Sử dụng các phương pháp phẫu thuật trong điều trị đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương

Chia sẻ: ViThimphu2711 ViThimphu2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày mô tả đặc điểm lâm sàng và tổn thương đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương, đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật đứt hoàn toàn gân Achilles.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sử dụng các phương pháp phẫu thuật trong điều trị đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương

SỬ DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP PHẪU THUẬT TRONG ĐIỀU TRỊ ĐỨT HOÀN TOÀN GÂN ACHILLES DO CHẤN THƯƠNG Nguyễn Mộc Sơn Ngô Văn Toàn TÓM TẮT Đỗ Văn Minh Mục tiêu Lưu Danh Huy 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và tổn thương đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương. 2. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật đứt hoàn toàn gân Achilles. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu Trong thời gian từ tháng 1/2014 đến tháng 8/ 2015, chúng tôi đã tiến hành điều trị phẫu thuật cho 49 BN đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương, theo dõi và đánh giá chức năng gân Achilles cho 43 trường hợp sau phẫu thuật ít nhất 6 tháng, 6 trường hợp bệnh nhân không đến tái khám do thay đổi địa chỉ liên lạc. Kết quả nghiên cứu Theo thang điểm ATRS, kết quả ghi nhận chức năng gân Achilles sau mổ có điểm ATRS trung bình là 82,5 điểm, trong đó có 25 BN đạt kết quả tốt và rất tốt, 13 bệnh nhân đạt kết quả khá, 5 BN đạt kết quả trung bình, không ghi nhận bệnh nhân đạt kết quả kém. Kết luận Điều trị phẫu thuật đứt hoàn toàn gân Achilles đem lại kết quả khả quan cho người bệnh. Nguyen Moc Son SUMMARY Ngo Van Toan Do Van Minh Purpose Luu Danh Huy 1. To describe clinical characteristics of total Achilles tendon rupture. 2. To analysis functional outcome of surgical treatment in patient with total Achilles tendon rupture. Methods From 1/2014 to 12/2015, we carried out surgical treatment for 49 patients with total Achilles tendon rupture, follow up of 43 patients minium 6 and 6 patients lost of follow up. Results The overall functional outcome was good with the mean ATRS score of 82,5. Scores of 25 were excellent and good, 13 were fair, 5 was average. Conclusion Surgical treatment for total Achilles tendon rupture is a good option to restore Achilles functional outcome. Phần 3: Phẫu thuật chấn thương chung 165
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2016 ĐẶT VẤN ĐỀ bàn chân sau. Gân Achilles là gân lớn và chắc khỏe nhất của cơ - Bệnh nhân có tiền sử điều trị nội khoa viêm gân thể, hợp lại từ gân cơ bụng chân và cơ dép, có thể hợp Achilles. lại cùng gân cơ gan chân gầy.Gân gót cũng là gân chịu 1. Phương pháp nghiên cứu tải trọng lớn nhất cơ thể, có thể 10 lần trọng cơ thể khi chạy nhảy. Đứt gân Achilles chiếm tỷ lệ cao nhất trong Nghiên cứu được tiến hành theo phương pháp mô tả, tổng số các thương tích đứt gân nói chung, tỷ lệ đứt gân không nhóm chứng, theo dõi dọc, vừa hồi cứu vừa tiến cứu. Achilles dao động từ 2-18/ 100.000 dân. Chẩn đoán đứt Phẫu thuật điều trị đứt gân Achilles được chúng tôi gân Achilles do chấn thương không khó, nhưng dễ bị bỏ tiến hành gồm 3 nhóm: sót nếu thăm khám không chuyên khoa nên người bệnh – Phẫu thuật nối gân Achilles trực tiếp được chỉ định thường đến trong giai đoạn muộn, ảnh hưởng nghiêm cho những trường hợp đứt gân Achilles đến sớm và trọng đến khả năng sinh hoạt, lao động và chất lượng khoảng cách khuyết gân sau khi cắt lọc dưới 2 cm. cuộc sống người bệnh. Điều trị phẫu thuật đứt gân Achilles được ghi nhận là đem lại kết quả tốt cho người bệnh. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu chuyên đề này nhằm 2 mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và tổn thương của đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương. 2. Đánh giá kết quả điều trị các phương pháp phẫu thuật đứt hoàn toàn gân Achilles. – Phẫu thuật kéo dài gân Achilles theo kỹ thuật ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP V-Y được chỉ định cho những trường hợp đứt gân NGHIÊN CỨU Achilles đến muộn và khoảng cách khuyết gân sau khi cắt lọc từ 2-5 cm. 1. Đối tượng nghiên cứu Gồm 49 bệnh nhân (49 gân Achilles) được chẩn đoán xác định đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương, được điều trị bằng phẫu thuật tại bệnh viện Việt Đức trong thời gian từ tháng 1/2014 đến hết tháng 8/ 2015. Theo dõi và khám lại sau mổ ít nhất sau 6 tháng cho 43 trường hợp, 6 trường hợp không theo dõi được sau mổ. Tiêu chuẩn chọn bệnh: – Không phân biệt giới, tuổi, nơi sinh sống. – Được chẩn đoán xác định đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương dựa vào bệnh sử, triệu chứng – Phẫu thuật chuyển gân cơ gấp dài ngón 1 được chỉ định lâm sàng, tổn thương trên phim chụp cộng hưởng từ và cho những trường hợp đứt gân Achilles đến muộn, và tổn thương trong mổ. khoảng cách khuyết gân sau khi cắt lọc > 5cm. – Bệnh nhân được chỉ định và điều trị đứt hoàn toàn gân Achilles bằng phẫu thuật. – Bệnh nhân được theo dõi, khám lại, đánh giá sau phẫu thuật ít nhất 6 tháng. Tiêu chuẩn loại trừ: – Vết thương gân Achilles. – Bong điểm bám gót của gân Achilles. – Bệnh nhân có tiền sử can thiệp phẫu thuật vùng cổ 166
KẾT QUẢ BÀN LUẬN 1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu Như vậy, đứt hoàn toàn gân Achilles do chấn thương hay gặp ở độ tuổi trung niên,nam giới và thường gặp – Tuổi trung bình 40,2 tuổi; BN trẻ nhất 22 tuổi, BN nhất là do chấn thương thể thao. Điều này đã được ghi già nhất 68 tuổi. nhận bởi nhiều tác giả. Vị trí đứt gân Achilles thường – Tỷ lệ nam/ nữ là 2,8. Tỷ lệ chân trái/ chân phải: 29/20. gặp nhất là ở vị trí từ 2- 6cm trên điểm bám tận của gân – Nguyên nhân đứt gân Achilles: Chấn thương thể vào xương gót bởi đây là vùng được cấp máu ít nhất của thao: 25 BN (51.02%), tai nạn sinh hoạt: 17 BN gân và ở người trung niên, với sự thoái hóa của các sợi (34,69%), tai nạn lao động: 7 (14,29%). collagen cấu tạo nên gân càng làm tăng nguy cơ bị đứt. – Thời gian trung bình từ khi chấn thương đến khi điều Đứt gân Achille dễ chẩn đoán tuy vậy thường bị trị phẫu thuật là 35,4 ± 32,9 ngày. nhầm lẫn với bong gân cổ chân, bệnh nhân chỉ đến viện – Khoảng cách trung bình từ vị trí đứt đến điểm bám khám khi triệu chứng đau cấp tính giảm đi và giảm hoặc gót của gân Achilles: 2,9 ± 1; khoảng cách ngắn nhất mất vận động gấp gan chân sau một đợt điều trị nội khoa là 1 cm, dài nhất là 5,5 cm. ở nhà. – Phương pháp điều trị phẫu thuật: Khâu nối gân tận- Đứt gân Achille được ghi nhận tử thời Hypocrate, tuy tận: 24 BN (48,98%), kéo dài gân kỹ thuật V-Y: 23 BN nhiên phải đến năm 1888, ca mổđứt gân Achilles đầu tiên (46,94%), chuyển gân cơ gấp dài ngón 1: 2 BN (4,08%) mới được thực bởi phẫu thuật viên người pháp Gustave Polaillon [6]. Từ đóđến nay đã có nhiều kỹ thuật nối gân 2. Đánh giá chức năng được mô tả và đưa vào sử dụng trong lâm sàng, được – Điểm ATRS trung bình của BN là 82,51± 6,98, điểm chia thành 3 nhóm phương pháp chính: khâu nối gân thấp nhất là 66 điểm, điểm cao nhất là 98 điểm. trực tiếp, tạo hình gân Achilles và chuyển gân. Tuy nhiên Trong đó: do tổn thương giải phẫu phức tạp, vị trí đứt gân và tình Stt trạng bệnh nhân đến sớm hay muộn sau chấn thương nên Đánh giá Số BN Tỷ lệ % không có một kỹ thuật nào được coi là hoàn hảo cho điều 1 Rất tốt (91-100) 4 9,3% trị bệnh nhân đứt hoàn toàn gân Achilles. Bác sỹ có thể 2 Tốt (81-90) 21 48,84% phối hợp nhiều kỹ thuật phẫu thuật cùng lúc. 3 Khá (76-80) 13 30,23% Đánh giá chung về chức năng gân Achilles theo 4 Trung bình (50-75) 5 11,63% thang điểm ATRS ghi nhận điểm ATRS trung bình là 82,5 điểm, trong đó tỷ lệ BN sau phẫu thuật đứt hoàn 5 Kém (< 50) 0 0% toàn gân Achilles do chấn thương đạt kết quả tốt và rất 6 Tổng 43 100% tốt chiếm 58,1%, tỷ lệ BN đạt kết quả khá là 30,2% . – Đánh giá chức năng sau mổ đối với từng nhóm bệnh nhân: Số BN/số Theo dõi ATRS Kỹ thuật phẫu Điểm trung Tác giả gân Achil- sau mổ trung Stt Số BN thuật bình ATRS les (tháng) bình 1 Nối gân tận tận. 21 82,67±6,76 Dan và cs 162/162 43,2 81,7 2 Chuyển gân cơ gấp 21 82,19±7,48 Carmont và 35/35 49 89 dài ngón 1 cs 3 Kéo dài gân V-Y. 1 86±0 Maffuli và cs 26/26 98,4 88 4 Chung 43 82,51± 6,98 Kearney và 18/18 9 81 – Có 37/49 BN trước mổ thường xuyên tham gia chơi thể cs thao khi rảnh rỗi. Trong số này có 12 BN đã quay trở Nicklas và 42/42 24 90 lại chơi môn thể thao cũ, 11 BN chơi môn thể thao cũ cs với cường độ ít hơn hoặc chuyển môn thể thao mới nhẹ Chúng tôi 43/43 10,8 82,5 nhàng hơn và 14 BN trả lời sẽ không chơi lại thể thao Đã có nhiều nghiên cứu khác nhau đánh giá kết quả trong thời gian tới. điều trị phẫu thuật đứt hoàn toàn gân achilles. Mỗi tác – Các biến chứng sau mổ: Có 2 BN nhiễm trùng, 2 BN đứt lại gân giả có cách nhìn nhận riêng nhưng nhìn chung các tác Phần 3: Phẫu thuật chấn thương chung 167
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2016 giả đều ghi nhận điều trị phẫu thuật đem lại kết quả tốt. do tự ý bỏ bột đi lại sớm và 2 bệnh nhân bị nhiễm trùng Tỷ lệ BN được đánh giá tốt và rất tốt trong nghiên cứu của sau mổ. Trong 2 bệnh nhân này, 1 bệnh nhân do điều Dan là 78,9%; theo Metz là 81,2%; theo Lim là 81,8%. chỉnh đường máu không tốt, bệnh nhân còn lại do hoại Đánh giá chức năng gân Achilles sau phẫu thuật theo tử mép vết mổ và được thay băng xử trí muộn dẫn tới từng nhóm bệnh nhân bao gồm nhóm bệnh nhân được nhiễm trùng vết mổ. phẫu thuật khâu nối gân Achilles tận tận, nhóm bệnh nhân tạo hình gân Achilles kiểu V-Y và nhóm bệnh nhân KẾT LUẬN chuyển gân cơ gấp dài ngón cái chúng tôi nhận thấy sự chệnh lệch là không nhiều và không có sự khác biệt có Các phương pháp phẫu thuật điều trị đứt hoàn toàn ý nghĩa thống kê. gân Achilles do chấn thương không quá phức tạp, không có nhiều biến chứng và có kết quả điều trị khả quan, Các biến chứng sau phẫu thuật gân Achilles không đem lại hiệu quả tốt cho người bệnh. nhiều, trong đó có 2 bệnh nhân đứt lại gân nguyên nhân Tài liệu tham khảo 1. Waterston S., Squair J., Douglas AS et al. (1994). Changing internal consistency and convergent validity on patients with incidence of the achilles tendon rupture in Scotland. J. Bone acute achilles tendon ruptures. Health and Quality of Life Joint Surg Br. 81, 304. Outcomes. 10, 24-27. 2. Mafulli N. (1999), Current concepts review: rupture of the 5. Metz R., Kerkhoffs GM., Verleisdonk EJ. et al. (2008). Acute Achilles tendon. J. Bone Hoint Surg. Am., 81, 1019-1036.res achilles tendon rupture: minimally invasive surgery versus after balloon kyphoplasty. Kyphon Broch 2006;1-16. non operative treatment with immediate full weightbearing a randomized controlled trial. American Jourrnal of Sports 3. Dan B., Ingrid A., Leif ED. (2012). Acute achilles tendon Medicine. 36, 1688-1694. rupture. J Bone Joint Surg Am. 94, 1229-1233. 6. Lim J., Dalal R., Wassem M. (2001) Percutaneous vs open 4. Kearney R., Achten J., Lamb SE. et al. (2012). The achilles repair of the ruptured achilles tendon. Foot and Ankle tendon total rupture score: a study of responsiveveness, International. 22, 559-568. 168