Ề Đ TÀI:
Ộ Ố Ệ
M T S BI N PHÁP
Ọ Ố RÈN KĨ NĂNG CA HÁT CHO H C SINH KH I 5
Ở Ầ Ứ Ầ Ấ PH N TH NH T: M Đ U
ề ặ ấ I. Đ t v n đ
ậ ượ ệ ạ ườ ộ Âm nh c là m t môn ngh thu t đ ề c nhi u ng ạ i yêu thích. Âm nh c
ạ ờ ố ườ ạ ờ đem l i cho đ i s ng con ng i thêm phong phú, l c quan, yêu đ i. Trong xu
ế ổ ụ ệ ạ ớ ộ ươ th đ i m i giáo d c hi n nay, b môn Âm nh c đã đi vào ch ể ng trình Ti u
ư ộ ộ ụ ủ ụ ậ ọ ể ệ ọ h c nh m t n i dung quan tr ng. Nhi m v c a giáo d c: “T p trung chuy n
ừ ụ ế ủ ế ứ ụ ề ẩ ạ m nh t ấ giáo d c ch y u là truy n th ki n th c sang hình thành ph m ch t
ự ể ệ ố ậ ọ và phát tri n năng l c ng ề ả ườ ọ ”, là b c h c n n t ng trong h th ng giáo i h c
ặ ơ ở ữ ắ ổ ể ệ ụ d c ph thông, đ t c s v ng ch c cho s ự phát tri n toàn di n con ng ườ i
ệ ủ Vi ộ t Nam xã h i ch nghĩa.
ả ả ạ ạ ậ ấ ự B n thân tôi là giáo viên gi ng d y môn Âm nh c, tôi nh n th y qua th c
ớ ọ ể ế ề ọ ế ả t gi ng d y, ạ ạ v i h c sinh Ti u h c, Âm nh c mang đ n cho các em ni m vui
ể ở ọ ự ầ ả ẩ thích và góp ph n tích c c phát tri n h c sinh c m xúc th m m , b i d ỹ ồ ưỡ ng
ị ế ế ẹ ả ậ ạ ấ ả th hi u, khuy n khích các em c m nh n cái đ p, sáng t o, t ữ t c nh ng cái đó
ạ ố ộ ộ ể ể ầ ẽ ạ s t o thành m t trình đ văn hoá âm nh c t i thi u đ góp ph n cùng các
ọ ậ ở ụ ọ ộ môn h c khác giáo d c nhân cách, làm cho các n i dung h c t p nhà tr ườ ng
ạ ộ ủ ệ ẻ ằ có tính toàn di n, làm thăng b ng, hài hoà các ho t đ ng c a tr .
ươ ể ạ ậ ọ ọ Ch ọ ng trình SGK âm nh c b c Ti u h c, phân môn H c hát cho h c
ố ượ ứ ề ế ọ ớ ố sinh kh i 5 đ c chú tr ng, v i nhi u bài hát phong phú và v n ki n th c Âm
ụ ạ ạ ằ ơ ượ ế ướ nh c đa d ng h n. M c đích nh m giúp các em đ c ti p xúc và b ầ c đ u
ể ọ ậ ớ ớ làm quen v i các kĩ năng ca hát c b n ể ệ ơ ả . Vì v y, đ h c sinh l p 5 th hi n
ượ ự ứ ệ ả ồ đ ệ ề c s trong sáng, h n nhiên, s c truy n c m , thì vi c đi sâu vào rèn luy n
ữ ầ ộ ộ ỹ ượ ọ các k năng ca hát là m t trong nh ng n i dung c n đ ừ ự c chú tr ng. T th c
ế ứ ề ạ ộ ố ệ t ạ đó, tôi xin m nh d n nghiên c u đ tài: “M t s bi n pháp rèn kĩ năng ca
ọ ố ữ ệ Đây là nh ng kinh nghi m mà tôi đã đúc k t đ ế ượ c hát cho h c sinh kh i 5”.
ữ ả trong nh ng năm gi ng d y t ạ ạ ườ i tr ng.
ụ ứ II. M c đích nghiên c u
ữ ầ ườ ể ậ ọ Trong nh ng năm g n đây, tr ữ ng Ti u h c Hà Huy T p đã có nh ng
ệ ằ ấ thành tích trong các phong trào văn ngh . Tuy nhiên, nh m nâng cao ch t
ặ ọ ọ ầ ả ố ượ l ng gi ng hát cho h c sinh, đ c bi ệ ở t kh i 5 thì giáo viên c n ph i có
ữ ươ ệ ọ nh ng ph ng pháp rèn luy n kĩ năng ca hát cho h c sinh.
ố ớ ấ ị ứ ế ườ ầ Ti ng hát có s c hút nh t đ nh đ i v i ng i nghe, góp ph n không nh ỏ
ấ ượ ệ ộ ệ giúp cho vi c trình bày bài hát thêm sinh đ ng, ch t l ng. Vi c rèn luyên t ư
ế ế ầ ờ ọ ả ượ ọ th hát trong phân môn H c hát ti n hành vào đ u gi h c và ph i đ c rèn
ườ ư ế ạ ả ọ ệ luy n th ng xuyên t o thói quen cho h c sinh khi hát. T th hát tho i mái,
ở ượ ớ ơ ụ ễ ậ ộ ẹ đ p, m i giúp cho h i th đ ạ ạ c v n d ng m t cách d dàng, linh ho t, t o
ậ ợ ề ể ệ ễ ệ ạ ệ đi u ki n thu n l ả i cho vi c phát âm, th hi n âm thanh, di n đ t tình c m.
ướ ộ ố ệ ủ ư ề ệ Tr c tình hình đó tôi đã đ a ra m t s bi n pháp c a mình v rèn luy n c ác
ớ ọ ơ ả ợ ố ư ế ơ ỹ k năng hát c b n phù h p v i h c sinh kh i 5 đó là: t th hát, h i th , t ở ổ
ấ ồ ch t âm thanh, hát chính xác, hát đ ng đ uề , hát rõ l i.ờ
Ứ Ầ Ấ Ế Ề Ả PH N TH 2: GI I QUY T V N Đ
ơ ở ậ I. C s lí lu n
ệ ế ạ ậ ấ ạ ả ộ ườ i.
Âm nh c là môn ngh thu t tác đ ng r t m nh đ n c m xúc con ng
ỏ ườ ọ ự ả ộ Nó đòi h i ng ự i h c ph i có s yêu thích, s đam mê và có m t chút “năng
ữ ế ờ ử ệ ỉ khi u”. Thông qua nh ng câu hát, l ậ ộ i ca, c ch , đi u b , giúp các em nh n
ứ ượ ủ ệ ả ữ th c nh ng hình t ng âm thanh, giai đi u, kích thích c m xúc c a các em,
ừ ừ ụ ữ ệ ả ạ ẹ giúp các em c m th nh ng giai đi u đ p qua t ng bài hát, t ng câu nh c. Các
2
ạ ộ ế ớ ứ ể ậ em tham gia ca hát là đ ượ ự c t ho t đ ng đ nh n th c th gi i xung quanh và
ả b n thân mình.
ữ ặ ư ệ ằ ấ ị ủ B ng ngôn ng đ c thù c a mình nh : giai đi u, nh p đi u ặ ệ , tính ch t ch t
ẽ ề ế ấ ự ề ọ ượ ả ch v ti t t u, s hài hoà v âm thanh giúp h c sinh có đ c c m giác xúc
ề ẩ ỹ ớ ẻ ệ ể ệ ạ ẽ ộ đ ng v th m m m i m , m nh m giúp cho vi c phát tri n trí tu , óc t ưở ng
ạ ứ ả ượ t ụ ng và có tác d ng giáo d c ụ tình c m, đ o đ c.
ọ ườ ở ơ ở ữ ể Giáo viên Ti u h c là ng i hình thành ầ các em nh ng c s ban đ u
ự ế ữ ệ ệ ậ ạ ầ cho s ti p thu ngh thu t Âm nh c và phát hi n nh ng m m non có năng
ạ ể ớ ồ ưỡ ề ệ ế khi u Âm nh c đ s m có đi u ki n b i d ủ ấ ng các em thành nhân tài c a đ t
ướ ể ậ ạ ạ ả ố ế ơ ả n ộ c. Mu n v y, giáo viên d y b môn Âm nh c ph i có hi u bi t c b n v ề
ữ ự ệ ể ế ạ ả lý thuy t, âm nh c, ph i rèn luy n đ có nh ng kĩ năng th c hành giúp các em
ế ợ ớ ấ ả ắ ệ ể ả ở hát k t h p gõ đ m đúng v i t t c s c thái bi u c m và hình thành các em
ạ ị ế ả c m xúc và th hi u lành m nh.
ạ ộ ườ ạ ọ ậ ủ ồ Ho t đ ng ca hát là ng i b n đ ng hành c a các em lúc h c t p, khi vui
ữ ữ ữ ơ ơ ỉ ế ọ ề ặ ệ ỏ ch i, trong nh ng phút ngh ng i gi a nh ng ti t h c m t m i,….V m t sinh
ượ ở ơ ợ ệ ấ ầ lí, khi ca hát các em đ c th sâu h n, có l i cho h hô h p và tu n hoàn. Dây
ớ ượ ế ế thanh đ i đ ộ c rung đ ng tinh t ề ủ , giúp cho ti ng nói c a các em thêm truy n
ể ầ ờ ượ ư ấ ả c m. Thính giác nh đó mà phát tri n, th n kinh đ ạ ộ c h ng ph n. Ho t đ ng
ặ ế ư ữ ụ ề ả ọ ọ ca hát có tác d ng nhi u m t đ n h c sinh nh : Khi h c hát nh ng kh năng
ạ ượ ề ư ể ạ ậ ơ ả c b n v Âm nh c đ c phát tri n nh : tai nghe Âm nh c, nh n bi ế ề ế t v ti t
ề ọ ủ ệ ể ọ ố ấ t u, v gi ng đi u, c ng c và phát tri n gi ng hát...
ể ọ ắ ượ ườ Đ h c sinh n m đ c các kĩ năng ca hát thì ng ả ồ i giáo viên ph i b i
ưỡ ộ ố ơ ả ọ d ng cho các em m t s kĩ năng ca hát c b n, giúp cho h c sinh hát đúng,
ọ ế ể ệ ủ ể ả ắ ượ ộ hát hòa gi ng, bi t th hi n tình c m s c thái c a bài hát, hi u đ c n i dung
ậ ượ ẻ ẹ ủ ả ẩ ượ ệ ạ tác ph m và c m nh n đ c v đ p c a hình t ng Âm nh c qua giai đi u và
ượ ể ệ ắ ượ ầ ờ l i ca đ ừ c th hi n qua t ng bài hát, n m đ c các kĩ năng c n thi ế ể ể t đ th
3
ụ ể ớ ủ ệ ả ự ộ hi n tình c m c a mình khi hát m t bài hát c th , v i phong cách t nhiên và
ễ ả di n c m.
ạ ự II. Th c tr ng
ườ ế ầ ị ng đóng trên đ a bàn xã Dray Sáp, h u h t là con em nông ộ Là m t ngôi tr
ộ ự ượ ệ ớ dân, lao đ ng t do nên các em ít đ ế c quan tâm đ n vi c h c t p ọ ậ , v i môn
ế ể ạ h c ọ Âm nh c cũng không ngo i l ạ ệ B iở th hi u bi . ạ ế ề Âm nh c đang còn t v
ứ ụ ề ậ ạ ọ ạ h n ch , ế có ph huynh còn nh n th c ch a ư đúng v môn Âm nh c, h cho
ụ ơ ữ ả ỉ ằ r ng đó là môn ph đ n gi n ch là nh ng bài hát qua loa. Vì v y ậ không kích
ậ ầ ậ ố ọ ị thích các em h cọ t p, đa ph n b chi ph i và lo t p trung cho các môn h c nh ư
ế ệ ữ ề ệ ộ Toán, Ti ng Vi t. Và m t nguyên nhân n a trong đi u ki n ngày nay, khi công
ể ề ệ ạ ớ ệ ạ ngh thông tin đang phát tri n m nh, v i nhi u thi ế ị ệ ử t b đi n t , đi n tho i di
ễ ậ ẻ ọ ộ đ ng smatphone d dàng truy c p internet, tr ộ ổ em trong đ tu i đi h c cũng
ạ ệ ệ ử ơ ả không ph i là ngo i l ơ có đam mê, ham ch i các trò ch i đi n t ế ầ , vì h u h t
ề ệ ạ ậ ỗ ượ ư ạ m i gia đình đ u có đi n tho i truy c p đ ề c m ng internet nh ng vì nhi u
ứ ể ọ ỏ nguyên nhân khác nhau, h không ki m soát con em mình mà c buông l ng
ệ ử ụ ế ị ấ ộ ấ ể ồ vi c s d ng các thi ơ t b y, đ r i các em ngày m t d n sâu vào các trò ch i
ệ ử ưở ố ế ọ ậ ụ ứ ệ ạ đi n t ả gây nh h ng không t ọ t đ n vi c h c t p, giáo d c đ o đ c h c
ệ ọ ậ ộ ố ạ ạ ấ sinh, trong đó có vi c h c t p môn Âm nh c. Bên c nh đó, tôi th y m t s em
ở ư ề ệ ạ ế nhà có thói quen hay hát, có năng khi u Âm nh c nh ng vì đi u ki n nên
ư ượ ư ề ắ ế ấ năng khi u y ch a đ c phát huy, vun đ p và cũng có nhi u em ch a th c s ự ự
ư ượ ạ ạ ạ ộ ề ệ ế m nh d n vì ch a đ c tham gia nhi u các ho t đ ng văn ngh , vì th các em
ự ự ớ ụ ư ạ ồ ớ còn r t rè, nhút nhát và ch a hòa đ ng th c s v i các b n trong l p, trong gi ờ
ậ ự ự ư ạ ư ể ọ h c Âm nh c các em ch a th t s t tin đ hát, do đó các em hát ch a đúng,
ể ể ư ễ ạ ạ ỏ ướ ớ hát còn nh và ch a m nh d n đ bi u di n bài hát tr c l p.
ự ế ủ ọ ố ắ Sau khi rà soát n m tình hình th c t c a h c sinh kh i 4 năm h c ọ 2017 –
ạ ừ ữ ể ế 2018 tôi đã ti n hành phân lo i t ng nhóm và đi sâu vào tìm hi u nh ng h ạn
ỗ ọ ặ ủ ế ừ ư ủ ả ở ch t ng m t c a m i h c sinh cũng nh hoàn c nh, cá tính, s thích c a các
4
ể ừ ướ ồ ưỡ ố ượ ớ ợ ỡ em đ t đó có h ng b i d ng và giúp đ phù h p v i các đ i t ọ ng h c
ế ả ọ ỏ sinh. Do môn h c đòi h i ph i có tính năng khi u và chính xác nên trong khi ca
ộ ố ọ ộ ờ ư ạ ọ ư ề hát m t s h c sinh hát l c gi ng, ch a thu c l ệ ẩ i, hát ch a chu n v giai đi u,
ế ấ ộ ố ế ị ươ ộ ố ọ ồ ti t t u. Do m t s em nói ti ng đ a ph ng, m t s h c sinh đ ng bào dân
ể ố ư ư ế ọ ế ộ t c thi u s nên còn nói ng ng, âm phát ra ch a rõ ti ng, ch a bi ấ t cách l y
ộ ố ư ạ ố ọ ơ ở ầ h i đ u và cu i câu hát. Bên c nh đó m t s em ch a có gi ng hát hay nên
ự ự ạ ư ạ ự ờ ọ ợ ẫ v n ch a th c s m nh d n, t tin trong các gi h c hát, các em s khi hát s ẽ
ư ượ ế ữ ọ ị b sai, ự ch a th c hi n ệ đúng đ ẫ ơ c các kĩ năng ca hát. H n th n a h c sinh v n
ầ ư ơ ư ư ế ọ ọ ọ ệ ch a coi tr ng môn h c, ít đ u t h n các môn h c nh Toán, Ti ng Vi t, ...
ệ ầ ư ệ ọ ở ậ ư ề ề ạ nên vi c đ u t vào vi c h c hát ch a nhi u. B i v y nhi u em ng i tham gia
ạ ộ ớ ườ ể ặ ạ các ho t đ ng Âm nh c trong l p, trong tr ặ ng. Do đ c đi m tâm sinh lý, đ c
ứ ủ ể ể ể ậ ọ ớ ộ ố ọ đi m nh n th c c a h c sinh ti u h c v i trình đ văn hóa và v n hi u bi ế t
ữ ế ề ả ạ ặ ớ ệ ề ắ còn h n ch , kh năng ghi nh không b n v ng; đ c bi ọ t là v âm s c, gi ng
ủ ư ự ệ ớ ứ ế ộ hát c a các em ch a có s phân bi t gi ổ i tính. Đây là l a tu i hi u đ ng, thích
ể ệ ề ậ ạ ả ơ vui ch i; tuy v y nhi u em còn ng i khi th hi n b n thân.
ả ọ ậ ạ ủ ế ố ố Cu i năm h c ớ ọ 2017 2018, k t qu h c t p môn Âm nh c c a kh i 4 v i
ọ ươ ụ ể ư ố ố ượ s l ư ng h c sinh ch a hoàn thành t ng đ i cao. C th nh sau:
ổ ố ư T ng s HS Hoàn thành t tố Hoàn thành Ch a hoàn thành
ố Kh i 4: 44 5 em; 11,36% 22 em; 50%
17 em; 38,64%
ả ọ ệ ỹ III. Các gi i pháp, bi n pháp nâng cao k năng ca hát cho h c sinh
ứ ế ẩ ỹ ượ ủ ả ị Theo chu n ki n th c, k năng đ c quy đ nh trong văn b n c a B ộ
ố ớ ọ ể ạ ấ ọ ọ ớ GD&ĐT, môn h c Âm nh c c p Ti u h c nói chung, đ i v i h c sinh l p 5
ạ ướ ầ ọ ủ ế nói riêng thì ch y u là d y hát, b c đ u giúp h c sinh làm quen m t s k ộ ố ỹ
ề ả ậ ơ năng đ n gi n v ca hát và thói quen t p hát đúng.
5
ừ ự ư ạ ả ạ T th c tr ng nêu trên, qua quá trình theo dõi, gi ng d y, tôi đ a ra m t s ộ ố
ủ ệ ằ ọ ố bi n pháp nh m rèn kĩ năng ca hát cho h c sinh kh i 5 c a năm h c ọ 2018
ụ ằ ọ ờ ệ 2019 nh m m c đích giúp cho h c sinh hát rõ l i, hát đúng giai đi u bài hát,
ố ớ ắ ế ễ ấ ả ậ ơ ọ cách l y h i, phát âm g n ti ng, t p hát di n c m đ i v i s c thái bài hát, hát
ọ ế ế ợ ể ừ ệ ế hòa gi ng; qua đó bi t hát k t h p gõ đ m đ t đó các em bi t hát
ụ ọ ự ế ợ ớ ộ ụ ầ ơ ộ và k t h p v i các đ ng tác ph h a t ề ấ tin và thu n th c h n. M t đi u r t
ệ ệ ể ệ ằ ặ đ c bi ệ ở t ẽ ự đây là tôi s th c hi n tri t đ các bi n pháp nh m lôi kéo và thu
ạ ể ạ ầ ơ hút các em yêu thích Âm nh c đ t o sân ch i ca hát cho các em, góp ph n làm
ế ấ ệ ử ệ ấ ơ ể ả ạ h n ch th p nh t vi c sa vào các trò ch i đi n t nguy hi m, làm nh h ưở ng
ố ế ả ọ ậ ụ ế ậ không t ệ ủ ọ t đ n k t qu h c t p, rèn luy n c a h c sinh. Sau khi v n d ng các
ự ễ ế ệ ằ ọ ọ ơ bi n pháp nh m giúp cho h c sinh d dàng ti p thu bài h c h n và th c hành
ầ ủ ộ ế ọ ố ơ ố t t các yêu c u c a m t ti t h c hát t t h n; qua đó các em yêu thích, đam mê
ạ ơ ờ ạ ạ ằ ầ ồ Âm nh c h n, xem Âm nh c là món ăn tinh th n h ng ngày. Đ ng th i t o cho
ư ệ ế ể ả ấ ạ ộ ọ các em h ng ph n đ lĩnh h i, ti p thu các môn h c khác đ t hi u qu cao
h n. ơ
ả ệ 1. Gi i pháp 1: Luy n thanh
ở ộ ọ ệ * Bi n pháp: Kh i đ ng gi ng
ể ộ ế ọ ạ ế ọ ố Đ m t ti t h c Âm nh c nói chung và ti t h c hát nói riêng mu n thành
ố ướ ế ể ệ ượ ệ ề công t t thì b c luy n thanh không th thi u đ ầ c. Vì luy n thanh, đi u đ u
ở ọ ả ở ạ ơ ề ả tiên là làm m thanh qu n (hay là m h ng) và làm m m m i c quan c m âm
ơ ẽ ầ ủ ẽ ẻ ả ạ ơ ỏ ớ ệ và phát âm c a tr . Khi hát h i s đ y và kh e h n, s nh y c m v i vi c
ả ữ ể ộ ơ nghe đúng, hát đúng cao đ , phát âm và nh ch đúng h n và có th hát đ ượ c
ữ ề ấ ố ơ ơ ớ ơ ườ nh ng n t cao h n và th p h n, b n h n so v i bình th ng.
ớ ọ ể ọ ườ ệ ừ ế V i h c sinh ti u h c tôi th ng cho các em luy n thanh t 3 đ n 5 phút
ư ệ ố Cách luy n thanh nh sau: Giáo viên đánh trên đàn 3 n t Mì Fa Sol thì đánh Són
ươ ứ ư ế ệ ớ Fa Mì; Són Fa Mì t ng ng v i vi c đánh nh th là phát âm Mí i ì ; Má
6
ạ ặ ạ ử ư ể a à. Sau đó l i tăng lên n a cung và l p l ấ i Mi Ma nh trên. Cũng có th tôi l y
ộ ố ượ ọ ế ọ ủ m t s nguyên âm c a bài hát mà các em đ c h c trong ti t h c đó cho các
ủ ệ ể ẽ ệ em luy n thanh đ khi vào hát bài hát s hát chính xác giai đi u c a bài hát
ế ế ọ ượ ệ ọ ơ h n. N u ti t h c hát nào cũng đ ư ậ c luy n thanh nh v y thì h c sinh hát s ẽ
ị ệ ệ ọ ơ ườ không b m t, thoáng gi ng trong sáng h n, khi luy n thanh tôi th ắ ng nh c
ượ ượ ượ ọ h c sinh không đ c gào thét, không đ c hát to qúa và phát ra âm l ớ ng l n.
ớ ỉ ượ ừ ơ ừ ỏ ế ừ ớ Các em ch nên hát v i âm l ng t nh đ n h i v a (t p, mp, t ặ i mf) vì đ c
ệ ơ ể ẻ ấ ấ ơ ớ bi t c th tr nói riêng là c quan phát âm còn r t non n t, các em r t chóng
ệ ọ ặ ủ m t. Trong khi hát giáo viên nên cho h c sinh nghe, hát luân phiên ho c c a
ầ ượ ư ậ ẽ ả ệ ượ ứ ọ ỏ th y trò làm đ c nh v y giáo viên s b o v đ c s c kh e và gi ng hát
cho tr .ẻ
ươ ả ề ọ ệ ạ ọ Ph ng pháp luy n thanh giúp h c sinh c v đ c và nghe nh c, phát
ể ế ấ ượ ư ậ ở ấ ả ế ọ tri n âm vang, tròn m. N u làm đ c nh v y t c các ti t t h c thì s ẽ
ủ ọ ề ể ọ phát tri n gi ng hát c a h c sinh v sau.
ả ư ế ọ 2. Gi i pháp 2: Rèn t th hát cho h c sinh
ậ ướ ế ệ ậ ư ế ư ế ả Trong quá trình t p hát, tr c h t ph i luy n t p t th ca hát. T th hát
ậ ợ ấ ệ ể ệ ả ố t ả ạ t nh t là ph i t o thu n l ư ế ẹ i cho vi c phát âm bi u hi n tình c m. T th đ p
ứ ẳ ặ ẳ ồ ư ế ở ẽ ố ơ khi hát là đ ng th ng ho c ng i th ng. Trong t ơ th đó, h i th s t t h n.
ệ ư ế ứ * Bi n pháp 1: T th đ ng hát:
ẳ ẳ ươ ư ẹ ố ư + Th ng l ng: (th ng x ặ ng s ng: không gù l ng, không o qua trái ho c
ả ưỡ ườ ộ ụ ỡ ử ộ ph i, không n ng ạ i ra sau). T o ra m t tr ủ đ , trên đó các c đ ng c a
ượ ố ợ ạ ộ ễ toàn thân đ c ph i h p và ho t đ ng d dàng.
ẳ ầ ẳ ầ ớ ả + Th ng đ u: Đ u th ng góc v i vai, không nghiêng qua trái hay qua ph i,
ướ ổ ướ ằ ổ ố ằ không nâng c m lên, không r n c ra tr c, không ép c m xu ng c . Có nh ư
ơ ắ ở ổ ọ ạ ộ ị ả ẽ ậ v y thì các c b p ở ễ c h ng s ho t đ ng d dàng, không b c n tr .
7
ự ươ ở ượ ả ơ ễ + Ng c v n ra tho i mái giúp cho h i th đ c d dàng, vai không nhô
lên, không thõng xu ng.ố
ế ể ầ ầ + Hai tay đ xuôi hai bên hông, khi không c m sách hát. N u hai tay c m
ể ừ ừ ể ể ầ ấ ườ sách thì đ ngang t m vai, đ có th v a nhìn sách v a nhìn th y ng ề i đi u
ắ ẽ ế ể ặ ấ khi n, không cao quá che m t, che ti ng; không th p quá, m t s không theo
ườ ể ề ượ ờ ầ ả ồ ưở ế dõi ng i đi u khi n đ c, đ ng th i đ u cúi quá nh h ng đ n âm thanh.
ơ ư ướ ả ả ộ Hai cánh tay sau h i đ a ra phía tr c, cách hông kho ng 45 đ . C hai tay
ữ ể ở ư ể ả ề đ u gi ủ ế sách, nh ng tay trái là ch y u đ tay ph i có th gi trang sách khi
c n.ầ
ướ ộ + Hai bàn chân cách nhau, bàn chân trái nhích lên tr c m t ít, giúp cho c ả
ữ ệ ằ ắ ả ợ ứ ặ vi c thăng b ng, v ng ch c, tho i mái và lanh l ủ ế ủ i. S c n ng c a thân ch y u
ầ ướ ủ ồ d n lên hai ph n tr c c a lòng bàn chân.
ả ỏ ề ướ ẳ ơ ế ợ ư ế + Toàn thân h i nghiêng th l ng, luôn th ng v tr c, k t h p t th hai
ủ ơ ư ơ ụ ả ả ượ ễ ạ ộ bàn chân, b o đ m cho ho t đ ng c a c l ng, c b ng đ c d dàng.
ư ế ồ ệ * Bi n pháp 2: T th ng i hát:
ự ươ ư ẳ ầ ư ở ư ế ứ ẳ + Th ng l ng, th ng đ u, ng c v n nh ư th đ ng, nh ng thân trên t
ề ướ ế ộ ể ự ư ơ h i nghiêng v phía tr c, không d a l ng vào gh , c t đ cho c th d c ơ ể ễ ử
ị ả ự ồ ở ơ ư ộ đ ng, l ng ng c, c l ng không b c n tr .
ầ ồ ơ ứ ế ầ ơ + Tay c m sách khi ng i, gi sách cao h n khi đ ng, n u không c m sách
ướ ở ị ơ ể ố ả ỏ ỏ thì buông l ng hai tay d i đùi v trí th l ng c th t ấ t nh t.
ẹ ạ ắ ố + Hai chân b t xu ng sàn nhà, không b t chéo, không d ng ra quá, làm sao
ứ ả ầ ị khi đ ng lên tho i mái mà không c n v n vào cái gì khác. Ngoài ra, không nên
8
ầ ặ ườ ả ưở ế ơ ở ậ m c qu n áo ch t quá, bó sát ng i, cũng làm nh h ề ng đ n h i th , ít nhi u
ư ư ế ậ ố cũng gi ng nh t th sai v y.
ệ ề ơ ở ọ * Bi n pháp 3: Rèn các kĩ năng v h i th cho h c sinh
ở ấ ủ ượ ơ ọ ọ Trong h c hát, h i th r t quan tr ng làm sao cho đ l ơ ầ ng h i c n thi ế t
ừ ẹ ắ ạ ấ ơ cho t ng câu hát dài ng n, m nh nh , cao th p khác nhau. Khi hít h i giáo viên
ả ướ ẹ ẫ ấ ậ ằ ọ ơ ph i h ng d n cho h c sinh l y h i nh nhàng và hít th t nhanh b ng mũi
ơ ằ ơ ằ ữ ẽ ệ ệ ấ ấ ch không l y h i b ng mi ng, vì l y h i b ng mi ng s không gi ữ ượ ơ c h i đ
ổ ọ ậ ợ ẽ ơ ế lâu mà làm c h ng nhanh khô h n thì hát s không thu n l ộ i. N u hít m t
ẽ ị ụ ơ ủ ế ắ ơ ị ượ l ng h i không đ thì khi hát s b h t h i và làm cho ti ng hát b ng t không
ơ ủ ế ấ ẽ ỗ ị ượ ơ ẽ ầ đúng ch . N u l y h i đ thì câu hát s không b phô và đ c đ y h i s hay
ờ ơ ơ ở ỗ ầ ấ ọ ơ h n rõ l ắ i h n. Tôi luôn nh c h c sinh l y h i ấ m i đ u câu hát, không l y
ữ ữ ế ộ ế ọ ơ h i gi a các ti ng trong m t câu hát, trong nh ng ti t h c giáo viên nên đánh
ặ ướ ỗ ấ ữ ẫ ơ ọ ỹ ấ d u ho c h ng d n k cho h c sinh nh ng ch l y h i vào trong bài hát đ ể
ơ ơ ệ ấ ễ các em d dàng cho vi c l y h i h n.
ọ ệ * Bi n pháp 4: Rèn các kĩ năng hát chính xác cho h c sinh
ề ệ ặ ọ ệ ầ ế Trong h c hát, vi c hát chính xác là đi u đ c bi t c n thi t. Khi trình bày
ệ ề ẩ ầ ậ ộ ộ ả m t ca khúc nào đó đi u đ u tiên là ph i thu c giai đi u và hát th t chu n xác
ệ ả ế ấ ủ ả ể ạ ượ bài hát đó, ph i đúng giai đi u, ti t t u c a b n nh c. Đ làm đ ề c đi u này
ườ ả ướ ẫ ẫ ậ ng i giáo viên ph i h ng d n các em t p trung nghe cô hát m u hay đàn
ẫ ủ ậ ấ ộ m u và phân bi ệ ượ t đ c rõ đ cao, th p, nhanh hay ch m c a âm thanh, ghi nh ớ
ượ ệ ế ấ ể ọ ả ầ đ c giai đi u, ti ọ t t u, đ h c sinh hát đúng thì giáo viên c n ph i ch n
ớ ứ ủ ự ệ ọ ợ ổ ọ gi ng, đi u phù h p v i l a tu i âm v c gi ng c a các em.
ụ ả ộ ườ Tuy nhiên kh năng hát chính xác còn ph thu c vào môi tr ố ng s ng
ệ ề ế ượ ế ạ ớ ữ ủ c a các em. N u nh ng em có đi u ki n đ ề c ti p xúc v i Âm nh c nhi u,
ườ ễ ệ ổ th ng xuyên quan sát các bu i di n văn ngh hay nghe qua băng đĩa, thì khi
ẽ ế ộ rèn kĩ năng ca hát các em này s ti p thu m t cách nhanh chóng và thu n l ậ ợ i
9
ữ ượ ộ ố ế ạ ả ơ h n nh ng em ít đ c ti p xúc. Bên c nh đó cũng có m t s em do kh năng
ớ ề ư ố ấ ạ ả ạ ớ ẩ b m sinh r t kém nh y c m v i âm thanh, trí nh v Âm nh c ch a t ặ t, ho c
ố ớ ữ ế ề ạ ườ ợ không có năng khi u v Âm nh c…Thì đ i v i nh ng tr ng h p đó, giáo
ả ộ ơ ợ ề ạ viên ph i đ ng viên các em, kh i g i cho các em ni m yêu thích Âm nh c, yêu
ư ứ ể ể ữ ọ ca hát đ các em có ý th c trong lúc h c hát, nh ng cũng không th có nh ng
ố ớ ữ ầ ọ yêu c u cao đ i v i nh ng em h c sinh này.
ả ữ ệ ờ * Bi n pháp 5: Rèn các kĩ năng phát âm, nh ch , hát rõ l ọ i cho h c sinh
ự ấ ạ ả ữ ề ầ ọ Trong ca hát ph n nh ch là s c u t o rành r t, chính xác v ph ươ ng
ủ ừ ệ ấ ầ ư ể ậ di n phát âm c a t . Khi hát t p th cũng nh hát cá nhân r t c n quan tâm
ẽ ữ ệ ề ấ ặ ờ ự ế ợ ế đ n v n đ này. Bài hát là s k t h p ch t ch gi a giai đi u và l i ca, do đó
ẽ ạ ả ụ ệ ậ ế n u không phát âm đúng, chính xác s khó mang l i c m th ngh thu t cho
ườ ể ế ự ườ ư ệ ng ậ i nghe. Khi hát t p th n u có s c ậ ng đi u trong phát âm ( nh hát th t
ệ ượ ư ẽ ạ ọ to, hát nh hét ) s gây ra hi n t ng l c gi ng.
ờ ề ả ầ ộ Hát rõ l i góp ph n truy n c m và thông tin chính xác n i dung ca t ừ ủ c a
ậ ọ ờ ẫ ả ữ ượ ự ề ạ bài hát. Khi t p cho h c sinh hát rõ l i v n ph i gi c s m m m i, đ đ ộ
ủ vang c a âm thanh trong khi hát.
ồ ề ọ ọ ệ * Bi n pháp 6: Rèn các kĩ năng hát đ ng đ u, hòa gi ng cho h c sinh
ỗ ế ọ ư ơ ứ Trong m i ti t h c có các hình th c trình bày bài hát nh : đ n ca, song ca,
ể ữ ậ ủ ế ể ậ hát theo nhóm… thì hát t p th gi vai trò ch y u. Khi hát t p th giáo viên
ả ướ ẫ ế ủ ọ ph i h ng d n các em bi ạ ọ t hòa gi ng mình vào gi ng chung c a các b n.
ộ ố ế ọ ượ ạ ơ N u có gi ng m t s em nào đó v ấ t ra ngoài l c lõng hát cao h n hay th p
ề ậ ả ơ ơ ưở ớ ự ợ ơ h n, nhanh h n hay ch m h n…đi u đó làm nh h ng t i s hòa h p âm
ả ớ ủ ể ạ ỏ thanh chung c a c l p, song không th tránh kh i tình tr ng nh v y, ư ậ ở
ườ ể ồ ứ ể ể ậ ậ ọ ố ớ tr ng ti u h c hình th c hát t p th đ ng ca, t p ca, hát t p th trong l p và
ườ ổ ế ụ ẫ ả sân tr ọ ầ ng, v n còn ph bi n. Giáo viên c n ph i phân tích và giáo d c h c
ế ủ ậ ứ ể ệ ể ế ấ ạ ố sinh bi t bi u hi n tính th ng nh t và s c m nh c a t p th trong ti ng hát
ế ề ề ệ ề ợ ị ượ chung, đó là ti ng hát hòa h p là hát đ u v nh p đi u, v âm l
ng, không có 10
ế ế ọ ộ ọ ti ng hát e dè, lí nhí, không có ti ng hát tr i gi ng hay gào thét. Các gi ng hát
ủ ừ ọ ườ ế ề ấ đ u m áp, trong sáng, góp gi ng c a t ng ng i trong ti ng hát chung. Làm
ượ ề ỏ ườ ườ ệ ữ ụ đ c đi u này đòi h i ng i giáo viên th ng xuyên khích l nh ng em r t rè,
ệ ậ ạ ộ ể ồ ư ậ ờ ườ ắ ch a quen ho t đ ng t p th , đ ng th i luy n t p th ng xuyên ch c ch n s ắ ẽ
ượ ự ứ ệ ể ậ ỹ ượ ạ t o đ c ý th c và k năng hát t p th . Th c hi n đ ư ế c nh th ch t l ấ ượ ng
ộ ố ơ ủ ẽ ọ ượ ồ trình bày các bài hát s ngày m t t t h n, gi ng hát c a các em đ ề c đ ng đ u,
ộ ứ ệ ượ ứ ề ạ ả ơ ạ t o m t s c m nh phát ra âm thanh đ u, hay h n và b o v đ ỏ c s c kh e
ư ọ ọ cũng nh gi ng hát cho h c sinh.
ề ạ ồ ọ ể ậ Khi d y cho các em có kĩ năng hát đ ng đ u và hòa gi ng, có th v n
ộ ố ệ ư ụ d ng m t s bi n pháp nh sau:
ướ ủ ọ ự ả ầ Tr c khi hát giáo viên c n ph i thu hút s chú ý c a h c sinh.
ạ ẫ ầ ạ ằ ộ ỉ D n vào câu hát đ u tiên b ng đ ng tác ch huy hay nghe d o nh c đàn
ắ ồ ệ ệ ể ắ ế ặ ộ ị ho c nghe giáo viên hát m t câu ng n r i theo hi u l nh đ m nh p đ b t vào.
ủ ể ộ ọ ỉ ậ Theo đ ng tác ch huy c a giáo viên, h c sinh có th hát nhanh, ch m,
ổ ế ấ ự ỉ ủ ỏ ộ ị to, nh , thay đ i ti ắ t t u nh p đ theo s ch huy c a giáo viên… tùy theo s c
ủ ủ ộ ỉ ươ ệ thái c a bài hát. Các đ ng tác ch huy c a giáo viên là ph ọ ể ng ti n đ giúp h c
ượ ề ạ ạ ầ ồ ọ ắ sinh n m đ c kĩ năng hát đ ng đ u, hòa gi ng. Bên c nh đó c n d y cho các
ế ả ụ ạ ệ em bi t c m th Âm nh c và bi ế ự t t ầ ị hát đúng âm đi u nh p nhàng không c n
ỉ ế đ n ch huy.
ơ ở ể ẽ ề ọ ồ ọ H c sinh hát chính xác s là c s đ hát đ ng đ u, hòa gi ng
ọ ọ ủ ả ữ Giúp h c sinh cách phát âm, nh ch đúng cũng làm cho gi ng hát c a
ồ ọ ề các em đ ng đ u, hòa gi ng.
ả 3. Gi i pháp 3: Rèn các kĩ năng
ố ắ ữ ệ * Bi n pháp 1: Rèn kĩ năng thông qua u n n n nh ng sai sót
ể ọ ọ Trong quá trình h c hát, h c sinh không th em nào cũng hát đúng và chính
ế ượ ữ ẻ ấ xác h t đ c, nh t là tr ít tham gia ca hát, có nh ng bài hát khó cũng làm các
ố ố ộ ế ấ ư ề ể em b i r i nh : Có th có em hát không chính xác v cao đ , ti t t u, hát
11
ỉ ư ặ ậ ấ ơ ơ ơ ơ ớ nhanh h n ho c ch m h n, cao h n hay th p h n và ngân ngh ch a đúng v i
ự ế ạ ộ ố s phách… Vì th giáo viên không nên v i vàng, nôn nóng t o áp l c cho
ườ ặ ả ố ố ẹ ướ ẫ ng i hát lu ng cu ng và m c c m, mà t ừ ừ t , nh nhàng h ng d n các em
ẻ ể ượ ố ớ ữ ấ ọ vui v đ v t qua khó khăn, nh t là đ i v i nh ng h c sinh không có năng
khi u.ế
ấ ầ ử ế ầ ậ ự ệ S a hát sai là vi c làm r t c n thi ệ t, giáo viên c n t p năng l c phát hi n,
ể ế ợ ệ ẫ ơ ướ ẫ ủ sau đó có th k t h p vi c hát m u cho rõ ràng h n, h ng d n c a các hình
ể ả ả ặ ợ ấ d u trên b ng g i ra c m giác âm thanh cho các em ho c có th dùng tay ra kí
ể ọ ự ể ệ ệ hi u đ h c sinh hi u và th c hi n.
ư ụ ấ ầ ấ ố ố ố Ví d : Th p xu ng, tr m xu ng thì dùng bàn tay đ a xu ng th p. Cao
ừ ừ ư ư ỗ ỗ ế ơ h n thì dùng tay đ a lên cao. Ch hát v a thì đ a tay cao v a. Ch hát luy n
ư ằ ộ ưỡ ề ơ ữ thì dùng tay đ a b ng m t nét vòng l i li m. Dài h n n a và hát ngân thì kéo
ộ ườ ằ dài b ng m t đ ng ngang.
ậ ấ ơ ợ ử ạ ơ ọ Bên c nh đó ta còn s a cho h c sinh t p l y h i và dùng h i h p lý. Trong
ế ướ ẫ ơ quá trình hát n u giáo viên không h ấ ng d n cho các em l y h i đúng cách thì
ẽ ở ổ ể ệ ế ấ ướ ẫ các em s th h h n, hát r t m t. Vì th tôi h ấ ọ ng d n cho h c sinh cách l y
ữ ở ệ ơ ổ ồ ư ầ ể ả ơ h i là hít h i qua mũi, mi ng, tr ế ph i r i đ a d n qua thanh qu n đ hát h t
ệ ề ặ ặ ơ ộ ờ ạ ấ m t ch ng h i (câu ho c phân câu). Khi đó đi u ki n th i gian l ơ ế i l y h i ti p.
ụ ể ư ấ ự ế ư ơ ề ơ C th nh L y h i qua mũi, nh ng th c t ả ấ nhi u khi ph i l y h i qua c ả
ớ ủ ờ ố ắ ể ẹ ệ ấ ơ ế mi ng m i đ th i gian cho phép. L y h i nh là c g ng đ ít phát ra ti ng
ấ ưỡ ự ồ ơ gió. Khi l y h i không so vai ấ ả n ng c, ng i hát tho i mái không gò ép, l y
ề ấ ủ ấ ắ ầ ơ ờ ộ ơ h i nhanh là l y h i trong th i gian cho phép (ph n nhi u r t ng n ng i: m t
ớ ủ ố ặ ắ ạ ờ ấ ặ d u l ng ng t ho c th i gian ăn b t c a n t nh c đã hát). Không đ ượ ỡ c l ị nh p
ấ ấ ặ ạ ầ ơ ờ ủ c a ch ng hát sau. Trong khi d y hát c n có d u l y h i ghi trên l i ca và ra
ệ ấ ấ ọ ơ ố ươ ợ ị hi u cho h c sinh l y h i th ng nh t theo ph ng pháp h p lý đã đ nh.
ộ ố ư ề ầ ẫ ọ ặ V ph n phát âm m t s em v n còn sai nh các em nói ng ng và đ c
ệ ố ừ ể ộ ồ ộ bi t là có m t vài em đ ng bào dân t c thi u s t “chung” các em phát âm
12
ừ ụ ẫ ọ ộ thành “chuông ”. T “ B i” thì hát “Bu i”. Trong khi hát h c sinh v n còn sai,
ụ ế ế ầ ắ ọ ọ ọ ị ng ng v n, ng ng ph âm, ti ng hát lè nhè hát b ng t gi ng. Vì th , đòi h i ỏ ở
ả ử ọ ố ề giáo viên ph i s a sai cho h c sinh v cách phát âm trong khi hát. Mu n làm
ượ ề ề ướ ườ ả ẩ đ c đi u này đi u tr c tiên là ng ậ i giáo viên ph i phát âm chu n, th t
ớ ử ế ệ ắ ố ộ chính xác m i s a sai cho các em. Vì th , vi c u n n n trong khi hát là m t
ề ấ ầ ế ể ơ ấ ơ ư ế đi u r t c n thi ề t đ rèn cho các em v dùng h i, l y h i, t ứ ồ th ng i, đ ng
ầ ả ườ ờ ọ ẩ hát, phát âm chu n và c n ph i th ng xuyên trong các gi h c quan tâm,
ướ ể ượ ừ ử ẫ ậ ớ ỹ h ỏ ng d n, s a sai t ng k thu t nh trong khi hát thì m i phát tri n đ c kh ả
ụ ả ạ ọ ố ọ ể ẫ ủ năng c m th Âm nh c và h c hát c a h c sinh. Song cu i cùng có th v n
ộ ố ự ấ ậ ả ộ ỏ ph i ch p nh n m t s sai sót nh , không vì m t lí do gì đó mà gây áp l c cho
ọ các em trong h c hát.
ạ ụ ệ ử ụ * Bi n pháp 2 : S d ng nh c c (đàn)
ộ ế ọ ổ ớ ể ầ ọ Đ góp ph n cho m t ti t h c thành công và sôi n i l p h c thì không
ạ ụ ẽ ạ ế ể ộ th không có nh c c . Vì khi ti ng đàn vang lên s t o cho các em m t không
ượ ấ ả ạ ở ơ ọ khí vui, ph n kh i, tho i mái và yêu thích, ham h c Âm nh c h n. Đ c nghe
ẫ ừ ậ ọ giáo viên đàn và hát m u t ng câu hát sau đó h c sinh t p theo giúp các em
ệ ắ ế ấ ủ ấ ơ ớ kh c ghi, nh giai đi u và ti ờ t t u c a bài hát h n, giáo viên không m t th i
ữ ể ề ẫ ơ ớ ử gian đ hát m u nhi u. Không nh ng giúp các em ghi nh lâu h n mà còn s a
ữ ư ữ ế ề ỗ ỗ ộ sai nh ng ch hát ch a chính xác v cao đ và nh ng ch hát luy n, hát ngân.
ọ ượ ớ ử ễ ẽ ồ Vì h c sinh đ ơ ể c ghi nh , s a sai r i thì khi bi u di n bài hát s chính xác h n
ơ ơ ố ồ ượ ề ỏ ườ và hay h n, có h n h n. Mu n làm đ c đi u này đòi h i ng ả i giáo viên ph i
ế ử ụ ả ử ụ ạ ụ ạ ạ ọ ố bi t s d ng nh c c thành th o và ph i s d ng su t trong quá d y h c.
ơ ệ ạ * Bi n pháp 3: Rèn các kĩ năng thông qua các trò ch i Âm nh c
ể ạ ổ ớ ọ ườ ổ ứ Đ thay đ i và t o không khí l p h c, tôi th ng t ơ ộ ố ch c m t s trò ch i
ổ ọ ớ ứ ể ả ệ ằ ợ phù h p v i l a tu i h c sinh nh m giúp các em luy n tai nghe đ c m th ụ
ạ ố ơ ọ ơ Âm nh c t t h n, đam mê, thích thú ham h c h n.
13
ụ ệ ế ấ ơ Ví d : Các trò ch i: Đàn giai đi u, gõ ti t t u cho các em nghe đoán tên
ờ ằ ướ ẫ bài hát; Thay l i các bài hát b ng các nguyên âm a, u, i ,o, ô h ng d n các em
ạ ơ ưở hát theo các nguyên âm; Trò ch i đi tìm nh c tr ng; Quay đĩa hát…Thông qua
ệ ơ ớ ế ấ ủ các trò ch i cũng giúp các em ghi nh giai đi u, ti t t u c a các bài hát, các em
ượ ơ ượ ề ả đ c ch i đ ẽ c nghe nhi u thì tai nghe s càng ngày càng c m th t ụ ố ơ t h n,
ế ể ố ơ ọ ạ năng khi u Âm nh c phát tri n cũng t ậ ẽ ạ t h n. Chính vì v y s t o cho h c sinh
ề ộ ơ m t ni m đam mê và thích thú h n.
ả ố ế ợ 4. Gi i pháp 4: Ph i k t h p
ạ ộ ệ ậ ạ ườ * Bi n pháp 1: Thành l p câu l c b Âm nh c trong nhà tr ng
ư ớ ể ự ệ ề ạ ườ Đ th c hi n đi u này, tôi đã tham m u v i lãnh đ o nhà tr ng, ế ợ k t h p
ạ ộ ụ ậ ổ ộ ớ v i giáo viên T ng ph trách Đ i thành l p câu l c b Âm nh c. ạ Ở ạ ộ ho t đ ng
ọ ườ ề ể ỗ ổ ứ này, h c sinh trong tr ng đ u có th tham gia. M i tháng t ạ ch c sinh ho t
ư ế ề ặ ầ ế ộ ủ ứ ầ ầ ầ hai l n đ u đ n nh th vào ti ầ t m t c a th hai đ u tu n, tu n hai và tu n
ứ ỗ ủ ề ề ầ ỗ ỗ ố ủ b n c a m i tháng. C m i tu n, tôi đ u cho các em m i ch đ khác nhau,
ư ề ạ ặ d n dò các em v nhà lên m ng cũng nh tìm tòi qua sách, báo các bài hát dân
ợ ề ủ ề ươ ấ ướ ca c a các vùng mi n, bài hát ca ng i v quê h ng đ t n c con ng ườ i,
ợ ề ầ ả ồ ườ Đ ng, Bác H , ca ng i v th y cô và mái tr ơ ề ẹ ng, ca ng i v m , các chú b ộ
ự ư ầ ượ ủ ữ ề ộ đ i…, sau khi v nhà các em đã t s u t m đ c nh ng bài hát c a các ch đ ủ ề
ừ ừ ạ ổ ộ ồ r i, trong bu i sinh ho t có lúc tôi phân chia t ng nhóm, t ng đ i, có lúc cho cá
ạ ỹ ủ ề ư nhân thi đua nhau nêu tên cũng nh nh c s sáng tác các bài hát theo ch đ và
ể ự ướ có th cho các em t trình bày bài hát luôn. Vì tôi cũng đã h ng cho các em v ề
ư ạ ệ ủ nhà lên m ng tìm và nghe các giai đi u c a bài hát, tuy các em hát ch a chính
ệ ế ấ ủ ư xác và đúng giai đi u, ti t t u c a bài hát nh ng qua đó các em cũng đã t ự
ạ ủ ệ ậ ự ả luy n t p theo thói quen cho b n thân và s yêu thích Âm nh c c a các em
ư ế ự ệ ệ ề ơ ộ ngày m t nhi u h n. Trong quá trình th c hi n nh th tôi đã phát hi n ra có
ề ề ế ặ ạ ệ ấ r t nhi u em có năng khi u v Âm nh c. Đ c bi ố ọ t là các em h c sinh kh i 5
ữ ẩ ơ mà tôi đang theo dõi; các em trình bày nh ng bài hát chu n xác và hay h n. Bên
14
ộ ố ọ ườ ồ ể ố ạ c nh đó, có m t s em là h c sinh ng ộ i đ ng bào dân t c thi u s mà t ừ
ướ ờ ư ệ ấ ọ ỏ tr c gi tôi ch a phát hi n ra, các em có gi ng ca r t kh e và hát r t t ấ ố t
ể ệ ư ư ượ ả ụ nh ng do còn nhút nhát, r t rè nên ch a th hi n đ ữ c b n thân. Qua nh ng
ể ệ ạ ủ ạ ổ ộ ượ ả bu i sinh ho t c a câu l c b các em đã tham gia, th hi n đ c b n thân, t ự
ố ơ ấ ữ ừ ề ề ộ tin trình bày các bài hát t t h n r t nhi u. M t đi u đáng m ng n a là thông
ạ ộ ạ qua các ho t đ ng này giúp các em đ ượ ự c t tìm tòi các bài hát trên m ng, trên
ượ ừ ạ ướ ơ sách báo đ c hòa mình vào Âm nh c nên đã t ng b ệ c quên đi trò ch i đi n
ướ ỗ ầ ề ỗ ử t ể nguy hi m mà tr ạ c đây là ni m đam mê m i ngày. Sau m i l n sinh ho t,
ạ ề ữ ứ ấ các em r t hào h ng và thích thú vì trong lúc sinh ho t đ u có nh ng tràng v ỗ
ợ ủ ạ ầ ầ ưở ộ ệ tay khen ng i c a b n bè, th y cô, có ph n th ng đ ng viên khích l ư nh gói
ở ộ ứ ổ ẹ ố ứ ư bánh, gói k o, cu n v , h p bút …Qua các hình th c t ch c nh trên, tôi đã
ượ ể ề ọ ở ọ thu hút đ c nhi u h c sinh đam mê ca hát và các em có th hát ọ m i lúc, m i
ơ ữ ạ ầ ở ố ỹ ơ n i mà không ng n ng i, h n n a các em kh i 5 có các k năng trình bày các
ấ ố ớ bài hát r t t ọ t so v i năm h c 2017 2018.
ố ế ợ ữ ệ ườ * Bi n pháp 2: Ph i k t h p gi a gia đình và nhà tr ng
ự ế ợ ặ ườ ệ ẽ ữ S k t h p ch t ch gi a gia đình và nhà tr ụ ọ ng trong vi c giáo d c h c
ệ ố ề ọ sinh nói chung, rèn kĩ năng ca hát cho h c sinh nói riêng là đi u ki n t ấ t nh t
ạ ủ ế ả ể đ các em phát huy kh năng và năng khi u Âm nh c c a mình.
ố ớ ọ ỹ ố ơ ườ t h n thì ng i giáo * Đ i v i gia đình: Để h c sinh có k năng ca hát t
ườ ụ ậ ạ ổ ộ ọ ầ viên c n ph i ng xuyên liên l c và trao đ i, v n đ ng ph huynh h c sinh ả th
ở ướ ồ ưỡ ề ả ờ trong th i gian nhà quan tâm, có h ng b i d ạ ủ ng v kh năng Âm nh c c a
ụ ộ ọ ạ các em. Đ ng viên ph huynh h c sinh cho con em mình tham gia các câu l c
ệ ở ộ b văn hóa, văn ngh thôn, xóm…
ố ớ ườ ế ợ ẽ ớ ặ ườ Tôi luôn k t h p ch t ch v i nhà tr ộ ng, Đ i * Đ i v i nhà tr ng:
ồ ổ ệ ấ ứ ộ ộ ườ TNTP H Chí Minh t ễ ch c h i thi, h i di n văn ngh c p tr ư ng nh : Thi
ế ấ ườ ổ ồ ệ ế ti ng hát dân ca c p tr ế ng, thi giai đi u tu i h ng, ti ng hát măng non, ti ng
15
ẽ ượ ơ ề ệ hát chim s n ca… qua đó các em s đ c rèn luy n nhi u kĩ năng ca hát, kĩ
ể ễ ằ ạ ạ ạ ự năng bi u di n bài hát, nh m t o cho các em thói quen m nh d n, t tin khi
ự ễ ể ọ bi u di n bài hát và càng tăng thêm s đam mê, thích thú và yêu thích môn h c
ề ơ nhi u h n.
ớ ủ ả IV. Tính m i c a gi i pháp
ể ả ệ ế ợ ự ệ ệ ể ớ Đi m m i trong gi i pháp th c hi n đó là, ngoài vi c k t h p tri t đ các
ệ ệ ạ ậ ạ ổ ộ bi n pháp, tôi đã b sung bi n pháp thành l p câu l c b Âm nh c trong nhà
ườ ơ ể ể ệ ề ơ ỹ tr ng, đi u này giúp cho các em có sân ch i và là n i đ th hi n k năng ca
ế ạ ự ễ ướ hát, năng khi u Âm nh c và tăng tính t ể tin, bi u di n tr c đám đông mà các
ượ ế ợ ỉ ạ ệ ự ầ ớ ể ạ em đ c th y cô ch d y, k t h p v i vi c t tìm hi u trên m ng internet và
ệ ở ượ ố ượ ọ ườ ậ t p luy n nhà, thu hút đ ề c nhi u đ i t ng h c sinh trong tr ng tham gia.
ệ ệ ọ ố ỹ ố ơ ặ Đ c bi ự t là h c sinh kh i 5 đã th c hi n k năng ca hát t ớ ẳ t h n h n so v i
ướ ệ ướ ề ẫ ự ể tr c đây. Qua vi c h ng d n các em v nhà t tìm hi u trên internet đã th ể
ượ ả ự ậ ọ ậ ở ộ ề ệ hi n đ c b n thân t v n đ ng h c t p nhà lúc không có cô, đi u này làm
ể ồ ừ ấ ạ cho các em r t thích thú và đam mê Âm nh c đ r i t đó không còn đam mê
ệ ử ấ ậ ư ướ ể ọ ơ các trò ch i đi n t nguy hi m làm m t t p trung h c tâp nh tr ữ c đây n a.
ụ ự ệ ệ ả ậ Trong quá trình th c hi n các bi n pháp này b n thân tôi luôn v n d ng linh
ạ ươ ọ ế ạ ư ổ ho t các ph ạ ng pháp d y h c vào ti t d y cũng nh các bu i sinh hoat câu
ủ ộ ẹ ơ ơ ố ọ ơ ạ ộ ấ l c b th y ch đ ng h n, nh nhàng h n và lôi cu n h c sinh h n.
ệ ế ệ ả V. Hi u qu sáng ki n kinh nghi m
ộ ố ậ ươ ớ ố ớ ạ ọ ụ Sau khi v n d ng m t s ph ng pháp d y h c m i đ i v i môn Âm
ự ệ ệ ạ ờ ọ ủ nh c và th c hi n các bi n pháp nêu trên thông qua các gi ọ h c hát c a h c
ườ ể ậ ọ ọ ố ố sinh kh i 4 tr ố ng Ti u h c Hà Huy T p cu i năm h c 2017 2018 và kh i 5
ủ ệ ậ ọ ọ ữ ấ ủ c a năm h c 2018 2019, tôi nh n th y vi c h c hát c a các em đã có nh ng
ế ề ể ệ ướ ệ ầ ượ ầ chuy n bi n rõ r t, ph n nhi u các em đã b ự c đ u th c hi n đ c các kĩ
ệ ề ế ệ ộ ờ năng ca hát, có nhi u ti n b trong vi c hát đúng giai đi u, l i ca, ti ế ấ ủ t t u c a
16
ờ ơ ữ ư ế ế ấ bài hát, hát rõ l i h n, các em đã gi đúng t th khi ca hát, bi ắ ơ t l y h i, ng t
ễ ể ạ ạ ỗ ộ ỉ ự ngh đúng ch , các em đã m nh d n bi u di n bài hát m t cách t ế nhiên k t
ụ ọ ơ ả ớ ộ ợ h p v i các đ ng tác ph h a đ n gi n theo bài hát.
ầ ọ Ban đ u các em không yêu thích h c hát, trình bày bài hát cũng không t ự
ụ ệ ạ ạ ờ tin. Qua th i gian áp d ng các bi n pháp trên, tôi đã giúp các em m nh d n, t ự
ơ ờ ọ ố ớ ủ ọ tin h n trong các gi ọ h c hát, kh i l p 5 c a năm h c 2018 2019 có 44 h c
ả ạ ượ ớ ế sinh v i k t qu đ t đ ư c nh sau:
ổ ư ố T ng s Hoàn thành t tố Hoàn thành Ch a hoàn thành
HS
ố Kh i 5: 44 30 em; 68,18% 14 em; 31,81% 0 em; 0%
Ầ Ậ Ế Ế Ị PH N 3: K T LU N, KI N NGH
ậ ế I. K t lu n
ữ ậ ọ ọ ộ ộ T p hát, h c các bài hát là m t trong nh ng n i dung quan tr ng trong
ươ ạ ở ấ ệ ể ậ ọ ch ng trình môn Âm nh c ộ ố c p Ti u h c. T p hát là rèn luy n m t s kĩ
ề ượ ụ ậ ổ năng mang tính ph thông v ca hát đ c v n d ng vào các bài hát c th ụ ể
ươ ủ ữ ủ ặ ằ ộ trong ch ng trình c a b môn. B ng ngôn ng và đ c thù riêng c a mình là
ữ ể ạ ả ả ưở ự nh ng âm thanh mang tính bi u c m, Âm nh c có nh h ế ng tr c ti p và sâu
ế ư ưở ủ ả ả ậ ắ s c đ n t t ng, tình c m và c m xúc c a các em. Chính vì v y mà qua các
ờ ọ ườ ả ồ ưỡ ộ ố gi h c hát ng ầ i giáo viên c n ph i b i d ng cho các em m t s kĩ năng ca
ơ ả ắ ượ ầ ế ể ể ệ ủ ả hát c b n, n m đ c các kĩ năng c n thi t đ th hi n tình c m c a mình khi
ộ ự ễ ả ụ ể ớ hát m t bài hát c th v i phong cách hát t nhiên và di n c m.
ớ ượ ụ ụ ệ ỗ ệ V i các bi n pháp đ c áp d ng nêu trên, m i bi n pháp có tác d ng c ụ
ề ệ ệ ệ ể ề th khác nhau, có bi n pháp là ti n đ cho các bi n pháp khác, có bi n pháp
ệ ệ ứ ệ ố ố ớ mang tính then ch t, các bi n pháp đó có m i quan h bi n ch ng v i nhau, b ổ
17
ợ ướ ụ ế ỹ tr nhau và cùng h ể ọ ng đ n m c tiêu giúp cho h c sinh có k năng ca hát, bi u
ễ di n, … các bài hát.
ọ ố ữ ể ệ ạ ọ Bên c nh nh ng bi n pháp nêu trên, đ giúp h c sinh h c t t môn Âm
ạ ỹ ườ ạ nh c nói chung, có k năng ca hát nói riêng, ng ạ i giáo viên d y môn Âm nh c
ệ ượ ự ả ộ ố ộ ầ c n ph i th c hi n đ c m t s n i dung sau:
ườ ổ ươ ọ ủ ạ ợ Th ng xuyên thay đ i ph ớ ng pháp d y h c c a mình phù h p v i
ủ ọ ườ ố ượ đ i t ng h c sinh c a tr ng.
ứ ọ ỏ ạ ủ ả ệ Luôn có ý th c h c h i, rèn luy n kĩ năng Âm nh c c a b n thân. Giáo
ẩ ẫ ả ầ ư ế viên c n ph i hát m u chu n xác, cách trình bày bài hát, t th ca hát, và cách
ể ễ ả ợ ớ bi u di n ph i phù h p v i bài hát.
ướ ị ế ạ ả ẩ ạ ớ ộ ớ Tr ạ c khi lên l p và d y m t bài hát m i, ph i chu n b k ho ch d y
ọ ầ ủ ể ạ ồ ướ ữ ọ h c (giáo án), đ dùng d y h c đ y đ , phong phú, tìm hi u tr ạ c nh ng đo n
ỗ ợ ể ư ể ị ữ ệ ạ ọ nh c khó mà h c sinh hát có th b sai đ đ a ra nh ng bi n pháp h tr phù
h p.ợ
ạ ọ ườ ươ Trong quá trình d y h c, nên th ng xuyên tuyên d ợ ng và khen ng i
ơ ợ ự ế ự ự ấ ờ ộ ỏ ị các em k p th i, dù là s ti n b nh nh t. Kh i g i trong các em s t tin,
ọ ậ ứ ề ở ni m h ng kh i trong h c t p.
ọ ậ ổ ổ ứ ạ ạ Luôn t o không khí h c t p sôi n i, t ơ ch c các trò ch i Âm nh c thi
ữ ữ ọ ổ ớ đua gi a cá nhân h c sinh, gi a các nhóm, các t , các l p… Phong trào ca hát
ả ượ ườ ổ ọ ụ ề ắ ph i đ c duy trì th ớ ng xuyên, liên t c trong các bu i h c và g n li n v i
ạ ộ ủ ộ ồ ườ các ho t đ ng c a Đ i TNTP H Chí Minh trong nhà tr ng.
ộ ố ệ ạ ọ ủ ả Trên đây là m t s kinh nghi m c a b n thân tôi trong quá trình d y h c
ự ệ ằ ượ ộ ố ơ ả ủ c a mình nh m giúp các em th c hi n đ c m t s kĩ năng ca hát c b n. Tôi
ọ ớ ươ ẽ ề ệ ầ ằ hi v ng r ng v i ph ng pháp rèn luy n này, v lâu dài s góp ph n nâng cao
ấ ượ ể ấ ọ ch t l ọ ng ca hát cho các em h c sinh c p ti u h c.
18
ể ế ề ầ ấ ị ộ ồ Kính đ ngh các th y cô giáo, h i đ ng ch m đóng góp ý ki n đ tôi
ủ ế ệ ầ ơ ấ ệ hoàn thi n h n sáng ki n kinh nghi m c a mình, góp ph n nâng cao ch t
ấ ượ ạ ạ ọ ụ ệ ượ l ng d y h c môn Âm nh c, nâng cao ch t l ọ ng giáo d c toàn di n cho h c
ườ ể ậ ọ sinh tr ng Ti u h c Hà Huy T p.
ả ơ Tôi xin chân thành c m n!
Dray Sáp, ngày 30 tháng 04 năm 2019
Ng ườ ế t i vi
ươ ị D ng Th Thúy Nga
Ộ Ồ Ậ Ấ Ế NH N XÉT H I Đ NG CH M SÁNG KI N
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Ộ Ồ Ủ Ị Ấ CH T CH H I Đ NG CH M SKKN
19
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O
Tên tài li uệ Tác giả STT
ẩ ứ ế ỹ 1 ạ ớ Chu n ki n th c, k năng môn Âm nh c l p 5 ấ ả Nhà xu t b n Giáo D cụ
ươ ạ ạ ọ ọ Ph ng pháp d y h c Âm nh c cho h c 2 Hoàng Long
20
ủ ề ậ ọ ể sinh Ti u h c ụ Đi u 23 c a lu t Giáo d c ộ B GD&ĐT 3
ạ ọ ng pháp d y h c 4 ệ ự ở ấ ươ ề ổ ớ Tài li u v đ i m i ph ọ ể c p Ti u h c tích c c ấ ả Nhà xu t b n Giáo D cụ
ệ 5 ươ ạ ọ Ph ạ ng pháp d y h c Âm nh c ươ ư ạ ĐH s ph m ngh ậ ng thu t trung
ấ ả Nhà xu t b n ĐHSP
ế ế ớ Sách thi ả t k bài gi ng l p 4, 5 6
ạ ớ ẻ Âm nh c v i tr em ạ Ph m Tuyên 7
ệ Tài li u trên internet ư ầ S u t m 8
