So sánh hình tượng người đàn bà hàng chài trong tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" và bà cụ Tứ trong "Vợ nhặt"

Đề bài: So sánh hình tượng người đàn bà hàng chài trong tác phẩm "Chiếc thuyền  <br /> ngoài xa" và bà cụ Tứ trong "Vợ nhặt"<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Kim Lân đã để cho bà cụ Tứ xuất hiện ở giữa tác phẩm, thế nhưng bà cụ Tứ đã trở thành  <br /> nhân vật trung tâm của tác phẩm. Khi miêu tả bà cụ Tứ, ngòi bút Kim Lân chân thực trong  <br /> từng hình  ảnh và từng chi tiết. Bà cụ  Tứ hiện lên là một bà mẹ  có số  phận bất hạnh vì  <br /> chồng bà chết sớm, đứa con gái út cũng mất sớm, bà chỉ còn lại một đứa con trai duy nhất <br /> làm nghề kéo xe bò và anh ta là người dở  hơi. Chính vì vậy, hai mẹ con sống trong một  <br /> căn nhà tồi tàn, rúm ró  ở  xóm ngụ  cư  và người con trai đang có nguy cơ   ế  vợ. Nỗi đau  <br /> khổ, tủi nhục suốt đời đè nặng lên thân phận đã tạo nên tính cách của bà. Chân dung nhân  <br /> vật bà cụ  Tứ  được tác giả  giới thiệu dần dần. Bắt đầu là "tiếng người húng hắng ho", <br /> rồi một bà lão với cái dáng "lọng khọng" từ  đầu ngõ "vừa đi vừa lẩm bẩm tính toán gì <br /> trong miệng". Tính từ "lọng khọng" rất dân dã và giàu chất tạo hình giúp người đọc hình <br /> dung ra cái dáng gầy gò, xiêu vẹo của bà mẹ  già bởi gánh nặng cuộc đời, bởi cái đói  <br /> nghèo. Và chính cái nghèo khó cũng làm trên khuôn mặt bà hiện lên một nét "bủng beo u  <br /> ám". Qua miêu tả  ngoại hình bà cụ  Tứ, mà chúng ta thấy được, đó là người mẹ  có cuộc  <br /> đời khổ cực, bất hạnh.<br /> <br /> Kim Lân rất khéo léo dẫn dắt để  người đọc cùng suy nghĩ, cùng hòa vào những nét tâm <br /> trạng buồn vui của bà cụ Tứ. Tác giả đặt bà cụ Tứ vào một hoàn cảnh hoàn toàn bất ngờ. <br /> Giữa những ngày đói kém khủng khiếp năm 1945 "người chết như ngả rạ" và "không khí  <br /> vẩn lên mùi ẩm thối của rác rưởi và mùi gây của xác người", rồi thứ tiếng "gào lên từng <br /> hồi thê thiết" của những con quạ đậu trên "mấy cây gạo ngoài bãi chợ", thì đứa con trai  <br /> của bà cụ bỗng dưng "nhặt" được vợ  trong một lần kéo xe thóc bò của liên đoàn lên tỉnh <br /> và dẫn về nhà giới thiệu với mẹ mình. Chính những điều đó đã tác động rất mạnh khiến <br /> cho bà cụ Tứ xuất hiện nhiều nét tâm trạng đan xen. Những nét tâm trạng của bà thể hiện  <br /> ở hai thời điểm chiều hôm trước và sáng hôm sau rất khác nhau, nhưng những tâm trạng <br /> của bà đều là sự nhìn nhận và suy ngẫm về chuyện lấy vợ của Tràng.<br /> bà cụ, gánh hàng Chiều hôm trước, bà cụ Tứ mang một tâm trạng ngạc nhiên khi từ ngoài  <br /> ngõ đi vào, thấy thái độ  khác thường của Tràng "reo lên như  một đứa trẻ" và "lật đật  <br /> chạy ra đón mình" thì bà lão theo con vào trong nhà với tâm trạng "phấp phỏng". Đó là  <br /> biểu hiện của sự lo lắng, của sự hồi hộp bởi bà không biết có sự gì sẽ  đợi mình ở trong <br /> nhà. Khi đến giữa sân, nhìn thấy người đàn bà thì bà cụ ngạc nhiên "đứng sững lại" ­ một <br /> biểu hiện nữa của sự ngạc nhiên và đó là "sự ngạc nhiên hơn". Điều đó chứng tỏ sự ngạc  <br /> nhiên trong bà càng lúc càng nhiều, sự  ngạc nhiên sau lớn hơn sự ngạc nhiên trước. Tác  <br /> giả đã dùng ngôn ngữ độc thoại nội tâm để diễn tả tâm trạng băn khoăn, thắc mắc của bà <br /> cụ lúc này. Hàng loạt câu hỏi đặt ra trong đầu óc già nua của bà: "Quái, sao lại có người  <br /> đàn bà nào ở trong ấy nhỉ ? Người đàn bà nào lại đứng ngay đầu giường thằng con mình <br /> thế kia ? Sao lại chào mình bằng u ? Không phải con cái Đục mà. Ai thế nhỉ ?" Một loạt  <br /> các câu hỏi ấy chính là sự lục tìm trong trí óc của mình để tìm câu trả lời cho thỏa đáng.  <br /> Nhưng bà cụ  vẫn chưa tìm thấy câu trả  lời, vì thế  mà bà đổ  lỗi cho cặp mắt của mình,  <br /> không tin vào mắt mình "bà lão hấp háy cặp mắt cho đỡ nhoèn vì tự dưng bà lão thấy mắt <br /> mình nhoèn ra thì phải". Bà lão "nhìn kĩ người đàn bà lần nữa, vẫn chưa nhận ra người <br /> nào" nên bà quay sang dò hỏi con trai với sự ngạc nhiên không hiểu của chính mình. Khi <br /> người đàn bà trông thấy bà cụ về, cất tiếng chào "U đã về ạ", thì kể  cả  tiếng chào ấy ­  <br /> một lời chào thân mật cũng không làm bà hiểu ra. Bà vẫn băn khoăn, phân vân đoán định <br /> và một câu hỏi nữa đặt ra: "Ô hay, thế là thế nào nhỉ ?" rồi bà lão "băn khoăn ngồi xuống  <br /> giường". Mãi đến khi Tràng vừa giới thiệu, vừa giải thích "đây là nhà tôi" rồi "chúng tôi  <br /> phải duyên phải kiếp với nhau... Chẳng qua nó cũng là cái số cả" thì bà lão mới bắt đầu  <br /> hiểu ra. Khi hiểu ra thì bà lão "cúi đầu nín lặng". Cái tư thế "cúi đầu nín lặng" của bà cụ <br /> Tứ  hàm chứa biết bao suy nghĩ, tâm sự, nỗi niềm và những tâm sự, nỗi niềm  ấy khó có  <br /> thể  nói thành lời. Dường như  qua tư  thế  đó, người đọc dần dần nhận ra nội tâm phong <br /> phú bên trong cái vẻ  tưởng chừng như  già nua, lẩm cẩm của bà. Trong bà cùng một lúc <br /> xuất hiện cả  con người lí trí và con người tình cảm. Con người lí trí không chỉ  giúp bà  <br /> hiểu ra là con trai bà đã có vợ  mà nó còn giúp cho bà hiểu ra những khó khăn, đói nghèo <br /> mà Tràng phải chịu đựng; rồi lại giúp bà hiểu ra chính số phận bất hạnh của đời bà khiến  <br /> cho con bà sống trong hoàn cảnh trớ  trêu như  vậy. Còn con người tình cảm của bà tỏ  ra <br /> rất "xót thương cho số kiếp đứa con mình". Sự  ai oán, sự  xót thương đó vừa hướng tới <br /> chính mình, vừa hướng tới con bà, vừa thể  hiện nỗi đau của bản thân, vừa mang tình <br /> thương tới người con trai. Bởi vậy cho nên bao cảm xúc của bà lão vừa tội nghiệp, lại <br /> vừa nhân hậu biết bao !.<br /> <br /> Cảm xúc trong bà càng lúc càng cụ  thể  hữu hình: "Chao ôi, người ta dựng vợ  gả  chồng <br /> cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái nở mặt sau này. Còn  <br /> mình thì...". Đọc câu văn này, chúng ta có cảm giác như trái tim người mẹ khốn khổ đang <br /> rung lên đau đớn, xót xa. Cảm xúc của người mẹ hàm chứa sự so sánh giữa người ta với <br /> con mình trong hoàn cảnh dựng vợ gả chồng cho con. Lối so sánh ấy làm nổi bật không  <br /> phải chỉ sự thiếu thốn, khó khăn trong gia đình bà mà dường như còn hàm chứa sự trách <br /> móc của bà với chính bản thân. Một sự ai oán cho bản thân bà ! Đó cũng chính là sự biểu  <br /> hiện của sự day dứt trong lòng bà. Nhưng tất cả đều là biểu hiện của lòng nhân ái à lòng  <br /> thương con rất tha thiết.<br /> <br /> Cảm xúc xót thương còn được thể  hiện qua sự  lo lắng của bà hướng tới các con: "Biết <br /> rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không". Vừa tủi phận  <br /> mình, vừa thương con khiến cho "trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước <br /> mắt". Bà lão kìm nén xúc động, cố nuốt những giọt nước mắt mặn đắng vào cõi lòng vốn  <br /> đã chất chứa đầy đau khổ của một đời tủi cực. Những giọt nước mắt vẫn cứ lặng lẽ rỉ ra  <br /> từ  đôi mắt đục mờ  của người mẹ  già tội nghiệp. Đoạn văn không chỉ  là những câu trần <br /> thuật đơn thuần mà mỗi câu văn đều rưng rức cảm xúc xót thương của tác giả.<br /> <br /> Diễn biến câu chuyện đã lên tới đỉnh điểm. Cái sắc sảo, tinh tế trong nghệ thuật miêu tả <br /> tâm lí nhân vật của Kim Lân được thể  hiện khá đậm nét. Cả  ba nhân vật đều có chung <br /> một tâm trạng căng thẳng. Tràng và người "vợ nhặt" chờ đợi người mẹ già nua lên tiếng.  <br /> Bà cụ Tứ hiểu ra câu chuyện thì sự đau buồn của bà khiến cho bà lão "khẽ thở dài" vì bà  <br /> muốn giấu đi nỗi buồn khổ và sự lo lắng của chính mình. Bà lão tạm thời bứt ra khỏi tâm  <br /> trạng triền miên của cảm xúc suy tư  để  hướng về  người vợ  nhặt, để  "đăm đăm nhìn <br /> người đàn bà" khi thị "cúi mặt xuống, tay vân vê tà áo đã rách bợt". Bà lão không chỉ nhìn  <br /> người con dâu bằng thị  giác mà còn hướng tới con dâu bằng cả  tấm lòng. Vì thế  bà lão  <br /> nghĩ: "Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ này, người ta mới lấy đến con mình. Mà <br /> con mình mới có vợ  được...". Trong suy nghĩ đó của người mẹ hướng tới hai đối tượng  <br /> "người ta" và "con mình". "Người ta" trở  thành người mang  ơn và "con mình" là người <br /> chịu ơn. Điều đó đã chứng tỏ người mẹ già không hề coi thường, khinh bỉ người vợ nhặt,  <br /> mà còn cảm thông, trân trọng, mặc dù đó là người đàn bà rách rưới, nghèo đói và không  <br /> gia đình. Từ tâm tình dành cho người vợ nhặt, bà lão lại nghĩ về bổn phận người làm mẹ, <br /> để  tiếp tục day dứt "chẳng lo lắng được cho con...". Bà đã phó thác, trông chờ  số  phận  <br /> vào sự may rủi: "May ra mà qua khỏi được cái tao đoạn này thì thằng con bà cũng có vợ,  <br /> nó yên bề nó, chẳng may ra ông giời bắt chết cũng phải chịu chứ biết làm thế nào mà lo  <br /> cho hết được". Hoàn cảnh thật bi đáp khốn cùng ! Mặc dù lo lắng, mặc dù đau buồn <br /> nhưng dường như người mẹ đã chấp nhận "nàng dâu mới" tự lúc nào. Sau khi "khẽ dặng <br /> hắng một tiếng", bà lão "nhẹ  nhàng" nói với "nàng dâu mới": "Ừ, thôi thì các con phải  <br /> duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng...". Một sự chấp nhận tự nguyện của người  <br /> mẹ trong tâm trạng vui mừng. Hai tiếng "mừng lòng" mà bà lão nói với các con thật chất  <br /> phác, chân tình biết bao ! Lời nói mộc mạc  ấy đã đem lại sự  xúc động và yên tâm cho  <br /> người vợ  nhặt đáng thương kia. Sự  chấp nhận của bà cụ  Tứ  khiến anh Tràng "thở  đánh <br /> phào một cái, ngực nhẹ hẳn đi".<br /> <br /> Bà mẹ nghèo khổ, nhân hậu đã thấu hiểu cảnh ngộ và tâm trạng của người phụ nữ xa lạ <br /> bỗng dưng trở  thành "con dâu" của mình. Ngôn ngữ  độc thoại nội tâm  ở  đoạn này một  <br /> lần nữa diễn tả tinh tế tâm trạng phức tạp của nhân vật bà cụ  Tứ. Cảm xúc như  những <br /> đợt sóng cứ  cuộn lên trong lòng người mẹ, khiến người đọc xót xa. Chao ôi, người mẹ <br /> thật tội nghiệp !. Tình thương con, ý thức trách nhiệm của người mẹ khiến cho bà phải lo  <br /> cưới vợ cho con bằng tất cả khả năng, dẫu chỉ là lời nói...<br /> <br /> Khi đã nhận "nàng dâu mới" thì bà cụ  Tứ  tiếp tục tâm sự, từ  tốn dặn dò các con mình:  <br /> "Nhà ta thì nghèo con  ạ. Vợ  chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi ra may mà <br /> ông giời cho khá... Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời ? Có ra thì rồi con cái  <br /> chúng mày về  sau". Trong lời tâm sự  của bà, có lời thú nhận rất chân thật là "nhà ta thì <br /> nghèo". Từ cái lí do ấy thì bà mẹ đã nhắc nhở các con "Vợ chồng chúng mày liệu mà bảo  <br /> nhau làm ăn". Tuy nhắc nhở  vậy, bà còn động viên các con mình bằng một câu nói rất  <br /> quen thuộc trong dân gian: "Ai giàu ba họ, ai khó ba đời ?". Lời động viên đó thể  hiện  <br /> niềm lạc quan của người mẹ nghèo trong hoàn cảnh khốn cùng. Hơn nữa, bà lão còn gieo  <br /> cho các con niềm tin vào tương lai. Quả là một lời động viên đáng quý, giúp cho các con <br /> bà có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này. Tâm trạng của bà cụ Tứ lẫn lộn buồn vui, lo  <br /> lắng. Trong lòng bà cụ vẫn luôn ám ảnh bởi cái nghèo, cái khổ khiến cho bà lão "đăm đăm  <br /> nhìn ra ngoài. Bóng tối trùm lấy hai con mắt. Ngoài xa dòng sông sáng trắng uốn khúc  <br /> trong cánh đồng tối. Mùi đống rấm  ở những nhà có người chết theo gió thoảng vào khét <br /> lẹt. Bà lão thở nhẹ ra một hơi dài". Trong lòng bà còn ám ảnh bởi cả sự bất hạnh về thân <br /> phận của bà. Bởi vậy, trong kí ức của bà lão "nghĩ đến ông lão, nghĩ đến đứa con gái út.  <br /> Bà lão nghĩ đến cuộc đời cực khổ  dài dằng dặc của mình". Tất cả  đã hiện về  như  một  <br /> cuốn phim dài bất tận, như một tấn bi kịch của cuộc đời bà. Từ  những cảm xúc đó, tâm  <br /> trạng lo lắng lại một lần nữa hiện về trong bà, bà lo cho các con: "Vợ chồng chúng nó lấy <br /> nhau, cuộc đời chúng nó liệu có hơn bố mẹ trước kia không?...". Mặc dù lo lắng nhưng bà  <br /> vẫn cố  gắng gần gũi với người con dâu bằng lời mời thân mật: "Con ngồi xuống đây. <br /> Ngồi xuống đây cho đỡ  mỏi chân". Lời mời ấy đã rút ngắn khoảng cách giữa người mẹ <br /> và "con dâu" và cũng đã an  ủi người "vợ nhặt" ít nhiều. Lời mời của người mẹ thể hiện  <br /> tình thương, sự  chấp nhận "nàng dâu mới" của bà. Nổi bật hơn cả  vẫn là tấm lòng <br /> thương xót của bà cụ  Tứ  với người con dâu mới: "Bà lão nhìn người đàn bà, lòng đầy  <br /> thương xót. Nó bây giờ đã là con dâu trong nhà rồi". Bà lão tiếp tục tâm sự với người vợ <br /> nhặt bằng những lời thân mật: "Kể có ra làm được dăm ba mâm thì phải đấy, nhưng nhà <br /> mình nghèo, cũng chả  ai người ta chấp nhặt chi cái lúc này. Cốt làm sao chúng mày hòa <br /> thuận là u mừng rồi. Năm nay thì đói to đấy. Chúng mày lấy nhau lúc này, u thương <br /> quá...". Trong lời nói của bà cụ chứng tỏ bà là người rất hiểu đời và hiểu người. Bà hiểu  <br /> rằng khi cưới xin cho con thì phải có vài ba mâm cỗ  trước trình tổ  tiên, ông bà, sau mời <br /> làng, mời xóm. Bà cũng hiểu được lòng người, hiểu được sự bao dung của mọi người, họ <br /> sẽ thông cảm cho cảnh nghèo của bà mà không chấp nhặt, tính toán. Bà cũng hiểu ra đạo <br /> lí tạo nên gắn kết vợ  chồng chính là sự  hòa thuận. Nói đến đây thì bà cụ  "nghẹn lời  <br /> không nói được nữa, nước mắt cứ chảy xuống ròng ròng". Những giọt nước mắt của bà <br /> cụ Tứ chất chứa bao tình thương hướng tới các con. Giọt nước mắt của bà là biểu hiện  <br /> của tấm lòng bao dung, nhân hậu của người mẹ nghèo. Nó rất đáng quý hơn bao những  <br /> vật chất tầm thường mà bà dành cho các con.<br /> <br /> Tâm trạng của bà cụ Tứ vào chiều hôm trước là sự  đan xen cảm xúc lo lắng, vui mừng,  <br /> xót xa, buồn tủi, thế  nhưng vào buổi sáng của ngày hôm sau, thì tâm trạng bà luôn tràn  <br /> ngập một niềm vui. Niềm vui  ấy được thể  hiện trên khuôn mặt của người mẹ: "bà nhẹ <br /> nhõm, tươi tỉnh khác ngày thường, cái mặt bủng beo u ám của bà rạng rỡ hẳn lên". Niềm  <br /> vui còn được thể hiện qua hành động của bà: "xăm xắn thu dọn, quét tước nhà cửa" với ý  <br /> nghĩ "thu xếp của nhà cho quang quẻ, nền nếp thì cuộc đời họ  có thể khác đi, làm ăn có <br /> cơ khấm khá hơn". Bà không vui sao được khi con trai bà đã thành gia thất. Bà cũng vơi đi  <br /> một mối lo âu bấy lâu cứ canh cánh bên lòng và trong bữa ăn đầu tiên của ba mẹ con, dẫu  <br /> chỉ  có "rau chuối thái rối, và một đĩa muối ăn với cháo" nhưng bà "toàn nói chuyện vui, <br /> toàn chuyện sung sướng về sau này". Câu chuyện người mẹ già kể  cho các con vào bữa <br /> cơm đầu tiên sau ngày cưới, mặc dù đó vẫn chỉ là chuyện làm ăn, chuyện gia cảnh nhưng  <br /> trong câu chuyện của bà không còn có quá khứ  mà chỉ  có tương lai. Câu chuyện của bà <br /> thật giản dị  ! Đó là chuyện mua gà, nuôi gà, có đàn gà con mà người mẹ  nói với Tràng:  <br /> "Tràng  ạ. Khi nào có tiền ta mua lấy đôi gà. Tao tính rằng cái chỗ  đầu bếp kia làm cái  <br /> chuồng gà thì tiện quá. Này ngoảnh đi ngoảnh lại chả  mấy mà có ngay đàn gà con mà <br /> xem...". Chính câu chuyện vui của bà mẹ đã làm cho cuộc sống trở nên vui vẻ và đầm ấm <br /> hơn rất nhiều. Tuy vậy, trong bữa ăn càng lúc càng trở  nên nghèo nàn khiến cho "câu <br /> chuyện trong bữa ăn đang đà vui bỗng ngừng lại. Niêu cháo lõng bõng, mỗi người được <br /> có lưng lưng hai bát đã hết nhẵn". Thế nhưng, bà lão lại "lật đật chạy xuống bếp, lễ mễ <br /> bưng ra một cái nồi khói bốc lên nghi ngút" và bà lão khen "chè khoán đây, ngon đáo để <br /> cơ". Dường như bà lão cố xua đi cái không khí ảm đạm, cố gắng quên đi tình cảnh khốn  <br /> khổ bằng thái độ tươi tỉnh. Bên trong cái vẻ tươi tỉnh ấy là tấm lòng người mẹ đang thổn <br /> thức lo âu. Bà lão "đãi" nàng dâu mới món ăn đặc biệt gọi là "cháo khoán", nấu bằng cám,  <br /> khen "ngon đáo để" và so sánh "xóm ta khối nhà còn chả  có cám mà ăn đấy". Qua đó, bà <br /> động viên các con, để các con bà có thêm sức mạnh tinh thần để vượt qua "tao đoạn" ngặt  <br /> nghèo, khó khăn này. Chi tiết này làm cho chúng ta cũng phải cảm động rơi lệ  bởi tình <br /> thương, tấm chân tình đáng quý của bà. Kết lại đoạn văn là giọt nước mắt của người mẹ <br /> nhưng bà lão "ngoảnh vội ra ngoài. Bà lão không dám để con dâu nhìn thấy bà khóc".<br /> <br /> Cái tài của Kim Lân là cứ  nhẹ  nhàng mà luồn lách ngòi bút động đến nơi sâu thẳm của <br /> tâm hồn. Ông đã diễn tả thật sâu sắc và tinh tế tâm lí của bà cụ Tứ, một người mẹ nghèo  <br /> khổ  mà hiểu biết, yêu thương con hết lòng và yêu thương cả  những mảnh đời oái oăm, <br /> tội nghiệp bằng một tấm lòng nhân ái sâu xa. Bà đã cố  gắng xua đi cái ám  ảnh đen tối  <br /> đáng sợ  của thực tại và nhen núm niềm tin, niềm vui cho các con. Trong cái thân hình <br /> khẳng khiu, tàn tạ vì đói khát ấy vẫn nung nấu một ý chí sống mãnh liệt.<br /> <br /> Trong văn học Việt Nam, ngoài tình phụ tử như của Lão Hạc trong tác phẩm cùng tên của  <br /> nhà văn Nam Cao thì tình mẫu tử  trong đoạn trích "Trong lòng mẹ" của nhà văn Nguyên  <br /> Hồng thật đáng chân trọng. Người mẹ vì phải thoát khỏi cổ tục nghiệt ngã mà tha hương <br /> cầu thực nhưng vẫn yêu thương, hi sinh vì con mình. Hay người đàn bà hàng chài không  <br /> tên trong tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" của Nguyễn Minh Châu là người mẹ  phải  <br /> chịu sự hành hạ, đánh đập dã man của người chồng nhưng lại giàu tình thương, lòng bao <br /> dung, vị tha, giàu đức hi sinh, luôn sống vì con, hi sinh cho hạnh phúc của con. Và bà cụ <br /> Tứ cũng là một người mẹ nhân hậu, giàu đức hi sinh, hết lòng yêu thương con.<br /> <br /> Qua truyện ngắn "Vợ  nhặt", nhà văn Kim Lân đã dựng lên hình  ảnh chân thực và cảm <br /> động về một người mẹ nghèo khổ hết lòng vì con. Ngòi bút tinh tế, sắc sảo của tác giả đi <br /> sâu phân tích diễn biến tâm lí phức tạp của bà cụ  Tứ  và thể  hiện qua từng lời nói, ánh <br /> mắt, trong suy nghĩ, hành động và sự  lo xa cho tương lai các con. Phải là người có vốn <br /> sống phong phú, thấu hiểu và thông cảm, yêu mến và chân trọng những người nghèo khổ <br /> thì Kim Lân mới có thể diễn tả một cách chân thực và tài tình đến vậy.<br /> <br /> Truyện ngắn "Vợ nhặt" không đơn thuần là những trang văn mà là những trang đời thấm <br /> đẫm nước mắt tủi cực, xót xa, phấp phỏng nỗi lo cho hiện tại và le lói niềm tin vào <br /> tương lai của bà mẹ nghèo. Hình ảnh bà cụ Tứ khiến người đọc rung động sâu sắc trước <br /> tấm chân tình tha thiết của người mẹ già. Người mẹ già ấy chính là ánh sáng le lói trong  <br /> bối cảnh bi thảm của những kiếp người nghèo khổ. Nhân vật bà cụ Tứ đã làm cho giá trị <br /> nhân đạo của tác phẩm trở nên thấm thía, cảm động hơn rất nhiều. Bà cụ Tứ đã đọng lại  <br /> trong lòng người đọc bao suy nghĩ và rung động sâu xa.<br />