intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sử dụng án lệ trong giảng dạy luật học

Chia sẻ: ViAnthony ViAnthony | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

61
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết được thực hiện nhằm đánh giá tầm quan trọng của án lệ. Trên cơ sở đó, bài viết phân tích sự cần thiết sử dụng án lệ trong giảng dạy luật học và những vấn đề cần quan tâm khi sử dụng phương pháp này.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sử dụng án lệ trong giảng dạy luật học

  1. Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn SỬ DỤNG ÁN LỆ TRONG GIẢNG DẠY LUẬT HỌC Phạm Yến Nhi Trường Đại học An Giang, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh Tác giả liên hệ: pynhi@agu.edu.vn Lịch sử bài báo Ngày nhận: 20/5/2020; Ngày nhận chỉnh sửa: 07/7/2020; Ngày duyệt đăng: 12/01/2021 Tóm tắt Mặc dù còn khá mới mẻ ở Việt Nam, án lệ được đưa vào giảng dạy tại các cơ sở đào tạo luật học trên thế giới từ khá lâu đời. Đặc biệt tại các quốc gia theo hệ thống thông luật, việc nghiên cứu và phân tích án lệ là cách thức chủ yếu để SV có thể tiếp cận và lĩnh hội hệ thống pháp luật quốc gia. Việt Nam có hệ thống pháp luật thành văn, và do đó án lệ chỉ được chính thức thừa nhận và trở thành nguồn học liệu đưa vào giảng dạy trong những năm gần đây. Bài viết được thực hiện nhằm đánh giá tầm quan trọng của án lệ. Trên cơ sở đó, bài viết phân tích sự cần thiết sử dụng án lệ trong giảng dạy luật học và những vấn đề cần quan tâm khi sử dụng phương pháp này. Từ khóa: Án lệ, đào tạo luật học, phương pháp giảng dạy. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- THE USE OF CASE LAW IN TEACHING LAWS Pham Yen Nhi An Giang University, Viet Nam National University, Ho Chi Minh City Corresponding author: pynhi@agu.edu.vn Article history Received: 20/5/2020; Received in revised form: 07/7/2020; Accepted: 12/01/2021 Abstract Despite being relatively unfamiliar in Vietnam, case law has long been taught in law institutions around the world. Especially in countries with common law systems, the analysis of case law is the major method for students to access and master the national legal system. Statute laws are applied in Vietnam and therefore, case law has only been recently recognized as a source of teaching materials. This article aims at assessing the importance of case law, thereby analyzing the need of using case law in teacing laws and other concerns regarding the use of this method. Keywords: Case law, law training, teaching methods. 62
  2. Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp, Tập 10, Số 2, 2021, 62-68 1. Đặt vấn đề các bản án, các vụ việc trước đó, hay là những Phương pháp giảng dạy tình huống đã được nguyên tắc không theo luật định được đưa ra từ áp dụng phổ biến ở các nền giáo dục hiện đại. các quyết định tư pháp, hay là hệ thống những Trong giáo dục và đào tạo nghề luật, với tư cách nguyên tắc bất thành văn đã được công nhận và là một ngành học đòi hỏi phải có sự kết hợp hình thành thông qua các quyết định của Tòa án nhuần nhuyễn giữa lý thuyết và thực hành thì (Lê Văn Sua, 2015). phương pháp giảng dạy tình huống bằng những Theo từ điển Black’s Law (Henry Campbell án lệ cụ thể là thật sự cần thiết. Bởi án lệ không Black, 1990) thì án lệ được hiểu là việc làm luật chỉ là kết quả của hoạt động xét xử, giúp người của tòa án khi công nhận và áp dụng các quy học hiểu được cách thức Tòa án vận dụng những tắc mới trong quá trình xét xử; Vụ việc đã được quy định pháp luật vào giải quyết các tình huống giải quyết làm cơ sở để đưa ra phán quyết cho thực tế, mà án lệ là những bản án được chọn lọc những trường hợp có tình tiết hoặc vấn đề tương khắc khe từ những vụ việc điển hình và phổ biến, tự sau này. giúp sinh viên (SV) có cái nhìn thực tế khi tiếp Tại Việt Nam, án lệ được ghi nhận là nguồn cận các tình huống pháp lý. luật trong hệ thống pháp luật từ Nghị quyết 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc sử 03/2015 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dụng án lệ trong đào tạo luật học dân tối cao ngày 28/10/2015 Về Quy trình lựa 2.1. Khái niệm án lệ chọn, công bố và áp dụng án lệ. Theo Nghị quyết này, án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản Án lệ được coi là sản phẩm đặc trưng của hệ án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa thống thông luật (Nguyễn Đức Lam, 2012). Tuy án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng Thẩm nhiên, quá trình toàn cầu hóa và hội nhập của thế phán Toà án nhân dân tối cao lựa chọn và được giới hiện đại đã làm cho án lệ vượt ra khỏi biên Chánh án Toà án nhân dân tối cao công bố là án giới của các quốc gia theo hệ thống thông luật lệ để các Toà án nghiên cứu, áp dụng trong xét truyền thống và trở thành nguồn luật của nhiều xử. (Hội đồng Thẩm phán TANDTC, 2015) hệ thống pháp luật trên thế giới. Đây là nguồn luật quan trọng được áp dụng để giải quyết các vụ Mặc dù có nhiều cách định nghĩa khác nhau với nhiều góc độ tiếp cận khác nhau nhưng nhìn việc tương tự và là cơ sở để bảo đảm tính thống chung, án lệ có những đặc điểm sau (i) Án lệ do nhất trong hoạt động xét xử. thẩm phán tạo ra theo những thủ tục nhất định Trong tiếng Pháp, án lệ được hiểu là đường và để giải quyết các vụ việc cụ thể; (ii) Án lệ là lối giải thích và áp dụng luật pháp của các tòa án khuôn mẫu cho các vụ việc có tính chất tương tự về một điểm pháp lý, đường lối này đã được coi và được sử dụng nhiều lần; (iii) Án lệ có tính bắt như một tiền lệ, khiến các thẩm phán sau đó có buộc đối với các vụ án tương tự. (Dương Bích thể noi theo trong các trường hợp tương tự. Trong Ngọc và Nguyễn Thị Thúy, 2009). khi đó, theo quan điểm của các nhà luật học theo Tóm lại, án lệ là những lập luận trong những hệ luật Anh - Mỹ, án lệ được hiểu theo hai nghĩa. bản án, quyết định đã được lựa chọn theo thủ tục Theo nghĩa hẹp, án lệ bao gồm toàn bộ các quyết luật định và được áp dụng trong xét xử đối với định, bản án được tuyên bố bởi Tòa án và có giá những vụ việc có tính chất tượng tự. trị như nguồn luật, đưa ra những nguyên tắc, nền tảng áp dụng cho các vụ việc xảy ra tương tự sau 2.2. Vai trò của án lệ này, hay là cách thức sử dụng các nguyên tắc có Với truyền thống pháp luật dân sự ở Việt sẵn như là những căn cứ áp dụng để quyết định Nam, mặc dù ra đời sau luật thành văn nhưng án các vụ việc xảy ra trong tương lai. Còn theo nghĩa lệ đóng một vai trò hết sức quan trọng và có giá trị rộng, án lệ là nguyên tắc bắt buộc đòi hỏi Thẩm thực tiễn cao trong khoa học pháp lý. Luật thành phán trong hệ thống các cơ quan Toà án khi xét văn luôn có vị trí tối cao trong hệ thống pháp luật xử một vụ việc cụ thể cần phải căn cứ ngay vào nhưng có hai đặc tính cố hữu là (i) không thể dự 63
  3. Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn đoán hết những tình huống sẽ xảy ra trong tương của nó. Trong trường hợp không tìm thấy quy lai (những khoảng trống thiếu luật điều chỉnh) và phạm thích ứng trong văn bản pháp luật, thẩm (ii) có thể không rõ ràng dẫn đến nhiều cách hiểu phán cần căn cứ vào luật tập quán hiện hữu để khác nhau (có nhiều cách hiểu khác nhau dẫn đến giải quyết vấn đề và quyết định trên cơ sở quy áp dụng pháp luật không thống nhất giữa các vụ tắc do mình tạo ra theo tinh thần tự đặt mình vào việc tương tự). Để khắc phục những nhược điểm vị trí của nhà lập pháp. Đồng thời, khi đặt ra các của luật thành văn, tăng cường tính minh bạch quy tắc đó, thẩm phán cần hành động trong khuôn và có thể tiên liệu được các phán quyết của Tòa khổ và trên tinh thần của các học thuyết pháp lý án (i) cần có cơ chế sáng tạo, linh hoạt trong vận vừa trích dẫn ở đây như là một cách biểu hiện dụng pháp luật để giải quyết các vấn đề thực tiễn hiện đại của châu Âu về án lệ và việc sử dụng mới; (ii) cần phải có cơ chế giải thích pháp luật án lệ như là nguồn của pháp luật ở châu Âu hiện để đạt được sự thống nhất trong hoạt động xét xử. đại (Nguyễn Thu Trang, 2014). Cách thức khắc phục những nhược điểm của các Bộ luật tố tụng dân sự Việt Nam 2015 quy đạo luật là sử dụng án lệ. (Bùi Tiến Đạt, 2009) định Tòa án không được từ chối giải quyết vụ Mặc dù được coi là nguồn bổ khuyết cho hệ việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng. thống pháp luật nhưng án lệ không làm mất đi Khi đó, việc giải quyết vụ việc dân sự được thực vai trò của luật thành văn, khi có sự chồng chéo hiện theo các nguyên tắc do Bộ luật dân sự và mâu thuẫn giữa hai nguồn này thì luật thành Bộ luật tố dụng dân sự (Khoản 2 Điều 4 Bộ luật văn được ưu tiên áp dụng (Hội đồng Thẩm phán tố tụng dân sự 2015). Bởi tiếp cận công lý là TANDTC, 2015). Ngay cả nước Anh, theo truyền quyền cơ bản của con người, quyền được bảo thống coi trọng án lệ, cũng tuân thủ nguyên tắc vệ về mặt pháp lý. Quyền này cho phép tất cả này (Nguyễn Văn Nam, 2007). Ngoài ra, vị trí mọi người có thể vận dụng để tìm kiếm sự đền tối cao của luật thành văn giúp giảm bớt sự tuỳ bù cho những bất công hay thiệt hại mà một cá tiện và lạm quyền của thẩm phán. nhân hay tổ chức, đặc biệt là cho những nhóm Áp dụng án lệ chính là phương thức hiệu quả người dễ bị tổn thương trong xã hội phải gánh để khắc phục một số bất cập của pháp luật, bảo chịu. (Vũ Công Giao, 2009) đảm việc áp dụng pháp luật thống nhất trong xét Trước áp lực bảo vệ công lý ngay cả khi xử, tạo tính ổn định, minh bạch và tiên liệu được không có luật đòi hỏi thẩm phán phải có khả trong các phán quyết của Tòa án, qua đó có tác năng sáng tạo pháp luật trên nền tảng lẽ phải, sự dụng hướng dẫn các hành vi ứng xử không chỉ công bằng và những kinh nghiệm xét xử vốn có đối với các bên trong vụ án, mà còn đối với mỗi của mình. Án lệ được coi là nguồn bổ khuyết của người dân và cả cộng đồng xã hội. pháp luật thành văn, giúp thẩm phán có đầy đủ 2.2.1. Khắc phục kịp thời những khoảng nền tảng pháp lý để thực hiện hoạt động xét xử. trống pháp luật 2.2.2. Góp phần bảo đảm áp dụng thống Pháp là quốc gia điển hình có hệ thống pháp nhất pháp luật trong hoạt động xét xử luật thành văn cũng quy định, nếu thẩm phán từ Pháp luật là nền tảng để duy trì trật tự xã chối đưa ra phán quyết khi dựa trên cơ sở pháp hội. Điều này đòi hỏi phải có hệ thống pháp luật luật không quy định về vấn đề đó, quy định không thống nhất, những vụ việc tương tự phải được rõ ràng hoặc không đầy đủ, thì bản thân anh ta xem xét và giải quyết như nhau. Khi đó, công có thể bị kiện vì lý do phủ nhận công lý. Do vậy, lý mới được bảo đảm, trật tự mới được duy trì. anh ta phải đưa ra được một phán quyết (Điều 4 Tuy nhiên, pháp luật thành văn mang đậm tính Bộ luật dân sự Pháp). quy phạm, khái quát. Nhiều quy định của pháp Bộ luật dân sự Thụy Sĩ cũng quy định, pháp luật còn mang tính định tính, chưa rõ, có nhiều luật cần được áp dụng trong mọi trường hợp, cách hiểu chưa thống nhất và áp dụng khác nhau. không có ngoại lệ, đúng với tinh thần và lời văn Cho nên, để vận dụng đòi hỏi phải có sự chuyển 64
  4. Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp, Tập 10, Số 2, 2021, 62-68 tải những quy định này vào những tình huống cụ trong quá khứ đối với giao dịch tương tự. Thông thể. Nếu như không có một nền tảng tạo sự thống qua việc công bố án lệ sẽ giúp mọi người nắm rõ nhất thì quá trình chuyển tải và áp dụng luật sẽ đường lối xét xử, dự báo được kết quả những vụ có sự chênh lệch giữa các vụ việc có tính tương việc tương tự có liên quan đến quyền và lợi ích tự, không bảo đảm được tính thống nhất trong của mình. Đồng thời, có thể tiên liệu được hệ quả hoạt động xét xử. pháp lý của các quan hệ pháp luật được xác lập. Hiến pháp 2013 ghi nhận mọi người đều 3. Sự cần thiết và cách thức sử dụng án bình đẳng trước pháp luật (Điều 16 Hiến pháp lệ trong giảng dạy luật học 2013). Nếu thẩm phán áp dụng pháp luật khác Một trong những mục tiêu của chương trình nhau đối với những vụ việc tương tự sẽ tạo ra đào tạo luật học là người học có kiến thức cơ bản sự bất bình đẳng giữa các chủ thể. Để duy trì về pháp luật và thực tiễn pháp lý; Người học có nguyên tắc này, trước đây, các ấn phẩm báo cáo khả năng đánh giá, phân tích và vận dụng một tổng kết công tác xét xử hàng năm nhằm hướng cách sáng tạo các kiến thức đã học để giải quyết dẫn thống nhất áp dụng pháp luật trong hệ thống một cách độc lập những vụ việc pháp lý cụ thể. tòa án. Tuy nhiên, những đúc kết này chưa thể Sẽ là khiếm khuyết khi SV chỉ tìm hiểu luật thành hiện được toàn bộ nhận định và những phân tích văn mà không tiếp cận hệ thống án lệ nếu mong pháp lý chung của các phán quyết về từng vấn muốn hành nghề chuyên nghiệp sau này. đề pháp lý của mỗi vụ việc. (Bùi Tiến Đạt, 2009) Phương pháp sử dụng án lệ trong giảng Án lệ được lựa chọn từ những vụ án điển dạy luật học lần đầu tiên được giáo sư luật hình, phổ biến. Mỗi án lệ đều nêu rõ vấn đề pháp Christopher Columbus Langdell đưa vào trường lý (tình huống án lệ) và đưa ra giải pháp pháp lý Harvard năm 1871. Ban đầu, phương pháp này cụ thể cho từng vấn đề. Phần được đúc kết cuối không được đón nhận nhưng phương pháp này cùng của án lệ là nội dung án lệ. Phần này giải đã chứng minh được tính hiệu quả qua thời gian thích viện dẫn căn cứ pháp lý và nêu rõ lý do vì áp dụng. Đến đầu những năm 1900, hầu hết các sao vụ việc được giải quyết như vậy. Đây được trường luật nước Mỹ đều áp dụng phương pháp coi là phần có giá trị pháp lý quan trọng và được giảng dạy này và được phổ biến cho đến ngày tham khảo để giải quyết các vụ việc sau này. Án nay. (Trương Nhật Quang, 2015) lệ được coi là cột mốc quan trọng giúp Thẩm Tầm quan trọng của án lệ trong khoa học phán tham khảo, rút kinh nghiệm trong quá trình pháp lý và trong thực tiễn xét xử là không thể giải quyết, xét xử những vụ án có cùng tính chất phủ nhận. SV luật là nguồn nhân lực cốt yếu để đảm bảo tất cả các vụ việc tương tự đều phải của đội ngũ hành nghề luật chuyên nghiệp trong được giải quyết như nhau. tương lai. Chính vì vậy, việc sử dụng án lệ trong 2.2.3. Tăng cường tính minh bạch và tiên nghiên cứu và giảng dạy luật học là không thể liệu được các phán quyết của tòa án thiếu. Mục đích chủ yếu giúp SV hiểu được các Án lệ được đúc kết và chọn lọc khắc khe, tạo quy định pháp luật và cách thức vận dụng thông ra một khuôn khổ ứng xử chung mang tính mẫu qua các vụ việc cụ thể, có thật; nhận biết được mực và được công bố rộng rãi, giúp tiên lượng các vấn đề pháp lý phát sinh và cách thức giải được kết quả của các vụ tranh chấp mang tính quyết những vụ việc trên thực tế. chất tương tự. Thẩm phán dựa vào những tình 3.1. Giúp SV dễ tiếp cận các vấn đề pháp tiết và lập luận trong án lệ, đối chiếu với vụ việc lý phức tạp đang xử lý để đưa ra phán quyết. Góp phần hạn Thứ nhất, việc giới thiệu và phân tích, đánh chế đến mức thấp nhất các vụ việc xét xử oan, sai. giá quy định pháp luật, giúp SV hình thành nền Trong giao lưu dân sự, án lệ giúp các bên dự tảng kiến thức pháp luật vững chắc cho hoạt liệu được những rủi ro có thể gặp phải và cách động nghề nghiệp sau này. Tuy nhiên, việc thuyết phòng tránh, ít nhất là những rủi ro đã từng xảy ra giảng này diễn ra một chiều sẽ làm cho SV tiếp 65
  5. Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn thu một cách thụ động, giảng viên lại không đánh vai các bên trong vụ án tạo điều kiện cho SV tự giá được khả năng lĩnh hội tri thức của SV. Cho mình trực tiếp giải quyết vấn đề, tự mình tìm ra nên lý thuyết cần phải gắn kết vào tình huống những sự kiện pháp lý, căn cứ pháp lý để bảo vệ cụ thể. Việc nghiên cứu và phân tích án lệ giúp quyền và lợi ích của mình. Ở mỗi vai trò SV sẽ SV liên kết và vận dụng lý thuyết vào thực tế. tiếp cận vấn đề khác nhau, giúp SV có góc nhìn Đặt SV vào những tình huống có thật giúp SV đa chiều về vấn đề cần giải quyết. Ví dụ, với vai nhớ lâu hơn và hiểu rõ hơn nội dung những quy trò là nguyên đơn, SV nhìn nhận vấn đề pháp lý định pháp luật. dưới góc độ khác so với bị đơn hay thẩm phán. Thứ hai, những quy định pháp luật thường Cuối cùng, SV sẽ đưa ra nhận xét và đánh giá về chứa đựng những thuật ngữ pháp lý chuyên cách thức ra quyết định và những lập luận Tòa ngành và mang tính quy ước cao. Khi tiếp xúc án về việc chấp nhận hay từ chối yêu cầu của các với những tình tiết cụ thể sẽ giúp SV hình dung bên trong vụ án. và lĩnh hội được những thuật ngữ khó hiểu đó. Với vai trò là người điều hành lớp học, người Ví dụ, trong chế định tài sản, quyền tài sản bao dạy lúc này cần gợi mở và đặt câu hỏi mở để SV gồm quyền tài sản đối với quyền sở hữu trí tuệ, tự tìm ra cách thức giải quyết vấn đề. Giảng viên quyền sử dụng đất và quyền tài sản khác trị giá sẽ định hướng buổi thảo luận và đưa ra nhận định được bằng tiền. SV sẽ khó hình dung ra được chung cuộc cho những tranh luận giữa các bên. quyền trị giá được bằng tiền là quyền gì? Và Sau cùng, giảng viên sẽ tóm tắt và rút ra bài học. quyền này được sử dụng nó như thế nào? Khi 3.3. Hình thành kỹ năng thực hành luật tiếp cận án lệ số 31/2020/AL, SV sẽ biết được cho SV quyền tài sản trong vụ việc này cụ thể là quyền Học cách xác định vấn đề pháp lý thuê nhà, mua nhà thuộc sở hữu của Nhà nước. Khi tiếp cận và phân tích nhiều án lệ giúp Quyền này được đem ra giao dịch và được chuyển SV học được cách xác định quan hệ pháp luật giao cho những người thừa kế của người đó khi tranh chấp thông qua những tình tiết cụ thể của vụ người có quyền chết. án. Từ đó, tìm kiếm những sự kiện có liên quan 3.2. Tăng khả năng tương tác giữa người đến vấn đề pháp lý. Tiến hành phân tích, đánh dạy và người học, giúp SV chủ động hơn trong giá các sự kiện này xem có đủ thuyết phục để quá trình tham gia môn học đưa ra giải pháp pháp lý hay chưa. Nếu thiếu cần Việc sử dụng án lệ trong giảng dạy đòi hỏi tiến hành bổ sung những sự kiện nào. Bởi vì, xác người học phải tự nghiên cứu và chuẩn bị phần định quan hệ tranh chấp trên thực tế không phải lập luận của mình trước khi tham gia thảo luận là câu chuyện dễ dàng, ngay cả đối với những trên lớp. Muốn vậy người học phải đọc hiểu và người đã và đang hành nghề luật. tóm tắt được nội dung của vụ án. Do đã chuẩn Trong mỗi án lệ, mặc dù không đưa ra chi bị bài từ trước nên người học sẽ chủ động tương tiết từng vấn đề pháp lý nhưng để đưa ra kết luận, tác nhiều hơn với người dạy và với những người trước đó, thẩm phán đã tìm ra vấn đề pháp lý của học khác trong nhóm học. vụ án, dựa trên các tình tiết của vụ án, thẩm phán Tuy nhiên, việc nắm hết nội dung và kết quả phải đưa ra lập luận để chấp nhận hay từ chối yêu giải quyết vấn đề nêu trong án lệ sẽ làm cho SV cầu của các bên. Tiếp cận và nghiên cứu nhiều án rất dễ lệ thuộc vào lập luận của Tòa án làm hạn lệ giúp SV học được kỹ năng phân tích và giải chế khả năng tư duy phản biện. Có nghĩa là SV quyết vấn đề từ những án lệ này. đã tiếp cận và chấp nhận toàn bộ lập luận và cách Ví dụ, theo án lệ số 25/2018/AL, SV có thể thức giải quyết có sẵn mà không có sự tò mò, dễ dàng nhận ra quan hệ tranh chấp là hợp đồng tìm tòi và trăn trở để khám phá cách thức tháo phạt cọc - một biện pháp bảo đảm nghĩa vụ. Các gỡ vấn đề pháp lý. Vì vậy, án lệ sẽ được áp dụng vấn đề pháp lý có liên quan cần được xác định (i) phối hợp với phương pháp đóng vai. Việc đóng Nghĩa vụ được bảo đảm là nghĩa vụ gì? Chủ thể 66
  6. Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp, Tập 10, Số 2, 2021, 62-68 có nghĩa vụ là ai? Bên đặt cọc hay một bên thứ cơ sở pháp lý vững chắc để giải quyết vấn đề ba? (ii) Nghĩa vụ này có vi phạm hay không? Có dưới góc độ pháp lý. Để trang bị kỹ năng này, trở ngại nào cho việc thực hiện nghĩa vụ? người học luật phải xây dựng kỹ năng phân tích Bà H nhận 02 tỷ đồng tiền đặt cọc của ông tình huống và tìm ra vấn đề pháp lý. Trên cơ sở L với cam kết bà H phải hoàn tất các thủ tục để những sự kiện có liên quan, lý giải và liên kết được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với được vấn đề pháp lý với quy định pháp luật cụ căn nhà để hai bên tiến đến ký hợp đồng mua bán thể và đưa ra giải pháp pháp lý phù hợp. nhà. Tuy nhiên, bà H không được cấp giấy chứng Trong phần hợp đồng nói chung và hợp đồng nhận quyền sở hữu nhà là do cơ quan thi hành tặng cho có điều kiện, về nội dung, lý thuyết nói án dân sự chậm sang tên cho bà. Việc bà không rằng, hợp đồng phải là kết quả của sự thống nhất thực hiện đúng nghĩa vụ cam kết là do nguyên ý chí, sự thống nhất này không vi phạm điều cấm nhân khách quan. Vì vậy, bà H không bị coi là của luật, không trái đạo đức xã hội. Chỉ sự thống vi phạm nghĩa vụ nên bà H không phải chịu phạt nhất ý chí mới tạo nên sự ràng buộc của các bên cọc trong trường hợp này. SV có thể nhận thấy trong hợp đồng. Điều kiện trong hợp đồng tặng rằng “vi phạm hợp đồng” và “thực hiện không cho cũng phải được sự thống nhất ý chí của các đúng nghĩa vụ” là hai khái niệm không đồng nhất. bên. Thực tế ý chí về điều kiện không được ghi Không phải trong mọi trường hợp do không thực nhận trong hợp đồng nhưng các bên chứng minh hiện đúng nghĩa vụ đều phải chịu phạt cọc. Chỉ được có sự thống nhất ý chí thì điều kiện này có khi vi phạm nghĩa vụ được bảo đảm thì bên bảo giá trị pháp lý hay không. SV sẽ lúng túng với đảm mới phải chịu phạt cọc. câu hỏi này vì quy định của Bộ luật dân sự về Tuy nhiên, không phải vụ tranh chấp nào hợp đồng có điều kiện không nêu rõ nội dung này. cũng có thể dễ dàng nhận ra quan hệ pháp luật Bộ luật dân sự ghi nhận, hợp đồng tặng cho tranh chấp. Trong án lệ số 24/2018/AL, có 10 có điều kiện là hợp đồng có chứa đựng điều kiện bản án, quyết định liên quan đến tranh chấp này. mà bên tặng cho đưa ra. Đây là cơ sở để hợp đồng Nguyên nhân chủ yếu là do xác định quan hệ tặng cho có hiệu lực hay không. Hợp đồng là sự pháp luật không giống nhau giữa các bản án dẫn thỏa thuận giữa các bên, bao gồm những nội dung đến kết quả xét xử là khác nhau. Dựa vào những mà các bên đã đạt được sự thống nhất là sự thỏa sự kiện pháp lý của vụ án, Tòa án cần phải chọn thuận giữa các bên, sự thống nhất ý chí này được lọc và đánh giá được giá trị pháp lý của từng sự biểu hiện ra bên ngoài thế giới khách quan dưới kiện. Sự phức tạp của tình tiết vụ án giúp SV học hình thức bằng lời nói hoặc bằng văn bản. Như được kỹ năng tìm ra chính xác quan hệ pháp luật vậy, hợp đồng tặng cho có điều kiện thì điều kiện đang tranh chấp. Trong tình huống này, quan hệ đó cũng phải được thống nhất và ghi nhận dưới pháp luật tranh chấp được xác định là kiện đòi hình thức nhất định. tài sản thay vì là chia thừa kế như các bản án xét Trong án lệ số 14/2017/AL, hợp đồng tặng xử trước đó. cho quyền sử dụng đất được lập thành văn bản mà Học cách vận dụng quy định pháp luật điều kiện tặng cho không được ghi nhận trong hợp Việc nghiên cứu và phân tích quy định pháp đồng. Nếu chỉ cứng nhắc căn cứ theo hợp đồng luật là cần thiết nhưng chưa đủ vì chỉ giúp SV thì đây là hợp đồng tặng cho không kèm theo điều biết và hiểu những quy định pháp luật. Bởi mỗi kiện. Tuy nhiên, ý chí chung ban đầu khi xác lập quy định chỉ là một màu đơn sắc. Trong khi mỗi hợp đồng thì hợp đồng tặng cho này, các bên đã vụ việc thực tế là một bức tranh sinh động với thống nhất kèm theo điều kiện bên được tặng cho nhiều màu sắc. Muốn vận dụng luật đòi hỏi người (Quàng Văn P2) phải xây nhà cho bên tặng cho nghiên cứu và hành nghề luật phải nắm rõ quy ở (Quàng Văn P1), chăm sóc chăm sóc vợ chồng tắc cơ bản, chọn lọc và pha trộn một cách nhuần cụ K (bố mẹ của ông Quàng Văn P1). nhuyễn những quy định có liên quan, tạo ra một Mặc dù không ghi nhận trực tiếp trong hợp 67
  7. Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn đồng (ghi nhận trong văn bản ủy quyền) nhưng ý Katz, Pamela và Lê Nguyễn Gia Thiện. (2013). chí đích thực của các bên thì việc tặng cho phải Khái quát về đào tạo luật tại Hoa Kỳ. Tạp chí kèm theo điều kiện. Vì vậy, hướng xử lý là công Nghiên cứu Lập pháp, Số 23, 57-62. nhận điều kiện của hợp đồng tặng cho quyền sử Lê Văn Sua. (2015). Án lệ và vai trò của án lệ trong dụng đất và xác định đây là hợp đồng tặng cho hoạt động xét xử của Tòa án. Cổng thông tin tài sản có điều kiện. điện tử Bộ Tư pháp, Truy cập từ https://moj. SV tìm hiểu và phân tích án lệ sẽ nhận thấy gov.vn/qt/tintuc/Pages/nghien-cuu-trao-doi. rằng, quy định pháp luật mang tính khuôn khổ aspx?ItemID=1867. và ổn định. Trong khi đó, thực tế luôn sinh động, Lê Phước Lộc. (2000). Dạy học tình huống và vận phức tạp và không phải lúc nào cũng diễn ra theo dụng trong dạy học thiên văn. Kỷ yếu hội nghị đúng sự sắp đặt trong mô tả ở phần giả định của cải tiến phương pháp dạy học đại học. Khoa nhà lập pháp. Chính án lệ đã giải quyết vấn đề Sư phạm Đại học Cần Thơ, 29-35. một cách mềm dẻo, linh hoạt hợp tình hợp lý, góp phần đẩy lùi “tình ngay mà lý thì gian”. Khi tiếp Nguyễn Bá Bình. (2019). Án lệ và sử dụng Án lệ xúc những tình huống tình này, SV và cả những trong đào tạo luật ở Việt Nam hiện nay. NXB người hành nghề luật cũng gặp phải sự lúng túng. Tư pháp. Án lệ sẽ giúp SV hiểu và vận dụng được quy định Nguyễn Đức Lam. (2012). Án lệ ở Anh quốc: pháp luật để giải quyết những tình huống muôn lịch sử, khái niệm nguyên tắc và cơ chế thực màu muôn vẻ trên thực tế. hiện. Tạp chí Lập pháp online. Truy cập từ 4. Kết luận http://www.lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet. aspx?tintucid=207746. Cùng với những phương pháp khác, sử dụng án lệ trong giảng dạy là việc làm cần thiết và cần Nguyễn Thu Trang. (2014). Vai trò của án lệ và được nhân rộng. Tuy nhiên, phương pháp này phụ thực tiễn xét xử trong hệ thống pháp luật Việt thuộc rất nhiều vào các án lệ. Với lượng 37 án lệ Nam. Luận văn Thạc sĩ, Khoa Luật - Đại học được công bố bao gồm các lĩnh vực từ dân sự, Quốc gia Hà Nội. kinh doanh - thương mại, hành chính và hình sự Nguyễn Văn Nam. (2007). Nghiên cứu so sánh thì số lượng này thật sự là khiêm tốn. Trong rất nguồn luật án lệ trong hệ thống pháp luật nhiều chế định luật không có án lệ nào được công nước Anh. Tạp chí Nhà nước và pháp luật, bố đã làm cho việc sử dụng án lệ trong những Số 5, 47-52. môn học chứa đựng các chế định này không khả Trần Thăng Long. (2012). Vai trò của án lệ đối với thi. Trong thời gian tới, song song với việc tăng sự phát triển của pháp luật quốc tế và sự cần cường số lượng án lệ cần phải mở rộng thêm lĩnh thiết của việc sử dụng án lệ vào nghiên cứu và vực công bố án lệ giúp cho việc giảng dạy luật giảng dạy luật quốc tế ở Việt Nam hiện nay. học mang lại những hiệu quả tích cực./. Tạp chí Khoa học Pháp lý, Số 4 (71), 37-41. Tài liệu tham khảo Trương Nhật Quang. (2015). Sử dụng bản án trong Black, Henry Campbell. (1990). Black’s law, st. Paul, giảng dạy: Góc nhìn từ người làm thực tiễn”. Minn. West publishing co., Sixth edition, 272. Tạp chí Khoa học Pháp lý, Số 04/2015, 20-25. Bùi Tiến Đạt. (2009). Áp dụng án lệ - Nhu cầu Vũ Công Giao. (2009). Tiếp cận công lý và các tất yếu trong điều kiện cải cách tư pháp và nguyên lý của nhà nước pháp quyền. Tạp chí xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam. Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội, Luật học Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội, 25, 188-194. Chuyên san Luật học, Số 25 (2009), 195-200. Vũ Thị Thúy. (2010). Ứng dụng phương pháp giảng Dương Bích Ngọc, Nguyễn Thị Thúy. (2009). Vấn dạy tình huống trong đào tạo ngành luật. Tạp đề áp dụng án lệ ở Việt Nam. Tạp chí Luật chí Khoa học Pháp lý, Số 04/2010, 65-71. học, Số 05, 28-35. 68
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2