Nghiên cứu Y học <br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br />
<br />
RỐI LOẠN ĐÔNG MÁU TRONG SỐC NHIỄM KHUẨN TRẺ EM <br />
Phùng Nguyễn Thế Nguyên* <br />
<br />
TÓM TẮT <br />
Đặt vấn đề‐mục tiêu: Sốc nhiễm khuẩn thường gặp và hiện có tỷ lệ tử vong cao. Rối loạn đông máu là <br />
một trong những tổn thương gây ra bởi nhiễm khuẩn và sốc cũng như là nguyên nhân gây rối loạn chức <br />
năng các cơ quan. Chúng tôi khảo sát tình trạng rối loạn đông máu ở trẻ sốc nhiễm khuẩn tại khoa hồi sức <br />
bệnh viện Nhi đồng 1. <br />
Phương pháp nghiên cứu: Mô tả tiền cứu trên 83 trẻ sốc nhiễm khuẩn từ 10/2008 đến 4/2011. <br />
Kết quả: Tỷ lệ xuất huyết da là 15,7%, niêm là 26,5% tại thời điểm chẩn đoán. Hầu hết xuất huyết <br />
nhẹ. Xét nghiệm đông máu toàn bộ TQ và TCK, INR có bất thường nhiều nhất. Tỷ lệ giảm fibrinogen 60%. Tỷ lệ rối loạn đông máu trong 24 giờ đầu > <br />
53% theo Chương trình toàn cầu về kiểm soát nhiễm khuẩn nặng và sốc nhiễm khuẩn. Nhóm tử vong có rối <br />
loạn chức năng đông máu là 71,1% trong khi nhóm sống là 38,6%. Tỷ lệ truyền hồng cầu lắng 47% trong <br />
đó hầu hết truyền 1 đơn vị (125 ml) trong 24 giờ đầu. 15,7% truyền kết tủa lạnh và 1 trường hợp truyền <br />
tiểu cầu đậm đặc. <br />
Kết luận: Rối loạn chức năng đông máu có tỷ lệ cao trong sốc nhiễm khuẩn. Nhóm tử vong có rối loạn <br />
đông máu cao hơn nhóm sống và tỷ lệ truyền máu cao ở trẻ sốc nhiễm khuẩn. <br />
Từ khóa: sốc nhiễm khuẩn, rối loạn đông máu <br />
<br />
ABSTRACT <br />
COAGULATANT DISORDORS OF PEDIATRIC SEPTIC SHOCK <br />
Phung Nguyen The Nguyen * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 368‐373 <br />
Background‐ objectives: Septic shock is common condition and has a high mortality rate in our country <br />
currently. Coagulation disorder is not only one of the consequences caused by infection and shock but also a <br />
source of dysfunction of the other organs. We study coagulation disorders in pediatric septic shock in PICU at <br />
Children’s Hospital Number 1. <br />
Methods: Prospective described in 83 children with septic shock from October 2008 to April 2011. <br />
Results: At time of shock diagnosed, the cutaneous bleeding rate was 15.7% and the mucosa bleeding was <br />
26.5%. Most of them were mild hemorrhage. TQ, TCK and INR test were abnormal mainly. The rate of decreased <br />
fibrinogen 60%. The prevalence of coagulation <br />
disorders in the first 24 hours > 53% according to the surviving sepsis compaign. The rate of coagulation <br />
disorders was 71.1% in the mortality group while 38.6% in the alive group. The packed red blood cell transfusion <br />
rate was 46%, in which most of case needed 1 unit (125ml) in the first 24 hours. There were 15.7% cryoprecipate <br />
transfusion and 1 case of concentrated platelet transfusion. <br />
Conclusions: There were a high prevalence of coagulation disorders in septic shock. The coagulation <br />
disorder rate in the mortality group was higher than the live group, in addtion, the blood transfusion rate was <br />
high in pediatric septic shock. <br />
Key words: septic shock, coagulation disorder <br />
* Bộ Môn Nhi, Đại học Y Dược TP. HCM <br />
Tác giả liên lạc: TS. BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên ĐT: 098904385 <br />
<br />
368<br />
<br />
Email: phung.nguyen@ump.edu.vn<br />
<br />
Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản và Bà Mẹ Trẻ em <br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ <br />
<br />
PHƯƠNG PHÁP ‐ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU <br />
<br />
Sốc nhiễm khuẩn (SNK) là một hội chứng <br />
lâm sàng thường gặp tại khoa Hồi sức‐ Cấp cứu <br />
Nhi. Theo Jerry J. Zimmerman 5‐30% trẻ nhiễm <br />
khuẩn huyết sẽ diễn tiến đến sốc nhiễm khuẩn <br />
và hội chứng này chiếm 63% trẻ bị nhiễm khuẩn <br />
nhập khoa săn sóc tăng cường(14). Tại bệnh viện <br />
Nhi đồng 1 năm 1991‐1992 tỷ lệ SNK là 32,1%(3); <br />
năm 2003‐2005 tỷ lệ sốc nhiễm khuẩn là 53,27% <br />
ở trẻ nhiễm khuẩn huyết(1). Tử vong do SNK <br />
cũng rất cao, năm 2000‐2003 tại bệnh viện Nhi <br />
đồng 2 tỷ lệ tử vong là 86,5%(9). Năm 2003‐2005 <br />
tại bệnh viện Nhi đồng 1 tỷ lệ tử vong là 49%(1). <br />
Nghiên cứu tại bệnh viện Nhi Trung Ương năm <br />
2004 tỷ lệ tử vong là 81,6%. Theo Vũ Văn Đính <br />
tử vong do nhiễm khuẩn nặng và sốc nhiễm <br />
khuẩn là 20‐50% và khi có suy đa cơ quan tử <br />
vong là 80‐85%. <br />
<br />
Thiết kế nghiên cứu <br />
<br />
Rối loạn đông máu đã được ghi nhận ở <br />
bệnh nhân SNK và những bất thường này góp <br />
phần gây suy chức năng cơ quan và tử vong ở <br />
trẻ. Đông máu rãi rác trong lòng mạch là một <br />
rối loạn nặng gặp trong 38% bệnh nhân SNK <br />
và tỷ lệ tử vong khi có rối loạn này là 42‐86%. <br />
Việc chẩn đoán sớm rối loạn đông máu, giúp <br />
cho bác sĩ lâm sàng can thiệp kịp thời nhằm <br />
đánh giá và điều trị hiệu quả rối loạn đông <br />
máu, tránh tổn thương cơ quan và góp phần <br />
làm giảm tử vong ở trẻ. <br />
Cho đến nay chưa có công trình nào <br />
nghiên cứu rối loạn đông máu trong SNK ở trẻ <br />
em, vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm <br />
góp phần nghiên cứu rối loạn đông máu trong <br />
SNK. <br />
<br />
Mục tiêu đề tài <br />
1. Xác định tỷ lệ các biểu hiện lâm sàng rối <br />
loạn đông máu ở bệnh nhi SNK. <br />
2. Xác định tỷ lệ bất thường trên đông máu <br />
toàn bộ và diễn tiến của nó. <br />
3. Nhận xét quá trình điều chỉnh rối loạn <br />
đông máu. <br />
<br />
Nhi Khoa<br />
<br />
Chúng tôi thực hiện mô tả tiến cứu trên 83 <br />
trẻ SNK tại BV Nhi đồng 1. <br />
<br />
Tiêu chí chọn bệnh <br />
Chọn tất cả trẻ nhập khoa Cấp cứu ‐ Hồi <br />
sức Bệnh viện Nhi đồng 1 trong thời gian từ <br />
10/2008 đến 4/2011 được chẩn đoán SNK (bao <br />
gồm rối loạn chức năng tuần hoàn + tình trạng <br />
nhiễm khuẩn) theo tiêu chuẩn về chẩn đoán <br />
SNK đã thống nhất của Hội thảo Quốc tế về <br />
NKH năm 2002(9). <br />
<br />
Tiêu chí loại trừ <br />
Loại tất cả trẻ