi Fallope dÉn ®Õn phï va viªm ph¶n øng cña d©y VII. Phï nÒ lam d©y bÞ chÌn Ðp trong khung xư¬ng cña vßi Fallope. + C¬ chÕ nhiÔm trïng: v× nhËn thÊy cã vÎ trong vai trưêng hîp liÖt mÆt nguyªn ph¸t cã liªn quan ®Õn nhiÔm virus. §©y la trưêng hîp tæn thư¬ng viªm trùc tiÕp d©y VII va vai trß cña l¹nh ®ưîc cho la t¹o thuËn cho sù ph¸t triÓn cña virus x©m nhËp tõ vïng häng hÇu lªn
vïng Fallope. Tuy nhiªn, nh÷ng gi¶i phÉu tö thi cña nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu sau nay cho thÊy kh«ng cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng ghi nhËn, kh«ng cã nh÷ng ph¶n øng viªm như thưêng gi¶ ®Þnh trưíc ®©y. 2.2. Theo y häc cæ truyÒn Theo YHCT, liÖt mÆt ngo¹i biªn ®· ®ưîc m« t¶ trong nh÷ng bÖnh danh khÈu nh·n oa ta tróng phong nuy chøng. Nguyªn nh©n g©y bÖnh: 421 Copyright@Ministry Of Health 422 ư Ngo¹i nh©n: thưêng la phong han, phong nhiÖt thõa lóc tÊu lý s¬ hë x©m nhËp vao c¸c kinh dư¬ng ë ®Çu va mÆt.
ư BÊt néi ngo¹i nh©n: do chÊn thư¬ng ë vïng ®Çu mÆt g©y huyÕt ø l¹i ë c¸c l¹c trªn. Nh÷ng nguyªn nh©n nay lam cho khÝ huyÕt cña l¹c m¹ch vïng ®Çu mÆt bÞ c¶n trë hoÆc bÞ t¾c l¹i, g©y nªn chøng nuy (yÕu liÖt), cã thÓ kÌm theo tª va ®au (kh«ng th«ng th× ®au). H×nh 24.2. S¬ ®å nguyªn nh©n va c¬ chÕ bÖnh cña liÖt mÆt 3. CHÈN §O¸N 3.1. Theo y häc hiÖn ®¹i BÖnh khëi ph¸t ®ét ngét, triÖu chøng liÖt xuÊt hiÖn hoan toan thưêng trong vßng 48 giê. ư Cã thÓ ®au sau tai trưíc ®ã 1 - 2 ngay, cã thÓ kÌm ï tai, thưêng ch¶y nưíc m¾t sèng.