Quan điểm của Hồ Chí Minh về việc công tác mặt trận dân tộc thống nhất

Chia sẻ: Nguyen Thi Huyen Huyen | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

165
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

T t ng H Chí Minh v M t tr n Dân t c Th ng nh t b t ngu ư ưở ồ ề ặ ậ ộ ố ấ ắ ồn từ quan điểm nhất quán của Người về vai trò quyết định của quần chúng trong lịch sử, coi cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, Đảng chỉ có thể hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình nếu biết tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân trong Mặt trận Dân tộc Thống nhất rộng rãi chống kẻ thù chung và xây dựng đất nước. Trong quá trình phát triển...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quan điểm của Hồ Chí Minh về việc công tác mặt trận dân tộc thống nhất

Quan điểm của Hồ Chí Minh về việc công tác mặt trận dân tộc thống nhất I.Tính tất yếu xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất. II. Quan điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựngmặt trận dân tộc thống nhất. 1.Dựng nước và giữ nước là sự nghiệp của toàn dân. 2.Đoàn kết dân tộc - nguồn sức mạnh của cách mạng . III.Nguyên tắc xây dựng và hoạt động của mặt trận dân tộc thống nhất. 1.Hiệp thương dân chủ. 2.Hợp tác bình đẳng. 3.Đoàn kết chân thành, tôn trọng lẫn nhau. 4.Phối hợp và thống nhất hành động. IV.Kết luận và bài học kinh nghiệm. 1.Xác định đúng kẻ thù, sắp xếp đúng bạn đồng minh. 2.Giải quyết đúng đắn các mối quan hệ trong nội bộ mặt trận. 3.Nâng cao sự lãnh đạo của Đảng trong mặt trận. I.Tính tất yếu xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về Mặt trận Dân t ộc Th ống nh ất b ắt ngu ồn t ừ quan điểm nhất quán của Người về vai trò quyết định của quần chúng trong lịch sử, coi cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, Đảng ch ỉ có th ể hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình nếu biết tập hợp, đoàn kết các tầng l ớp nhân dân trong Mặt trận Dân tộc Thống nhất rộng rãi chống kẻ thù chung và xây dựng đất nước. Trong quá trình phát triển của cách mạng, tuy ph ải trải qua những bước thăng trầm, song quan điểm đó luôn luôn nhất quán. Từ H ội Ph ản đế Đồng minh, Mặt trận Dân chủ Đông Dương, Mặt trận Phản đế Đông Dương, Mặt trận thống nhất chống phát xít đến Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Liên việt, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ, hoà bình Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Vi ệt Nam... tất cả những thử nghiệm về lý luận và thực tiễn các phong trào Mặt trận đã đi đến khẳng định những quan điểm đúng đắn của Hồ Chí Minh về Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam. 1. Muốn giành được thắng lợi của cách mạng nói chung và xây dựng chủ nghĩa xã hội thành công thì phải đại đoàn kết dân tộc, nhưng muốn đ ại đoàn k ết dân tộc thì phải tổ chức quần chúng lại thành Mặt trận Dân tộc Th ống nh ất rộng rãi. Sự hình thành khối đại đoàn kết dân tộc là một tất yếu và sự ra đời tổ chức Mặt trận cũng là một tất yếu khách quan. Quan điểm này khẳng định Mặt trận ra đời, phát triển không tuỳ thuộc vào ý muốn ch ủ quan. Ch ủ t ịch H ồ Chí Minh đã nhiều lần khẳng định vai trò quan trọng của Mặt trận Dân t ộc Th ống nh ất, trong cách mạng dân tộc dân chủ cũng như trong cách mạng xã hội ch ủ nghĩa. Người cho rằng, do đặc điểm mâu thuẫn xã hội và đấu tranh giai cấp ở nước ta mà Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam có sứ mạng cao cả đoàn k ết h ết thảy mọi người Việt Nam yêu nước và tiến bộ đấu tranh cho quy ền l ợi tối cao của dân tộc. Tại Đại hội thống nhất Việt Minh - Liên Việt (3-1951), Hồ Chí Minh đã tổng kết kinh nghiệm về đại đoàn kết dân tộc và Mặt trận Dân t ộc Th ống nh ất thành khẩu hiệu nổi tiếng: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công. Đây chính là chiến lược cách mạng, là tư tưởng cơ bản mà Ng ười đã t ổng k ết và rút ra từ truyền thống đấu tranh anh dũng đầy hy sinh gian kh ổ và rực r ỡ chiến công của dân tộc ta, nó đã trở thành chân lý bền v ững c ủa dân t ộc ta v ề đại đoàn kết dân tộc và Mặt trận Dân tộc Thống nhất. 2. Mặt trận Dân tộc Thống nhất là một hình thức tập hợp quần chúng rộng rãi, đại diện cho đại đa số quần chúng, đại diện cho quyền lợi dân tộc, không có sự phân biệt đối xử. Người cho rằng: Từ Nam đến Bắc, ai là người tán thành hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ thì chúng ta sẵn sàng đoàn kết với h ọ,
thật thà hợp tác với họ, thật sự đoàn kết với họ, dù từ trước đ ến nay h ọ đã theo phe phái nào1. Chúng ta đọc thấy tư tưởng này của Người từ trong Chính cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt được thông qua (1930) tại hội nghị hợp nhất ba tổ chức cộng sản để thành lập Đảng Cộng sản ViệtNam. Mặt trận là nơi tập hợp mọi lực lượng yêu nước và tiến bộ, th ực hiện thêm b ạn, bớt thù, nhằm tập trung mũi nhọn đấu tranh vào kẻ thù nguy hiểm nhất. Xu hướng h ẹp hòi, biệt phái, phân biệt đối xử là trái với tư tưởng Hồ Chí Minh, ch ẳng nh ững không tập hợp được lực lượng cách mạng rộng rãi mà còn làm tăng thêm kẻ thù, giảm bớt bầu bạn, làm tổn hại cho sự nghiệp cách mạng chung c ủa c ả dân tộc. Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, khi Đảng ta chủ trương phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, Mặt trận cần thật thà hợp tác và phát huy vai trò của mọi thành phần kinh tế, dù cho họ thuộc chế độ sở hữu nào, miễn là họ tuân theo pháp luật, tích cực đóng góp vào công cuộc phát tri ển kinh t ế, gi ải quyết việc làm, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động, đồng thời thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế một cách sâu rộng, góp phần nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế. Với tư tưởng Hồ Chí Minh về Mặt trận Dân tộc Thống nhất, trên lĩnh vực kinh tế, chúng ta ch ủ trương hợp tác, cạnh tranh lành mạnh, coi mọi người là những đối tác tin cậy, vừa hợp tác vừa đấu tranh để cùng tồn tại và phát triển. 3. Hồ Chí Minh nhấn mạnh đến tinh thần hợp tác thật thà, đoàn kết thực sựvà Người đã thể hiện tinh thần ấy trong việc tranh thủ tập hợp được mọi người Việt Nam yêu nước vào cuộc đấu tranh giành độc lập cho Tổ quốc qua các thời kỳ, kể cả những người từng là quan lại trong triều đình phong ki ến tr ước đây, những người đã từng làm việc trong chế độ cũ mà không cố chấp quá kh ứ c ủa họ. Muốn cho họ thật lòng đi theo cách mạng, cách mạng phải th ật lòng đến với họ. Đó chính là truyền thống lấy đại nghĩa dân t ộc làm tr ọng mà chi ến thắng mọi trở ngại, cảm hoá mọi con người. Theo tinh thần ấy, nh ững chính sách, luật pháp kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước ta ngày nay phải bảo đảm tính công bằng, đồng bộ và tính nhất quán, nh ằm gây ni ềm tin t ưởng cho mọi thành viên trong xã hội, tạo nên tâm lý ổn định và sẵn sàng mang công s ức của mình đóng góp cho sự nghiệp chung. Nếu chập ch ờn, do dự ho ặc thi ếu s ự tin cậy lẫn nhau, không tạo nên niềm tin, thì chỉ gây nên s ự hoang mang, e ng ại và giảm nhiệt tình của các thành phần trong xã hội, đặc biệt là nh ững thành phần hay mặc cảm rằng bị xem nhẹ hoặc phân biệt đối xử. Muốn đoàn kết thực sự và hợp tác thật thà, Ch ủ tịch Hồ Chí Minh nh ấn m ạnh Mặt trận phải có Cương lĩnh thật vững chắc, rất rộng rãi và thi ết th ực 2. Thiết thực vì cương lĩnh đó phải phù hợp với nguy ện vọng thi ết tha c ủa toàn th ể
đồng bào, đó là dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân ch ủ, văn minh; rộng rãi vì Mặt trận bao gồm những người hiện nay tỏ ra thành tâm, thành ý phụng sự Tổ quốc dù trước đây họ đã theo phe phái nào; vững ch ắc vì M ặt trận dựa trên nền tảng đại đa số nhân dân trong nước là đồng bào công nhân và đồng bào nông dân, đồng thời chú trọng đến tất cả các tầng lớp xã h ội trong nước ta, “không bỏ sót ai”. Theo đường lối của Đảng, Cương lĩnh c ủa M ặt trận đề ra những yêu cầu thiết thực, phù hợp với tâm tư nguyện vọng và đòi hỏi thiết tha của mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, đoàn kết thật sự nghĩa là mục đích ph ải nh ất trí và lập trường cũng phải nhất trí. Điều đó đòi hỏi mọi thành viên c ủa M ặt tr ận phải lấy điểm tương đồng là Tổ quốc Việt Nam hoà bình, thống nh ất, độc l ập dân chủ và giàu mạnh, là làm cho mọi người Việt Nam ai cũng có cơm ăn, áo mặc, được học hành, xã hội công bằng, văn minh, làm cơ sở để gắn bó m ọi giai tầng với nhau trong hành động thiết thực, đồng th ời đòi hỏi m ọi ch ủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, m ọi ch ương trình hành động của Mặt trận… đều phải nhằm thực hiện mục tiêu chung đó. Những chính sách pháp luật nào không thoả mãn yêu cầu của mục tiêu chung đó đều không có tác dụng đoàn kết toàn dân và củng cố Mặt trận Dân t ộc Thống nhất. Mặt trận ngày nay cần thông qua hoạt động giám sát và phản biện xã hội, cùng với Đảng và Nhà nước làm cho chủ trương, chính sách, pháp lu ật ngày càng phù hợp với lòng dân, đáp ứng yêu cầu thực tế cuộc sống của dân. Hồ Chí Minh còn chỉ rõ rằng: Đoàn kết thật sự nghĩa là v ừa đoàn k ết v ừa đ ấu tranh3. Không thể có sự đoàn kết một chiều nào có th ể củng cố và duy trì đ ược Mặt trận Dân tộc Thống nhất. Từ những luận điểm của Hồ Chí Minh, có th ể thấy: hai điều kiện cơ bản để bảo đảm cho s ự tồn t ại c ủa M ặt tr ận, đó là điểm tương đồng và sự khác biệt. Không có điểm tương đồng, chúng ta không thể tập hợp được mọi giai tầng trong xã hội dưới ngọn cờ đại đoàn kết. Song, do trong Mặt trận có nhiều giai tầng, nên sự khác biệt là điều đương nhiên. Để cho những yếu tố khác biệt đó có thể cùng tồn tại và gắn kết với nhau trong Mặt trận và cùng hành động vì mục tiêu chung, thì sự đấu tranh đ ể đi đ ến thống nhất là rất cần thiết. Tuy nhiên, đó không phải là cuộc đấu tranh nh ằm loại trừ nhau, đấu tranh để phân biệt kẻ thắng người thua, mà là dựa trên tinh thần “vì nước, vì dân”, đặt lợi ích dân tộc lên trên h ết, và ph ải ti ến hành “trên lập trường thân ái”, học những cái tốt của nhau, giúp nhau hi ểu rõ cái sai, cùng nhau sửa chữa sai lầm, cùng nhau tiến bộ. Làm được như vậy là điều rất khó, nếu như động cơ đấu tranh không th ật sự vì nước, vì dân, không đặt lợi ích tối cao của dân tộc, lợi ích c ủa s ự nghi ệp chung của nhân dân lên trên hết, gạt bỏ mọi động cơ cá nhân, nh ững đ ịnh ki ến
hẹp hòi, khắc phục cách nhìn phiến diện và thiển cận của c ả hai phía, phía người phê bình và phía người được phê bình. Ngày nay, chúng ta đang tìm tòi, thử nghiệm những hình th ức, b ước đi, gi ải pháp hữu hiệu trên con đường phát triển của dân tộc, đó là một s ự nghi ệp m ới mẻ, chưa có tiền lệ ở nước ta, nên thường nảy sinh những ý kiến khác nhau, đó là lẽ thường tình. Có nhiều ý kiến hiến kế của nh ững ng ười tâm huy ết v ới công cuộc đổi mới đất nước, nhưng cũng đề phòng với những ý kiến không hẳn vì động cơ trong sáng, vì sự nghiệp của dân tộc. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về đấu tranh để đoàn kết trong Mặt trận vẫn có giá trị hi ện th ực đ ối v ới chúng ta ngày nay, giúp chúng ta phân biệt được tốt và xấu, đúng và sai, lành mạnh và cơ hội. 4. Giải quyết mối quan hệ giữa dân tộc với giai cấp trong Mặt trận Dân tộc Thống nhất là một sáng tạo thiên tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi vận d ụng học thuyết Mác - Lênin về giai cấp và đấu tranh giai cấp, v ề s ứ m ệnh l ịch s ử của giai cấp công nhân vào hoàn cảnh cụ thể nước ta. Trong tác ph ẩm “Đ ường cách mệnh”, Người đã chỉ rõ: Công nông là gốc của cách mệnh, tiếp theo đó, tư tưởng này được khẳng định trong Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt và còn được bổ sung: học trò, nhà buôn cũng là lực lượng cách m ạng và Đảng phải tập hợp được đông đảo công nông, tiểu tư sản, trí th ức, trung nông và cả bộ phận tư sản, địa chủ tiến bộ. Người chỉ ra rằng: liên minh công nông là nền tảng của Mặt trận Dân tộc Thống nhất, đồng thời Người cũng ch ỉ rõ Mặt trận còn là nơi thể hiện sức mạnh của dân tộc, bao gồm mọi người Vi ệt Nam thực sự yêu nước, tiến bộ. Với quan điểm đó, Hồ Chí Minh đã đặt vấn đề giai cấp (liên minh công nông) trong lòng dân t ộc (Mặt tr ận Dân t ộc Th ống nhất). Các giai cấp nằm trong Mặt trận Dân tộc Thống nh ất là nằm trong liên minh giai cấp, liên minh với các tầng lớp yêu nước khác, không ph ải đ ấu tranh để lật đổ, tiêu diệt, loại trừ giai cấp, mà là tạo thành lực lượng thống nhất của cả dân tộc để giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đ ặt liên minh công nông trong khuôn khổ nền tảng của Mặt trận Dân tộc Thống nhất, Hồ Chí Minh đã giải quyết một cách sáng tạo mối quan hệ hài hoà gi ữa dân t ộc và giai cấp ở nước ta. Tuy nhiên, ngày nay không phải mọi người đều thấy rõ điều đó. Trong đi ều kiện cách mạng khoa học công nghệ mới và kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, cùng với sự phân hoá giai cấp và phân tầng xã hội các giai cấp công nhân và nông dân đang có những biến chuyển mạnh mẽ. Những thay đ ổi đó v ẫn đang còn tiếp diễn. Công tác tổng kết, khảo cứu về những biến đổi đó ch ưa được tiến hành đầy đủ. Do đó đã nảy sinh nhiều nhận thức khác nhau về vai
trò của liên minh công nông đối với Mặt trận Dân t ộc Th ống nh ất. Có th ể quy thành hai loại ý kiến sau đây: Một là,coi nhẹ vai trò của liên minh công nông đối với Mặt trận Dân t ộc Thống nhất. Hai là,vẫn giữ những quan niệm về liên minh công nông trong th ời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ để áp dụng trong giai đoạn hiện nay. Trở lại với tư duy biện chứng của Hồ Chí Minh, ta th ấy rõ cả hai lo ại ý ki ến trên đây đều không phù hợp với thực tế. Vấn đề dân t ộc và giai c ấp luôn luôn tồn tại và đòi hỏi phải được giải quyết hài hoà, phù hợp với đặc đi ểm tình hình, mỗi thời kỳ cách mạng. Trong giai đoạn mới, cần tăng cường vai trò lãnh đạo c ủa Đ ảng, đ ồng th ời không ngừng đổi mới sự lãnh đạo của Đảng cho phù hợp với tình hình hi ện nay. Trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước công nghiệp và nông nghiệp vẫn là hai lĩnh vực sản xuất cơ bản của xã h ội. Công nhân và nông dân vẫn chiếm số đông trong khối đoàn kết dân tộc. Xây dựng nền kinh tế tri thức đòi hỏi phát triển mạnh mẽ đội ngũ lao động trí óc trong m ọi lĩnh vực sản xuất, đời sống của xã hội. Mặt trận Dân tộc Thống nhất cần coi trọng đoàn kết đông đảo những người lao động trí óc và lao động chân tay trong các lĩnh vực công nghiệp và nông nghiệp, làm tăng thêm ch ất l ượng c ủa liên minh công nông và đóng vai trò nòng cốt trong kh ối đại đoàn k ết dân t ộc. Đó là m ột thực tế khách quan. Cái cốt lõi trong quan điểm của Hồ Chí Minh là đặt v ấn đề giai cấp trong vấn đề dân tộc, giai cấp phải phục tùng dân tộc và vai trò nòng cốt của liên minh công nông chính là ở chỗ nó ph ải đoàn k ết t ập h ợp được các giai tầng khác và làm cho Mặt trận Dân tộc Thống nhất ngày càng mạnh lên, nếu không, khối liên minh công nông sẽ tự đánh mất vai trò lịch sử của chính mình. 5. Mặt trận Dân tộc Thống nhất không phải là sách lược tạm th ời mà là m ột chiến lược lâu dài của cách mạng, đó là quan điểm rất cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Mặt trận Dân tộc Thống nhất. Xuất phát từ quan điểm đoàn kết lâu dài với mọi người yêu nước và tiến bộ, Người cho rằng M ặt tr ận Dân t ộc Thống nhất chẳng những đóng vai trò quan trọng trong cách mạng dân t ộc dân chủ, mà còn đóng vai trò rất quan trọng trong cách mạng xã hội chủ nghĩa nữa.4 Quan điểm đó khẳng định: ngày nay sau khi hoàn thành cách mạng giải phóng dân tộc, tiến hành công cuộc xây dựng đất nước, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xoá nghèo nàn lạc hậu, chúng ta vẫn cần ti ếp t ục c ủng c ố và phát huy vai trò lịch sử quan trọng của Mặt trận Dân tộc Th ống nh ất. Rõ ràng sự nghiệp xây dựng đất nước là sự nghiệp của hàng triệu triệu quần chúng
chứ không phải là sự nghiệp từ trên dội xuống. Vì vậy vẫn ph ải đoàn k ết, t ập hợp mọi người Việt Nam yêu nước và tiến bộ, tán thành m ục tiêu đ ộc l ập, t ự do, hạnh phúc. Tiến hành xây dựng đất nước, ở vào hoàn cảnh trong nước và quốc tế hiện nay, chúng ta vẫn phải phân biệt rõ ai là bạn, ai là thù, v ẫn ph ải thực hiện thêm bầu bạn, bớt kẻ thù và khẳng định rằng mọi người yêu nước và tiến bộ là bạn của ta, mọi thế lực chống phá sự nghiệp của nhân dân ta là kẻ thù của ta5. Tư tưởng của Hồ Chí Minh vẫn luôn ngời sáng, chỉ rõ vai trò của Mặt trận trong giai đoạn hiện nay của cách mạng nước ta. Kế thừa và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về Mặt trận Dân tộc Th ống nhất, chúng ta cần phân tích những đặc điểm tình hình hiện nay đang tác động đến khối đại đoàn kết dân tộc và Mặt trận Dân tộc Thống nhất để vận dụng có kết quả quan điểm tư tưởng của Người. Những yếu tố mới hiện nay là: - Mục tiêu của Mặt trận Dân tộc Thống nhất hiện nay là nhằm tập h ợp toàn dân phát huy cao độ chủ nghĩa yêu nước Việt Nam phấn đấu xoá b ỏ nghèo nàn lạc hậu, xây dựng Tổ quốc độc lập, tự do, hạnh phúc, trở thành m ột n ước công nghiệp hiện đại, sánh vai với các nước tiên tiến trong khu v ực và trên th ế giới. Chỉ có như vậy, chúng ta mới giữ vững được độc lập dân tộc, vì n ếu t ụt hậu về kinh tế, chúng ta sẽ bị phụ thuộc và nô dịch, chủ quy ền quốc gia s ẽ khó lòng giữ vững. - Cơ sở kinh tế của Mặt trận Dân tộc Thống nhất hiện nay đã có những thay đổi lớn lao, đó là nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần và sự hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. - Cơ sở xã hội của Mặt trận đã và đang thay đổi nhanh chóng cùng với nh ững biến động của cơ cấu xã hội, cơ cấu giai cấp và đang còn tiếp tục thay đ ổi. Nhiều giai tầng mới xuất hiện. Những giai tầng cũ đang phân hoá, chuyển động. Tầng lớp doanh nhân đang ngày càng đông đảo và có vị trí tích c ực trong xã hội cần được nhìn nhận đúng mức. Đội ngũ trí thức ngày càng tr ở nên quan trọng đối với việc xây dựng nền kinh tế trí thức. - Cuộc đấu tranh ở trong nước và trên thế giới không mất đi mà chuy ển sang những hình thức mới,nhất là trong điều kiện toàn cầu hoá ngày nay. Chúng ta có thêm nhiều bạn mới, nhưng cũng xuất hiện những thế lực chống đối mới. Chúng ta phải có phương thức đấu tranh mới, gắn đấu tranh với hợp tác đ ể cùng tồn tại và phát triển. Trong tình hình đó, học tập phương pháp tư duy của Hồ Chí Minh, cần phân tích những nhân tố mới, tìm ra thuận lợi và thấy rõ khó khăn, có chính sách Mặt trận đúng đắn, phê phán những nhận thức sai lầm, thực hi ện đi ều mà Ch ủ t ịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Phải thêm bầu bạn, bớt kẻ thù. Ch ỉ có nh ư v ậy m ới
bảo vệ và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng trong tình hình mới, ra sức xây dựng, củng cố phát triển Mặt trận Dân tộc Thống nhất ngày một lớn mạnh, phát huy tiềm năng vĩ đại của dân tộc, thực hiện thắng l ợi công cuộc xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu mạnh, giữ vững độc lập tự chủ, chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc Việt Nam yêu quý. II. Quan điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựngmặt trận dân tộc thống nhất. Dựng nước và giữ nước là sự nghiệp của toàn dân 1. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn quán triệt quan điểm cách m ạng là sự nghiệp của quần chúng, trong thực tiễn đấu tranh giành độc lập dân tộc trước đây và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Trong tác phẩm "Đường kách mệnh", đồng chí Nguy ễn ái Qu ốc đã nói: Kách mệnh là việc chung của dân chúng, chứ không ph ải là vi ệc c ủa m ột hai người. Trong "Tuyên ngôn của Đảng cộng sản", Mác và Ǎngghen chỉ rõ: "... Những người cộng sản phấn đấu cho sự đoàn kết và liên hợp của các đảng dân chủ ở tất cả các nước". Lênin còn cho rằng chỉ một mình giai cấp vô sản tiến hành cuộc đấu tranh một cách đơn độc "thì đó không nh ững là m ột đi ều dại dột, mà còn là một tội ác nữa". Quan điểm cơ bản trên đã được th ể hiện trong thực ti ễn đ ấu tranh giành và giữ chính quyền trước đây, cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Mặt trận dân tộc thống nh ất là sự th ực hi ện b ằng tổ chức việc tập hợp và phát huy sức mạnh toàn dân trong sự nghiệp chung: giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Từ ngày thành l ập, Đ ảng ta đã coi Mặt trận dân tộc thống nhất là vấn đề có ý nghĩa chi ến l ược, và đã phê phán mọi biểu hiện coi nhẹ công tác mặt trận, hạ thấp vai trò của quần chúng, coi thường nhân tố dân tộc trong cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: công tác mặt trận là một công tác rất quan trọng trong toàn bộ công tác cách mạng. Để hình thành được mặt trận, tập hợp được h ết thảy các lực l ượng cách mạng và tiến bộ trong mỗi thời kỳ cách mạng, Đảng đã đề ra nh ững ch ủ trương, chính sách thích hợp nhằm đoàn kết toàn dân, phấn đấu cho một mục tiêu nhất định xem đó là chương trình hành động thống nhất của tất cả các giai cấp, các đảng phái, các lực lượng tham gia Mặt trận dân t ộc th ống nh ất. Thể hiện tính chất quần chúng rộng rãi trong công tác mặt trận, Đảng còn linh hoạt trong việc lựa chọn các hình thức và tên gọi c ủa m ặt tr ận, phù h ợp với hoàn cảnh cụ thể và mục tiêu, nhiệm vụ từng thời kỳ cách mạng nh ư: Mặt trận dân chủ, Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Liên Việt, Mặt trận T ổ quốc, Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. v.v..
Có mặt trận được tổ chức chặt ch ẽ theo h ệ thống t ừ trung ương đ ến c ơ sở; có mặt trận chỉ mang tính chất liên hiệp hành động; nh ưng t ất c ả đ ều nhằm tập hợp, động viên được hết thảy mọi người tích cực tham gia vào s ự nghiệp chung giải phóng dân tộc và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Đoàn kết dân tộc - nguồn sức mạnh của cách mạng 2. Dân tộc ta đã phải trải qua bốn nghìn nǎm l ịch sử dựng n ước và gi ữ nước. Quá trình lịch sử ấy đã hun đúc nên truyền thống yêu nước, đoàn kết, bất khuất của dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Sự đồng tâm của đồng bào ta đúc thành bức tường đồng xung quanh Tổ quốc. Dù đ ịch hung tàn, xảo quyệt đến mức nào, đụng đầu nhằm vào bức tường đó, chúng cũng phải thất bại". Một trong những nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam là Đảng ta đã xây dựng được khối đại đoàn kết dân tộc trên cơ sở liên minh công nông. Ngay từ khi mới thành lập, trong Cương lĩnh đầu tiên của Đảng đã ch ỉ rõ giai cấp vô sản phải tranh thủ được nhiều bạn đồng minh, phải tập hợp các lực lượng cách mạng trong Mặt trận dân tộc thống nhất. Hình thức Mặt trận dân tộc thống nhất đầu tiên lấy tên là Hội ph ản đế đồng minh. Trong chỉ thị lập Mặt trận, Đảng đã nhấn mạnh: Nếu không t ổ ch ức được lực lượng thật rộng, thật kín thì cách mạng cũng khó thành công. Sau cao trào cách mạng 1930-1931, đế quốc Pháp khủng bố ác liệt, phong trào cách mạng tạm thời lắng xuống, Đảng chuyển hướng tổ chức quần chúng đấu tranh và quần chúng vẫn hướng về Đảng. Khi điều kiện và thời cơ thuận lợi xuất hiện, Đảng đã kịp th ời đ ề ra chủ trương, chính sách đúng nên đã nhanh chóng tập hợp lực lượng, liên hi ệp hành động với các giai cấp, các tầng lớp yêu nước, các đảng phái dân ch ủ, hình thành Mặt trận dân chủ trong thời kỳ 1936-1939. Vì vậy, Đảng đã phát động được một cao trào đấu tranh cách mạng đòi c ải thiện dân sinh, dân chủ, chống phản động thuộc địa, chống ch ủ nghĩa phátxít, chống chiến tranh. Chiến tranh thế giới lần thứ hai bùng nổ, Đảng đ ặt nhi ệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. Đồng chí Hồ Chí Minh v ề n ước, cùng Ban Chấp hành Trung ương Đảng hoàn chỉnh chủ trương chuyển hướng chỉ đạo chiến lược. Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ tám khoá I (tháng 5-1941), dưới sự lãnh đạo trực tiếp của đồng chí Hồ Chí Minh đã ch ủ tr ương t ạm gác khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của địa chủ, thành lập Mặt trận Việt Minh đ ể
mở rộng khối đoàn kết dân tộc, tập trung mũi nhọn đấu tranh vào nhiệm vụ chống đế quốc, giành độc lập dân tộc. Dưới ngọn cờ đại đoàn kết của Mặt trận Việt Minh, nhân dân ta đã dấy lên một cao trào kháng Nhật cứu nước sôi nổi và đều khắp, nắm vững thời cơ đưa Cách mạng Tháng Tám 1945 đến thắng lợi. Chính quyền cách mạng vừa mới thành lập, thì quân Pháp núp sau quân đội Anh trở lại xâm l ược nước ta từ phía Nam, còn quân Tưởng kéo vào phía B ắc. Trước tình th ế hi ểm nguy ấy, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trương mở rộng hơn nữa Mặt trận dân tộc thống nhất. Tháng 5-1946, Mặt trận Liên Việt ra đời, kh ối đại đoàn kết dân tộc được củng cố, làm hậu thuẫn vững chắc cho chính quy ền cách mạng. Đảng đã áp dụng nhiều biện pháp linh hoạt để thêm b ạn, bớt thù, do đó đã đẩy lùi được mọi âm mưu thâm độc của thù trong, giặc ngoài. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Hiệp nghị Giơnevơ được ký kết, miền Bắc đ ược hoàn toàn giải phóng. Nhưng ở miền Nam, đế quốc Mỹ đã thay thế thực dân Pháp, biến miền Nam nước ta thành thuộc địa kiểu mới. Chúng trở thành kẻ thù chính của nhân dân miền Nam và của cả dân tộc ta. Trong hoàn cảnh mới, Đảng chủ trương thành lập ở mỗi miền một m ặt trận dân tộc thống nhất nhằm mở rộng và tǎng cường khối đoàn kết dân tộc để hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước và đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội. Tháng 9-1955, ở miền B ắc, Mặt trận Tổ qu ốc Việt Nam ra đời. Tháng 12-1960, ở miền Nam, sau cao trào "đồng khởi", Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam được thành lập. Từ cuộc tiến công và nổi dậy mùa Xuân nǎm 1968, các lực lượng tiến bộ ở các đô thị miền Nam đã tập hợp trong liên minh các lực l ượng dân tộc, dân chủ, hoà bình Việt Nam. Nhân dân ta còn đoàn kết với nhân dân các dân tộc Lào và Campuchia anh em, hình thành Mặt trận đoàn kết ba nước, các lực lượng hoà bình, tiến bộ trên thế giới, kể cả nhân dân tiến bộ Mỹ, ủng hộ sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta. Trong cuộc kháng chiến Mỹ, cứu nước đã hình thành trên th ực t ế ba t ầng mặt trận: ở trong nước, trên bán đảo Đông Dương và trên thế giới, đoàn kết mọi lực lượng có thể đoàn kết, tranh thủ mọi lực lượng có th ể tranh th ủ đ ể lên án và cô lập đế quốc Mỹ xâm lược. Sau đại thắng mùa Xuân nǎm 1975, mi ền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, cả nước đi lên ch ủ nghĩa xã hội. Nhưng chủ nghĩa đế quốc và các thế lực ph ản động vẫn còn âm m ưu và hành động phá hoại sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta. Đoàn kết trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhân dân cả nước ta đang ra s ức thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Nhân dân ta tiếp tục tǎng cường đoàn kết với nhân dân
hai nước Lào và Campuchia, đoàn kết với các nước xã h ội chủ nghĩa và các nước, các dân tộc tiến bộ trên thế giới, đấu tranh cho hoà bình, độc l ập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Hơn 60 nǎm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã tiến hành một cuộc đấu tranh lâu dài chống lại những đế quốc thực dân lớn mạnh và đã giành được thắng lợi vẻ vang. Một trong những nguyên nhân thắng lợi là Đảng ta luôn chǎm lo xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân trong Mặt tr ận dân tộc thống nhất theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công". Mặt trận Dân tộc Thống nhất do Đảng lãnh đạo có một truyền thống lịch s ử vẻ vang. Từ khi ra đời năm 1930 với Đông Dương phản đế Đồng minh đến nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đã có bề dày lịch s ử 3/4 th ế kỷ. Sự tr ường tồn này là hiếm có trong lịch sử các nước trên thế giới. Trong 76 năm qua, Mặt trận liên tục phát triển qua những chặng đường đấu tranh gay go quyết liệt của dân tộc, của cách mạng. Đấu tranh th ắng lợi, Mặt trận lại lớn lên cả về số lượng lẫn chất lượng. Điều đó đã tr ở thành m ột quy luật là: “Đoàn kết - đấu tranh” Đấu tranh thắng lợi để có đoàn kết cao hơn, rộng hơn. Ngày nay, trong đổi mới chúng ta không hay dùng và cũng không c ần ph ải dùng khái niệm “đấu tranh”, hay “đấu tranh giai cấp” như trước kia, nh ưng trong thực tế, chúng ta luôn phải đoàn kết để đấu tranh trên các mặt trận: tư tưởng, chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quân sự, ngoại giao… , đấu tranh thắng lợi để có đoàn kết cao hơn như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng đúc kết: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết Thành công, thành công, đại thành công. Mặt trận đóng vai trò quan trọng không thể thiếu được trong cách mạng nh ư vậy, cho nên Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần th ứ X của Đảng đã nêu rõ: “… Đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, dưới sự lãnh đạo c ủa Đ ảng là đ ường l ối chiến lược nhất quán của cách mạng Việt Nam; là nguồn s ức m ạnh, đ ộng l ực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quy ết định bảo đ ảm th ắng l ợi b ền v ững c ủa sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.1 Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 cũng ghi: “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các thành viên là cơ s ở chính tr ị c ủa chính
quyền nhân dân… Nhà nước tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc và các t ổ chức thành viên hoạt động có hiệu quả”2. Trong thực tế, nhờ đoàn kết, đấu tranh thắng lợi mà Mặt trận Tổ quốc ngày nay đã phát triển rộng lớn, vững chắc chưa từng có, đảm đương được những nhiệm vụ cao cả là: _ Đoàn kết hơn 80 triệu người Việt Nam cư trú trên lãnh thổ Việt Nam và một bộ phận đáng kể là Việt kiều cư trú ở nhiều nước trên thế giới. _ Đoàn kết toàn dân trong một quốc gia đa dân tộc, nhiều sắc tộc. _ Đoàn kết một cộng đồng dân tộc nhiều tôn giáo và có cả một bộ phận lớn không tôn giáo. _ Đoàn kết trong dựng nước với mục tiêu phấn đấu: Giữ vững độc lập, thống nhất, vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh trong bối cảnh quốc tế nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn do xu thế hi ện đại hoá, toàn cầu hoá, quốc tế hoá mang lại. _Đoàn kết giữ nước trong bối cảnh quốc tế đa cực, có sự lũng đoạn của các siêu cường và sự phát triển mới chưa từng có của vũ khí huỷ diệt, cũng như nghệ thuật chiến tranh tối tân do sự phát triển cao của khoa h ọc, kỹ thu ật đem lại… III.Nguyên tắc xây dựng và hoạt động của mặt trận dân tộc thống nhất. Mặt trận Dân tộc thống nhất được tổ chức trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện, bình đẳng về địa vị và độc lập về tổ chức. Quan hệ giữa các thành viên trong Mặt trận được thực hiện theo các nguyên tắc: 1.Hiệp thương dân chủ, hiệp thương dân chủ là để áp dụng cho tổ chức và hoạt động của Mặt trận T ổ quốc Việt Nam. Đây là một nguyên tắc chính trị phù hợp với đặc đi ểm, b ản chất của Mặt trận, vốn là liên minh chính trị xã hội rộng rãi nhất. Nếu như nét nổi bật của tổ chức đảng là ở tính thống nh ất chính tr ị ch ặt ch ẽ, vì Đảng là đội tiên phong chiến đấu của giai cấp công nhân, thì nét nổi bật của tổ chức mặt trận là ở tính xã hội rộng rãi, tập hợp mọi lực lượng, giai cấp, dân tộc, tôn giáo, thành phần xã hội trong hình thức một liên minh chính trị. Do là liên minh nên phải hiệp thương dân chủ. Chỉ có hi ệp th ương dân ch ủ m ới gi ữ được sự tồn tại của liên minh một cách lành mạnh, thực chất. Hiệp th ương dân chủ chính là quá trình thảo luận, bàn bạc, trao đổi từ rất nhi ều s ự khác biệt, thậm chí đối lập nhau để đi tới cùng thống nhất về một hay một s ố v ấn đề, một chủ trương, chính sách do Mặt trận đề xướng. Hiệp thương, tự nó đã nói nên tính chất bình đẳng, bao hàm sự nhân nh ượng, thậm chí không loại trừ cả sự thỏa hiệp khi cần thiết, theo đúng nghĩa tích c ực
của khái niệm này. Ở khía cạnh khác, hiệp thương cũng là sự thể hiện của văn hóa dân chủ. Trong hiệp thương dân chủ thì hiệp thương là cách thức, ph ương thức, còn dân chủ vừa là tiền đề vừa là mục tiêu, mục đích. Hiệp th ương dân chủ thực chất cũng là công tác dân vận, công tác vận động quần chúng theo đường lối, quan điểm của Đảng. Đây cũng chính là yêu cầu lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận phải đạt tới, tức là đảm bảo sự thành th ật, tin c ậy, là tôn trọng, là không mang tính quyền uy để phối hợp thống nhất hành động nh ằm tăng cường sự đoàn kết, sự đồng thuận trong xã hội và nhân dân. 2.Hợp tác bình đẳng, 3.Đoàn kết chân thành, tôn trọng lẫn nhau, 4.Phối hợp và thống nhất hành động. Trong sinh hoạt Mặt trận, các thành viên tự do bày tỏ ý kiến của mình, cùng nhau bàn bạc, hiệp thương dân chủ đề đạt tới sự nhất trí, không mệnh lệnh, không áp đặt. Nếu có những ý kiến khác trên những vấn đề cụ thể thì cùng nhautrao đổi, thuyết phục, giúp đỡ nhau giải quyết. Trong hoạt động, các thành viên thoả thuận với nhau về chương trình hành động chung và có nghĩa vụ giúp đỡ nhau, phối hợp thống nhất hành động để thực hiện chương trình đã thoả thuận. Bốn nguyên tắc đó có quan hệ mật thiết với nhau, nhưng nguyên tắc một và bốn là rất quan trọng. IV.Kết luận và bài học kinh nghiệm Tư tưởng chỉ đạo của Hồ Chí Minh về công tác mặt trận dân tộc thống nhất là hoàn toàn đùg đắn và phát huy hiệu quả.Giúp cho cách mạng Việt Nam giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác.Nó đã để lại những bài học vô cùng qúy giá Xác định đúng kẻ thù, sắp xếp đúng bạn đồng minh 1. Muốn có chính sách mặt trận đúng đắn, trước hết phải xác định đúng kẻ thù cụ thể, trước mắt. Điều đó đòi hỏi phải có lập trường giai cấp v ững vàng, nhãn quan chính trị sâu sắc, nhạy bén. Trong đấu tranh cách mạng, không thể chỉ nêu ra kẻ thù chung chung, mà phải chỉ rõ kẻ thù cần ph ải đánh đổ trong từng giai đoạn chiến lược, có khi trong từng thời kỳ của m ột giai đo ạn. Có như vậy mới tập trung được toàn bộ lực lượng cách mạng đánh đổ chúng. Xác định rõ kẻ thù cụ thể mới lợi dụng được những mâu thuẫn trong nội bộ kẻ thù và vận dụng sách lược mềm dẻo để cô lập cao độ kẻ thù nguy hi ểm nh ất. Trong thực tế, đã có lúc, có nơi không phân biệt được kẻ thù chủ yếu với kẻ thù thứ yếu, kẻ thù nguy hiểm trước mắt với kẻ thù lâu dài, thậm chí đã l ẫn
lộn bạn - thù, như ở Nghệ Tĩnh trong những nǎm 1930-1931 đã nêu kh ẩu hiệu "trí, phú, địa, hào đào tận gốc, trốc tận rễ...", do đó đã không tranh thủ được lực lượng và các tầng lớp trung gian để tập trung lực lượng chống đế quốc xâm lược. Đảng ta đã có nhiều thành công nổi bật trong việc xác định kẻ thù cụ thể và chính sách mặt trận trong các thời kỳ cách mạng. Đặc biệt là trong thời kỳ 1945-1946, công tác mặt trận lúc này hết sức phức tạp, nh ưng phong phú và sáng tạo. Tình hình lúc bấy giờ thay đổi từng ngày, từng tháng. Cùng một lúc cách mạng nước ta phải đối phó với nhiều kẻ thù, nh ưng Đ ảng đã đánh giá đúng các loại kẻ thù, xác định đúng kẻ thù chính, để có sách lược và phương pháp đấu tranh phù hợp, tạm thời hoà hoãn với kẻ thù này, phân hoá, cô lập kẻ thù kia, tránh thế bất lợi phải chống với nhi ều k ẻ thù cùng m ột lúc, để tǎng thêm sức mạnh giành thắng lợi. Trong kháng chiến chống Mỹ, Đảng ta đã sáng suốt chỉ rõ kẻ thù nguy hiểm nhất không chỉ của dân t ộc ta mà c ủa cả loài người tiến bộ là đế quốc Mỹ, nên đã hình thành đ ược ba t ầng m ặt trận: ở trong nước, ở Đông Dương và trên thế giới, tạo ra sức m ạnh đ ể giành thắng lợi trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước. Trong công tác mặt trận, phải đứng vững trên lập trường giai cấp công nhân và quan điểm dân tộc đúng đ ắn. Vì trong dân tộc có nhiều giai cấp, nên Đảng phải đánh giá đúng thái đ ộ chính trị của các giai cấp và tầng lớp xã hội khác nhau để sắp xếp đúng đắn vị trí các lực lượng trong Mặt trận dân tộc thống nhất: vai trò lãnh đạo, lực lượng nòng cốt, bạn đồng minh lâu dài và gần gũi, b ạn đồng minh t ạm th ời, v.v.. Nhân dân ta bị đế quốc và phong kiến áp bức, bóc lột nặng nề. Đó là cơ sở cho sự tập hợp rộng rãi các lực lượng yêu nước và tiến bộ trong Mặt trận dân t ộc thống nhất để chống đế quốc và tay sai. Để biến kh ả nǎng ấy thành hi ện thực, điều quyết định là phải có sự lãnh đạo của Đảng tiên phong của giai c ấp công nhân. Đó là tất yếu khách quan của cách mạng nước ta và nhi ều n ước khác trong thời đại ngày nay. Ngay từ khi thành lập, Đảng ta đã đánh giá đầy đủ vị trí của giai cấp nông dân Việt Nam, giai cấp đông đ ảo nh ất, chi ếm 95% số dân, là bạn đồng minh cách mạng và trung thành nh ất c ủa giai c ấp công nhân Việt Nam. Hai giai cấp công nhân và nông dân có liên minh ch ặt ch ẽ m ới phát huy đầy đủ sức mạnh, thực hiện triệt để nhiệm vụ giải phóng dân tộc và giai cấp. Sự liên minh của hai giai cấp công nhân và nông dân ở nước ta là n ền tảng vững chắc của Mặt trận dân tộc thống nhất. Đảng ta xác định rõ vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân, vai trò nòng cốt của liên minh công - nông, v ị trí quan trọng của tầng lớp trí thức, tiểu tư sản và ra sức tập hợp đông đảo lực lượng về phía cách mạng, đồng thời đánh giá cao truyền thống yêu nước của mọi tầng lớp nhân dân. Đảng đã lôi cuốn giai cấp tư sản dân tộc, một bộ phận hoặc từng cá nhân xuất thân từ giai cấp phong kiến địa chủ có tinh thần yêu nước tham gia cách mạng giải phóng dân tộc. Trong giai đoạn cách mạng dân tộc dân chủ, Đảng hết sức chú ý phân tích thái độ chính trị của các giai c ấp,
các tầng lớp, nhất là các tầng lớp trên để tranh th ủ mọi khả nǎng có th ể tranh thủ nhằm tǎng cường mặt trận dân tộc rộng rãi để chống đế quốc và tay sai. Trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, Đảng ta tiếp tục l ắng nghe, tìm hi ểu quan điểm, tư tưởng và thái độ chính trị của các giai cấp, các tầng lớp để kịp thời đề ra những chủ trương chính sách đúng đắn, những hình thức tổ ch ức sát h ợp để tập hợp lực lượng đông đảo, nhằm củng cố khối đoàn kết dân t ộc, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Giải quyết đúng đắn các mối quan hệ trong nội bộ mặt trận 2. Để tránh tả và hữu khuynh trong việc thực hiện chính sách đoàn kết dân tộc, Đảng ta đã giải quyết đúng đắn các mối quan hệ trong nội bộ mặt trận. Mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp Mặt trận là tổ chức tập hợp lực lượng dân tộc chống đế quốc xâm lược và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Nó bao gồm nhiều giai cấp, tầng lớp được tập hợp, đoàn kết trên cơ sở chương trình hành động chung. Các giai cấp trong mặt trận đều thống nhất về lợi ích chung c ủa dân tộc. Đối với giai cấp công nhân, lợi ích chung của dân t ộc và l ợi ích riêng c ủa giai cấp là nhất trí. Nhưng đối với các giai cấp khác, thì lợi ích riêng của giai cấp và lợi ích chung của dân tôc có mặt nhất trí và có mặt không nhất trí. Vì vậy, Đảng phải nêu ra được những mục tiêu chung mà tất cả thành viên của mặt trận có thể chấp nhận được. Đó là cương lĩnh chung, chương trình hành động của mặt trận. Trong thời kỳ 1936-1939, Đảng nêu ra mục tiêu đấu tranh đòi cải thiện dân sinh, dân chủ, chống chủ nghĩa phátxít, ch ống chi ến tranh; trong thời kỳ 1939-1945 là đấu tranh chống Nhật, Pháp, giành độc l ập dân t ộc; trong thời kỳ chống Mỹ, cứu nước đã có lúc Đảng nêu ra mục tiêu trước mắt tranh đấu cho miền Nam Việt Nam, hoà bình, trung lập, v.v.. C ương lĩnh chung của mặt trận thể hiện đúng mối quan hệ giữa lợi ích chung toàn dân tộc với lợi ích riêng từng giai cấp. Nếu vượt ra khỏi giới hạn mục tiêu đó là ph ạm sai lầm tả khuynh. Trái lại, không đấu tranh để thực hiện những mục tiêu chung đã xác định là phạm sai lầm hữu khuynh. Mối quan h ệ gi ữa liên minh công nông và mặt trận. Đây là mối quan hệ lớn nhất trong công tác m ặt tr ận. Đ ảng ta đã giải quyết thành công mối quan hệ này thông qua việc giải quy ết đúng mối quan hệ giữa nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến. Trong khi nhấn mạnh đoàn kết dân tộc, không bao giờ Đảng coi nhẹ vai trò nền t ảng của mặt trận là khối liên minh công nông, vì liên minh công nông có vững chắc mới có thể mở rộng được mặt trận; ngược lại, làm tốt công tác mặt trận càng làm cho liên minh công nông thêm vững chắc. Chỉ nhấn mạnh liên minh công nông mà không chú ý tranh thủ các giai cấp, tầng lớp khác là h ẹp hòi, t ả khuynh. Ngược lại, chỉ chú ý vận động các giai cấp, tầng lớp khác mà không chú ý củng cố liên minh công nông là phạm sai lầm hữu khuynh. Đ ảng ta đã giải quyết đúng đắn mối quan hệ trên bằng việc thường xuyên nắm vững
mục tiêu lâu dài và mục tiêu chủ yếu trong từng th ời kỳ cách mạng, phân tích được mâu thuẫn chủ yếu để vạch rõ kẻ thù trực tiếp, nguy hiểm nh ất. Khi cần tập trung lực lượng để giải quyết những nhiệm vụ cấp bách nhất của cách mạng, Đảng đã giải quyết đúng mức quyền lợi của công nông và của các giai cấp, các tầng lớp tham gia mặt trận. Mối quan h ệ gi ữa tranh th ủ t ầng l ớp trên đi đôi với phát động quần chúng cơ bản. Đây là m ối quan h ệ ph ức t ạp đòi hỏi phải có giải pháp khéo léo. Về bản chất giai cấp, tầng lớp trên đối lập với quần chúng cơ bản của cách mạng là công nông. Nhưng Đảng có thể và cần phải tranh thủ tầng lớp trên, nhất là những cá nhân có uy tín trong qu ần chúng, đó là điều cần thiết và có lợi cho việc phát động quần chúng cơ bản. Nhưng phong trào vững chắc phải là phong trào cách mạng của quần chúng cơ bản. Chỉ khi nào phong trào đó mạnh mới bảo đảm tranh thủ được tầng lớp trên. Đồng chí Nguyễn Vǎn Cừ đã phân tích: muốn lôi cuốn đ ược t ầng l ớp trên tham gia đấu tranh vì quyền lợi của dân tộc thì điều "cốt y ếu là do l ực l ượng đấu tranh của quần chúng". Vận động các dân tộc ít người là m ột trong nh ững công tác quan trọng bậc nhất của mặt trận, của chính quyền cách mạng. Chính sách đối với các dân tộc ít người là một bộ phận trong chính sách đ ại đoàn k ết dân tộc của Đảng. Đảng đã chỉ rõ, phải tranh thủ tầng lớp trên có ảnh h ưởng đối với quần chúng ở vùng dân tộc ít người, "cụ thể là đoàn k ết với h ọ, đ ồng thời giáo dục, cải tạo họ, phê bình những thiếu sót của họ. Muốn tranh th ủ tầng lớp trên, phải đi sâu vào quần chúng, phát động tư tưởng qu ần chúng nông dân lao động vùng dân tộc ít người". Mấu ch ốt của vấn đ ề đoàn k ết các dân tộc anh em là phải thực hiện chính sách bình đẳng dân tộc, làm cho miền núi tiến kịp miền xuôi, vùng cao tiến kịp vùng thấp về kinh t ế và v ǎn hoá, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân lao động, chống tư tưởng dân tộc lớn, dân tộc hẹp hòi, tự ti dân tộc. Để đoàn kết đồng bào theo các tôn giáo, Đảng đưa ra chính sách tự do tín ngưỡng và giáo d ục qu ần chúng nhân dân lao động phân biệt tín ngưỡng với những hoạt động lợi dụng tôn giáo để chống lại chính sách và pháp luật của Nhà nước. Phải nâng cao trình độ giác ngộ chính trị của giáo dân, làm cho họ phân biệt rõ địch - ta, ra sức đẩy mạnh sản xuất, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần. Đối với tầng lớp trên trong tôn giáo, Đảng chủ trương đoàn kết với họ trên tinh th ần yêu nước chân chính và giúp đỡ họ hiểu biết đường lối, chính sách của cách m ạng, v ận động họ cùng với đồng bào theo các tôn giáo làm những việc có ích cho Tổ qu ốc, chống lại mọi âm mưu chia rẽ dân tộc và phá hoại của k ẻ thù. Trong vi ệc xây dựng mặt trận, Đảng giải quyết đúng đắn mối quan h ệ giữa đoàn kết và đ ấu tranh. Đoàn kết một chiều, thiếu đấu tranh trong th ực t ế d ẫn đ ến phá v ỡ kh ối đoàn kết, thủ tiêu mặt trận. Do đó, trong mặt trận c ần thi ết ph ải có đ ấu tranh nhằm mục đích thực hiện cương lĩnh chung của mặt trận. Đấu tranh v ượt quá
cương lĩnh là phạm sai lầm tả khuynh, trái lại, thiếu đấu tranh để th ực hi ện cương lĩnh là hữu khuynh, dẫn đến mất đoàn kết. Nâng cao sự lãnh đạo của Đảng trong mặt trận 3. Một vấn đề có tính nguyên tắc là không ngừng tǎng cường sự lãnh đạo của Đảng trong mặt trận dân tộc thống nhất, phải giữ vững đường lối chính trị, mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng của Đảng, chống mọi khuynh hướng hạ thấp vai trò của Đảng, đòi chia quyền lãnh đạo trong mặt trận, xa rời ph ương hướng, mục tiêu chiến lược của cách mạng. Mấu chốt để giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng trong mặt trận là hoàn chỉnh đường lối cách mạng và không ngừng củng cố khối liên minh công nông. Trong các th ời kỳ cách mạng, Đảng ta phân tích đúng đắn các mối quan hệ giai cấp đ ể đ ề ra m ột c ương lĩnh chung của mặt trận nhằm tập hợp thật rộng rãi các giai cấp, các dân tộc, các tôn giáo, các tầng lớp, các cá nhân yêu nước trong mặt trận. Các giai cấp, các tầng lớp trong nhân dân đi theo Đảng chẳng những vì Đảng có đường lối đúng, mà còn vì Đảng có lực lượng. Vì vậy, phải không ngừng củng c ố kh ối liên minh công nông. Đảng ta rất coi trọng mặt trận, nhưng trước h ết phải xây dựng khối liên minh công nông vững mạnh. Liên minh công nông bao gi ờ cũng là nền tảng của Mặt trận dân tộc thống nhất. Đảng cũng là m ột t ổ ch ức chính trị trong mặt trận, nhưng mặt trận thừa nhận vai trò lãnh đ ạo c ủa Đ ảng, vì Đảng có đường lối chính trị đúng, gồm những người giác ngộ chính trị sâu sắc, tự nguyện, hết lòng phục vụ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, tiền phong gương mẫu trong mọi phong trào cách mạng của quần chúng; vì Đảng biết tạo ra sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, biết ph ối h ợp hành động giữa Đảng và các thành viên khác trong mặt trận. Ch ủ tịch Hồ Chí Minh đã ch ỉ rõ: Đảng "phải tỏ ra là một bộ phận trung thành nh ất, hoạt đ ộng nh ất và chân thực nhất. Chỉ trong đấu tranh và công tác hàng ngày, khi quần chúng rộng rãi thừa nhận chính sách đúng đắn và nǎng lực lãnh đạo của Đảng thì Đảng mới giành được địa vị lãnh đạo". Để bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng trong mặt trận, phải luôn luôn tránh hai khuynh hướng lệch lạc là: cô độc, h ẹp hòi, coi nhẹ tranh thủ các lực lượng có thể tranh thủ; hoặc đoàn kết một chiều, đoàn kết mà không đấu tranh đúng mức với những tư tưởng và vi ệc làm sai trái c ủa các thành viên trong mặt trận. Chính vì đã làm như thế, nên vai trò lãnh đạo của Đảng trong Mặt trận dân tộc thống nhất được đề cao, nền tảng liên minh công nông được củng cố vững chắc, đồng thời tính chất rộng rãi của mặt trận được phát huy đầy đủ. Về phần mình, Đảng không ngừng phấn đấu nâng cao nǎng lực lãnh đạo bằng sự hoàn thiện đường lối chiến lược, đổi mới chủ trương, sách lược cho phù hợp với tình hình, nhiệm vụ và cải ti ến phong cách, ph ương thức làm việc trong mặt trận, chống tác phong quan liêu, mệnh lệnh, thiếu kiên trì giáo dục, thuyết phục. Kinh nghiệm lịch sử trước đây và hiện nay ở nước ta
cũng như ở các nước cho thấy: phản kích vào những người cộng sản để hòng chia rẽ bộ phận trung kiên nhất của cách mạng với quần chúng là m ột th ủ đoạn có tính chiến lược của chủ nghĩa đế quốc và các th ế l ực ph ản đ ộng. Bài học thành công của Đảng ta về xây dựng khối đoàn kết th ống nh ất dân t ộc thông qua hình thức tổ chức các mặt trận là vấn đ ề có ý nghĩa chi ến l ược, xuyên suốt quá trình cách mạng nước ta từ trước đến nay. Sự cố kết giữa Đảng ta với Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Liên Việt, Mặt trận dân t ộc gi ải phóng miền Nam trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân t ộc và th ống nhất đất nước trước đây, cũng như với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hiện nay trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa là một sức mạnh không gì có thể phá vỡ nổi. Trong công cuộc đổi m ới hiện nay, Đảng ta không ngừng tự đổi mới, nhằm nâng cao nǎng l ực lãnh đ ạo cách mạng nước ta trong giai đoạn mới. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ngày càng mở rộng, tập hợp mọi thành phần, lực lượng của đất nước, tạo thành sức mạnh tổng hợp làm nên sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng và vǎn minh tiến lên chủ nghĩa xã hội. Phát huy truyền th ống của các th ế h ệ ông, cha trong th ực hi ện các nhiệm vụ kể trên, Mặt trận Tổ quốc đã: 1. Thực sự trở thành khối đại đoàn kết toàn dân rộng lớn chưa từng có trong lịch sử, góp phần thực hiện thành công Cương lĩnh và Chiến lược cách mạng của Đảng. 2. Phát huy được sức mạnh của Liên minh công nông trí trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành ph ần, vận hành theo c ơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. 3. Tham gia phát triển văn hoá, khoa học, coi văn hoá là m ột đ ộng lực to l ớn trong phát triển xã hội và đã thu được nhiều kết quả. 4. Góp phần vào việc thực hiện chủ trương xoá đói giảm nghèo do Đảng và Nhà nước đề ra, được quốc tế đánh giá cao. 5. Tham gia xây dựng và củng cố hệ thống chính trị, t ừ vi ệc xây d ựng quy ch ế dân chủ ởø cơ sở đến việc xây dựng một nhà nước pháp quy ền với n ền qu ốc phòng toàn dân vững mạnh. Nhìn chung, Mặt trận đã góp phần to lớn vào thành công của s ự nghi ệp đ ổi mới của toàn Đảng, toàn dân. Điều cần quan tâm hiện nay để kế thừa và phát huy truyền thống Mặt trận trong công cuộc đổi mới một cách có hiệu quả là: Xác định rõ Mặt trận đối lập , để xây dựng Mặt trận cách m ạng m ạnh m ẽ và quyết thắng. Phải chăng, Mặt trận đối lập hiện nay chính là những kẻ thù “xâm lược, chia cắt, đói nghèo, yếu kém, bất công, mất dân ch ủ, l ạc h ậu” (t ức
là, mặt đối lập với các mục tiêu: “Độc lập, thống nhất, dân giàu, n ước m ạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” như Nghị quyết Đại hội VIII của Đ ảng đề ra), kèm theo là 4 nguy cơ mà Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khoá VII của Đảng” đã chỉ rõø: _Nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới… _Nguy cơ chệch hướng xã hội chủ nghĩa… _ Nguy cơ về nạn tham nhũng và tệ quan liêu. _ Nguy cơ “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch. Nhìn vào thực tế hiện nay thì: - Nguy cơ tụt hậu về kinh tế luôn có sự cảnh báo; - Nguy cơ chệch hướng vẫn luôn phải đề phòng; - Nguy cơ về nạn tham nhũng và tệ quan liêu ngày càng trầm trọng. Nguy cơ diễn biến hoà bình chưa có biểu hiện giảm nh ẹ. Sự can thi ệp vào n ội bộ nước ta về vấn đề nhân quyền, dân tộc, tôn giáo… của các th ế l ực thù đ ịch luôn tiếp diễn. Ngày nay, chúng ta làm thế nào để phát huy được truyền th ống đó trong đ ấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc và đặc biệt là kh ắc phục 4 nguy cơ mà Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng giữa nhi ệm kỳ khoá VII đã chỉ ra. Trước hết, Mặt trận cần góp phần vào việc đổi mới và củng cố hệ thống chính trị mà Mặt trận là một thành viên quan trọng. Nhiệm vụ hàng đầu của yêu cầu này là phải “Đổi mới tư duy chính trị”. Hệ thống chính trị nước ta bao gồm: Hệ thống tổ chức chính trị; h ệ th ống tư duy chính trị; hệ thống cơ chế vận hành của tổ chức chính trị. Thực tiễn lịch sử cho thấy: Trước và sau Đại hội VI của Đảng, hệ th ống chính trị v ẫn đ ược duy trì như cũ, nhưng từ Đại hội VI trở đi nhờ đổi mới hệ thống tư duy chính trị và cải tiến hệ thống cơ cấu vận hành tổ chức chính trị mà đã có được thành công to lớn. Ngày nay chúng ta đạt được nhiều thắng lợi trong đổi mới, nh ưng nhìn v ề phía “Mặt trận đối lập” thì những tiền đề dẫn đến nguy cơ khủng hoảng mới đã nảy mầm, ta cần phải đề phòng. Phải có tư duy chính trị mới để ngăn ngừa cuộc khủng hoảng mới không để nó xảy ra. Muốn vậy, Mặt trận ph ải góp phần tích cực vào nhiệm vụ này mà quan trọng nhất là góp phần nâng cao trình độ lý luận của cán bộ, đảng viên để đủ sức nắm bắt được thực tiễn, phát hiện ra chân lý cách mạng.
Hơn lúc nào hết, hiện nay Mặt trận có tổ chức liên minh công, nông, trí vững mạnh (có cả trí thức trong nước, ngoài nước, có nhiều “Lao động trí th ức” làm việc trong các công nghệ cao). Họ có thể đóng góp được nhiều về mặt lý lu ận và nắm bắt thực tiễn. Vấn đề là ở chỗ biết tổ chức và có cơ chế vận hành của tổ chức đó như thế nào. Vừa qua đã xuất hiện các tổ chức như “Liên kết 4 nhà” trong nông nghi ệp, hay tập thể các nhà giáo có tâm huyết góp ý với giáo dục… Trong vi ệc ch ống tham nhũng chúng ta có thể có tổ chức của những “Phản biện nhân dân” như kiểu những Gián nghị đại phu thời Lý, Trần. Thời Lý, ngoài Ngự sử đài còn có các quan Gián nghị đại phu. Thời Trần đặt thêm chức “Hàm Gián nghị đại phu” tức không phải là quan chức mà là những người dân thường trung thực, dám đứng ra góp ý, can ngăn những điều làm sai trái của vua, quan… Thi ết nghĩ M ặt tr ận có đầy đủ khả năng và điều kiện để làm các việc này, vì Mặt trận lúc nào cũng là “của dân, do dân, vì dân”: Mặt trận vì dân mà tổ chức. Dân nhờ Mặt trận mà được phát biểu, được đề đạt ý kiến, nguyện vọng với Đảng và Chính phủ . Đó phải chăng cũng là một sáng tạo trong phát huy truyền thống Mặt trận của cha, anh mà chúng ta có thể làm được.