Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp phát triển kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi

Chia sẻ: Yeukhongloi Yeukhongloi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

217
lượt xem 44
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngày nay, nội dung giáo dục kỹ năng sống đã được chú trọng. Tuy nhiên việc giáo dục kỹ năng sống chưa trở thành một môn học với 1 giáo trình chuẩn được áp dụng trong nhà trường. Xuất phát từ thực tế đó mà "Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp phát triển kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi" đã được nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp phát triển kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi

PHÒNG GD - ĐT QUẬN CẦU GIẤY TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Một số biện pháp phát triển kĩ năng sống cho trẻ 4- 5 tuổi Lĩnh vực/ Môn: Giáo dục mẫu giáo Tên tác giả : Nguyễn Thị Hà Giáo viên mẫu giáo Tài liệu kèm theo: NĂM HỌC 2011 – 2012
Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi phát triển kỹ năng sống I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Ngày nay trước sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thì rất nhiều các bậc phụ huynh có ít thời gian để quan tâm và trò chuyện cùng con cái chính vì vậy trẻ thường hay thu mình và rất ít khi giao tiếp với thế giới bên ngoài. Điều này ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển nhận thức, tình cảm của trẻ. Nhận thức được điều đó nhiều bậc phụ huynh đã tìm đến giải pháp an toàn cho con mình bằng cách tìm đến những lớp dạy kỹ năng sống cho con với mong muốn trẻ sẽ phát triển toàn diện. Gi¸o dôc kü n¨ng sèng lµ mét néi dung rÊt cÇn thiÕt ®Ó giúp trẻ khám phá thế giới tâm hồn mình một cách có định hướng, khiến trẻ quý trọng bản thân, nuôi dưỡng những giá trị sống nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực trong trẻ, giúp trẻ cân bằng cuộc sống trên bốn lĩnh vực nền tảng: thể trạng, tâm hồn, trí tuệ và tinh thần, từ đó xây dựng cho trẻ những kỹ năng sống hòa nhập với môi trường xung quanh. Ở mỗi một lứa tuổi thì trẻ cần có những sự tác động khác nhau đến kỹ năng sống của trẻ. Chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ từ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, là nền tảng cho quá trình học tập suốt đời của trẻ. Là một giáo viên tôi quan tâm đến những biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ đặc biệt ở lứa tuổi tôi đang giảng dạy mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi bởi trong những nghiên cứu khoa học gần đây về sự phát triển của não trẻ đã chỉ ra rằng: “Trẻ ở lứa tuổi này hoàn toàn có khả năng giao tiếp, khả năng tự kiểm soát thích nghi và thể hiện cảm giác của mình. Trẻ cũng hoàn toàn có khả năng hòa nhập, tự giải quyết vấn đề một cách tự lập. Đó chính là tiền đề gieo mầm hạt giống nhằm hình thành kỹ năng sống cho trẻ. Song do chưa được trú trọng nên trẻ lớp tôi hoàn toàn chưa có những kỹ năng sống cơ bản ấy. Vậy kỹ năng sống là gì ? Kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, tự tin vững vàng trước mọi khó khăn thử thách. Kỹ năng sống chính là chiếc thìa khóa vàng cho sự sống còn, sự phát triển và sự thành công của mỗi con người. Khi nhắc đến dạy kỹ năng sống, người ta cho rằng đó là một caí gì đó rất cao siêu, nhưng thực tế dạy kỹ năng sống là dạy những thói quen sinh hoạt rất thường ngày trong giao tiếp và ứng xử giữa trẻ với những con người và sự vật xung quanh. Đó cũng là những cảm nhận, cảm xúc của con người trước sự thay đổi của môi trường xung quanh. Vậy làm thế nào để có thể có một phương pháp truyền đạt đến trẻ những kỹ năng sống tốt nhất? Và dạy dưới hình thức nào?
Là một giáo viên mầm non, qua tìm tòi nghiên cứu, nhận thức sâu sắc ý nghĩa vai trò quan trọng của các kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ. Trái tim người mẹ hiền thứ hai đã thôi thúc tôi lựa chọn thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển kỹ năng sống”. Ngày nay, nội dung giáo dục kỹ năng sống đã được chú trọng. Tuy nhiên việc giáo dục kỹ năng sống chưa trở thành một môn học với 1 giáo trình chuẩn được áp dụng trong nhà trường. Qua việc áp dụng sáng kiến này tôi muốn đóng góp một phần nhỏ bé đưa ra một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi hình thành kỹ năng sống. Trong năm học 2011 - 2012 , tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi hình thành kỹ năng sống”. Thời gian thực hiện từ tháng 9/2011 đến tháng 5/2012. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Thuận lợi và khó khăn 1.1. Thuận lợi - Bản thân tôi là một giáo viên nhiệt tình với trẻ tâm huyết với nghề nghiệp - Sĩ số lớp ổn định, trẻ tiếp thu nhanh phát triển tốt cả thể chất và trí tuệ. - Giáo viên ở lớp phối kết hợp và thống nhất phương pháp, biện pháp dạy trẻ. - Trường MN Hoa Hồng có khuôn viên rộng rãi thoáng mát. Nhà trường có truyền thống và nhiều thành tích trong chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ MN. - BGH nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên học tập nâng cao chuyên môn và mua sắm cũng như bổ sung cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi để đảm bảo thực hiện tốt chất lượng giảng dạy. - Có nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy tiếp xúc với trẻ, nắm được tâm sinh lý của trẻ và những xu hướng phát triển của trẻ. 1.2. Khó khăn - Đây là nội dung giáo dục còn khá mới mẻ trong chương trình giáo dục trong chương trình giáo dục cho trẻ mầm non. Vì vậy còn ít tài liệu để tham khảo tìm hiểu. - Nhiều phụ huynh chưa hiểu và quan tâm đến việc giáo dục rèn luyện kỹ năng cho trẻ. - Số lượng trẻ trong lớp quá đông. Nhiều trẻ mới đi lớp chưa có nề nếp. - Việc tổ chức các hoạt động tập thể, trò chơi nhằm hình thành rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ còn khó khăn. - Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống phát triển hiện đại như: Internet, tivi, các trò chơi điện tử…
- Trẻ được sống trong môi trường quá bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm, không có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với môi trường xung quanh. 2. Thực trạng kĩ năng sống của trẻ Qua điều tra thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ tôi nhận thấy kết quả khảo sát trước khi thực hiện như sau: Đạt Chưa đạt Nội dung khảo sát Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số % lượng % 1. Kỹ năng giao tiếp 20 39 32 61 2. Kỹ năng thích nghi 16 31 46 69 3. Kỹ năng tự phục vụ và tự bảo vệ 15 29 47 71 4. Kỹ năng nhận thức. 23 44 29 56 5.Kỹ năng vận động. 17 32 45 68 6. Kỹ năng tự giải quyết vấn đề 11 21 41 79 7. Kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng nhóm. 10 20 42 80 8. Kỹ năng tự kiểm soát cảm xúc và tạo niềm vui 14 27 38 73 Từ những số liệu trên cho thấy kỹ năng sống và việc thực hiện các kỹ năng sống của trẻ là rất thấp. Vì vậy tôi đã mạnh dạn tìm cách trang bị, các kiến thức về kỹ năng sống và bền bỉ tận tâm rèn luyện những kỹ năng sống cơ bản nhất cho trẻ lớp tôi thông qua đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi hình thành kỹ năng sống”. 3. Các biện pháp thực hiện 3.1. Phương pháp phát triển kỹ năng giao tiếp Cách giao tiếp không chỉ quan trọng trong những năm trẻ đi học mà còn rất quan trọng đối với cuộc sống sau này của trẻ. Vậy cần làm gì để trẻ có thể hoàn thiện kĩ năng giao tiếp của mình? Kỹ năng giao tiếp được xem là một năng lực cần thiết cho trẻ mở rộng quan hệ từ trong gia đình cho đến ngoài nhà trường và xã hội. Đây là một kỹ năng phức tạp bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, vì thế ngoài những yếu tố của năng lực nội tại có sẵn nơi trẻ, thì các giáo viên cũng cần quan tâm áp dụng những biện pháp để giúp trẻ phát triển về kỹ năng giao tiếp thông qua việc tác động bằng cách kích thích nhiều giác quan, mà chủ yếu là nghe – nhìn và đụng chạm qua mắt, tai và xúc giác. Hãy giúp trẻ biết cách giao tiếp với bạn bè, ông bà, cha mẹ và người lạ thông qua cách luyện tập và giúp trẻ thực hành dần dần, tạo môi trường cho trẻ tiếp xúc và có cơ hội để giao tiếp, có thể thông qua cách cho trẻ đi nhiều nơi,
tiếp xúc với nhiều người, hoặc cho các trẻ chơi các trò chơi vận động ngoài trời theo nhóm nhỏ, các trò chơi đóng vai … Kỹ năng giao tiếp là một trong những kỹ năng nền tảng để giúp trẻ nhận biết các giá trị sống và hình thành các kỹ năng sống - Vì thế cần được quan tâm và giúp trẻ phát triển một cách tự nhiên - từng bước một trong suốt chiều dài phát triển nhân cách của trẻ. Ngôn ngữ được xem là công cụ chính trong việc giao tiếp, từ khi sinh ra cho đến khi bập bẹ những tiếng nói đầu tiên thì trẻ giao tiếp bằng tiếng khóc, và cử chỉ, ánh mắt... Khi trẻ bắt đầu nói và ngôn ngữ sẽ được phát triển rất nhanh từ khi trẻ trên 12 tháng, cho đến khi trẻ được 5 tuổi thì ngôn ngữ đã hoàn thiện, trẻ có đủ vốn từ ( khoảng 2000 từ ) để sử dụng trong cuộc sống hàng ngày. Việc giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ thông qua việc trò chuyện với trẻ, cho trẻ chơi những trò chơi phát triển ngôn ngữ, đọc sách hay kể chuyện cho trẻ nghe là những hoạt động cần thiết để giúp trẻ đạt được sự giao tiếp tốt nhất.Tuy nhiên, không phải cứ nói nhiều, nói hoài với trẻ là tốt, mà nhiều khi một bà mẹ nói chuyện quá nhiều với con, nói những câu dài và trả lời luôn cho con khiến trẻ chỉ biết gật gù, lại là một trong những nguyên nhân gây ra sự thụ động hay chậm nói cho trẻ. 3.1.1. Kỹ năng giao tiếp với bạn bè - Lớp học chính là một thế giới thu nhỏ của xã hội chúng ta ngày nay, là nơi đa văn hóa, đa tính cách và cũng đa sở thích. Mô hình này tạo cơ hội cho giáo viên có thể dạy trẻ học cách chấp nhận và có cơ hội để khám phá những sở thích, những mối quan tâm chung của nhau. Để giúp trẻ phát triển kỹ năng chơi với các trẻ khác, tôi tổ chức và tập cho trẻ những cách chơi mang tính lần lượt, thay phiên nhau : Cô vẽ một vòng, trẻ vẽ một vòng - cô xếp một khối gỗ,trẻ xếp một khối khác lên... hay chơi những trò chơi buôn bán, cô là người mua hàng, trẻ là người bán hàng ... Khi trẻ đã quen những trò chơi cùng nhau như thế, thì khi chơi trẻ sẽ dễ dàng tham gia vào hoạt động cùng với các bạn hơn. Cô tạo môi trường cho trẻ giao tiếp với nhau và tạo tình huống để trẻ tự giải quyết. Cô có thể khuyến khích trẻ, đặt câu hỏi có vấn đề để trẻ cùng nhau suy nghĩ và tìm cách giải quyết. Ngoài ra, cô còn sưu tầm một số câu chuyện, bài thơ mang tính giáo dục.Giúp trẻ thấy các nhân vật trong câu chuyện, bài thơ giao tiếp với nhau như thế nào? Tính cách mỗi trẻ mỗi khác, có những trẻ hoạt bát hiếu động nhưng cũng có những trẻ chậm chạp, thụ động hoặc quá nóng nảy... Vì thế, giáo viên cần phải biết rõ tính cách của từng trẻ để có thể cho các trẻ chơi với những người bạn thích hợp với cá tính nhằm tránh xẩy ra những va chạm về tính cách.
Đôi khi giao tiếp không hẳn là lịch sự, tôn trọng và thân thiện mà nó đơn giản chỉ là một nghi thức giao tiếp. Costance Hoffman, một huấn luyện viên nghi thức tại Los Angeles đã đưa ra những bí quyết dưới đây giúp trẻ có thể phát triển kĩ năng giao tiếp tốt với bạn bè: - “Giao tiếp” bằng mắt và nở một nụ cười thật tự nhiên. - Luôn luôn giữ lời hứa - Khiến cho buổi nói chuyện trở nên thật thoải mái. - Tham gia những hoạt động vui chơi ở trường - Tỏ ra thật chân thành 3.1.2. Kỹ năng giao tiếp với bố mẹ, ông bà Ở gia đình, trẻ luôn được ông bà, bố mẹ làm thay những nhu cầu mà bản thân trẻ có thể làm được, trẻ hầu như được bảo vệ và chăm sóc theo nguyên tắc là phụ thuộc và nuông chiều..Vì thế dẫn đến tình trạng trẻ không diễn đạt những nhu cầu của mình bằng lời nói mà bằng những cử chỉ thì người lớn đã đáp ứng nhu cầu ngay lập tức. Tất cả những điều đó sẽ là tốt đẹp nếu nó ở một chừng mực nào đó, nếu vẫn có những lĩnh vực và không gian cho phép trẻ có cơ hội để bộc lộ những sở thích cá nhân, những hành vi tự chủ. Nhưng nó sẽ là một bi kịch vì sẽ dẫn đến những xung đột trong việc giao tiếp, tạo cho trẻ những nhận thức và hành vi không phù hợp khi trẻ bắt đầu tiếp xúc, hình thành các khả năng giao tiếp với xã hội bên ngoài, nếu như trẻ phải tiếp nhận những sự bắt buộc. Ngược lại là một sự nuông chiều, trẻ được chấp nhận mọi yêu cầu vô điều kiện với suy nghĩ đơn giản là trẻ nhỏ chưa biết gì, chiều nó một chút cũng không sao, nhưng điều đó sẽ tạo nên những hành vi và nhận thức sai lệch của trẻ mà lâu dần sẽ biến thành thói quen rất khó thay đổi ! Đối với người lớn, trẻ cần được tập cho những lời nói lễ phép và tự nhiên, không quá màu mè và hình thức nhưng cũng không được phép cộc lốc và xuồng sã - Điều này trẻ sẽ học được một cách hiệu quả thông qua cách giao tiếp và ứng xử của bố mẹ với người khác. Chúng ta sẽ không thể cấm trẻ nói năng thô lỗ nếu chính bố mẹ thích "xả rác bằng miệng" và cũng không thể buộc trẻ lễ phép khi bố mẹ không có những hành vi lịch sự tối thiểu. - Ngoài ra qua những giờ học, cô lồng ghép nội dung giáo dục, cách giao tiếp với người lớn tuổi giúp trẻ hiểu và diễn đạt nhu cầu mong muốn của mình.
- Cho trẻ tham gia đóng vai để trải nghiệm kỹ năng giao tiếp - Tạo tình huống cụ thể để giúp trẻ giải quyết và chọn cách giao tiếp với người lớn cho phù hợp. 3.1.3. Kỹ năng giao tiếp với người lạ Một trong những điều mà trẻ cần phải học và nhận biết một cách đầy đủ, đó là tính tôn trọng . Điều này được thể hiện qua các khía cạnh sau : - Biết nói lời xin lỗi, biết nói cám ơn. - Không cướp lời, nói leo khi người khác nói. - Không tự tiện lấy và sử dụng đồ dùng của người khác. Và cả ba khía cạnh này sẽ được trẻ học rất tốt qua sự làm gương của bố mẹ, cô giáo và những người xung quanh. Khi chúng ta biết cám ơn và xin lỗi những người mà chúng ta tiếp xúc trên đường phố, hay trong sự va quẹt khi tham gia giao thông, cũng như ở ngay trong lớp cô “cảm ơn” trẻ khi trẻ giúp cô. Kỹ năng giao tiếp là một trong những kỹ năng thực hành . Những lời dạy dỗ sáo rỗng không đem lại kết quả tốt mà còn phản tác dụng, khi trẻ em được chứng kiến những cảnh: nói vậy mà không phải vậy - vì chắc chắn trẻ sẽ nhìn vào hành động của người lớn chứ không nghe theo những gì mà người lớn dạy bảo, trừ khi có những hành động minh chứng cho sự dạy dỗ đó. Chúng ta hãy giáo dục con bằng cả tấm lòng với sự trung thực. Trẻ thích thú làm quen với em bé trong công viên 3.2. Phương pháp phát triển kỹ năng thích nghi Thích nghi là một kỹ năng sống quan trọng vì nếu kỹ năng giao tiếp là bước đầu để tiếp xúc với môi trường bên ngoài với những người xung quanh, thì thích nghi chính là bước tiếp theo để có thể hòa nhập hoặc phản ứng lại với môi trường bên ngoài. Đứa trẻ nếu có kỹ năng giao tiếp tốt có thể đạt được những thành công với những người xung quanh trong việc tham gia vào các hoạt động cùng với họ, là bố mẹ ông bà hay các bạn của trẻ. Thế nhưng nếu trẻ không có khả năng thích nghi thì cũng khó mà đạt được những kết quả tốt cho cuộc sống của mình.
3.2.1. Kỹ năng thích nghi các loại thức ăn Đôi khi trẻ có những sở thích hơi đặc biệt về ăn uống, chỉ thích ăn vài loại thực phẩm nhất định, uống vài loại sữa hay thức uống nhất định – Điều đó thường là do chính chúng ta vô tình tập cho trẻ khi còn bé, vì thế một mặt chúng ta vẫn chấp nhận và tôn trọng những sở thích này nhưng vẫn nên tập cho trẻ có khả năng ăn uống đa dạng, vì nếu không có những sở thích về ăn uống của trẻ sẽ gây ra những khó khăn, rắc rối đặc biệt là trong các chuyến đi chơi xa. Chúng ta cũng nên biết rằng một chút thiếu vệ sinh, thiếu sạch sẽ …cũng không gây ra tác hại nào, mà lại tạo cho trẻ có một sức đề kháng tốt hơn, tránh được tình trạng chỉ cần uống chút nước lã, ăn chút rau sống là đau bụng, đi cầu. - Tập cho trẻ tham dự bữa cơm gia đình để trẻ cảm nhận được niềm vui khi ăn. Tổ chức các bữa ăn tập thể ở lớp,động viên trẻ ăn theo hình thức thi đua để trẻ cảm thấy hứng thú khi ăn. - Khi tổ chức bữa ăn cho trẻ ở trường cần tạo không gian thoáng mát, hợp vệ sinh, đảm bảo an toàn cho trẻ để trẻ ăn ngon miệng. - Có thể làm một cái lịch “ăn uống” trong tuần với trẻ trên 3 tuổi. Bữa nào trẻ ăn được thì sẽ gắn một bông hoa và một khuôn mặt tươi cười, bữa nào trẻ khó ăn, không tập trung ăn thì sẽ có một khuôn mặt mếu. Đến cuối tuần làm tổng kết và khen ngợi trẻ về các khuôn mặt cười và tặng cho trẻ một món quà nho nhỏ. Nhưng nếu nhiều khuôn mặt buồn thì cũng không nên trách mắng, mà nên khuyến khích “: Cô biết là còn sẽ làm tốt hơn…” Chúng ta cũng nên tìm hiểu kỹ hơn về tình trạng sức khỏe của trẻ để giúp trẻ ăn uống tốt hơn. - Trước bữa ăn để tạo cảm giác ăn ngon miệng và thích thú khi ăn, cô nên giới thiệu tên các món ăn và tác dụng của những loại thực phẩm mà trẻ ăn thật hấp dẫn và thu hút. Các bé cùng nhau thưởng thức ẩm thực quê hương
3.2.2. Kỹ năng thích nghi với môi trường Với môi trường sống cũng thế, một môi trường bẩn thỉu và ô nhiễm là không thể chấp nhận được, nhưng một không gian quá sạch sẽ cũng không phải là một điều kiện tốt cho sự phát triển của trẻ. Điều đầu tiên mà chúng ta nên tập cho trẻ là kỹ năng thích nghi với sự thay đổi thời tiết. Ở Miền Bắc với bốn mùa thời tiết thay đổi.Vì thế, việc cho trẻ nhận biết được các kiểu thời tiết để tự lựa chọn các trang phục phù hợp với thời tiết là điều rất cần thiết.Có thể cho trẻ dãi dầu mưa nắng trong một mức độ nào đó, cũng như từng bước nâng cao sức chịu đựng của các bé, cũng là một biện pháp giúp trẻ thích nghi cao và tránh được tình trạng đau ốm lặt vặt, thậm chí có thể đưa đến những tổn thương không đáng có. Trẻ có thể nghịch cát, đất trong một chừng mực vừa phải vì điều đó giúp cho các bé vừa thỏa mãn được tính năng động, vừa nâng cao khả năng đề kháng. Dĩ nhiên là nên có sự giám sát của người lớn, nhưng chúng ta chỉ can thiệp khi có những dấu hiệu của sự nguy hiểm, còn đối với một vài cú vấp ngã của trẻ thì cứ để cho trẻ tự đứng lên, điều đó không chỉ giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn mà còn cho chúng ta tránh được những sự mè nheo của trẻ. Ở Nhật Bản, trẻ em luôn phải mặc quần soóc vào mùa đông, lạnh không hề hấn gì với các bạn nhỏ nơi xứ sở Hoa Anh Đào. Quan điểm của giáo viên cũng như các bậc phụ huynh là rèn luyện tính chịu đựng trước khó khăn và phải tự lập chủ động trong mọi biến cố có thể xảy ra. Tính tự lực và tự giác luôn được những ông bố, bà mẹ Nhật Bản đưa vào phương pháp giáo dục con cái của mình. Qua những bài rèn luyện thể chất, ở Nhật rất ít trẻ em mắc bệnh về đường hô hấp như sổ mũi, viêm họng... do thay đổi thời tiết… 3.2.3. Kỹ năng thích nghi với đám đông Chúng ta biết rằng con người có hai loại tính khí chính là tính hướng nội và tính hướng ngoại, và trong mỗi loại tính cách đó lại có 4 nhóm cá tính khác nhau. Các nhóm này thường có sự phối hợp để tạo nên những mẫu người có cá tính khác nhau. Vì vậy, việc tập cho trẻ làm quen với đám đông phải dựa trên tính cách của các trẻ, giáo viên nên hiểu trẻ thuộc loại tính khí nào! Với trẻ hướng ngoại thì chúng ta không cần lo ngại, vì trẻ thường có xu thế thích đám đông, thích sự ồn ào vui vẻ, náo nhiệt, thích các hoạt động tập thể. Còn với trẻ hướng nội thì trẻ sẽ ngại tiếp xúc với đám đông, có vẻ như dụt dè nhút nhát. Nhưng các bé cũng có những ưu điểm để có thể thành công, đôi khi còn tốt hơn cả trẻ hướng ngoại nếu được sự định hướng đúng cách của người lớn. Chúng ta có thể giúp trẻ quen dần với đám đông qua việc cho trẻ tham gia các giờ học dã ngoại, tham gia các hoạt động ở trường. Ngoài ra, trong việc hòa nhập với xã hội, chúng ta cũng cần tập cho trẻ những thói quen ứng xử với một phong cách văn minh, lịch sự qua những hoạt động hằng ngày ở trường:
- Thói quen biết xếp hàng : Đây là một thói quen mà hầu hết người lớn chúng ta không để ý khi tham gia vào các hoạt động chung. Nhưng hãy cố gắng làm gương và tập cho trẻ có thói quen xếp hàng ngay từ nhỏ để dẩn dần thay đổi được một cách ứng xử kém văn hóa nơi công cộng là sự chen lấn nhau. Ở lớp cô rèn cho trẻ thói quen xếp hàng (không chen ngang, xô đẩy bạn..) khi tham gia vào một hoạt động nào đó. Cùng nhau xếp hàng đi chơi công viên - Thói quen bỏ rác vào thùng rác: Ngay tại lớp học cũng nên có nhiều thùng rác, để trẻ thấy việc bỏ rác là 1 thói quen trong lớp. Khi đi chơi ngoài sân trường, cũng cần bỏ rác và hướng dẫn cho trẻ bỏ rác vào các thùng rác công cộng để hình thành thói quen này. Nhắc nhở trẻ luôn luôn biết vứt rác vào đúng nơi quy định. - Thói quen biết nói xin lỗi và cám ơn : Ngay từ bé, chúng ta cũng cho trẻ thấy cách ứng xử như vậy của người lớn, và khi giao tiếp với trẻ, chính giáo viên cũng cần biết nói xin lỗi và cám ơn trẻ – Như thế, trẻ sẽ cảm nhận được một cách tự nhiên các cách ứng xử này. Kỹ năng thích nghi là một trong những kỹ năng giúp một đứa trẻ bình thường, không có những năng lực đặc biệt gì nhưng vẫn có thể đạt được những thành công nhất định trong cuộc sống và không gục ngã trước những thách thức khi bước vào đời. 3.3. Phương pháp phát triển kỹ năng khám phá thế giới xung quanh Trẻ con rất hiếu động, thích khám phá thế giới xung quanh, nhiều khi chúng ta sẽ rất mệt mỏi và phát cáu với sự tò mò đó.Thế nhưng sự khám phá đó chính là những bước đầu tiên để trẻ học về đồ vật và cách giải quyết vấn đề. Các bé bị mê hoặc bởi cách mà mọi thứ diễn ra, cách các đồ vật hoạt động, và bên trong các đồ vật trông thế nào, chúng được tạo ra thế nào. Những kỹ năng như:
Kéo lên, đứng dậy, trườn bò, đi bộ, leo trèo, và chạy... sẽ giúp bé khám phá và thử nghiệm môi trường xung quanh bé. Giữ cho một đứa trẻ biết đi luôn được an toàn cần phải có sự quan tâm liên tục, và có lúc dường như bạn không thể ngơi nghỉ một phút nào. Thật ngạc nhiên, có bao nhiêu nơi nguy hiểm và đồ vật mà trẻ có thể khám phá. Nhưng công việc thêm vào là cần phải khuyến khích trẻ khi trẻ khám phá và học về giá trị của mọi thứ. Thỉnh thoảng có thể bạn muốn dừng nhu cầu đòi hỏi khám phá của trẻ. Nhưng hãy nhớ rằng: Khám phá thế giới xung quanh là cần thiết cho sự lớn lên của trẻ. Hãy tập trung năng lượng của bạn vào việc cung cấp cho trẻ những nơi an toàn để học tập về thế giới xung quanh mình. Nếu có thể, trước tiên, hãy để trẻ sờ vào những đồ vật trong thực tế. Sau đó, hãy nói với trẻ về những đặc trưng, tính chất, tác dụng cơ bản của sự vật như: “Cái chổi dùng để quét nhà, cái bút dùng để viết…”... để trẻ dần dần hình thành khái niệm về những thứ ở xung quanh mình. Khi trẻ ở độ tuổi này thường giành ít thời gian khám phá hơn, và càng ngày chơi càng nhiều hơn. Và chơi là "công việc" của trẻ, giúp trẻ luyện tập và làm chủ được trí óc, thể chất và các kỹ năng xã hội. Để giúp cho trẻ phát triển, tôi lên kế hoạch các cách làm để khám phá những điều mới lạ và thú vị tại trường, tại nhà các khu vực lân cận. Tất nhiên công việc này nên trao đổi với các bậc phụ huynh, đề nhị phụ huynh cùng hợp tác. Nghĩ đến những ý tưởng mới, liên quan tới màu sắc, hình khối, kết cấu bề mặt, và kích cỡ. Làm một cuộc đi dạo đến những nơi mới đối với trẻ: cửa hàng, công viên, hoặc một sở thú. Nói chuyện với trẻ về những gì trẻ thấy ở những nơi này. Để trẻ rửa những cái đĩa nhựa với bạn, hoặc đưa cho trẻ đồ chơi để chơi khi trẻ trong bồn tắm (và chắc chắn bạn sẽ phải thu dọn một chiến trường lộn xộn). Cung cấp cho trẻ những nơi an toàn để bò, trốn tìm, leo trèo và khám phá (ví dụ, bạn nên trải 1 tấm ga giường lên bàn, để tạo một cái hang giả vờ) Nói về những cái mà trẻ và bạn nhìn thấy và nghe thấy trong khi đi dạo, đi xe bus, hoặc lái xe. Thông qua những giờ học ngoại khóa, hay những chuyến đi dã ngoại do trường tổ chức để trẻ giúp bạn chuẩn bị những thức ăn đơn giản, để trẻ khám phá xem hình thức, hình khối, nguyên liệu và màu sắc (một lần nữa, bạn chắc chắn sẽ phải chuẩn bị cho một sự lộn xộn khác). Khi nói với trẻ về thế giới xung quanh, giáo viên không nên nói nhiều mà hãy để trẻ tự khám phá bằng sự quan sát, suy luận của trẻ. Điều này sẽ gây hứng thú và kích thích sự sáng tạo của trẻ. Giáo viên nên quan tâm đến những gì trẻ thích chứ không nên cố gắng thu hút sự chú ý của trẻ vào những việc làm mà bạn đã lựa chọn. Giáo viên có thể để cho trẻ khám phá thiên nhiên bằng các hình thức đi dã ngoại, tự gieo trồng các loại cây, chăm sóc các loại cây, con vật. - Kỹ năng khám phá không gian
- Kỹ năng khám phá sự vật - Kỹ năng khám phá chất liệu - Kỹ năng khám phá thiên nhiên Bé tìm hiểu, khám phá cây xanh Khám phá các phương tiên chiến đấu của các chú bộ đội 3.4. Phương pháp phát triển kỹ năng tự chăm sóc bản thân Việc trẻ biết tự chăm sóc mình là những viên gạch đầu tiên xây dựng tính tự tin, tự lập và ứng phó với những đòi hỏi khác. Ví dụ như: Khi trẻ biết cách xếp quần áo thì sau này khi đi học trẻ dễ dàng áp dụng kỹ năng đó vào việc xếp sách vở, đồ dùng đi học. Khi đi làm trẻ sẽ biết sắp xếp công việc tốt hơn. Nếu trẻ không biết mang đôi vớ, giặt bộ quần áo cho chính mình thì trẻ cũng sẽ không biết làm điều đó cho người khác. Dạy cho trẻ khả năng tự chăm sóc mình, ngoài việc tốt cho bản thân trẻ, trẻ tự chăm sóc mình cũng là cách giúp đỡ những người trong gia đình… Trẻ không biết tự chăm sóc mình thì sẽ không cảm nhận được sự vất vả khi làm việc gì, không thông cảm và thấu hiểu thì trẻ sẽ không có sự chia sẻ, gắn bó với những tình cảm mà người thân đã giành cho mình.
3.4.1. Kỹ năng tự xúc ăn - Trẻ ở độ tuổi này hoàn toàn có thể tự xúc ăn, chính vì vậy giáo viên chỉ cần khuyến khích và động viên trẻ trong giờ ăn 3.4.2. Kỹ năng tự mặc quần áo Cô hướng dẫn trẻ cách tự mặc quần áo, gấp quần áo, cất quần áo vào đúng nơi quy định. Giúp trẻ hình thành thói quen tự lập trong việc chăm sóc bản thân. 3.4.3. Kỹ năng tự chăm lo vệ sinh cá nhân Cô hướng dẫn trẻ cách vệ sinh cá nhân như: rửa tay, rửa mặt, đánh răng, tắm. Dạy trẻ cách an toàn khi thực hiện các việc vệ sinh cá nhân. Tạo cho trẻ có ý thức tự giác chăm lo vệ sinh cá nhân thông qua các câu truyện, hoạt động học tập trên lớp.
3.5. Phương pháp phát triển kỹ năng tự bảo vệ 3.51. Kỹ năng phân biệt nguy hiểm Dạy trẻ học cách nhận biết đồng thời hành động những hành động đúng và kịp thời bảo vệ bản thân qua các tình huống. Các mối nguy hiểm trong nhà như: gas, bàn ủi, điện, nước nóng, dao kéo Các mối nguy hiểm ngoài xã hội: Quấy rối, bắt cóc, bắt nạt, trộm cắp, cướp, lạc đường. Các mối nguy hiểm bất ngờ: Cháy nổ, kẹt thang máy, chó cắn, ong đốt, ngộ độc Các mối nguy hiểm ngoài môi trường: động đất, lũ lụt, bị sa vào vũng lầy, sông nước. 3.5.2. Kỹ năng tự xoay sở Không phải những vấn đề trong cuộc sống đều được giải quyết một cách dễ dàng và bạn sẽ phải truyền đạt điều ấy cho trẻ khi chúng đối mặt với thử thách lớn và không phải lúc nào cũng có người lớn bên cạnh để giúp trẻ giải quyết vấn đề. Khi trẻ gặp phải một vấn đề nào đấy, giáo viên đừng thay trẻ giải quyết mọi vấn đề, trừ trường hợp bắt buộc phải làm như thế. Thay vào đó hãy giúp trẻ tìm kiếm giải pháp thích hợp, điều này chứng tỏ bạn tin tưởng trẻ có khả năng tự giải quyết vấn đề. Những bước nhỏ hằng ngày mà bạn thực hiện để khuyến khích kỹ năng giải quyết vấn đề của trẻ giúp trẻ có những sáng kiến tốt hơn trong cuộc sống khi chúng lớn lên từng ngày. “Hãy là chỗ dựa cho trẻ chứ không phải là người giải quyết vấn đề cho trẻ.” 3.6. Phương pháp phát triển kỹ năng làm việc đội nhóm 3.6. 1. Kỹ năng làm việc cùng bạn trong nhóm lớp và tập thể Trẻ thường yêu thích trò chơi do chúng lựa chọn và tự đề ra cách chơi, tự phân nhóm. Vì vậy để việc giáo dục mang tính hiệu quả cao, người giáo viên cần tiến hành bài dạy thông qua giáo án, trò chơi học tập, sắm vai, diễn kịch…Với niềm say mê tự khám phá từ các bài học, trẻ rút ra kiến thức để vận dụng trong cuộc sống, mỗi trẻ sẽ giới thiệu nhiều kết quả bất ngờ. Giáo viên đưa ra những bài tập, những thử thách, trò chơi mang tính chất tập thể đòi hỏi trẻ phải tự tìm nhóm, tự hợp sức để hoàn thành yêu cầu của cô. Từ đấy, hình thành ý thức tập thể và làm việc theo nhóm. Vui chơi cùng nhóm bạn trong HĐNK
3.6. 2. Kỹ năng tạo niềm vui thông qua kết quả tập thể đạt được Khi trẻ tham gia vào một hoạt động nhóm đòi hỏi trẻ phải có sự làm việc nghiêm túc, phải phân công rõ ràng để đạt được kết quả. Giáo viên cần có sự động viên để trẻ thấy được sự nỗ lực của cả nhóm trong quá trình trẻ làm việc theo nhóm. Giáo viên cần nhận xét sao cho trẻ cảm nhận được mỗi thành viên trong nhóm đều rất quan trọng và đều đã làm việc rất tốt. Dù kết quả đó có đạt yêu cầu hay không đạt yêu cầu thì trẻ vẫn cảm thấy giá trị của sự đoàn kết giữa các thành viên trong nhóm, tự biết động viên và an ủi, tạo niềm vui cho nhau thông qua kết quả tập thể đạt được. 3.6. 3. Kỹ năng tạo ra tinh thần đồng đội Trẻ ở độ tuổi này đã biết làm việc theo nhóm và thích tham gia vào những hoạt động tập thể. Tuy nhiên, đôi khi trẻ vẫn làm việc theo nhóm với cách hiểu đơn giản là gộp các bạn lại chứ ít nhiều chưa có sự gắn kết. Vì vậy, giáo viên cần tổ chức thường xuyên và đa dạng các hoạt động làm việc theo nhóm 3.7. Phương pháp phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề 3.7. 1. Kỹ năng kiểm soát hành vi Trẻ ở lứa tuổi này đã bắt đầu biết kiểm soát hành vi của mình tuy nhiên trẻ vẫn có nhiều hành động chưa thể tự kiểm soát được. Các hành vi xấu của trẻ hoàn toàn có thể kiểm soát. Đôi khi giáo viên có thể kiểm soát hành vi xấu ở trẻ bằng sự kiên nhẫn và kịp thời chặn đứng những tình huống trẻ sắp bùng nổ tính xấu. sẽ gặp trường hợp trẻ trở nên hung hăng, hay mất bình tĩnh vì đây là một phần bình thường trong quá trình phát triển. Nguyên nhân một phần là do trẻ chưa đủ kỹ năng nói để thể hiện cảm xúc của mình. Bất cứ lúc nào và ở đâu, giữa đám đông, trong bữa ăn gia đình, thậm chí là ở nhà, sự bướng bỉnh và cáu kỉnh của trẻ cũng có thể khiến người lớn giận cực độ. Nhưng bạn cũng có thể giải quyết vấn đề dễ dàng nếu bạn dạy trẻ biết cách kiểm soát hành vi của bản thân, dạy trẻ nên lựa chọn cách xử sự phù hợp với hoàn cảnh. Nếu trẻ được dạy cách tự kiềm chế, trẻ có thể hiểu rằng thái độ giận dữ và nóng nảy của trẻ sẽ khiến người lớn không vui. - Giáo viên có thể kiểm soát hành vi xấu ở trẻ bằng sự kiên nhẫn và kịp thời chặn đứng những tình huống trẻ sắp bùng nổ tính xấu.
- Giáo viên có thể dùng biện pháp tách trẻ khỏi nhóm bạn trong thời gian ngắn một hoặc hai phút để làm dịu cơn giận, nhưng tốt hơn là nên giới hạn trong một khoảng thời gian đặc biệt. Hãy sớm kết thúc thời gian rời trẻ khi trẻ không còn cáu giận nữa. Điều này có thể là một cách hiệu quả để khuyến khích trẻ cải thiện việc tự kiểm soát của mình. Nó cũng là một thái độ bày tỏ sự tán dương trẻ không nên mất kiểm soát trong những tình huống khó khăn hoặc dễ gây bực bội. - Giữ bình tĩnh khi đối phó với hành vi hung hăng của trẻ. Các trẻ học hỏi từ những gì trẻ quan sát được. Giáo viên nên là hình mẫu khi dạy trẻ và trong cuộc sống. Tuyệt đối không đánh hoặc thô bạo với trẻ ngay cả khi giáo viên đang thất vọng hay mệt mỏi. Chỉ cần giáo viên có hành vi thô bạo, trẻ cũng sẽ bắt chước theo ngay. - Nói chuyện với trẻ thật nghiêm túc và rõ ràng với ngôn ngữ mà trẻ hiểu được để chấm dứt hành vi xấu. Nghiêm khắc nói với trẻ câu đơn giản như: "Con không được làm như vậy. Cô không thích điều đấy". Điều này cho phép trẻ biết rằng hành vi của trẻ là không thể chấp nhận được. Hoặc chuyển sự chú ý của trẻ sang hoạt động khác để đánh lạc hướng. - Kỷ luật trẻ khi cần thiết (với thời gian ngắn) để trẻ biết hành vi hung hăng không được phép. Trong độ tuổi từ 3 đến 6, trẻ có thể phải đứng ở góc phạt trong vòng vài phút hoặc cách ly trẻ khỏi bạn chơi nếu trẻ cắn người bạn này. Cách ly trẻ khỏi cả đồ chơi và giải thích trẻ đang bị phạt vì trẻ vừa đánh, cắn bạn và la hét. - Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với truyền hình hoặc trò chơi có tính bạo lực vì chúng có thể thúc đẩy hành vi hung hăng của trẻ. Giáo viên cũng nên trao đổi với phụ huynh thận trọng với chương trình tivi dành cho người lớn vì nó có thể không phù hợp với trẻ nhỏ tuổi hơn. - Nhận biết sự giận dữ và khó chịu của trẻ thông qua trò chuyện. Cô giáo cần giúp trẻ bộc lộ trạng thái cảm xúc tiêu cực. Qua đó, giúp trẻ hiểu rằng, tức giận là được chấp nhận nhưng cắn hay đá bạn là không được phép. Hãy hỏi trẻ: "Trông con giận dữ thế. Cho cô biết tại sao?" - một cuộc hội thoại có thể ngăn chặn hành vi hung hăng ở trẻ. - Tạo một biểu đồ phần thưởng giúp trẻ kiếm được miếng dán bé ngoan hoặc đồ chơi nhỏ cho hành vi tốt. Các trẻ trong độ tuổi này cần được người lớn cổ vũ và khen ngợi để sửa hành vi hung hăng. Trẻ có thể sẽ tốt hơn nếu được hứa hẹn về những phần thưởng khi trẻ ngừng đánh hay cào cấu ai. - Nếu hành vi hung hăng ở trẻ kéo dài và nỗ lực của bạn để ngăn chặn hành vi xấu của trẻ không tỏ ra hiệu quả cô có thể trao đổi với phụ huynh . Theo một số nghiên cứu, tính hung dữ quá mức ở một trẻ có thể là kết quả của sự chậm phát triển, chấn thương tình cảm hoặc những vấn đề khác trong gia đình không dễ khắc phục.
3.7. 2. Kỹ năng ngăn ngừa tình huống xấu có thể xảy ra Thế giới xung quanh trẻ luôn tiềm ẩn những tình huống xấu, điều nguy hiểm và không phải lúc nào bận cũng có thể ở bên cạnh để bảo vệ cho trẻ chính vì vậy dạy cho trẻ kỹ năng ngăn ngừa tình huống xấu có thể xảy ra là một điều hết sức cần thiết. Giáo viên cần đưa ra những tình huống cho trẻ được trải nghiệm và đưa ra những ý kiến của mình từ đó xây dựng thói quen trong hành vi ứng xử đúng khi gặp những tình huống xấu. Cũng thông qua đó trẻ có thể đoán biết được những tình huống xấu có thể sảy ra và biết cách tránh. Không chỉ dạy trong các giờ học mà cô giáo còn có thể vận dụng trong tất cả các tình huống sinh hoạt hằng ngày giúp trẻ tránh những tình huống trong thực tế cuộc sống. 3.7. 3. Kỹ năng tư duy tích cực, giải quyết nhanh vấn đề Trong cuộc sống những đứa trẻ chắc chắn sẽ đối mặt với rất nhiều vấn đề và đủ loại khó khăn trong cuộc sống, và đó là một phần trong quá trình trưởng thành. Thông qua việc giải quyết những khó khăn, trẻ học được những kỹ năng giải quyết nhanh vấn đề, những kỹ năng rất cần thiết để thành công trong cuộc sống. Trẻ con có khả năng tiềm ẩn lớn lao trong việc tìm kiếm những giải pháp tốt cho vấn đề của chúng. Thật khôn ngoan khi dành thời gian giúp đỡ trẻ phát triển những kỹ năng giải quyết nhanh vấn đề. Để làm được điều đó thì giáo viên cần bao quát trẻ để ý những thói quen hành vi của trẻ. Khi trẻ gặp những vấn để trong cuộc sống chúng ta không vội vàng giúp trẻ giải quyết mà để trẻ tự tìm những phương án giải quyết cho mình, nếu trẻ làm tốt thì sẽ động viên khuyến khích, khen trẻ, nếu trẻ không tự giải quyết được thì giáo viên sẽ đưa ra những gợi ý để trẻ tự giải quyết, từ đấy dần hình thành thói quen tự lập và phản ứng nhanh với các tình huống trong cuộc sống. 3.8 Xây dựng mối quan hệ gần gũi mật thiết trong lớp học. Trong mỗi lớp học đều tồn tại mối quan hệ giữa: Cô giáo - học sinh - phụ huynh. Xây dựng mối quan hệ gần gũi mật thiết giữa lớp học chính là việc xây dựng mối liên hệ hai chiều hài hòa giữa: Cô giáo Phụ huynh Học sinh Trong lớp tôi, tôi luôn lỗ lực để tạo dựng tình cảm hai chiều mở rộng, gần gũi, yêu thương gắn bó giữa cô và trẻ. Cô là người bạn cùng trẻ chia sẻ cảm xúc vui buồn, cùng trẻ vui chơi, học tập, lắng nghe và thấu hiểu những suy nghĩ tình cảm của trẻ. Cô khuyến luôn khích trẻ tạo cơ hội và niềm tin để trẻ sẵn sàng bày tỏ, trò chuyện bộc lộ khả năng, năng lực cảm xúc của minh. Ở bên trẻ không có một áp lực nào, trẻ mạnh dạn hồn nhiên và sống đúng với những suy nghĩ của mình. Đó là điều kiện không thể thiếu để trẻ phát triển kỹ năng chủ động tích cực sáng tạo, là môi trường để trẻ được bộc lộ và để sống cuộc sống của chính mình. - Mối liên kết tình cảm, tình bạn thân thiết trong sáng giữa trẻ với trẻ trong lớp cũng luôn được tôi dày công vun đắp và nâng niu. Trong mọi hoạt động tôi
luôn tạo cơ hội để trẻ gần gũi quan tâm đến nhau và kết hợp với nhau để cùng học,cùng chơi, cùng hoạt động. Biểu dương khuyến khích những nhóm bạn biết cùng nhau tiến bộ và biết thể hiện sự quan tâm, yêu thương, gắn bó lẫn nhau. “Học thầy không tày học bạn” - Đối với phụ huynh để việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ có hiệu quả nhất thì giáo viên cần phải thật sự thắt chặt mối dây liên hệ giữa hai bên. - Ngay từ đầu năm học thông qua các buổi họp phụ huynh tôi đã trân tình cởi mở trao đổi nội dung kế hoạch giáo dục hình thành kỹ năng sống cho trẻ để phụ huynh hiểu và thống nhất biện pháp phối hợp cùng tôi thực hiện. Tôi đã nhấn mạnh để phụ huynh hiểu rằng đây là một quá trình lâu dài và đòi hỏi việc giáo dục rèn luyện phải được thực hiện ở cả nhà trường và gia đình thì mới có hiệu quả cao. Chính vì vậy tôi cũng mạnh dạn đề nghị phụ huynh thường xuyên trao đổi với cô, đọc bảng tin phụ huynh và gần gũi với trẻ để tìm hiểu các nội dung giáo dục kỹ năng sống trên lớp. Đồng thời phối hợp giáo dục rèn luyện cho trẻ ở nhà và phản ánh kết quả qua lại kể cả hai phía đều biết được tình cảm của trẻ. VD: Khi dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ ở lớp như: Tự đi và tháo dày dép, gập quần áo, giáo viên cũng trao đổi để phụ huynh rèn trẻ làm tự các công việc lao động phục vụ bản thân ở nhà mình như: tự đánh răng, rửa mặt, lấy quần áo mặc, đi giầy dép,đi tất, tự xúc ăn… Khi dạy trẻ cách ứng xử văn hóa cô cũng nhẹ nhàng trao đổi để phụ huynh rèn trẻ các hành vi văn hóa ở nhà như: gõ cửa trước khi vào, mời trước khi ăn, cảm ơn, xin lỗi đúng lúc… - Tuyên truyền để phụ huynh hiểu rằng mỗi người trong gia đình đều có trách nhiệm trong việc giáo dục hình thành kỹ năng sống cho trẻ và đều phải làm tấm gương để trẻ noi theo. - Những kỹ năng sống tốt đẹp chỉ được hình thành trên nền tảng là tình yêu thương, sự quan tâm, và tin tưởng lẫn nhau của cả phụ huynh, học sinh và cô giáo. Chính vì vậy với sự quyết tâm tôi đã xây dựng cho lớp mình mối quan hệ gắn kết mật thiết giữa cô - trẻ và phụ huynh học sinh. 3.9. Kết hợp với các giáo viên trong lớp - Để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ một cách tốt nhất, các giáo viên trong lớp cần có sự phối kết hợp chặt chẽ để cùng nhau giáo dục trẻ. Kỹ năng sống của giáo viên cũng là một trong những điều rất quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, là tấm gương cho trẻ noi theo. 4. Kết quả đạt được a. Đối với cô: - Bản thân được trau dồi những kỹ năng sống. - Có thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong công tác giáo dục hình thành kỹ năng sống cho trẻ. - Được phụ huynh tin yêu, quý mến, yên tâm gửi gắm con em cho mình.
b. Đối với trẻ: - Trẻ biết lao động phù hợp với sức của mình, tự tin, bạo dạn trước nơi đông người, vững vàng , chủ động, có bản lĩnh trong mọi tình huống. - Trẻ được trang bị đầy đủ những kỹ năng sống cơ bản. - Giúp trẻ có điều kiện để phát triển một cách toàn diện. Qua điều tra thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ tôi nhận thấy kết quả khảo sát sau khi thực hiện như sau: Đạt Chưa đạt Nội dung khảo sát Tỷ Số Tỷ lệ Số lệ% lượng % 1. Kỹ năng giao tiếp 49 95 3 5 2. Kỹ năng thích nghi 48 92 4 8 3. Kỹ năng tự phục vụ và tự bảo vệ 50 96 2 4 4. Kỹ năng nhận thức. 48 92 4 8 5.Kỹ năng vận động. 47 90 5 10 6. Kỹ năng tự giải quyết vấn đề 45 87 7 13 7. Kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng nhóm. 49 95 3 5 8. Kỹ năng tự kiểm soát cảm xúc và tạo niềm vui 45 87 7 13 Biểu đồ thể hiện kết quả khảo sát sau khi thực hiện 100% 95% 92% 96% 92% 95% 90% 87% 87% 80% 60% 40% 20% 13% 13% 5% 8% 4% 8% 10% 5% 0% Tỷ lệ chưa đạt Tỷ lệ đạt
III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Kỹ năng sống là một yếu tố quan trọng điều khiển ý thức và hành vi của con người. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non sẽ mang lại cho các cháu rất nhiều lợi ích về mặt sức khỏe, giáo dục và cả văn hóa xã hội, giúp các con sớm có một cơ thể cường tráng, lành mạnh về trí tuệ cũng như thể lực, sớm có ý thức và khả năng thích nghi với cuộc sống, làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như cho cộng đồng. Giáo dục những năm tháng đầu đời có ý nghĩa cho cả cuộc đời. Giáo dục mầm non là những viên gạch đầu tiên có ý nghĩa hết sức quan trọng cho những năm tiếp theo và cả cuộc đời của trẻ. Dưới đây là một số bài học kinh nghiệm: Qua quá trình thực hiện đề tài bản thân tôi đã rút ra được những kinh nghiệm như sau: - Bản thân cần phải tích cực tìm tòi học hỏi, nhận thức sâu sắc những nội dung giáo dục và lựa chọn nội dung phù hợp đưa vào dạy trẻ lớp mình. - Mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, khắc phục mọi khó khăn để thực hiện thành công ý tưởng của mình. - Phát huy sức mạnh tổng hợp của nhà trường, phụ huynh cùng toàn thể CB-GVNV trong công tác giáo dục và hình thành kỹ năng sống cho trẻ. - Tổ chức nhiều hoạt động tạo mọi cơ hội để trẻ được hình thành các kỹ năng sống. - Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tạo uy tín và tiềm năng đối với phụ huynh và đối với trẻ. - Dạy trẻ bằng tình yêu thương và lòng nhiệt tình. 3. Kiến nghị đề xuất Qua tìm tòi nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi nhận thấy nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ở bậc học mầm non là rất phù hợp và cần thiết. Vì vậy đề nghị các cấp lãnh đạo tiếp tục triển khai thực hiện rộng rãi nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ở các trường mầm non. Mở lớp tập huấn chuyên môn về nội dung giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên đến từng cơ sở. Tuyên truyền nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Mầm Non trên đài báo, ti vi nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh. Tăng cường điều kiện cơ sở vật chất cũng như kinh phí để tổ chức các hoạt động tập thể có quy mô, chất lượng cao.