SKKN: Xây dựng hệ thống câu hỏi thực tiễn trong dạy học môn Hóa học THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH<br /> TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ HỒNG PHONG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SÁNG KIẾN DỰ THI CẤP TỈNH<br /> <br /> <br /> BÁO CÁO SÁNG KIẾN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÂU HỎI THỰC TIỄN<br /> TRONG DẠY HỌC MÔN HÓA HỌC THPT<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tác giả:  LẠI THỊ THU THUỶ<br /> Trình độ chuyên môn: Thạc sĩ khoa học<br /> Chức vụ: Giáo viên<br /> Nơi công tác: Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nam Định, ngày 05 tháng 6 năm 2016<br /> <br /> <br /> <br /> THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN<br /> 1. Tên sáng kiến: <br /> HỆ THỐNG CÂU HỎI THỰC TIỄN<br /> TRONG DẠY HỌC MÔN HÓA HỌC THPT<br /> 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chương trình hóa học THPT <br /> 3. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ tháng 9/2015  đến tháng 6/2016<br /> 4. Tác giả: <br /> Họ và tên: Lại Thị Thu Thủy<br /> Năm sinh: 1978<br /> Nơi thường trú: 20B­ ô 19­ phường Hạ Long, TP Nam Định<br /> Trình độ chuyên môn: Thạc sĩ khoa học<br /> Chức vụ: Giáo viên<br /> Nơi công tác: Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong<br /> Địa chỉ liên hệ: 20B­ ô 19­ phường Hạ Long, TP Nam Định<br /> Điện thoại: 03503.500 542<br /> 5. Đồng tác giả: Không <br /> 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến: <br /> Tên đơn vị:  Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong       <br /> Địa chỉ: 76 Vị Xuyên, TP Nam Định<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 2<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU 4<br /> I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến 4<br /> II. Các giải pháp 5<br /> CHƯƠNG I: TẦM QUAN TRỌNG CỦA BÀI TẬP THỰC TIỄN 7<br /> CHƯƠNG II: SỬ DỤNG BÀI TẬP THỰC TIỄN MÔN HÓA HỌC  8<br />       II.1. SỬ DỤNG TRONG GIẢNG DẠY BÀI MỚI 8<br />       II.2. SỬ DỤNG KHI LUYỆN TẬP, KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ 12<br />       II.3. SỬ DỤNG THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA  14<br /> CHƯƠNG   III:   HỆ   THỐNG   CÂU   HỎI   THỰC   TIỄN   MÔN   HÓA   HỌC   17<br /> THPT 17<br /> III.1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN 17<br />       III.1.1. BÀI GIẢNG VỀ PHI KIM 18<br />       III.1.2. BÀI GIẢNG VỀ KIM LOẠI 19<br />       III.1.3. BÀI GIẢNG VỀ CÁC HỢP CHẤT VÔ CƠ 24<br />       III.1.4. BÀI GIẢNG VỀ CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ 32<br /> III.2. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ 32<br />                 III.2.1. CÂU HỎI TỰ LUẬN 45<br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 3<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br />                 III.2.2. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 48<br /> III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại 48<br /> IV. Cam kết không sao chép và vi phạm bản quyền 49<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> <br /> I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến<br />   Đổi mới phương pháp dạy học hiện nay đang là xu thế chung của sự phát triển  <br /> giáo dục. Bên cạnh đó, việc định hướng cho học sinh phương pháp tự  học là rất cần <br /> thiết, nó giúp cho giờ dạy trên lớp đạt hiệu quả cao hơn. Do vậy, việc hướng dẫn học  <br /> sinh tự  học nhằm định hướng một cách hệ  thống và khắc sâu kiến thức trong mỗi  <br /> chương là công việc không bao giờ thiếu trong nhà trường.<br />   Kiến   thức hóa   học luôn   luôn   gắn   liền   với   thực   tiễn   xuyên   suốt   chương <br /> trình hóa học  phổ  thông từ  lớp 8 đến lớp 12, chúng đều có cả  một hệ  thống vấn đề <br /> thực tiễn liên quan đến mỗi bài học. Chúng ta phải luôn kết hợp được kiến thức thực <br /> tiễn vào trong bài học thì mới đạt được mục đích cao nhất trong dạy học. Đặc biệt là <br /> các vấn đề liên quan đến môi trường và sản xuất công nghiệp. Chúng ta cần tích cực <br /> hơn nữa trong việc đưa các kiến thức về môi trường và các quy trình sản xuất trong <br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 4<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> công nghiệp vào trong các bài học cho học sinh phổ  thông thường xuyên, liên tục, <br /> xuyên suốt chương trình.<br /> Trong những năm gần đây, Bộ  Giáo dục và Đào tạo đã có những cải cách lớn <br /> trong toàn ngành giáo dục nói chung và đặc biệt là trong việc dạy và học ở trường phổ <br /> thông nói riêng; nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về đức, trí, thể, mĩ. Nội  <br /> dung giáo dục, đặc biệt là nội dung, cơ  cấu sách giáo khoa được thay đổi một cách  <br /> hợp lý vừa đảm bảo được chuẩn kiến thức phổ  thông, cơ  bản; có hệ  thống vừa tạo <br /> điều kiện để phát triển năng lực của mỗi học sinh, nâng cao năng lực tư duy, kỹ năng <br /> thực hành, tăng tính thực tiễn. Xây dựng thái độ  học tập đúng đắn, phương pháp học <br /> tập chủ động, tích cực, sáng tạo; lòng ham học, ham hiểu biết, năng lực tự học, năng  <br /> lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống.<br /> Muốn vậy, trong quá trình dạy học các môn học nói chung và hóa học nói riêng  <br /> cần xây dựng hệ thống bài tập một cách hợp lý và đáp ứng được các yêu cầu trên.<br /> <br /> <br /> Xuất phát từ những lí do trên, tôi đã tiến hành đề tài: <br /> ‘Xây   dựng   hệ   thống   câu   hỏi   thực   tiễn   trong   dạy   học   môn   Hóa   học   THPT ’ <br /> nhằm giúp người dạy và người học có định hướng và nâng cao hiệu quả  giờ <br /> học.<br /> Sử  dụng   hệ  thống câu hỏi thực tiễn trong dạy học môn Hóa học THPT  <br /> phần nào thực hiện được điều đó. Ngoài ra, hệ thống câu hỏi thực tiễn là nền tảng <br /> vững chắc cho học sinh lớp 10, 11, 12 và đặc biệt dùng để ôn thi THPT Quốc gia trong  <br /> 2 năm gần đây. Việc xây dựng một bài giảng có hiệu quả cần dành nhiều thời gian và  <br /> tâm sức, tôi mong rằng các đồng nghiệp hãy chung sức cùng tôi để nâng cao hiệu quả <br /> trong công tác giảng dạy. <br /> <br /> <br /> II. Các giải pháp <br /> ­ Nội dung chính của sáng kiến:<br /> CHƯƠNG I: TẦM QUAN TRỌNG CỦA BÀI TẬP THỰC TIỄN<br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 5<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> CHƯƠNG II: SỬ DỤNG BÀI TẬP THỰC TIỄN MÔN HÓA HỌC <br />        II.1. SỬ DỤNG BTTT TRONG GIẢNG DẠY BÀI MỚI<br />       II.2. SỬ DỤNG BTTT KHI LUYỆN TẬP, KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ<br />       II.3.   SỬ   DỤNG   BTTT   THÔNG   QUA   CÁC   HOẠT   ĐỘNG   NGOẠI <br /> KHÓA <br /> CHƯƠNG   III:   HỆ   THỐNG   CÂU   HỎI   THỰC   TIỄN   MÔN   HÓA   HỌC <br /> THPT<br /> III.1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN<br /> III.1.1. BÀI GIẢNG VỀ PHI KIM<br /> III.1.2. BÀI GIẢNG VỀ KIM LOẠI<br /> III.1.3. BÀI GIẢNG VỀ CÁC HỢP CHẤT VÔ CƠ<br /> III.1.4. BÀI GIẢNG VỀ CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ<br /> III.2. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ<br /> III.2.1. CÂU HỎI TỰ LUẬN<br /> III.2.2. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ­ Trong đó, tôi xác định được tầm quan trọng của việc sử dụng bài tập thực tiễn trong <br /> dạy  và học ở trường phổ thông cũng như trong cuộc sống.<br /> ­ Tôi đã lấy dẫn chứng cụ thể các câu hỏi thực tiễn sau bài học được cụ thể hóa khi ta  <br /> dạy bài mới, khi luyên tập­ kiểm tra­ đánh giá và nhất là thông qua các hoạt động <br /> ngoại khóa.<br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 6<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> ­ Trên cơ sở đó, tôi đã xây dựng những câu hỏi thực tiễn môn Hóa học (Hóa­Sinh) để <br /> phục vụ  cho việc giảng dạy những bài giảng về  phi kim, kim loại, hợp chất vô cơ, <br /> hợp chất hữu cơ theo đối tượng và cập nhật vấn đề nóng hổi liên quan đến giao thông  <br /> – vệ sinh an toàn thực phẩm – y tế­ môi trường...<br /> Mặt khác, tôi cũng đề  xuất câu hỏi kiểu đánh giá dạng tự  luận để  người học <br /> phần nào hiểu rõ bản chất vấn đề liên quan đến hóa học như: giải thích, gợi ý, chỉ rõ  <br /> ở phần kiến thức nào đã học trong chương trình; bổ trợ câu hỏi trắc nghiệm kiểu phát <br /> biểu đúng sai để củng cố phần kiến thức đã học.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CHƯƠNG I: TẦM QUAN TRỌNG CỦA BÀI TẬP THỰC TIỄN (BTTT)<br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 7<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> <br /> <br /> Việc lồng ghép các BTTT vào trong quá trình dạy và học, trước hết: <br /> 1. Tạo điều kiện cho việc học và hành gắn liền với thực tế, tạo cho học sinh sự hứng  <br /> thú, hăng say trong học tập.<br /> 2. Xây dựng thái độ học tập đúng đắn, phương pháp học tập chủ động, tích cực, sáng  <br /> tạo; lòng ham học, ham hiểu biết, năng lực tự  học, năng lực vận dụng kiến thức vào <br /> cuộc sống.<br /> 3. Giúp cho học sinh có được những hiểu biết về hệ tự nhiên và hoạt động của nó, tác  <br /> động của nó đối với cuộc sống của con người; những  ảnh hưởng của những hoạt  <br /> động của con người lên hệ tự nhiên. Từ đó, học sinh ý thức được hoạt động của bản <br /> thân trong cuộc sống, đặc biệt là đối với vấn đề môi trường.<br /> 4. BTTT còn xây dựng cho học sinh những kĩ năng quan sát, thu nhập thông tin và phân  <br /> tích thông tin, dần hình thành phương pháp nghiên cứu khoa học.<br /> 5. BTTT phát triển kĩ năng nghiên cứu thực tiễn và kĩ năng tư  duy để  giải thích các  <br /> hiện tượng thực tiễn, luôn chủ  động trong cuộc sống; nuôi dưỡng nhận thức và các  <br /> quan niệm đúng đắn về các hiện tượng trong tự nhiên và cuộc sống.<br /> 6. BTTT phát triển sự đánh giá thẫm mĩ.<br /> 7. Bài tập về các hiện tượng tự nhiên làm cho học sinh thấy các quá trình  hóa học luôn <br /> xảy ra xung quanh ta. Khi giải thích được các hiện tượng tự  nhiên, học sinh sẽ  yêu <br /> thích môn hóa học hơn.<br /> 8. Vấn đề  về môi trường hiện nay đang trở thành vấn đề  cấp bách và mang tính toàn <br /> cầu.<br /> Do vậy, môn hóa học có nhiệm vụ và có nhiều khả năng giáo dục cho học sinh ý <br /> thức bảo vệ môi trường. Cần tích hợp nội dung về bảo vệ môi trường vào việc dạy  <br /> học hóa học.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 8<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CHƯƠNG II: SỬ DỤNG BÀI TẬP THỰC TIỄN MÔN HÓA HỌC<br /> Với đặc điểm đa dạng và phong phú của BTTT, việc truyền đạt cho học sinh  <br /> những kiến thức thực tiễn có thể  sử  dụng nhiều phương pháp khác nhau, thông qua <br /> nhiều hình thức khác nhau; có thể  đưa vào khi giảng bài mới thông qua các câu hỏi,  <br /> cách đặt vấn đề, hay một bài tập nhỏ, cũng có thể  giáo viên thông tin cho học sinh;  <br /> cũng có thể   đưa vào trong các giờ  luyện tập thông qua các bài tập hay đưa vào đề <br /> kiểm tra với một dung lượng nhất định. Đặc biệt là tổ chức các hoạt động ngoại khóa <br /> như các cuộc thi, các câu lạc bộ hóa học,….<br /> II.1. SỬ DỤNG BTTT TRONG GIẢNG DẠY BÀI MỚI<br /> Trong các giờ giảng bài mới, giáo viên có thể linh hoạt nhiều phương pháp khác <br /> nhau để kết hợp các kiến thức thực tiễn vào bài giảng; thuận lợi nhất là hai phương <br /> pháp tích hợp và lồng ghép.<br /> <br /> <br /> ­ Tích hợp: là kết hợp một cách có hệ thống các  kiến thức    hóa học  với kiến thức thực <br /> tiễn, làm cho chúng hòa quyện vào nhau thành một thể thống nhất.<br /> <br /> <br /> Ví dụ 1: Chương trình lớp 11 cơ bản có bài “Photpho”. Giáo viên giải thích hiện <br /> tượng “Ma trơi”; qua đó còn giáo dục cho học sinh cách nhìn nhận đúng đắn và khoa <br /> học các vấn đề trong cuộc sống, tránh những tư tưởng sai lầm, mê tín dị đoan do kém  <br /> hiểu biết.<br /> Ví dụ 2: Chương trình lớp 11 cơ bản có bài “Các hợp chất của cacbon”<br /> + CO: có vai trò làm chất khử trong công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp luyện kim. <br /> Giáo viên phối kết hợp với kiến thức thực tiễn: khả năng gây ngộ  độc của CO, triệu <br /> chứng bị ngộ độc, các nguồn sinh CO thường có trong cuộc sống để phòng tránh. <br /> + CO2: song song với việc giảng về vai trò của CO2 đối với quá trình quang hợp của <br /> cây xanh, người giáo viên phải đề cập đến vấn đề gây “hiệu ứng nhà kính” của CO 2, <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 9<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> giáo dục học sinh và mọi người nên trồng cây xanh, bảo vệ  rừng cũng chính là bảo <br /> vệ môi trường và cuộc sống.<br /> ** Đôi khi chỉ một vài câu liên hệ thực tiễn cũng gây được ảnh hưởng tốt cho học  <br /> sinh.<br /> ­ Lồng ghép: là thể hiện sự lắp ghép nội dung bài học về  mặt cấu trúc để  có thể  đưa <br /> vào bài học một đoạn, một mục, một số câu hỏi có nội dung liên quan đến thực tiễn.<br /> Ví dụ 3: Khi giảng về pH của dung dịch ta có thể hỏi học sinh “Vì sao chúng ta <br /> lại bị sâu răng, đặc biệt là khi ăn các thức ăn nhiều đường?” <br /> <br /> <br /> Ví dụ  4: Hay khi dạy về  sự  thủy phân của các muối; giáo viên có thể  đặt câu <br /> hỏi “Vì sao phèn chua lại có thể làm trong nước”. <br /> <br /> <br /> Ví dụ 5: Bài “muối amoni”  giáo viên có thể yêu cầu học sinh giải thích “tại sao <br /> NH4HCO3 được dùng làm bột nở  ”….hay đề  cập đến việc sử  dụng phân bón­ phân <br /> đạm ure thích hợp với nhiều loại đất trồng hay không?<br /> <br /> <br /> Ví dụ  6: Lợi dụng tính chất nào của CO2 mà người ta thường dùng những bình <br /> tạo khí này để dập tắt các đám cháy? Vậy HS cần biết: Khí CO2 không cháy và không <br /> duy trì sự cháy của nhiều chất!<br /> <br /> <br /> ** Ta có thể lồng ghép kiến thức về môi trường, y tế, sản xuất, vệ sinh an toàn <br /> thực phẩm.....Có thể dẫn chứng một số ví dụ sau đây:<br /> <br /> <br />         Ví dụ  7: Một  mẫu khí thải được  sục vào dung dịch CuSO4,  thấy  xuất  hiện <br /> kết tủa  màu  đen. Hiện tượng này do chất nào có trong khí thải gây ra?<br />   A. H<br />    2S. B. NO2. C. SO2. D. CO2.<br /> <br /> <br />  Ví dụ 8 :  Khí CO2 không thể dập tắt đám cháy chất nào sau đây:<br /> A. Magie   B. Cacbon   C. Photpho     D. Metan<br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 10<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> <br /> Ví dụ  9:  Tháng 10/2015, các chuyên gia của Cơ  quan quốc tế  nghiên cứu ung <br /> thư  của WHO (IARC) cảnh báo các loại thịt xông khói, giăm bông, xúc xích... là mối <br /> đe dọa ung thư lớn nhất cho sức khỏe của con người, ngang với các tác nhân khác như <br /> amiang, asen (thạch tín), thuốc lá...Nguyên nhân dẫn tới việc này là các loại thực <br /> phẩm chế biến trên sử  dụng một số  chất phụ gia và chất bảo quản có khả năng gây <br /> ung thư.<br />  Một trong số  đó là natri nitrit­ NaNO2, chất này vốn có tác dụng làm cho thịt <br /> có màu hồng – đỏ và ngăn chặn sự phát triển của một số loại vi khuẩn gây ngộ  độc.  <br /> Nhưng bên cạnh đó, natri nitrit có thể  tác dụng với các amin tồn tại tự  nhiên trong <br /> thực phẩm tạo thành nitrosamin là chất có khả năng gây ung thư rất mạnh.<br /> Phát biểu nào dưới đây là không đúng?<br /> A. NaNO2  là một chất tham gia vào quá trình tổng hợp muối điazoni và phẩm nhuộm  <br /> azo.<br /> B. NaNO2 là sản phẩm của phản ứng nhiệt phân muối natri nitrat.<br />  C.    Trong công nghiệp, để  điều chế  N 2 , có thể  nung hỗn hợp   NaNO<br />    2  với amoni <br /> clorua.<br /> D. Phân tử khối của natri nitrit là 69.<br /> <br /> <br />  Ví dụ  1 0<br />   :  Salbutamol  là chất được sử  dụng để  bào chế  thuốc làm giãn phế <br /> quản trị hen suyễn và hiện vẫn được Bộ Y tế cấp phép nhập khẩu. Tuy nhiên, từ lâu  <br /> Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) đã khuyến cáo không sử <br /> dụng chất này trong chăn nuôi do có nhiều tác động nguy hiểm tới sức khỏe con người <br /> nếu tích lũy lâu dài trong cơ  thể. Hiện nay, vì lợi ích kinh tế  trước mắt, nhiều trang <br /> trại chăn nuôi ở Việt Nam đã trộn thuốc này vào thức ăn gia súc để lợn lớn nhanh hơn,  <br /> mông, vai nở hơn, tỷ lệ nạc cao hơn và màu sắc thịt đỏ đẹp hơn..., gây ra rất nhiều lo <br /> lắng, bức xúc đối với người tiêu dùng.<br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 11<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> Về mặt hóa học, salbutamol là một chất hữu cơ có công thức phân tử trùng với  <br /> công thức đơn giản nhất và hàm lượng các nguyên tố  C, H, O, N lần lượt là 65,27%; <br /> 8,79%; 5,86%; 20,08%. Công thức phân tử của salbutamol là:<br /> A. C26H40N2O6             B. C13H21NO3  C. C7H11NO2                D. C13H23NO3<br /> <br /> <br />    Ví dụ 11: <br /> Nhằm giúp cho học sinh thêm hiểu biết về  cách nhận biết  có r<br />   ượu  trong c<br />   ơ thể  <br /> một cách nhanh và chính xác của cảnh sát giao thông, giáo viên nên đưa nội dung này  <br /> vào bài “Ancol” (lớp 11CB). Cụ thể, sau khi dạy xong bài “Ancol” giáo viên có thể đặt  <br /> câu hỏi như trên để cho học sinh suy nghĩ, tìm tòi hướng giải quyết vấn đề.  <br /> + Vì sao dụng cụ phân tích rượu có thể phát hiện các lái xe đã uống rượu? <br /> Thành phần chính của các loại nước uống có cồn là ancol etylic. Đặc tính của <br /> ancol etylic là dễ bị oxi hóa. Có rất nhiều chất oxi hóa có thể tác dụng với ancol nhưng  <br /> người ta chọn một chất oxi hóa là  crom(VI) oxit CrO3.  Đây là một chất oxi hóa rất <br /> mạnh, là chất ở dạng kết tinh thành tinh thể màu vàng da cam. Bột oxit CrO 3 khi gặp <br /> ancol etylic sẽ bị khử thành oxit Cr 2O3 là một hợp chất có màu xanh đen. Các cảnh sát  <br /> giao thông sử dụng các dụng cụ phân tích ancol etylic có chứa CrO3. Khi tài xế hà hơi <br /> thở vào dụng cụ phân tích trên, nếu trong hơi thở có chứa hơi ancol etylic thì hơi ancol  <br /> etylic sẽ tác dụng với CrO3 và biến thành Cr2O3 có màu xanh đen. Dựa vào sự biến đổi <br /> màu sắc mà dụng cụ phân tích sẽ thông báo cho cảnh sát biết được mức độ uống rượu  <br /> của tài xế. Đây là biện pháp nhằm phát hiện các tài xế đã uống rượu khi tham gia giao <br /> để ngăn chặn những tai nạn đáng tiếc xảy ra. <br /> + Liên hệ:  Tai nạn giao thông luôn là nổi ám  ảnh của mọi người. Một trong <br /> những nguyên nhân chính xảy ra tai nạn giao thông chính là rượu.<br />  <br /> Ví dụ  12:  Giáo viên có thể  đặt câu hỏi trên rồi dẫn dắt cho học sinh vào bài giảng  <br /> “Nước cứng” (lớp 12) hoặc đưa vào phần cũng cố  toàn bài giảng để  học sinh vận  <br /> dụng kiến thức đẽ học để giải thích. <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 12<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> + Tại sao khi nấu nước giếng  ở một số vùng lâu ngày thấy xuất hiện lớp cặn  ở đáy  <br /> ấm? Cách tẩy lớp cặn này như thế nào? <br /> +  Trong tự  nhiên, nước  ở  một số  vùng là nước cứng tạm thời ­ là nước có chứa <br /> Ca(HCO3)2 và Mg(HCO3)2. Khi nấu nước lâu ngày thì xảy ra phương trình hóa học:<br />  Ca(HCO3)2 → CaCO3↓ + CO2↑ + H2O <br />  Mg(HCO3)2 → MgCO3↓ + CO2↑ + H2O <br /> Do CaCO3 và MgCO3 là chất kết tủa nên lâu ngày sẽ  đóng cặn. Để  tẩy lớp căn <br /> này thì dùng dung dịch CH3COOH 5% cho vào ấm đun sôi để nguội khoảng một đêm <br /> rồi rửa sạch. <br /> + Thực tiễn: Mục đích là cung cấp cho học sinh một số vấn đề  có trong đời sống từ <br /> đó có thể  giải thích được bản chất vấn đề  nhằm kích thích sự  hưng phấn trong học  <br /> tập. Đây là hiện tượng mà học sinh có thể quan sát và thực hiện được dễ dàng.<br /> <br /> <br /> ** Tóm lại, giáo viên có thể  hướng dẫn cho học sinh vận dụng các kiến thức <br /> trong bài để giải quyết vấn đề  đặt ra và bổ  sung thêm cho học sinh những kiến thức <br /> có liên quan đến vấn đề  nhưng không nằm trong phạm vi kiến thức  hóa học như vấn <br /> đề bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe,….<br /> <br /> <br /> II.2. SỬ DỤNG BTTT KHI LUYỆN TẬP, KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ<br /> ­ Trong các giờ luyện tập, giáo viên có thể đưa vào các bài tập có nội dung thực <br /> tiễn mà học sinh có thể vận dụng được những kiến thức trong nội dung luyện tập để <br /> giải quyết hoặc thông qua một bài tập có nội dung lý thuyết, sau khi giải quyết xong <br /> giáo viên thông tin thêm những kiến thức thực tiễn có liên quan.<br /> ­ Một số câu hỏi hoặc bài tập mang tính thực tiễn nhưng nội dung trả lời ngắn <br /> gọn và chỉ vận dụng thuần túy các kiến thức lý thuyết trong các chương, bài mà   học <br /> sinh đã được cung cấp có thể  đưa vào các đề  kiểm tra 15 phút, 1 tiết, kiểm tra học <br /> kỳ…. <br /> <br /> <br /> Ví dụ 1: Khi kiểm tra chương 1, lớp 11 “Sự điện li” có thể đưa ra các câu như:<br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 13<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> 1. Công thức của phèn chua (phèn nhôm) là gì? Yêu cầu HS biết được công thức:  <br /> K2SO4.Al2(SO4).24H2O.<br /> 2. Ta có thể dùng phèn chua để  xử  lý nước đục được hay không?HS biết được dùng  <br /> phèn chua để làm trong nước.<br /> 3. E là muối sunfat kép của nhôm và  kali ngậm nước, được dùng trong ngành thuộc <br /> da, chất cầm màu trong công nghiệp nhuộm vải, chất làm trong nước….<br /> Công thức E: K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O hoặc viết gọn là KAl(SO4)2.24H2O<br /> <br /> <br /> ­ Đặc biệt giáo viên nên thiết kế thành các câu hỏi trắc nghiệm và đưa vào với <br /> một dung lượng nhất định các câu hỏi mang tính thực tế:<br /> <br /> <br /> Ví dụ 2: Khi kiểm tra chương 1­ Lớp 11 có thể đưa vào một số câu như:<br />  Những người đau dạ  dày do dư  axit, người ta thường uống trước bữa ăn một loại  <br /> thuốc chứa:<br /> a. (NH4)2CO3 b. Na2CO3 c. NH4HCO3    d. NaHCO3<br /> <br /> Ví dụ 3: Khi kiểm tra chương 2, Lớp 11 có thể đưa vào một số câu như<br /> 1. Trong phòng thí nghiệm, khi bị ngộ độc Cl2, ta sơ cứu bằng cách cho nạn nhân ngửi  <br /> khí:<br /> a. H2 b. NH3 c. O2 d. N2<br /> 2.  Người ta sử  dụng loại muối nào sau đây để  làm sạch bề  mặt kim loại trước khi  <br /> hàn?<br /> a. NaCl b. KCl c. (NH4)2SO4      d. NH4Cl<br /> 3. Để làm bánh, chất bột được cho vào giúp bánh mềm và tơi xốp là:<br /> a. (NH4)2CO3 b. Na2CO3 c. NH4HCO3        d. NaHCO3<br /> <br /> <br /> Ví dụ 4: Khi kiểm tra chương 3, Lớp 11 có thể đưa vào một số câu như:<br /> CO2 được coi là ảnh hưởng tới môi trường vì:<br /> a. Rất độc b. Không duy trì sự sống<br /> c. Làm giảm lượng mưa d. Gây hiệu ứng nhà kính<br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 14<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> <br /> Ví dụ 5: Với chương oxi ­ lưu huỳnh lớp 10, ta có thể hỏi như sau:<br /> Những câu sau, câu nào sai khi nói về ứng dụng của ozon?<br /> A. Không khí chứa lượng nhỏ  ozon (dưới 10­6% theo thể  tích) có tác dụng làm cho <br /> không khí trong lành.<br /> B. Với lượng lớn có lợi cho sức khỏe con người.<br /> C. Dùng ozon để tẩy trắng các loại tinh bột, dầu ăn và nhiều chất khác.<br /> D. Dùng ozon để khử trùng nước ăn, khử mùi, chữa sâu răng, bảo quản hoa quả.<br /> <br /> <br /> Ví dụ 6: SO2 là một trong những khí gây ô nhiễm môi trường do:<br />    A. SO2 là chất có mùi hắc, nặng hơn không khí.<br />    B. SO2 là khí độc, tan trong nước mưa tạo thành axít gây ra sự ăn mòn kim loại.<br />    C. SO2 vừa có tính chất khử vừa có tính ôxi hoá.<br />    D. SO2 là một oxit axit.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ví dụ 7: Quy trình sản xuất đường mía được thực hiện qua một số công đoạn <br /> chính sau:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 15<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br />  Các khí X, Y trong các giai đoạn (3) và (4) là:<br /> A. cacbon monooxit, sunfurơ. B. sunfurơ, clo.<br /> C. cacbon đioxit, clo.  D.  cacbon đioxit, sunfur<br />   ơ .<br /> <br /> <br /> ** Lưu ý rằng: Khi kiểm tra bài cũ thì chúng ta có thể linh hoạt, phong phú hơn <br /> với bất kì nội dung  nào có liên quan đến kiến thức bài học như vì sao khí CO lại gây  <br /> ngộ độc hay vì sao người ta lại trồng xen kẽ cây sắn với cây họ đậu….<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> II.3. SỬ DỤNG THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA <br /> Giáo viên dạy môn Hóa học nên tổ  chức cho học sinh các câu lạc bộ  hóa học, <br /> các buổi ngoại khóa về hóa học, các cuộc thi hóa học vui,…. nhằm tạo điều kiện cho <br /> học sinh vận dụng những kiến thức hóa học vào cuộc sống, tạo niềm hứng thú và say <br /> mê hóa học, đồng thời kích thích học sinh lòng ham hiểu biết, hình thành cho học sinh  <br /> thói quen luôn thắc mắc, đặt vấn đề  đối với những hiện tượng trong cuộc sống và <br /> phải  tìm cách giải quyết cho được các vấn đề đó. <br /> <br /> <br />  Ví dụ 1 :   Khi tham gia câu lạc bộ, nhiều học sinh sẽ tự mình đưa ra thắc mắc vì <br /> sao người ta lại quảng cáo “Kem đánh răng P/S bảo vệ hai lần cho răng chắc khỏe”; <br /> “Vì sao những người ăn trầu thường có răng rất chắc và không bị sâu răng”; “Vì sao  <br /> phải bón đạm cho cây”….. Từ đó, học sinh tự tìm cách để giải quyết vấn đề, dần dần <br /> hình thành phương pháp nghiên cứu khoa học.<br /> <br /> <br /> Ví dụ 2: Khi soạn bài “Clo” ở lớp 10, giáo viên có thể đưa thêm một số  câu về <br /> tác hại của clo dùng trong công nghệ  lạnh, chữa cháy, mĩ phẩm (CFC, halon…). Các <br /> hợp chất này thoát ra ngoài không khí, rồi bị  chuyển hóa   ở  tầng bình lưu dưới tác <br /> dụng của bức xạ  mặt trời thành các gốc Clo, các gốc này là tác nhân phá hủy tầng  <br /> ozôn.<br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 16<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> <br /> Ví dụ  3: Trong bài “Tính chất hóa học chung của kim loại”  ở  lớp 12, giáo viên có <br /> thể  soạn thêm mục “tác hại của các kim loại nặng: Pb, Cd, Hg…đối với sinh vật và <br /> con người. <br /> Thuỷ ngân dễ bay hơi và rất độc, khi nhiệt kế thuỷ ngân bị vỡ thì chất có thể dùng <br /> để khử thủy ngân là:<br /> A. bột lưu huỳnh.               B. bột sắt.                C. cat.<br /> ́                  D. nước.<br /> <br /> <br /> Ví dụ 4: Bài đọc thêm ở SGK Hóa học 10­ trang 91 có nêu nguyên nhân gây ra mưa  <br /> axit, giáo viên có thể đặt vấn đề như sau để học sinh hiểu rõ hơn:<br />  “Hiện tượng mưa axit” là gì? Tác hại như thế nào? <br /> + Khí thải công nghiệp và khí thải của các động cơ  đốt trong (ô tô, xe máy) có chứa <br /> các khí SO2, NO, NO2,…Các khí này tác dụng với oxi­ O2 và hơi nước trong không khí <br /> nhờ  xúc tác oxit kim loại (có trong khói, bụi nhà máy) hoặc ozon tạo ra axit sunfuric  <br /> H2SO4 và axit nitric HNO3:<br />     2SO2 + O2 + 2H2O → 2H2SO4 <br /> 2NO + O2 → 2NO2 <br /> 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3 <br /> Axit H2SO4 và HNO3 tan vào nước mưa tạo ra mưa axit. Nguyên nhân gây ra mưa  <br /> axit: H2SO4 đóng vai trò chính, còn HNO3 đóng vai trò thứ hai. <br /> + Hiện nay mưa axit là nguồn ô nhiễm chính  ở  một số  nơi trên thế  giới. Mưa axit <br /> làm mùa màng thất thu và phá hủy các công trình xây dựng, các tượng đài làm từ  đá <br /> cẩm thạch, đá vôi, đá phiến (các loại đá này thành phần chính là CaCO3): <br /> CaCO3 + H2SO4 → CaSO4 + CO2↑ + H2O <br /> CaCO3 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2↑ + H2O <br /> + Ngày nay hiện tượng mưa axit và những tác hại của nó đã gây nên những hậu quả <br /> nghiêm trọng, đặc biệt là ở những nước công nghiệp phát triển. Vấn đề  ô nhiễm môi <br /> trường luôn được cả  thế  giới quan tâm. Việt Nam chúng ta đang rất chú trọng đến <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 17<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> vấn đề này. Do vậy mà giáo viên phải cung cấp cho học sinh những hiểu biết về hiện  <br /> tượng mưa axit cũng như tác hại của nó nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.<br /> <br /> <br />  Ví dụ  5 :  Muối diêm  (có chứa hỗn hợp muối nitrat, nitrit của kali hoặc natri) được  <br /> phép dùng bảo quản thịt, xúc xích, lạp xưởng, jambon…; giữ chúng được hàng tháng. <br /> Khi ta dùng lượng lớn để ướp và gia nhiệt (tiệt trùng, chiên, nướng…) ở nhiệt độ cao <br /> có sinh ra hợp chất nitrit, chất này hình thành nitrosamin gây độc hại với cơ thể người.<br /> <br /> <br /> ** Không phải bài tập thực tiễn lúc nào cũng cứng nhắc, nhất thiết phải đưa vào dưới  <br /> dạng bài tập. Cũng bài tập đó, giáo viên có thể  đưa vào theo kiểu hỏi đáp, hoặc ghi  <br /> thành bài tập trên bảng, trong phiếu học tập…và cũng có thể biến đổi bài tập này <br /> thành một tư  liệu, một câu chuyện để  kể, giảng giải cho học sinh…. kết hợp một  <br /> cách hợp lí vào bài giảng. Việc xây dựng bài tập thực tiễn cũng với    mục đích hệ <br /> thống hóa theo chương, bài để  thuận lợi cho việc sử  dụng, còn khi sử  dụng trong  <br /> giảng dạy, đặc biệt là giảng dạy bài mới giáo viên cần chủ động, linh hoạt.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CHƯƠNG III: HỆ THỐNG CÂU HỎI THỰC TIỄN MÔN HÓA HỌC THPT<br /> <br /> <br /> III.1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN<br /> III.1.1. BÀI GIẢNG VỀ PHI KIM<br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 18<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br />  Câu 1 :   Một chất khí nhẹ thường được nạp vào khinh khí cầu (càng nhẹ càng tốt). Khí <br /> đó là:<br /> A. He  B. CO  C. H2         D. N2<br /> Câu 2: Nước Javen trong không khí có tính tẩy màu là do sự  có mặt của khí nào sau <br /> đây? <br /> A. Khí trơ  B. O2  C. N2          D. CO2<br /> Câu 3. Một lượng Cl2 thoát ra gây ô nhiễm phòng thí nghiệm. Chất khí nào sẽ loại bỏ <br /> được Cl2 trong phòng?  <br /> A. metan  B.  amoniac<br />     C. hiđrosunfua     D. oxy     <br /> Câu 4. Người ta dùng dung dịch nào dưới đây để chữa 1 số bệnh ngoài da?<br /> A. Cồn iôt 3%      B. Dung dịch KMnO4 loãng   <br /> C. nước oxy già (H2O2)    D.  C<br />   ồn iôt 5%.             <br /> Câu 5: Trong các câu sau, câu nào sai?<br /> A. Ôxi là chất khí không màu, không mùi, không vị.  <br /> B. Ôxi nặng hơn không khí.<br /> C. Ôxi tan nhiều trong nước.<br /> D. Ôxi chiếm 1/5 thể tích không khí.<br /> Câu 6: Ứng dụng quan trọng hàng đầu của oxi là:<br />  A.  Duy trì s<br />   ự sống.  B. Điều hòa không khí.<br /> C. Nhiên liệu tên lửa. D. Duy trì sự cháy.<br /> Câu 7: Ozon là chất khí cần thiết trên thượng tầng khí quyển vì:<br />  A.  Nó h<br />   ấp thụ các bức xạ tử ngoại (tia cực tím).           <br /> B. Nó làm cho trái đất ấm hơn.<br /> C. Nó ngăn ngừa khí oxi thoát khỏi Trái Đất.   <br /> D. Nó phản ứng với tia gama từ ngoài không gian để tạo khí.<br /> Câu 8: Tại các làng nghề thủ công mỹ nghệ và xuất khẩu các mặt hàng mây, tre đan, <br /> để  tránh hiện tượng hàng hóa bị  mốc và để  tẩy trắng các mặt hàng đó, người ta <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 19<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> thường sấy chúng bằng cách đốt chất rắn X để  tạo ra chất khí không màu, mùi xốc. <br /> Chất rắn X là:<br />       A. Bột cacbon     B. Bột gạo<br /> C. Bột photpho D. Bột lưu huỳnh<br /> Câu 9: Trên thực tế  khí nitơ được sử  dụng nhiều trong công nghiệp luyện kim.  Ứng  <br /> dụng đó của nitơ dựa trên cơ sở nào sau đây?<br /> A. Khí nitơ có khả năng hấp thụ trên bề mặt kim loại.<br /> B. Khí nitơ có khả năng tạo ra các hợp chất nitrua bền với kim loại.<br /> C. Khí nitơ tương đối hoạt động về mặt hóa học.<br /> D. Khí nitơ tương đối trơ về mặt hóa học.<br /> Câu 10: Loại nhiên liệu nào sau đây không phải là nhiên liệu hóa thạch?<br /> A. Khí hidro B. Than đá       <br /> C. Dầu mỏ D. Khí thiên nhiên<br /> Câu 11:  Trái cây được bảo quản lâu hơn trong môi trường vô trùng. Trong thực tế,  <br /> người ta sử  dụng nước ozon để  bảo quản trái cây. Ứng dụng trên dựa vào tính chất  <br /> nào sau đây?<br />  A. Ozon là chất có tính oxi hóa mạnh.          <br />     B. Ozon trơ về  mặt hóa học.<br /> C. Ozon không tác dụng được với nước. D.   Ozon   là   chất   khí   có   mùi   đặc <br /> trưng.<br /> <br /> <br /> III.1.2. BÀI GIẢNG VỀ KIM LOẠI <br /> Câu 1: Người ta khuyến cáo, nên dùng dây dẫn điện từ mạng điện sinh hoạt vào nhà  <br /> làm bằng kim loại nào sau đây tốt nhất? <br /> A. Au  B. Ag  C. Al  D. Cu <br /> Câu 2: Người ta có thể dùng thùng bằng Nhôm để đựng axit nào sau đây?<br /> A. HNO3 loãng, nóng.  B. HNO3 đặc nóng. <br /> C. HNO3 loãng, nguội.  D. HNO3 đặc, nguội. <br /> Câu 3: Tính chất vật lý nào sau đây của Sắt khác với các đơn chất kim loại khác? <br /> A. Dẫn điện và nhiệt tốt.  B. Tính dẻo, dễ rèn. <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 20<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> C. Là kim loại nặng.  D. Có tính nhiễm từ. <br /> Câu 4: Kim loại nào sau đây cháy mà không dập tắt được bằng bình chữa cháy? <br /> A. Mg  B. Fe  C. Cu  D. Ag<br /> Câu 5: Để bảo vệ nồi hơi bằng thép, người ta thường lót dưới đáy nồi hơi những tấm <br /> kim loại<br /> A. niken.        B. đồng.              C.   ẽm. <br />     k               D. bạc.<br /> Câu 6: Có thể đựng axít nào sau đây trong bình bằng sắt?<br /> A. H2SO4 loãng  B. HNO3 đặc, nóng <br /> C. HCl loãng  D. HNO3 đặc, nguội<br /> Câu 7: Kim loại X là kim loại cứng nhất, được sử dụng để mạ các dụng cụ kim loại,  <br /> chế tạo các loại thép chống gỉ, không gỉ...Kim loại X là:<br /> A. Fe B. Ag C. Cr D. W<br /> Câu 8: Trong thiết bị  báo cháy thường có một thanh hợp kim có nhiệt độ  nóng chảy  <br /> thấp, khi nhiệt độ  môi trường đạt đến mức độ  nào đó, nó sẽ  chảy ra kích hoạt hệ <br /> thống chuông báo cháy. Thành phần hợp kim này gồm<br /> A. Na và K B. Cu và Ag C. Al và Mg D. Fe và Cu.<br /> Câu 11: Thép không gỉ được tạo ra bằng cách thêm kim loại X vào thép thường nóng <br /> chảy. Kim loại X là<br /> A. Na. B. Mg. C. Al. D. Cr.<br /> <br /> <br /> III.1.3. BÀI GIẢNG VỀ CÁC HỢP CHẤT VÔ CƠ<br /> Câu 1: Bảo quản thực phẩm (thịt, cá,...) bằng cách nào sau đây được coi là an toàn?<br />  A.  Dùng n<br />   ước đá, nước đá khô.  B. Dùng fomon, nước đá.<br /> C. Dùng nước đá khô, fomon. D. Dùng phân đạm, nước đá.<br /> Câu 2: Trong quá trình xử lý nước ngầm, ta phải bơm nó lên giàn mưa vì lý do nào sau  <br /> đây?<br /> A. Làm giảm độ cứng của nước. <br /> B. Làm giảm hàm lượng CO2. <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 21<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> C. Oxi hoá Fe2+ thành Fe3+ <br /> D. Làm tăng độ pH do CO2 từ không khí vào. <br /> Câu 3: Một học sinh làm thí nghiệm chẳng may bị dính một ít HNO 3 lên tay. Hỏi màu <br /> sắc ở phần da đó chuyển sang màu:<br /> A. Xanh.  B. Vàng.  C. Tím.      D. Đỏ. <br /> Câu 4:  Để  hàn các đường ray bị  nứt, gãy người ta sử  dụng hỗn hợp tecmit. Thành <br /> phần của hỗn hợp tecmit là<br /> A. Al và CuO. B. C và Fe2O3.  C.  Al và Fe<br />    2O3. D. Al và Cr2O3<br /> Câu 5: Khi vắt chanh vào mắm tôm, thường có hiện tượng sùi bọt. Nguyên nhân chính <br /> do phản ứng nào dưới đây?<br /> A. CaCO3 + HCl  →  B.  CaCO<br />    3  + axit     → <br /> C. CaCO3 + CH3COOH  → D. MgCO3+ H+ →<br /> Câu 6: Trên các cuộn phim của hãng KODAK được tráng bằng loại hóa chất nào sau  <br /> đây? <br /> A. Na2S2O3  B. KNO3  C. CaSO4  D. AgBr <br /> Câu 7: Để phá huỷ dấu vết của clo hoặc tẩy màu clo còn sót lại trong vải sau khi đã  <br /> tẩy trắng các nhà máy dệt thường dùng hoá chất nào sau đây? <br /> A. NaHCO3  B. Nước Javen C. Clorua vôi  D. NaHSO3 <br /> Câu 8. Trước những hậu quả  nặng nề mà biến đổi khí hậu gây ra, trong những năm <br /> qua, các quốc gia trên thế giới đã cùng nhau nỗ lực để ngăn chặn và giảm thiểu các tác <br /> động của biến đổi khí hậu thông qua cam kết quốc tế  về  bảo vệ  môi trường. Một  <br /> trong những văn bản đầu tiên có tính ràng buộc pháp lý trên phạm vi toàn cầu trong  <br /> lĩnh vực này là Nghị định thư Kyoto được ký kết vào năm 1997, với mục tiêu cắt giảm <br /> lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính–nguyên nhân chính gây ra hiện tượng Trái Đất  <br /> nóng lên và làm nước biển dâng. Trong số  các khí sau: CO2, N2, O2, CH4, CFC có bao <br /> nhiêu khí nằm trong danh sách mục tiêu cắt giảm của Nghị định thư Kyoto?<br /> A. 2  B.  3<br />    C. 4 D. 1<br /> <br /> <br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 22<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br /> Câu 9: Để  sát trùng (diệt vi khuẩn) các loại rau ăn sống (salad, nộm, gỏi, ....) trước  <br /> khi ăn người ta thường ngâm chúng với dung dịch nước muối loãng trong khoảng 10 –  <br /> 15 phút. Tác dụng diệt khuẩn của nước muối trong trường hợp này là do:<br /> A. Dung dịch NaCl điện li ra ion Na+, ion này có tính bazơ mạnh nên tiêu diệt được vi <br /> khuẩn.<br /> B. Vi khuẩn chết vì mất nước do thẩm thấu.<br /> C. Dung dịch NaCl điện li ra ion Na+, ion này có tính oxi hóa mạnh nên tiêu diệt được <br /> vi khuẩn.<br /> D. Dung dịch NaCl điện li ra ion Cl­, ion này có tính oxi hóa mạnh nên tiêu diệt được vi <br /> khuẩn.<br /> Câu 10: Để loại bỏ lớp cặn trong  ấm đun nước lâu ngày, người ta có thể  dùng dung  <br /> dịch nào sau đây?<br />           A. Giấm ăn.                  B. Cồn 700                  C. Nước vôi.                    D. Muối  <br /> ăn.<br /> Câu 11: Loại phân nào sau đây bón cho đất không làm thay đổi độ axit­ bazơ của đất? <br /> A. Đạm hai lá.  B. Amôphốt.<br /> C. Urê.  D. Supephotphat. <br /> Câu 12: Ứng dụng nào sau đây không phải của NaOH? <br /> A. Trong công nghiệp sản xuất nhôm. <br />  B.  Trong công nghi<br />   ệp sản xuất gang, thép.  <br /> C. Trong công nghiệp sản xuất xà phòng. <br /> D. Trong công nghiệp chế biến dầu mỏ.<br /> Câu 13: Tục ngữ có câu: “Lúa chiêm lấp ló đầu bờ <br /> Hễ nghe sấm dậy phất cờ mà lên” <br /> Để  lý giải cho hiện tượng này, người ta cho rằng khi có các tia chớp trong  <br /> không khí, sẽ xảy ra một loạt các phản ứng hóa học nhằm cung cấp đạm tự nhiên cho  <br /> cây trồng có trong nước mưa. Loại đạm đó chứa ion nào sau đây? <br /> A. NH4+  B. NO3­  C. NO2­.        D. PO43­<br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 23<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br />  Câu 14: Vào mùa hè, các loại thực phẩm như thịt, cá thường nhanh chóng bị hỏng. Để <br /> bảo quản thức ăn và ngăn chặn quá trình phân huỷ, người ta thường cất giữ  thịt, cá  <br /> vào ngăn đá tủ lạnh. Điều này được giải thích là do: <br /> A. tránh được các động vật từ bên ngoài xâm nhập. <br />  B.  nhi<br />   ệt độ thấp làm tốc độ phân huỷ chậm lại.  <br /> C. nhiệt độ thấp làm cân bằng không chuyển dịch. <br /> D. nước đá có tác dụng vệ sinh thực phẩm.<br />  Câu 15: Để đánh giá sự ô nhiễm kim loại nặng trong nước thải của một nhà máy, <br /> người ta lấy một ít nước, cô đặc rồi thêm dung dịch Na2S vào thấy xuất hiện kết tủa <br /> màu vàng. Hiện tượng trên chứng tỏ nước thải bị ô nhiễm bởi ion: <br /> A. Cu2+  B. Cd  2+   C. Fe2+     D. Pb2+<br /> Câu 16: Để tẩy trắng giấy, bột giấy, chống nấm mốc lương thực, thực phẩm…người  <br /> ta sử dụng khí X. Công thức của khí X là:<br /> A. Cl2 B. CO. C. CO2     D. SO2<br />  Câu 1 7:<br />      Loại phân bón hóa học nào sau đây là  tốt nhất  để  giảm độ  chua của đất <br /> đồng thời cung cấp nguyên tố dinh dưỡng cho đất và cây trồng? <br />  A.  phân lân nung ch<br />   ảy .  B. phân nitrophotka. <br /> C. phân ure.  D. phân supephotphat đơn.<br />  Câu  18:<br />     Nước muối sinh lý chứa NaCl 0,9% (d = 1 gam/ml) có tác dụng sát trùng, khử <br /> khuẩn. Để có được 1,00 lít nước muối sinh lý cần thực hiện <br />  A.  pha 991 gam n<br />   ước với 9 gam muối NaCl . <br /> B. pha 999,1 gam nước với 0,9 gam muối NaCl. <br /> C. pha 910 gam nước với 90 gam muối NaCl. <br /> D. pha 990 gam nước với 10 gam muối NaCl.<br /> Câu 19: Trong các ấm hoặc bình đun nước lâu ngày thường có một lớp cặn là CaCO3. <br /> Trong các hóa chất sau đây: (1) giấm ăn; (2) nước chanh; (3) nước muối; (4) nước vôi;  <br /> (5) dung dịch HCl. Số  hóa chất có thể  sử  dụng để  loại bỏ  lớp cặn mà không  ảnh <br /> hưởng đến ấm đun (thường làm bằng nhôm) là:<br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 24<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br />          A. 2                                     B. 3                                  C. 4                           D. 5<br /> Câu 20: SO2 là một trong những khí gây ô nhiễm môi trường vì:<br />     A. SO2 là chất có mùi hắc, nặng hơn không khí.<br />      B     2 là khí độc, tan trong nước mưa tạo thành axít gây ra sự ăn mòn kim loại. <br />    . SO<br />     C. SO2 vừa có tính chất khử vừa có tính ôxi hoá.<br />     D. SO2 là một ôxit axit.<br /> Câu 21: Boxit là nguyên liệu quan trọng để sản xuất nhôm. Boxit có nhiều ở khu vực  <br /> Tây Nguyên của Việt Nam và đang bắt đầu được khai thác. Công thức của boxit là:<br /> A. Al(OH)3 B. Na3AlF6<br /> C. Al2O3.SiO2.xH2O D. Al2O3.xH2O<br /> Câu 22: Để ngăn khí clo phát tán trong phòng thí nghiệm, người ta thường xử lý bằng  <br /> cách phun một lượng nhỏ hóa chất nào sau đây vào không khí trong phòng thí nghiệm?<br />            A. Dung dịch AgNO3.                          B. Dung dịch NaOH đặc.<br />            C. Dung dịch NH3 đặc.                        D. Dung dịch H2SO4 loãng.<br /> Câu 23: Loại phân bón với thành phần chính là chất nào sau đây thuộc loại phân lân?<br />            A. Ca(HPO4)2                          B. KCl                       C. CO(NH2)2                 D. NH4NO3<br /> Câu 24: Khí X không màu, mùi trứng thối và rất độc được sinh ra do quá trình phân  <br /> hủy của một số động vật. Khí X là:<br />            A. H2S                            B. NH3                      C. CO2                           D. SO2<br /> Câu 25: Dãy chất khí nào dưới đây đều gây ra hiện tượng mưa axit khi nồng độ  của  <br /> chúng trong khí quyển vượt quá mức cho phép?<br />           A. CO2, N2O, SO2                                        B. NO2, HCl, SO2        <br />           C. NO2, CO2, SO2                                         D. NO2, H2S, SO2    <br /> Câu 26:  Khí Y không màu và có mùi khó chịu được sinh ra do quá trình đốt quặng pirit <br /> hoặc quá trình phun trào của núi lửa. Khí Y là một trong các khí gây mưa axit. Khí Y là<br />           A. NO2                           B. SO2                           C. H2S                         D. CO2<br /> Câu 27: Để giảm độ chua cho đất trồng và đồng thời nhằm tăng dinh dưỡng cho đất, <br /> có thể bón loại phân bón nào sau đây?<br /> <br /> Lại Thị Thu Thuỷ – Tổ Hóa học­ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong                                       ­ <br /> 25<br />  Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 ­ 2016<br /> <br />           A. Đạm amoni clorua                                            B. Supe photphat kép<br />