Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol S ----*---I. T T U VỀ uỳ h Tha h Lo g v t 1. 2. Ng th g si h - 10- 1967 3. Na 4. Nam a h 5. i hu C u o –Th Trấ Long Thành – ồ g Nai tho i CQ -NR: 061.3547.395- TD 6. Fax: E-mail: htlong2011@yahoo.com.vn 7. Chứ v 8. v i o vi gt Tr II. TR 1. .7 . g T PT Lo g Ph T v ao hất 2. N h ih g 3. Chuyê g h 1. L h v ot o ah hu III. 2. S 3. C i h ghi D h ah i h ghi s g iế i h ghi C h viết ồ g ph To iả g d về i o lo i t tro g h g g ủa a a . d g v i axit phả ứ g h a h tí h oxi h a xả ra hi ho Trang 1 hất t h. d g lẫ hau. Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol V ẾT T Ứ ẤU T Ồ P Ủ ANKANOL ỀT I- LÍ DO Qua th i gia giả g d h thấ as h ―Viết g thứ si h ể ả h ấu t o h g iết phải l th g ph viết d h thế h g h h ấu t o o dễ hiểu d g o h ủa h ểh ế a ol‖ g hi viết g thứ g thứ d g si h l h u từ si h u. Nên ấu t o sai s ồ g ấu t o. i t p về ―Viết ứ thú d g dẫ h i t p về e h g iết phải ắt a ol‖ i a ol tôi hi gặp phải d g ủa a si h hi l ủa a hi d si h h g l i thiếu vì trù g ồ g ph ph p ởl p ồ g ph ất hiều th i gia Từ h t i phải tì d g g thứ ra ph it p g ợ dễ hi u quả ao. DU II- h ah ,B P PT Ự 1. Cơ sở lí luận Theo t i ể l t td g it p thì h si h phải tiế h h theo sau: Bước 1 Phải ắ ợ ặ iể ấu t o ủa ankanol (liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử là liên kết đơn C – C, có một nhóm hiđroxyl và mạch cacbon hở). Từ vẽ d g h a o (chỉ sườn cacbon). ưu ý + ợp hất từ + C h vẽ gu d g tạo của ankan). u ti Cắt vẽ h a o i hiều d g h. đã nói trong phần viết đồng phân cấu hắc lại: h thẳ g ột a bon l l i mạch chính . tr tử a o trở l ga g h h rồi di hu ể hi di hu ể phải xe h h tr h a o còn i xứ g v i d g ha không (dựa vào trục đối xứng hay cacbon đối xứng). Trang 2 h Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol Cắt th tr ột gu g hợp tử a o l ột h h a v di hu ể h ột h h. − ưu ý: S gu tử a o l h h phải hỏ h h hí h ít hất hai gu Nếu h h thứ t x gu x+ gu tử a o thì phải gắ từ gu h tr tử a o ở tử a o . trở i tí h từ Bước 2 s u tử a o s h. i xứ g ha a o i xứ g ủa h hí h. ưu ý + Nếu s gu tử h h thì ta h s lẽ hoặ + Nếu a o ủa tr i xứ g h hí h h hí h cacbon c gắ h h di hu ể h ò gu hẵ v gu h hí h h tử a o a o g ch chính là i xứ g. tử a o i xứ g l h hí h h g h h thì h a o h ếu s h h thì ta h h h thì h a o ở gi a l Bước 3 Gắ h hí h l s gu tử gu tử i xứ g. hi rox l O hi rox l tr v o từ g d g h a o h v di hu ể . h qua s t xe hi ồ g ph có trùng nhau không (nếu nhóm hiđroxyl đối xứng qua trục đối xứng hoặc cacbon đối xứng thì trùng nhau) Bước 4 ồ g ph iề s gu ể a o tử hi ro v o ỗi gu tử a o tro g từ g h a tr IV (áp dụng công thức: số nguyên tử hiđro = 4–số gạch nối xung quanh nguyên tử cacbon v iể tra l i. 2. Các dạng bài tập minh họa: Thí dụ 1 Ancol C3H8O ao hi u ồ g ph ấu t o? Viết g thứ ấu t o ủa các ồ g phân. B + ác bước thực hiện Vẽ d g i v i hợp hất o, h cacbon du h a o . h hở v a gu hất l C—C—C Trang 3 tử cacbon thì h ột d g Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol B h tr + Vì s gu i xứ g ha tử a o tro g i xứ g là cacbon ắ h * C h a o di hu ể 2* C gu hoặ C i xứ g v i gu (*) do tử a o s 3 C tử a o s tử a o s là gu h a o C hi rox l v o gu ta x dấu *) 1 + Ta thấ i xứ g. h hí h l s lẻ C B a o tử a o s qua h ò gắn nhóm hi rox l v o hai v trí gu tử a o s v gu tử a o s 2* 1 C 3 C 2* 1 C C 3 C OH (A) C OH (B) Vậy ancol C3H8O có 2 đồng phân cấu tạo là A, B B 4 iề s gu + ợp hất A Ngu tử hi ro v o tử a o s ba gu tử hi ro gu hai g h i xung quanh nên iề ỗi gu gu CH2 v iể tra l i i xu g qua h ột g h có tử a o s CH2 tử a o v iề gu tử a o s tử hi ro. CH3 OH (A) + ợp hất B Ngu i xu g qua h g h i xu g qua h tử a o s v iề tử hi ro a gu iề CH3 gu tử a o s gu ột nguyên tử hi ro CH OH (B) Trang 4 CH3 tử a o s ột g h ba Sáng kiến kinh nghiệm Cách viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol Thí dụ 2 Hợp hất h u ao hi u? Viết tổ g s C4H10O g thứ ấu t o ủa ồ g ph ồ g ph ấu t o a ol là tr . ác bước thực hiện: B Vẽ d g h a bon + Ancol C4H10O l a ol o hứ tử cacbon nên có hai d g h a o C C C h hở v ph C C C i xứ g hoặ i v i d g gu h A tử a o C C (B) h tr + nguyên hí h (A) B tử a o h tr hẵ v i xứ g. i xứ g vì h hí h s h h g h h 1 2 C 3 C 4 C C (truï ñoáxöùg) c i n (A) iv id g + hí h s hB gu h a o i xứ g l a o s (vì h tử a o lẻ 2* 1 C 3 C C 4 C (B) B ắ h hi rox l (OH) v o từ g d g h a o v di hu ể . +D g hA C xứ g v i gu gu v v trí tử a o s 4 v tử a o s gu i xứ g hau l tử a o s gu gu tử a o s h gắ v o hai v trí l hoặ gu cacbon s 4: Trang 5 tử a o s gu tử a o s i i xứ g v i tử a o s v gu tử