MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Chữ cái viết tắt Chữ viết đầy đủ
GV Giáo viên
HS Học sinh
KTDH Ky thuât day hoc
TN Thực nghiệm
ĐC Đô#i chư#ng
THPT Trung hoc phô( thông
GDPT Gia#o duc phô( thông
KHBD Kê# hoach ba+i day
CNTT Công nghê thông tin
PPDH Phương pha#p day hoc
2
PHẦN 1. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong nhưng năm gâ+n đây, ngành giáo dục đang thực hiện công cuộc đổi
mới căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả của giáo dục phổ thông, trong đo#
biê(u hiên nô(i bât nhâ#t cu(a công cuôc đô(i mơ#i chi#nh la+ đô(i mơ#i phương pha#p day
hoc theo hươ#ng pha#t triê(n phâ(m châ#t va+ năng lưc hoc sinh. Môt trong nhưng đặc
trưng cu(a việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực
đo# la+ dạy học thông qua tổ chức liên tiếp các hoạt động học tập, giúp HS tự khám
phá những điều chưa biết chứ không thụ động tiếp thu những tri thức được sắp đặt
sẵn. GV là người tổ chức và hươ#ng dân HS tiến hành các hoạt động học tập đê( phát
hiện kiến thức mới, vận dụng sáng tạo kiến thức đã biết vào các tình huống học tập
hoặc tình huống thực tiễn…
Một trong những hoat đông quan trong không thê( thiê#u khi thưc hiên môt
ba+i hoc/chu( đê+ đo# la+ hoat đông luyên tâp. Thông qua hoat đông luyên tâp không
nhưng giu#p hoc sinh củng cố, hệ thống kiến thức i học, khă#c sâu ca#c kiê#n thư#c
trong tâm, tiền đề để xây dựng cho người học khả năng vận dụng vững chắc,
hiệu quả các kiến thức vào học tập thực tiễn cuộc sống. Măt kha#c, thông qua
hoat đông luyênp co+n giu#p gia#o viên đa#nh gia# kha( năng linh hôi kiê#n thư#c cũng
như năng lực cu(a hoc sinh.
Tuy nhiên việc áp dụng các phương pháp va+ kỹ thuật dạy học để tổ chức
hoạt động luyên tâp cho học sinh chưa được giáo viên chú trọng quan tâm; coi
hoạt động luyện tập chi( la+ môt hoat đông mang tính thủ tục thường tuân theo
tuýp chung GV chỉ hệ thống lại kiến thức HS đã được học phần nội
dung i học hoặc đưa ra một số câu hỏi trắc nghiệm cho học sinh trả lời. Thời
gian đê( tổ chức hoạt động luyện tập không còn nhiều nên GV làm thật nhanh hoặc
làm qua để hoàn thành các bước lên lớp. Bởi vậy, rất khó đánh giá được mức độ
nhận thức cũng nnăng lực của HS sau giờ học một cách chính xác. sự qua
loa của GV trong hoạt động này dẫn đến HS không co# hư#ng thu# tham gia hoat
đông luyên tâp, các em chỉ muốn nhanh nghe tiếng trống kết thúc tiết học đđược
ra chơi.
Trong thời đại cách mạng 4.0, giáo viên không đơn giản chỉ truyền thụ kiến
thức cho học trò mà còn phải định hướng đến việc học của học trò nhiều hơn thông
qua việc giúp họ tìm ra phương pháp học, tìm kiếm thông tin, chắt lọc xử thông
tin để hình thành kiến thức mới vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Bên cạnh đó,
giáo viên cũng phải biết truyền cảm hứng cho người học như câu nói nổi tiếng của
William A. Warrd: “Người thầy trung bình chỉ biết nói, người thầy giỏi biết giải
thích, người thầy xuất chúng biết minh họa, người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm
hứng”. Bởi hội ngày nay rất nhiều thông tin, nhiều thứ hấp dẫn ngoài sách
vở, người thầy phải làm sao truyền cảm hứng việc học những điều mới mẻ cho trò,
giúp các em hiểu tầm quan trọng của việc học để từ đó động lực trong học tập.
3
Truyền cảm hứng bắt đầu từ việc giáo viên phải làm cho học sinh yêu thích môn
học, yêu thích các tiết học với nhiều sự mới lạ hấp dẫn. Muốn vậy, người dạy
phải luôn tìm tòi học hỏi đổi mới phương pháp dạy học. Đổi mới ca#ch thư#c tô( chư#c
hoat đông luyên tâp cũng chính đổi mới phương pháp dạy học với mục đích tạo
ra ấn tượng sâu sắc và lâu dài về những đã học, đồng thời khơi nguồn cảm hứng
của người học nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
Vơ#i nhưng ly# do trên chu#ng tôi đa chon biên pha#p: Đa dang cach thưc tô
chưc hoat đông luyên tâp nhăm nâng cao hiêu qua hoc tâp cho hoc sinh trong
day hoc phân “Cân băng hoa hoc” va “Nitrogen – Sulfur” Hoa hoc 11.
2. Mục đích nghiên cứu
-Đề xuất môt sô# ca#ch thư#c tô( chư#c hoat đông luyên tâp để nâng cao hiệu
quả của hoạt động luyện tập sau mỗi bài học/chu( đê+, đlại nhiều ấn tượng về i
học cho học sinh.
-Nâng cao hư#ng thu# hoc tâp cho hoc sinh.
-Nâng cao hiêu qua( hoc tâp cho hoc sinh, tư+ đo# re+n luyên va+ pha#t triê(n cho
HS môt sô# phâ(m châ#t va+ năng lưc.
3. Đối tượng va8 pha:m vi nghiên cứu
- Nội dung phâ+n “Cân bă+ng ho#a hoc” va+ “Nitrogen – Sulfur” Ho#a hoc 11.
-Hoạt động luyện tập sau mỗi bài học.
-Dạy học theo phát triển phm cht, năng lực học sinh.
-Hoc sinh ca#c lơ#p 11A1, 11A4 – Trươ+ng THPT Nghi Lôc 4.
-Sử dụng một số ca#ch thư#c tô( chư#c hoat đông luyn tp đng thi góp
phần rèn luyện va+ pha#t triê(n môt sô# phâ(m châ#t va+ năng lực cho học sinh.
4. Đóng góp mới của đề tài
Sử dụng đa dạng các cách thư#c tô( chư#c hoat đông luyên tâp để tăng hiệu quả
hoạt động luyện tập sau mỗi bài học phâ+n “Cân bă+ng ho#a hoc” va+ Nitrogen
Sulfur” Ho#a hoc 11; bao gồm:
+ Tổ chức hoạt động luyện tập bằng việc sử dụng trò chơi
+ Tổ chức hoạt động luyện tập bằng các kỹ thuật dạy học tích cực
+ Tổ chức hoạt động luyện tập bằng việc thảo luận câu hỏi nêu vấn đề được
GV nêu ra đầu tiết học
+ Tổ chức hoạt động luyện tập bằng việc sử dụng sơ đô+ tư duy
+ Tổ chức hoạt động luyện tập bằng việc cung cấp thêm thông tin, liệu đ
khắc sâu kiến thức
+ Tổ chức hoạt động luyện tập bằng cách gắn kiến thức Hóa học với thực tế
+ Tổ chức hoạt động luyện tập bằng các thí nghiệm.
4
- Giu#p hoc sinh hư#ng thu# va+ yêu thi#ch môn hoc hơn đê( tư+ đo# se nâng cao
đươc hiêu qua( hoc tâp va+ pha#t triê(n môt sô# phâ(m châ#t, năng lưc cho hoc sinh.
PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SƠJ THỰC TIỄN
I. Cơ sở lí luận
1.1.1. Mục đích của hoạt động luyện tập
Luyên tâp la+ môt hoat đông sau hoat đông hi+nh tha+nh kiê#n thư#c trong môt
ba+i hoc hay môt chu( đê+ hoc tâp. Mục đích của hoạt động luyên tâp là giúp HS củng
cố, hoàn thiện kiến thức, năng vừa mới lĩnh hội được. Hoạt động này yêu cầu
HS phải vận dụng trực tiếp những kiến thức, năng đã học vào giải quyết cáci
tập, tình huống. Thông qua hoạt động na+y, HS sẽ tóm tắt, đánh giá thể hiện sự
hiểu biết của mình về những nội dung chính; củng cố và tiếp thu các thông tin quan
trọng; liên kết các ý tưởng bài học với kiến thức đã học trước đó hoặc các em
thể áp dụng kiến thức vào tình huống mới. Đây hoạt động rất quan trọng
giúp HS kết hợp giữa thuyết với thực hành, đồng thời giúp GV đánh giá khả
năng HS áp dụng trực tiếp kiến thức, năng đã biết để giải quyết các tình
huống/vấn đề trong học tập. Hoạt động luyện tập thể được tổ chức dưới nhiều
hình thức khác nhau, nhưng phải hướng tới những hoạt động tích cực giúp HS
được thực hành, trải nghiệm kiến thức từ đó mới khái quát lại được toàn bộ nội
dung bài học theo cách thức của riêng mình. Măt kha#c viêc GV tô( chư#c hoạt động
luyên tâp se kiểm tra mức độ hiểu biết nắm kiến thức của HS, nhấn mạnh các
thông tin quan trọng trong bài, phát hiện ra những nhận thức sai lầm của HS.
Ngoài ra, thông qua luyên tâp GV cũng tạo điều kiện để HS hình thành phát
triển môt sô# năng lực như năng lực tự học, năng lưc giao tiếp hợp tác, năng lực giải
quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thực hành, năng lực đánh giá, nhận xét...
1.1.2. Tại sao lại phải đa dạng cách thức tổ chức hoạt động luyện tập
Trong giai đoan hiên nay, khiy dưng kê# hoach ba+i hoc GV pha(i xây dưng
tha+nh ca#c hoat đông hoc nhă+m pha#t huy phâ(m châ#t va+ năng lưc hoc sinh. Hoat
đông luyên tâp co# vai tro+ cu(ng cô# va+ hê thô#ng ho#a kiê#n thư#c, kiê(m tra kha( năng vân
dung kiê#n thư#c ba+i hoc va+o gia(i quyê#t ca#c ba+i tâp cu thê(. Hoat đông luyên tâp se
giu#p hoc sinh vân dung kiê#n thư#c đa co# ơ( hoat đông kiê#n thư#c đê( gia(i quyê#t ca#c
ti+nh huô#ng đăt ra, giu#p hoc sinh vơ ra đươc nhiê+u điê+u, kha#m pha# ra chân ly# cu(a
ba+i hoc, đem lai ca(m gia#c say mê, ha#o hư#c cho ngươ+i hoc. Tuy nhiên râ#t nhiê+u gia#o
viên coi nhe hoat đông luyên tâp, thươ+ng thi+ mơ( đâ+u ha+o hư#ng nhưng kê#t thu#c mơ+
nhat, qua loa hoăc sư( dung đi sư( dung lai va+i ca#ch thư#c tô( chư#c luyên tâp quen
thuôc nên gây tâm ly# hut hâng, nha+m cha#n cho ngươ+i hoc. Vi+ vây GV câ+n đa dang
ca#c ca#ch thư#c tô( chư#c hoat đông luyên tâp, sư( dung linh hoat nhiê+u ca#ch thư#c tô(
chư#c hoat đông luyên tâp đê( phu+ hơp vơ#i tư+ng đô#i tương hoc sinh, vơ#i tư+ng i
dung cu(a tư+ng phâ+n, tư+ng ba+i hoc; đo# la+ điê+u kiên câ+n thiê#t đê( HS ti#ch cưc, chu(
đông, ha+o hư#ng va+ yêu thi#ch môn hoc nhiê+u hơn.
5