Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy kỹ năng nghe môn tiếng anh cho học sinh trung học

1<br /> <br /> SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH SÓC TRĂNG<br /> TRƯỜNG THPT TRẦN VĂN BẢY<br /> <br /> Đề tài<br /> <br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO<br /> HIỆU QUẢ GIẢNG DẠY KỸ NĂNG NGHE<br /> MÔN TIẾNG ANH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC<br /> <br /> Người thực hiện: SƠN KIM LỄ<br /> Môn giảng dạy: Tiếng Anh<br /> ( 24/ 05/ 2015 )<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> A. ĐẶT VẤN ĐỀ: ……………………………………......................…………….......3<br /> I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: …………………………………………………………… 3<br /> II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: ……………………….....………..…………….........4<br /> III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU: ……………………………….....…………………..4<br /> IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: ………..……………………..........4<br /> V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: ………..…………………………………..........4<br /> B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: ………...……………………………………………......5<br /> I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: ……………….…….……………………………………….......5<br /> 1. Mục đích dạy học: ………..………….…………………………………........5<br /> 2. Các yếu tố cơ bản trực tiếp tác động đến hiệu quả của tiết dạy nghe: ............5<br /> II. THỰC TRẠNG DẠY NGHE MÔN TIẾNG ANH TRƯỜNG THPT TRẦN<br /> VĂN BẢY: …................................................................................................................6<br /> 1. Ưu điểm: ……......……………………………………………………….......6<br /> 2. Tồn tại: ……………………………….......…………………………….........7<br /> III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP THỰC TẾ ĐỂ TIẾN HÀNH MỘT TIẾT DẠY NGHE<br /> ĐẠT HIỆU QUẢ:...........................................................................................................9<br /> 1. Lập kế hoạch cho một tiết dạy nghe: ..............................................................9<br /> 2. Thực hiện tốt tiến trình dạy nghe: .................................................................10<br /> IV. BÀI GIẢNG MẪU: ................................................................................................12<br /> V. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC SAU KHI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI: .......................17<br /> C. KẾT LUẬN: ………………………………………….............................……......18<br /> I. NHỮNG NÉT CƠ BẢN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: ..............................18<br /> II. NHŨNG KIẾN NGHỊ: ………………….......................………………………....19<br /> <br /> 3<br /> <br /> A. ĐẶT VẤN ĐỀ:<br /> I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:<br /> Như chúng ta đã biết, mục tiêu của môn Tiếng Anh là nhằm hình thành và phát<br /> triển ở học sinh những kiến thức kỹ năng cơ bản về tiếng Anh và những phẩm chất trí<br /> tuệ cần thiết để tiếp tục học lên những cấp bậc cao hơn hoặc đi vào cuộc sống lao<br /> động. Vì vậy SGK Tiếng Anh THPT mới từ lớp 10 đến lớp 12 đều được biên soạn<br /> theo cùng một quan điểm xây dựng chương trình, đó là quan điểm chủ điểm (thematic<br /> approach) và đề cao các phương pháp học tập chủ động của học sinh.<br /> Cả bốn kỹ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết được phối hợp thực hiện trong các hoạt<br /> động trên lớp. Một trong bốn kỹ năng mà người học tiếng Anh nói chung cũng như<br /> học sinh THPT nói riêng thường gặp những khó khăn nhất định trong quá trình học đó<br /> là kỹ năng Nghe. Trên thực tế để có được kỹ năng nghe tiếng Anh thì người học ngoại<br /> ngữ phải có quá trình luyện nghe thường xuyên, lâu dài với những hình thức và nội<br /> dung nghe khác nhau. Việc dạy và học nghe môn tiếng Anh tuy không còn mới mẻ<br /> nhưng rất khó đối với người học, đặc biệt là đối với giáo viên và hầu hết học sinh bậc<br /> THPT.<br /> Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong muốn sẽ phần nào giúp giáo viên dần<br /> khắc phục những khó khăn để tiến hành dạy nghe môn tiếng Anh có hiệu quả hơn, học<br /> sinh tích cực hơn, chủ động hơn khi tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của bài học. Đó cũng<br /> là lý do mà tôi chọn đề tài này cho nghiên cứu của mình.<br /> II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:<br /> Xã hội ngày càng phát triển, Tiếng Anh là một trong những ngôn ngữ được rất<br /> nhiều người theo học do nhu cầu giao tiếp, học tập và nghiên cứu. Vì vậy nhu cầu và<br /> phương tiện học tập môn tiếng Anh của người học ngày càng cao. Tuy nhiên, đối với<br /> học sinh bâc THPT vùng xa xôi nói chung và học sinh trường THPT Trần Văn Bảy nói<br /> riêng, ý thức về tầm quan trọng của bộ môn tiếng Anh chưa cao. Từ những thực tế<br /> trên, người giáo viên dạy tiếng Anh phải không ngừng tìm tòi, cải tiến phương pháp<br /> dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, giúp các em từng bước nhận thức<br /> được tầm quan trọng của bộ môn này.<br /> Trong chương trình sách giáo khoa tiếng Anh bậc THPT, nội dung bài dạy được<br /> trình bày theo 4 kỹ năng. Trong đó, kỹ năng Nghe là một trong những kỹ năng được<br /> chú trọng phát triển trong các phương pháp dạy ngoại ngữ mới. Kỹ năng Nghe có tầm<br /> <br /> 4<br /> <br /> quan trọng cao vì học sinh không thể giao tiếp bằng lời nói nếu không hiểu được<br /> những gì nghe được.<br /> Với việc nghiên cứu thành công đề tài, sáng kiến kinh nghiệm này sẽ giúp giáo<br /> viên có được những kinh nghiệm sau:<br /> 1. Tạo tâm thế thoải mái, năng động, chủ động học tập cho học sinh trong tiết<br /> luyện tập kỹ năng nghe tiếng Anh.<br /> 2. Cách thức tổ chức một tiết dạy nghe có hiệu quả; Trình tự một tiết dạy nghe<br /> được tiến hành một cách hợp lý.<br /> 3. Hướng dẫn học sinh tự luyện tập, rèn luyện để có kỹ năng, kỹ xảo nghe tiếng<br /> Anh.<br /> III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:<br /> Khi nghiên cứu đề tài này, tôi phải thực hiện các nhiệm vụ sau:<br /> 1. Nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn giảng dạy và rèn luyện kỹ năng nghe tiếng<br /> Anh, các kỹ thuật dạy nghe.<br /> 2. Thao giảng, dạy thử nghiệm.<br /> 3. Dự giờ đồng nghiệp, trao đổi, rút kinh nghiệm.<br /> 4. Kiểm tra, đánh giá kết quả việc nắm bắt nội dung bài của học sinh, để từ đó<br /> có sự điều chỉnh, bổ sung hợp lý.<br /> IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:<br /> Đề tài xoay quanh vấn đề nghiên cứu giảng dạy và học tập môn nghe tiếng Anh<br /> của giáo viên và học sinh bậc THPT ở các lớp 10 và 12 trường THPT Trần Văn Bảy.<br /> Song đối tượng nghiên cứu điển hình mà tôi đã mạnh dạn áp dụng đề tài này là học<br /> sinh lớp 10ª4.<br /> V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:<br /> 1. Quan sát: Tìm tòi nghiên cứu, tiến hành dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp.<br /> 2. Trao đổi, thảo luận: Sau các tiết dạy dự giờ và dự giờ các tiết dạy của đồng<br /> nghiệp, tôi cùng đồng nghiệp tiến hành trao đổi, thảo luận để từ đó rút ra được những<br /> kinh nghiệm cho tiết dạy.<br /> 3. Thực nghiệm: Tiến hành dạy thử nghiệm theo từng mục đích yêu cầu cụ thể<br /> ở một số tiết dạy nghe.<br /> 4. Kiểm tra, đánh giá: Đánh giá việc nắm bắt nội dung bài của học sinh qua<br /> hoạt động nghe và làm các bài tập trên lớp, các lần kiểm tra, đối chiếu các kết quả học<br /> tập của học sinh từ đó rút ra được phương pháp dạy tốt nhất cho các em.<br /> <br /> 5<br /> <br /> B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:<br /> I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:<br /> 1. Mục đích dạy học:<br /> Mục đích của việc dạy ngoại ngữ không phải là cung cấp cho học sinh kiến<br /> thức của ngôn ngữ đó, mà mục đích cuối cùng của việc dạy ngoại ngữ là dạy cho học<br /> sinh khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ đó. Khả năng giao tiếp của học sinh thể hiện<br /> qua các kỹ năng: Nghe, Nói, Đọc, Viết. Kỹ năng nghe của học sinh được hình thành<br /> qua một quá trình học tập rèn luyện trong môi trường Anh ngữ. Ngoài việc học tập ở<br /> trường lớp, học sinh phải tự học tập và rèn luyện kỹ năng nghe thông qua các hình<br /> thức và các phương thức khác nhau.<br /> Kỹ năng nghe là khả năng sử dụng kiến thức ngôn ngữ vào mục đích nghe hiểu<br /> bằng tiếng Anh.<br /> 2. Các yếu tố cơ bản trực tiếp tác động đến hiệu quả của tiết dạy nghe:<br /> a. Giáo viên:<br /> - Với phương pháp dạy học mới, tích cực thì giáo viên đóng vai trò chỉ đạo,<br /> điều khiển học sinh trong giờ học.<br /> - Để tiến hành một tiết dạy nghe có hiệu quả thì giáo viên cần thực hiện tốt các<br /> yếu tố cơ bản sau:<br /> + Chọn và sử dụng linh hoạt các kỹ thuật dạy nghe phù hợp với từng nội<br /> dung bài dạy.<br /> + Tổ chức, điều khiển lớp học, phân bố thời gian hợp lý.<br /> + Sáng tạo ra các đồ dùng dạy học phù hợp phục vụ cho tiết dạy.<br /> + Sử dụng thành thạo các phương tiện, các thiết bị đồ dùng dạy học phục<br /> vụ dạy nghe.<br /> + Truyền thụ kiến thức một cách truyền cảm, có logic nhằm lôi cuốn,<br /> hấp dẫn học sinh.<br /> b. Phương pháp, kỹ thuật dạy nghe: (Listening Techniques)<br /> - Phương pháp dạy nghe được hình thành bởi nội dung bài nghe. Nói cách khác,<br /> nội dung bài dạy nghe chi phối việc lựa chọn, vận dụng, phối hợp các phương pháp, kỹ<br /> thuật dạy nghe.<br /> - Mỗi kỹ thuật dạy học phù hợp với hình thức bài dạy cụ thể ( dạy ngữ pháp,<br /> dạy nói, dạy viết... )<br /> c. Các phương tiện thiết bị đồ dùng dạy học phục vụ cho viêc dạy nghe:<br /> <br />