Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giáo dục học sinh chậm tiến

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC<br /> HỌC SINH CHẬM TIẾN<br /> <br /> Tác giả :<br /> Nguyễn Thị Tú<br /> Chức vụ:<br /> Giáo viên<br /> Đơn vị : Trường THPT Thuận Thành 1<br /> Năm học:<br /> 2015-2016<br /> <br /> 1<br /> <br /> I. TÊN ĐỀ TÀI:<br /> <br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC<br /> HỌC SINH CHẬM TIẾN<br /> II. ĐẶT VẤN ĐỀ:<br /> 1. Tầm quan trọng của việc giáo dục học sinh chậm tiến trong trường<br /> phổ thông:<br /> Giáo dục học sinh chậm tiến là một trong những mục tiêu quan trọng<br /> trong công tác giáo dục ở trường trung học phổ thông hiện nay. Trong đó, việc<br /> giáo dục học sinh chậm tiến ngày càng tiến bộ có ý nghĩa góp phần làm hạn chế<br /> những khuyết điểm của học sinh. Khắc phục những tồn tại ở học đường để môi<br /> trường giáo dục luôn phát triển lành mạnh, tạo điều kiện cho các em môi trường<br /> học tập và rèn luyện tốt nhất. Vì vậy việc nghiên cứu và áp dụng “Biện pháp<br /> giáo dục học sinh chậm tiến” trong công tác chủ nhiệm sẽ giúp cho giáo viên<br /> chủ nhiệm thực hiện tốt vai trò quản lý, giáo dục của mình. Làm cho hiệu quả<br /> giáo dục mang tính chất thiết thực hơn, chất lượng hơn.<br /> 2. Thực trạng học sinh PTTH và những vấn đề về giáo dục học sinh<br /> chậm tiến:<br /> Việc giáo dục hạnh kiểm cho học sinh ở trường THPT hiện nay đang gặp<br /> rất nhiều khó khăn nhất định. Ở lứa tuổi này, các em có những biểu hiện, suy<br /> nghĩ hành động còn nông nổi. Mặc dù sự phát triển về tâm sinh lý của các em có<br /> thể xem như là ổn định. Nhưng các em chưa thể vững vàng nếu như không được<br /> giáo dục đến nơi, đến chốn, không được định hướng đúng lúc, đúng chỗ. Mọi sự<br /> cám dỗ ở ngoài học đường dễ lôi kéo các em sa vào các cạm bẫy và dễ dàng bỏ<br /> bê việc học, học hành sa sút hẳn. Hoặc học sinh bị mất căn bản kiến thức sẽ deã<br /> xa rời học tập. Bên cạnh đó một bộ phận phụ huynh học sinh lo làm kinh tế, phó<br /> mặc con cái cho nhà trường.<br /> Thật vậy giáo dục hạnh kiểm cho học sinh đã khó, giáo dục học sinh chậm<br /> tiến càng khó hơn. Hầu hết ở các lớp đều có học sinh chậm tiến. Sự chậm tiến<br /> của các em đều do những nguyên nhân tương tự như nhau, từ những môi trường<br /> và tác động khác nhau.<br /> .<br /> 3. Lý do chọn đề tài:<br /> Từ những băn khoăn, mong muốn đem lại hiệu quả cao trong công tác chủ<br /> nhiệm và giáo dục học sinh chậm tiến. Thực hiện tốt nhất mục tiêu: “Xây dựng<br /> trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Tôi đã nghiên cứu và áp dụng đề tài<br /> này trong suốt những năm qua.<br /> III. CƠ SỞ LÝ LUẬN:<br /> Sinh thời, Bác Hồ luôn coi trọng cái đức của con người. Bác bảo “Cái đức<br /> như gốc của cây, như ngọn nguồn của sông suối”. “Có tài mà không có đức là<br /> <br /> 2<br /> <br /> kẻ phá hoại mà thôi”. Điều này cho thấy việc giáo dục hạnh kiểm cho học sinh<br /> THPT nhất là học sinh chậm tiến thật sự là một công việc vô cùng quan trọng<br /> trong sự nghiệp giáo dục của nhà giáo. Trong công tác chủ nhiệm, hiệu quả của<br /> công tác giáo dục đạt đến mức độ nào hoàn toàn phụ thuộc vào kết quả giáo dục<br /> hạnh kiểm cho học sinh chậm tiến trong một năm học của một lớp học mà giáo<br /> viên đảm nhiệm. Lớp học có những học sinh nghịch ngợm, trốn học, gây gỗ,<br /> đánh nhau, mê game... mà giáo viên không quan tâm thì việc học tập của các em<br /> ngày càng giảm sút, thậm chí dẫn đến bỏ học, sa vào những tệ nạn xã hội.<br /> Thật vậy, việc giáo dục các đối tượng học sinh chậm tiến, học sinh cá biệt<br /> chúng ta phải tìm ra những giải pháp thích hợp. Định hướng đúng đắn cho các<br /> em trong các hoạt động giáo dục. Chúng ta không thể áp dụng cách thức giáo<br /> dục của trung học phổ thông giống như trung học cơ sở, tiểu học. Có như vậy thì<br /> chúng ta mới có thể giáo dục học sinh một cách đúng đắn nhất về nhân cách<br /> cũng như nhận thức của học sinh trong từng giai đoạn phát triển. Tuy nhiên<br /> trong mỗi giai đoạn phát triển khác nhau của học sinh. Chúng ta cũng không thể<br /> áp dụng một cách cứng nhắc, rập khuôn mà tùy thuộc vào từng đối tượng học<br /> sinh mà ta có những cách thức giáo dục thích hợp nhất cho các em. Để các em<br /> có thể phát triển một cách hài hòa trong học tập, nhận thức và hành vi.<br /> IV. CƠ SỞ THỰC TIỄN:<br /> Sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi nhận thấy rằng việc giáo dục<br /> học sinh chậm tiến có hiệu quả là một trong những mục tiêu quan trọng góp<br /> phần nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THPT hiện nay.<br /> Trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi đã phải đối đầu với những<br /> tình huống gay cấn, những sai phạm, vi phạm ở lớp, ở trường, ở gia đình do<br /> những học sinh chậm tiến, cá biệt gây ra.<br /> Một thực trạng nữa là các em học yếu, dễ bị bạn bè lôi cuốn, cám dỗ, sa<br /> vào “bóng đen” ngoài xã hội như : game, rượu chè, bài bạc, gây rối, đánh nhau,<br /> kể cả trộm cướp, ma túy. Các em dễ bị lợi dụng, tiếp tay những hành vi xấu,<br /> những thói quen xấu khiến các em thờ ơ với việc học, trốn học, bỏ giờ. Nếu như<br /> không có biện pháp thích hợp để ngăn chặn và uốn nắn kịp thời thì nguy cơ bỏ<br /> học của học sinh cá biệt sẽ xảy ra. Không những vậy mà tình trạng này còn ảnh<br /> hưởng xấu đến nề nếp học tập của lớp, ảnh hưởng đến cả quá trình giáo dục của<br /> lớp,cuả nhà trường.<br /> Thực tế cho thấy rất nhiều phụ huynh ở xa địa bàn trường học, ít có thời<br /> gian theo dõi việc sinh hoạt, học tập của con. Nên không biết con mình học tập,<br /> quan hệ với bạn bè như thế nào ? Nhất là những học sinh ở nhà thuê, nhà trọ thì<br /> càng thoát khỏi sự quan tâm của cha mẹ. Đây cũng là một trong những nguyên<br /> nhân làm cho học sinh chậm tiến lại càng chậm tiến hơn.<br /> Vậy làm thế nào để quản lý các em tốt nhất, làm thế nào để từng bước<br /> giáo dục các em học sinh chậm tiến, cá biệt ngày càng tiến bộ về mọi mặt. Tôi<br /> luôn baên khoaên , suy nghĩ và từ những kinh nghiệm sau nhiều năm làm công tác<br /> chủ nhiệm. Tôi đã áp dụng “Một số biện pháp giáo dục học sinh chậm tiến”<br /> <br /> 3<br /> <br /> nhằm khắc phục, hạn chế những khuyết điểm cho các em, định hướng đúng đắn<br /> những hành vi, những chuẩn mực cần phải có ở học sinh cấp III.<br /> V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:<br /> 1. Biện pháp thực hiện:<br /> a. Tìm hiểu, phân nhóm học sinh lớp chủ nhiệm:<br /> - Để giáo dục học sinh có hiệu quả thì giáo viên chủ nhiệm phải hiểu sâu<br /> sắc về các em. Từ đó mới có thể đặt ra được những tác động sư phạm thích hợp.<br /> Trước tiên giáo viên chủ nhiệm tiến hành cho học sinh làm lý lịch đầu năm (Họ<br /> và tên, ngày tháng năm sinh, nơi đang ở ghi cụ thể thôn, xã, huyện). Họ tên cha<br /> mẹ hoặc người nuôi dưỡng, nghề nghiệp, số điện thoại cần liên lạc. Đặc biệt yêu<br /> cầu các em ghi cụ thể hoàn cảnh gia đình của mình.<br /> - Trao đổi với học sinh để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, xu hướng, sở<br /> thích, thái độ trong quan hệ với tập thể lớp.<br /> - Trao đổi với giáo viên chủ nhiệm và các giáo viên bộ môn của năm học<br /> trước về tình hình chung của lớp cũng như tình hình học tập và rèn luyện của<br /> học sinh.<br /> - Trao đổi với phụ huynh học sinh để có thêm những thông tin về đối<br /> tượng học sinh. (Qua việc tổ chức họp phụ huynh học sinh mỗi năm học).<br /> Qua việc tìm hiểu học sinh, giáo viên chủ nhiệm phân nhóm đối tượng<br /> giáo dục của mình theo các nội dung mà mình định tìm hiểu chẳng hạn như: Về<br /> hoàn cảnh gia đình (thành phần gia đình, bao nhiêu anh chị em..). Về đặc điểm<br /> của học sinh (kết quả học tập và rèn luyện của những năm học trước, về nguyện<br /> vọng, sở thích...). Kết quả phân nhóm học sinh được ghi vào sổ chủ nhiệm theo<br /> từng mục nội dung, như vậy giáo viên chủ nhiệm đã có bức tranh toàn cảnh về<br /> tình hình học sinh của lớp cũng như của từng cá nhân học sinh. Trên cơ sở đó<br /> giáo viên dự kiến kế hoạch công tác giáo dục đối với lớp và đối với từng cá nhân<br /> học sinh.<br /> Giáo viên chủ nhiệm lớp có thể phân học sinh của lớp thành 3 nhóm:<br /> + Nhóm 1: Gồm những học sinh tích cực.<br /> + Nhóm 2: Gồm những học sinh không có biểu hiện gì xấu nhưng không<br /> thể hiện rõ tính tích cực của mình trong tập thể lớp.<br /> + Nhóm 3: Đó là những học sinh có nhiều biểu hiện yếu kém về học tập,<br /> hay vi phạm nội quy nhà trường; những em này cần phải được quan tâm nhiều<br /> nhất.<br /> b. Bầu Ban Cán sự lớp và phân công cụ thể:<br /> * Lựa chọn đội ngũ:<br /> Để chọn một đội ngũ cán bộ lớp tốt phải dựa trên cơ sở:<br /> <br /> 4<br /> <br /> + Học sinh có đạo đức tốt và kết quả học tập khá, giỏi.<br /> + Kinh nghiệm chỉ đạo lớp từ những năm học trước hoặc có uy tín trước<br /> tập thể lớp, nói năng truyền cảm lưu loát trước đám đông.<br /> + Có ý thức làm gương cho các bạn về học tập, tác phong đi đầu trong<br /> mọi công tác, để gây ảnh hưởng và sự tôn trọng trong bạn bè.<br /> + Có đủ tư cách thay mặt giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở kịp thời các biểu<br /> hiện sai trái. Góp ý với bạn bè về những vi phạm: không thuộc bài, đi học trễ,<br /> nói chuyện trong lớp, bỏ giờ...<br /> * Nhiệm vụ cụ thể của Ban cán sự lớp:<br /> Mỗi một chức vụ của cán sự lớp đều gắn với một nhiệm vụ cụ thể. GVCN<br /> cần giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cán sự lớp để ban cán sự lớp phát huy tốt<br /> nhất vai trò của mình.<br /> - Lớp trưởng: Tổ chức, theo dõi hoạt động tự quản của lớp (dưới sự chỉ<br /> đạo, cố vấn của giáo viên chủ nhiệm) như: Các tiết sinh hoạt tập thể lớp hằng<br /> tuần, các cuộc hội ý cán bộ cốt cán của lớp, các hoạt động giáo dục theo qui mô<br /> lớp. Luôn luôn có trách nhiệm quản lý lớp trong mọi hoạt động tập thể của<br /> trường, nhận xét, đánh giá kết quả thi đua các mặt của lớp hằng tháng, học kỳ và<br /> năm học.<br /> - Lớp phó học tập: Tổ chức, điều khiển các hoạt động tự quản học tập của<br /> lớp, tổ chức thi tìm hiểu, giải đáp thắc mắc trong học tập. Đề xuất với giáo viên<br /> chủ nhiệm, giáo viên bộ môn về kế hoạch, nội dung học tập. Tổ chức trao đổi<br /> kinh nghiệm học tập, điều khiển các cán sự bộ môn hoạt động tự học. Có kế<br /> hoạch giúp đỡ các bạn yếu kém, theo dõi, đánh giá kết quả học tập của lớp hằng<br /> tuần, hằng tháng, học kỳ. Báo cáo với giáo viên chủ nhiệm, trao đổi với đội ngũ<br /> tự quản để có nhận định đánh giá hoạt động chung của lớp.<br /> - Lớp phó văn thể mỹ: Điều khiển và theo dõi các hoạt động văn thể của<br /> lớp. Tham gia tập huấn múa hát tập thể, các hoạt động văn nghệ do trường đề ra.<br /> Hằng tuần nhận xét đánh giá kết quả trước lớp.<br /> - Lớp phó Lao động – Kỷ luật: Nhận nhiệm vụ, tổ chức, phân công, điều<br /> khiển các buổi lao động, vệ sinh của lớp.Nhận xét, đánh giá kết quả. Bên cạnh<br /> đó hỗ trợ cho lớp trưởng việc theo dõi kỷ luật của lớp. Haèng tuaàn,haèng thaùng<br /> (hoặc học kỳ) tổng hợp kết quả và báo cáo cho lớp trưởng.<br /> - Nhiệm vụ của Bí thư: Nắm bắt và tiếp thu những thông báo, chỉ thị của<br /> Đoàn trường để kịp thời triển khai cho đoàn viên trong chi đoàn thực hiện đầy<br /> đủ.<br /> - Tổ trưởng: Theo dõi quản lý tổ viên trong tổ về các mặt học tập, nề nếp,<br /> tác phong, điểm hoạt động... Hằng tuần tổng kết báo cáo cho lớp trưởng.<br /> Thường xuyên đôn đốc nhắc nhở các thành viên trong tổ thực hiện đúng theo nội<br /> quy của lớp, của trường.<br /> <br />