ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
HOÀNG THỊ THU LOAN
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HÀ GIANG,
TỈNH HÀ GIANG
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN - 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
HOÀNG THỊ THU LOAN
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8 14 01 14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Tính
THÁI NGUYÊN-2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và đƣợc sự
hƣớng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Thị Tính. Luận văn sử dụng những thông
tin từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau, các thông tin đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc, số liệu
đã đƣợc tổng hợp và xử lý. Tôi xin cam đoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong
luận văn này hoàn toàn trung thực và chƣa từng công bố trong bất kỳ chƣơng trình
nghiên cứu nào.
Thái Nguyên, tháng 12 năm 2020
Tác giả luận văn
Hoàng Thị Thu Loan
i
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn, lời đầu tiên tác giả xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu
sắc tới Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, khoa Sau đại học, khoa Tâm lý-Giáo
dục, các thầy giáo, cô giáo giảng dạy lớp Cao học quản lý giáo dục K26 đã quan tâm,
tận tình giảng dạy, tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập,
nghiên cứu tại trƣờng.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Thị Tính -
ngƣời đã dành nhiều thời gian, tâm huyết, luôn tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và tạo điều
kiện cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên phòng giáo dục và
đào tạo thành phố Hà Giang, các đồng chí trong Ban giám hiệu, tổ trƣởng chuyên
môn, giáo viên 08 đơn vị trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang, tỉnh Hà
Giang đã quan tâm, tạo điều kiện, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã ủng hộ, chia sẻ,
động viên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Mặc dù đã nỗ lực, cố gắng rất nhiều trong việc nghiên cứu, song do thời gian
và kinh nghiệm thực tiễn của bản thân còn hạn chế, đề tài không tránh khỏi những
thiếu xót. Kính mong nhận đƣợc sự chỉ bảo của các thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng
nghiệp và những ngƣời quan tâm đến nghiên cứu khoa học nói chung và lĩnh vực
khoa học quản lý giáo dục nói riêng để luận văn của tôi đƣợc hoàn chỉnh hơn.
Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 12 năm 2020
Tác giả
Hoàng Thị Thu Loan
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................ vii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .............................................................................. viii
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 2
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .......................................................................... 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 3
5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3
6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu ............................................................................... 3
7. Các phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................... 3
8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................................... 5
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
NĂNG LỰC DẠY HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ................................................................................................. 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................................... 6
1.1.1. Những nghiên cứu về dạy học phân hóa ............................................................. 6
1.1.2. Những nghiên cứu về bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ......... 9
1.1.3. Những nghiên cứu về Quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ........................................................................................................... 10
1.2. Một số khái niệm cơ bản ...................................................................................... 11
1.2.1. Dạy học phân hóa ............................................................................................. 11
1.2.2. Bồi dƣỡng năng lực dạy học ............................................................................. 13
1.2.3. Bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ....................................... 14
1.2.4. Khái niệm quản lý ............................................................................................... 14
1.2.5. Quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên trung học cơ sở ....... 15
1.3. Những vấn đề cơ bản về bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên ở trƣờng trung học cơ sở .......................................................................... 16
1.3.1. Chƣơng trình giáo dục trung học cơ sở mới và yêu cầu về năng lực dạy
học phân hóa đối với giáo viên ........................................................................ 16
iii
1.3.2. Mục tiêu, nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở ..................................................................................... 19
1.3.3. Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở trƣờng
trung học cơ sở ................................................................................................. 21
1.3.4. Nguyên tắc, phƣơng pháp, hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở ............................................ 24
1.3.5. Đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở ..................................................................................... 28
1.4. Những vấn đề cơ bản về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở .................................................................. 29
1.4.1. Lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở ..................................................................................... 29
1.4.2. Tổ chức thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở ..................................................................................... 30
1.4.3. Chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở ..................................................................................... 31
1.4.4. Kiểm tra đánh giá các kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở .................................................................. 33
1.5. Những yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở ........................................................... 34
1.5.1. Những yếu tố chủ quan ..................................................................................... 34
1.5.2. Các yếu tố khách quan ...................................................................................... 35
Kết luận chƣơng 1 ....................................................................................................... 36
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
NĂNG LỰC DẠY HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG .............. 37
2.1. Khái quát về khách thể khảo sát và tổ chức khảo sát .......................................... 37
2.1.1. Khái quát về giáo dục trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang .......... 37
2.1.2. Tổ chức khảo sát thực trạng .............................................................................. 41
2.2. Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang .................... 42
2.2.1. Thực trạng nhận thức về dạy học phân hóa của giáo viên ở các trƣờng
trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ....................................... 42
iv
2.2.2. Nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở trƣờng
trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ....................................... 43
2.2.3. Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở trƣờng
trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ....................................... 50
2.2.4. Phƣơng pháp, hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ........ 51
2.2.5. Đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ........................... 54
2.3. Thực trạng quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ........................... 56
2.3.1. Lập kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ................ 56
2.3.2. Tổ chức hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ........................... 58
2.3.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ........ 61
2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà
Giang, tỉnh Hà Giang ....................................................................................... 63
2.3.5. Các yếu tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang,
tỉnh Hà Giang .................................................................................................... 66
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà
Giang, tỉnh Hà Giang ....................................................................................... 67
Kết luận chƣơng 2 ....................................................................................................... 70
Chƣơng 3: BI N PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG
LỰC DẠY HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG ............. 71
3.1. Những nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa ở trƣờng THCS thành phố Hà Giang ............................................. 71
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ................................................ 71
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi .............................................. 71
v
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ................................................................ 72
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ và toàn diện ............................................... 72
3.2. Các biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang .............................................. 73
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan
trọng của dạy học phân hóa và bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên .................................................................................................... 73
3.2.2. Xác định nhu cầu, nội dung bồi dƣỡng, xây dựng và tổ chức thực hiện kế
hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS ................. 76
3.2.3. Tổ chức xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán tƣ vấn hỗ trợ đồng nghiệp
hoàn thiện năng lực dạy học phân hóa ............................................................. 81
3.2.4. Chỉ đạo bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên thông
qua sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học, hội giảng .................. 83
3.2.5. Giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh
Hà Giang .......................................................................................................... 87
3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp ....................................................................... 91
3.3. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất.......... 91
3.3.1. Mục tiêu của khảo nghiệm ................................................................................ 91
3.3.2. Nội dung khảo nghiệm ...................................................................................... 92
3.3.3. Đối tƣợng khảo nghiệm .................................................................................... 92
3.3.4. Phƣơng pháp khảo nghiệm và xử lý kết quả .................................................... 92
3.3.5. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................................ 92
Kết luận chƣơng 3 ....................................................................................................... 94
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................... 95
TÀI LI U THAM KHẢO ........................................................................................ 99
PHỤ LỤC .......................................................................................................................
vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Nguyên nghĩa
Bồi dƣỡng BD
Bồi dƣỡng năng lực BDNL
Bồi dƣỡng năng lực dạy học BDNLDH
BGH Ban giám hiệu
CBQL Cán bộ quản lý
CNTT Công nghệ thông tin
CSVC Cơ sở vật chất
DHPH Dạy học phân hóa
ĐNGV Đội ngũ giáo viên
GD Giáo dục
GD&ĐT Giáo dục và đào tạo
GDPT Giáo dục phổ thông
GV Giáo viên
GVG Giáo viên giỏi
HĐGD Hoạt động giáo dục
HS Học sinh
HSG Học sinh giỏi
KH Kế hoạch
NLDH Năng lực dạy học
NLDHPH Năng lực dạy học phân hóa
THCS Trung học cơ sở
ƢDCNTT Ứng dụng công nghệ thông tin
vii
Bảng 2.1. Quy mô phát triển trƣờng, lớp, CBQL, GV các trƣờng THCS
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
trên địa bàn thành phố Hà Giang .......................................................... 38
Bảng 2.2. Thực trạng nhận thức của CBQL và GV về ý nghĩa của DHPH ở
trƣờng THCS ......................................................................................... 42
Bảng 2.3. Tự đánh giá năng lực dạy học phân hóa của giáo viên ở các
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ................ 43
Bảng 2.4. Nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ................ 47
Bảng 2.5. Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang .................................. 50
Bảng 2.6. Các phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang ....................... 52
Bảng 2.7. Các hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang ............... 53
Bảng 2.8. Đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang .................... 55
Bảng 2.9. Thực trạng lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh
Hà Giang ............................................................................................... 56
Bảng 2.10. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà
Giang, tỉnh Hà Giang .............................................................................. 58
Bảng 2.11. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh
Hà Giang ............................................................................................... 61
Bảng 2.12. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên ở trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh
Hà Giang ............................................................................................... 64
viii
Bảng 2.13. Các nhân tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở
thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ..................................................... 66
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên.............. 92
ix
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chƣơng trình giáo dục phổ thông mới đƣợc tổ chức theo định hƣớng phát triển
năng lực học sinh vì vậy lập kế hoạch dạy học, thiết kế nội dung, lựa chọn phƣơng
pháp, hình thức tổ chức dạy học phải đƣợc tiến hành theo định hƣớng phát triển năng
lực. Để thiết kế và tổ chức dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh, giáo
viên phải có năng lực dạy học tích hợp liên môn và dạy học học phân hóa nhằm tạo
môi trƣờng để phát triển năng lực học sinh một cách tốt nhất.
Dạy học phân hóa sẽ giúp giáo viên nắm vững đƣợc năng lực của học sinh và
nhóm năng lực học sinh, trên cơ sở đó lựa chọn các phƣơng pháp, biện pháp, kĩ thuật,
hình thức dạy học phù hợp để phát triển năng lực ngƣời học.
Dạy học phân hóa còn nhƣ là một biện pháp giúp giáo viên thực hiện cá biệt hóa
hoạt động dạy học để phát triển năng lực học sinh. Thông qua dạy học phân hóa, giáo
viên hiểu rõ hơn về năng lực học tập, hoàn cảnh, nhu cầu của mỗi học sinh để lựa
chọn nội dung, phƣơng pháp tác động phù hợp. Thông qua dạy học phân hóa giáo
viên sẽ theo dõi đƣợc sự tiến bộ của từng học sinh và nhóm học sinh để có hình thức
tổ chức dạy học nâng cao chất lƣợng học tập của học sinh.
Về mặt lý luận dạy học, một trong những nguyên tắc sƣ phạm quan trọng để
giáo viên nâng cao hiệu quả dạy học là dạy học theo quan điểm phân hóa học sinh.
Dạy học phân hóa có bản chất nhân văn, dân chủ, nhằm đạt sự công bằng trong giáo
dục, đáp ứng nhu cầu hứng thú, năng lực học tập của học sinh và tính đặc thù của
từng địa phƣơng, hƣớng đến xây dựng môi trƣờng học tập mới, trong đó ngƣời học
tuỳ theo năng lực đặc điểm cá nhân, có đƣợc các cơ hội lựa chọn nội dung học tập để
phát triển.
Tháng 12 năm 2018, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành chƣơng trình giáo dục
phổ thông mới theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh. Để thực hiện chƣơng
trình giáo dục THCS mới năm 2020 - 2021, đòi hỏi giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở
giáo dục phổ thông phải có tri thức, kỹ năng về dạy học phân hóa để tổ chức dạy học
theo hƣớng phân hóa nhằm hình thành phát triển năng lực học sinh do đó vấn đề bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho CBQL và giáo viên các trƣờng THCS là vấn đề cần thiết
trong bối cảnh hiện nay.
1
Trong những năm qua để chuẩn bị cho việc đổi mới chƣơng trình sách giáo
khoa mới, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã triển khai nhiều hoạt động bồi dƣỡng nâng cao
năng lực cho giáo viên nhƣ bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học tích hợp theo chủ
đề liên môn; Bồi dƣỡng nâng cao năng lực triển khai mô hình trƣờng học mới VNEN;
Bồi dƣỡng giáo dục kỹ năng sống vv… tuy nhiên nội dung bồi dƣỡng nâng cao năng
lực DHPH cho CBQL và giáo viên chƣa trở thành một nội dung chuyên đề bồi dƣỡng
đƣợc quan tâm triển khai.
Thực tiễn cho thấy các trƣờng THCS nói chung và các trƣờng THCS trên địa
bàn thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã quan tâm triển khai dạy học phân hóa tuy
nhiên vẫn còn những hạn chế trong đó có hạn chế năng lực dạy học phân hóa của
giáo viên. Vì vậy sự cần thiết phải bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên và quản lý hoạt động bồi dƣỡng dạy học phân hóa cho giáo viên một cách hiệu
quả, nhằm giúp giáo viên ngày càng hoàn thiện năng lực dạy học. Xuất phát từ những
lý do trên, tác giả quyết định lựa chọn đề tài nghiên cứu của mình là “ u n ho t
động i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n tr ng trung h
ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang” làm luận văn thạc sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu
Dựa trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn về quản lý bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên THCS ở thành phố Hà Giang - tỉnh Hà Giang, đề tài
đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang nhằm
nâng cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS góp phần hoàn thiện năng
lực dạy học cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghi n ứu
- Hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng THCS.
3.2. Đối t ợng nghi n ứu
- Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên ở trƣờng THCS.
- Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
5. Giả thuyết khoa học
Chƣơng trình giáo dục THCS mới đƣợc xây dựng theo định hƣớng phát triển
năng lực của học sinh, đặt ra yêu cầu về dạy học phân hóa đối với giáo viên. Nếu đề
xuất đƣợc các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở thành phố Hà
Giang, tỉnh Hà Giang dựa trên cơ sở khoa học, mang tính đồng bộ, thiết thực thì sẽ
nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên, hiệu quả bồi dƣỡng và nâng cao chất lƣợng
thực hiện chƣơng trình giáo dục THCS mới.
6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
Đề tài thực hiện nghiên cứu các biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa của phòng GD&ĐT cho giáo viên các trƣờng THCS
Chủ thể quản lý là trƣởng phòng GD&ĐT thành phố Hà Giang.
7. Các phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nh m ph ơng ph p nghi n ứu í uận
Tiến hành phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các nguồn tài liệu lý luận và thực
tiễn có liên quan đến công tác quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa giáo viên
nói chung và giáo viên THCS nói riêng đáp ứng yêu cầu thực hiện chƣơng trình giáo
dục phổ thông mới.
Đọc và nghiên cứu các tài liệu, văn kiện của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc về
phát triển GD&ĐT chƣơng trình giáo dục phổ thông mới nói chung và chƣơng trình
giáo dục THCS nói riêng.
Tổng hợp các kết quả nghiên cứu, tài liệu trong nƣớc và ngoài nƣớc về bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa giáo viên nói chung và giáo viên THCS nói riêng
3
đáp ứng yêu cầu thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông mới để xây dựng cơ sở lý
luận của đề tài.
7.2. Nh m ph ơng ph p nghi n ứu th tiễn
i) Phương pháp điều tra
Xây dựng các bảng hỏi để khảo sát, đánh giá năng lực, nhu cầu bồi dƣỡng của
giáo viên THCS và đánh giá thực trạng bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên THCS ở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang và tổ chức điều tra phù hợp
với nội dung cơ sở lý luận đề tài luận văn; thống kê, phân tích các dữ liệu về năng lực
dạy học phân hóa của giáo viên và hoạt động quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên THCS để có những đánh giá chính xác về thực trạng quản lý
bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên các trƣờng THCS trên địa bàn
thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đáp ứng yêu cầu thực hiện chƣơng trình giáo dục
THCS năm 2018.
ii) Phương pháp phỏng vấn
Tác giả luận văn tiến hành phỏng vấn sâu cán bộ Phòng Giáo dục - Đào tạo
thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang, một số cán bộ quản lý, giáo viên các trƣờng
THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang để làm rõ thực trạng về năng lực dạy học,
giáo dục của giáo viên, nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa của giáo viên
và nội dung, phƣơng pháp, hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên THCS đã triển phân tích những hạn chế để tìm ra các biện pháp đề xuất
quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS.
iii) Phương pháp chuyên gia
Thông qua bảng hỏi xin ý kiến chuyên gia, các CBQL giáo dục, giáo viên
THCS cốt cán có nhiều kinh nghiệm về các biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên THCS đáp ứng yêu cầu thực hiện chƣơng trình giáo
dục phổ thông mới thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
iv) Phương pháp nghiên cứu sản phẩm
Tác giả luận văn tiến hành nghiên cứu các sản phẩm quản lý bồi dƣỡng giáo
viên THCS do Phòng Giáo dục thành phố Hà Giang hoặc trƣờng THCS trên địa bàn
đã triển khai nhƣ kế hoạch bồi dƣỡng, các văn bản hƣớng dẫn triển khai thực hiện
hoạt động bồi dƣỡng để đánh giá khách quan, chính xác về thực trạng.
4
7.3. Ph ơng ph p ổ trợ
Sử dụng phƣơng pháp thống kê trong toán học để xử lý dữ liệu, các thông tin
trong quá trình nghiên cứu, điều tra, thu thập.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục các tài liệu tham khảo và Phụ lục.
Luận văn gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên ở trƣờng THCS
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
5
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghi n ứu về h ph n h a
Trên thế giới, dạy học phân hóa không phải là một quan niệm dạy học mới mà
đã đƣợc nghiên cứu và đề xuất từ lâu.
John Dewey (1859 - 1952) ngƣời Mỹ quán triệt dạy học phải căn cứ vào tiềm
năng, năng lực vốn có của học sinh, phải giúp đỡ học sinh theo nhu cầu, hứng thú, lợi
ích và kinh nghiệm của cá nhân học sinh [1].
Thomas Armstrong (2000) dựa trên nền tảng lý thuyết “đa trí tuệ” (1983) của
Howard Gardner, ông công bố công trình “Đa trí tuệ trong lớp học” đã xây dựng
chƣơng trình, môi trƣờng học, chiến lƣợc học, các quản lý, đánh giá và thiết kế kế
hoạch dạy học theo hƣớng phân hóa.
Từ năm 1992 đến nay nhà khoa học ngƣời Mỹ Carol Ann Tomlinson (sinh năm
1944) làm việc tại Đại học Virginia Charlottesville liên tục công bố các công trình
nghiên cứu chuyên sâu về dạy học phân hóa trong lớp học. Giai đoạn đầu bà chủ yếu
nghiên cứu dạy học phân hóa cho những học sinh năng khiếu và tài năng đặc biệt. Kể
từ đó đến nay, hầu nhƣ năm nào bà cũng công bố các công trình nghiên cứu về dạy
học phân hóa.
Giai đoạn những năm 2000 trở lại đây, những công trình nghiên cứu của bà đi
sâu vào nghiên cứu cách thức, chƣơng trình, chiến lƣợc, cách chấm điểm, đánh giá và
quản lý lớp học trong dạy học phân hóa. Ban đầu vào năm 2001 bà chỉ ra 3 thành
phần quan trọng trong chiến lƣợc dạy học phân hóa là phân hóa ở nội dung, quy trình
và sản phẩm. Tuy nhiên, từ năm 2010 đến nay đã bổ sung và hoàn thiện 6 thành phần
quan trọng trong dạy học phân hóa gồm: phân hóa từ hứng thú của ngƣời học, phân
hóa trong đánh giá, phân hóa ở kế hoạch bài học, phân hóa nội dung, quy trình và
phân hóa ở sản phẩm.
Những năm gần đây, nhiều nhà khoa học khác đã đi sâu nghiên cứu cơ sở khoa
học của dạy học phân hóa, tiêu biểu có Pearl Subban (2006) và Holli M.Levy (2008)
6
… đã phân tích rõ tiêu chí để thực hiện dạy học phân hóa trong lớp học nhƣ: năng lực
học tập, nhịp độ, hứng thú, đặc điểm xã hội của học sinh…[11].
Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 - 1969) luôn luôn quan tâm đặc biệt đến sự nghiệp
giáo dục và đào tạo con ngƣời. Hồ Chí Minh rất quan tâm tới nội dung và phƣơng
pháp giáo dục phải phù hợp ngƣời học, hƣớng vào lợi ích của ngƣời học. Về phƣơng
pháp, Ngƣời luôn coi trọng vấn đề đối tƣợng, vấn đề tôn trọng những đặc điểm của
ngƣời học. Ngƣời định hƣớng việc lựa chọn cách thức, phƣơng pháp dạy trẻ cho phù
hợp qua lời dặn “phải giữ toàn vẹn tính vui vẻ, hoạt bát, tự nhiên, tự động, trẻ trung
của trẻ, chớ nên làm cho chúng hoá ra người già cả”. Đặc điểm của đối tƣợng còn
chi phối cả cách viết tài liệu sao cho phù hợp. Hồ Chí Minh đã nói “vì trình độ người
học không đều nhau, cần có tài liệu thích hợp với từng hạng. Tài liệu không thích hợp
thì học không có lợi ích gì”. Cách tổ chức lớp học cũng phải có sự phù hợp. Ngƣời
phê phán việc mở lớp “lung tung”, lớp học quá đông ngƣời học: “Đông quá thì dạy
và học ít kết quả, vì trình độ lý luận của người học chênh lệch nên thu nhận không
đều” [13].
Trong những năm gần đây, đứng trƣớc nhiệm vụ đổi mới giáo dục đào tạo nói
chung và đổi mới phƣơng pháp dạy học nói riêng, nhiều nhà nghiên cứu đã đi sâu
nghiên cứu vấn đề đổi mới nội dung dạy học theo hƣớng nâng cao tính hiện đại và
gắn khoa học với thực tiễn sản xuất và đời sống, vấn đề lấy học sinh làm trung tâm
trong hoạt động dạy học trong đó có nhiều công trình nghiên cứu DHPH.
Nghiên cứu dạy học phân hóa ở cấp vi mô:
Trong đó có những nghiên cứu về lý luận của dạy học phân hóa vi mô trong lớp
học có cùng nội dung, chƣơng trình, tác giả Nguyễn Bá Kim trong cuốn “Phƣơng
pháp dạy học môn Toán (phần đại cƣơng)” xem xét dạy học phân hóa nhƣ là kiểu dạy
học xuất phát từ biện chứng của thống nhất và phân hóa, đây là kiểu dạy học đảm bảo
thực hiện tốt mục đích dạy học cho mọi học sinh, phát triển tối đa và tối ƣu cho mọi
học sinh.
Nguyễn Thanh Hoàn (2007) trong bài báo khoa học “Dạy học phân hóa: mục
tiêu, đặc điểm, con đƣờng và quy trình kế hoạch hóa” đã kết luận: mục tiêu đối với
một lớp học phân hóa là giúp chƣơng trình học phong phú và ý nghĩa hơn, tăng động
cơ và động lực học tập, phát triển đƣợc kỹ năng và tƣ duy sáng tạo cũng nhƣ tƣ duy
7
giải quyết vấn đề cho học sinh. Học sinh không phải thực hiện một nhiệm vụ học tập
nhƣ nhau nhƣng giáo viên phải thƣờng xuyên đánh giá tâm thế sẵn sàng và hứng thú
của học sinh và hỗ trợ chúng khi chúng cần đƣợc giảng dạy và hỗ trợ thêm. Việc hình
thành nhóm học tập đƣợc tiến hành linh hoạt, đôi khi học sinh làm việc độc lập, theo
cặp, đôi khi theo nhóm hoặc kết hợp cả ba. Nguyễn Thanh Hoàn xây dựng quy trình
kế hoạch hóa việc dạy học phân hóa nội tại gồm 4 bƣớc yêu cầu đối với giáo viên
phải: 1- Biết học sinh của mình; 2- Biết sử dụng nhiều phƣơng pháp giảng dạy; 3-
Xác định các hoạt động dạy khác nhau; 4- Xác định cách đánh giá tiến bộ của học
sinh [18].
Đặng Thành Hƣng (2007) trong “Quan niệm và giải pháp phân hóa dạy học ở
trƣờng trung học phổ thông nhằm hội nhập quốc tế” cho rằng phân hóa dạy học là tạo
ra những khác biệt trong nội dung và phƣơng thức hoạt động của học sinh bằng cách
thiết kế và thực hiện học trình theo hƣớng khác nhau dựa vào nhóm năng lực, hứng
thú và nhu cầu học tập của ngƣời học và mục tiêu giáo dục của xã hội. Năm 2008 tác
giả tiếp tục trình bày những “cơ sở sƣ phạm của dạy học phân hóa” làm tiền đề quan
trọng trong việc xác định quy trình dạy học phân hóa vi mô trong lớp học [19].
Trong năm 2012, luận án của tác giả Lê Hoàng Hà “Quản lý dạy học theo quan
điểm dạy học phân hóa ở trƣờng trung học phổ thông hiện nay” trên cơ sở đánh giá
những bất cập trong công tác quản lý dạy học phân hóa ở trƣờng phổ thông. Tác giả
đã đề xuất các nguyên tắc của dạy học phân hóa, các ƣu việt của dạy học phân hóa,
qua đó tác giả đã đề xuất các biện pháp, các điều kiện để thực hiện công tác quản lý
dạy học phân hóa ở trƣờng phổ thông Việt Nam đƣợc hoàn thiện hơn [13].
Võ Thị Minh Chí (2009) đã công bố công trình “nhịp độ nhận thức và tự đánh
giá khuynh hƣớng chọn nghề của học sinh - một cơ sở khoa học để dạy học phân hóa
có hiệu quả”. Kết quả nghiên cứu đã đề xuất cơ sở khoa học để dạy học phân hóa,
trong đó dự trên sự phân hóa trí tuệ theo thang đánh giá IQ và các lĩnh vực trí tuệ làm
căn cứ chính [9].
Với các công trình nghiên cứu nêu trên, các tác giả đều đã nhấn mạnh đến vấn
đề dạy học phân hóa trong các nhà trƣờng. Nhƣ vậy, việc thực hiện nghiên cứu đề tài
“Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng
trung học cơ sở thành phố Hà Giang” hiện nay là rất cần thiết để nâng cao chất lƣợng
8
dạy học góp phần nâng cao chất lƣợng đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội trong giai
đoạn mới.
1.1.2. Những nghi n ứu về i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
Vấn đề bồi dƣỡng năng lực cho GV luôn đƣợc quan tâm ở bất kỳ quốc gia nào, bởi
GV luôn đƣợc xem là lực lƣợng quan trọng quyết định chất lƣợng giáo dục. Do đó các
nghiên cứu về bồi dƣỡng GV và quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên khá đa dạng.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới (Ravenscroft, Schmidt, Cook & Bradley, 2012;
Haythornthwaite, 2009; Cope & Kalantzis, 2009; Meriam, 2001; Lieberman & Mace,
2010) đã chỉ ra rằng việc bồi dƣỡng, phát triển năng lực nghề nghiệp cho giáo viên
thông qua mạng internet tạo cơ hội cho ngƣời học đƣợc chia sẻ kiến thức và học tập
lẫn nhau mặc dù họ ở xa nhau trong đó có đề cập đến bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên. Việc học tập mang tính mở, linh hoạt, có sự tham gia của
ngƣời học là chính giáo viên thông qua việc sử dụng các phƣơng tiện truyền thông và
internet. Vì thế giáo viên trở thành những ngƣời học tích cực và tự điều khiển, tự
quyết định học cái gì phụ thuộc vào nhu cầu của mình và kết nối với những ngƣời có
thể giúp họ giải quyết những vấn đề cụ thể.
Năm 2006, nhóm tác giả do Tôn Thân làm chủ nhiệm, đã nghiên cứu đề tài “Một
số giải pháp thực hiện chương trình giáo dục phổ thông theo định hướng phân hóa”
với nhiệm vụ: nghiên cứu một số vấn đề lý luận về dạy học phân hóa, về công bằng xã
hội và cơ hội học tập, về năng lực và nhu cầu học tập của HS phổ thông; tổng quan về
các chƣơng trình đƣợc áp dụng trong trƣờng phổ thông Việt Nam từ năm 1945 đến nay
và vấn đề soạn thảo chƣơng trình giáo dục phổ thông theo định hƣớng phân hóa; tìm
hiểu thực trạng thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông theo định hƣớng phân hóa;
đề xuất một số giải pháp thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông theo định hƣớng
phân hóa trong đó có biện pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài đã đề xuất đƣợc một hệ thống gồm ba
nhóm giải pháp nhằm thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông theo định hƣớng phân
hóa ở cấp vi mô. Đó là nhóm giải pháp về công tác quản lý giáo dục, nhóm giải pháp
về chƣơng trình và SGK, nhóm giải pháp về giáo viên [26].
Về QL bồi dƣỡng năng lực dạy học cho GV đã có nhiều công trình nghiên cứu.
Có thể kể đến:
9
Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận có liên quan và phân tích thực trạng
công tác quản lý giáo dục Tiểu học quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng, tác giả
đã đề xuất 2 nhóm các biện pháp quản lý nâng cao năng lực chuyên môn GV Tiểu
học gồm nhóm các biện pháp sƣ phạm và nhóm các biện pháp bổ trợ trong đó có đề
cập đến bồi dƣỡng năng lực dạy học theo định hƣớng năng lực cho giáo viên. [23]
Trong đề tài luận văn của tác giả Phạm Thuý Hà cũng đã có những khảo sát
thực tế ý nghĩa, thiết thực trên cơ sở lý luận đã xây dựng, đề tài đã đề xuất các giải
pháp bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên trong đó có bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa cho giáo viên nhằm thực hiện có chất lƣợng và hiệu quả
chƣơng trình giáo dục. [ 14]
Trong những năm gần đây có nhiều đề tài luận văn thạc sĩ nghiên cứu về bồi
dƣỡng năng lực cho giáo viên đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp và đổi mới chƣơng
trình giáo dục phổ thông, tuy nhiên chƣa có công trình nào nghiên cứu một cách độc
lập về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS ở thành
phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
1.1.3. Những nghi n ứu về u n i ng n ng h ph n h a ho
giáo viên
Theo Luận án tiến sĩ của tác giả Lê Hoàng Hà, Quản lý dạy học theo quan
điểm dạy học phân hoá ở trường trung học phổ thông Việt Nam hiện nay, đã trình bày
nghiên cứu về DHPH và quản lý dạy học theo quan điểm phân hoá. Trong luận án,
tác giả đã chỉ ra những hạn chế của quản lý dạy học theo quan điểm phân hoá hiện
nay đồng thời chỉ ra các biện pháp để khắc phục những hạn chế này
Đặng Thành Hƣng là chủ nhiệm đề tài cấp viện “Một số vấn đề thực hiện
chƣơng trình giáo dục phổ thông theo định hƣớng phân hóa”. Đề tài cấp bộ do Tôn
Thân chủ nhiệm đã đƣa ra cơ sở khoa học của việc thực hiện CTGDPT theo định
hƣớng phân hóa và đề xuất 09 giải pháp thực hiện CTGDPT theo định hƣớng phân
hóa. Đề tài cấp viện do Hồ Thị Hồng Vân làm chủ nhiệm "Nghiên cứu một số mô
hình PCHT và khả năng ứng dụng vào giáo dục THPT" .
Trong một số cuốn sách, các nhà nghiên cứu cũng đã quan tâm tới phân hóa
về tâm lí, năng lực nhận thức, phong cách học tập của HS trong quá trình dạy học.
Phan Trọng Ngọ (chủ biên) cuốn sách “Các lý thuyết phát triển tâm lý ngƣời” đề xuất
10
cách tìm hiểu đặc điểm mỗi HS để tiếp cận hiệu quả trong quá trình dạy học. Tài liệu
tập huấn GV trƣờng THPT chuyên về “Quy trình dạy học tiếp cận chuẩn quốc tế” của
Nguyễn Đức Chính đã coi phân tích nhu cầu của HS là khâu đầu tiên trong quy trình
dạy học. Cần phải điều tra HS về kiến thức nền, phong cách học tập và hứng thú học
tập của HS với môn học để GV có chiến lƣợc dạy học phù hợp.
Nghiên cứu tổng quan về DHPH và bồi dƣỡng năng lực DHPH, quản lý bồi
dƣỡng NLDH dạy học phân hoá có thể thấy đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu
về dạy học phân hoá và bồi dƣỡng, quản lý bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên,
tuy nhiên chƣa có nghiên cứu một cách hệ thống về các biện pháp bồi dƣỡng
NLDHPH cho GV các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang. Với luận văn này, tác giả
muốn góp phần phát hiện và đánh giá đúng thực trạng NLDHPH của các trƣờng
THCS Thành phố Hà Giang. Từ đó đề xuất một số biện pháp bồi dƣỡng NLDHPH
cho GV các trƣờng THCS Thành phố, tỉnh Hà Giang, nhằm góp phần đổi mới, phát
triển, nâng cao chất lƣợng giáo dục.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. D h ph n h a
Thuật ngữ “Dạy học phân hóa” do Louis Legrand nhà giáo dục ngƣời Pháp đƣa
ra vào đầu những năm 70 của thế kỷ trƣớc khi ông bắt đầu thực hiện các nghiên cứu
đổi mới các trƣờng trung học.
Carol Ann Tomlinson xác định “phân hóa là một cách dạy học mà theo đó, giáo
viên tích cực thay đổi hoặc điều chỉnh chƣơng trình, phƣơng pháp giảng dạy, các
nguồn lực, hoạt động học và những sản phẩm của học sinh để đáp ứng nhu cầu của cá
nhân học sinh ”. Phân hóa không phải là một phƣơng pháp hay một kế hoạch mà hơn
thế, nó là một sự cam kết với một triết lý dạy học, khuyến khích học sinh “bằng cách
gặp chúng ở chính nơi chúng đang có mặt và đƣa chúng đến nơi chúng cần đến”, dù
chúng là HS giỏi hay yếu hoặc chúng là những HS xuất thân từ các gia đình và các
nền văn hóa khác nhau. Phân hóa là chìa khóa đáp ứng nhu yêu cầu đa dạng của HS
mà chúng ta phát hiện đƣợc trong lớp học hiện nay [18].
Theo Tracey Hall: Dạy học phân hóa là lí thuyết giảng dạy dựa trên mệnh đề là các
cách tiếp cận giảng dạy cần phải đa dạng và thích nghi với sự đa dạng của HS trong lớp
học. Mô hình DHPH đòi hỏi GV linh hoạt trong cách tiếp cận của mình đối với việc
giảng dạy ,…Mục đích của dạy học phân hoá là tối ƣu hoá sự trƣởng thành của từng HS
11
và giúp cho từng cá nhân ngƣời học thành công trong suốt quá trình học [18].
Đặng Thành Hƣng: Dạy học phân hoá (Differenciated Instruction) đƣợc
hiểu là quá trình dạy học có phân biệt những ngƣời học hay nhóm ngƣời học, chứ
không tiến hành giảng dạy chung chung. Đó là chiến lƣợc dạy học dựa vào sự khác
biệt cá nhân và nhóm ngƣời học. Trên thực tế mỗi ngƣời học thực hiện một quá
trình học tập không hoàn toàn nhƣ nhau vì nhu cầu, năng lực, hành vi học tập của
mỗi ngƣời không nhƣ nhau. Trong khi đó ngƣời dạy lại thƣờng có trách nhiệm
giảng dạy ở qui mô lớp và nhóm, dựa trên một chƣơng trình học chung. Vì thế khi
sử dụng mô hình chung này nhƣng vẫn tôn trọng sự khác biệt đó thì hiệu quả dạy
học sẽ cao hơn. Dạy học phân hoá là cách khắc phục lối dạy cào bằng, hời hợt và
nhấn mạnh hoạt động của ngƣời học và đáp ứng tốt nhất lợi ích cá nhân của họ.
Khái niệm DHPH trƣớc hết liên quan đến ngƣời dạy, ngƣời học và quá trình dạy
học bên trong chƣơng trình giáo dục. Đó là chiến lƣợc dạy học dựa vào sự khác biệt
của nhóm hay cá nhân ngƣời học nhằm làm cho chƣơng trình, bài giảng và quá
trình dạy học nói chung thích ứng tốt hơn với những khác biệt này, với ngƣời học,
nhờ vậy có thể đạt hiệu quả cao hơn [19].
Theo tác giả Tôn Thân: Dạy học phân hoá là một quan điểm dạy học đòi hỏi
phải tổ chức, tiến hành các hoạt động dạy học dựa trên những khác biệt của ngƣời
học về năng lực, sở thích, nhu cầu, các điều kiện học tập nhằm tạo ra những kết quả
học tập tốt nhất và sự phát triển tốt nhất cho từng ngƣời học, đảm bảo công bằng
trong giáo dục, tức là quyền bình đẳng về cơ hội học tập cho ngƣời học [26].
Từ những định nghĩa của các tác giả khác nhau, chúng ta có thể hiểu rằng: Dạy
học phân hoá là một quan điểm dạy học tập trung vào việc thiết kế giảng dạy xuất
phát từ tình hình thực tế của học sinh, dựa vào đặc điểm cá nhân, tâm lí, sinh lí, nhu
cầu, động cơ, hứng thú, nguyện vọng, điều kiện hoàn cảnh... của các học sinh mà tìm
cách dạy cho phù hợp.
Dạy học phân hoá có thể thực hiện ở 2 cấp độ:
Dạy học phân hoá ở cấp vĩ mô (phân hoá ngoài), là sự tổ chức quá trình dạy học
thông qua cách tổ chức các loại trƣờng khác nhau, lớp khác nhau cho các đối tƣợng
học sinh khác nhau, xây dựng các chƣơng trình giáo dụng khác nhau.
Dạy học phân hoá ở cấp vi mô (phân hoá trong), là tổ chức quá trình dạy học với
việc sử dụng những biện pháp phân hóa thích hợp trong tiết học của lớp học cùng một
12
chƣơng trình và sách giáo khoa có tính đến đặc điểm, hoàn cảnh, năng lực, nhu cầu…
cá nhân học sinh. Hình thức phân hóa này luôn đƣợc là cần thiết, đó là nhiệm vụ của
giáo viên trực tiếp giảng dạy cũng nhƣ của tổ chuyên môn và hiệu trƣởng nhà trƣờng.
1.2.2. B i ng n ng h
Bồi dƣỡng là một khái niệm đƣợc hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Theo
UNESCO, khái niệm bồi dƣỡng đƣợc hiểu là: “Bồi dưỡng với ý nghĩa nâng cao nghề
nghiệp. Quá trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến
thức hoặc kĩ năng chuyên môn nghiệp vụ của bản thân nhằm đáp ứng nhu cầu lao
động nghề nghiệp”[29].
Hoàng Mạnh Đoàn quan niệm: "Bồi dưỡng được dùng với nghĩa là cập nhật, bổ
túc thêm một số kiến thức, kỹ năng cần thiết, nâng cao hiểu biết sau khi đã được đào tạo
cơ bản, cung cấp thêm những kiến thức chuyên ngành, mang tính ứng dụng" [25].
Theo từ điển tiếng Việt: “Bồi dưỡng là làm tăng thêm kỹ năng hoặc phẩm chất
của đối tượng được bồi dưỡng”[32].
Từ những quan niệm nêu trên, chúng ta thấy, bồi dƣỡng đƣợc xem nhƣ một hoạt
động đặc thù của con ngƣời, hoạt động này có các đặc điểm sau đây:
- Bản chất của bồi dƣỡng là làm tăng thêm kiến thức, kỹ năng cho đối tƣợng bồi
dƣỡng dựa trên nền kiến thức kỹ năng đã có.
- Chủ thể bồi dƣỡng là những ngƣời đã đƣợc đào tạo, có trình độ chuyên môn,
có kỹ năng trong việc bồi dƣỡng cho các đối tƣợng.
- Đối tƣợng bồi dƣỡng là những cá nhân hoặc tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến
thức hoặc kĩ năng chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp. Mục đích
bồi dƣỡng nhằm nâng cao phẩm chất và năng lực chuyên môn để ngƣời lao động
nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công việc đang làm.
Nhƣ vậy, có thể hiểu: “Bồi dưỡng là quá trình bổ sung, bồi đắp những thiếu hụt
về tri thức, cập nhật cái mới trên cơ sở “nuôi dưỡng” những cái đã có để mở mang
chúng, làm cho chúng phát triển thêm, có giá trị làm tăng hệ thống những tri thức, kỹ
năng, nghiệp vụ, làm giàu vốn hiểu biết, nâng cao hiệu quả lao động”.
Khi nghiên cứu về bồi dƣỡng năng lực dạy học, Phạm Văn Hòa (2017) cho
rằng: “Năng lực là thuộc tính cá nhân có nguồn gốc sinh học, tâm lý học và nguồn
gốc xã hội, giúp cá nhân thực hiện thành công, hiệu quả những hành động trong các
điều kiện cụ thể”.[17].
13
Năng lực dạy học của giáo viên đƣợc bộc lộ trong quá trình hoạt động dạy học:
Hiệu suất, phƣơng pháp, tốc độ làm việc, phong cách làm việc, thái độ tích cực đối
với dạy học, học sinh và cuối cùng là kết quả của hoạt động học tập ở học sinh.
Năng lực dạy học của giáo viên là tổ hợp thuộc tính tâm sinh lý và trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ sư phạm đã được chứng thực/chứng tỏ giáo viên hoàn thành một hoặc
nhiều công việc theo chức năng, nhiệm vụ dạy học, giáo dục học sinh và chuẩn nghề
nghiệp giáo viên.
Từ cách phân tích trên bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên có thể đƣợc
hiểu nhƣ sau:
Bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên thực chất là quá trình cập nhật bổ
sung kiến thức, kỹ năng để nâng cao trình độ trong lĩnh vực hoạt động chuyên môn
của ngƣời giáo viên thông qua đƣợc tập huấn hoặc tự học (bồi dƣỡng và tự bồi
dƣỡng). Mục đích bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học (nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ) để ngƣời giáo viên có cơ hội củng cố mở mang hoặc nâng cao hệ
thống tri thức kỹ năng, kỹ xảo chuyên môn nghiệp vụ để thực hiện thành công, chất
lƣợng và hiệu quả hoạt động dạy học trong những bối cảnh cụ thể.
1.2.3. B i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
Năng lực dạy học phân hóa của giáo viên là tổ hợp kiến thức, kỹ năng thái độ và
yếu tố tâm lý của giáo viên về phân loại học sinh theo năng lực và nhóm năng lực và
tổ chức dạy học theo năng lực, nhóm năng lực học sinh nhằm tạo ra sự phát triển tốt
nhất ở ngƣời học.
Bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên là quá trình giúp giáo viên cập
nhật, bổ sung kiến thức, kỹ năng, thái độ về dạy học theo năng lực hoặc nhóm năng lực
học sinh để tạo ra những kết quả học tập và sự phát triển tốt nhất cho ngƣời học.
1.2.4. Kh i niệm qu n
Khái niệm quản lý có nhiều cách tiếp cận khác nhau:
Tác giả Bùi Minh Hiền định nghĩa: “ Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hƣớng
đích của chủ thể quản lí tới đối tƣợng quản lí nhằm đạt mục tiêu đề ra”.
Tác giả Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt cùng thống nhất quan điểm:
“ Quản lý là một quá trình có định hƣớng, có mục tiêu, quản lý là một hệ thống là
quá trình tác động đến hệ thống nhằm đạt đƣợc những mục tiêu nhất định”.
14
Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc thì “Quản lý là quá trình
đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hoá,
tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra” .
Quản lý là hoạt động có chủ đích, có định hƣớng của chủ thể quản lý nhằm tác động
lên khách thể quản lý để thực hiện các mục tiêu xác định của công tác quản lý.
Quản lý giáo dục là một bộ phận của quản lý xã hội. Có nhiều định nghĩa dƣới các
góc độ khác nhau, khái niệm chung nhất của quản lý giáo dục là:
Quản lý giáo dục là qúa trình thực hiện có định hƣớng và hợp quy luật các chức năng
kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra nhằm đạt tới mục tiêu giáo dục đã đề ra .
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý giáo dục là hệ thống tác động có mục
đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ vận hành theo đƣờng
lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện đƣợc các tính chất của nhà trƣờng xã hội
chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học – giáo dục thế hệ trẻ, đƣa hệ
giáo dục tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất”.
Nhƣ vậy Quản lý là hoạt động có chủ đích, có định hƣớng của chủ thể quản lý nhằm
tác động lên khách thể quản lý để thực hiện các mục tiêu xác định của công tác quản lý, sử
dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của tổ chức để đạt đƣợc mục tiêu đặt ra
trong điều kiện biến động của môi trƣờng.
1.2.5. u n i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n trung h ơ s
Bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên là quá trình giúp giáo viên
cập nhật, bổ sung kiến thức, kỹ năng, thái độ về dạy học phân hóa để thực hiện có
hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ dạy học đề ra và phát triển một cách tốt nhất năng lực
ngƣời học.
Dựa vào các khái niệm trên,tác giả hiểu Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên trung học cơ sở là quá trình tác động có định hướng, có mục
đích, có tổ chức và của Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo trong việc xây dựng kế
hoạch, tổ chức, chỉ đạo thực hiện theo kế hoạch, theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện
các nội dung bồi dưỡng gắn trách nhiệm của nhà trường và giáo viên trong hoạt
động bồi dưỡng nhằm tạo ra những kết quả học tập và sự phát triển tốt nhất cho
người học, đảm tính đa dạng của học sinh trong quá trình học tập.
15
Vì vậy quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo THCS là một
quá trình tác động của chủ thể quản lý thông qua các khâu lập kế hoạch, tổ chức, chỉ
đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng và đánh giá kết quả bồi dưỡng nhằm nâng cao
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS để phát triển năng lực học tập cho
học sinh theo mục tiêu đề ra.
1.3. Những vấn đề cơ bản về bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
ở trƣờng trung học cơ sở
1.3.1. Ch ơng trình gi o ụ trung h ơ s mới và u ầu về n ng h
ph n h a đối với gi o vi n
i) Chƣơng trình giáo dục trung học cơ sở 2018
Mục tiêu giáo dục của cấp Tiểu học và THCS (gọi tắt là Giáo dục cơ bản) bảo
đảm trang bị cho học sinh tri thức phổ thông nền tảng, hình thành, phát triển năng lực
tự học; chuẩn bị tâm thế cho việc thích ứng với những thay đổi nhanh chóng và nhiều
mặt của xã hội tƣơng lai; đáp ứng yêu cầu phân luồng sau trung học cơ sở.
Theo TT 32/2018/TT-BGD ĐT: “Chƣơng trình giáo dục trung học cơ sở giúp
học sinh phát triển các phẩm chất, năng lực đã đƣợc hình thành và phát triển ở cấp
tiểu học, tự điều chỉnh bản thân theo các chuẩn mực chung của xã hội, biết vận dụng
các phƣơng pháp học tập tích cực để hoàn chỉnh tri thức và kĩ năng nền tảng, có
những hiểu biết ban đầu về các ngành nghề và có ý thức hƣớng nghiệp để tiếp tục học
lên trung học phổ thông, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động”[7].
Kết thúc giai đoạn giáo dục cơ bản, học sinh có khả năng tự học, đạt đƣợc
những phẩm chất và năng lực thiết yếu, nhất là các năng lực chung, thấy rõ sở trƣờng,
năng lực của mình để tự tin tham gia cuộc sống lao động hoặc tiếp tục học lên.
Các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc: Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1;
Giáo dục công dân; Lịch sử và Địa lí; Khoa học tự nhiên; Công nghệ; Tin học; Giáo
dục thể chất; Nghệ thuật (Âm nhạc, Mĩ thuật); Hoạt động trải nghiệm, hƣớng nghiệp;
Nội dung giáo dục của địa phƣơng.
Các môn học tự chọn: Tiếng dân tộc thiểu số và Ngoại ngữ 2.
Ở cấp THCS, môn Khoa học tự nhiên đƣợc xây dựng trên cơ sở tích hợp kiến
thức của các ngành vật lí, hóa học, sinh học và khoa học Trái Đất; môn Lịch sử và
Địa lí đƣợc xây dựng trên cơ sở tích hợp kiến thức của các ngành lịch sử, địa lí. Học
sinh đã học môn Khoa học, môn Lịch sử và Địa lí ở cấp tiểu học, không gặp khó khăn
16
trong việc tiếp tục học các môn này. Chƣơng trình hai môn học này đƣợc thiết kế
theo các mạch nội dung phù hợp với chuyên môn của giáo viên dạy đơn môn hiện
nay nên cũng không gây khó khăn cho giáo viên trong thực hiện.
Chƣơng trình chú trọng tính thiết thực của các nội dung dạy học và hoạt động
trải nghiệm sáng tạo, cùng với hoạt động tƣ vấn trƣờng học để giúp học sinh học
xong trung học cơ sở có thể chọn con đƣờng học lên theo giáo dục nghề nghiệp hoặc
trung học phổ thông, góp phần thực hiện yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ
sở, vì vậy vấn đề phân hóa và dạy học phân hóa rất có ý nghĩa đối với giáo viên và
học sinh THCS.
Kế thừa các thành tựu đổi mới giáo dục trong những năm qua, các phƣơng pháp
phát huy tính tích cực của ngƣời học vẫn sẽ tiếp tục đƣợc sử dụng trong cấp trung học
cơ sở. Hƣớng tới xây dựng, phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh thông qua
các chƣơng trình môn học và hoạt động trải nghiệm, hƣớng nghiệp. Tăng cƣờng thực
hành, luyện tập ứng dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống thực tiễn để bƣớc
đầu có thể định hƣớng, xác định nghề nghiệp trong tƣơng lai. Để thực hiện các mục
tiêu trên tất yếu giáo viên THCS phải sử dụng dạy học phân hóa.
Chƣơng trình GDPT 2018 xác định mục tiêu đánh giá kết quả giáo dục là cung
cấp thông tin chính xác, kịp thời, có giá trị về mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt của
chƣơng trình và sự tiến bộ của học sinh để hƣớng dẫn hoạt động học tập, điều chỉnh
các hoạt động dạy học, quản lí và phát triển chƣơng trình, bảo đảm sự tiến bộ của
từng học sinh và nâng cao chất lƣợng giáo dục. Điều đó yêu cầu giáo viên phải phân
hoại đƣợc học sinh theo năng lực.
Trong Chƣơng trình GDPT 2018, phẩm chất và năng lực của ngƣời học đƣợc
hình thành và phát triển bằng hai con đƣờng:
- Thông qua nội dung kiến thức của một số môn học.
- Thông qua phƣơng pháp giáo dục.
Để phát triển năng lực của ngƣời học, thực hiện nội dung và phƣơng pháp giáo
dục theo hƣớng dạy học phân hoá:
Dạy học phân hoá là định hƣớng thiết kế nội dung và phƣơng pháp giáo dục phù
hợp với đặc điểm tâm - sinh lí, khả năng, nhu cầu, hứng thú và định hƣớng nghề
nghiệp của các đối tƣợng HS khác nhau, nhằm phát triển tối đa tiềm năng vốn có của
17
mỗi HS. Dạy học phân hoá ở trung học cơ sở cần chú trọng cả phân hoá trong (phân
hoá vi mô) và phân hoá ngoài (phân hoá vĩ mô).
Phân hoá trong thể hiện chủ yếu qua định hƣớng về phƣơng pháp giáo dục, nhấn
mạnh tính tích cực hoá hoạt động của ngƣời học, khuyến khích HS tích cực tham gia
vào các hoạt động học tập, tự phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân, và qua
định hƣớng về đánh giá kết quả giáo dục, nhấn mạnh bảo đảm sự tiến bộ của từng HS.
Phân hoá ngoài thể hiện ở các môn học tự chọn, các chủ đề, chuyên đề học tập
lựa chọn theo nguyện vọng. Ở cấp trung học cơ sở, bên cạnh nhiệm vụ trọng tâm là
thực hiện giáo dục toàn diện và tích hợp, chƣơng trình GDPT 2018 thiết kế một số
môn học và HĐGD theo các chủ đề, tạo điều kiện cho HS lựa chọn những học phần
hoặc chủ đề phù hợp với sở thích và năng lực của bản thân.
ii) Yêu cầu đặt ra đối với giáo viên về năng lực dạy học phân hóa
Để thực hiện dạy học phân hóa ở trƣờng THCS có hiệu quả, đòi hỏi giáo viên
phải có các năng lực sau đây:
(1) Tìm hiểu nhận diện năng lực học sinh
Xác định đặc điểm, năng lực, trình độ của học sinh lựa chọn mục tiêu, nội dung
dạy học; hình thức tổ chức, phƣơng pháp, biện pháp và kỹ thuật dạy học, phƣơng
pháp đánh giá phù hợp với đối tƣợng học sinh.
(2) Lập kế hoạch và tổ chức dạy học phân hóa
Xác định mục tiêu dạy học theo 3 cấp độ: Biết; Hiểu và vận dụng; Phân tích,
tổng hợp - đánh giá.
Thiết kế nội dung và nhiệm vụ học tập của học sinh theo từng nhóm năng lực,
đồng thời thiết kế các nội dung học tập cho phù hợp với phong cách học tập đa dạng
của học sinh.
Thiết kế hệ thống tài liệu học tập.
Lựa chọn vận dụng phƣơng pháp, biện pháp và kỹ thuật dạy học theo tiếp cận
năng lực cá nhân và năng lực nhóm nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh.
Thu thông tin phản hổi từ học sinh để điều chỉnh quá trình dạy học hiệu quả.
(3) Đánh giá kết quả dạy học phân hóa
Thiết kế công cụ đánh giá có tính phân loại năng lực của học sinh dựa trên
chuẩn kiến thức, kỹ năng thái độ cần đạt ở học sinh.
18
Xây dựng hồ sơ đánh giá học sinh sau mỗi bài học
Tổ chức đánh giá và phân tích kết quả đánh giá
Xây dựng kế hoạch cải tiến để nâng cao chất lƣợng dạy học
(4) Phát triển chƣơng trình dạy học theo hƣớng phân hóa và tổ chức dạy học đáp
ứng nhu cầu học tập của học sinh.
Phát triển các chuyên đề, chủ đề dạy học tự chọn phù hợp với nhu cầu học tập
của học sinh.
Tổ chức các chuyên đề, chủ đề dạy học tự chọn đáp ứng nhu cầu học tập và
nâng cao chất lƣợng dạy học phát triển năng lực ngƣời học.
1.3.2. Mụ ti u, nội ung i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
tr ng trung h ơ s
1.3.2.1. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực của dạy học phân hóa cho giáo viên ở trường
trung học cơ sở
Hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS nhằm
giúp giáo viên:
Vận dụng đƣợc những kiến thức, kỹ năng về dạy học phân hóa để phát triển
chƣơng trình dạy học môn học và chƣơng trình giáo dục nhà trƣờng, thiết kế và tổ
chức dạy học phân hóa hiệu quả góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học nói chung và
dạy học phân hóa nói riêng.
Có kỹ năng về phân loại năng lực học sinh và nhóm năng lực học sinh làm cơ sở
để thiết kế, tổ chức dạy học phát triển năng lực học sinh.
Biết thiết kế công cụ đánh giá kết quả học tập của học sinh theo các mức độ
năng lực trong quá trình dạy học và kết thúc quá trình dạy học.
Có năng lực phát triển các chuyên đề, chủ đề tự chọn đáp ứng nhu cầu học tập
của học sinh.
Có thái độ tích cực đối với dạy học phân hóa, coi dạy học phân hóa là một trong
những mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ tất yếu của ngƣời giáo viên nhằm nâng cao chất
lƣợng dạy học. Từ đó khắc phục những khó khăn vƣợt qua những rào cản để hoàn
thành tốt nhiệm vụ bồi dƣỡng nhằm đạt đƣợc mục tiêu là nâng cao năng lực dạy học
phân hóa.
19
1.3.2.2. Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở trường trung
học cơ sở
i) Bồi dƣỡng năng lực phân loại đối tƣợng học sinh
Bồi dƣỡng cho giáo viên các kỹ năng, phƣơng pháp nghiên cứu để đánh giá năng
lực học sinh và phân loại học sinh theo từng nhóm năng lực. Các phƣơng pháp có thể sử
dụng bao gồm quan sát học sinh tham gia hoạt động; nghiên cứu sản phẩm các bài làm
và kết quả hoạt động của học sinh; nghiên cứu đặc điểm tƣ duy của học sinh qua sử dụng
trắc nghiệm vv…Sau khi có kết quả khảo sát đánh giá năng lực, giáo viên cần có kỹ
năng phân nhóm năng lực học sinh: Giỏi, khá, trung bình; yếu; kém.
ii) Bồi dƣỡng năng lực thiết kế bài học theo hƣớng phân hóa cho giáo viên
Bồi dƣỡng kiến thức, kỹ năng xác định mục tiêu dạy học phân hóa: Xác định
mục tiêu chung và phân cấp mục tiêu theo các nhóm trình độ năng lực của học sinh.
Bồi dƣỡng kỹ năng thiết các nội dung hoạt động học tập tƣơng ứng với các cấp
độ mục tiêu đề ra.
Bồi dƣỡng kiến thức, kỹ năng lựa chọn phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học
để đạt đƣợc mục tiêu dạy học phân hóa.
Bồi dƣỡng kỹ năng thiết kế hệ thống bài tập theo từng nhóm trình độ học tập
của học sinh và xây dựng công cụ phản hồi thông tin về mức độ tiếp nhận kiến thức,
kỹ năng của học sinh theo từng nhóm trình độ.
iii) Bồi dƣỡng năng lực tổ chức dạy học phân hóa cho giáo viên
Bồi dƣỡng kiến thức, kỹ năng về lựa chọn vận dụng các phƣơng pháp, biện
pháp và kỹ thuật dạy học phân hóa cho giáo viên; kỹ năng tổ chức hoạt động học theo
nhóm năng lực; kỹ năng bao quát và phẩn hồi thông tin; kỹ năng thực hiện cá biệt hóa
hoạt động cá nhân của học sinh vv…
iv) Bồi dƣỡng năng lực đánh giá kết quả dạy học phân hóa cho giáo viên
Bồi dƣỡng năng lực xác định chuẩn, tiêu chí đánh giá theo hƣớng phân hóa
năng lực học sinh; năng lực thiết kế công cụ đánh giá; năng lực lựa chọn phƣơng
pháp, hình thức tổ chức đánh giá; năng lực thu thập thông tin, phản hồi về kết quả học
tập của học sinh; năng lực sử dụng kết quả học tập để điều chỉnh quá trình dạy học
theo hƣớng phân hóa vv..
v) Bồi dƣỡng năng lực phát triển chuyên đề dạy học theo hƣớng tự chọn nhằm
đáp ứng nhu cầu học tập và phát triển năng lực ngƣời học.
20
Bồi dƣỡng năng lực thiết kế chủ đề/chuyên đề dạy học tự chọn theo hƣớng đáp
ứng nhu cầu học tập của học sinh.
Bồi dƣỡng năng lực tổ chức chuyên đề/ chủ đề dạy học tự chọn phát triển năng
lực học tập của học sinh.
1.3.3. u trình i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n tr ng
trung h ơ s
* Bƣớc 1: Khảo sát đánh giá năng lực giáo viên về dạy học phân hóa.
Để quá trình bồi dƣỡng năng lực DHPH đạt hiệu quả cao thì việc khảo sát đánh
giá năng lực của giáo viên về dạy học phân hóa là rất quan trọng. Quá trình khảo sát
đánh giá năng lực của giáo viên về dạy học phân hóa sẽ giúp cho việc xác định đúng
đắn nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa của giáo viên THCS.
Có thể sử dụng hình thức khảo sát bằng phiếu hỏi hoặc xin ý kiến chuyên gia để đánh
giá đƣợc năng lực dạy học phân hóa của GV. Để xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng phù hợp với
thực tế hiện nay.
* Bƣớc 2: Khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa của
giáo viên THCS.
Việc khảo sát nhu cầu BD năng lực dạy học phân hóa của GV có thể thực hiện
bằng nhiều hình thức: Xây dựng mẫu phiếu thăm dò nhu cầu bồi dƣỡng năng lực DH
cho toàn bộ CBQL, GV nhà trƣờng; Phát và thu phiếu thăm dò để lấy thông tin phản
hồi; Lập bảng tổng hợp và xử lý thông tin để chọn ra lĩnh vực BD có nhu cầu cấp
thiết nhất, nhiều nhất; Lập biểu XĐ nhu cầu thực tế BD năng lực DH cho GV nhà
trƣờng trong từng giai đoạn hoặc từng năm trên cơ sở tổng hợp nhu cầu BD của GV,
dự kiến cần đạt theo từng giai đoạn…
* Bƣớc 3: Phân tích kết quả khảo sát xây dựng chƣơng trình, nội dung bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên.
Từ việc phân tích kết quả khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa của giáo viên THCS xây dựng chƣơng trình, nội dung bồi dƣỡng nâng cao
NLDHPH cho GV phải đảm bảo độ sát thực tế và phù hợp với GV trên dịa bàn thành
phố Hà Giang.
21
* Căn cứ xây dựng nội dung, chương trình bồi dưỡng cho giáo viên
- Căn cứ pháp lý: hệ thống các văn bản pháp lí của Đảng, Nhà nƣớc, của Bộ
GD&ĐT về bồi dƣỡng, phát triển đội ngũ GV.
- Căn cứ vào thực trạng đội ngũ GV trên địa bàn: điểm mạnh, điểm yếu.
* Bƣớc 4: Xây dựng đội ngũ báo cáo viên và chuẩn bị tài liệu, các điều kiện
bồi dƣỡng.
Căn cứ vào thực trạng đội ngũ CBQL, Giáo viên của ngành giáo dục thành
phố; căn cứ vào kết quả của các đợt bồi dƣỡng tập huấn chuyên môn cấp phòng do
phòng GD&ĐT thành phố tổ chức ; Phòng GD&ĐT lựa chọn đội ngũ báo cáo viên có
trình độ, năng lực chuyên môn đảm bảo đáp ứng yêu cầu của tập huấn BDNLDH
phân hóa.
Dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên, phân công việc
chuẩn bị các tài liệu bồi dƣỡng và đặc biệt lƣu ý khi xây dựng tài liệu bồi dƣỡng phải
căn cứ vào kết quả khảo sát nhu cầu để xây dựng bộ tài liệu bồi dƣỡng sát với nhu
cầu của giáo viên, tránh tình trạng lan man không đúng chủ đề, nhu cầu bồi dƣỡng
* Bƣớc 5: Lập danh sách giáo viên tham gia bồi dƣỡng và tổ chức hoạt động
bồi dƣỡng.
Phòng GD&ĐT yêu cầu các đơn vị trƣờng THCS lập danh sách giáo viên tham
gia bồi dƣỡng và nhu cầu nội dung bồi dƣỡng của từng giáo viên sau đó tổng hợp,
phân loại các nội dung cần bồi dƣỡng theo nhu cầu; để sắp xếp các lớp bồi dƣỡng cho
phù hợp.
- Tổ chức bồi dƣỡng:
Muốn kế hoạch bồi dƣỡng đặt ra đƣợc thực thi, có hiệu quả đòi hỏi ngƣời
CBQL phòng GD&ĐT và các đơn vị trƣờng học phải tổ chức tổ chức tốt hoạt động
bồi dƣỡng NLDH phân hóa cho GV, triển khai một cách hợp lý trên cơ sở kế hoạch
đặt ra, đồng thời vừa làm vừa điều chỉnh kịp thời.
Quán triệt nâng cao ý nghĩa của việc bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học
phân hóa đến đội ngũ CBGV để họ có mục tiêu và động cơ thực hiện.
Tổ chức cho đội ngũ GV học tập nâng cao trình độ chuyên môn: Phân công
giảng viên; Báo cáo viên thực hiện thí điểm đổi mới PPDH, PP bồi dƣỡng; Xác định
22
cơ chế phối hợp giữa phòng GD&ĐT và các đơn vị; giữa các báo cáo viên; giữa ban
giám hiệu và GV, các tổ bộ môn.
Chỉ đạo và tạo điều kiện tối đa cho CBGV tham gia các đợt bồi dƣỡng, tập
huấn về chuyên môn: tạo điều kiện về tài liệu, CSVC, phƣơng tiện, mời báo cáo viên
theo yêu cầu, tạo điều kiện về thời gian hoạt động hợp lý cho tổng quỹ thời gian có
hạn của giáo viên; quan tâm tạo bầu không khí sôi nổi cho CBGV thi đua bồi dƣỡng,
tạo không khí đồng thuận trong tập thể, giúp GV có tinh thần BD tốt ...
CBQL phải chọn đúng ngƣời giao đúng việc, chọn thời gian nào, ƣu tiên bồi
dƣỡng nội dung nào trƣớc, nội dung nào giao cho tổ nhóm thực hiện, mời báo cáo
viên, khai thác tài liệu, ứng dụng khoa học CNTT và sử dụng các phƣơng tiện hiện
đại...
Chỉ đạo quá trình bồi dƣỡng NL dạy học phân hóa: Giúp GV hiểu, có ý thức vận
dụng và nâng cao năng lực sử dụng các phƣơng pháp giảng dạy, giúp họ lựa chọn các
phƣơng pháp phù hợp với từng nội dung, dung lƣợng của bài giảng, tạo điều kiện để
HS tiếp thu bài hiệu quả; Giúp GV hiểu và có ý thức thực hiện đúng chƣơng trình,
đặc biệt là kiến thức, kỹ năng thích hợp với nội dung chƣơng trình.
Tổ chức bồi dƣỡng & quản lí bồi dƣỡng năng lực DHPH cho đội ngũ giáo
viên các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố bằng cách tăng cƣờng vai trò tự
giác, tích cực chủ động của GV trong công tác BD, biến quá trình BD thành quá
trình tự bồi dƣỡng.
* Bƣớc 6: Giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng và sử dụng kết quả đánh giá để
điều chỉnh hoạt động bồi dƣỡng tiếp theo.
Giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng là một trong những khâu quan trọng của
quá trình bồi dƣỡng, giúp định hƣớng cho quá trình bồi dƣỡng. Để giám sát đánh giá
kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên THCS cần:
- Giám sát việc thực hiện kế hoạch BD có đảm bảo đúng tiến độ, nội dung,
chƣơng trình…
- Giám sát các khâu chuẩn bị và thực hiện của Học viên (CBGV) & Báo cáo
viên: Kiểm tra việc chuẩn bị bài dạy, các điều kiện tiến hành bài dạy; Kiểm tra đánh
giá năng lực chuyên môn và ý thức của GV qua việc chuẩn bị và tiến hành giờ giảng;
Bồi dƣỡng năng lực sƣ phạm GV và ý thức trách nhiệm của GV; Xây dựng nền nếp,
23
kỷ cƣơng trong hội đồng sƣ phạm.
- Giám sát, kiểm tra cần đáp ứng mục tiêu:
+ Đối với Học viên ( CBGV)
Kiểm tra đánh giá nhằm mục đích động viên, khuyến khích, tạo động lực cho
học viên học tập & tiến bộ không ngừng.
+ Đối với báo cáo viên
Theo dõi sự tiến bộ của từng học viên để có kế hoạch hỗ trợ học viên học tập
trong các nội dung BD ở các chƣơng trình tiếp theo và ôn lại nội dung đã học.
Thu thập thông tin phản hồi từ học viên để giúp họ giảng dạy tốt hơn.
+ Đối với nhà quản lý
Đánh giá về công tác tổ chức, quản lí giáo dục
Giám sát quá trình bồi dƣỡng
Thúc đẩy học viên cố gắng khắc phục thiếu sót hoặc phát huy năng lực, sở
trƣờng của minh;
Kiểm tra đánh giá giúp học viên tự đánh giá việc nắm kiến thức, kỹ năng. Qua
đó học viên thấy đƣợc sự tiến bộ hay thụt lùi của bản thân để rút kinh nghiệm, điều
chỉnh quá trình học tập của mình.
Thông tin phản hồi tới ngƣời học và tới cơ quan quản lý; rút kinh nghiệm cho
hoạt động bồi dƣỡng tiếp theo.
Nhƣ vậy muốn hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học
cho đội ngũ giáo viên THCS đạt kết quả tốt thì Lãnh đạo phòng GD&ĐT; lãnh đạo
nhà trƣờng và đội ngũ cốt cán phải có sự quan tâm thực sự đối với kết quả BD. Có sự
theo dõi giám sát trƣớc, trong và sau mỗi hoạt động BD. Đội ngũ CBQL và GV cốt
cán phải nắm đƣợc quy trình và cách đánh giá, đồng thời cập nhật , trau dồi các
phƣơng pháp tiêu chí đánh giá mới.
1.3.4. Ngu n tắ , ph ơng ph p, hình thứ tổ hứ i ng n ng h
ph n h a ho gi o vi n tr ng trung h ơ s
1.3.4.1. Nguyên tắc bồi dưỡng
i) Quán triệt mục tiêu bồi dƣỡng
Hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS phải bám
sát mục tiêu bồi dƣỡng là giúp giáo viên nâng cao năng lực dạy học phân hóa: Năng
24
lực nghiên cứu tìm hiểu đánh giá năng lực học tập của học sinh và xác định nhu cầu
học tập của học sinh; năng lực thiết kế giáo án; năng lực tổ chức dạy học phân hóa;
năng lực đánh giá kết quả dạy học phân hóa; Năng lực phát triển chuyên đề/ chủ đề dạy
học tự chọn theo hƣớng phân hóa đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Vì vậy nội
dung, chƣơng trình bồi dƣỡng phải quán triệt mục tiêu bồi dƣỡng nêu trên và tính đặc
thù của đối tƣợng bồi dƣỡng tại vùng miền và năng lực hiện tại của giáo viên về dạy
học phân hóa.
ii) Đảm bảo tính đối tƣợng bồi dƣỡng
Hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS phải đảm
bảo tính đối tƣợng bồi dƣỡng, dựa trên nhu cầu, năng lực dạy học phân hóa hiện tại của
giáo viên THCS và đáp ứng nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên về dạy học phân hóa ở
trƣờng THCS.
Đảm bảo các nguyên tắc về dạy học cho ngƣời lớn và phải khai thác đƣợc vốn
sống, vốn kinh nghiệm dạy học của giáo viên THCS trong quá trình tham gia bồi dƣỡng,
đồng thời phải phát huy một cách tốt nhất hoạt động tự bồi dƣỡng của giáo viên.
Hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS phải đảm
bảo tính cân đối giữa lý thuyết với thực hành và coi trọng việc hƣớng dẫn giáo viên
thực hành và trải nghiệm thiết kế và tổ chức dạy học phân hóa trên những bài học cụ
thể để hình thành và phát triển kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên THCS.
iii) Đảm bảo chất lƣợng và hiệu quả
Hoạt động bồi dƣỡng giáo viên về dạy học phân hóa phải dẫn đến thay đổi về
năng lực của giáo viên THCS về dạy học phân hóa, giúp giáo viên tự tin và thành công
trong dạy học phân hóa ở trƣờng THCS. Để đảm bảo tính hiệu quả của hoạt động bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS đòi hỏi chủ thể bồi dƣỡng phải
đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa mục tiêu, nội dung, chƣơng trình và hình thức
bồi dƣỡng và đánh giá kết quả bồi dƣỡng giáo viên về năng lực dạy học phân hóa. Hoạt
động đánh giá kết quả bồi dƣỡng phải dựa trên mục tiêu, nội dung bồi dƣỡng đã triển
khai cho giáo viên THCS.
Kết quả khảo sát đánh giá năng lực dạy học phân hóa của giáo viên phải đƣợc
phân loại theo từng mức độ khác nhau và sắp xếp theo các nhóm đối tƣợng để lựa chọn
nội dung, chƣơng trình bồi dƣỡng cho phù hợp với đối tƣợng.
25
Hiệu quả cao nhất của hoạt động bồi dƣỡng năng lực cho giáo viên về dạy học
phân hóa là biến đƣợc quá trình bồi dƣỡng thành quá trình tự bồi dƣỡng của mỗi giáo
viên THCS.
1.3.4.2. Phương pháp bồi dưỡng
Các phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV THCS cần phù hợp với nội
dung, đảm bảo yêu cầu nghiêm túc, hấp dẫn, thiết thực hiệu quả. Ngoài việc tổ chức nghe
giảng, cần phát triển các hình thức: thảo luận, đối thoại, thực hành thao giảng...
- Phƣơng pháp diễn giảng: Diễn giảng trong hoạt động bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho GV vừa là một phƣơng pháp dạy học vừa là một hình thức tổ chức dạy
học. Diễn giảng trong hoạt động bồi dƣỡng GV với tƣ cách là một phƣơng pháp vì đó
là cách thức trình bày bằng lời một khối lƣợng lớn tài liệu học tập có nội dung sâu
sắc, khái quát và có hệ thống. Diễn giảng trong hoạt động bồi dƣỡng GV với tƣ cách
là một hình thức tổ chức dạy học vì đây là hình thức làm việc tập thể, do giảng viên
trình bày, học viên tham gia đông đảo cả lớp, bài giảng đƣợc trình bày hoàn chỉnh với
các yếu tố cấu trúc liên hệ hữu cơ với nhau, nội dung đƣợc quy định trong chƣơng
trình, thời khóa biểu, lên lớp với thời gian 2 đến 3 tiết.
- Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề:
Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề trong dạy học phân hóa là PPDH trong
đó GV tạo ra những tình huống có vấn đề, điều khiển HS phát hiện vấn đề, hoạt động
tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo để giải quyết vấn đề và thông qua đó chiếm lĩnh
tri thức, rèn luyện kĩ năng và đạt đƣợc những mục đích học tập khác. Đặc trƣng cơ
bản của dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề là "tình huống gợi vấn đề" vì "Tƣ duy
chỉ bắt đầu khi xuất hiện tình huống có vấn đề" (Rubinstein).
Tình huống có vấn đề (tình huống gợi vấn đề) là một tình huống gợi ra cho HS
những khó khăn về lí luận hay thực hành mà họ thấy cần có khả năng vƣợt qua,
nhƣng không phải ngay tức khắc bằng một thuật giải, mà phải trải qua quá trình tích
cực suy nghĩ, hoạt động để biến đổi đối tƣợng hoạt động hoặc điều chỉnh kiến thức
sẵn có.
- Phƣơng pháp thảo luận: Phƣơng pháp thảo luận là phƣơng pháp đƣợc áp dụng
hiệu quả trong quá trình bồi năng lực DHPH cho GV, sử dụng phƣơng pháp này là
chia số GV theo từng nhóm thảo luận về nội dung nào đó cần thiết phải trao đổi và đi
26
đến kết quả. Thảo luận nhóm tạo cơ hội tối đa cho mọi thành viên trong nhóm đƣợc
bộc lộ sự hiểu biết của mình, giúp ngƣời học phát triển khả năng tƣ duy và diễn đạt.
Tạo cơ hội cho mọi thành viên trong nhóm học hỏi lẫn nhau, tập lắng nghe ý kiến của
ngƣời khác một cách kiên nhẫn, lịch sự, tập đánh giá ý kiến ngƣời khác một cách độc
lập. Hình thành thói quen tƣơng tác trong học tập, tăng năng lực hợp tác và không khí
hiểu biết, đoàn kết, tin cậy lẫn nhau...
- Phƣơng pháp nghiên cứu tình huống: giúp GV nhận diện và thảo luận về
các tình huống, các hoạt động thực tế, một vấn đề hay loạt vấn đề nào đó để có liên
quan đến hoạt động phát triển NLDHPH của GV. Từ đó, báo cáo viên có thể khái
quát, rút ra đƣợc kinh nghiệm hay nhận ra đƣợc vấn đề rộng hơn từ một tình huống,
trƣờng hợp cụ thể.
- Phƣơng pháp thực hành, làm mẫu bắt chƣớc:: Bất cứ ngƣời GV nào cũng phải
tiến hành làm công tác chuyên môn của mình. Trong hoạt động bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho GV các hình thức tiến hành phƣơng pháp này nhƣ: soạn giáo án DHPH, lập
kế hoạch DHPH, phân loại và sắp xếp các chủ đề cần tích hợp trong chƣơng dạy học...
- Phƣơng pháp tự bồi dƣỡng, tự nghiên cứu: Trong hoạt động bồi dƣỡng năng
lực DHPH phải lấy tự học tập, tự bồi dƣỡng của GV làm chủ yếu, song phải kết hợp
tự học của cá nhân với học tập, hợp tác với đồng nghiệp. Cùng với nó là sự kiểm tra
của Hiệu trƣởng và các cấp quản lý giáo dục, khen thƣởng kịp thời, có chế độ, chính
sách đúng đắn nhằm động viên và đánh giá kết quả bồi dƣỡng của GV...
1.3.4.3. Hình thức bồi dưỡng
- Các hình thức tổ chức bồi dƣỡng giáo viên THCS phổ biến từ trƣớc đến nay ở
nƣớc ta bao gồm: bồi dƣỡng tập trung cả nƣớc; bồi dƣỡng tập trung theo khu vực
vùng, miền; Sở, Phòng, bồi dƣỡng tại chỗ theo đơn vị trƣờng, cụm trƣờng; bằng tự
học của giáo viên; bồi dƣỡng từ xa bằng tài liệu và giáo trình điện tử, qua mạng trực
tuyến. Đó là những hình thức bồi dƣỡng đem lại hiệu quả đáng kể và vì thế vẫn đƣợc
sử dụng lâu dài.
Hình thức tổ chức bồi dƣỡng cần tiến hành đa dạng kết hợp giữa hình thức bồi
dƣỡng tập trung trực tiếp với hình thức bồi dƣỡng trực tuyến.
Bồi dƣỡng tại chỗ theo hình thức nghiên cứu bài học.
27
Tự bồi dƣỡng của giáo viên vv…
Thời gian bồi dƣỡng phải phù hợp với điều kiện và quỹ thời gian công tác của
giáo viên, tránh gây áp lực về thời gian cho giáo viên làm ảnh hƣởng tới hiệu quả bồi
dƣỡng và chất lƣợng công tác của giáo viên.
Dù là hình thức nào thì việc tự học, tự bồi dƣỡng, bồi dƣỡng tại chỗ theo đơn vị
từng trƣờng học là quan trọng, khả thi và cho hiệu quả cao nhất.
- Để công tác bồi dƣỡng NLDH cho giáo viên THCS đạt hiệu quả đòi hỏi nhà
quản lý cần đa dạng hóa hình thức bồi dƣỡng, kết hợp hài hòa các hình thức, phƣơng
pháp bồi dƣỡng, tạo điều kiện tốt nhất để giáo viên THCS tham gia hoạt động bồi
dƣỡng cả chính khóa, ngoại khóa và tự bồi dƣỡng. Thông qua đó, giáo viên các THCS
thành phố Hà Giang nâng cao trình độ tiếp nhận tri thức, rèn kỹ năng sƣ phạm của
mình một cách tốt nhất.
1.3.5. Đ nh gi kết qu i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
tr ng trung h ơ s
Hiệu quả bồi dƣỡng giáo viên suy cho cùng chính là hiệu quả chất lƣợng giáo
dục học sinh do chất lƣợng nghề nghiệp giáo viên đƣợc nâng cao nhờ bồi dƣỡng. Nhƣ
vậy, việc đánh giá hiệu quả bồi dƣỡng giáo viên phải kết hợp đánh giá sự tiến bộ nghề
nghiệp thông qua đánh giá trực tiếp hành vi tác nghiệp của mỗi giáo viên và đánh giá
tác động của những hành vi đó làm chuyển biến chất lƣợng giáo dục học sinh.
Đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS
phải chỉ ra những kết quả đã đạt đƣợc hay chƣa đạt đƣợc so với mục tiêu bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên đề ra và đề xuất những giải pháp nâng cao
hiệu quả bồi dƣỡng ở giai đoạn tiếp theo. Cần phát huy vai trò tự đánh giá của giáo
viên THCS về hoạt động bồi dƣỡng của bản thân để tự hoàn thiện năng lực cá nhân.
Đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên cần triển
khai theo nhiều hình thức khác nhau nhằm thu đƣợc những thông tin khách quan:
Đánh giá thông qua sản phẩm thể hiện của giáo viên THCS về dạy học phân hóa nhƣ
các chủ đề/ chuyên đề dạy học tự chọn; giáo án; video quay bài giảng về dạy học
phân hóa; biên bản dự giờ đánh giá của đồng nghiệp về hoạt động giảng dạy phân hóa
28
của giáo viên; công cụ đánh giá kết quả dạy học phân hóa do giáo viên thiết kế vv…
Đánh giá qua hoạt động thử nghiệm thiết kế, giảng dạy; đánh giá của giáo viên THCS.
Đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS
thông qua ý kiến phản hồi của học viên tham gia bồi dƣỡng về nội dung chƣơng trình,
hình thức bồi dƣỡng và điều kiện bồi dƣỡng, năng lực báo cáo viên vv…
Kết quả đánh giá cần đƣợc sử dụng để hoàn thiện quá trình bồi dƣỡng và rút
kinh nghiệm cho các hoạt động tự bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa của giáo
viên THCS và cách thức tổ chức bồi dƣỡng tiếp theo.
1.4. Những vấn đề cơ bản về quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở
1.4.1. Lập kế ho h i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n tr ng
trung h ơ s
Kế hoạch bồi dƣỡng là khâu đầu tiên của chu trình quản lí hoạt động bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS, giúp cho Phòng Giáo dục - Đào tạo
chủ động triển khai hoạt động bồi dƣỡng giáo viên trên địa bàn và Hiệu trƣởng
trƣờng THCS, giáo viên chủ động tham gia bồi dƣỡng và tự tổ chức bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa.
Để có kế hoạch bồi dƣỡng nâng cao năng lực giáo viên về dạy học phân hóa
Phòng Giáo dục - Đào tạo phải thực hiện tốt các nội dung sau đây:
Phân tích những yêu cầu mới của chƣơng trình dạy học 2018 đối với năng lực
dạy học của giáo viên THCS. Phân tích bối cảnh nhà trƣờng, tình hình đội ngũ GV,
nhu cầu bồi dƣỡng của đội ngũ giáo viên.
Xác định mục tiêu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS:
Cần chỉ ra hoạt động bồi dƣỡng nhằm vào đối tƣợng nào, bồi dƣỡng để ngƣời tham
dự bồi dƣỡng thu nhận đƣợc những kiến thức, kỹ năng và có thái độ nhƣ thế nào.
Lựa chọn nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS:
Xác định nội dung cần bồi dƣỡng là cơ sở cho việc xây dựng chƣơng trình, kế hoạch
bồi dƣỡng giáo viên của các cấp quản lý, cơ sở để xây dựng chƣơng trình, kế hoạch
tự rèn luyện, tự bồi dƣỡng của mỗi GV. Việc bồi dƣỡng phải tập trung vào nâng cao
năng lực thiết kế chủ đề/chuyên đề dạy học tự chọn theo hƣớng phân hóa; phân loại
29
năng lực học sinh; thiết kế và tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa; đánh giá kết quả
dạy học phân hóa cho giáo viên THCS.
Sắp xếp thời gian thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
THCS: Hiệu trƣởng căn cứ vào thời gian làm việc của giáo viên, sắp xếp thời gian bồi
dƣỡng hợp lý mà vẫn đảm bảo công tác giảng dạy hiệu quả.
Xác định các phƣơng thức tổ chức bồi dƣỡng dạy học phân hóa cho giáo viên
nhƣ bồi dƣỡng qua mạng, bồi dƣỡng trực tiếp và tự bồi dƣỡng của giáo viên; Dự kiến
các biện pháp thực hiện triển khai lớp học và hình thức hiện mục tiêu bồi dƣỡng; Kế
hoạch mời báo cáo viên tham gia bồi dƣỡng, chuẩn bị tài liệu học liệu phục vụ bồi
dƣỡng; huy động các nguồn lực đảm bảo hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho
giáo viên; Kế hoạch giám sát đánh giá kết quả hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng
lực dạy học phân hóa cho giáo viên và dự kiến những điều chỉnh kế hoạch nếu có.
Xác định thời gian, địa điểm tổ chức bồi dƣỡng và chế độ chính sách cho giáo
viên. Việc xác định thời gian, địa điểm tổ chức bồi dƣỡng và chế độ chính sách cho
giáo viên là việc làm rất cần thiết. Giúp cho Ban tổ chức, báo cáo viên, CBGV tham
gia bồi dƣỡng năng cao năng lực DHPH chủ động bố trí sắp xếp công việc để tham
gia bồi dƣỡng. Lãnh đạo phòng GD&ĐT và BGH các đơn vị trƣờng chủ động, ƣu
tiên bố trí kinh phí hỗ trợ giáo viên tham gia bồi dƣỡng để khích lệ tinh thần tự bồi
dƣỡng của giáo viên đem lại hiệu quả cao cho các đợt bồi dƣỡng.
1.4.2. Tổ hứ th hiện i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
tr ng trung h ơ s
Thành lập ban chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên THCS do Trƣởng phòng làm trƣởng ban và thành viên là các cán bộ, chuyên
viên của phòng, hiệu trƣởng hoặc hiệu trƣởng cốt cán của trƣờng THCS do phòng
Giáo dục - Đào tạo trực tiếp quản lý.
Phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng thành viên khi tham gia tổ chức bồi
dƣỡng từ ngƣời chỉ huy đến ngƣời điều hành và các chuyên viên chịu trách nhiệm
phục vụ, giám sát hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho giáo viên THCS về
dạy học phân hóa.
Xây dựng nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên THCS dựa trên xác định yêu cầu năng lực dạy học phân hóa của giáo viên thực
30
hiện chƣơng trình giáo dục THCS 2018; khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên và
kết quả đánh giá năng lực dạy học phân hóa của giáo viên THCS; xin ý kiến của các
bên liên quan về chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên.
Xây dựng hệ thống các văn bản hƣớng dẫn, tổ chức hoạt động bồi dƣỡng nâng
cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS và cơ chế phối hợp giữa các lực
lƣợng để thực hiện hoạt động bồi dƣỡng giáo viên.
Khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên THCS về năng lực dạy học phân hóa,
lập danh sách giáo viên tham gia bồi dƣỡng.
Chuẩn bị tài liệu bồi dƣỡng, lựa chọn phƣơng pháp, hình thức tổ chức bồi dƣỡng
nâng cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS. Các hình thức phƣơng pháp bồi
dƣỡng phải đa dạng hóa nhằm thu hút đƣợc sự tham gia của giáo viên.
Lựa chọn báo cáo viên thực hiện chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực dạy học cho
giáo viên: Báo cáo viên phải có năng lực chuyên môn về dạy học phân hóa và am
hiểu về chƣơng trình dạy học ở trƣờng THCS theo chƣơng trình GDPT 2018, có kiến
thức, kỹ năng về bồi dƣỡng giáo viên.
Huy động các nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất để thực hiện hoạt động bồi
dƣỡng nâng cao năng lực dạy học phân hóa giáo viên THCS.
Chuẩn bị các điều kiện để triển khai hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên THCS.
Dự kiến các sản phẩm đạt đƣợc của hoạt động bồi dƣỡng và xây dựng cơ chế
giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng giáo viên THCS về dạy học phân hóa và dự
kiến điều chỉnh kế hoạch bồi dƣỡng nếu có.
Xây dựng và thực hiện cơ chế chính sách đối với giáo viên THCS tham gia bồi
dƣỡng giáo viên về năng lực dạy học phân hóa và chế độ đối với cáo cáo viên trực
tiếp bồi dƣỡng.
1.4.3. Chỉ đ o ho t động i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
tr ng trung h ơ s
Để chỉ đạo thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
THCS. Hiệu trƣởng cần:
Chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS là
những tác động của chủ thể quản lý cấp Phòng và cấp trƣờng đến các giáo viên tham
31
gia bồi dƣỡng và lực lƣợng liên đới bằng các mệnh lệnh, làm cho báo cáo viên, giáo
viên tham gia bồi dƣỡng thực hiện đúng với kế hoạch, mục tiêu, nội dung, chƣơng
trình bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho giáo viên về dạy học phân hóa ở trƣờng
THCS. Giúp mỗi cá nhân thực hiện đúng với nhiệm vụ đƣợc phân công trong quá
trình bồi dƣỡng. Tạo động lực để cho báo cáo viên, học viên tích cực hoạt động bồi
dƣỡng dƣới nhiều hình thức khác nhau: biện pháp cầm tay chỉ việc, tƣ vấn, hƣớng
dẫn, trợ giúp, giám sát, động viên, khen thƣởng, kể cả trách phạt, tự bồi dƣỡng của
giáo viên vv…
Chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
thông qua thực hiện đa dạng hóa phƣơng pháp,hình thức tổ chức bồi dƣỡng, kết hợp
chắt chẽ giữa học với hành, bồi dƣỡng với tự bồi dƣỡng của giáo viên nhằm nâng cao
hiệu quả bồi dƣỡng. Chỉ đạo phƣơng pháp, hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên THCS sao cho phù hợp với mục tiêu, nội dung, đặc điểm
đối tƣợng bồi dƣỡng.
Chỉ đạo xây dựng nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên THCS và thực hiện chƣơng trình, nội dung bồi dƣỡng bám sát khung
năng lực dạy học phân hóa của giáo viên THCS và đáp ứng yêu cầu thực hiện chƣơng
trình giáo dục THCS 2018.
Chỉ đạo nâng cao năng lực báo cáo viên, cán bộ quản lý về dạy học phân hóa ở
trƣờng THCS theo chƣơng trình giáo dục THCS 2018.
Chỉ đạo biên soạn tài liệu hƣớng dẫn bồi dƣỡng theo hình thức trực tuyến, trực
tiếp và tài liệu hƣớng dẫn tự bồi dƣỡng cho giáo viên THCS về dạy học phân hóa.
Chỉ đạo quá trình tham gia bồi dƣỡng của giáo viên THCS đảm bảo tính nghiêm
túc, tính chuyên cần và tích cực tự bồi dƣỡng nhằm biến quá trình bồi dƣỡng thành
quá trình tự bồi dƣỡng.
Chỉ đạo phối hợp các nguồn lực và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để thực hiện
mục tiêu, nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS theo
chƣơng trình giáo dục THCS 2018.
Chỉ đạo triển khai có hiệu quả mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, hình thức tổ
chức bồi dƣỡng phù hợp với điều kiện thực tế của địa phƣơng và đặc điểm trình độ
của giáo viên THCS vùng miền. Chỉ đạo giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng và
32
phản hồi thông tin tới học viên tham gia bồi dƣỡng và cán bộ quản lý Phòng Giáo dục
- Đào tạo, báo cáo viên.
Chỉ đạo điều chỉnh chƣơng trình, nội dung, kế hoạch bồi dƣỡng khi cần thiết có
những diễn biến thay đổi sao cho phù hợp với thực tế và đạt đƣợc mục tiêu bồi dƣỡng
đặt ra.
1.4.4. Kiểm tra đ nh gi kết qu i ng n ng h ph n hóa cho
giáo viên tr ng trung h ơ s
Để thực hiện tốt kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
THCS, Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo cần có các biện pháp, hình thức kiểm tra,
giám sát quá trình triển khai hoạt động bồi dƣỡng. Đánh giá chính xác, khách quan
các kết quả bồi dƣỡng.
Các biện pháp kiểm tra, đánh giá của trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo phải có
tác dụng tạo động lực cho hoạt động bồi dƣỡng nâng cao hiệu quả bồi dƣỡng và kích
thích giáo viên THCS tự bồi dƣỡng để hoàn thiện năng lực.
Các nội dung kiểm tra cần hƣớng tới:
Kiểm tra công tác xây dựng kế hoạch, nội dung bồi dƣỡng, chuẩn bị các điều
kiện để thực hiện nhiệm vụ bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho giáo viên về dạy học
phân hóa ở trƣờng THCS.
Kiểm tra công tác phân công, phân nhiệm, chuẩn bị của báo cáo viên cho việc
thực hiện nội dung bồi dƣỡng; công tác biên soạn tài liệu bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho học viên, thiết kế bài giảng, các phƣơng tiện hỗ trợ hoạt động giảng dạy
trong quá trình bồi dƣỡng.
Kiểm tra các nguồn lực phục vụ bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên THCS: Nguồn tài chính, cơ sở vật chất, nguồn lực công nghệ thông tin vv..
Kiểm tra quá trình tham gia hoạt động bồi dƣỡng trên lớp và hoạt động tự bồi
dƣỡng của mỗi giáo viên THCS và mức độ hiệu quả của hoạt động bồi dƣỡng nâng
cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên.
Kiểm tra về mức độ phù hợp của nội dung, chƣơng trình và hình thức tổ chức
bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa ở trƣờng THCS do Phòng Giáo dục - Đào tạo
triển khai.
33
Tổ chức lấy ý kiến phản hồi từ học viên tham gia bồi dƣỡng về hoạt động bồi
dƣỡng nâng cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở trƣờng THCS để hoàn thiện
quá trình bồi dƣỡng ở giai đoạn tiếp theo. Đánh giá kết quả bồi dƣỡng đạt đƣợc ở học
viên để hoàn thiện quá trình bồi dƣỡng, rút kinh nghiệm cho các hoạt động tiếp theo.
1.5. Những yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở
1.5.1. Những ếu tố hủ quan
* N ng tổ hứ , qu n ủa Phòng Gi o ụ - Đào t o
Năng lực tổ chức, quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên THCS của Phòng Giáo dục - Đào tạo. Phòng Giáo dục - Đào tạo phải có
năng lực lập kế hoạch bồi dƣỡng, xác định mục tiêu, nội dung bồi dƣỡng, xây dựng
chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên, lựa chọn báo cáo
viên tham gia bồi dƣỡng, huy động mọi nguồn lực để tổ chức bồi dƣỡng và đánh giá
kết quả bồi dƣỡng một cách khách quan, công bằng.
Quan trọng nhất là Phòng Giáo dục - Đào tạo phải đánh giá đúng năng lực của
giáo viên THCS về dạy học phân hóa, trên cơ sở đó xác định đúng mục tiêu, nội dung
chƣơng trình bồi dƣỡng. Nội dung, chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên phải sát thực đáp ứng nhu cầu bồi dƣỡng của đa số giáo viên trên
địa bàn, các phƣơng pháp, hình thức tổ chức bồi dƣỡng phải phát huy đƣợc tính chủ
động, tích cực, tự giác của giáo viên trong hoạt động bồi dƣỡng.
* N ng ủa o o vi n
Năng lực của báo cáo viên đƣợc mời tham gia bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên THCS là yếu tố ảnh hƣởng trực tiếp tới kết quả bồi dƣỡng. Báo cáo
viên phải nắm vững mục tiêu, nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên THCS, có phƣơng pháp kĩ năng bồi dƣỡng, hiểu về phong
cách học tập của ngƣời lớn để lựa chọn phƣơng pháp, hình thức tổ chức bồi dƣỡng
phù hợp với năng lực hiện có của giáo viên.
* Th i độ ủa gi o vi n tham gia i ng
Nhu cầu, năng lực tự bồi dƣỡng của giáo viên THCS: Nếu xác định đúng nhu
cầu bồi dƣỡng cho GV của từng bộ môn sẽ đảm bảo việc bồi dƣỡng GV thiết thực, có
hiệu quả. Mặt khác hoạt động bồi dƣỡng biết phát huy đƣợc vai trò tự giác tích cực
chủ động tự bồi dƣỡng của giáo viên sẽ góp phần nâng cao hiệu quả bồi dƣỡng.
34
Giáo viên THCS - đối tƣợng tham gia bồi dƣỡng phải có nhận thức đúng về
mục tiêu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên, tự giác tích cực, chủ
động tham gia vào quá trình bồi dƣỡng để hoàn thiện năng lực, tiếp nhận kiến thức kĩ
năng mới về dạy học phân hóa.
1.5.2. C ếu tố khách quan
* Chính s h gi o ụ
Chính sách của Nhà nƣớc, của địa phƣơng đối với giáo viên khi tham gia bồi
dƣỡng và chính sách đầu tƣ cho hoạt động bồi dƣỡng giáo viên; sự quan tâm các cấp,
ngành, tổ chức chính trị, xã hội đối với hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên THCS. Các chế độ chính sách hỗ trợ cho giáo viên tham
gia bồi dƣỡng nếu thực hiện tốt sẽ có tác dụng tạo động lực để giáo viên tích cực bồi
dƣỡng biến quá trình bồi dƣỡng thành quá trình tự bồi dƣỡng.
* Các ngu n
Các điều kiện về nguồn lực phục vụ bồi dƣỡng giáo viên: nếu không có đủ tài
liệu bồi dƣỡng cho từng GV hoặc phòng ốc, trang thiết bị phục vụ các lớp bồi dƣỡng
thiếu, thô sơ sẽ ảnh hƣởng rất lớn đến kết quả bồi dƣỡng. Bên cạnh đó là những cơ
chế chính sách cũng ảnh hƣởng không nhỏ đến hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng DHPH.
35
Kết luận chƣơng 1
Chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018 chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp
cận năng lực đòi hỏi giáo viên THCS cần phải hoàn thiện những năng lực dạy học để
tổ chức dạy học phát triển năng lực học sinh trong đó có năng lực dạy học phân hóa.
Năng lực dạy học phân hóa của giáo viên bao gồm: Năng lực phân loại học sinh theo
nhóm đối tƣợng; năng lực thiết kế, tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa; năng lực
đánh giá kết quả dạy học phân hóa; năng lực phát triển chuyên đề/chủ đề dạy học
theo hƣớng tự chọn, phân hóa.
Bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS nhằm giúp giáo viên
hoàn thiện năng lực dạy học nâng cao chất lƣợng dạy học phát triển năng lực học
sinh. Hoạt động bồi dƣỡng thực hiện các nội dung: Bồi dƣỡng năng lực nghiên cứu
đặc điểm tâm lý, năng lực học tập của học sinh và phân loại học sinh; bồi dƣỡng năng
lực thiết kế và tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa; năng lực đánh giá kết quả dạy
học phân hóa và năng lực phát triển chuyên đề/ chủ đề dạy học theo hƣớng tự chọn,
phân hóa.
Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS
đƣợc thực hiện thông qua tiến hành đồng bộ các chức năng quản lý: Lập kế hoạch bồi
dƣỡng; tổ chức bồi dƣỡng; kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên.
36
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY
HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG
2.1. Khái quát về khách thể khảo sát và tổ chức khảo sát
2.1.1. Khái quát về giáo dục trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Thành phố Hà Giang là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa - xã hội - quốc
phòng, an ninh, vùng kinh tế động lực của tỉnh Hà Giang. Với tổng diện tích tự nhiên 134,047 Km2. Nằm ở trung tâm Tỉnh Hà Giang, phía Bắc, Tây và Nam giáp huyện Vị
Xuyên; phía Đông giáp huyện Bắc Mê; cách cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy 23 km và
cách Hà nội 318 km; có Quốc lộ 2 là tuyến giao thông huyết mạch trong trục trung
chuyển giữa vùng kinh tế Tây Nam của Trung Quốc và các tỉnh miền Bắc Việt Nam;
Quốc lộ 4C, Quốc lộ 34 nối với các tỉnh vùng Đông Bắc Việt Nam. Toàn thành phố
có 8 xã phƣờng. Có 5 phƣờng nội thành và 3 xã thuộc vùng dân tộc thiểu số, với 101
thôn bản, tổ dân phố. Tính đến tháng 05/2020 thành phố có 15.554 hộ với tổng dân số
57.893 ngƣời [3].
Trong những năm qua, các dân tộc thành phố đã phát huy truyền thống lịch sử
văn hóa, phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo trong lao động sản xuất và giao lƣu
phát triển kinh tế, tạo nên sự hòa quyện, đan xen, thống nhất trong đa dạng bản sắc
văn hóa dân tộc Việt Nam. Dƣới sự lãnh đạo của đảng bộ, Chính quyền thành phố,
nhân dân các dân tộc thành phố Hà Giang đã đạt đƣợc nhiều thành tựu trong phát
triển kinh tế, văn hóa - xã hội, Quốc phòng- An ninh.
Sự nghiệp giáo dục - đào tạo của thành phố Hà Giang ngày càng phát triển toàn
diện. Mạng lƣới trƣờng, lớp ngày càng đƣợc mở rộng đáp ứng nhu cầu học tập của
nhân dân. Toàn thành phố có 15 trƣờng Mầm non, 11 trƣờng Tiểu học, 08 trƣờng
Trung học cơ sở; 04 trƣờng Trung học phổ thông và 08 Trung tâm học tập cộng đồng.
Tỷ lệ huy động trẻ trong các độ tuổi đến lớp ở các cấp học tƣơng đối cao. Thành phố
đã hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập giáo dục Tiểu học
và Trung học cơ sở đƣợc duy trì vững chắc.
37
Trong những năm gần đây ngành Giáo dục và Đào tạo thành phố Hà Giang đã
đạt đƣợc những thành tựu nhất định và có sự phát triển về mọi mặt ở tất cả các cấp
bậc học. Cho tới nay, toàn thành phố có 08 trƣờng THCS, trong đó có 01 trƣờng chất
lƣợng cao là THCS Lê Quý Đôn. 100% các trƣờng THCS Đạt chuẩn Quốc gia, trong
đó có 73,7% đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2 và chuẩn kiểm định chất lƣợng giáo dục
mức độ 3. Trong những năm qua ngành Giáo dục và Đào tạo luôn duy trì và nâng cao
chất lƣợng phổ cập giáo dục THCS. Hiện nay giáo dục THCS đã huy động đƣợc
100% học sinh tốt nghiệp tiểu học vào học lớp 6, có 97,4 % học sinh hoàn thành
chƣơng trình THCS vào học lớp 10 trung học phổ thông.
Quy mô trƣờng, lớp, học sinh, CBQL, GV THCS có xu hƣớng tăng trong vòng 5
năm trở lại đây [2].
Bảng 2.1. Quy mô phát triển trƣờng, lớp, CBQL, GV các trƣờng THCS trên
địa bàn thành phố Hà Giang
Số trƣờng Số GV Số Số Số lớp Số HS Năm học THCS THCS CBQL NV
8 105 3128 201 24 21 2015-2016
8 106 3160 201 22 22 2016-2017
8 106 3257 195 20 27 2017-2018
8 103 3307 203 20 20 2018-2019
8 107 3531 204 19 17 2019-2020
Hệ thống các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang phân bố tƣơng đối
đồng đều trên địa bàn các xã phƣờng, đảm bảo đáp ứng đƣợc nhu cầu đi học của trẻ em
trong độ tuổi, mỗi phƣờng/xã có 01 trƣờng THCS. Toàn thành phố hiện có 08 trƣờng
THCS, trong đó có 08 trƣờng công lập; 8/8 trƣờng đạt chuẩn quốc gia chiếm 100%
trong tổng số trƣờng THCS.
* Kết qu đ t đ ợ
- Tiếp tục thực hiện có hiệu quả, sáng tạo việc học tập và làm theo tấm gƣơng
đạo đức Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị
gắn với đặc thù của ngành; nâng cao đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục.
38
- Các trƣờng THCS đã tích cực tổ chức cho GV thực hiện đổi mới phƣơng pháp
dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực phát huy tính chủ động sáng tạo, tăng
cƣờng năng lực tự học của HS; đổi mới hình thức tổ chức kiểm tra, đánh giá; thực
hiện đánh giá xếp loại học lực và hạnh kiểm đúng qui định. Quan tâm việc tổ chức
sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn, giới thiệu, trao đổi, thảo luận nhằm đổi mới phƣơng
pháp dạy học.
- Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc chƣơng trình các môn học và biện pháp nâng
cao chất lƣợng giáo dục; tổ chức dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng; thực hiện nội
dung giáo dục địa phƣơng; thực hiện tích hợp một số nội dung các môn học theo
hƣớng dẫn của Bộ GD&ĐT. Thực hiện tốt việc xây dựng kế hoạch giáo dục theo định
hƣớng phát triển năng lực học sinh của các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố, đảm
bảo phù hợp với điều kiện thực tế và khả năng học tập của học sinh.
- Thực hiện giao quyền tự chủ trong phân phối chƣơng trình giảng dạy các môn
học cho 100% các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố. Bám sát vào phân phối
chƣơng trình của Bộ GD& ĐT, BGH các trƣờng đã chủ động giao cho các tổ chuyên
môn, các nhóm bộ môn nghiên cứu xây dựng phân phối chƣơng trình cho môn học
phù hợp với đặc điểm tình hình giáo dục của các nhà trƣờng.
- Các tổ chuyên môn thực hiện tốt việc đổi mới sinh hoạt tổ, trong đó chú ý đi
sâu thảo luận về công tác chuyên môn. Thực hiện nghiêm túc các hoạt động nhƣ:
nghiên cứu bài học, dạy học theo chủ đề, sinh hoạt câu lạc bộ, sinh hoạt chuyên môn
trên trang trƣờng học kết nối. Tập trung chỉ đạo đổi mới kiểm tra đánh giá, đổi mới
phƣơng pháp dạy học; dạy học phân hoá trên cơ sở chuẩn kiến thức, kỹ năng của
Chƣơng trình giáo dục phổ thông.
- Tăng cƣờng kiểm tra việc xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học, dạy học
theo chủ đề, đặc biệt việc điều chỉnh kế hoạch dạy học theo hƣớng dẫn của Bộ
GD&ĐT. Qua công tác thanh kiểm tra đa số các đơn vị trƣờng thực hiện tốt việc chỉ
đạo và xây dựng kế hoạch dạy học, nhiều giáo viên đã tích cực nghiên cứu xây dựng
kế hoạch dạy học theo chủ đề đảm bảo tính hợp lý, khoa học và đạt kết quả cao nhƣ
các đơn vị : THCS Yên Biên, THCS Lê Quý Đôn, THCS Lê Lợi, THCS Minh Khai...
- 100% các trƣờng thực hiện nghiêm túc việc giáo dục kĩ năng sống, đƣa nội
dung giáo dục văn hóa truyền thống, tích hợp tài liệu tuyên truyền Cao nguyên đá
39
Đồng Văn vào trƣờng học, thực hiện đổi mới phƣơng pháp dạy học và giáo dục học
sinh. Các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học của học sinh đƣợc
quan tâm chỉ đạo thực hiện, kết hợp tổ chức cho học sinh thực hiện các nhiệm vụ học
tập ở trên lớp với hƣớng dẫn học sinh học tập ở nhà.Tăng cƣờng công tác quản lý nề
nếp học tập của học sinh trong từng tiết lên lớp; đảm bảo an ninh, trật tự trƣờng học,
ngăn chặn có hiệu quả tình trạng bạo lực học đƣờng.
- Năm học 2019-2020 triển khai có hiệu quả thí điểm dự án “ Ứng dụng CNTT
vào giảng dạy ngoại ngữ tại các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang”;
Tiếp tục thực hiện mô hình trƣờng chất lƣợng cao THCS Lê Quý Đôn. Việc tổ chức
các hoạt động dạy và học đƣợc thực hiện đúng theo nội dung chƣơng trình giáo dục
cấp học, tham gia các chuyên đề, tập trung vào xây dựng nội dung, kế hoạch, phƣơng
pháp giảng dạy bồi dƣỡng học sinh giỏi các cấp, bồi dƣỡng chuyên đề nâng cao chất
lƣợng dạy và học, đổi mới các phƣơng pháp vào dạy học.
- Các đơn vị thực hiện tốt việc ra đề, coi, chấm thi kiểm tra học kỳ, kiểm tra
cuối năm, tổ chức đánh giá học sinh theo Thông tƣ số 58/2011/TT-BGDĐT theo
đúng thời gian và hƣớng dẫn. Thực hiện đúng Hƣớng dẫn số 4325/BGDĐT-GDTrH,
ngày 01/9/2016 của Bộ GD&ĐT về dạy học và kiểm tra, đánh giá; Đổi mới kiểm tra,
đánh giá theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh;
- Tích cực chuẩn bị đủ các điều kiện đảm bảo chất lƣợng, đặc biệt chất lƣợng giáo
viên,cơ sở vật chất để tổ chức có hiệu quả các hoạt động giáo dục đáp ứng việc triển
khai chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018.
- Thực hiện kế hoạch giáo dục phù hợp điều kiện thực tế địa phƣơng; rà soát,
đánh giá thƣờng xuyên chƣơng trình, sách giáo khoa, đảm bảo nội dung dạy học
đạt yêu cầu cơ bản, thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tế của nhàtrƣờng.Công tác
xã hội hóa GD đƣợc các trƣờng quan tâm. Đặc biệt sự phối hợp giữa nhà trƣờng với
Ban đại diện cha mẹ HS, chính quyền địa phƣơng, các đơn vị đóng trên địa bàn và
phát huy mạnh mẽ vai trò của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong các lĩnh
vực giáo dục kĩ năng sống, tổ chức các hoạt động khuyến khích tài năng trẻ trong học
tập, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể thao.
Với sự quan tâm đầu tƣ của tỉnh và của ngành đối với các cấp học nói chung và
cấp THCS nói riêng, trong những năm gần đây chất lƣợng GD cấp học THCS của
thành phố Hà Giang đạt đƣợc nhiều thành tựu và đã có nhiều chuyển biến tích cực.
40
2.1.2. Tổ hứ kh o s t th tr ng
2.1.2.1. Mục đích điều tra, khảo sát
Làm rõ thực trạng bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các
trƣờng THCS thành phố Hà Giang và quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang, tỉnh Hà
Giang. Làm cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng THCS trên địa bàn
thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang ở chƣơng 3.
2.1.2.2. Đối tượng khảo sát
Đề tài tiến hành khảo sát trên 14 CBQL cấp phòng (Phòng Giáo dục và Đào tạo)
và 19 CBQL các trƣờng trung học cơ sở (Hiệu trƣởng và hiệu phó) và 87 giáo viên
của 8 trƣờng THCS trên địa bàn thành phố.Tổng số là 120 ngƣời.
2.1.2.3. Địa bàn nghiên cứu và mẫu khách thể khảo sát thực trạng
- Địa bàn nghiên cứu: 08 đơn vị trƣờng THCS trên địa bàn TP. Hà Giang.
- Mẫu khách thể khảo sát: Căn cứ sự phân bố các trƣờng trên địa bàn TP.Hà
Giang, luận văn chọn mẫu khách thể khảo sát thực trạng với 33 cán bộ quản lý và 87
giáo viên thuộc các trƣờng THCS trên địa bàn.
2.1.2.4. Nội dung điều tra, khảo sát
- Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
- Thực trạng quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Khảo sát các yếu tố ảnh hƣởng tới hoạt động bồi dƣỡng và quản lý
BDNLDH phân hóa cho giáo viên ở trƣờng THCS TP Hà Giang.
2.1.2.5. Phương pháp khảo sát và cách xử lý số liệu
- Phƣơng pháp khảo sát: Khảo sát bằng phiếu hỏi.
- Xử lý số liệu các số liệu của đối tƣợng khảo sát đƣợc đánh giá theo 5 mức độ
từ 1 đến 5:
Số liệu tổng hợp của thang đo ở mỗi tiêu chí đƣợc tính theo điểm trung bình
chung với cách tính sau đây:
41
+ Từ 1,0 đến cận hoặc bằng 1,80 là mức: Mức yếu; không thực hiện; không ảnh hƣởng;
+ Từ lớn hơn 1,80 đến 2,60 là mức: Trung bình; ít khi thực hiện; ít ảnh hƣởng;
+ Từ lớn hơn 2,60 đến 3,40 là mức: Khá; tƣơng đối thƣờng xuyên; tƣơng đối
ảnh hƣởng.
+ Từ lớn hơn 3,40 đến 4,20 là mức: Tốt; thƣờng xuyên; ảnh hƣởng
+ Từ lớn hơn 4,20 đến 5,0 là mức: Rất tốt; rất thƣờng xuyên; rất ảnh hƣởng.
2.2. Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
2.2.1. Th tr ng nhận thứ về h ph n h a ủa gi o vi n tr ng trung
h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Để đánh giá nhận thức của CBQL và GV về dạy học phân hóa ở trƣờng THCS,
tác giả đã nghiên cứu và khảo sát nhằm tìm hiểu về nhận thức của 33 CBQL và 87
GV về ý nghĩa của dạy học phân hóa ở trƣờng THCS. Kết quả cụ thể ở bảng 2.2:
Bảng 2.2. Thực trạng nhận thức của CBQL và GV về ý nghĩa của DHPH ở
trƣờng THCS
Mức độ đánh giá Thứ Nội dung ý nghĩa bậc 2 3 4 5 1
1. Giúp dạy học vừa sức với học sinh 20 38 20 42 3,70 0 2
2. Giúp dạy học đảm bảo tính đối tƣợng 5 38 35 42 3,95 0 1
3. Giúp phát triển năng lực học sinh 29 38 40 13 3,3 0 4 theo mục tiêu CTGD cấp THCS
4. Tạo ra sự tiến bộ ở từng học sinh 15 29 38 25 13 2,93 5
5. Đáp ứng đƣợc nhu cầu học tập của 0 29 38 25 38 3,85 3 học sinh
Theo kết quả bảng trên cho thấy CBQL và GV THCS thành phố Hà Giang đã
nhận thức đúng về ý nghĩa của DHPH: Dạy học phân hóa giúp dạy học vừa sức với
học sinh, giúp dạy học đảm bảo tính đối tƣợng, để phát triển năng lực học sinh theo
mục tiêu CTGD cấp THCS, tạo ra sự tiến bộ ở học sinh và đáp ứng đƣợc nhu cầu học
tập của học sinh. Trƣớc xu thế đổi mới giáo dục hiện nay ở nƣớc ta, dạy học phân
hóa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nó giúp cho giáo viên có thể phát huy đƣợc tính
42
tích cực, sáng tạo, tự giác của từng HS phù hợp với năng lực, nhu cầu, sở thích của
các em. Do vậy đòi hỏi mỗi CBQL của các nhà trƣờng phải luôn luôn tƣ duy làm thế
nào để thƣờng xuyên tổ chức bồi dƣỡng cho GV nâng cao nhận thức, các kĩ năng
nghề nghiệp để đáp ứng yêu cầu của chƣơng trình giáo dục phổ thông mới.
Tuy nhiên nhận thức của CBQL và GV chƣa thực sự đầy đủ bởi dạy học phân
hóa với mục đích cuối cùng là phát triển năng lực học sinh thì tiêu chí này chỉ đạt
mức khá với điểm số trung bình là 3,30 điểm.
Đặc biệt trên cơ sở thực hiện đƣợc mục tiêu dạy học phân hóa là phát triển năng
lực của học sinh thì tạo ra sự tiến bộ ở từng học sinh tiêu chí này chỉ đạt điểm trung
bình chung là 2,93 điểm xếp mức khá.
Nhận xét chung: Nhận thức của CBQL, GV trƣờng THCS thành phố Hà Giang
về ý nghĩa của DHPH về cơ bản là đúng tuy nhiên chƣa đầy đủ vì vậy cần có những
biện pháp nâng cao nhận thức cho CBQL và GV các trƣờng THCS về DHPH.
2.2.2. Nội ung i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n tr ng
trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Để đánh giá thực trạng năng lực DHPH của giáo viên ở các trƣờng THCS trên
địa bàn thành phố Hà Giang, chúng tôi đã tiến hành khảo sát bằng phiếu đối với 120
CBQL, GV của 08 trƣờng THCS trong thành phố (câu hỏi số 2 phần phụ lục I và II)
và thu đƣợc kết quả nhƣ sau:
Bảng 2.3. Tự đánh giá năng lực dạy học phân hóa của giáo viên ở các trƣờng
trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Mức độ đánh giá
Thứ bậc 1 2 3 4 5 Nội dung tự đánh giá năng lực dạy học phân hóa của GV các trƣờng THCS thành phố Hà Giang
35 45 40 2,0 4
1. Năng lực phân loại đối học tƣợng 1.1.Năng lực nghiên cứu đặc điểm tâm lý và năng lực học tập của học sinh
sinh
63 57 1,5 8
1.2.Năng lực tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới năng lực học tập của học sinh
52 48 20 1,7 7 1.3.Năng lực phân loại nhóm năng lực học sinh
Trung bình 1,7
43
Mức độ đánh giá
Thứ bậc 1 2 3 4 5
Nội dung tự đánh giá năng lực dạy học phân hóa của GV các trƣờng THCS thành phố Hà Giang 2.1.Năng lực xác định 2. Năng lực
thiết kế bài mục tiêu học tập chung và 35 26 35 24 0 2,40 2 học theo mục tiêu học tập cho từng
hƣớng phân nhóm đối tƣợng
hóa 2.2. Năng lực thiết kế nội
dung dạy học và hoạt 29 28 35 22 6 2,57 1 động học cho học sinh
theo các nhóm năng lực
2.3. Năng lực lựa chọn
phƣơng pháp, hình thức tổ 34 39 47 2,1 3 chức dạy học theo hƣớng
phân hóa
Trung bình 2,35
3.1. Năng lực vận dụng
3.Năng lực phối hợp các phƣơng 42 37 41 2,0 4 tổ chức bài pháp dạy học theo hƣớng
học theo phân hóa
hƣớng phân 3.2. Năng lực lựa chọn
hóa các hình thức tổ chức dạy 35 26 35 24 0 2,40 2
học theo hƣớng phân hóa
3.3. Năng lực vận dụng
các kỹ thuật dạy học 41 47 32 1,9 5
phân hóa
3.4. Năng lực tƣ vấn, hỗ trợ
các nhóm học sinh hoàn 56 40 24 1,8 6
thành nhiệm vụ học tập
Trung bình 2,0
44
Mức độ đánh giá
Thứ bậc 1 2 3 4 5
Nội dung tự đánh giá năng lực dạy học phân hóa của GV các trƣờng THCS thành phố Hà Giang lực 4.1. Năng lực thiết kế 4.Năng
đánh giá kết công cụ đánh giá theo 48 51 21 1,8 6
quả dạy học hƣớng phân hóa
theo hƣớng 4.2. Năng lực tổ chức
phân hóa đánh giá theo hƣớng phân 35 26 35 24 0 2,40 2 hóa và phân tích kết quả
đánh giá
4.3. Năng lực theo dõi đƣợc 33 37 50 2,1 5 sự tiến bộ của học sinh
4.4. Năng lực xây dựng hồ 48 51 21 1,8 6 sơ năng lực của học sinh
4.5. Năng lực sử dụng kết
quả đánh giá để điều 31 58 31 2,0 4
chỉnh quá trình dạy học
Trung bình 2,02
5. Năng lực 5.1.Năng lực phân tích 1,4 9 67 53 hát triển chủ chƣơng trình dạy học
đề/chuyên đề 5.2.Năng lực thiết kế và tổ
dạy học theo chức chủ đề dạy học tự 70 50 1,4 9 hƣớng phân chọn theo hƣớng phân hóa
hóa
Trung bình 1,4
Nhìn vào kết quả tự đánh giá của CBQL và GV về năng lực DHPH cho thấy
hiện tại năng lực dạy học phân hóa của giáo viên THCS ở các trƣờng THCS thành
phố Hà Giang chƣa cao:
Kết quả thống kê cho thấy năng lực DHPH của giáo viên đạt mức trung bình và
mức yếu:
45
Năng lực yếu nhất là năng lực: Phát triển chủ đề/chuyên đề dạy học theo hƣớng
phân hóa đạt điểm trung bình là 1,4 điểm xếp mức yếu.
Năng lực yếu thứ hai là: Năng lực phân loại đối tƣợng học sinh nhƣ năng lực
(Nghiên cứu đặc điểm tâm lý và năng lực học tập của học sinh; Tìm hiểu nguyên
nhân dẫn tới năng lực học tập của học sinh; phân loại nhóm năng lực học sinh) chỉ đạt
kết quả trung bình trung là 1,70 điểm.
Ba năng lực đƣợc đánh giá ở mức trung bình là:
Năng lực thiết kế bài học theo hƣớng phân hóa với điểm trung bình chung 2,37 điểm;
Năng lực tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa với điểm trung bình chung 2,0 điểm;
Đánh giá kết quả dạy học theo hƣớng phân hóa với điểm trung bình chung 2,0 điểm;
Trao đổi với giáo viên H trƣờng THCS Yên Biên, tác giả đƣợc biết: Giáo viên
phải thực hiện khối lƣợng công việc nhiều, số học sinh trong lớp nhiều từ 40 đến 45
em do đó không có thời gian và điều kiện để quan tâm tới từng học sinh hay tới nhóm
học sinh; mặt khác giáo viên cho biết các thầy/cô chƣa đƣợc bồi dƣỡng chuyên sâu về
năng lực DHPH chính vì vậy mà các năng lực DHPH của giáo viên đều hạn chế.
Nhận xét chung: Năng lực dạy học phân hóa của giáo viên ở các trƣờng THCS
chƣa cao đa số các chỉ số ở mức trung bình và còn một số chỉ số ở mức yếu vì vậy
CBQL cần quan tâm bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS
thành phố Hà Giang, tỉnh hà Giang.
Để tìm hiểu rõ hơn, tác giả tiến hành khảo sát về nội dung bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang đã tiến
hành, sử dụng câu hỏi số 3 phần phụ lục I và phụ lục II, tác giả thu đƣợc kết quả ghi ở
bảng 2.4.
46
Bảng 2.4. Nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở trƣờng
trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Mức độ đánh giá Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học Thứ
phân hóa cho giáo viên đã được thực hiện bậc 1 2 3 4 5
1. Năng lực 1.1. Nghiên cứu đặc điểm
phân loại đối tâm lý và năng lực học 90 30 1,3
tƣợng học tập của học sinh
sinh 1.2. Tìm hiểu nguyên
nhân dẫn tới năng lực học 76 44 1,4
tập của học sinh
1.3. Phân loại nhóm năng 95 25 1,2 lực học sinh
5 Trung bình 1,3
2. Năng lực 2.1. Xác định mục tiêu
thiết kế bài học tập chung và mục 35 26 35 24 0 2,40 học theo tiêu học tập cho từng
hƣớng phân nhóm đối tƣợng
hóa 2.2. Thiết kế nội dung
dạy học và hoạt động học 29 28 35 22 6 2,57 cho học sinh theo các
nhóm năng lực
2.3. Lựa chọn phƣơng
pháp, hình thức tổ chức 27 39 40 14 2,34 dạy học theo hƣớng
phân hóa
Trung bình 2,44 1
3. Năng lực 3.1. Vận dụng phối hợp
tổ chức bài các phƣơng pháp dạy học 28 39 21 20 12 2,57
học theo theo hƣớng phân hóa
47
Mức độ đánh giá Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học Thứ
phân hóa cho giáo viên đã được thực hiện bậc 1 2 3 4 5
hƣớng phân 3.2. Lựa chọn các hình
hóa thức tổ chức dạy học theo 35 26 35 24 0 2,40
hƣớng phân hóa
3.3. Vận dụng các kỹ 33 25 27 23 12 2,63 thuật dạy học phân hóa
3.4. Tƣ vấn, hỗ trợ các
nhóm học sinh hoàn 48 51 21 1,8
thành nhiệm vụ học tập
Trung bình 2,35 2
4.Năng lực 4.1. Thiết kế công cụ đánh 28 40 21 29 12 2,89 đánh giá kết giá theo hƣớng phân hóa
quả dạy học 4.2. Tổ chức đánh giá theo
theo hƣớng hƣớng phân hóa và phân 35 26 35 24 0 2,40
phân hóa tích kết quả đánh giá
4.3. Theo dõi đƣợc sự 33 37 50 0 0 2,1 tiến bộ của học sinh
4.4. Xây dựng hồ sơ năng 48 51 21 0 0 1,8 lực của học sinh
4.5. Sử dụng kết quả đánh
giá để điều chỉnh quá 31 45 31 13 0 2,35
trình dạy học
Trung bình chung 2,31 3
5. Năng lực 5.1. Phân tích chƣơng 78 39 1,4 phát triển trình dạy học
chủ 5.2. Thiết kế và tổ chức
đề/chuyên chủ đề dạy học tự chọn
đề dạy học 81 39 1,3 theo hƣớng phân hóa
theo hƣớng
phân hóa
1,4 4
48
Nhìn vào kết quả thống kê ở bảng 2.4 cho thấy các nội dung bồi dƣỡng đã đƣợc
triển khai đƣợc đánh giá đều ở mức trung bình và mức yếu, không có nội dung nào
đƣợc đánh giá ở mức khá.
Trong các nội dung bồi dƣỡng có 3 nội dung bồi dƣỡng đƣợc CBQL và GV
đánh giá đạt kết quả ở mức trung bình đó là:
Năng lực thiết kế bài học theo hƣớng phân hóa đạt điểm trung bình chung là
2,44 điểm đƣợc đánh giá cao nhất trong các nội dung bồi dƣỡng.
Năng lực tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa là nội dung bồi dƣỡng đƣợc
CBQL và GV đánh giá cao thứ 2 có điểm trung bình chung là 2,35 điểm.
Năng lực đánh giá kết quả dạy học theo hƣớng phân hóa là nội dung bồi dƣỡng
đƣợc CBQL và GV đánh giá cao thứ 3 trong các nội dung bồi dƣỡng có điểm trung
bình chung là 2,31 điểm.
Hai nội dung bồi dƣỡng đƣợc CBQL và GV đánh giá đã thực hiện ở mức yếu
hoặc chƣa đƣợc thực hiện đó là:
Năng lực phát triển chủ đề/chuyên đề dạy học theo hƣớng phân hóa có điểm
trung bình chung là 1,4 điểm.
Năng lực phân loại đối tƣợng học sinh có điểm trung bình chung là 1,3 điểm
mặc dù đây là nội dung giúp cho GV có thể triển khai dạy học phân hóa hiệu quả.
Trao đổi với giáo viên M trƣờng THCS Lê Quý Đôn thành phố Hà Giang, tác
giả luận văn đƣợc cho cung cấp thông tin: Hầu hết giáo viên trên địa bàn thành phố
mới chỉ đƣợc bồi dƣỡng về phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học theo hƣớng đổi
mới trong đó có tích hợp nội dung DHPH, chƣa có những chuyên đề về bồi dƣỡng
DHPH nói riêng, đặc biệt là giáo viên chƣa đƣợc bồi dƣỡng nâng cao những kiến
thức về nghiên cứu tâm lý, năng lực học sinh cũng nhƣ những kiến thƣc, kỹ năng về
phát triển chƣơng trình dạy học theo hƣớng phân hóa.
Nhận xét chung: Nội dung bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên chƣa đƣợc
triển khai bồi dƣỡng một cách bài bản, còn nhiều nội dung quan trọng chƣa đƣợc triển
khai bồi dƣỡng để nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành
phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang. Vì vậy CBQL cần quan tâm đến vấn đề trên để triển
khai hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS.
49
2.2.3. u trình i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n tr ng
trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Để đánh giá hiệu quả của quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang tác giả sử dụng câu hỏi số 4 phần
phụ lục I và II để tiến hành khảo sát đối với 33 CBQL và 87 giáo viên đang giảng dạy
trực tiếp ở các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố kết quả thu đƣợc ghi ở bảng 2.5.
Bảng 2.5. Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang
Quy trình bồi dƣỡng năng Mức độ đánh giá Thứ
lực dạy học phân hóa X bậc 1 2 3 4 5
1.Đánh giá năng lực giáo viên 33 37 50 2,1 0 0 4 về dạy học phân hóa
2.Khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa 35 26 35 24 0 2,40 2
của giáo viên THCS.
3.Phân tích kết quả khảo sát
lựa chọn nội dung bồi dƣỡng 23 35 40 20 2,4 2 năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên
4.Phân tích kết quả khảo sát
để lựa chọn nội dung bồi 31 45 31 13 0 2,35 3 dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên.
5.Lập danh sách giáo viên
tham gia bồi dƣỡng và tổ 9 22 31 36 22 3,3 1
chức hoạt động bồi dƣỡng
6. Giám sát, đánh giá kết quả
bồi dƣỡng và sử dụng kết quả 33 87 1,7 5 đánh giá để điều chỉnh hoạt
động bồi dƣỡng tiếp theo
50
Qua bảng khảo sát trên cho thấy quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang đã đƣợc phòng GD&ĐT thành
phố quan tâm thực hiện tuy nhiên trong quá trình thực chƣa quan tâm đồng bộ đến
các khâu và quá trình thực hiện chƣa đƣợc đánh giá ở mức thƣờng xuyên và rất
thƣờng xuyên mà chủ yếu ở các mức ít khi thực hiện hoặc chƣa thƣờng xuyên.
Khâu trong quy trình tổ chức bồi dƣỡng đƣợc đánh giá cao nhất trong quy trình
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang,
tỉnh Hà Giang là:
Lập danh sách giáo viên tham gia bồi dƣỡng và tổ chức hoạt động bồi dƣỡng có
điểm trung bình chung là 3,3 điểm xếp thứ 1 đạt mức thực hiện chƣa thƣờng xuyên.
Khâu khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa của giáo viên THCS
đƣợc đánh giá thực hiện ở mức ít khi thực hiện có điểm số trung bình là 2,4 điểm.
Khâu phân tích kết quả khảo sát lựa chọn nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên đƣợc đánh giá ở mức ít khi thực hiện với điểm số trung bình
chung là 2,4 điểm.
Khâu phân tích kết quả khảo sát để lựa chọn nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên đƣợc đánh giá ở mức ít khi thực hiện có điểm số trung
bình là 2,35 điểm.
Đặc biệt là khâu giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng và sử dụng kết quả đánh
giá để điều chỉnh hoạt động bồi dƣỡng tiếp theo đƣợc CBQL và GV đánh giá là chƣa
thực hiện với điểm số trung bình chung là 1,7 điểm.
2.2.4. Ph ơng ph p, hình thứ tổ hứ i ng n ng h ph n h a ho
gi o vi n tr ng trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
2.2.4.1. Phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các
trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Để đánh giá về các phƣơng pháp, hình thức sử dụng trong tổ chức bồi dƣỡng
năng lực DHPH cho giáo viên trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang,
chúng tác giả luận văn sử dụng câu hỏi số 5 phần phụ lục I và phụ lục II tiến hành
khảo sát trên tổng số 120 ngƣời bao gồm: cán bộ quản lý cấp phòng, cấp trƣờng và
giáo viên. Kết quả ghi ở bảng 2.6.
51
Bảng 2.6. Các phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang
Phƣơng pháp bồi dƣỡng Mức độ đánh giá Thứ
năng lực dạy học phân hóa X bậc 1 2 3 4 5
1. Diễn giảng 75 45 4,4 6
2. Dạy học giải quyết vấn đề 37 45 38 2,0 1
3. Thảo luận và làm việc nhóm 62 58 2,5 4
4. Phƣơng pháp nghiên cứu 72 48 2,4 3 tình huống
5. Phƣơng pháp thực hành, 15 63 42 2,2 2 làm mẫu bắt chƣớc
6. Các phƣơng pháp khác 47 62 11 2,7 5
Qua kết quả khảo sát và phỏng vấn có thể thấy các phƣơng pháp bồi dƣỡng
năng lực DHPH ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang chủ yếu là phƣơng pháp
diễn giảng,thuyết trình của báo cáo viên và phƣơng pháp thảo luận, làm việc nhóm.
Với việc sử dụng chủ yếu 02 phƣơng pháp bồi dƣỡng này thì hiệu quả mang lại sẽ
không cao. Còn các phƣơng pháp dạy học tích cực khác nhƣ: Dạy học giải quyết vấn
đề; phƣơng pháp thảo luận làm việc theo nhóm; phƣơng pháp nghiên cứu tình huống,
phƣơng pháp thực hành làm mẫu và bắt chƣớc hầu nhƣ rất ít khi sử dụng. Đôi khi có
thực hiện phƣơng pháp trực quan làm mẫu nhƣng cũng chƣa phải là hoạt động bồi
dƣỡng năng dạy học phân hóa theo kế hoạch bồi dƣỡng giáo viên của phòng Giáo dục
và kế hoạch bồi dƣỡng của các trƣờng THCS, mà mới chỉ dừng lại ở việc bồi dƣỡng
nâng cao năng lực dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục cho giáo viên nói chung
và những tƣ vấn, góp ý của đồng nghiệp đƣợc thực hiện thông qua các tiết dự giờ, hội
giảng, dạy thực nghiệm theo chuyên đề nghiên cứu bài học.
Trao đổi với giáo viên H trƣờng THCS Minh Khai thành phố Hà Giang, tác giả
luận văn đƣợc biết vì Phòng Giáo dục và Hiệu trƣởng các trƣờng THCS chƣa triển
khai nội dung bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên một cách riêng rẽ mà phần
lớn bồi dƣỡng năng lực dạy học nói chung, các phƣơng pháp bồi dƣỡng chƣa theo
kiểu cầm tay chỉ việc; giờ dạy minh họa về bài học phân hóa chƣa đƣợc triển khai ở
52
từng trƣờng theo các môn học một cách cụ thể mà còn đang triển khai chung chung.
Các phƣơng pháp bồi dƣỡng còn mang nặng tính thuyết trình, giảng giải.
2.2.4.2. Hình thức tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các
trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Sử dụng câu hỏi số 6 phần phụ lục I và II để khảo sát về thực trạng các hình
thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên, tác giả thu đƣợc kết quả ghi ở
bảng 2.7.
Bảng 2.7. Các hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang
Hình thức tổ chức bồi Mức độ đánh giá Thứ dƣỡng năng lực dạy học bậc 1 2 3 4 5 phân hóa
1. Bồi dƣỡng trực tiếp 9 22 31 36 22 3,3 1
2. Bồi dƣỡng trực tuyến 33 87 0 0 0 1,7 4
3. Tự bồi dƣỡng theo hình
thức giao nhiệm vụ và tài 9 22 31 36 22 3,3 1 liệu bồi dƣỡng
4. Kết hợp giữa bồi dƣỡng 14 28 31 25 22 3,10 2 trực tuyến với trực tiếp
5. Bồi dƣỡng qua sinh hoạt
tổ chuyên môn theo hƣớng 15 63 42 2,2 3
nghiên cứu bài học
6. Tổ chức hội thảo chuyên 60 40 20 1,7 4 đề về dạy học phân hóa
7. Thi giáo viên dạy giỏi 101 19 0 0 0 1,3 5 về dạy học phân hóa
8. Các hình thức khác 93 27 0 0 0 1,3 5
Kết quả khảo sát cho thấy việc tổ chức các hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa cho GV THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang còn nhiều hạn
53
chế, mới chỉ dừng ở các hình thức bồi dƣỡng trực tiếp và kết hợp bồi dƣỡng trực tiếp
với bồi dƣỡng trực tuyến nhƣng tích hợp với các nội dung bồi dƣỡng chung về năng
lực dạy học cho giáo viên, đây là chủ trƣơng mà Bộ Giáo dục - Đào tạo đã triển khai
bồi dƣỡng giáo viên nâng cao năng lực thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông
2018 và triển khai bồi dƣỡng vào năm 2019.
Đặc biệt hình thức tự bồi dƣỡng về năng lực DHPH đã đƣợc các trƣờng và giáo
viên triển khai với kết quả điểm trung bình chung là 3,3 điểm xếp thứ 1.
Ngoài hai hình thức nêu trên thì hình thức bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo
viên thông qua hình thức sinh hoạt chuyên môn cũng đã đƣợc các trƣờng THCS triển
khai thực hiện nhƣng còn ở mức ít thực hiện chƣa đƣợc thƣờng xuyên với điểm số
trung bình chung là 2,2 điểm.Và việc bồi dƣỡng qua sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hƣớng nghiên cứu bài học và lồng ghép, tích hợp trong hoạt động sinh hoạt chuyên
môn của cụm trƣờng và của các nhà trƣờng chỉ thực hiện đƣợc ở một số chuyên đề
nhỏ, chƣa có tính vĩ mô nên có ảnh hƣởng rất lớn đến kết quả bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho GV.
Các hình thức bồi dƣỡng qua Hội thảo chuyên đề, thi giáo viên dạy học giỏi
theo hƣớng phân hóa; bồi dƣỡng trực tuyến chƣa đƣợc quan tâm triển khai thực hiện.
Nhận xét chung các hình thức tổ chức các bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên trên địa bàn thành phố Hà Giang đã đƣợc triển khai tuy nhiên chƣa
đồng bộ, nhiều hình thức có tác dụng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên chƣa
đƣợc sử dụng thƣờng xuyên, vì vậy Phòng GD&ĐT thành phố và Hiệu trƣởng các
trƣờng THCS cần tổ chức các lớp bồi dƣỡng năng lực DHPH cho CBQL, GV theo
chuyên những đề riêng và phát huy vai trò của tổ nhóm chuyên môn trong bồi dƣỡng
năng lực DHPH cho giáo viên.
2.2.5. Đ nh gi kết qu i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
tr ng trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Sử dụng câu hỏi số 7 phần phụ lục I và II để khảo sát về thực trạng đánh giá kết
quả bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà
Giang, tác giả thu đƣợc kết quả ghi ở bảng 2.8.
54
Bảng 2.8. Đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Nội dung, hình thức đánh giá kết Mức độ đánh giá Thứ quả bồi dƣỡng năng lực dạy học bậc 3 4 5 1 2 phân hóa
1. Đánh giá theo bài thu hoạch 43 77 4,6 4
2. Đánh giá bản thiết kế giáo án dạy 82 38 1,3 2 học phân hóa của nhóm giáo viên
3. Đánh giá bản thiết kế giáo án dạy 110 10 1,1 1 học phân hóa của từng giáo viên
4. Nội dung và hình thức khác 35 85 2,7 3
Kết quả trên cho thấy việc kiểm tra đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên ở trƣờng THCS thành phố Hà Giang đƣợc thực hiện chủ
yếu theo hình thức đánh giá theo bài thu hoạch và chủ yếu là hình thức báo cáo viên
đƣa ra câu hỏi của bài thu hoạch, trong khoảng thời gian 3-5 ngày nộp lại cho ban tổ
chức chấm điểm và đánh giá chất lƣợng của các bài thu hoạch và thông báo kết quả
thu hoạch cho các CBQL, GV các trƣờng. Còn hai hình thức đánh giá bản thiết kế
giáo án dạy học phân hóa của nhóm giáo viên và đánh giá bản thiết kế giáo án dạy
học phân hóa của từng giáo viên hầu nhƣ chƣa đƣợc quan tâm thực hiện. Qua đây cho
thấy việc tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở thành phố Hà Giang đã đƣợc quan tâm nhƣng chƣa đạt kết quả nhƣ mong
muốn còn nhiều hạn chế, bất cập. Phòng GD&ĐT thành phố hàng năm đã xây dựng
và tổ chức đƣợc các chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực cho giáo viên, trong đó có hoạt
động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa nhƣng khâu kiểm tra đánh giá vẫn còn
nhiều hạn chế, chƣa triệt để, chƣa sâu sát GV, chƣa đánh giá chính xác kết quả sau
mỗi đợt bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên, hầu nhƣ không có việc thu thập
thông tin phản hồi về chất lƣợng hiệu quả của việc bồi dƣỡng từ các giáo viên đƣợc
tham gia bồi dƣỡng, hoặc nếu có vẫn còn tình trạng đánh giá qua loa, phiến diện;
chƣa có lực lƣợng theo dõi kiểm tra và đánh giá. Việc đánh giá còn nặng nề về hình
thức, nể nang nên chƣa bám sát các minh chứng đặc biệt là nguồn minh chứng từ HS.
55
Kết quả đánh giá chƣa thật sát với năng lực thực tế của giáo viên, chƣa đƣợc sử dụng
làm căn cứ để bồi dƣỡng, động viên khen thƣởng.
Do vậy theo tác giả luận văn cần áp dụng đa dạng hóa các hình thức kiểm tra,
đánh giá phù hợp từng loại chuyên đề bồi dƣỡng. Đặc biệt, các cấp quản lý đặc biệt là
phòng GD&ĐT thành phố cần có biện pháp quyết liệt trong việc học tập và
ƢDCNTT thì việc triển khai học tập, bồi dƣỡng sẽ đạt hiệu quả cao. Tạo động lực để
GV chủ động tự học, tự bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH của mình.
2.3. Thực trạng quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở
trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
2.3.1. Lập kế ho h ho t động i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
tr ng trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Sử dụng câu hỏi số 8 phần phụ lục I và II để khảo sát về thực trạng lập kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang,
tác giả thu đƣợc kết quả ghi ở bảng 2.9.
Bảng 2.9. Thực trạng lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Nội dung lập kế hoạch bồi Mức độ đánh giá Thứ dƣỡng năng lực dạy học phân bậc 1 2 3 4 5 hóa cho giáo viên
1. Khảo sát nhu cầu để xác định 15 39 66 2,4 6 nội dung bồi dƣỡng
2. Xây dựng nội dung bồi 29 40 47 4 3,22 3 dƣỡng năng lực DHPH
3. Lựa chọn báo cáo viên và
đội ngũ giáo viên cốt cán hỗ trợ 27 28 36 31 3,64 1
bồi dƣỡng
4. Chuẩn bị tài liệu bồi dƣỡng 0 0 60 55 5 2,8 4 để chuyển giao cho giáo viên
5. Huy động các nguồn lực 41 33 29 17 0 2,1 7 đảm bảo điều kiện bồi dƣỡng
56
Nội dung lập kế hoạch bồi Mức độ đánh giá Thứ dƣỡng năng lực dạy học phân bậc 1 2 3 4 5 hóa cho giáo viên
6. Xây dựng cơ chế giám sát 40 35 45 2,1 7 hoạt động bồi dƣỡng
7. Xây dựng kế hoạch xác định
tiêu chí đánh giá kết quả bồi 20 53 20 27 0 2,45 5
dƣỡng và dự kiến kết quả cần đạt
8. Xác định thời gian, địa điểm
tổ chức bồi dƣỡng và chế độ 23 37 45 15 3,43 2
chính sách cho giáo viên
9. Các nội dung khác 34 46 40 2,0 8
Theo đánh giá của CBQL và giáo viên trên địa bàn thành phố về thực trạng
công tác lập kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
ở trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang mới quan tâm ở các nội
dung: xây dựng nội dung bồi dƣỡng, lựa chọn báo cáo viên và đội ngũ giáo viên cốt
cán hỗ trợ bồi dƣỡng, chuẩn bị tài liệu bồi dƣỡng để chuyển giao cho giáo viên, và
xác định thời gian, địa điểm tổ chức bồi dƣỡng và chế độ chính sách cho giáo viên.
Các nội dung lập kế hoạch bồi dƣỡng nêu trên đều đƣợc CBQL và GV viên đánh giá
thực hiện ở mức độ khá và tốt.
Nội dung lập kế hoạch khảo sát nhu cầu để xác định nội dung bồi dƣỡng, Huy
động các nguồn lực đảm bảo điều kiện bồi dƣỡng, Xây dựng cơ chế giám sát hoạt
động bồi dƣỡng và đặc biệt vấn đề khảo sát nhu cầu để xác định nội dung bồi dƣỡng
và xây dựng kế hoạch xác định tiêu chí đánh giá kết quả bồi dƣỡng và dự kiến kết quả
cần đạt đều đƣợc đánh giá kết quả thực hiện ở mức trung bình.
Trao đổi với cô H CBQL trƣờng THCS Minh khai thành phố Hà Giang, tỉnh Hà
Giang, tác giả luận văn đƣợc biết do các trƣờng chƣa có kế hoạch tổ chức bồi dƣỡng
chuyên đề chuyên sâu về DHPH cho giáo viên nên nội dung lập kế bồi dƣỡng năng
lực DHPH cho giáo viên chƣa đƣợc đầy đủ, cụ thể, chƣa chú ý đến nội dung trọng
tâm của kế hoạch bồi dƣỡng.
57
Cho thấy mặc dù việc lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
CBQL, GV đã đƣợc lãnh đạo phòng GD&ĐT thành phố quan tâm chỉ đạo thực hiện
nhƣng khi xây dựng kế hoạch vẫn chƣa xác định đƣợc trọng tâm các nội dung cần
thực hiện, còn mang tính hình thức và chƣa có tính sáng tạo, chƣa bám sát thực tế;
việc tập huấn bồi dƣỡng cần có cơ chế giám sát và đánh giá kết quả của việc bồi
dƣỡng nhƣng hầu nhƣ chƣa thực hiện đƣợc nội dung trên, nên kết quả các đợt bồi
dƣỡng cho CBQL, GV chƣa đạt nhƣ mong muốn. Do vậy vấn đề xây dựng kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho CBQL, giáo viên các trƣờng THCS cần
đƣợc quan tâm đầu tƣ, để đáp ứng nhu cầu dạy học theo chƣơng trình mới hiện nay
của Bộ GD&ĐT.
2.3.2. Tổ hứ ho t động i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n
tr ng trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Sử dụng câu hỏi số 9 phần phụ lục I và II để khảo sát về thực trạng tổ chức hoạt
động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà
Giang, tác giả thu đƣợc kết quả ghi ở bảng 2.10.
Bảng 2.10. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên ở trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Nội dung tổ chức thực Mức độ đánh giá
Thứ hiện kế hoạch bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa bậc 1 2 3 4 5
cho giáo viên
1.Thành lập Ban chỉ đạo bồi 0 0 19 37 64 4,33 1 dƣỡng giáo viên
2.Phân công phân nhiệm
trong tổ chức bồi dƣỡng 0 29 40 47 4 3,22 4 năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên
3.Bồi dƣỡng năng lực cho
báo cáo viên và giáo viên 0 22 64 27 5 3,10 6
cốt cán
58
Nội dung tổ chức thực Mức độ đánh giá
Thứ hiện kế hoạch bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa bậc 1 2 3 4 5
cho giáo viên
4. Thống nhất xác định các
hình thức tổ chức bồi dƣỡng 0 0 62 40 18 3,60 3
năng lực dạy học phân hóa
5. Phân cấp giữa phòng và
trƣờng trong thực hiện bồi 0 0 57 43 20 3,70 2 dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên THCS
6. Huy động các nguồn lực 0 22 64 27 5 3,10 6 đảm bảo điều kiện bồi dƣỡng
7. Tổ chức và thực hiện cơ
chế giám sát hoạt động bồi 0 25 75 20 2,9 9 dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên
8. Xây dựng lực lƣợng và tổ
chức giám sát, đánh giá kết 41 27 47 5 0 2,97 quả bồi dƣỡng và sử dụng 8
kết quả để điều chỉnh quá
trình bồi dƣỡng
9. Thực hiện các chế độ 28 79 chính sách đối với giáo viên 0 23 0 3,21 5
tham gia bồi dƣỡng
10. Các nội dung khác 8 26 71 15 2,78 10
Nhìn vào kết quả thống kê ở bảng 2.10 cho thấy công tác tổ chức thực hiện kế
hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS đã đƣợc Phòng Giáo dục -
Đào tạo và Hiệu trƣởng các trƣờng THCS đã quan tâm triển khai thực hiện, tuy nhiên
chƣa đồng bộ ở các nội dung của công tác tổ chức cụ thể nhƣ sau:
59
Kết quả cho thấy nội dung thành lập Ban tổ chức chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng
năng lực DHPH cho giáo viên đƣợc CBQL và GV đánh giá kết quả thực hiện ở mức
rất tốt. Nghiên cứu hồ sơ quản lý cho thấy Phòng Giáo dục thành phố và các trƣờng
đều có Ban chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên nói
chung mà không thành lập Ban chỉ đạo bồi dƣỡng năng lực DHPH riêng, trong đó có
nội dung tổ chức bồi dƣỡng các năng lực dạy học và có năng lực DHPH điều này
hoàn toàn hợp lý.
Phân cấp giữa phòng và trƣờng trong thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên THCS có điểm trung bình chung là 3,70 xếp thứ 2 và nội
dung: Thống nhất xác định các hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa có điểm trung bình chung là 3,60 xếp thứ 3 đƣợc đánh giá kết quả thực hiện ở
mức tốt.
Các nội dung thuộc công tác tổ chức:
Phân công phân nhiệm trong tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên; Bồi dƣỡng năng lực cho báo cáo viên và giáo viên cốt cán; Xây dựng lực
lƣợng và tổ chức giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng và sử dụng kết quả để điều
chỉnh quá trình bồi dƣỡng; Thực hiện các chế độ chính sách đối với giáo viên tham
gia bồi dƣỡng vv... đƣợc đánh giá có kết quả thực hiện ở mức khá.
Trao đổi với CBQL là thầy K ở trƣờng THCS Lê Quý Đôn tác giả luận văn
đƣợc biết; nhà trƣờng đã quan tâm đến công tác tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên tuy nhiên có một số nội dung chƣa thực hiện tốt ví dụ nhƣ
huy động nguồn lực phục vụ bồi dƣỡng; giám sát đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa cho giáo viên vv..
Nhận xét chung về cơ bản công tác tổ chức hoạt động bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc
các trƣờng và Phòng Giáo dục - Đào tạo quan tâm thực hiện, tuy nhiên chƣa triển
khai đồng bộ ở các nội dung, còn một số nội dung chƣa thực hiện tốt đó là: thực hiện
các chế độ chính sách đối với giáo viên tham gia bồi dƣỡng, huy động các nguồn lực
đảm bảo điều kiện bồi dƣỡng, xây dựng lực lƣợng và tổ chức giám sát, đánh giá kết
quả bồi dƣỡng và sử dụng kết quả để điều chỉnh quá trình bồi dƣỡng... và một số nội
dung khác.
60
2.3.3. Chỉ đ o th hiện ho t động i ng n ng h ph n h a ho gi o
vi n tr ng trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Để đánh giá thực trạng công tác chỉ đạo thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên các trƣờng THCS thành phố Hà Giang của phòng GD&ĐT
thành phố, tác giả luận văn sử dụng câu hỏi số 10 phần phụ lục 1 và phụ lục 2 tiến
hành khảo sát đối với 33 CBQL và 87 GV, kết quả ghi ở bảng 2.11.
Bảng 2.11. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Nội dung chỉ đạo thực hiện Mức độ thực hiện
Thứ kế hoạch bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa cho bậc 1 2 3 4 5
giáo viên
1. Chỉ đạo chuẩn bị lực 53 54 13 3,67 2 lƣợng bồi dƣỡng giáo viên
2.Chỉ đạo thực hiện nội
dung, chƣơng trình bồi 64 53 3 3,49 3
dƣỡng đã xây dựng
3.Chỉ đạo đa dạng hóa
phƣơng pháp và hình thức 11 39 68 2 2,51 7
tổ chức bồi dƣỡng
4. Chỉ đạo thực hiện giám sát, 43 32 45 2,0 10 đánh giá kết quả bồi dƣỡng
5. Chỉ đạo phát huy vai trò
tự bồi dƣỡng năng lực dạy 0 0 31 75 14 3,80 1 học phân hóa cho giáo viên
tại trƣờng
6. Chỉ đạo huy động các
nguồn lực đảm bảo điều 0 0 72 48 0 3,40 4
kiện bồi dƣỡng
61
Nội dung chỉ đạo thực hiện Mức độ thực hiện
Thứ kế hoạch bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa cho bậc 1 2 3 4 5
giáo viên
7. Chỉ đạo trƣờng THCS tổ
chức giờ dạy minh họa về
dạy học phân hóa cho giáo 20 53 20 27 0 2,45 9
viên theo hình thức nghiên
cứu bài học
8. Chỉ đạo đánh giá kết quả
bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa khách quan, 16 70 34 0 0 2,5 8 công bằng, tạo động lực
cho hoạt động tự bồi dƣỡng
của giáo viên
9. Chỉ đạo điều chỉnh kế 50 50 20 2,8 6 hoạch nếu có
10. Các nội dung khác 40 30 50 3,1 5
Từ kết quả thống kê ở bảng 2.11 cho thấy công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên đã đƣợc Hiệu trƣởng và trƣởng phòng Giáo
dục - Đào tạo quan tâm triển khai thực hiện, một số nội dung đƣợc CBQL và giáo
viên đánh giá đã thực hiện ở mức tốt đó là các nội dung sau:
Chỉ đạo phát huy vai trò tự bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
tại trƣờng có điểm trung bình chung là 3,80 xếp thứ 1;
Chỉ đạo chuẩn bị lực lƣợng bồi dƣỡng giáo viêncó điểm trung bình chung là
3,67 xếp thứ 2;
Chỉ đạo thực hiện nội dung, chƣơng trình bồi dƣỡng đã xây dựng có điểm trung
bình chung là 3,49 xếp thứ 3;
Các nội dung thuộc công tác chỉ đạo đƣợc CBQL và GV đánh giá thực hiện ở
mức khá gồm: Chỉ đạo điều chỉnh kế hoạch nếu có có điểm trung bình chung là 2,80.
62
Một số nội dung quan trọng trong chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng
lực DHPH cho giáo viên chƣa đƣợc CBQL và GV đánh giá tốt mà còn ở mức trung
bình gồm:
Chỉ đạo trƣờng THCS tổ chức giờ dạy minh họa về dạy học phân hóa cho giáo
viên theo hình thức nghiên cứu bài học
Chỉ đạo đa dạng hóa phƣơng pháp và hình thức tổ chức bồi dƣỡng;
Chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng vv…
Nghiên cứu hồ sơ quản lý chuyên môn của các trƣờng THCS về sinh hoạt tổ
chuyên môn cho thấy số lần sinh hoạt tổ chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học
nói chung và nghiên cứu bài học phân hóa nói riêng còn rất khiêm tốn, chƣa có nhiều
mỗi tổ có đƣợc 1 buổi; có tổ còn chƣa có buổi sinh hoạt nào theo chủ đề DHPH.
Nhận xét chung: Công tác chỉ đạo dạy học phân hóa đã đƣợc Trƣởng Phòng
Giáo dục - Đào tạo và Hiệu trƣởng các trƣờng THCS quan tâm triển khai chỉ đạo thực
hiện, tuy nhiên còn hạn chế ở một số nội dung cần khắc phục đó là chỉ đạo tổ chuyên
môn tăng cƣờng sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học phân hóa để
bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho giáo viên; chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức bồi
dƣỡng giáo viên; Chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên.
2.3.4. Th tr ng kiểm tra, đ nh gi th hiện kế ho h i ng n ng
h ph n h a ho gi o vi n tr ng trung h ơ s thành phố Hà Giang, tỉnh
Hà Giang
Để đánh giá thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên các trƣờng THCS thành phố Hà
Giang của phòng GD&ĐT thành phố, tác giả luận văn sử dụng câu hỏi số 11 phần
phụ lục I và phụ lục II tiến hành khảo sát đối với 33 CBQL và 87 GV ở 08 đơn vị
trƣờng THCS, kết quả ghi ở bảng 2.12.
63
Bảng 2.12: Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH
cho giáo viên ở trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Nội dung kiểm tra, đánh Mức độ thực hiện
Thứ giá thực hiện kế hoạch bồi
dƣỡng năng lực DHPH bậc 1 2 3 4 5
cho giáo viên
1. Kiểm tra công tác lập kế
hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV của phòng 0 0 31 75 14 3,80 1
và triển khai kế hoạch tới
các trƣờng THCS
2. Kiểm tra công tác lập kế
hoạch bồi dƣỡng năng lực 0 12 31 65 12 3,64 3 DHPH cho GV của các
trƣờng THCS
3. Kiểm tra công tác tổ chức
thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng 11 29 48 12 20 3,01 5 năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên THCS
4. Kiểm tra công tác chuẩn
bị và điều kiện thực hiện 43 32 45 2,0 8 hoạt động bồi dƣỡng năng
lực dạy học cho giáo viên
5. Kiểm tra tiến trình thực
hiện chƣơng trình, nội dung 11 23 31 35 20 3,25 4
bồi dƣỡng
6. Kiểm tra việc thực hiện các
0 13 31 45 31 3,78 2
chế độ chính sách đối với giáo viên tham gia bồi dƣỡng
20 53 20 27 0 2,45 7 7.Kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả bồi dƣỡng đối với từng giáo viên tham gia
bồi dƣỡng
8. Các nội dung khác 16 70 34 0 0 2,5 6
64
Nhìn vào kết quả thống kê ở bảng 2.12 cho thấy công tác kiểm tra, đánh giá kết
quả thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS
đã đƣợc trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo và Hiệu trƣởng trƣờng THCS trên địa bàn
thành phố Hà Giang triển khai thực hiện, tuy nhiên chƣa đồng bộ ở các nội dung, một
số nội dung kiểm tra đƣợc CBQL và GV đánh giá là đã thực hiện tốt bao gồm:
Kiểm tra công tác lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV của phòng
và triển khai kế hoạch tới các trƣờng THCS đạt điểm trung bình chung là 3,80 xếp
thứ 1.
Kiểm tra việc thực hiện các chế độ chính sách đối với giáo viên tham gia bồi
dƣỡngđạt điểm trung bình chung là 3,78 xếp thứ 2.
Kiểm tra công tác lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV của các
trƣờng THCS đạt điểm trung bình chung là 3,64 xếp thứ 3.
Các nội dung kiểm tra thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH
cho giáo viên ở trƣờng THCS đƣợc đánh giá mức độ thực hiện ở mức khá là:
Kiểm tra tiến trình thực hiện chƣơng trình, nội dung bồi dƣỡng có điểm trung
bình chung là 3,25 điểm xếp thứ 4
Kiểm tra công tác tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên THCS có điểm trung bình chung là 3,01 điểm xếp thứ 5.
Các nội dung còn lại đƣợc CBQL và giáo viên đánh giá kết quả thực hiện ở mức
trung bình: Kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả bồi dƣỡng đối với từng giáo viên
tham gia bồi dƣỡng; Kiểm tra công tác chuẩn bị và điều kiện thực hiện hoạt động bồi
dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên.
Nghiên cứu hồ sơ kiểm tra của Phòng Giáo dục - Đào tạo và hồ sơ kiểm tra của
các trƣờng THCS cho thấy: Việc kiểm tra hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH của
giáo viên thông qua các tiết dự giờ, thao giảng, các sáng kiến, đề tài khoa học chƣa
đƣợc quan tâm thực hiện. Ban giám hiệu có thể nắm đƣợc hiệu quả của việc tự bồi
dƣỡng của giáo viên thông qua kết quả các tiết dự giờ thao giảng, các sáng kiến, các
hoạt động sinh hoạt chuyên môn thông qua nghiên cứu bài học, thông qua đánh giá sự
tiến bộ của ngƣời học. Nếu giáo viên có quá trình tự bồi dƣỡng tốt thì kết quả đạt
đƣợc qua các tiết dạy sẽ cao. Ngoài ra còn có thể tổ chức lấy ý kiến phản hồi từ
CBQL, GV về hoạt động bồi dƣỡng để hoàn thiện quá trình bồi dƣỡng ở giai đoạn
65
tiếp theo. Đánh giá kết quả bồi dƣỡng đạt đƣợc để hoàn thiện quá trình bồi dƣỡng, rút
kinh nghiệm cho các hoạt động ở giai đoạn sau.
2.3.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học phân
hóa cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Để tìm hiểu những yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tôi đã tiến hành khảo
sát trên CBQL và GV các trƣờng THCS. Kết quả thể hiện ở bảng nhƣ sau:
Bảng 2.13. Các nhân tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang,
tỉnh Hà Giang
Các nhân tố ảnh hƣởng tới quản lý Mức độ đánh giá Thứ hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy bậc 1 2 3 4 5 học phân hóa cho giáo viên
1. Năng lực quản lý của cán bộ quản 37 55 28 3,93 4 lý cấp Phòng và cấp trƣờng
2. Năng lực và thái độ tham gia bồi 21 50 49 4,23 3 dƣỡng của giáo viên
3. Nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng 10 62 48 3,3 6
4. Các chế độ chính sách đối với hoạt 10 25 55 30 3,9 5 động bồi dƣỡng và đối với giáo viên
5. Điều kiện về cơ sở vật chất, tài 15 55 50 4,3 2 chính phục vụ bồi dƣỡng
6. Năng lực bồi dƣỡng của báo cáo viên 10 65 45 4,5 1
7. Sự quan tâm của các cấp quản lý,
chính quyền địa phƣơng đối với hoạt 20 38 52 3,9 5
động bồi dƣỡng
8. Các nội dung khác 32 40 48 3,1 7
Kết quả bảng khảo sát trên cho ta thấy: các yếu tố chính ảnh hƣởng đến công tác
quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành
66
phố Hà Giang đều đƣợc CBQL và GV đánh giá có mức độ ảnh hƣởng ở mức rất ảnh
hƣởng và ảnh hƣởng.
Một số yếu tố đƣợc CBQL và GV đánh giá ở mức độ rất ảnh hƣởng gồm các
yếu tố sau đây:
Năng lực bồi dƣỡng của báo cáo viên đƣợc CBQL và GV đánh giá có kết quả
trung bình chung là 4,5 điểm xếp thứ 1.
Điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính phục vụ bồi dƣỡng đƣợc CBQL và GV
đánh giá có kết quả trung bình chung là 4,3 điểm xếp thứ 2.
Năng lực và thái độ tham gia bồi dƣỡng của giáo viên đƣợc CBQL và GV đánh
giá có kết quả trung bình chung là 4,23 điểm xếp thứ 3.
Năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp Phòng và cấp trƣờng đƣợc CBQL và
GV đánh giá có kết quả trung bình chung là 3,93 điểm xếp thứ 4.
Các chế độ chính sách đối với hoạt động bồi dƣỡng và giáo viên đƣợc CBQL và
GV đánh giá có kết quả trung bình chung là 3,9 điểm xếp thứ 5.
Các yếu tố còn lại đƣợc đánh giá thấp hơn nhƣng cũng có ảnh hƣởng không nhỏ
đến quá trình bồi dƣỡng NLDHPH của phòng GD&ĐT và các đơn vị trƣờng. Do vậy
việc xác định đúng đắn các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý hoạt động bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên giúp các nhà quản lý xác định đƣợc nguyên
nhân dẫn đến kết quả BD thấp để có các biện pháp quản lý phù hợp hơn.
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở thành phố Hà Giang,
tỉnh Hà Giang
Việc tổ chức quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên các
trƣờng THCS TP Hà Giang, tỉnh Hà Giang trong những năm gần đây đã đƣợc các cấp
lãnh đạo quan tâm chỉ đạo và phòng GD&ĐT thành phố Hà Giang cũng xác định đây
là một trong những nhiệm vụ chuyên môn chính để chỉ đạo các đơn vị trƣờng triển
khai thực hiện và đã đạt đƣợc những kết quả nhất định. CBQL phòng GD&ĐT, Cán
bộ quản lý các đơn vị trƣờng và các lực lƣợng trong các nhà trƣờng đã quan tâm tới
tầm quan trọng của việc bồi năng lực DHPH cho giáo viên THCS trong công cuộc
đổi mới giáo dục phổ thông thao định hƣớng phát triển năng lực học sinh hiện nay.
67
Công tác bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS là một hoạt động
chuyên môn đƣợc phòng GD&ĐT, các nhà trƣờng đã triển khai,tuy nhiên kết quả
thực hiện chƣa tốt ở một số nội dung bồi dƣỡng, phƣơng pháp và hình thức tổ chức
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên: Nhƣ chƣa khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng; nội
dung bồi dƣỡng còn hạn chế; phƣơng pháp và hình thức tổ chức bồi dƣỡng chƣa phát
huy đƣợc vai trò tự bồi dƣỡng của giáo viên về DHPH. Các hình thức tổ chức bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên thông qua sinh hoạt chuyên môn chƣa đƣợc coi
trọng và chƣa đƣợc tiến hành thƣờng xuyên.
Về quản lý hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên đã
đƣợc triển khai đồng bộ ở cả 4 khâu: lập kế hoạch bồi dƣỡng; tổ chức bồi dƣỡng; chỉ
đạo hoạt động bồi dƣỡng và kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng; nhiều nội dung đã
đƣợc đánh giá là thực hiện tốt; tuy nhiên còn một số nội dung còn đƣợc CBQL và GV
đánh giá chƣa thực hiện tốt đó là: Lập kế hoạch khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng làm căn
cứ để xác định nội dung bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS và xây dựng
kế hoạch kiểm tra, giám sát hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo
viên THCS.
Về cơ bản công tác tổ chức thực hiện hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực
DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS đã đƣợc Phòng Giáo dục - Đào tạo và Hiệu
trƣởng trƣờng THCS thực hiện tốt ở nhiều nội dung, tuy nhiên còn một số nội dung
đƣợc đánh giá thực hiện ở mức khá: Phân công phân nhiệm trong tổ chức bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên; Bồi dƣỡng năng lực cho báo cáo viên và
giáo viên cốt cán; Xây dựng lực lƣợng và tổ chức giám sát, đánh giá kết quả bồi
dƣỡng và sử dụng kết quả để điều chỉnh quá trình bồi dƣỡng; Thực hiện các chế độ
chính sách đối với giáo viên tham gia bồi dƣỡng vv...
Về công tác chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH
cho giáo viên ở các trƣờng THCS đã đƣợc Phòng Giáo dục - Đào tạo và Hiệu trƣởng
trƣờng THCS đã thực hiện tốt ở một số nội dung, tuy nhiên còn nhiều nội dung đƣợc
đánh giá chƣa thực hiện tốt đó là: Chỉ đạo thực hiện bồi dƣỡng năng lực DHPH cho
giáo viên qua sinh hoạt tổ chuyên môn; chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức bồi dƣỡng
giáo viên; Chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực DHPH
cho giáo viên.
68
Về kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng
lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS đã đƣợc Phòng Giáo dục - Đào tạo và
Hiệu trƣởng trƣờng THCS đã thực hiện tốt ở một số nội dung, tuy nhiên còn một số
nội dung chƣa đƣợc thực hiện tốt nên chƣa tạo động lực cho hoạt động bồi dƣỡng và
tự bồi dƣỡng năng lực DHPH của giáo viên phát triển và hiệu quả đó là: Kiểm tra
hoạt động đánh giá kết quả bồi dƣỡng đối với từng giáo viên tham gia bồi dƣỡng;
Kiểm tra công tác chuẩn bị và điều kiện thực hiện hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy
học cho giáo viên.
Nguyên nhân của thực trạng trên là do hoạt động quản lý bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang chịu ảnh hƣởng của
nhiều nhân tố trong đó các nhân tố rất ảnh hƣởng đó là: Thái độ, năng lực bồi dƣỡng
của giáo viên; tài chính, cơ sở vật chất phục vụ bồi dƣỡng; năng lực quản lý của
CBQL; chế độ chính sách đối với giáo viên tham gia bồi dƣỡng để nâng cao năng lực
vv… và nhiều yếu tố khác. Mặt khác do một phần nhận thức của một bộ phận CBQL
và của GV còn chƣa đúng đắn về DHPH, tâm lý ngại thay đổi nên chƣa thấy hết tầm
quan trọng của công tác bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV THCS, từ đó chƣa thực
sự quan tâm đến bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên THCS.
69
Kết luận chƣơng 2
Hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS
thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc Phòng Giáo dục - Đào tạo, Hiệu trƣởng
các trƣờng THCS quan tâm triển khai thực hiện, tuy nhiên về nội dung bồi dƣỡng còn
chƣa sát với nhu cầu bồi dƣỡng mà còn tích hợp trong nội dung bồi dƣỡng năng lực
dạy học nói chung cho giáo viên; phƣơng pháp và hình thức tổ chức bồi dƣỡng chƣa
phát huy vai trò tự bồi dƣỡng năng lực DHPH của giáo viên và tổ chuyên môn.
Quản lý hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên ở các
trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc Phòng Giáo dục - Đào tạo
và Hiệu trƣởng trƣờng THCS thực hiện tốt ở nhiều nội dung, tuy nhiên còn một số
nội dung đƣợc đánh giá thực hiện ở mức khá; Về tổ chức thực hiện Phòng Giáo dục -
Đào tạo và Hiệu trƣởng trƣờng THCS đã thực hiện tốt ở một số nội dung, tuy nhiên
còn nhiều nội dung đƣợc đánh giá chƣa thực hiện tốt đó là: tổ chức bồi dƣỡng cho
giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học phân hóa; chỉ đạo
đa dạng hóa các hình thức bồi dƣỡng giáo viên; Chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá
kết quả bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên.Về kiểm tra, đánh giá thực hiện kế
hoạch hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng
THCS chƣa tạo động lực cho hoạt động bồi dƣỡng và tự bồi dƣỡng năng lực DHPH
của giáo viên phát triển và hiệu quả.
Nguyên nhân của thực trạng do hoạt động quản lý bồi dƣỡng năng lực DHPH cho
giáo viên THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang chịu ảnh hƣởng của nhiều nhân tố
trong đó các nhân tố chủ quan và khách quan. Một phần do nhận thức của một bộ phận
CBQL và của GV còn chƣa đúng đắn về DHPH, tâm lý ngại thay đổi nên chƣa thấy hết
tầm quan trọng của công tác bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV THCS.
70
Chƣơng 3
BI N PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ HÀ GIANG, TỈNH HÀ GIANG
3.1. Những nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa ở trƣờng THCS thành phố Hà Giang
3.1.1. Ngu n tắ đ m o tính kế thừa và ph t triển
Trên cơ sở vận dụng các lý luận về bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên
THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang nghiên cứu thấy đƣợc thực trạng việc tổ
chức bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV các nhà trƣờng trong thành phố đã thực hiện
trong thời gian qua, trên cơ sở đánh giá hiệu quả của từng biện pháp, tìm ra những ƣu
điểm, hạn chế của từng biện pháp để từ đó có sự khắc phục hoặc kế thừa. Những biện
pháp tổ chức bồi dƣỡng đã thực hiện tốt và đem lại hiệu quả cao thì đƣợc tiếp tục duy
trì và phát triển, những biện pháp chƣa hoàn thiện, chƣa đầy đủ thì tiếp tục đề xuất
cho hoàn thiện, đầy đủ hơn, những biện pháp không còn phù hợp cần nghiên cứu
nguyên nhân để từ đó điều chỉnh cho phù hợp, những biện pháp khó thực hiện, không
đem lại hiệu quả cần đƣợc xem xét cải tiến hoặc loại bỏ, đề xuất biện pháp mới hiệu
quả và có tính khả thi cao.
3.1.2. Ngu n tắ đ m o tính th tiễn và kh thi
Biện pháp bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên các trƣờng THCS thành
phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang phải phù hợp với nhu cầu và thiết thực đối với GV các
trƣờng THCS, phù hợp với khả năng phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng. Xây
dựng các hình thức tổ chức phải hết sức đa dạng, phong phú, gắn với thực tiễn.
Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn yêu cầu ngƣời lãnh đạo không đƣợc áp đặt ý kiến
chủ quan, phải từ tổng kết thực tiễn và đòi hỏi khách quan từ cuộc sống mà đổi mới
tƣ duy, nhanh nhạy phát hiện các vấn đề nảy sinh của thực tiễn để quản lý, xây dựng
kế hoạch, hình thức tổ chức, nội dung bồi dƣỡng cho phù hợp.
Các biện pháp phải thể hiện và cụ thể hoá nghị quyết số 29/NQ-TW về đổi mới
căn bản và toàn diện giáo dục của BCH Trung ƣơng Đảng. Muốn vậy phải xác định
hƣớng chiến lƣợc phát triển GD hiện nay, các biện pháp cụ thể thực hiện chiến lƣợc
71
GD trong đó có việc bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên là một yếu tố cấp bách
cần đƣợc tập trung giải quyết. Các biện pháp tổ chức bồi dƣỡng năng lực DHPH cho
giáo viên nhằm giúp họ triển khai có hiệu quả trong thực tiễn giảng dạy, nâng cao
chất lƣợng giáo dục.
Biện pháp đề ra phải đảm bảo tính kế thừa, tính thực tiễn là những điều kiện cần
thiết nhƣng bên cạnh đó còn phải có tính khả thi nếu không tất cả các biện pháp bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS đề xuất đều không có giá trị và ý nghĩa
trong thực tế quản lý.
Đảm bảo tính khả thi khi đề xuất các biện pháp đòi hỏi: Biện pháp quản lý đề
xuất phải sát với thực tiễn GD, QLGD, phù hợp với hoàn cảnh và thực tế tại trƣờng
THCS. Biện pháp đề ra phải có khả năng thực hiện đƣợc và có điều kiện để thực hiện
một cách hiệu quả.
Yêu cầu tính khả thi đòi hỏi các biện pháp đề xuất có khả năng áp dụng vào
thực tiễn bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS, trở thành hiện thực và có
hiệu quả cao khi thực hiện các chức năng quản lý (lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và
thực hiện kiểm tra). Để đạt đƣợc điều này khi xây dựng biện pháp phải đảm bảo chỉ
rõ mục đích, nội dung, cách thức tiến hành, điều kiện áp dụng các biện pháp.
3.1.3. Ngu n tắ đ m o tính hệ thống
Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống đƣợc thể hiện ở tính chỉnh thể đƣợc tạo lập bởi
mối quan hệ tƣơng tác giữa các yếu tố của một sự vật, hiện tƣợng. Ứng dụng nguyên lý
hệ thống trong quản lý hoạt động BDNLDH cho giáo viên THCS, chỉnh thể đó bao
gồm chƣơng trình bồi dƣỡng và các biện pháp quản lý triển khai chúng để hoạt động
đó đạt mục tiêu nâng cao đƣợc NLDH cho đội ngũ giáo viên và BDNL nghề nghiệp
giáo viên. Nhƣ vậy các yếu tố của công tác bồi dƣỡng tƣơng tác với nhau, các biện
pháp tƣơng tác với nhau và sự tƣơng tác giữa các biện pháp quản lý và các yếu tố của
công tác BDNLDH. Mặt khác BDNLDH cho giáo viên là giai đoạn tiếp nối kế tục liên
hoàn với đào tạo ban đầu để trở thành quá trình phát triển nghề nghiệp giáo viên, suốt
đời hành nghề của mỗi giáo viên. Nguyên tắc tính hệ thống là nguyên tắc cơ bản nhất
trong việc xây dựng biện pháp quản lý BDNLDH cho giáo viên THCS.
3.1.4. Ngu n tắ đ m o tính đ ng ộ và toàn iện
Thực trạng quản lý chất lƣợng bồi dƣỡng NLDH phân hóa cho giáo viên THCS
TP. Hà Giang còn nhiều hạn chế, bất cập bởi nhiều yếu tố tác động. Bởi vậy, các biện
72
pháp bồi dƣỡng giáo viên, quản lý bồi dƣỡng giáo viên cần phải đảm bảo tính đồng
bộ từ việc lập kế hoạch, tổ chức bộ máy trong quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên,
phân loại giáo viên để bồi dƣỡng, quản lý, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá kết quả bồi
dƣỡng. Việc bồi dƣỡng, quản lý bồi dƣỡng cần đồng bộ từ Bộ đến Cơ sở về chỉ đạo
điều hành, cơ chế chính sách, đồng bộ giữa ngành GD&ĐT, đồng bộ giữa các đơn vị
giáo dục (Sở GD&ĐT, Phòng Giáo dục và các cơ sở bồi dƣỡng giáo viên)
3.2. Các biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng
của dạy học phân hóa và bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp
Một quy luật chung đối với việc triển khai bất cứ quá trình hoạt động nào cũng
đều phải xuất phát từ nhận thức. Vì nhận thức là kim chỉ nam cho mọi hành động.
Nhận thức đúng về dạy học phân hóa và bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa thì
mới tạo điều kiện cho động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
THCS đạt kết quả.
Nâng cao nhận thức cho các cấp CBQL và giáo viên về ý nghĩa, tầm quan trọng
của việc bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa đối với giáo viên THCS trong giai
đoạn hiện nay, giúp cho CBQL nhận thức đúng đắn, đầy đủ về mục tiêu bồi dƣỡng,
phát triển năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên, đó là một trong những chức năng
quản lý nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục tại
cơ sở mình phụ trách.
Giúp cho GV THCS nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của ngƣời thầy để
có ý thức, hành động nâng cao hiệu quả tự học, tự bồi dƣỡng để hoàn thiện năng lực
dạy học phân hóa của mình để đáp ứng yêu cầu dạy học phân hóa ở trƣờng THCS để
phát triển phẩm chất, năng lực học sinh.
3.2.1.2. Nội dung và cách tiến hành biện pháp
a) Nội ung ủa iện ph p:
Đối với CBQL cấp phòng và của các nhà trƣờng: Nâng cao nhận thức về tầm
quan trọng của việc bồi dƣỡng năng lực dạy học cho GV THCS. Xác định rõ hơn về
vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý. Thực hiện các
73
chế tài để giúp GV học tập, nắm vững các yêu cầu về phẩm chất, năng lực nghề
nghiệp của mình trong giai đoạn hiện nay trong đó ngƣời CBQL phải là ngƣời đi đầu,
là tấm gƣơng về tinh thần tự học, tự bồi dƣỡng.
Đối với GV: nâng cao nhận thức cho giáo viên về dạy học phân hóa, giúp mỗi
giáo viên cần xác định rõ ý nghĩa của năng lực dạy học phân hóa đối với việc nâng
cao chất lƣợng dạy học và yêu cầu về năng lực dạy học phân hóa đối với giáo viên
bao gồm: Năng lực chuẩn bị lập kế hoạch dạy học môn học; Năng lực lập kế hoạch
dạy học môn học; Năng lực lập kế hoạch bài học; Năng lực tổ chức dạy học trên lớp;
Năng lực kiểm tra, đánh giá kết quả học tập; Năng lực quản lý hồ sơ dạy học. GV
phải nắm vững các yêu cầu về phẩm chất, năng lực DHPH để tự bồi dƣỡng, tự hoàn
thiện năng lực dạy học đáp ứng yêu cầu của dạy học theo định hƣớng phát triển năng
lực học sinh. Phòng Giáo dục - Đào tạo cần chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS bồi
dƣỡng giáo viên về quy trình dạy học phân hóa; đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ
chức dạy học phân hóa để phát triển năng lực học sinh và bồi dƣỡng năng lực đánh
giá kết quả dạy học phân hóa cho giáo viên THCS.
b) C h thứ th hiện iện ph p
Tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức cho CBQL và đội ngũ giáo viên về
tầm quan trọng của việc bồi dƣỡng năng lực dạy học đặc biệt là năng lực dạy học
phân hóa. Làm cho đội ngũ GV các trƣờng THCS xác định đƣợc nhiệm vụ quan trọng
mang tính chiến lƣợc đối với nhà trƣờng là năng lực dạy học phân hóa của đội ngũ
GV để thực hiện mục tiêu dạy học hình thành phẩm chất, năng lực học sinh THCS.
Xác định hệ thống tiêu chí, chỉ số, chỉ báo về giáo án; giờ dạy; quy trình, công
cụ; phƣơng pháp đánh giá DHPH ở trƣờng THCS, chú ý tới đặc thù của từng môn
học cụ thể. Thực hiện các hội thảo, hội nghị chuyên đề để tuyên truyền phổ biến cho
cán bộ quản lý, giáo viên về dạy học phân hóa theo tiêu chuẩn, tiêu chí đã xác định để
họ nắm vững các yêu cầu và thực hiện theo hệ thống yêu cầu về DHPH đề ra.
Để thực hiện đƣợc nội dung trên, Phòng GD&ĐT, Hiệu trƣởng nhà trƣờng cần
tiến hành các công việc cụ thể nhƣ:
Tổ chức các hội thảo, các buổi tọa đàm để giáo viên trao đổi và hiểu hơn về tầm
quan trọng của công tác bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa trƣớc yêu cầu mới của
74
chƣơng trình giáo dục phổ thông theo định hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học
sinh, từ đó GV có ý thức tự học, tự trau dồi kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ năng lực
dạy học.
Triển khai học tập và nghiên cứu các văn bản chỉ thị, những quy định, quy chế
hƣớng dẫn của ngành về chuyên môn, đổi mới phƣơng pháp trong hoạt động bồi
dƣỡng năng lực dạy học nói chung và bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên nói riêng để giáo viên có cơ sở triển khai thực hiện DHPH ở trƣờng THCS.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS, hƣớng
dẫn tổ chuyên môn thảo luận, tọa đàm ở cấp tổ bộ môn, cấp trƣờng, cum trƣờng để
tạo điều kiện cho tất cả GV đƣợc trình bày ý kiến của mình những vấn đề liên quan
đến hoạt động dạy học phân hóa, những yêu cầu mới của giáo dục phổ thông hiện
nay về DHPH qua đó giúp giáo viên học tập, trao đổi kinh nghiệm để học tập kinh
nghiệm về DHPH của đồng nghiệp.
Thông qua các buổi tập huấn, sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề, xemina, hội
thảo các cấp giúp giáo viên nâng cao năng lực về dạy học phân hóa. Từ đó giúp GV
nâng cao nhận thức và định hƣớng việc rèn luyện, bồi dƣỡng các KNDHPH trong
thực tiễn giảng dạy nhằm nâng cao năng lực dạy học và hoàn thiện năng lực dạy học
của bản thân.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS, hƣớng
dẫn tổ chuyên môn tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo bài học phân hóa ở mỗi môn
học, phân công giáo viên dạy minh họa, tập trung góp ý để rút kinh nghiệm và hoàn
thiện giờ dạy minh họa qua đó giáo viên có thể học tập đồng nghiệp và hoàn thiện
năng lực dạy học.
Nhân rộng những nhân tố tích cực, điển hình trong hoạt động bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa cho GV nhà trƣờng, giữa các đơn vị trƣờng trên toàn thành phố
để tăng sức lan tỏa và ảnh hƣởng đến các giáo viên khác trong đơn vị và địa phƣơng.
Trƣởng phòng GD-ĐT chỉ đạo Hiệu trƣởng các trƣờng THCS tạo môi trƣờng
học tập chia sẻ giữa các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Hà Giang và chia sẻ
giữa các giáo viên về dạy học phân hóa, tổ chức giao lƣu chia sẻ kinh nghiệm và học
hỏi đồng nghiệp để nâng cao hiệu quả dạy học phân hóa.
75
3.2.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
Hiệu trƣởng trƣờng THCS phải nắm vững những yêu cầu về dạy học phân hóa
và tổ chức dạy học phân hóa theo quy trình xác định để tuyên truyền, thuyết phục cán
bộ giáo viên có nhận thức đúng và thực hiện có hiệu quả về dạy học phân hóa. Giáo
viên THCS phải sẵn sàng học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm và tự giác tích cực phát triển
môi trƣờng dạy học phân hóa.
Trƣởng phòng Giáo dục, Hiệu trƣởng trƣờng THCS phải cân đối, dành khoản
tài chính thỏa đáng để thực hiện các kế hoạch bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH đề
ra, động viên khen thƣởng kịp thời những tập thể, cán nhân có thành tích cao khi thực
hiện nhiệm vụ bồi dƣỡng.
Cần có cơ sở vật chất, tài chính cho việc tổ chức các hình thức tuyên truyền
phong phú, phù hợp với điều kiện thực tế các nhà trƣờng nhƣ phổ biến trƣớc cuộc
họp, GV tự nghiên cứu tài liệu, thao giảng về DHPH…
3.2.2. X định nhu ầu, nội ung i ng, x ng và tổ hứ th hiện kế
ho h i ng n ng h ph n h a ho gi o vi n THCS
3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp
Xác định đúng nhu cầu của GV trong quá trình bồi dƣỡng giúp cho ngƣời tổ
chức biết đƣợc GV đang cần bồi dƣỡng nội dung, kiến thức, kỹ năng DHPH nào?
Xây dựng nội dung cụ thể về bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV THCS theo
từng giai đoạn và từng đối tƣợng nhằm giúp giáo viên hoàn thiện năng lực DHPH.
Trên cơ sở đó giúp Phòng GD - ĐT và Hiệu trƣởng trƣờng THCS thành phố Hà
Giang xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng cụ thể chi tiết, chỉ rõ mục tiêu, dự kiến các biện
pháp, dự kiến huy động nguồn lực để thực hiện có hiệu quả các hoạt động tổ chức,
chỉ đạo kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dƣỡng. Chất lƣợng của hoạt động lập kế
hoạch quản lý có mối quan hệ mật thiết đến chất lƣợng và hiệu quả công tác bồi
dƣỡng khi triển khai thực hiện kế hoạch.
3.2.2.2. Nội dung và cách tiến hành biện pháp
a) Nội ung iện ph p
i) Khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa.
Phòng GD&ĐT chỉ đạo hiệu trƣởng tiến hành khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng
lực DHPH của GV. Quá trình khảo sát có thể tiến hành bằng phiếu hoặc phỏng vấn
76
trực tiếp. Việc khảo sát để đảm bảo khách quan cần có phân tích đánh giá dựa trên
hoàn cảnh cá nhân và năng lực DHPH của GV đã có, từ đó tiến hành phân nhóm GV
theo nhu cầu cần bồi dƣỡng.
Sau khi xác định đƣợc nhu cầu, Hiệu trƣởng tiến hành phân chia nhóm bồi
dƣỡng và nội dung bồi dƣỡng cho sát với nhu cầu của GV.
ii) Xác định nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên ở các
trƣờng THCS trong các năng lực sau đây;
Bồi dƣỡng năng lực nghiên cứu đặc điểm tâm lý và trình độ nhận thức của học
sinh, phân loại học sinh theo nhóm đối tƣợng năng lực.
Bồi dƣỡng năng lực soạn giáo án cho từng nhóm đối tƣợng năng lực
Bồi dƣỡng năng lực tổ chức bài học phân hóa
Bồi dƣỡng năng lực vận dụng phối hợp các phƣơng pháp và hình thức tổ chức
dạy học phân hóa.
Bồi dƣỡng các kỹ thuật dạy học phân hóa
Bồi dƣỡng năng lực đánh giá kết quả dạy học phân hóa
Bồi dƣỡng năng lực phát triển chƣơng trình và kế hoạch giáo dục nhà trƣờng
theo hƣớng phân hóa.
Bồi dƣỡng năng lực giám sát sự tiến bộ của học sinh và quản lý hồ sơ học tập
của học sinh.
iii) Xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
Phòng GD&ĐT xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng chung cho toàn thành phố, chỉ
đạo Hiệu trƣởng các nhà trƣờng xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho
giáo viên trong nhà trƣờng; chỉ đạo tổ trƣởng chuyên môn xây dựng kế hoạch bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên trong tổ. Chỉ đạo giáo viên THCS tự xây dựng
kế hoạch bồi dƣỡng và tự bồi dƣỡng của bản thân để hoàn thiện năng lực.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo thực hiện phân cấp tổ chức hoạt động bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở trƣờng THCS theo kế hoạch đã xây dựng
dƣới nhiều hình thức khác nhau nhằm thực hiện mục tiêu bồi dƣỡng.
b) Cách thực hiện biện pháp
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo cử chuyên gia thiết kế công cụ khảo sát nhu
cầu bồi dƣỡng năng lực DHPH của giáo viên trên địa bàn thành phố, phân tích kết
quả thu đƣợc để xác định nhu cầu bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS.
77
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS phân tích
đánh giá chƣơng trình giáo dục THCS 2018, xác định năng lực dạy học phân hóa cần
có của giáo viên THCS, trên cơ sở đó cần khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa của giáo viên, từ đó lựa chọn nội dung bồi dƣỡng dựa trên nhu cầu bồi
dƣỡng của GV, điều kiện của địa phƣơng và điều kiện của nhà trƣờng. Trong thiết kế
nội dung bồi dƣỡng DHPH chú trọng đến nội dung và hình thức bồi dƣỡng phải đảm
bảo tính quá trình, hiệu quả và thời gian, không gian.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo lựa chọn những nội dung bồi dƣỡng
phải tập trung vào những vấn đề cơ bản của DHPH, đồng thời chú ý đến năng lực
giảng dạy nói chung của GV ở trƣờng THCS miền núi vùng. Chú ý đến việc bồi
dƣỡng kỹ năng phát triển chƣơng trình nhà trƣờng, chƣơng trình môn học để phù hợp
với sự phân hóa của đối tƣợng ngƣời học và yêu cầu cụ thể của mục tiêu cấp học và
mục tiêu dạy học ở trƣờng THCS. Phòng Giáo dục - Đào tạo phân cấp cho Hiệu
trƣởng để triển khai thực hiện các nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa sau
đây cho giáo viên THCS:
Bồi dƣỡng về kỹ năng nghiên cứu nắm đặc điểm học sinh và phân loại học sinh
theo nhóm năng lực học tập.
Bồi dƣỡng kỹ năng thiết kế bài học theo hƣớng phân hóa theo nhóm năng lực và
dạy học cá nhân. Bồi dƣỡng cho giáo viên năng lực thiết kế giáo án môn học theo
hƣớng phân hóa, hệ thống các thao tác thực hành, tổ chức thảo luận,.. cho học sinh
hoạt động, phù hợp với đặc điểm của từng môn học.
Bồi dƣỡng năng lực xác định nội dung dạy học phân hóa và năng lực thực hiện
quy trình dạy học phân hóa theo từng môn học ở trƣờng THCS.
Bồi dƣỡng năng lực tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa và các kỹ năng lựa
chọn phƣơng pháp, biện pháp kỹ thuật, lựa chọn hình thức tổ chức dạy học phân hóa
theo nhóm năng lực học sinh và năng lực cá nhân học sinh. Bồi dƣỡng, rèn luyện các
kĩ năng dạy học trên lớp: kĩ năng tổ chức, hƣớng dẫn học sinh hoạt động, kĩ năng tạo
hình huống có vấn đề, kĩ năng thực hành, thí nghiệm;
Bồi dƣỡng kỹ năng xác định chuẩn đánh giá năng lực học sinh theo hƣớng phân
hóa theo từng môn học thuộc chƣơng trình dạy học ở cấp THCS, đánh giá sự tiến bộ
78
của học sinh và kỹ năng thiết kế công cụ, lựa chọn phƣơng pháp, hình thức tổ chức
đánh giá kết quả dạy học phân hóa, đánh giá sự tiến bộ của học sinh.
Chú trọng đến kỹ năng của GV trong việc tăng cƣờng tính chủ động, tích cực
của ngƣời học; khuyến khích việc học tập, rèn luyện của ngƣời học theo các nhóm đã
đƣợc phân hóa về nhu cầu, sở thích, năng lực, điều kiện bản thân.
Triển khai các khóa bồi dƣỡng tập huấn cho giáo viên các kỹ năng dạy học phân
hóa, quy trình dạy học phân hóa, đánh giá kết quả dạy học phân hóa.
Tổ chức các hội thảo chuyên đề về dạy học phân hóa theo từng modul nhằm tạo
môi trƣờng học tập cho giáo viên, cán bộ quản lý.
Tổ chức thao giảng về dạy học phân hóa, nghiên cứu bài học về dạy học phân
hóa và chia sẻ kinh nghiệm trong tổ nhóm chuyên môn về dạy học phân hóa, thông
qua những hoạt động trên giúp giáo viên hoàn thiện năng lực DHPH.
Phòng Giáo dục - Đào tạo ban hành hệ thống văn bản quy định và hƣớng dẫn giáo
viên trƣờng THCS thực hiện dạy học phân hóa và đánh giá kết quả dạy học phân hóa.
Tổ chức cho giáo viên giao lƣu học hỏi giữa các trƣờng THCS về dạy học phân
hóa, chia sẻ kiến thức kinh nghiệm giữa các trƣờng về dạy học phân hóa của mỗi giáo
viên đặc biệt là giáo viên cốt cán, thông qua đó tạo môi trƣờng giúp giáo viên học hỏi
hoàn thiện năng lực dạy học phân hóa.
Tổ chức bồi dƣỡng cho giáo viên phƣơng pháp tự học, tự nghiên cứu, tạo điều kiện
về thời gian, tài liệu và định hƣớng những vấn đề cần nghiên cứu một cách thiết thực.
Trong bồi dƣỡng GV cần đặc biệt chú ý chuyển hình thức bồi dƣỡng thƣờng
xuyên theo chu kỳ sang bồi dƣỡng thƣờng xuyên theo nhu cầu của cá nhân và nhà
trƣờng. Bồi dƣỡng GV không chỉ dừng lại ở sinh hoạt tập thể và chuyên môn, nghiệp
vụ tại mỗi nhà trƣờng, liên trƣờng, cụm trƣờng… xây dựng mỗi nhà trƣờng thành tổ
chức học tập suốt đời mà bản thân mỗi ngƣời thầy phải luôn có ý thức tự bồi dƣỡng.
Phòng GD&ĐT cần nghiên cứu các văn bản chỉ đạo chuyên môn để triển khai
kế hoạch và nội dung bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên hiệu quả, có cơ chế
giám sát tổ chức thực hiện hiệu quả: Tiến hành thu thập, xử lý và phân tích thông tin,
đánh giá hiện trạng đội ngũ toàn diện các mặt số lƣợng, trình độ đào tạo, cơ cấu đào
tạo, cơ cấu độ tuổi và thâm niên công tác, chỉ ra mặt mạnh, mặt yếu của đội ngũ GV
79
về năng lực DHPH, các nguồn lực hiện có; phân tích môi trƣờng để biết các cơ hội
cần tận dụng và các nguy cơ, thách thức cần khắc phục; dự báo chiều hƣớng phát
triển của những chỉ tiêu kế hoạch.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo xây dựng dự thảo kế hoạch: Xây dựng hệ
thống mục tiêu, chỉ tiêu cần đạt đƣợc cho công tác bồi dƣỡng GV; xây dựng các biện
pháp thực hiện mục tiêu, xây dựng các điều kiện cần thiết cho KH; dự thảo các
phƣơng án tổ chức thực hiện từng phần, từng mục tiêu. Xác định các yếu tố ảnh
hƣởng tới việc bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV các nhà trƣờng.
Thông qua dự thảo kế hoạch: Kế hoạch đƣợc thông qua trong buổi họp Hội nghị
hiệu trƣởng hàng tháng; gửi văn bản cho các đơn vị trƣờng yêu cầu đóng góp ý kiến
xây dựng cho dự thảo kế hoạch bồi dƣỡng trƣớc đã đƣợc xây dựng. Hoàn chỉnh và
ban hành KH, báo cáo cấp trên phê duyệt.
Tổ chức triển khai kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên sau phê
duyệt, gửi văn bản về các đơn vị phổ biến đến toàn thể CBQL, GV trong toàn thành
phố. Trên cơ sở KH của phòng GD&ĐT các đơn vị nhà trƣờng căn cứ để xây dựng
kế hoạch của nhà trƣờng cho phù hợp với thƣc tiễn của đơn vị, các tổ chuyên môn,
giáo viên cũng phải xây dựng KH cho tổ mình và cho bản thân mình, chủ động xây
dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS và kế hoạch tự bồi
dƣỡng của mỗi cá nhân.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo triển khai hoạt động bồi dƣỡng theo 3
cấp: cấp phòng tổ chức bồi dƣỡng chung trên toàn địa bàn thành phố; cấp trƣờng và
cấp bộ môn theo nhiều hình thức khác nhau: Bồi dƣỡng trực tiếp; trực tuyến; bồi
dƣỡng thông qua sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu
bài học và tự bồi dƣỡng của giáo viên vv…
Kiểm tra đánh giá việc thực hiện KH bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên:
trong quá trình thực hiện KH, cần kiểm tra đánh giá từng khâu trong quá trình triển
khai thực hiện các nội dung, phƣơng pháp và hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên để có những biện pháp điều khiển, điều chỉnh quá trình bồi
dƣỡng hiệu quả.
3.2.2.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp
Phòng Giáo dục - Đào tạo cần chỉ đạo hoạt động khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng
năng lực DHPH phải đƣợc tiến hành khách quan.
80
Cấp quản lý phòng GD&ĐT và Hiệu trƣởng phải nắm đƣợc yêu cầu về mục
tiêu, nội dung bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên để xây dựng kế hoạch bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên hiệu quả.
Kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên đƣợc xây dựng phải phù hợp
với nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên và điều kiện thực tiễn của nhà trƣờng, địa
phƣơng; kế hoạch bồi dƣỡng phải nắm sát trình độ năng lực của GV,
Cần có kinh phí đầu tƣ cho việc xây dựng tài liệu bồi dƣỡng năng lực DHPH
cho GV.
3.2.3. Tổ hứ x ng đội ngũ gi o vi n ốt n t vấn hỗ trợ đ ng nghiệp hoàn
thiện n ng h ph n h a
3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp
Lựa chọn xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán theo từng môn học hoặc theo
nhóm môn học, tập trung bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên cốt cán
về DHPH; tạo môi trƣờng để giáo viên cốt cán tƣ vấn hỗ trợ đồng nghiệp qua các loại
hình hoạt động nhƣ Hội thảo, sinh hoạt chuyên đề; sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng
nghiên cứu bài học; dự giờ tƣ vấn hỗ trợ đồng nghiệp để hoàn thiện năng lực DHPH.
Qua những tiết dạy minh họa định hình cho GV các kỹ năng cần thiết nhƣ: lựa chọn
chủ đề, chủ điểm; lựa chọn hình thức, phƣơng pháp; cách thiết kế giáo án, bài giảng;
cách kiểm tra đánh giá…sẽ góp phần nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên ở các
trƣờng THCS.
3.2.3.2. Nội dung và cách thức tiến hành biện pháp
a. Nội ung iện ph p
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo xây dựng các tiêu chí về giáo viên cốt cán và
chỉ đạo Hiệu trƣởng các trƣờng tổ chức đánh giá năng lực và phẩm chất của giáo
viên, trên cơ sở kết quả đánh giá năng lực, phẩm chất giáo viên tiến hành lựa chọn
đội ngũ giáo viên cốt cán.
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo xây dựng đội ngũ GV cốt cán của
phòng GD&ĐT và của các đơn vị trƣờng dựa trên đánh giá năng lực và phẩm chất
đạo đức của giáo viên. Việc lựa chọn GV cốt cán cho công tác bồi dƣỡng năng lực
DHPH có thể dựa trên các môn học hoặc nhóm môn, nhóm nhiệm vụ gần nhau nhƣ
giáo viên bồi dƣỡng HSG, phụ đạo HS yếu, kém, ôn thi vào lớp 10 THPT.
81
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo xác định rõ nhiệm vụ của giáo viên
cốt cán trong nhà trƣờng THCS và vai trò của giáo viên cốt cán trong nhiệm vụ tƣ
vấn, hỗ trợ đồng nghiệp phát triển năng lực dạy học nói chung và năng lực dạy học
phân hóa nói riêng.
Để phát huy vai trò của đội ngũ GV cốt cán, phòng GD&ĐT cần chỉ đạo Hiệu
trƣởng các trƣờng THCS, xây dựng nhiệm vụ của giáo viên cốt cán ở từng trƣờng
THCS phù hợp với yêu cầu của nhà trƣờng, đặc biệt là các nhiệm vụ tƣ vấn, hỗ trợ
đồng nghiệp phát triển năng lực chuyên môn nói chung và năng lực DHPH nói riêng.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo giao nhiệm vụ cho Hiệu trƣởng trƣờng THCS
chỉ đạo Tổ trƣởng chuyên môn giao nhiệm vụ cho giáo viên cốt cán và tạo môi
trƣờng, tạo điều kiện để giáo viên cốt cán phát huy vai trò của mình trong hoạt động
chuyên môn nói chung và trong hoạt động tƣ vấn, hỗ trợ đồng nghiệp hoàn thiện năng
lực DHPH nói riêng.
b. C h th hiện iện ph p
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo xây dựng kế hoạch đánh giá năng lực dạy học
của giáo viên và kế hoạch xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán, bồi dƣỡng nâng cao
năng lực cho đội ngũ giáo viên cốt cán.
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo cần chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS nắm
tình hình quá trình đào tạo, trình độ đào tạo, quá trình công tác, học tập của từng GV
cốt cán. Nắm đƣợc năng lực, sở trƣờng, phẩm chất, tâm tƣ, nguyện vọng trƣớc yêu
cầu công việc của trƣờng. Nắm đƣợc những ƣu điểm, hạn chế, tồn tại của từng đơn vị
trƣờng và từng GV để từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng năng lực DHPH
cho GV giáo viên cốt một cách cụ thể, sát hợp, tạo động lực để giáo viên cốt cán phát
huy vai trò của mình với đồng nghiệp.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo, chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS tập hợp
đội ngũ giáo viên cốt cán là các giáo viên có kinh nghiệm, năng lực của các trƣờng để
xây dựng tài liệu bồi dƣỡng năng lực DHPH cho các đối tƣợng giáo viên có nhiệm vụ
chuyên môn gần nhau, cho các nhóm kĩ năng cần bồi dƣỡng theo nhu cầu DHPH.
Tổ chức cho GV cốt cán xây dựng các kế hoạch dạy học minh họa theo yêu cầu
DHPH, tiến hành hƣớng dẫn GV thiết kế các nội dung phù hợp với từng nhóm kỹ
82
năng, từ đó các nhóm cùng nhau thảo luận, rút kinh nghiệm và thống nhất các bƣớc
xây dựng giáo án, tổ chức hoạt động, kiểm tra đánh giá HS…Dựa vào các yêu cầu
năng lực DHPH của GV THCS, Hiệu trƣởng phân nhóm GV để có kế hoạch phân
công GV có năng lực DHPH tốt giúp đỡ GV còn yếu về năng lực DHPH.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo Hiệu trƣởng, hƣớng dẫn tổ trƣởng
chuyên môn tổ chức sinh hoạt chuyên đề do giáo viên cốt cán làm chủ trì và chia sẻ
kinh nghiệm về DHPH; cử giáo viên cốt cán dạy giờ minh họa về DHPH, tổ chức
nghiên cứu bài học và tƣ vấn hỗ trợ giáo viên DHPH. Đồng thời giáo viên cốt cán
tích cực dự giờ đồng nghiệp, hỗ trợ giáo viên thực hiện DHPH để nâng cao chất
lƣợng dạy học và phát triển năng lực học sinh.
Trƣởng phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS cần có
biện pháp động viên, khuyến khích kịp thời để giáo viên cốt cán phát huy vai trò của
mình trong hoạt động tƣ vấn hỗ trợ đồng nghiệp, tạo điều kiện, tạo phƣơng tiện để
giáo viên cốt cán hoàn thành nhiệm vụ đƣợc giao.
3.2.3.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp
Quan điểm chỉ đạo, tiêu chí lựa chọn GV cốt cán trong công tác bồi dƣỡng GV
cần phải thống nhất, có tiêu chí lựa chọn rõ ràng, sát thực.
Có kinh phí đầu tƣ cho công tác biên soạn tài liệu bồi dƣỡng, đảm bảo chế độ
làm việc và thù lao cho GV cốt cán.
Các trƣờng THCS cần có cơ chế khen thƣởng, động viên kịp thời để tạo động
lực cho giáo viên cốt cán phát huy vai trò tƣ vấn, hỗ trợ đồng nghiệp.
3.2.4. Chỉ đ o i ng n ng ao n ng h ph n h a ho gi o vi n thông
qua sinh ho t hu n môn theo h ớng nghi n ứu ài h , hội gi ng
3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp
Thông qua sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học, hội giảng, hội
thi giáo viên dạy giỏi theo yêu cầu DHPH nhằm định hƣớng giảng dạy cho GV, qua
đó phát hiện và nhân rộng những giáo viên có năng lực DHPH tốt, tạo môi trƣờng để
giáo viên học tập trong cộng đồng giáo viên, qua đó hoàn thiện phát triển năng lực
dạy học phân hóa của cá nhân và hỗ trợ đồng nghiệp phát triển năng lực dạy học đáp
ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay theo hƣớng phát triển năng lực
học sinh.
83
Tạo cơ hội cho giáo viên phát triển năng lực chuyên môn, tiềm năng sáng tạo
của mình trong DHPH và bồi dƣỡng năng lực DHPH. Thông qua việc dạy và dự giờ
minh họa mỗi giáo viên tự rút ra bài học kinh nghiệm để vận dụng trong các giờ dạy
của mình, từ đó nâng cao chất lƣợng dạy học phân hóa đáp ứng yêu cầu dạy học phát
triển năng lực học sinh.
3.2.4.2. Nội dung và cách tiến hành
a) Nội ung iện ph p
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo chỉ đạo Hiệu trƣởng trƣờng THCS hƣớng dẫn
Tổ trƣởng chuyên môn tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học
theo các nội dung cơ bản sau đây:
Chỉ đạo tổ/nhóm chuyên môn chuẩn bị bài dạy minh họa theo chủ đề dạy học
phân hóa.
Chỉ đạo tổ/nhóm chuyên môn phân công giáo viên thực hiện bài dạy minh họa
theo chủ đề dạy học phân hóa.
Chỉ đạo tổ/nhóm chuyên môn dự giờ dạy minh họa
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo hƣớng dẫn Hiệu trƣởng trƣờng THCS chỉ đạo
tổ/nhóm chuyên môn thảo luận về giờ dạy minh họa tạo môi trƣờng để giáo viên học tập
trong cộng đồng nghề nghiệp, hoàn thiện phát triển năng lực DHPH.
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo hƣớng dẫn các trƣờng THCS tổ chức thi giáo viên
dạy giỏi theo chủ đề dạy học phân hóa tại các trƣờng hoặc theo cụm trƣờng.
b) Cách th c hiện biện pháp
i) Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo hƣớng dẫn Hiệu trƣởng trƣờng THCS chỉ
đạo tổ/ nhóm chuyên môn chuẩn bị bài dạy minh họa theo chủ đề dạy học phân hóa:
Bài dạy minh họa đƣợc giáo viên đăng ký tiết dạy minh họa chuẩn bị. Giáo viên làm
việc theo nhóm chuyên môn chủ động trong việc chuẩn bị nội dung bài dạy theo
hƣớng phân hóa. Giáo viên có thể điều chỉnh mục tiêu bài học, thay đổi nội dung/ngữ
liệu trong sách giáo khoa, điều chỉnh thời lƣợng cho phù hợp với từng nhóm năng lực
đối tƣợng học sinh, đặc biệt là học sinh có khó khăn tâm lý về học tập. Giáo viên
chuẩn bị bài dạy minh họa có thể trao đổi ý tƣởng, nội dung bài dạy của mình với các
đồng nghiệp trong tổ chuyên môn để nâng cao chất lƣợng của tiết dạy minh họa. Các
nội dung trao đổi thƣờng đƣợc tập trung vào: Đặt vấn đề vào bài; hệ thống câu hỏi
84
nêu vấn đề; các tình huống dạy học; phƣơng pháp dạy học; các hoạt động học của học
sinh theo từng nhóm năng lực trình độ nhận thức của học sinh vv…
Hiệu trƣởng trƣờng THCS chỉ đạo tổ chuyên môn hƣớng dẫn cách dự giờ minh
họa, ngƣời dự giờ tập trung phân tích hoạt động học của học sinh, phát hiện những
khó khăn mà học sinh gặp phải trong từng nhóm năng lực, giáo viên dạy minh họa và
ngƣời dự giờ cùng nhau tìm các giải pháp nhằm nâng cao kết quả học tập của học
sinh theo tốc độ nhịp độ nhận thức của các nhóm năng lực, mạnh dạn đƣa ra những
thay đổi, điều chỉnh nội dung, cách dạy, kỹ thuật dạy học cho phù hợp với từng nhóm
đối tƣợng học sinh.
Tƣ vấn hỗ trợ cho giáo viên quan tâm tới tất cả học sinh trong lớp, đặc biệt chú
ý tới những học sinh còn yếu hoặc ít tham gia vào các hoạt động học tập, không bỏ
rơi bất cứ học sinh nào trong triển khai thực hiện chủ đề/ bài học.
Chỉ đạo tổ chuyên môn tạo cơ hội cho giáo viên phát triển năng lực chuyên
môn, phát huy tính sáng tạo của mình trong triển khai DHPH. Thông qua việc dạy và
dự giờ minh họa theo chủ đề DHPH, mỗi giáo viên tự rút ra bài học kinh nghiệm để
vận dụng trong các giờ dạy của mình. Tạo ra môi trƣờng học tập, chia sẻ kinh nghiệm
chuyên môn học thuật trong cộng đồng nghề nghiệp của giáo viên.
Chỉ đạo giáo viên dạy minh họa sử dụng những câu hỏi để thúc đẩy khả năng tƣ
duy sáng tạo của học sinh thế nào? Học sinh học nhƣ thế nào? Dự kiến cách suy nghĩ,
lời nói, hành động, thao tác của học sinh khi học? Sản phẩm học tập của học sinh
trong bài học này là gì?...Dự kiến những thuận lợi, khó khăn của học sinh khi tham
gia các hoạt động học tập? Dự kiến các tình huống xảy ra và các xử lý nếu có. … Kết
thúc bài học nhƣ thế nào? Đánh giá kết quả học tập của học sinh qua tiết học bằng
cách nào? Các bằng chứng để đánh giá kết quả học tập của học sinh là gì? Vv…
Chỉ đạo tổ chuyên môn thảo luận bài dạy minh họa trƣớc khi thực hiện, sau khi
kết thúc cuộc trao đổi thảo luận này, một giáo viên sẽ nhận nhiệm vụ phát triển đề
cƣơng đầu tiên của giáo án bài học nghiên cứu. Các thành viên khác có nhiệm vụ lên
kế hoạch chi tiết cho việc quan sát và thảo luận khi tiến hành bài học nghiên cứu.
Chỉ đạo giáo viên dạy minh họa không đƣợc dạy trƣớc nội dung tiết dạy minh
họa để tạo hứng thú học tập cho học sinh và để các giáo viên dự giờ quan sát, phân
tích đƣợc tình huống, hoạt động học tập có thật trong giờ dạy.
85
ii) Trƣởng Phòng GD - ĐT hƣớng dẫn Hiệu trƣởng trƣờng THCS chỉ đạo tổ/
nhóm chuyên môn dự giờ dạy minh họa.
- Ngƣời dự giờ đứng ở vị trí thuận lợi để tập trung quan sát, ghi chép, quay
phim, vẽ sơ đồ chỗ ngồi của học sinh một cách dễ dàng nhất (có thể đứng hai bên,
phía trƣớc, phía sau lớp học). Khi dự giờ, cần tập trung quan sát các biểu hiện tâm lí,
thái độ, hành vi, hoạt động học của học sinh thông qua việc tổ chức thực hiện các
nhiệm vụ học tập: Chuyển giao nhiệm vụ học tập của giáo viên phù hợp không? Việc
thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh trong từng nhóm năng lực có tích cực
không? Nhóm nào gặp khó khăn; Giáo viên có biện pháp hỗ trợ phù hợp, hiệu quả
không?, Có học sinh bị "bỏ quên" không? Báo cáo kết quả và thảo luận: hình thức
báo cáo phù hợp với nội dung học tập và kĩ thuật dạy học tích cực đƣợc sử dụng
không? Giáo viên có khuyến khích cho học sinh trao đổi, thảo luận với nhau về nội
dung học tập; xử lí những tình huống sƣ phạm nảy sinh một cách hợp lí không? ....
iii) Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo hƣớng dẫn Hiệu trƣởng trƣờng THCS chỉ đạo
tổ/ nhóm chuyên môn thảo luận về giờ dạy minh họa.
Hƣớng dẫn tiêu chí để phân tích giờ dạy minh họa; Phân tích giờ dạy theo quan
điểm phân tích hiệu quả hoạt động học của học sinh, đồng thời đánh giá việc tổ chức,
kiểm tra, định hƣớng hoạt động học cho học sinh của giáo viên.
Hƣớng dẫn giáo viên dạy minh họa chia sẻ về mục tiêu bài học, những ý tƣởng
mới, những thay đổi, điều chỉnh về nội dung, phƣơng pháp dạy học, những cảm nhận
của bản thân qua giờ học, những điều hài lòng và những điều chƣa hài lòng trong quá
trình dạy minh họa và kế hoạch hoàn thiện giờ dạy của bản thân nếu thực hiện giờ dạy.
Hiệu trƣởng hƣớng dẫn tổ chuyên môn tạo môi trƣờng để giáo viên trong tổ
cùng suy nghĩ tìm ra nguyên nhân vì sao học sinh chƣa tích cực tham gia vào hoạt
động học, học chƣa đạt kết quả... và đƣa ra các biện pháp thay đổi cách dạy nhằm đạt
đƣợc mục tiêu của bài học, tạo cơ hội học tập cho mọi học sinh, không có học sinh bị
“bỏ quên” trong quá trình học tập. Nếu giờ học chƣa đạt đƣợc kết quả nhƣ mong
muốn thì cần coi đó là bài học để mỗi giáo viên tự rút kinh nghiệm.
Không đánh giá xếp loại giờ học. Không đánh giá giáo viên.
Hiệu trƣởng nhà trƣờng chủ động xây dựng kế hoạch thi GVG cấp trƣờng theo chủ
đề DHPH, phòng GD&ĐT xây dựng kế hoạch thi GVG cấp thành phố trong đó xác định
86
rõ mục đích yêu cầu của việc dạy học theo yêu cầu phân hóa, lấy học sinh làm trung tâm,
tập trung đánh giá phƣơng pháp và mức độ hiệu quả của phƣơng pháp trong việc thúc
đẩy tiềm năng, hứng thú, tích cực của học sinh vào các hoạt động học tập.
Chỉ đạo các cụm sinh hoạt chuyên môn xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên
môn theo nghiên cứu bài học. Phòng GD&ĐT phê duyệt kế hoạch, giám sát thực hiện
nghiêm túc kế hoạch. Việc sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học phải tập
trung vào việc xây dựng nội dung, phƣơng pháp, dạy học phù hợp với đối tƣợng học
sinh, phát huy tối đa năng lực, sự tích cực tham gia của mọi đối tƣợng học sinh trong
lớp học.
Sau mỗi chuyên đề sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học hoặc sau mỗi
đợt hội giảng, hội thi GVG cần tổ chức đánh giá nhận xét, rút kinh nghiệm, khẳng định
những thành công, chỉ ra những điểm còn hạn chế để thực hiện tốt hơn ở lần tiếp theo.
3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
Hiệu trƣởng trƣờng THCS, CBQL và giáo viên THCS cần nhận thức đúng về
tầm quan trọng của sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học và tự giác,
tích cực tham gia sinh hoạt chuyên môn để hoàn thiện năng lực dạy học.
Cần có sự đầu tƣ kinh phí cho hoạt động tổ chức thi GVG, tổ chức sinh hoạt
chuyên môn theo nghiên cứu bài học theo yêu cầu DHPH, kinh phí cho hoạt động thi
đua, khen thƣởng.
Tạo đƣợc sự đồng thuận trong đội ngũ cán bộ GV trong các trƣờng THCS,
CBQL, GV thấy đƣợc mục đích, ý nghĩa của DHPH.
3.2.5. Giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên ở các trường trung học cơ sở thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp
Giám sát, đánh giá và điều chỉnh cải thiện kế hoạch và tổ chức thực hiện kế
hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên là thành phần thiết yếu của quản lý
hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên trong nhà trƣờng nhằm
thực hiện vai trò quản lý các mặt hoạt động của nhà trƣờng và chức năng quản lý
nhân sự của Phòng Giáo dục - Đào tạo trong đó có quản lý kế hoạch hoạt động bồi
dƣỡng cho giáo viên. Việc giám sát đánh giá và điều chỉnh kế hoạch hoạt động bồi
87
dƣỡng đƣợc thực hiện thƣờng xuyên trong suốt năm học kết hợp với hoạt động tự
đánh giá trong quản lý bồi dƣỡng giáo viên, giúp Hiệu trƣởng điều khiển, điều chỉnh
quá trình bồi dƣỡng và tự bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên theo
mục tiêu, nội dung bồi dƣỡng đã xây dựng.
3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện
i) Nội dung thực hiện:
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo hƣớng dẫn chuyên viên thực hiện giám sát
triển khai thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
THCS của phòng và chỉ đạo Hiệu trƣởng xây dựng kế hoạch giám sát và đánh giá
hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên của nhà trƣờng, kế hoạch giám
sát, đánh giá có thể đƣợc xây dựng theo nhiều cách khác nhau nhƣng cơ bản phải
phản ánh đƣợc các nội dung sau:
- Mục đích và mục tiêu giám sát, đánh giá kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho
giáo viên THCS.
- Mối quan hệ dự kiến giữa các hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo
viên THCS.
- Xác định rõ những phƣơng pháp đo lƣờng kết quả thực hiện kế hoạch thực hiện
các hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS cùng với chỉ số cụ thể;
- Xây dựng lịch trình giám sát.
- Danh sách nguồn số liệu sẽ đƣợc sử dụng trong quá trình giám sát: Kế hoạch
bồi dƣỡng, hồ sơ bồi dƣỡng; hồ sơ theo dõi quá trình bồi dƣỡng và tự bồi dƣỡng qua
nhiều hình thức khác nhau; biên bản, sổ theo dõi dự giờ, sinh hoạt tổ/ nhóm chuyên
môn vv…
- Ƣớc tính chi phí cho các hoạt động giám sát và đánh giá thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên.
- Vai trò và trách nhiệm cụ thể của các cá nhân, đơn vị tham gia vào hoạt động
giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo
viên của Phòng GD - ĐT của trƣờng THCS và của tổ/ nhóm chuyên môn trong các
nhà trƣờng.
- Công bố và sử dụng thông tin thu đƣợc từ hoạt động giám sát, đánh giá thực
hiện kế hoạch bồi dƣỡng giáo viên.
88
Xây dựng kế hoạch giám sát, đánh giá là khâu đặc biệt quan trọng chuẩn bị cho
cả quy trình đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng. Trƣớc hết,
Trƣởng Phòng GD - ĐT, Hiệu trƣởng ra quyết định thành lập hội đồng hoặc nhóm
đánh giá.
Để xây dựng kế hoạch giám sát, đánh giá kế hoạch hoạt bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên, Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo, Hiệu trƣởng cần quan tâm
đến các nội dung của toàn bộ hoạt động bồi dƣỡng nhằm tạo động lực cho hoạt động
bồi dƣỡng nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng, biến quá trình bồi dƣỡng thành quá trình
tự bồi dƣỡng của mỗi giáo viên.
ii) Cách thức thực hiện
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo, Hiệu trƣởng trƣờng THCS cần xác định rõ
mục đích, mục tiêu giám sát, đánh giá kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học nói
chung và kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS nói riêng. Đây là
khâu quan trọng, xác định đƣợc mục đích đánh giá và loại hình đánh giá giúp hội
đồng đánh giá cấp Phòng, cấp nhà trƣờng đề ra các nhiệm vụ, công việc triển khai
tiếp theo một cách hợp lý và khả thi cho tổ chức hoạt động bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên THCS đạt hiệu quả.
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo, Hiệu trƣởng THCS cần chỉ đạo xác định nội
dung kế hoạch giám sát, xác định rõ những nội dung nào cần đi sâu giám sát, đánh
giá, yêu cầu cần đạt và thời gian thực hiện từng nội dung đánh giá việc thực hiện kế
hoạch hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên dƣới nhiều hình thức khác
nhau: Bồi dƣỡng tập trung; bồi dƣỡng qua sinh hoạt chuyên môn; tự bồi dƣỡng của
giáo viên THCS.
Trƣởng Phòng Giáo dục-Đào tạo, Hiệu trƣởng chỉ đạo xác định phƣơng pháp,
hình thức giám sát, đánh giá, chuẩn bị phƣơng tiện, công cụ giám sát đánh giá là một
yếu tố quan trọng đảm bảo sự thành công của quá trình đánh giá thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS. Chuẩn bị công cụ đánh giá gồm:
Thiết kế hay lựa chọn mẫu phiếu giám sát, đánh giá: Đây là một công cụ quan
trọng để thu thập dữ liệu cho hoạt động đánh giá.
Đối với giám sát, đánh giá các hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực DHPH cho
giáo viên.
89
Phiếu phỏng vấn (nếu cần), nội dung phiếu phỏng vấn cần thể hiện rõ mục đích
của phỏng vấn là có thêm các thông tin, dữ liệu làm rõ thêm cho những vấn đề đã
đƣợc hỏi trong phiếu hỏi.
Cũng cần lƣu ý các thành viên của hội đồng giám sát hay nhóm đánh giá cần đƣợc
trao đổi và thống nhất và thông qua về phiếu hỏi, phiếu phỏng vấn, yêu cầu và cách thức
thực hiện, phạm vi và đối tƣợng tham gia đánh giá trƣớc khi triển khai thực hiện.
Để thực hiện các nội dung trên, Trƣởng Phòng, Hiệu trƣởng trƣờng THCS chịu
trách nhiệm tổ chức thực hiện kế hoạch giám sát và đánh giá việc thực hiện kế hoạch
hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên trên quy mô cấp Phòng và cấp
trƣờng cần thực hiện các yêu cầu:
+ Phổ biến mục đích, mục tiêu, các chỉ số, nội dung, hình thức giám sát, đánh
giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên trên
quy mô cấp Phòng và cấp trƣờng nhằm tạo sự thống nhất, đồng thuận, hợp tác vì
trách nhiệm chung.
+ Phân công trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên có liên quan trong việc giám sát,
đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng trên quy mô toàn thành phố
của Phòng và của nhà trƣờng.
+ Triển khai các hoạt động giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động
bồi dƣỡng theo các cấp độ đã xây dựng.
+ Hiệu trƣởng chỉ đạo sử dụng kết quả giám sát để tƣ vấn, can thiệp và hỗ trợ
thƣờng xuyên cho giáo viên dạy học phân hóa nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học
phát triển năng lực học sinh.
3.2.5.3. Điều kiện thực hiện
Trƣởng Phòng Giáo dục - Đào tạo, Hiệu trƣởng nhà trƣờng THCS phải nắm
vững kế hoạch, mục tiêu, nội dung bồi dƣỡng, hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên theo quy mô cấp thành phố hoặc cấp trƣờng, có năng lực xây
dựng và tổ chức thực hiện hoạt động giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên trên các cấp độ thực hiện khác nhau.
Các lực lƣợng tham gia, hỗ trợ hoạt động đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS phải có năng lực giám sát, đánh giá.
90
Nhà trƣờng THCS phải có đủ các điều kiện, nguồn lực cần huy động trong đánh
giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên.
Các kết quả giám sát, đánh giá phải đƣợc sử dụng có hiệu quả để đổi mới hoạt
động dạy học phân hóa và nâng cao chất lƣợng dạy học ở các trƣờng THCS và giúp
giáo viên hoàn thiện năng lực dạy học.
3.2.6. Mối quan hệ giữa iện ph p
Trên đây là các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hoá cho GV các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang, các biện pháp trên phù hợp với
thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên hiện tại của các nhà trƣờng, nó có tính
thiết thực và tính khả thi cao.
Các biện pháp trên đều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, ràng buộc lẫn nhau,
vừa là điều kiện, vừa là kết quả của nhau. Mối liên quan giữa các biện pháp quản lý
hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hoá cho GV các trƣờng THCS Thành
phố Hà Giang nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ CBQL, GV đồng thời nâng cao
năng lực quản lí cho các nhà quản lý GD, nhà quản lý không thể chỉ tác động quản lý
riêng rẽ đến từng nhóm biện pháp mà phải tiến hành đồng bộ các biện pháp một cách
toàn diện và hài hòa.
Biện pháp này là tiền đề của biện pháp kia và nó cũng chịu ảnh hƣởng chi phối
của các biện pháp khác. Các biện pháp trên đây tồn tại trong mối quan hệ biện chứng
với nhau, luôn có những tác động chi phối lẫn nhau trong một hệ thống trọn vẹn, thực
hiện tốt biện pháp này góp phần nâng cao chất lƣợng biện pháp khác. Trong 5 biện
pháp đề xuất biện pháp số 2, biện pháp số 3 và biện pháp số 4 là các biện pháp trọng
tâm; biện pháp số 1 và biện pháp số 5 là biện pháp điều kiện và tạo động lực cho hoạt
động bồi dƣỡng đạt hiệu quả.Vì vậy, nếu thực hiện đồng bộ các biện pháp thì mới
thúc đẩy và nâng cao chất lƣợng hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hoá cho
GV các trƣờng THCS Thành phố Hà Giang, góp phần tích cực trong việc nâng cao
chất lƣợng giáo dục - đào tạo của các nhà trƣờng THCS.
3.3. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
3.3.1. Mụ ti u ủa kh o nghiệm
Nhằm xác định mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt
động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên các trƣờng THCS trên địa bàn thành
phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang do tác giả luận văn đề xuất.
91
3.3.2. Nội ung kh o nghiệm
Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của 5 biện pháp đề xuất
3.3.3. Đối t ợng kh o nghiệm
16 cán bộ quản lý cấp phòng, cấp trƣờng và 14 giáo viên ở 3 trƣờng THCS
thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
3.3.4. Ph ơng ph p kh o nghiệm và xử kết qu
Dùng phiếu hỏi, xin ý kiến chuyên gia về mức độ cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp đề xuất.
Tiêu chí đánh giá: Rất cần thiết, rất khả thi 3 điểm; Cần thiết, khả thi 2 điểm;
không cần thiết, không khả thi 1 điểm.
Đánh giá chung của mỗi biện pháp đƣợc tính điểm trung bình trung:
3.3.5. Kết qu kh o nghiệm
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên
Mức độ cần thiết
Mức độ khả thi
Rất
Biện pháp đề xuất
TB
TB
Không
Cần
Không
Rất khả
Khả thi
cần
CT
thiết
khả thi
thi
thiết
1. Tổ chức nâng cao
nhận thức cho cán bộ
quản lý, giáo viên về
tầm quan
trọng của
3
27
2,90
4
26
2.87
DHPH và bồi dƣỡng
năng lực DHPH cho
giáo viên.
2. Xác định nhu cầu,
nội dung bồi dƣỡng,
xây dựng và tổ chức
6
24
2.8
6
24
2.80
thực hiện kế hoạch bồi
dƣỡng năng lực DHPH
cho giáo viên THCS.
92
Mức độ cần thiết
Mức độ khả thi
Rất
Biện pháp đề xuất
TB
TB
Không
Cần
Không
Rất khả
Khả thi
cần
CT
thiết
khả thi
thi
thiết
3. Tổ chức xây dựng
đội ngũ giáo viên cốt
cán tƣ vấn hỗ trợ đồng
4
26
2.87
6
24
2.8
nghiệp hoàn thiện năng
lực DHPH.
4. Chỉ đạo bồi dƣỡng
nâng cao năng
lực
DHPH cho giáo viên
thông qua sinh hoạt
3
27
2.9
4
26
2.87
chuyên môn
theo
hƣớng nghiên cứu bài
học, hội giảng .
5. Giám sát, đánh giá
kết quả thực hiện kế
hoạch bồi dƣỡng năng
lực DHPH cho giáo
5
25
2.83
7
23
2,77
viên ở các
trƣờng
THCS thành phố Hà
Giang, tỉnh Hà Giang
Kết quả xin ý kiến chuyên gia cho thấy các biện pháp đề xuất đều có điểm trung
bình lớn hơn 2.7 đạt mức rất cần thiết và rất khả thi. Từ kết quả trên cho thấy các biện
pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực DHPH do tác giả luận văn đề xuất có thể đƣa vào áp
dụng trong thực tiễn quản lý hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học cho
giáo viên các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
93
Kết luận chƣơng 3
Dựa trên cơ sở lý luận và kết quả khảo sát thực trạng bồi dƣỡng năng lực DHPH
cho giáo viên các trƣờng THCS và thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực
DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang, đề tài
đề xuất đƣợc 5 biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên
ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang gồm:
Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng
của DHPH và bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên.
Xác định nhu cầu, nội dung bồi dƣỡng, xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS.
Tổ chức xây dựng ĐNGV cốt cán tƣ vấn hỗ trợ đồng nghiệp hoàn thiện năng
lực DHPH.
Chỉ đạo bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên thông qua sinh hoạt
chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học, hội giảng .
Giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên
ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
Các biện pháp đề xuất có mối quan hệ thống nhất biện chứng với nhau, đã đƣợc
khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi, kết quả khảo nghiệm cho thấy các
biện pháp đều đƣợc đánh giá ở mức độ cần thiết và khả thi. Để thực hiện quản lý bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS hiệu quả, đòi hỏi Trƣởng Phòng Giáo
dục - Đào tạo, Hiệu trƣởng các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang cần
tiến hành đồng bộ các biện pháp.
94
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS nhằm giúp giáo viên
hoàn thiện năng lực dạy học nâng cao chất lƣợng dạy học phát triển năng lực học
sinh. Nội dung bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên gồm các nội dung: Bồi
dƣỡng năng lực nghiên cứu đặc điểm tâm lý, năng lực học tập của học sinh và phân
loại học sinh; bồi dƣỡng năng lực thiết kế và tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa;
Bồi dƣỡng năng lực đánh giá kết quả dạy học phân hóa và năng lực phát triển chuyên
đề/ chủ đề dạy học theo hƣớng tự chọn, phân hóa.
Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS
đƣợc thực hiện thông qua tiến hành đồng bộ các chức năng quản lý: Lập kế hoạch bồi
dƣỡng; tổ chức bồi dƣỡng; kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa cho giáo viên.
Hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng
THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc Phòng Giáo dục - Đào tạo, Hiệu
trƣởng các trƣờng THCS quan tâm triển khai thực hiện, tuy nhiên về nội dung bồi
dƣỡng còn chƣa sát với nhu cầu bồi dƣỡng; phƣơng pháp và hình thức tổ chức bồi
dƣỡng chƣa phát huy vai trò tự bồi dƣỡng năng lực DHPH của giáo viên và tổ chuyên
môn; đánh giá kết quả bồi dƣỡng chƣa tạo đƣợc động lực cho hoạt động bồi dƣỡng;
Quản lý hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng
THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang đã đƣợc Phòng Giáo dục - Đào tạo và
Hiệu trƣởng trƣờng THCS thực hiện tốt ở nhiều nội dung, tuy nhiên còn một số nội
dung đƣợc đánh giá thực hiện ở mức khá, trung bình cần phải tăng cƣờng triển khai
thực hiện nhƣ: Tổ chức bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên qua sinh hoạt
chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học phân hóa; chỉ đạo đa dạng hóa các hình
thức bồi dƣỡng giáo viên; Chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng
năng lực DHPH cho giáo viên; các nội dung kiểm tra chƣ tạo đƣợc động lực cho hoạt
động bồi dƣỡng phát triển và thực hiện hiệu quả. Nguyên nhân của thực trạng do hoạt
động quản lý bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên chịu ảnh hƣởng của nhiều
nhân tố trong đó các nhân tố chủ quan và khách quan.
95
Dựa trên cơ sở lý luận và kết quả khảo sát thực trạng tác giả đề xuất đƣợc 5 biện
pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS
thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang gồm:
Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng
của DHPH và bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên.
Xác định nhu cầu, nội dung bồi dƣỡng, xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS.
Tổ chức xây dựng ĐNGV cốt cán tƣ vấn hỗ trợ đồng nghiệp hoàn thiện năng
lực DHPH.
Chỉ đạo bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên thông qua sinh hoạt
chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học, hội giảng.
Giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên
ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
Các biện pháp đề xuất đã đƣợc khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi
có thể đƣa vào vận dụng trong thực tế quản lý bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo
viên các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với UBND tỉnh và S GD - ĐT Hà Giang
Phải thực sự coi công tác bồi dƣỡng đội ngũ GV nói chung và bồi dƣỡng năng
lực dạy học phân hóa cho GV các trƣờng THCS là yếu tố quyết định đến chất lƣợng
giáo dục THCS toàn diện.
Sở GD&ĐT làm tốt công tác tham mƣu với Ủy ban Nhân dân tỉnh đối việc xây
dựng, bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên.
Xây dựng các chế tài để nâng cao hiệu quả quản lý, xây dựng chế độ, chính sách
phù hợp để đồng thời động viên, khích lệ giáo viên trong việc nỗ lực phấn đấu đáp
ứng đổi mới giáo dục.
Chỉ đạo các phòng Giáo dục và Đào tạo, các trƣờng THCS thực hiện việc đánh
giá xếp loại kĩ năng DHPH của giáo viên gắn với đánh giá chất lƣợng đội ngũ để thúc
đẩy, kích thích sự cố gắng phấn đấu, phát triển nghề nghiệp của đội ngũ GV.
96
2.2. Đối với UBND thành phố Hà Giang
Huy động các nguồn lực xã hội để xây dựng hiện đại hóa cơ sở vật chất nhằm
từng bƣớc khắc phục những hạn chế của CSVC cho việc phát triển kĩ năng DPHP cho
giáo viên.
Xây dựng chế độ, chính sách phù hợp để đồng thời động viên, khích lệ GV
trong việc nỗ lực phấn đấu đáp ứng chuẩn nghề nghiệp
Tăng cƣờng đầu tƣ kinh phí cho công tác đào tạo, bồi dƣỡng GV, có chính sách
hỗ trợ kinh phí tạo điều kiện để ĐNGV học tập nâng cao trình độ.
Tăng cƣờng hỗ trợ thiết bị dạy học, CSVC, hỗ trợ kinh phí cho các trƣờng
THCS để thực hiện công tác bồi dƣỡng giáo viên.
2.3. Đối với phòng GD&ĐT thành phố
Tổ chức tập huấn, hƣớng dẫn cho đội ngũ CBQL các trƣờng THCS về quản lí
nhà trƣờng nói chung và quản lí bồi dƣỡng năng lực DHPH cho GV nói riêng.
Xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát đồng bộ, cụ thể trong hoạt động bồi
dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, đánh giá GV và
kiểm định chất lƣợng của nhà trƣờng.
Xây dựng giáo trình, giáo án minh họa theo logic và cách thức tổ chức DHPH;
Tăng cƣờng tập huấn cho GV về phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá, phân loại các đối
tƣợng học sinh; thiết kế và tổ chức các hoạt động dạy học phù hợp với từng đối tƣợng
học sinh nhằm phát huy tối đa tiềm năng, năng lực của từng học sinh. Từ đó khắc
phục những khó khăn mà giáo viên hiện nay đang gặp phải trong việc thực hiện dạy
học theo yêu cầu DHPH.
Chỉ đạo để DHPH không trở thành hình thức, chỉ thực hiện khi hội giảng hoặc
có ngƣời dự giờ kiểm tra. Có biện pháp kiểm tra, đánh giá giáo viên theo quá trình
dựa trên sự tiến bộ, hứng thú của học sinh, sự đánh giá của học sinh đối với giáo viên.
Có biên pháp khen thƣởng, động viên kịp thời những giáo viên có năng lực DHPH tốt
và hiệu quả dạy học cao.
2.4. Đối với tr ng trung h ơ s thành phố Hà Giang
Quan tâm, đầu tƣ kinh phí, thời gian, công sức thỏa đáng cho bồi dƣỡng năng
lực DHPH của GV, đảm bảo các điều kiện để hoạt động bồi dƣỡng năng lực DHPH
của GV đạt hiệu quả.
97
Tổ chức nghiên cứu và nâng cao nhận thức về năng lực DHPH cho cán bộ quản
lý, đội ngũ GV để thực hiện tốt việc bồi dƣỡng, tập huấn DHPH của GV theo chuẩn
nghề nghiệp.
Thƣờng xuyên nắm bắt thông tin để đánh giá thực trạng năng lực DHPH của
GV so với chuẩn nghề nghiệp.
Chủ động xây dựng các kế hoạch, chƣơng trình, nội dung, bồi dƣỡng kịp thời
đáp ứng những tiêu chí về năng lực DHPH theo chuẩn mà GV của nhà trƣờng đang
khiếm khuyết và cần bổ sung. Phát huy vai trò của tổ chuyên môn, giáo viên cốt cán
trong bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên nhà trƣờng.
Tăng cƣờng phát triển môi trƣờng DHPH. Thực hiện nghiêm chỉnh những chế
độ, chính sách đối với GV kịp thời động viên khích lệ GV nỗ lực phấn đấu, quan tâm
tới việc đầu tƣ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học.
CBQL trong nhà trƣờng cần chủ động, sáng tạo, linh hoạt đổi mới phƣơng pháp
quản lý, phát huy hết khả năng của GV đặc biêt là phát huy tốt khả năng tự học tự bồi
dƣỡng của GV. Khuyến khích động viên, tạo điều kiện để GV học tập bồi dƣỡng
nâng cao năng lực dạy học, góp phần nâng cao chất lƣợng đội ngũ, nâng cao hiệu
quả, chất lƣợng giáo dục trong các nhà trƣờng THCS.
2.5. Đối với gi o vi n THCS
Mỗi giáo viên cần nhận thức đúng về sự cần thiết phải tiến hành dạy học phân
hóa; nắm vững quy trình dạy học phân hóa; tích cực tự bồi dƣỡng để hoàn thiện năng
lực DHPH; tích cực tham gia các hoạt động sinh hoạt chuyên môn để nâng cao năng
lực dạy học.
98
TÀI LI U THAM KHẢO
1. Đào Thanh Âm, Hà Nhật Thăng (1998), Lịch sử giáo dục Thế giới, NXBGD Hà Nội.
2. Báo cáo tổng kết năm học của ngành GD&ĐT thành phố các năm 2015- 2016;
2016-2017; 2017-2018; 2018-2019; 2019-2020
3. Báo cáo tình hình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Hà Giang năm 2019
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009),Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009
ban hành Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên
trung học phổ thông, Hà Nội.
5. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Điều lệ trường Trung học cơ sở, trường trung
học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học (Ban hành kèm theo
Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3/2011), Hà Nội.
6. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2015),Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH ngày
08/10/2014 hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học
và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lý các hoạt động chuyên môn của trường
trung học, trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng, Hà Nội
7. Bộ Giáo dục - Đào tạo, Thông tƣ 32(2018); Chương trình giáo dục phổ thông
tổng thể và chương trình môn học.
8. Các văn bản pháp luật hiện hành (2005), NXB thống kê.
9. Võ Thị Minh Chí (2009), Nhịp độ nhận thức và tự đánh giá khuynh hướng chọn
nghề của học sinh - Một sơ sở khoa học để DHPH có kết quả, Tạp chí Khoa học
Giáo dục số 50.
10. Nguyễn Thị Kim Dung (2007), Dạy học phân hóa - khái niệm và các khía cạnh
thể hiện, Kỷ yếu hội thảo khoa học phân hoá giáo dục phổ thông, Trƣờng ĐHSP
Hà Nội.
11. Nguyễn Văn Dũng (2018) Bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên
THCS thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương, Luận văn Ths.
12. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XI. NXB Chính trị quốc gia.
13. Lê Hoàng Hà (2012), Quản lý dạy học theo quan điểm DHPH ở trường trung
học phổ thông Việt Nam hiện nay, Luận án tiến sĩQuản lý giáo dục, Đại học
Quốc gia Hà Nội.
99
14. Phạm Thuý Hà (2015), Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên giáo viên
của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Lạng Sơn, tỉnh
Lạng Sơn, Luận văn thạc sỹ.
15. Phạm Thị Mỹ Hạnh (2015) Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho
đội ngũ giáo viên ở trường THCS Quận Lê Chân - Thành phố Hải Phòng, Luận
văn Ths.
16. Hiến pháp nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2014), NXB chính trị
quốc gia.
17. Phạm Văn Hòa (2017) Phát triển đội ngũ giáo viên trường dạy nghề Quân Đội
theo tiếp cận năng lực, Luận án TS, ĐHSP-ĐHTN 2017.
18. Nguyễn Thanh Hoàn (2007), Dạy học phân hóa-một vài vấn đề lý luận - Kỷ yếu
hội thảo khoa học phân hóa giáo dục phổ thông, trƣờng ĐHSP Hà Nội.
19. Đặng Thành Hƣng (2008), Cơ sở sư phạm của DHPH, Tạp chí Khoa học Giáo
dục số 33, tháng 11.
20. Đặng Thành Hƣng (2013), Kỹ năng dạy học và tiêu chí đánh giá, Tạp chí Khoa
học Giáo dục số 88, trang 5 – 9
21. Hội nghị Trung ƣơng 8 khóa XI (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TW.
22. Phạm Văn Khiêm (2015); Phát triển kỹ năng dạy học phân hóa cho giảng viên
trường cao đẳng kinh tế kỹ thuật TPHCM. Luận án TS, ĐHTN.
23. Vũ Nguyên Nhung (năm 2005), Một số biện pháp quản lý nâng cao năng lực
chuyên môn GVTH quận Ngô Quyền, Hải Phòng nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục Tiểu học. Luận văn thạc sỹ
24. Luật Giáo dục (2005), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
25. Những cơ sở lí luận dạy học (1997), tập 2- NXBGD Hà Nội.
26. Tôn Thân, Một số giải pháp thực hiện chương trình giáo dục phổ thông theo
định hướng phân hóa đề tài cấp bộ, mã số B-2004-80-03.
27. Nguyễn Thị Tuyết (2016), “Đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên trung học cơ
sở theo tiếp cận năng lực đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”, Tạp chí thiết bị
giáo dục, số 129 - 5/2016, tr.109.
28. Nguyễn Thị Tính (2014) giáo trình Lý luận chung về quản lí và quản lí giáo
dục, NXB ĐHTN.
100
29. UNESCO: Kỹ năng sống- cầu nối tới khả năng con người, Tiểu ban giáo dục
UNESCO – 2003.
30. Phạm Viết Vƣợng (2004), Phương pháp Luận nghiên cứu khoa học. NXB Đại
học Quốc gia Hà Nội.
31. Phạm Viết Vƣợng (2008), Giáo dục học. NXB Đại học sƣ phạm.
32. Nguyễn Nhƣ Ý (1999), Từ điển Tiếng Việt, NXB Văn hoá Thông Tin, Hà Nội
101
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC I
CÂU HỎI DÀNH CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ
(Dành cho cán bộ quản lý cấp Phòng và cấp trƣờng)
Để chỉ đạo thực hiện chƣơng trình dạy học 2018 hiệu quả xin thầy (cô) cho biết
ý kiến bằng tích vào ô thích hợp trong các câu trả lời sau đây?
(Các mức độ đánh giá cao nhất 5 điểm, thấp nhất 1 điểm)
Câu 1: Dạy học phân hóa có ý nghĩa nhƣ thế nào trong các ý nghĩa sau đây?
Mức độ đánh giá Nội dung ý nghĩa 1 2 3 4 5
1.Giúp dạy học vừa sức với học sinh
2.Giúp dạy học đảm bảo tính đối tƣợng
3.Giúp phát triển năng lực học sinh theo mục tiêu
CTGD cấp THCS
4.Tạo ra sự tiến bộ ở học sinh
5.Đáp ứng đƣợc nhu cầu học tập của học sinh
Câu 2: Thầy (cô) đánh giá nhƣ thế nào về năng lực dạy học sau đây của giáo viên nhà
trƣờng/ của bản thân?
Mức độ đánh giá Các năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Năng lực loại phân 1.1.nghiên cứu đặc điểm tâm lý và năng lực học tập của học sinh
đối tƣợng 1.2.Tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới năng
học sinh lực học tập của học sinh
1.3.phân loại nhóm năng lực học sinh
2.Năng lực 2.1.Xác định mục tiêu học tập chung và mục
tiêu học tập cho từng nhóm đối tƣợng
thiết kế bài theo học hƣớng phân hóa 2.2. Thiết kế nội dung dạy học và hoạt động học cho học sinh theo các nhóm năng lực
2.3. lựa chọn phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học theo hƣớng phân hóa
Mức độ đánh giá Các năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
3.1.Vận dụng phối hợp các phƣơng
3.Năng lực pháp dạy học theo hƣớng phân hóa
tổ chức bài 3.2.Lựa chọn các hình thức tổ chức dạy
học theo học theo hƣớng phân hóa
hƣớng phân 3.3. Vận dụng các kỹ thuật dạy học
hóa phân hóa
3.4. Tƣ vấn, hỗ trợ các nhóm học sinh
hoàn thành nhiệm vụ học tập
4.Đánh giá 4.1.Thiết kế công cụ đánh giá theo
kết quả dạy hƣớng phân hóa
học theo 4.2.Tổ chức đánh giá theo hƣớng phân
hƣớng phân hóa và phân tích kết quả đánh giá
hóa 4.3.Theo dõi đƣợc sự tiến bộ của học
sinh
4.4.Xây dựng hồ sơ năng lực của học
sinh
4.5.Sử dụng kết quả đánh giá để điều
chỉnh quá trình dạy học
5.Phát triển 5.1.Phân tích chƣơng trình dạy học
chủ 5.2.Thiết kế và tổ chức chủ đề dạy học
đề/chuyên tự chọn theo hƣớng phân hóa
đề dạy học
theo hƣớng
phân hóa
Câu 3: Thầy(cô)/ giáo viên nhà trƣờng đã đƣợc bồi dƣỡng những năng lực dạy học
phân hóa nào trong những năng lực sau đây?
Các năng lực dạy học phân hóa Mức độ nhu cầu bồi dƣỡng 5 3 1 4 2
1.Năng lực loại phân đối tƣợng học sinh
2.Năng lực thiết kế bài theo học hƣớng phân hóa
3.Năng lực tổ chức bài học theo hƣớng phân hóa
4.Đánh giá kết quả dạy theo học hƣớng phân hóa
1.1.nghiên cứu đặc điểm tâm lý và năng lực học tập của học sinh 1.2.Tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới năng lực học tập của học sinh 1.3.phân loại nhóm năng lực học sinh 2.1.Xác định mục tiêu học tập chung và mục tiêu học tập cho từng nhóm đối tƣợng 2.2. Thiết kế nội dung dạy học và hoạt động học cho học sinh theo các nhóm năng lực 2.3. lựa chọn phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học theo hƣớng phân hóa 3.1.Vận dụng phối hợp các phƣơng pháp dạy học theo hƣớng phân hóa 3.2.Lựa chọn các hình thức tổ chức dạy học theo hƣớng phân hóa 3.3. Vận dụng các kỹ thuật dạy học phân hóa 3.4. Tƣ vấn, hỗ trợ các nhóm học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập 4.1.Thiết kế công cụ đánh giá theo hƣớng phân hóa 4.2.Tổ chức đánh giá theo hƣớng phân hóa và phân tích kết quả đánh giá 4.3. Theo dõi đƣợc sự tiến bộ của học sinh 4.4.Xây dựng hồ sơ năng lực của học sinh 4.5.Sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh quá trình dạy học 5.1.Phân tích chƣơng trình dạy học 5.2.Thiết kế và tổ chức chủ đề dạy học tự chọn theo hƣớng phân hóa
5.Phát triển chủ đề/chuyên đề dạy học theo hƣớng phân hóa
Câu 4: Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa của Phòng Giáo dục – Đào
tạo đã đƣợc triển khai theo các mức độ nào sau đây?
Mức độ thực hiện Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Khảo sát đánh giá năng lực giáo viên về dạy học
phân hóa
2.Khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa của giáo viên THCS.
3.Phân tích kết quả khảo sát xây dựng chƣơng trình,
nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên.
4.Phân tích kết quả khảo sát xây dựng chƣơng trình,
nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên.
5.Lập danh sách giáo viên tham gia bồi dƣỡng và tổ
chức hoạt động bồi dƣỡng
6. Giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng và sử dụng
kết quả đánh giá để điều chỉnh hoạt động bồi dƣỡng
tiếp theo
Câu 5: Báo cáo viên đã sử dụng những phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa nào sau đây các mức độ mức độ sử dụng?
Mức độ thực hiện Phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Diễn giảng
2.Dạy học giải quyết vấn đề
3. Thảo luận và làm việc nhóm
4.Phƣơng pháp nghiên cứu tình huống
5. Phƣơng pháp thực hành, làm mẫu bắt chƣớc
6. Các phƣơng pháp khác
Câu 6: Phòng Giáo dục – Đào tạo thành phố Hà Giang đã triển khai những hình thức
tổ chức bồi dƣỡng nào sau đây và mức độ thực hiện?
(Rất TX 5 điểm…… chƣa thực hiện 1 điểm)
Hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học Mức độ thực hiện
phân hóa 1 2 3 4 5
1.Bồi dƣỡng trực tiếp
2.Bồi dƣỡng trực tuyến
3.Tự bồi dƣỡng theo hình thức giao nhiệm vụ và
tài liệu bồi dƣỡng
4.Kết hợp giữa bồi dƣỡng trực tuyến với trực tiếp
5.Bồi dƣỡng qua sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hƣớng nghiên cứu bài học
6. Tổ chức hội thảo chuyên đề về dạy học phân hóa
7. Thi giáo viên dạy giỏi về dạy học phân hóa
8.Các hình thức khác
Câu 7: Kết quả của hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên
THCS đƣợc đánh giá nhƣ thế nào và mức độ thực hiện?
(Rất TX 5 điểm…… chƣa thực hiện 1 điểm)
Hình thức, nội dung đánh giá kết quả bồi Mức độ thực hiện
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Đánh giá theo bài thu hoạch
2.Đánh giá bản thiết kế giáo án dạy học phân hóa
của nhóm giáo viên
3.Đánh giá bản thiết kế giáo án dạy học phân hóa
của từng giáo viên
4.Nội dung và hình thức khác
Câu 8: Phòng Giáo dục – Đào tạo lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung công việc sau đây và mức độ thực hiện?
Nội dung kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học Mức độ thực hiện
phân hóa cho giáo viên 1 2 3 4 5
1. Khảo sát nhu cầu để xác định nội dung bồi dƣỡng
2. Xây dựng chƣơng trình bồi dƣỡng
3. Lựa chọn báo cáo viên và đội ngũ giáo viên cốt
cán hỗ trợ bồi dƣỡng
4. Chuẩn bị tài liệu bồi dƣỡng để chuyển giao cho
giáo viên
5. Huy động các nguồn lực đảm bảo điều kiện bồi dƣỡng
6. Xây dựng cơ chế giám sát hoạt động bồi dƣỡng
7. Xây dựng kế hoạch xác định tiêu chí đánh giá
kết quả bồi dƣỡng và dự kiến kết quả cần đạt
8. Xác định thời gian, địa điểm tổ chức bồi dƣỡng
và chế độ chính sách cho giáo viên
9. Các nội dung khác
Câu 9: Phòng Giáo dục - Đào tạo đã tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung công việc sau đây và
mức độ thực hiện?
Nội dung tổ chức thực hiện kế hoạch bồi Mức độ thực hiện
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
1. Thành lập Ban chỉ đạo bồi dƣỡng giáo viên
2. Phân công phân nhiệm trong tổ chức bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
3. Bồi dƣỡng năng lực cho báo cáo viên và giáo
viên cốt cán
4. Thống nhất xác định các hình thức tổ chức bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
Nội dung tổ chức thực hiện kế hoạch bồi Mức độ thực hiện
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
5. Phân cấp giữa phòng và trƣờng trong thực hiện
bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
6. Huy động các nguồn lực đảm bảo điều kiện bồi dƣỡng
7. Tổ chức và thực hiện cơ chế giám sát hoạt động bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
8. Xây dựng lực lƣợng và tổ chức giám sát, đánh
giá kết quả bồi dƣỡng và sử dụng kết quả để điều
chỉnh quá trình bồi dƣỡng
9. Thực hiện các chế độ chính sách đối với giáo
viên tham gia bồi dƣỡng
10. Các nội dung khác
Câu 10: Phòng Giáo dục - Đào tạo đã chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung công việc sau đây và
mức độ thực hiện?
Nội dung chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng Mức độ thực hiện
năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
1. Chỉ đạo chuẩn bị lực lƣợng bồi dƣỡng giáo viên
2. Chỉ đạo thực hiện nội dung, chƣơng trình bồi dƣỡng
đã xây dựng
3. Chỉ đạo đa dạng hóa phƣơng pháp và hình thức tổ
chức bồi dƣỡng
4. Chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng
5. Chỉ đạo phát huy vai trò tự bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa cho giáo viên tại trƣờng
6. Chỉ đạo huy động các nguồn lực đảm bảo điều kiện
bồi dƣỡng
Nội dung chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng Mức độ thực hiện
năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
7. Chỉ đạo các trƣờng tổ chức giờ dạy minh họa về
dạy học phân hóa cho giáo viên theo hình thức nghiên
cứu bài học
8.Chỉ đạo đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy
học phân hóa khách quan, công bằng, tạo động lực
cho hoạt động tự bồi dƣỡng của giáo viên
9.Chỉ đạo điều chỉnh kế hoạch nếu có
10. các nội dung khác
Câu 11: Phòng Giáo dục - Đào tạo đã tiến hành kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung
công việc sau đây và mức độ thực hiện?
Nội dung KTĐG thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng Mức độ thực hiện
năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
1.Kiểm tra công tác lập kế hoạch bồi dƣỡng của các trƣờng
2.Kiểm tra công tác lập kế hoạch của phòng và triển
khai kế hoạch tới các trƣờng
3.Kiểm tra công tác tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên THCS
4.Kiểm tra công tác chuẩn bị và điều kiện thực hiện
hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên
5.Kiểm tra tiến trình thực hiện chƣơng trình, nội dung
bồi dƣỡng
6.Kiểm tra việc thực hiện các chế độ chính sách đối
với giáo viên tham gia bồi dƣỡng
7.Kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả bồi dƣỡng đối
với từng giáo viên tham gia bồi dƣỡng
8.Các nội dung khác
Câu 12: Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên chịu
ảnh hƣởng nhƣ thế nào của các nhân tố sau đây và mức độ ảnh hƣởng?
Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động bồi Mức độ thực hiện
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
1.Năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp Phòng
và cấp trƣờng
2.Năng lực và thái độ tham gia bồi dƣỡng của
giáo viên
3.Nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng
4.Các chế độ chính sách đối với hoạt động bồi
dƣỡng và giáo viên
5. Điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính phục vụ
bồi dƣỡng
6. Năng lực bồi dƣỡng của báo cáo viên
7.Sự quan tâm của các cấp quản lý, chính quyền
địa phƣơng đối với hoạt động bồi dƣỡng
8.Các nội dung khác
Trân trọng cảm ơn thầy(cô)!
PHỤ LỤC II
CÂU HỎI DÀNH CHO GIÁO VIÊN
(Dành cho giáo viên THCS)
Để chỉ đạo thực hiện chƣơng trình dạy học 2018 hiệu quả xin thầy (cô) cho biết ý
kiến bằng tích vào ô thích hợp trong các câu trả lời sau đây?
(Các mức độ đánh giá cao nhất 5 điểm, thấp nhất 1 điểm)
Câu 1: Dạy học phân hóa có ý nghĩa nhƣ thế nào trong các ý nghĩa sau đây?
Mức độ đánh giá Nội dung ý nghĩa 1 2 3 4 5
1.Giúp dạy học vừa sức với học sinh
2.Giúp dạy học đảm bảo tính đối tƣợng
3.Giúp phát triển năng lực học sinh theo mục tiêu
CTGD cấp THCS
4.Tạo ra sự tiến bộ ở học sinh
5.Đáp ứng đƣợc nhu cầu học tập của học sinh
Câu 2: Thầy(cô) đánh giá nhƣ thế nào về năng lực dạy học sau đây của giáo viên nhà
trƣờng/ của bản thân?
Mức độ đánh giá Các năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Năng lực 1.1.nghiên cứu đặc điểm tâm lý và
phân loại đối năng lực học tập của học sinh
tƣợng học sinh 1.2.Tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới
năng lực học tập của học sinh
1.3.phân loại nhóm năng lực học sinh
2.Năng lực 2.1.Xác định mục tiêu học tập chung
thiết kế bài học và mục tiêu học tập cho từng nhóm
theo hƣớng đối tƣợng
phân hóa 2.2. Thiết kế nội dung dạy học và
hoạt động học cho học sinh theo các
nhóm năng lực
Mức độ đánh giá Các năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
2.3. lựa chọn phƣơng pháp, hình thức
tổ chức dạy học theo hƣớng phân hóa
3.1.Vận dụng phối hợp các phƣơng
3.Năng lực tổ pháp dạy học theo hƣớng phân hóa
chức bài học 3.2.Lựa chọn các hình thức tổ chức
theo hƣớng dạy học theo hƣớng phân hóa
phân hóa 3.3. Vận dụng các kỹ thuật dạy học
phân hóa
3.4. Tƣ vấn, hỗ trợ các nhóm học sinh
hoàn thành nhiệm vụ học tập
4.Đánh giá kết 4.1.Thiết kế công cụ đánh giá theo
quả dạy học hƣớng phân hóa
theo hƣớng 4.2.Tổ chức đánh giá theo hƣớng
phân hóa phân hóa và phân tích kết quả
đánh giá
4.3. Theo dõi đƣợc sự tiến bộ của
học sinh
4.4.Xây dựng hồ sơ năng lực của
học sinh
4.5.Sử dụng kết quả đánh giá để điều
chỉnh quá trình dạy học
5.Phát triển 5.1.Phân tích chƣơng trình dạy học
chủ đề/chuyên 5.2.Thiết kế và tổ chức chủ đề dạy
đề dạy học học tự chọn theo hƣớng phân hóa
theo hƣớng
phân hóa
Câu 3: Thầy(cô)/ giáo viên nhà trƣờng đã đƣợc bồi dƣỡng những năng lực dạy học
phân hóa nào trong những năng lực sau đây?
Mức độ nhu cầu bồi dƣỡng Các năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Năng lực 1.1.nghiên cứu đặc điểm tâm lý và năng
phân loại lực học tập của học sinh
đối tƣợng 1.2.Tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới năng
học sinh lực học tập của học sinh
1.3.phân loại nhóm năng lực học sinh
2.Năng lực 2.1.Xác định mục tiêu học tập chung và
thiết kế bài mục tiêu học tập cho từng nhóm đối tƣợng
học theo 2.2. Thiết kế nội dung dạy học và hoạt
hƣớng động học cho học sinh theo các nhóm
phân hóa năng lực
2.3. Lựa chọn phƣơng pháp, hình thức
tổ chức dạy học theo hƣớng phân hóa
3.1.Vận dụng phối hợp các phƣơng
3.Năng lực pháp dạy học theo hƣớng phân hóa
tổ chức bài 3.2.Lựa chọn các hình thức tổ chức dạy
học theo học theo hƣớng phân hóa
hƣớng 3.3.Vận dụng các kỹ thuật dạy học
phân hóa phân hóa
3.4. Tƣ vấn, hỗ trợ các nhóm học sinh
hoàn thành nhiệm vụ học tập
4.Đánh giá 4.1.Thiết kế công cụ đánh giá theo
kết quả hƣớng phân hóa
dạy học 4.2.Tổ chức đánh giá theo hƣớng phân
theo hóa và phân tích kết quả đánh giá
hƣớng 4.3.Theo dõi đƣợc sự tiến bộ của
phân hóa học sinh
Mức độ nhu cầu bồi dƣỡng Các năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
4.4.Xây dựng hồ sơ năng lực của
học sinh
4.5.Sử dụng kết quả đánh giá để điều
chỉnh quá trình dạy học
5.Phát 5.1.Phân tích chƣơng trình dạy học
triển chủ 5.2.Thiết kế và tổ chức chủ đề dạy học
đề/chuyên tự chọn theo hƣớng phân hóa
đề dạy học
theo
hƣớng
phân hóa
Câu 4: Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa của Phòng Giáo dục - Đào tạo
đã đƣợc triển khai theo các mức độ nào sau đây?
Mức độ thực hiện Quy trình bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Khảo sát đánh giá năng lực giáo viên về dạy học
phân hóa
2.Khảo sát nhu cầu bồi dƣỡng năng lực dạy học phân
hóa của giáo viên THCS.
3.Phân tích kết quả khảo sát xây dựng chƣơng trình,
nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên.
4.Phân tích kết quả khảo sát xây dựng chƣơng trình, nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên.
5.Lập danh sách giáo viên tham gia bồi dƣỡng và tổ chức hoạt động bồi dƣỡng
6. Giám sát, đánh giá kết quả bồi dƣỡng và sử dụng
kết quả đánh giá để điều chỉnh hoạt động bồi dƣỡng tiếp theo
Câu 5: Báo cáo viên đã sử dụng những phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa nào sau đây các mức độ mức độ sử dụng?
Mức độ thực hiện Phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học
phân hóa 1 2 3 4 5
1.Diễn giảng
2.Dạy học giải quyết vấn đề
3. Thảo luận và làm việc nhóm
4.Phƣơng pháp nghiên cứu tình huống
5. Phƣơng pháp thực hành, làm mẫu bắt chƣớc
6. Các phƣơng pháp khác
Câu 6: Phòng Giáo dục – Đào tạo thành phố Hà Giang đã triển khai những hình thức
tổ chức bồi dƣỡng nào sau đây và mức độ thực hiện?
(Rất TX 5 điểm…… chƣa thực hiện 1 điểm)
Hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học Mức độ thực hiện
phân hóa 1 2 3 4 5
1.Bồi dƣỡng trực tiếp
2.Bồi dƣỡng trực tuyến
3.Tự bồi dƣỡng theo hình thức giao nhiệm vụ và
tài liệu bồi dƣỡng
4.Kết hợp giữa bồi dƣỡng trực tuyến với trực tiếp
5.Bồi dƣỡng qua sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hƣớng nghiên cứu bài học
6. Tổ chức hội thảo chuyên đề về dạy học phân hóa
7. Thi giáo viên dạy giỏi về dạy học phân hóa
8.Các hình thức khác
Câu 7: Kết quả của hoạt động bồi dƣỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên
THCS đƣợc đánh giá nhƣ thế nào và mức độ thực hiện?
(Rất TX 5 điểm…… chƣa thực hiện 1 điểm)
Mức độ thực hiện Hình thức, nội dung đánh giá kết quả bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa 1 2 3 4 5
1.Đánh giá theo bài thu hoạch
2.Đánh giá bản thiết kế giáo án dạy học phân hóa
của nhóm giáo viên
3.Đánh giá bản thiết kế giáo án dạy học phân hóa
của từng giáo viên
4.Nội dung và hình thức khác
Câu 8: Phòng Giáo dục – Đào tạo lập kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung công việc sau đây và mức độ thực hiện?
Nội dung kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học Mức độ thực hiện
phân hóa cho giáo viên 1 2 3 4 5
1.Khảo sát nhu cầu để xác định nội dung bồi dƣỡng
2.Xây dựng chƣơng trình bồi dƣỡng
3.Lựa chọn báo cáo viên và đội ngũ giáo viên cốt
cán hỗ trợ bồi dƣỡng
4. Chuẩn bị tài liệu bồi dƣỡng để chuyển giao cho
giáo viên
5. Huy động các nguồn lực đảm bảo điều kiện bồi
dƣỡng
6. Xây dựng cơ chế giám sát hoạt động bồi dƣỡng
7.Xây dựng kế hoạch xác định tiêu chí đánh giá
kết quả bồi dƣỡng và dự kiến kết quả cần đạt
8.Xác định thời gian, địa điểm tổ chức bồi dƣỡng
và chế độ chính sách cho giáo viên
9.Các nội dung khác
Câu 9: Phòng Giáo dục - Đào tạo đã tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung công việc sau đây và
mức độ thực hiện?
Nội dung tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng Mức độ thực hiện
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên 1 2 3 4 5
1.Thành lập Ban chỉ đạo bồi dƣỡng giáo viên
2.Phân công phân nhiệm trong tổ chức bồi dƣỡng
năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên
3.Bồi dƣỡng năng lực cho báo cáo viên và giáo
viên cốt cán
4.Thống nhất xác định các hình thức tổ chức bồi
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa
5.Phân cấp giữa phòng và trƣờng trong thực
hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên
6. Huy động các nguồn lực đảm bảo điều kiện bồi
dƣỡng
7. Tổ chức và thực hiện cơ chế giám sát hoạt
động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho
giáo viên
8.Xây dựng lực lƣợng và tổ chức giám sát, đánh
giá kết quả bồi dƣỡng và sử dụng kết quả để điều
chỉnh quá trình bồi dƣỡng
9.Thực hiện các chế độ chính sách đối với giáo
viên tham gia bồi dƣỡng
10. các nội dung khác
Câu 10: Phòng Giáo dục – Đào tạo đã chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung công việc sau đây và
mức độ thực hiện?
Nội dung chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi Mức độ thực hiện
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
1.Chỉ đạo chuẩn bị lực lƣợng bồi dƣỡng giáo viên
2.Chỉ đạo thực hiện nội dung, chƣơng trình bồi
dƣỡng đã xây dựng
3.Chỉ đạo đa dạng hóa phƣơng pháp và hình thức
tổ chức bồi dƣỡng
4.Chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá kết quả bồi
dƣỡng
5.Chỉ đạo phát huy vai trò tự bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa cho giáo viên tại trƣờng
6. Chỉ đạo huy động các nguồn lực đảm bảo điều
kiện bồi dƣỡng
7. Chỉ đạo các trƣờng tổ chức giờ dạy minh họa
về dạy học phân hóa cho giáo viên theo hình thức
nghiên cứu bài học
8.Chỉ đạo đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực
dạy học phân hóa khách quan, công bằng, tạo
động lực cho hoạt động tự bồi dƣỡng của GV
9.Chỉ đạo điều chỉnh kế hoạch nếu có
10. các nội dung khác
Câu 11: Phòng Giáo dục - Đào tạo đã tiến hành kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên nhƣ thế nào với các nội dung
công việc sau đây và mức độ thực hiện?
Nội dung KTĐG thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng Mức độ thực hiện
năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
1.Kiểm tra công tác lập kế hoạch bồi dƣỡng của
các trƣờng
2.Kiểm tra công tác lập kế hoạch của phòng và
triển khai kế hoạch tới các trƣờng
3.Kiểm tra công tác tổ chức thực hiện kế hoạch
bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo
viên THCS
4.Kiểm tra công tác chuẩn bị và điều kiện thực
hiện hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho
giáo viên
5.Kiểm tra tiến trình thực hiện chƣơng trình, nội
dung bồi dƣỡng
6.Kiểm tra việc thực hiện các chế độ chính sách
đối với giáo viên tham gia bồi dƣỡng
7.Kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả bồi dƣỡng
đối với từng giáo viên tham gia bồi dƣỡng
8.Các nội dung khác
Câu 12: Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên chịu
ảnh hƣởng nhƣ thế nào của các nhân tố sau đây và mức độ ảnh hƣởng?
Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động bồi Mức độ thực hiện
dƣỡng năng lực dạy học phân hóa cho GV 1 2 3 4 5
1.Năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp Phòng
và cấp trƣờng
2.Năng lực và thái độ tham gia bồi dƣỡng của
giáo viên
3.Nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng
4.Các chế độ chính sách đối với hoạt động bồi
dƣỡng và giáo viên
5. Điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính phục vụ
bồi dƣỡng
6. Năng lực bồi dƣỡng của báo cáo viên
7.Sự quan tâm của các cấp quản lý, chính quyền
địa phƣơng đối với hoạt động bồi dƣỡng
8.Các nội dung khác
Trân trọng cảm ơn thầy(cô)!
PHỤ LỤC III
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ VÀ GIÁO VIÊN VỀ TÍNH
CẦN THIẾT VÀ KHẢ THI CỦA CÁC BI N PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC
PHÂN HÓA ĐƢỢC ĐỀ XUẤT
(Dành cho CBQL, GV các trường THCS) Thầy/cô xin vui lòng cho biết ý kiến đánh giá của mình về mức độ cần thiết
của các biện pháp quản lý dạy học phân hóa đƣợc đề xuất sau:
Mức độ cần thiết Mức độ khả thi
Biện pháp đề xuất
Không CT Cần thiết Không khả thi Khả thi Rất khả thi Rất cần thiết
1.Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của DHPH và bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên. 2. Xác định nhu cầu, nội dung bồi dƣỡng, xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên THCS. 3. Tổ chức xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán tƣ vấn hỗ trợ đồng nghiệp hoàn thiện năng lực DHPH. 4.Chỉ đạo bồi dƣỡng nâng cao năng lực DHPH cho giáo viên thông qua sinh hoạt chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học, hội giảng . 5.Giám sát, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực DHPH cho giáo viên ở các trƣờng THCS thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang
Trân trọng cảm ơn thầy(cô)!