intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9

Chia sẻ: Hòa Phát | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:31

42
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tế giảng dạy từ đó tìm ra những giải pháp hợp lí tạo hứng thú học tập đối với bộ môn giúp học sinh có tư duy tốt, có khả năng học tập linh hoạt, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng học tập của học sinh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9

  1. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Đặt vấn đề Trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ  X của Đảng đã xác định:  Giáo dục quốc dân nhằm mục tiêu hình thành và phát triển toàn diện nhân cách xã hội   chủ  nghĩa của thế  hệ  trẻ. Trong đó, phát triển giáo dục và đào tạo phải tuân theo   nguyên lý: Học đi đôi với hành, giáo dục phải kết hợp với lao động sản xuất, lí luận  phải gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường phải kết hợp với giáo dục xã hội. Trong hệ  thống giáo dục quốc dân thì môn   Hóa  học là  bộ  môn khoa học thực  nghiệm chuyên nghiên cứu các chất, sự biến đổi và ứng dụng của chúng. Qua thực tế giảng dạy bộ môn Hóa học cấp trung học cơ sở tôi nhận thấy phần  lớn học sinh đều cho rằng các bộ  môn thuộc khoa học tự  nhiên trong đó có bộ  môn   Hóa  học thường khô khan, khó hiểu. Điều này đã gây ra  ảnh hưởng không nhỏ  đến   việc nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn. Một thực trạng thường thấy ở học sinh,   đặc biệt là những học sinh có học lực từ  trung bình trở  xuống thường rất khó tập  trung trong giờ học bộ môn. Vấn đề đặt ra là bản thân mỗi giáo viên cần phải không   ngừng học hỏi, tìm tòi các phương pháp, cách thức để  có thể  khơi dậy sự  hứng thú  cũng như sự nhiệt tình học tập của học sinh, nếu không sẽ  dẫn đến tiết học trở  nên  nhàm chán, khó thành công.  Những tình huống diễn ra trong thực tiễn là những vấn đề  nảy sinh trong cuộc   sống hằng ngày của con người, rất gần gũi và thân quen đối với chúng ta cũng như đối   với các em học sinh. Việc sử dụng các tình huống thực tế, những  bài thơ, những câu  chuyện hay những thí nghiệm vui về hóa học... sẽ tạo cho các em một tâm thế học tập   tốt, sự thích thú, muốn khám phá ra những kiến thức để  lí giải những vấn đề  đó. Từ  đó yêu thích môn học hơn, chất lượng bộ môn được nâng cao hơn.  Trong đề  tài này đối tượng nghiên cứu   là  một số  kinh nghiệm  trong công tác  giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập ở môn Hóa học 9. Phạm vi nghiên cứu học sinh khối 9 từ  năm học 2017 – 2018 đến nay  ở  trường  THCS Nguyễn Trãi ­ Huyện Krông Ana ­ Tỉnh Đăk Lăk. Từ  những lí do trên cùng với những kinh nghiệm có được qua nhiều năm giảng  dạy tại trường Trung học cơ  sở  Nguyễn Trãi cùng với sự  giúp đỡ  của các thầy cô,  đồng nghiệp ...tôi mạnh dạn đưa ra một số  kinh nghiệm của bản thân tích lũy được  trong quá trình giảng dạy và tôi chọn đề  tài ‘‘  Một số  kinh nghiệm trong công tác   giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn hóa học 9’’ rất mong được sự đóng góp  của các thầy cô, bạn bè đồng nghiệp. 2. Mục đích nghiên cứu  Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tế giảng dạy từ đó tìm ra những giải pháp  hợp lí tạo hứng thú học tập đối với bộ  môn giúp học sinh có tư  duy tốt, có khả  năng   học tập linh hoạt, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn,  góp phần nâng cao chất  lượng học tập của học sinh.   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 1                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  2. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Tìm tòi, nghiên cứu từ những nguồn tư liệu để đưa ra một số bài thơ, một số câu  chuyện,các hiện tượng thực tế  trong đời sống, tiến hành một số  thí nghiệm vui liên  quan đến kiến thức bài học, tổ  chức hoạt động ngoại khóa nhằm  gây hứng thú học  tập cho học sinh từ đó vận dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả cao nhất.  Đề  ra những giải pháp cần thiết, hiệu quả  và cụ  thể  việc áp dụng nhằm nâng   cao chất lượng học tập đối với bộ môn Hóa học 9. II. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận Tại kỳ họp khóa XI Đảng ta đã xác định mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp  học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ  bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con   người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong luật giáo dục do Quốc hội khóa XI ban hành đã chỉ  rõ: “Hoạt động giáo  dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao   động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo  dục gia đình và giáo dục xã hội; phương pháp giáo dục phải phát huy được tính tích  cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học năng  lực tự học, kỹ năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên…” Như chúng ta đã biết hứng thú là một thuộc tính tâm lí mang tính đặc thù cá nhân.  Hứng thú có tính lựa chọn. Đối tượng của hứng thú chỉ là những cái cần thiết, có giá   trị, có sức hấp dẫn với cá nhân. Vậy vấn đề gì thu hút sự quan tâm, chú ý tìm hiểu của  các em? Trả lời được câu hỏi này nghĩa là người giáo viên đã sống cùng với đời sống  tinh thần của các em, biến đổi những nhiệm vụ học tập khô khan phù hợp với những   mong muốn, nhu cầu, sở  thích, nguyện vọng (tất nhiên là phải tích cực, chính đáng)  của học sinh. Hứng thú học tập trước hết được tạo ra bằng cách làm cho học sinh ý   thức được lợi ích của việc học để  tạo động cơ  học tập. Mục tiêu này có thể  được  trình bày một cách tường minh ngay trong tài liệu học tập   hoặc có thể trình bày thông  qua các tình huống dạy học cụ thể. Với mỗi bài học cụ  thể, giáo viên cần giúp cho   học sinh nhận ra tính lợi ích của một nội dung nào đó. Các hiện tượng thường xuyên   diễn ra trong đời sống hàng ngày, nhiều khi các em nhìn thấy nhưng không thể  giải   thích được các hiện tượng đó. Chúng ta hãy tạo cho các em các tình huống vấn đề liên   quan thực tế cuộc sống trong bài dạy để  các em thấy được môn Hóa học rất gần gũi  với các em. Ví dụ như: “Vì sao khi cơm bị khê người ta thường cho vào nồi cơm một   mẩu than củi?” hoặc “Vì sao nước mắt lại mặn?”…Nói như vậy tức là chúng ta bằng  nhiều cách khác nhau phải cho học sinh thấy rằng môn hóa không khô khan, cứng   nhắc như các em nghĩ. Theo công văn hướng dẫn nhiệm vụ và các biện pháp thực hiện trong năm học   2016­2017 của phòng giáo dục huyện Krông Ana đã chỉ rõ: “Tiếp tục đổi mới phương   pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, rèn luyện phương   pháp tự học và vận dụng kiến thức, kỹ năng của học sinh của học sinh theo tinh thần   của công văn 3535/BGDĐT­GDTrH ngày 27/5/2013 về áp dụng phương pháp “Bàn tay   nặn bột” và các phương pháp dạy học tích cực khác. Đẩy mạnh việc vận dụng dạy   học giải quyết vấn đề, các phương pháp thực hành, dạy học theo dự án trong các môn     Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 2                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  3. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” học; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp với nội dung bài học; khắc phục   lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc; tập trung dạy cách học, cách nghĩ,  phương pháp tự học; bảo đảm cân đối giữa trang bị  kiến thức, rèn luyện kỹ  năng và   định hướng thái độ, hành vi cho học sinh … ”. Giáo viên bộ  môn có vai trò rất quan trọng trong hệ thống giáo dục. Ngoài việc  trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học về bộ môn mình phụ trách còn có vai   trò quan trọng trong việc rèn luyện cho học sinh các kỹ năng thực hành, các cách vận   dụng những kiến thức của bộ môn vào thực tiễn cuộc sống….Để làm tốt được những  vai trò này, mỗi giáo viên phải không ngừng đổi mới phương pháp dạy và học nhằm  phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh, từ đó tạo được hứng thú học  tập bộ  môn giúp học sinh có khả  năng tư  duy, khả  năng học tập linh hoạt, biết vận   dụng kiến thức bộ  môn vào thực tiễn, từ  đó góp phần nâng cao chất lượng học tập  của  học sinh. Qua quá trình giảng dạy tại trường bản thân tôi nhận thấy rằng trong mỗi tiết  học mà giáo viên chỉ tiến hành theo những phương pháp thông thường là tổ  chức các   hoạt động dạy học theo như các trình tự trong sách giáo khoa và cung cấp cho các em   các nội dung kiến thức trong đó thì tiết học sẽ trở nên khô khan, không tạo được tâm   thế  học tập tốt cho các em, không gây được hứng thú học tập của học sinh, các em  tiếp thu bài một cách thụ  động, điều này dẫn đến học sinh học mang tính chất học  vẹt, không nắm được kiến thức trọng tâm, khả  năng tổng hợp cũng như  vận dụng   kiến thức vào thực tiễn còn hạn chế  đã dẫn đến kết quả  học tập bộ  môn còn thấp.  Chính vì vậy tôi đã tìm tòi, sưu tầm những tình huống thực tế, các bài thơ, một số câu   chuyện vui, thí nghiệm vui… liên quan đến kiến thức bộ  môn để  áp dụng  ở  một số  tiết dạy và đã kích thích được hứng thú học tập của các em học sinh, làm nảy sinh   trong các em suy nghĩ muốn khám phá ra những kiến thức và có thể  áp dụng những   kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề trong thực tiễn, từ đó các em cảm thấy  môn Hóa học trở  nên gần gũi hơn, các em yêu thích môn học hơn và chất lượng bộ  môn cũng được nâng cao. 2. Thực trạng Phương pháp dạy học truyền thống là phương pháp dạy học mà nhiều giáo viên   thường sử dụng trong những năm qua. Ở phương pháp này chủ yếu là hoạt động của   giáo viên trong đó: giáo viên tổ  chức các hoạt động dạy học cũng như  cung cấp các   nội dung kiến thức như trình tự có trong sách giáo khoa. Phương pháp này có ưu điểm  là học sinh nắm được nội dung kiến thức của bài, ngay trong tiết học học sinh có thể  trả lời được những câu hỏi liên quan có trong sách giáo khoa. Tuy nhiên, khi dạy học   theo phương pháp này vẫn còn nhiều hạn chế  như: Học sinh học bài còn mang tính   chất học vẹt, các em tiếp thu bài một cách thụ  động nên không nắm được nội dung  kiến thức trọng tâm dẫn đến rất nhanh quên, bên cạnh đó khả  năng tư  duy còn hạn  chế, khả  năng vận dụng các kiến thức bộ  môn vào thực tiễn còn kém, điều này thể  hiện qua kết quả ở các bài kiểm tra của các em còn thấp, khi gặp các vấn đề thực tiễn  có liên quan đến kiến thức của môn học các em còn lúng túng hoặc không giải đáp   được.   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 3                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  4. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Ở  lứa tuổi trung học cơ  sở, các em học sinh có sự  phát triển mạnh mẽ  về  tâm   sinh lí, các em rất tò mò, muốn tìm hiểu cũng như  giải đáp được những vấn đề  nảy   sinh trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, trong thực tế giảng dạy nhiều giáo viên ít   chú trọng đến việc đưa các vấn đề thực tế vào trong giảng dạy. Điều này đã làm cho  các em cảm thấy các kiến thức của môn học trở nên khô khan, xa lạ …từ đó các em ít  hứng thú hơn đối với môn học. Mặt khác, cùng với sự phát triển của công nghệ thông  tin các em học sinh có rất nhiều các sân chơi khác như: Facebook, Zalo, Zing Me,  Game online…điều này đã gây nên  ảnh hưởng rất lớn đến các em, sự tập trung cũng  như  sự  hứng thú học tập của các em ngày càng bị  giảm sút, các em học tập rất thụ  động, không nắm được kiến thức trọng tâm. Vì vậy, chất lượng học tập bộ môn vẫn  còn thấp. Kinh tế  của nhiều gia đình học sinh còn rất khó khăn nên nhiều phụ  huynh ít  quan tâm đến việc học tập của con em mình, bên cạnh đó khi đến lớp các em không   nắm được kiến thức của bài nên sinh ra tâm lí chán nản, không thích đi học. Điều này  dẫn đến nhiều em vẫn còn hay vắng học, chất lượng bộ môn còn thấp.            Kết quả  bài kiểm tra định kì lần 1 học kì I môn Hoá học lớp 9 trường THCS   Nguyễn Trãi khi chưa thực hiện đề tài trong hai năm học gần đây như sau:                     Năm  Trung  học LỚP Tổng số Giỏi Khá bình Yếu Kém 2017 –  9A3 26 0 6 8 10 2 2018 9A4 25 0 2 9 12 2 9A5 23 1 5 8 7 2 9A6 36 3 10 15 6 2 Tổng  cộng 110 6 23 40 35 8 Tỉ lệ 3,6% 20,9% 36,4% 31,8% 7,3% 9A3 30 1 6 9 12 2 2018 –  9A4 28 1 5 11 10 1 2019 9A5 31 3 10 10 7 1 9A6 35 6 11 10 6 2 Tổng  cộng 124 11 32 40 35 6 Tỉ lệ 8,9% 25,8% 32,3% 28,2% 4,8%   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 4                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  5. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Từ kết quả thống kê cho thấy kết quả  bài kiểm tra định kì của học sinh đối với  bộ môn Hóa học vẫn còn thấp cụ thể như sau: Năm học 2017­ 2018: số học sinh đạt điểm từ trung bình trở  lên đạt tỉ  lệ  60,9%,  còn lại là học sinh có điểm yếu và kém. Năm học 2018­ 2019: số học sinh đạt điểm từ trung bình trở lên đạt tỉ lệ 67% , còn  lại là học sinh có điểm yếu và kém. Vậy làm thế nào để học sinh có hứng thú, tích cực đồng thời phát triển được tư  duy, tìm tòi, óc sáng tạo của học sinh. Xuất phát từ vấn đề đó bên cạnh việc thực hiện   tốt việc dạy học theo hướng đổi mới, bản thân tôi không ngừng học hỏi, tìm tòi sử  dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau trong đó thường xuyên liên hệ  thực tế  trong các bài dạy, sử  dụng thí nghiệm vui và lồng ghép vào đó một số  bài thơ, câu  chuyệnliên quan đến hóa học. Đối với cách làm này tôi nhận thấy sẽ tạo cho các em  một tâm thế học tập tốt, các em chủ động trong việc lĩnh hội tìm ra kiến thức. Từ đó,   kích thích được hứng thú học tập của các em, chất lượng bộ môn cũng được nâng cao.   Ngoài ra, thông qua đó giáo viên còn có thể  lồng ghép được các nội dung khác nhau   chẳng hạn như: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, biết chăm sóc, bảo vệ sức khỏe   con người và giáo dục đạo đức lối sống cho các em học sinh. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp Trước những thực trạng trên, bản thân tôi đã mạnh dạn đưa ra các giải pháp đã  rút ra được từ nhiều năm giảng dạy tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi. Nhằm  mục đích trao đổi với đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường để  cùng nhau tháo gỡ  những mặt còn hạn chế của công tác giảng dạy bộ môn Hóa học nói chung và bộ môn   Hóa học 9 nói riêng trong trường học. Từng bước đưa chất lượng bộ môn ngày càng đi  lên, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục. Trong quá trình giảng dạy môn Hóa học 9 ở trường THCS Nguyễn Trãi tôi đã tìm   tòi, sưu tầm và đúc kết được một kinh nghiệm và đã sử  dụng trong giảng dạy trong   môn Hóa học 9 và bước đầu đã mang lại hiệu quả. Tôi xin mạnh dạn đưa ra đây để  cùng trao đổi với bạn bè đồng nghiệp. Giải pháp 1: Sử dụng các tình huống thực tế trong giảng dạy: Chúng ta luôn thích tìm hiểu những điều mới lạ vì nó đem lại cho chúng ta những  thông tin bổ  ích, thú vị, biết thêm những thông tin mới lạ  của thế  giới xung quanh là   nhu cầu không thể thiếu giúp chúng ta tồn tại và phát triển. Khi được cung cấp những   thông tin thực tế, các em học sinh sẽ quan tâm và hứng thú tìm hiểu sự việc đó. Việc   giáo viên khai thác, cung cấp những kiến thức mới lạ về hóa học sẽ giúp các em hiểu   rõ tầm quan trọng của hóa học đối với đời sống và sản xuất. Khi dạy bài 2: Một số Oxit quan trọng Giáo viên đặt câu hỏi khi vào bài nhằm kích thích tính tò mò của học sinh như:  Tại sao khi cho vôi sống vào nước, ta thấy khói bốc lên mù mịt, nước vôi như  bị   sôi lên và nhiệt độ hố vôi rất cao có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của người   và động vật. Ta cần tránh xa hố đang tôi vôi hoặc sau khi tôi vôi ít nhất 2 ngày ?   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 5                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  6. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Sau khi học xong phần Canxi oxit giáo viên cho học sinh trả lời câu hỏi trên và bổ  sung.  Giải thích:    Khi tôi vôi đã xảy ra phản ứng tạo thành canxi hiđroxit: CaO  +  H2O   Ca(OH)2 Phản  ứng này tỏa rất nhiều nhiệt nên làm nước sôi lên và bốc hơi đem theo cả  những hạt Ca(OH)2 rất nhỏ  tạo thành như  khói mù trắng. Do nhiệt tỏa ra nhiều nên   nhiệt độ của hố vôi rất cao. Do đó người và động vật cần tránh xa hố vôi để tránh rơi  xuống hố vôi tôi gây nguy hiểm đến tính mạng. Khi học xong phần lưu huỳnh  đioxit giáo viên đặt câu hỏi:    Theo em “hiện   tượng mưa axit” là gì? Tác hại như thế nào?  Học sinh thảo luận theo nhóm và trả lời, sau đó giáo viên nhận xét và bổ sung.  Giải thích:    Khí thải công nghiệp và khí thải của các động cơ  đốt trong (ô tô, xe máy…) có  chứa các khí SO2, NO, NO2,…Các khí này tác dụng với oxi O2 và hơi nước trong không  khí nhờ  xúc   tác   oxit  kim  loại  (có   trong khói,   bụi  nhà   máy)  hoặc   ozon  tạo ra   axit   sunfuric H2SO4 và axit nitric HNO3. 2SO2 + O2 + 2H2O → 2H2SO4 2NO + O2 → 2NO2 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3 Axit H2SO4 và HNO3 tan vào nước mưa tạo ra mưa axit. Hiện nay mưa axit là nguồn ô nhiễm  ở  một số  nơi trên thế  giới như ở  các khu  vực công nghiệp châu Âu hay ở Bắc Mỹ. Mưa axit làm hư hỏng các tượng đài làm từ  đá cẩm thạch, đá vôi, đá phiến (các loại đá này thành phần chính là CaCO3): CaCO3 + H2SO4 → CaSO4 + CO2↑ + H2O CaCO3 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2↑ + H2O Ngày nay hiện tượng mưa axit và những tác hại của nó đă gây nên những hậu  quả nghiêm trọng, đặc biệt là ở những nước công nghiệp phát triển. Vấn đề ô nhiễm  môi trường luôn được cả thế giới quan tâm. Việt Nam chúng ta đang rất chú trọng đến  vấn đề này. Do vậy mà giáo viên phải cung cấp cho học sinh những hiểu biết về hiện   tượng mưa axit cũng như tác hại của nó nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Khi dạy bài 4: Một số Axit quan trọng Khi học xong phần ứng dụng giáo viên đặt câu hỏi: Em có biết Axit clohiđric có   vai trò như thế nào đối với cơ thể ?  Học sinh thảo luận theo nhóm và trả lời. Sau đó giáo viên nhận xét và bổ sung.  Giải thích:      Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 6                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  7. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Axit clohiđric có vai trò rất quan trọng trong quá trình trao đổi chất của cơ  thể.   Trong dịch dạ dày của người có axit clohiđric với nồng độ  khoảng chừng 0,0001 đến   0,001 mol/l (có độ pH tương ứng với là 4 và 3). Ngoài việc hòa tan các muối khó tan,   nó còn là chất xúc tác cho các phản ứng phân hủy các chất gluxit (chất đường, bột) và  chất protein (đạm) thành các chất đơn giản hơn để cơ thể có thể hấp thụ được. Lượng axit trong dịch dạ  dày nhỏ  hơn hay lớn hơn mức bình thường đều gây  bệnh cho người. Khi trong dịch dạ dày có nồng độ axit nhỏ hơn 0,0001 mol/l (pH>4,5)   người ta mắc bệnh khó tiêu, ngược lại nồng độ  axit lớn hơn 0,001 mol/l (pH
  8. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Học sinh khá hứng thú và tò mò với câu hỏi trên.  Giải thích :     Nước mắt mặn vì trong nước mắt có tới 6 gam muối. Nước mắt sinh ra từ tuyến   lệ nằm phía trên mi ngoài của nhãn cầu. Nước mắt có tác dụng bôi trơn nhãn cầu làm   cho nhãn cầu không bị khô, bị xước và vì có muối nên còn có tác dụng hạn chế bớt sự  phát triển của vi khuẩn trong mắt. Khi dạy bài 16: Tính chất hóa học của kim loại Sau khi học xong bài giáo viên đặt câu hỏi:  Vì sao ta hay dùng bạc để  “đánh   gió” khi bị bệnh cảm ?  Giải thích :     Khi bị bệnh cảm, trong cơ thể con người sẽ tích tụ một lượng khí H 2S tương đối  cao. Chính lượng H2S sẽ làm cho cơ thể mệt mỏi. Khi ta dùng Ag để đánh gió thì Ag   sẽ  tác dụng với khí H2S. Do đó, lượng H2S trong cơ  thể  giảm và dần sẽ  hết bệnh.  Miếng Ag sau khi đánh gió sẽ có màu đen xám: 4Ag + 2H2S + O2 → 2Ag2S↓ + 2H2O  (đen) Hiện tượng “đánh gió” đã được ông bà ta sử dụng từ rất xa xưa cho đến tận bây  giờ  để  chữa bệnh cảm. Cách làm này rất có cơ  sở  khoa học mà mọi người cần phải   biết.  Khi dạy bài 25: Tính chất của phi kim. Sau khi học xong bài giáo viên đặt câu hỏi: Các em có biết  hiện tượng“Ma trơi”   là gì ? Ma trơi thường xuất hiện ở đâu ?  Giải thích :   Trong xương của động vật luôn có chứa một hàm lượng photpho. Khi   cơ  thể  động vật chết đi, nó sẽ  phân hủy một phần thành photphin PH3  và lẫn một ít  điphotphin P2H4. Photphin không tự bốc cháy ở nhiệt độ thường. Khi đun nóng đến 150oC  thì nó mới cháy được. Còn điphotphin P2H4 thì tự bốc cháy trong không khí và tỏa nhiệt.  Chính lượng nhiệt tỏa ra trong quá trình này làm cho photphin bốc cháy:                          2PH3 + 4O2 → P2O5 + 3H2O Quá trình trên xảy ra cả ngày lẫn đêm nhưng do ban ngày có các tia sáng của mặt  trời  nên   ta  không  quan sát rõ  như   vào  ban đêm. Hiện tượng ma trơi chỉ là một quá trình hóa  học   xảy  ra trong tự  nhiên. Thường gặp ma trơi  ở  các nghĩa  địa   vào   ban  đêm. Khi dạy bài 25: Cacbon   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 8                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  9. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Sau khi học xong phần tính hấp phụ của cacbon giáo viên dặt câu hỏi: Tại sao khi   cơm bị khê, ông bà ta thường cho vào nồi cơm một mẫu than củi ?  Giải thích :       Do than củi xốp, có tính hấp phụ nên hấp phụ hơi khét của cơm làm cho cơm đỡ  mùi khê. Khi dạy bài 29: Axit Cacbonic và muối Cacbonat Sau khi học xong bài giáo viên đặt câu hỏi:  Hiện tượng tạo hang  động và   thạch nhũ  ở  vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ  Bàng với những hình dạng phong   phú đa dạng được hình thành như thế nào? Học sinh dựa vào các kiến thức đã học để  giải thích. Các em hoạt động rất sôi   nổi.  Giải thích :     Ở  các vùng núi đá vôi, thành phần chủ  yếu là CaCO 3. Khi trời mưa trong không  khí có CO2 tạo thành môi trường axit nên làm tan được đá vôi. Những giọt mưa rơi   xuống sẽ bào mòn đá thành những hình dạng đa dạng:  CaCO3  +  CO2  + H2O  Ca(HCO3)2 Theo thời gian tạo thành các hang động. Khi nước có chứa Ca(HCO 3)2 ở  đá thay  đổi về nhiệt độ và áp suất nên khi giọt nước nhỏ từ từ có cân bằng: Ca(HCO3)2 CaCO3  +  CO2  + H2O Như vậy lớp CaCO3 dần dần lưu lại ngày càng nhiều, dày tạo thành những hình  thù đa dạng.Đây là một hiện tượng thường gặp trong các hang động núi đá, cụ thể là  Phong Nha Kẻ  Bàng (Quảng Bình). Học sinh sẽ  biết được quá trình hình thành các   hang động với những hình dạng phong phú là do thiên nhiên kiến tạo dựa trên các quá   trình biến đổi hóa học.  Khi dạy  bài 36:  Metan Sau khi học xong  phần   I   giáo   viên   đặt  câu hỏi: Vì sao có khí   metan   thoát   ra   từ   ruộng   lúa   hoặc   các   ao (hồ)?  Giải thích:    Trong ruộng lúa, ao (hồ) thường chứa các vật thể  hữu cơ. Khi các vật thể  này  thối rữa (hay quá trình phân hủy các vật thể hữu cơ) sinh ra khí metan. Người ta ước   chừng 1/7 lượng khí metan thoát vào khí quyển hàng năm là từ các hoạt động cày cấy. Lợi dụng hiện tượng này người ta đã làm các hầm bioga trong chăn nuôi heo tạo  khí metan  để  sử dụng đun nấu hay chạy máy …Đây là hiện tượng thường gặp và là     Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 9                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  10. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” cơ  sở  giải quyết các vấn đề  về  môi trường  ở  các địa phương chăn nuôi nhỏ  lẻ  học   sinh cần nắm. Khi dạy bài 41: Nhiên liệu Sau khi học xong bài giáo viên đặt câu hỏi: Vì sao đốt xăng, cồn thì cháy hết   sạch, còn khi đốt gỗ, than đá lại còn tro?  Giải thích:    Bởi vì so với gỗ và than đá thì xăng và cồn là những hợp chất hữu cơ có độ thuần  khiết cao. Khi đốt xăng và cồn chúng sẽ cháy hoàn toàn tạo thành CO2 và hơi H2O, tất  cả chúng đều bay vào không khí. Xăng tuy là hỗn hợp nhiều hiđrocacbon, nhưng chúng  là những chất dễ  cháy. Vì vậy cho dù  ở  trạng thái hỗn hợp nhưng khi đốt đều cháy  hết. Với than đá và gỗ thì lại khác. Cả hai vật liệu đều có những thành phần rất phức   tạp. Những thành phần của chúng như  xenlulozơ, bán xenlulozơ, gỗ, nhựa là những   hợp chất hữu cơ  dễ  cháy và có thể  “cháy hết”. Nhưng gỗ  thường dùng còn có các  khoáng vật. Những khoáng vật này đều không cháy được. Vì vậy sau khi đốt cháy gỗ  sẽ còn lại và tạo thành tro, Than đá cũng vậy, trong thành phần than đá ngoài cacbon và các hợp chất hữu cơ  phức tạp còn có các khoáng là các muối silicat. Nên so với gỗ khi đốt cháy than còn cho  nhiều tro hơn.Đây là câu hỏi nhằm kích thích tư  duy học sinh. Học sinh không lạ  gì  với hiện tượng trên nhưng để giải thích thì không phải dễ.  Khi dạy bài 44: Rượu Etylic Sau khi học xong bài giáo viên đặt câu hỏi: Tại sao rượu giả  có thể  gây chết   người ? Học sinh không lạ  gì với các hiện tượng trên nhưng để  giải thích thì không   phải dễ.  Giải thích :     Để  thu được nhiều rượu (rượu etylic) người ta thêm nước vào pha  loãng ra   nhưng vì vậy rượu nhạt đi người uống không thích. Nên họ  pha thêm một ít rượu  metylic làm nồng độ rượu tăng lên. Chính rượu metylic gây ngộ độc, nó tác động vào  hệ  thần kinh và nhãn cầu, làm rối loạn chức năng đồng hóa của cơ  thể  gây nên sự  nhiễm độc. Khi dạy bài 52: Tinh bột  Khi dạy xong phần phản ứng thủy phân của tinh bột giáo viên đặt câu hỏi: Tại   sao khi ăn cơm nhai kỹ sẽ thấy vị ngọt?  Giải thíc h:    Cơm chứa một lượng lớn tinh bột, khi ăn cơm trong tuyến nước bọt của người có  các enzim. Khi nhai kỹ trộn đều, tuyến nước bọt làm tăng cơ hội chuyển hoá một lượng   tinh bột theo phản ứng thuỷ phân thành mantozơ, glucozơ gây ngọt theo sơ đồ:            (C6H10O5)nC12H22O11 C6H12O6   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 10                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  11. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9”          (Tinh  bột)                          (Mantozơ)                     (Glucozơ) Học sinh cũng có thể kiểm nghiệm được trong khi ăn, các em tỏ ra khá tò mò và  thích thú. Khi dạy bài 53: Protein Sau khi dạy xong phần sự đông tụ giáo viên củng cố bằng câu hỏi:  Em có biết vì   sao khi nấu canh cua thì có gạch cua nổi lên? Khi nấu trứng thì lòng trắng trứng kết   tủa lại? Giải thích:   Vì trong những trường hợp đó có xảy ra sự kết tủa protit bằng nhiệt, gọi là sự  đông tụ. Một số protit tan trong nước tạo thành dung dịch keo, khi đun nóng sẽ bị kết tủa.  Khi dạy bài 54: Polime Sau khi dạy xong bài   giáo viên đặt câu hỏi:   Em có biết vì sao “chảo chống   dính” khi chiên thức ăn không bị dính không? Giải thích: Nếu dùng chảo bằng gang, nhôm thường để  chiên cá, trứng không khéo dễ  bị  dính chảo. Nếu dùng chảo chống dính thì thức ăn sẽ  không dính chảo. Thực ra mặt   trong của chảo chống dính người ta có trải một lớp hợp chất cao phân tử. Đó là   Politetra floetilen được tôn vinh là “vua chất dẻo” thường gọi là “teflon”. Politetra  floetilen chỉ chứa 2 nguyên tố C và F nên liên kết với nhau rất bền chắc, làm cho thức  ăn không dính chảo khi chiên. Một điều lưu ý là không nên đốt nóng chảo chống dính trên bếp lửa vì teflon ở  nhiệt độ trên 2500C là bắt đầu phân huỷ và thoát ra chất độc. Khi rửa chảo không nên  chà xát bằng các đồ vật cứng vì có thể gây tổn hại cho lớp chống dính.  “Chảo chống dính” hiện nay được các bà nội trợ sử dụng khá nhiều. Công dụng   của chảo đã làm hài lòng tất cả  các đầu bếp khó tính. Nhưng ít ai hiểu được vì sao  chảo chống dính lại ưu việt như vậy.  Giải pháp 2: Sử dụng thí nghiệm vui Dựa trên kiến thức hóa học cơ  bản trong chương trình hóa 9, tôi xây dựng hệ  thống  “thí nghiệm vui” giúp học sinh phát triển khả năng quan sát, phân tích tổng hợp   và giải thích các hiện tượng từ thí nghiệm,Các em biết vận dụng kiến thức vào thực   tiễn cuộc sống, giải thích các hiện tượng tự nhiên thực tế có liên quan, các thí nghiệm   vui giúp các em giảm căng thẳng sau một tiết học, làm cho các em càng yêu thích môn   học hơn, say mê và hứng thú học tập. Khi dạy bài 7: Tính chất hóa học của bazơ Sau khi dạy xong bài giáo viên có thể tiến hành thí nghiện vui để học sinh quan   sát, sau đó yêu cầu các em giải thích về hiện tượng mà các em quan sát được. Hoa trắng hóa hồng   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 11                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  12. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Giáo viên chuẩn bị sẵn một bó hoa gấp gằng giấy ăn màu trắng có tẩm dung dịch  NaOH đã được phơi khô và một bình nước dùng để xịt giáo viên cho học sinh quan sát,   sau đó dùng bình xịt nước, xịt lên hoa lập tức những cánh hoa màu trắng chuyển thành  màu hồng và yêu cầu học sinh giải thích hiện tượng trên. Học sinh tỏ ra vô cùng thích thú với hiện tượng mà các em quan sát được. Giải thích: Hoa   có   tẩm   dung   dịch   NaOH   và   trong   bình   xịt   nước   có   chứa   dung   dịch   phenolphtalein nên làm cho hoa chuyển màu từ trắng sang hồng. Khi dạy bài 4: Một số Axit quan trọng Khi dạy xong bài giáo viên làm 1 thí nghiệm: Những chiếc cốc “thần” Giáo viên bày hàng loạt những chiếc cốc không lên bàn và tuyên bố đó là những   chiếc cốc có phép thần ( ở đáy mỗi cốc cho sẵn một ít hỗn hợp sền sệt của KMnO4 và  H2SO4 đậm đặc với 1lương nhỏ  nên học sinh không nhìn thấy) Sau đó lần lượt ném   các mẩu bông nhỏ( có tẩm cồn) vào các cốc trên, các mẩu bông sẽ tự bốc cháy. Giải thích: Khi trộn KMnO4 với H2SO4 đậm đặc sẽ sinh ra HMnO4: 2KMnO4 +H2SO4 K2SO4 + 2HMnO4 Dưới tác dụng của H2SO4 đậm đặc HMnO4 mất nước tạo thành Mn2O7. Chất này  là một chất lỏng không màu, sánh như  dầu, dễ  bị  phân hủy  ở  nhiệt độ  thường kèm  theo tiếng nổ  tạo thành MnO2. Mn2O7 là một chất oxi hóa cực kì mạnh nên khi bông  tẩm cồn dễ dàng bị bốc cháy khi tiếp xúc với Mn2O7. Các em học sinh tỏ ra khá thích thú với hiện tượng mà các em quan sát được. Khi dạy bài 16: Tính chất hóa học của kim loại Sau khi học xong bài giáo viên tiến hành thí nghiệm, sau đó đến đầu tiết học   ngày hôm sau đưa lên cho học sinh quan sát để  học sinh vận dụng kiến thức đã học   vào giải thích hiện tượng mà các em quan sát được. Cây phủ tuyết Dùng các phoi đồng chắp thành cây rụng hết lá thả  chìm cây này vào cốc thủy   tinh loại lớn chứa đầy dung dịch AgNO3. Sau một vài giờ  cây sẽ  bị  phủ  đầy tuyết  trắng xóa. Giải thích Cu hoạt động hóa học mạnh hơn Ag nên đẩy Ag ra khỏi dung dịch muối AgNO3 Cu + 2AgNO3 Cu(NO3)2 + 2Ag Các tinh thể Ag bám trên cành cây trông như cây bị phủ tuyết Học sinh tỏ ra khá thích thú với hiện tượng mà các em quan sát được.   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 12                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  13. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Khi dạy bài 18: Nhôm Sau khi học xong bài giáo viên tiến hành thí nghiệm cho học sinh quan sát, sau đó  hỏi học sinh các em hãy dự  doán dây kim loại màu trắng là chất gì? và nước  ở  trong   ống nghiệm là chất gì? Giải thích hiện tượng mà các em quan sát được? Làm cho nước “sôi”bằng một sợi dây kim loại Rót nước vào 1/3  ống nghiệm, rồi nhúng vào đó 1 sợi dây kim loại màu trắng  ngay lập tức “ nước” sẽ  sôi sùng sục rồi hơi nước bay mù mịt, mờ  cả  thành  ống  nghiệm. Nhấc sợi dây kim loại ra, nước trong ống ngừng sôi, nhúng sợi dây vào nó lại   sôi sùng sục. Giải thích:  Dùng dung dịch HCl làm “nước” và cần đun nóng trước khi biểu diễn. Sợi dây  kim loại màu trắng là nhôm. Khi nhúng nhôm vào dung dịch HCl nóng, phản ứng xảy   ra mãnh liệt. Bọt khí hiđro thoát ra rất mạnh trông như  nước đang sôi sùng sục. Mặt  khác, phản ứng cũng làm nhiệt độ dung dịch tăng lên dần và nước bay hơi mù mịt càng   làm cho hiện tượng xảy ra giống hệt như nước đang sôi. Học sinh tỏ ra khá thích thú với hiện tượng mà các em quan sát được. Khi dạy bài 38: Axetilen Đốt nước đá cháy Lấy 1 nắm nước đá bỏ  vào  ống bơ  thấp và rộng miệng rồi bật diêm đốt trên   miệng ống bơ. Thật kì lạ ! Nước đá bốc cháy. Giải thích:  Trong ống bơ đã đặt sẵn mẩu CaC 2. Khi bỏ nước đá vào, CaC2 sẽ tác dụng với  nước, Giải phóng  khí C2H2. CaC2 + H2O  C2H2 + Ca(OH)2 Khí C2H2 thoát lên mặt nước đá, khi đốt nó sẽ cháy giống hệt nước đá đang cháy   vậy. 2C2H2 + 5O24CO2 + 2H2O Sau khi học xong bài giáo viên tiến hành thí nghiệm sau để  học sinh vận dụng   kiến thức vừa học vào giải thích hiện tượng mà các em quan sát được. Giải pháp 3: Sử  dụng những câu chuyện và thơ  hóa học để  tạo hứng thú  cho hoc sinh Thơ về hóa học sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh có nhịp điệu, vần điệu nên nội  dung được truyền tải đến học sinh hết sức nhẹ nhàng, ý nhị. Hóa học là môn khoa học   tự nhiên nên những kiến thức hóa học đơn thuần sẽ  rất cứng nhắc, khô khan. Vì thế  học sinh sẽ cảm thấy khó tiếp thu, khó nhớ kiến thức. Nếu giáo viên có thể dùng thơ  để  truyền tải những kiến thức đó cho học sinh thì các em sẽ  khắc ghi một cách nhẹ  nhàng, sâu sắc vì thơ dễ đọc, dễ hiểu, dễ nhớ.    Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 13                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  14. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Những câu chuyện liên quan đến hóa học lồng ghép trong một số  bài học giúp  các em giảm căng thẳng sau những giờ  học tập mệt mỏi, các em sẽ  cảm thấy môn  học thú vị hơn. Khi dạy bài: ôn tập đầu năm Như  chúng ta đã biết đối với môn hóa học thì hóa trị  có vai trò rất quan trọng.   Học sinh không thể viết phương trình phản ứng nếu không nhớ hóa trị.Nên khi học bài   ôn tập đầu năm giáo viên có thể giúp học sinh ghi nhớ lại hóa trị thông qua bài thơ về  hóa trị:  Bài ca hóa trị Natri, Iốt, Hiđrô Kali với Bạc, Clo một loài Có hóa trị I em ơi Ghi nhớ cho kỹ kẻo rồi phân vân Magiê với Kẽm, Thủy ngân Oxiđồng ấy cũng gần Canxi Cuối cùng thêm chú Bari Hóa trị II đó có gì khó khăn Bác Nhômhóa trị III lần In sâu vào trí khi cần có ngay Cácbon, Silic này đây Là hóa trị IV Không ngày nào quên Sắt kia lắm lúc hay phiền II, III lên xuống thật phiền lắm thôi Lưu huỳnh lắm lúc chơi khăm Xuống II lên VI khi nằm thứ IV Nitơ cùng với Phốtpho, Hóa trị V đó còn lo điều gì Em ơi cố gắng học chăm Bài ca hóa trị suốt năm cần dùng. Khi dạy bài 2: Một số oxit quan trọng Khi học xong bài giáo viên kể cho học sinh nghe 1 câu chuyện: “Màn khói giết người” đã xảy ra ở đâu? Ngày 5 tháng 12 năm 1952, nước Anh (nước được mệnh danh là xứ sở của sương   mù) tại Luân Đôn đã xảy ra sự  kiện “màn khói giết người” làm chấn động thế  giới.     Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 14                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  15. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Việc giám sát môi trường cho thấy hàm lượng khí SO2 cao tới 3,8 mg/m3, gấp 6 lần và  nồng độ  bụi khói lên tới 4,5mg/m3  gấp 10 lần so với ngày thường. Dân trong thành  phố  thấy tức ngực, khó thở  và ho liên tục. Chỉ  trong vòng 4, 5 ngày đã có hơn 4000  người chết trong đó phần lớn là trẻ  em và người già, hai tháng sau lại có trên 8000  người nữa chết. Nguyên nhân của “màn khói giết người”  ở  thành phố  Luân Đôn là do khói than  (SO2, bụi …) của các nhà máy quyện vào với sương mù buổi sớm mùa đông gây ra. Khi dạy bài 9:  Tính chất hóa học  của muối  Khi   dạy   xong  phần phản  ứng trao đổi trong  dung dịch  điều   kiện   để  xảy ra phản ứng trao đổi là sản phẩm tạo thành có chất không  tan hoặc chất khí. Để học tốt được phần này học sinh cần nhớ các chất kết tủa, chất  tan, chất khí nên tôi đã đưa ra cho các em bài thơ về tính tan của các muối. Tính tan của muối Tính tan của muối Loại muối tan tất cả là muối nitơrat Và muối axêtat Bất kể kim loại nào Những muối hầu hết tan Là clorua, sunfat Trừ bạc chì clorua Bari, chì sunfat Những muối không hoà tan Cacbonat, photphat Sunfua và sunfit Trừ kiềm, amoni. Các em tỏ ra khá hứng thú với bài thơ này và ngay trong những bài học tiếp theo   gần như tất cả các em đã nắm được trạng thái của các chất. Khi dạy bài 13: Luyện tập chương 1 Giáo viên kiểm tra bài cũ trong giờ luyện tập bằng 1 số câu đố. Yêu cầu học sinh  trả lời và giải thích:   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 15                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  16. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” 1.Axit gì nhận biết Bằng quỳ tím đổi màu Thêm vào bạc nitrat Tạo kết tủa trắng phau. Đáp án: HCl 2. Axit gì cùng sắt Tạo muối sắt hai, ba Tùy điều kiện dung dịch Còn làm sắt trơ ra. Đáp án: H2SO4 đặc nóng 3. Axit gì không bền Có tên, không thấy mặt Điều chế muối cho kiềm Cùng oxit tương tác. Đáp án: H2CO3 4. Muối gì dùng tẩy trắng Mang nặng mùi clo Bảo quản nơi râm mát Mong bạn hãy nhớ cho? Đáp án: NaClO 5.Muối gì ở dạng quặng Công dụng chẳng gì bằng  Xây nên nhà ta ở  Và sản xuất xi măng Đáp án: CaCO3 6.Muối gì làm thuốc súng Sức công phá phi thường Nhưng các bà nội trợ Lại dùng làm lạp xưởng Đáp án: KNO3 Khi dạy bài 19: Sắt Để tạo không khí thoải mái cho tiết học giáo viên kể cho học sinh nghe một mẫu   chuyện trước khi vào bài: Một chuyện tình cảm động nhưng…. Hồi đầu thế  kỷ  XIX, các nhà bác học đã phát hiện ra sắt có trong máu người  dưới dạng huyết cầu tố (hemoglobin). Một sinh viên khoa Hóa đã làm gì khi nghe cô     Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 16                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  17. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” gái mình yêu hỏi anh ta lấy gì làm chứng cho tình yêu đang chảy cuồn cuộn trong cơ  thể anh ta. Anh ta đã quyết định tặng người yêu dấu một chiếc nhẫn bằng… sắt nhưng   không phải bằng sắt thông thường mà bằng sắt lấy từ chính máu của mình! Cứ định   kỳ  lấy máu ra, chàng trai thu được một hợp chất mà từ  đó tách sắt ra bằng phương  pháp hóa học. Nhưng chiếc nhẫn đã không bao giờ  được đeo trên tay cô gái như  một bằng   chứng tình yêu bởi… nó chưa được làm xong thì chàng trai đã chết vì bị mất máu, cho   dù lượng sắt lấy ra khỏi cơ thể chàng chưa tới… 3g! Các chàng trai, cô gái ngày nay vẫn rất nhớ  câu chuyện này. Nhưng chẳng ai   chứng tỏ tình yêu bằng cách này nữa, cho dù thật là cảm động. Học sinh tỏ ra khá thích thú với câu chuyện. Khi dạy bài 26: Clo Sau khi học xong phần tính chất vật lí giáo viên kể cho học sinh nghe câu chuyện  để học sinh thấy được clo là một khí độc. Khí Clo đã được dùng làm vũ khí ở đâu và khi nào ? Đó là xế  chiều ngày 24 ­ 4 ­ 1915 (thế  chiến thứ  nhất 1914 ­ 1918) gi ữa 2 ngôi  làng có tên là Steenstraat và Poel Kappelle (nớc Bỉ) xuất hiện một đám khói màu vàng  lục xuất phát từ phòng tuyến của quân Đức bay là là cách mặt đất 1 mét theo chiều gió   tiến dần đến phòng tuyến quân Pháp. Đó là khói của 150 tấn clo chứa trong 5830 thùng  điều áp vừa được các binh sĩ của trung đoàn quân tiên phong 35 và 36 Đức thả  vào   không khí. Mười lăm phút sau, bộ binh Đức được trang bị đặc biệt bám theo đám khói  clo đó tấn công thẳng vào cứ  điểm Pháp. Sự  tác động của khí độc thật vô cùng ghê   gớm. Hàng trăm binh sĩ Pháp hỗn loạn chạy ngược về phía sau tìm không khí để thở.  Khi quân Đức tới nơi họ trông thấy nhiều xác chết với gương mặt xanh nhợt nằm la   liệt bên những người hấp hối, cơ thể co giật dữ dội, miệng  ứa ra một ch ất d ịch màu   vàng nhạt. Kết quả là tuyến phòng thủ của quân Pháp bị phá vỡ và khí clo đã giết chết   3000 người và làm 7000 người bị thương.   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 17                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  18. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Khi dạy bài 31: Sơ lược bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Trước khi vào bài giáo viên kể cho học sinh nghe câu chuyện liên quan đến nhà   khoa học phát hiện ra bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học qua giấc mơ. Phat hiên ra bang tuân hoan cac nguyên tô hoa hoc ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̣ ́ ̉ ̀ ươi đêu biêt răng, Bang tuân hoan cac nguyên tô hoa hoc đ Chăc hăn nhiêu ng ̀ ̀ ́ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̣ ược   ̣ tao ra bởi nha khoa hoc ng ̀ ̣ ươi Nga Dmitri Mendeleev. Tuy nhiên, không phai ai cung ̀ ̉ ̃   ̃ ̉ ̣ ̣ biêt, ông đa phai vât lôn nh ́ ư thê nao đê co thê tao ra va săp xêp đ ́ ̀ ̉ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ́ ược trât t ̣ ự  cua Bang ̉ ̉   tuân hoan đo. ̀ ̀ ́ ́ ̣ Sau khi xuât hiên nh ưng y t ̃ ́ ưởng đâu tiên vê cac nguyên tô hoa hoc, vao năm ̀ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̀   1869, Mendeleev đa s ̃ ử dung cach viêt tên cua cac nguyên tô lên cac tâm the (môi nguyên ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ̉ ̃   ́ ̣ ̉ ̉ ́ ́ ́ ̉ ừng yêu tô trên nh tô môt the) va co đi kem ca cac tinh chât cua t ̀ ́ ̀ ́ ́ ững tâm the riêng. ́ ̉ ́ ượng cua nguyên t Ông thây răng, khôi l ́ ̀ ̉ ử  đong vai tro kha quan trong trong Bang ́ ̀ ́ ̣ ̉   tuân hoan, nh ̀ ̀ ưng thực sự ông không thê tim ra đ ̉ ̀ ược dang săp xêp no. Tin t ̣ ́ ́ ́ ưởng răng ̀   ̀ ư  đa kham pha ra đ gân nh ̃ ́ ́ ược môt điêu gi đo quan trong, ̣ ̀ ̀ ́ ̣  Mendeleev đa di chuyên cac ̃ ̉ ́  ̉ ̀ ờ liên tuc cho t tâm the nhiêu gi ́ ̣ ơi khi ông ngu thiêp đi luc nao không biêt. ́ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̉ ́ ́ ờ khi luć  Mendeleev tinh dây, moi th Kêt qua kha bât ng ́ ̉ ̣ ̣ ứ gân nh ̀ ư đa đ ̃ ược săp xêp ́ ́  đâu vao đo trong đâu ông. ̀ ́ ̀  Mendeleev tin tưởng răng, tâm tri tiêm th ̀ ́ ̀ ức đa giup ông hoan ̃ ́ ̀  ́ ̉ ̣ ư.́ thanh tât ca moi th ̀ ́ ơ, tôi thây môt bang co tât ca cac nguyên tô đ “Trong giâc m ́ ̣ ̉ ́ ́ ̉ ́ ́ ược đăt  ̣ ở những vi tri ̣ ́  đung nh ́ ư yêu câu. Ngay khi th ̀ ưc dây, tôi đa viêt no ngay vao môt mâu giây” ́ ̣ ̃ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ́ , Mendeleev  ́ ̀ ́ ̣ ̀ ờ cua minh. noi vê phat hiên tinh c ̉ ̀ Khi dạy bài 32: Luyện tập chương 3 Khi dạy xong bài giáo viên đặt câu hỏi bằng 1 số câu thơ: 1.Khí gì có tính độc Là thành phần khí than  Vẫn thường được ứng dụng Trong ngành luyện thép gang? Đáp án: CO 2.Khí gì tan trong nước Ăn mòn được thủy tinh? Dung dịch có ứng dụng  Để khắc chữ khắc hình. Đáp án: HF  Khi dạy bài 39: Benzen Khi kết thúc bài học giáo viên đọc cho học sinh nghe 1 bài thơ  để  tổng kết lại   nội dung của bài. Benzen là hợp chất vòng   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 18                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  19. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” Dễ thế khó cộng anh không nhớ à Oxi hóa – khử khó mà Tính chất hóa đó gọi là tính thơm. Khi dạy bài 42: Luyện tập chương 4 Giáo viên kiểm tra bài cũ trong giờ luyện tập bằng 1 số câu đố.      1.Khí gì mà phân tử Có một liên kết đôi Một chút dùng kích thích Quả xanh đã chín rồi Đáp án: C2H4 2.Khí gì đem phơi nắng Cùng một lượng Clo Phản ứng xảy ra mạnh Kèm theo tiếng nổ to. Đáp án: CH4 Giải pháp 4: Tổ chức chương trình ngoại khóa “ Hóa học vui” Sau khi học xong chương 3 chương trình Hóa học lớp 9 tôi mạnh dạn đề  xuất   với nhà trường 1 buổi ngoại khóa dành cho học sinh khối 9, Chia ra làm 3 đội, mỗi đội   gồm 5 thành viên. Chương trình tổ chức như sau: Gồm 5 phần 1/Khởi động: Trong phần thi khởi động các đội sẽ trả lời nhanh 6 câu hỏi thuộc   các bộ  môn Hóa học. Thời gian suy nghĩ cho mỗi câu hỏi là 5 giây, trả  lời đúng ghi   được 10 điểm. 2/ Vượt chướng ngại vật ( Trò chơi Ô chữ ) Ô chữ trong phần thi này gồm có 9 hàng ngang tương ứng với 9 câu hỏi, mỗi đội  chọn 3 câu. Đội chọn ô chữ nếu trả lời đúng được  15 điểm. Đội chọn ô chữ nếu trả  lời sai thì các đội còn lại dùng chuông dành quyền trả  lời, trả  lời đúng ghi  10 điểm.  Sau  2 lần lựa chọn các đội dùng chuông để dành quyền trả lời ô từ khoá. Trả lời đúng   từ khoá được 40 điểm, trả  lời sai sẽ bị loại khỏi phần thi này. Sau khi đã mở  tất cả  các ô chữ mà các đội không có câu trả lời, BTC sẽ có 1 gợi ý, nếu trả lời được thì ghi   20 điểm . 3/ Tăng tốc Trong phần thi này có 10 câu hỏi thuộc bộ môn Hóa theo hình thức trắc nghiệm. Sau khi nghe câu hỏi, các đội ghi câu trả lời của mình lên bảng con. Thời gian suy   nghĩ trả lời cho mỗi câu hỏi là 10 giây. Nếu trả lời đúng ghi được 10 điểm.   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 19                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
  20. “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 9” 4/ Về đích Phần thi về đích gồm 6 câu hỏi. Các đội dùng chuông để dành quyền trả lời. Trả  lời đúng ghi được 20 điểm. Nếu trả  lời sai các đội khác dùng chuông để  dành quyền   trả lời. Trả lời đúng được 15 điểm. Trong phần này các thành viên trong đội có quyền chọn ngôi sao hi vọng. Trả lời  đúng sẽ được gấp đôi số điểm, trả lời sai sẽ bị trừ  1/2 số điểm. 5/ Dành cho cổ động viên và các tiết mục văn nghệ Xen kẽ vào mỗi phần thi trên là 1 tiết mục văn nghệ của các lớp và câu hỏi dành   cho cổ động viên. Nội dung từng phần như sau: Phần I: Khởi động Đội 1:  Câu 1: Trong không khí chất khí nào chiếm nhiều nhất ? Đáp án: Nitơ Câu 2: Cây xanh thải ra chất khí nào vào ban đêm? Đáp án: CO2 Câu 3: Phấn có công thức hóa học là gì? Đáp án: CaSO4 Câu 4: Tục ngữ có câu “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, theo em lửa tại sao lại   có thể thử được vàng? Đáp án: Do vàng là kim loại kém hoạt động nên không phản ứng với oxi ngay cả  ở nhiệt độ cao.  Câu 5: Em có thể dùng chất nào để phân biệt NaOH và Ca(OH)2 Đáp án: CO2 Câu 6: Kim loại nào dùng để làm vỏ máy bay? Đáp án: Al Đội 2: Câu 1: Chất khí nào là thành phần chính của khí thiên nhiên? Đáp án: CH4 Câu 2:  Điện phân dung dịch muối ăn bão hòa có màng ngăn ta điều chế  được  những chất nào? Đáp án: Dung dịch NaOH, Cl , H 2 2 Câu 3: Nguyên tố nào sau đây chủ yếu cấu tạo nên xương?   Người viết: Hoàng Thị Năm            Trang 20                          Trường THCS Nguyễn  Trãi       
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2