Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân qua tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản và sự vận dụng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tác giả tập trung phân tích một cách hệ thống sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và giá trị lịch sử của nó, đồng thời chỉ ra sự vận dụng linh hoạt, sáng tạo của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân qua tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản và sự vận dụng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN QUA TÁC PHẨM TUYÊN NGÔN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG TA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Thái Thị Tuyết 1 1.Khoa Khoa học quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu Một TÓM TẮT Trong tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, C.Mác và Ph.Ăngghen đã luận chứng một cách khoa học về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và tuyên bố đây là lực lượng lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xoá bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xoá bỏ mọi chế độ áp bức bóc lột và xây dựng xã hội mới – xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Tuy nhiên, hiện nay, các thế lực thù địch ra sức xuyên tạc, bóp méo cho rằng giai cấp công nhân chỉ là những người có học vấn hạn chế nên chỉ có thể lật đổ chế độ cũ, chứ không thể xây dựng được một xã hội mới tốt đẹp, đồng thời nhấn mạnh vai trò đứng đầu đó phải thuộc về đội ngũ trí thức, những nhà khoa học, nhà tư tưởng,…Chính vì vậy, để giúp mọi người, đặc biệt là sinh viên có cách nhìn đúng đắn về vấn đề này, trong bài viết tác giả tập trung phân tích một cách hệ thống sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và giá trị lịch sử của nó, đồng thời chỉ ra sự vận dụng linh hoạt, sáng tạo của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay. Từ khóa: chủ nghĩa xã hội khoa học, giai cấp công nhân, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản ĐẶT VẤN ĐỀ Cách đây hơn 170 năm (1847 – 2023), C.Mác và Ph.Ăngghen, các nhà sáng lập thiên tài học thuyết của chủ nghĩa cộng sản khoa học, những lãnh tụ vĩ đại và người thầy của giai cấp công nhân thế giới đã khởi thảo tác phẩm bất hủ Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, là văn kiện có tính cương lĩnh của phong trào cộng sản. Tuyên ngôn đánh dấu sự trưởng thành của chủ nghĩa Mác sau một loạt công trình tìm tòi, khám phá, phát hiện trước đó. Vừa là một tác phẩm lý luận, vừa là một bản tuyên ngôn chính trị, Tuyên ngôn đã trình bày cô động, có hệ thống nhiều vấn đề lý luận cơ bản nhất. Trong đó, việc phát hiện ra những nguyên lý của chủ nghĩa xã hội khoa học mà trước hết là sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen đã biến chủ nghĩa xã hội từ không tưởng trở thành khoa học. Nhận thức một cách đầy đủ, sâu sắc và vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa xã hội khoa học được nêu trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, đặc biệt là tư tưởng về sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân, giai cấp công nhân Việt Nam mà đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam vượt qua những thử thách, giành thắng lợi hoàn toàn trong các cuộc đấu tranh chống xâm lược và đạt được những thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 800
Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, có nhiều ý kiến khác nhau về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Một số ý kiến cho rằng, xét về mặt lý thuyết thì giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam, nhưng thực tế hiện nay, trình độ của giai cấp công nhân còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu, nên chưa thể là lực lượng lãnh đạo cách mạng. Có ý kiến đề nghị xem lại nội dung xác định giai cấp công nhân là cơ sở chính trị – xã hội vững chắc của Đảng và Nhà nước, như vậy, giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức có phải là cơ sở chính trị – xã hội vững chắc của Đảng và Nhà nước hay không?.... Do đó, việc tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản của C.Mác và Ph.Ăngghen, đặc biệt là tư tưởng về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đánh giá đúng thực trạng tình hình, xác định rõ vai trò, vị trí của giai cấp công nhân, trên cơ sở đó đề ra các quan điểm về nhiệm vụ và giải pháp để tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân trong giai đoạn hiện nay là một yêu cầu vừa có tính cơ bản, vừa rất cấp bách, đáp ứng mong đợi của toàn Đảng, của giai cấp công nhân và toàn xã hội. NỘI DUNG 1. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân qua tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản C.Mác và Ph.Ăngghen đã dùng nhiều thuật ngữ khác nhau để nói về giai cấp công nhân như: giai cấp vô sản, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại, giai cấp công nhân đại công nghiệp... như những cụm từ đồng nghĩa để biểu thị một khái niệm: Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình hình thành và phát triển của nền công nghiệp hiện đại, với nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội hóa ngày càng cao; là lực lượng sản xuất cơ bản, tiên tiến, trực tiếp hoặc tham gia vào quá trình sản xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Giai cấp công nhân ra đời và phát triển cả về số lượng và chất lượng cùng với sự phát triển của đại công nghiệp vì nó là con đẻ của nền đại công nghiệp, quyết định sự phát triển của công nghiệp. Vào thời kỳ tiền tư bản chủ nghĩa, công nhân chỉ là một lực lượng khá mỏng và không ổn định về số lượng, để đáp ứng được nhu cầu cần nhiều nhân công, giai cấp tư sản đã làm mọi cách để tước hết tư liệu của các giai cấp, tầng lớp khác trong xã hội dưới các hình thức khác nhau. Với vô số thủ đoạn tàn nhẫn, giai cấp tư sản đã thực hiện được ý đồ của mình, biến phần đông dân số thành giai cấp vô sản, không còn cách nào khác, để duy trì sự tồn tại của mình chỉ còn cách bán sức lao động cho nhà tư bản. Do đó, chỉ trong một thời gian ngắn sau, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp đã gây nên một sự biến động sâu sắc, giai cấp công nhân chiếm số lượng áp đảo các thành phần trong xã hội và đã hình thành nên giai cấp công nhân. Giai cấp vô sản bao gồm nhiều thành phần trong xã hội như nhà tiểu công nghiệp, tiểu thương nghiệp, thợ thủ công, nông dân,... C.Mác và Ph.Ăngghen viết: “Những nhà tiểu công nghiệp, tiểu thương nghiệp và người thực lợi nhỏ, thợ thủ công và nông dân là những tầng lớp dưới của tầng lớp trung đẳng xưa kia, đều rơi xuống hàng ngũ giai cấp vô sản, một phần vì số vốn ít ỏi của họ không đủ cho phép họ quản lý những xí nghiệp đại công nghiệp, nên họ bị sự 801
cạnh tranh của bọn tư bản lớn hơn đánh bại, một phần vì sự khéo léo nhà nghề của họ bị những phương pháp sản xuất mới làm giảm giá trị đi. Thành thử giai cấp vô sản được tuyển mộ trong tất cả các giai cấp của dân cư”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995) Tuy nhiên, trong tất cả các giai cấp hiện đang đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô sản là giai cấp thực sự cách mạng. Tất cả các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại công nghiệp, còn giai cấp vô sản là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp. Điều này được C.Mác và Ph.Ăngghen chỉ rõ trong Tuyên ngôn: “Các tầng lớp trung đẳng là những nhà tiểu công nghiệp, tiểu thương, thợ thủ công và nông dân, tất cả đều đấu tranh chống giai cấp tư sản để cứu lấy sự sống còn của họ với tính cách là những tầng lớp trung đẳng. Cho nên họ không cách mạng mà bảo thủ. Thậm chí, hơn thế nữa, họ lại là phản động: họ tìm cách làm cho bánh xe lịch sử quay ngược trở lại. Nếu họ có thái độ cách mạng thì cũng chỉ trong chừng mực là họ thấy họ sẽ phải rơi vào hàng ngũ giai cấp vô sản”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995). Trong khi đó, giai cấp vô sản và phong trào của nó lại là phong trào độc lập cho khối đại đa số, mưu cầu lợi ích cho khối đại đa số. Tuyên ngôn cũng lý giải những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Sở dĩ giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử đó là do những điều kiện khách quan và chủ quan của nó quy định. Điều kiện khách quan: C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng, do địa vị kinh tế - xã hội không những đã làm cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp tiên tiến nhất, có tinh thần đoàn kết, tổ chức chặt chẽ nhất mà còn là giai cấp cách mạng triệt để nhất. Tính chất tiên tiến của giai cấp vô sản thể hiện ở chỗ giai cấp vô sản vượt lên trên các tầng lớp bóc lột khác đang đối lập với giai cấp tư sản, vì tất cả các giai cấp đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại công nghiệp, còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp. Họ là đại biểu cho phương thức sản xuất mới, là giai cấp đang nắm tương lai trong tay, đại công nghiệp càng phát triển, giai cấp này càng trưởng thành vì nó là giai cấp gắn liền với lực lượng sản xuất tiên tiến nhất dưới chủ nghĩa tư bản. Hơn nữa, giai cấp tư sản đã cung cấp cho giai cấp vô sản những tri thức của nền sản xuất hiện đại. C.Mác và Ph.Ăngghen đã chỉ rõ, vì giai cấp tư sản luôn sống trong một trạng thái chiến tranh không ngừng, để chống lại quý tộc, một bộ phận của chính ngay giai cấp tư sản và giai cấp tư sản của tất cả các nước ngoài. Trong các cuộc đấu tranh ấy, giai cấp tư sản đã kêu gọi giai cấp vô sản và yêu cầu họ giúp sức và do đó, lôi cuốn họ vào phong trào chính trị. Vì thế, giai cấp tư sản đã cung cấp cho giai cấp vô sản những tri thức mới, nghĩa là những vũ khí chống lại bản thân nó. Thậm chí một bộ phận nhỏ của giai cấp thống trị tách ra khỏi giai cấp này và đi theo giai cấp cách mạng, cùng với giai cấp vô sản thực hiện sứ mệnh thúc đẩy sự vận động lịch sử sang giai đoạn mới. Tính chất đoàn kết, có tổ chức chặt chẽ của giai cấp vô sản có cơ sở sâu xa từ những đòi hỏi tất yếu về kỹ thuật và tổ chức sản xuất của nền đại công nghiệp. C.Mác và Ph.Ăngghen chỉ rõ: “Sự phát triển của nền đại công nghiệp không những đã làm tăng thêm những người vô sản, mà còn tập hợp họ lại thành những khối quần chúng lớn hơn; lực lượng của những người vô sản tăng thêm và họ thấy rõ lực lượng của mình hơn”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995). Mặt 802
khác, tư bản ở ngành nào, lĩnh vực nào cũng bốc lột công nhân, khiến cho lợi ích và điều kiện sinh hoạt của những người vô sản dần dần trở nên ngang bằng nhau. Thêm vào đó, việc tăng thêm phương tiện giao thông do đại công nghiệp tạo ra giúp công nhân các địa phương tiếp xúc với nhau dễ dàng hơn, sự đoàn kết giữa họ chặt chẽ hơn. Bản chất cách mạng của giai cấp vô sản, một mặt do giai cấp này đại biểu cho lực lượng sản xuất mới – nhân tố cách mạng trong nền sản xuất xã hội, nên hơn ai hết, họ là những người được rèn luyện về tính kỷ luật, có tri thức, có ý thức chính trị. Mặt khác, do bản chất áp bức, bóc lột tàn bạo của giai cấp tư sản đối với giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen chỉ rõ: “Một khi người thợ đã bị chủ xưởng bóc lột và được trả tiền công rồi thì anh ta lại trở thành miếng mồi cho những phần tử khác trong giai cấp tư sản: chủ nhà cho thuê, chủ hiệu bán lẻ, kẻ cho vai nặng lãi...”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995). Muốn cải thiện tình hình, họ chỉ có con đường đấu tranh. Trong cuộc đấu tranh ấy, những người vô sản chẳng có gì là của mình để bảo vệ cả, họ phải phá hủy những gì, từ trước đến nay vẫn bảo đảm và bảo vệ chế độ tư hữu. Trong cuộc đấu tranh với giai cấp tư sản, họ không có gì để mất, ngoài xiềng xích bốc lột của giai cấp tư sản. Chính vì vậy, trong Tuyên ngôn, C.Mác và Ph.Ăngghen khẳng định rong tất cả các giai cấp, hiện đang đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô sản là giai cấp thực sự cách mạng. Cùng với việc luận giải những điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Tuyên ngôn của Đảng cộng sản cũng đã làm sáng tỏ những nhân tố chủ quan bảo đảm cho giai cấp công nhân thực hiện và hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Nhân tố quan trọng hàng đầu là vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản. Trong tác phẩm này, C.Mác và Ph.Ăngghen đã luận giải một cách khoa học và thực tiễn mối quan hệ giữa Đảng cộng sản và giai cấp công nhân. Hai ông cho rằng: “về mặt thực tiễn, những người cộng sản là bộ phận kiên quyết trong các đảng công nhân ở tất cả các nước, là bộ phận luôn luôn thúc đẩy phong trào tiến lên, về mặt lý luận, họ hơn bộ phận còn lại của giai cấp vô sản ở chỗ là họ hiểu rõ những điều kiện, tiến trình và kết quả chung của phong trào vô sản”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995) Với tư cách là đội tiền phong, là người lãnh đạo phong trào công nhân, đảng cộng sản có vai trò to lớn: đó là tổ chức những người vô sản thành giai cấp, lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản, giai cấp vô sản giành lấy chính quyền. Vì vậy, đảng cộng sản là nhân tố quyết định việc thực hiện và hoàn thành sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân. Tóm lại, về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản được C.Mác và Ph.Ăngghen khẳng định: Giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản như là một tất yếu lịch sử bởi giai cấp tư sản không những đã rèn những vũ khí sẽ giết mình; nó còn tạo ra những người sử dụng vũ khí ấy chống lại nó, đó là những công nhân hiện đại, những người vô sản. Để tổ chức thành giai cấp thống trị, giai cấp vô sản phải lật đổ giai cấp tư sản: “Giai cấp vô sản thiết lập sự thống trị của mình bằng cách dùng bạo lực lật đổ giai cấp tư sản”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995). Và giai cấp vô sản dùng bạo lực tiêu diệt những quan hệ sản xuất cũ, thì đồng thời với việc tiêu diệt những quan hệ sản xuất ấy, nó cũng tiêu diệt luôn những điều kiện tồn tại của sự đối kháng giai cấp, nó tiêu diệt các giai cấp nói chung và cũng do đấy, tiêu diệt cả sự thống trị của chính nó với tư cách là một giai cấp. Giai cấp vô sản phải xóa bỏ xã hội cũ: “Những người vô sản chẳng có gì là của mình để bảo vệ cả, họ phải phá hủy hết thảy những 803
cái gì, từ trước đến nay vẫn bảo đảm và bảo vệ chế độ tư hữu” và “làm nổ tung toàn bộ cái thượng tầng kiến trúc bao gồm những tầng lớp cấu thành xã hội quan phương”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995). Bên cạnh đó, giai cấp vô sản phải làm đồng thời một nhiệm vụ nữa là xây dựng một xã hội tốt đẹp theo nguyện vọng của toàn thể nhân loại, thay cho xã hội tư sản cũ với những giai cấp và đối kháng giai cấp của nó, sẽ xuất hiện một liên hợp, trong đó sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người. Bằng những phân tích hết sức tài tình, khéo léo, hai ông đã chứng minh cho sự diệt vong tất yếu của giai cấp tư sản. Các ông cho rằng giai cấp tư sản không có khả năng tiếp tục làm tròn vai trò giai cấp thống trị của mình trong xã hội và buộc toàn xã hội phải chịu theo điều kiện sinh sống của giai cấp mình, coi đó là một quy luật chi phối tất cả. Nếu nó không thể thống trị được nữa, vì nó không thể bảo đảm cho người nô lệ của nó ngay cả một mức sống nô lệ. Xã hội không thể sống dưới sự thống trị của giai cấp tư sản nữa, như thế có nghĩa là sự tồn tại của giai cấp tư sản không còn tương dung với sự tồn tại của xã hội nữa. và hệ quả là “giai cấp tư sản sản sinh ra một người đào huyệt chôn chính nó. Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”(C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4, 1995) 2. Giá trị lịch sử những luận điểm về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản Việc phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một bước tiến quan trọng trong lý luận chính trị và đây là một luận thuyết quan trọng của chủ nghĩa xã hội khoa học mà C.Mác và Ph.Ăngghen chỉ ra. Trong khi các trào lưu tư tưởng chính trị khác không nhìn thấy vai trò của giai cấp vô sản, không nhận thấy ở giai cấp này một tính chủ động lịch sử nào, một cuộc vận động chính trị nào của bản thân giai cấp vô sản cả, thì lần đầu tiên, trong Tuyên ngôn, C.Mác và Ph.Ăngghen đã luận chứng một cách khoa học về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và tuyên bố đây là lực lượng lãnh đạo nhân dân đấu tranh xoá bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xoá bỏ mọi chế độ áp bức bóc lột và xây dựng xã hội mới – xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Nhận định của C.Mác và Ph.Ăngghen về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong Tuyên ngôn có giá trị khoa học và giá trị chỉ đạo thực tiễn hết sức to lớn đối với phong trào cộng sản và và công nhân quốc tế từ khi Tuyên ngôn ra đời đến nay. Những năm gần đây, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế tạm thời lâm vào thoái trào do ảnh hưởng của sự sụp đổ của chế độ xã hôi chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu. Trong điều kiện đó, nhiều luận điểm của những kẻ cơ hội chính trị được tung ra có nội dung phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, nhằm chống lại chủ nghĩa Mác. Tuy nhiên, nếu xét về phương diện lý luận và thực tiễn, chúng ta vẫn có thể lý giải giá trị và sức sống của những luận thuyết về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân như sau: Một là, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bắt nguồn từ những điều kiện khách quan và như là một kết quả tất yếu khách quan của quá trình phát triển chủ nghĩa tư bản, do đó nó sẽ không thể mất đi dù phong trào cộng sản và công nhân tạm thời thoái trào. Lịch sử thế giới đã từng chứng kiến phong trào công nhân bị đàn áp, bị khủng bố sau cách mạng Tháng Hai và Tháng Sáu năm 1848 ở Đức, Pháp, Bỉ, Áo, Hung...Phong trào công nhân cũng đã từng bị dìm trong biển máu của sự trả thù tàn khốc của các thế lực tư sản phản động quốc 804
tế sau Công xã Pari (1871). Sau những thất bại, đổ vỡ, phong trào công nhân đã khôi phục, tiếp tục khẳng định vị thế của mình. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân đã được chứng minh hùng hồn bằng thắng lợi của cuộc Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga vĩ đại, cùng với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế trong và sau chiến tranh thế giới lần thứ hai. Hai là, mặc dù chủ nghĩa tư bản hiện đại đã có những thay đổi lớn so với thời kỳ C.Mác và Ph.Ăngghen cho ra đời tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, song xét về bản chất giai cấp, mâu thuẫn cơ bản về bản chất giai cấp và lợi ích giai cấp trong xã hội tư bản vẫn không hề thay đổi. Việc xã hội hóa một phần tư liệu sản xuất, việc cổ phần hóa các công ty, việc bán cổ phiếu và một số công nhân có cổ phần, việc tăng quỹ phúc lợi công cộng và phát triển các dịch vụ xã hội ở một số nước tư bản chủ nghĩa là thành quả đấu tranh của giai cấp công nhân chứ không phải xuất phát từ lòng nhân đạo của các nhà tư sản. Mặt khác, những điều chỉnh đó vẫn không đưa xã hội tư bản vượt qua khỏi khuôn khổ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa mà chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản vẫn là nền tảng, giữ vai trò thống trị xã hội. Xét về phương diện giai cấp thì lợi ích cơ bản của giai cấp công nhân vẫn đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản. Về địa vị, giai cấp công nhân vẫn là giai cấp làm thuê, vẫn bị bóc lột giá trị thặng dư. Hơn nữa, khoảng cách thu nhập giữa tư sản và công nhân là một trời một vực. Mâu thuẫn giai cấp và đấu tranh giai cấp giữa công nhân và tư sản vẫn tiếp tục diễn ra ớ các nước tư bản chủ nghĩa. Ba là, ngày nay do khoa học, công nghệ phát triển, kinh tế tri thức ngày càng giữ vai trò lớn ở các nước tư bản phát triển, nhưng số lượng công nhân không giảm xuống mà có xu hướng tăng lên không ngừng. Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và Ngân hàng Thế giới (WB), vào năm 1900 có 80 triệu công nhân trên thế giới, năm 1990 có tới 615 triệu, đến năm 1998 có tới 800 triệu, năm 2014, trên thế giới hiện có 1.540 triệu trong tổng số gần 3.300 triệu người lao động của thế giới hiện nay. (Nguyễn An Ninh (2018). Những nhận thức mới về giai cấp công nhân hiện nay. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/- /2018/819840/nhung-nhan-thuc-moi-ve-giai-cap-cong-nhan-hien-nay*.aspx). Cũng theo ILO, dự báo về số lượng nhóm này, năm 2018 sẽ là 1.702 triệu người. Giai cấp công nhân không chỉ tăng về số lượng, mà còn tăng cả về chất lượng nhờ quá trình công nhân hóa trí thức và trí thức hóa công nhân. Bốn là, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân gắn liền với sứ mệnh của các Đảng Cộng sản, Đảng công nhân. Việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân phụ thuộc vào vai trò lãnh đạo của các đảng mácxít chân chính. Thành công và thất bại của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế càng chứng minh tầm quan trọng có ý nghĩa quyết định của việc phải thường xuyên xây dựng, chỉnh đốn đảng trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, lối sống của người đảng viên. Chỉ có đảng nào biết vận dụng và phát triển sáng tạo lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của từng quốc gia, dân tộc, mới lãnh đạo được giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình. Như vậy, với việc luận chứng về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đã có tầm vóc to lớn và giá trị bền vững đối với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. 805
3. Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong giai đoạn hiện nay Nhận thức một cách sâu sắc, đầy đủ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, từ khi thành lập đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn vận dụng một cách sáng tạo những nguyên lý trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, đặc biệt là tư tưởng về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị cần quan tâm xây dựng và phát triển toàn diện giai cấp công nhân Việt Nam cả về số lượng và chất lượng để giai cấp công nhân có thể hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Qua 35 năm đổi mới, 13 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa X về “Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (1/2021) xác định: “xây dựng giai cấp công nhân hiện đại, lớn mạnh; nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kĩ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cho giai cấp công nhân. Chăm lo đời sống vật chất tinh thần, nhà ở và phúc lợi xã hội cho công nhân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân. Đổi mới tổ chức và hoạt động của công đoàn phù hợp với cơ cấu lao động, nhu cầu, nguyện vọng của công nhân và yêu cầu hội nhập quốc tế, tập trung làm tốt vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân, tập thể công nhân. Định hướng, quản lý tốt sự ra đời, hoạt động của các tổ chức của công nhân tại doanh nghiệp ngoài tổ chức công đoàn hiện nay”(Đảng Cộng sản Việt Nam, 2021). Để thực hiện chủ trương này, Đại hội đã nghiêm túc xác định rõ sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân, đánh giá đúng thực trạng, tình hình giai cấp công nhân hiện nay, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm xây dựng giai cấp công nhân ngày càng vững mạnh, cụ thể như sau: Thứ nhất, về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam Trong thời kỳ đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định rõ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân: “là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, lực lượng nòng cốt trong liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng”. (Văn kiện Đảng toàn tập, 2008) Thứ hai, xác định thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay Qua 37 năm đổi mới, cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giai cấp công nhân nước ta đã có những chuyển biến quan trọng, tăng nhanh về số lượng, đa dạng về cơ cấu, chất lượng được nâng lên, đã hình thành ngày càng đông đảo bộ phận công nhân trí thức; đang tiếp tục phát huy vai trò là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế; có nhiều cố gắng để phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt trong liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng. 806
Tuy nhiên, sự phát triển của giai cấp công nhân chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng, cơ cấu và trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế; thiếu nghiêm trọng các chuyên gia kỹ thuật, cán bộ quản lý giỏi, công nhân lành nghề; đa phần công nhân từ nông dân, chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thống. Một bộ phận công nhân chậm thích nghi với cơ chế thị trường. Địa vị chính trị của giai cấp công nhân chưa thể hiện đầy đủ. Giai cấp công nhân còn hạn chế về phát huy vai trò nòng cốt trong liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng. Giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị của công nhân không đồng đều, sự hiểu biết về chính sách, pháp luật còn nhiều hạn chế. Tỉ lệ đảng viên và cán bộ lãnh đạo xuất thân từ công nhân còn thấp. Một bộ phận công nhân chưa thiết tha phấn đấu vào Đảng và tham gia hoạt động trong các tổ chức chính trị – xã hội. Nhìn tổng quát, lợi ích một bộ phận công nhân được hưởng chưa tương xứng với những thành tựu của công cuộc đổi mới và những đóng góp của chính mình; việc làm, đời sống vật chất và tinh thần của công nhân đang có nhiều khó khăn, bức xúc, đặc biệt là ở bộ phận công nhân lao động giản đơn tại các doanh nghiệp của tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. 4. Một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong giai đoạn hiện nay Để phát huy những mặt tích cực, khắc phục những mặt yếu kém trong việc xây dựng giai cấp công nhân, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp, tập trung vào những vấn đề cơ bản và cấp bách nhất. Những nội dung chính của những nhiệm vụ và giải pháp đó là: - Một là, tiếp tục nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về giai cấp công nhân trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế. Thông qua đó, cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn, để đề ra chủ trương, giải pháp xây dựng giai cấp công nhân phát triển toàn diện trong thời kỳ mới. - Hai là, đẩy mạnh và nâng cao chất lượng đào tạo nghề, từng bước trí thức hóa giai cấp công nhân. Để thực hiện nhiệm vụ này, Đảng ta cần tập trung vào các công việc sau: + Đẩy mạnh đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cho công nhân, đặc biệt là công nhân trẻ, công nhân từ nông dân, công nhân nữ, nhằm phát triển về số lượng, bảo đảm về chất lượng, hợp lý hóa về cơ cấu, để nước ta có một đội ngũ công nhân có trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp ngày càng cao, có khả năng tiếp thu nhanh và làm chủ công nghệ mới, nâng cao năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả sản xuất kinh doanh. + Quan tâm quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng những nhà kinh doanh có tài, có đức, các nhà quản lý giỏi và các cán bộ khoa học – kỹ thuật xuất thân từ công nhân có trình độ cao, có khả năng tiếp cận với công nghệ và phương thức kinh doanh hiện đại trong nền kinh tế thị trường, hội nhập. Chú trọng đào tạo đội ngũ công nhân trong các dân tộc thiểu số, ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Chú trọng đào tạo và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy nghề. 807
+ Có chính sách để các thành phần kinh tế tham gia đầu tư đào tạo nghề với phương tiện kỹ thuật hiện đại. Có chính sách khuyến khích liên kết các cơ sở đào tạo nghề và các doanh nghiệp trong đào tạo, đào tạo lại. - Ba là, quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ chính trị, ý thức giai cấp, tinh thần dân tộc cho giai cấp công nhân. Đây là một nhiệm vụ rất cơ bản, quan trọng trong xây dựng giai cấp công nhân. Do đó, cần đẩy mạnh các biện pháp: + Tạo mọi điều kiện thuận lợi để nâng cao trình độ chính trị, ý thức giai cấp và bản lĩnh chính trị, ý thức công nhân, tinh thần dân tộc, gắn bó thiết tha với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, với chế độ xã hội chủ nghĩa. + Động viên tinh thần vượt khó, ý chí vươn lên thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, phấn đấu vươn lên ngang tầm thời đại trong điều kiện phát triển kinh tế tri thức và hội nhập kinh tế quốc tế, quyết tâm chiến thắng trong cạnh tranh, tinh thần đấu tranh xây dựng, tác phong công nghiệp và kỹ luật lao động, lương tâm nghề nghiệp...cho công nhân. + Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng và hoạt động của tổ chức công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đối với công tác tuyên truyền, giáo dục trong công nhân; đảm bảo định hướng thống nhất nội dung và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục từ Trung ương đến địa phương, cơ sở. + Nhà nước đầu tư và có chính sách ưu đãi, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư xây dựng và hoạt động của các nhà văn hóa lao động, nhà văn hóa thanh niên, câu lạc bộ công nhân, hệ thống truyền thông đại chúng, nơi sinh hoạt của tổ chức đảng, tổ chức công đoàn thanh niên, phụ nữ ở các khu công nghiệp tập trung. - Bốn là, bổ sung, sửa đổi, xây dựng và thực hiện nghiêm hệ thống chính sách, pháp luật để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho công nhân. Điều này đòi hỏi Đảng và Nhà nước cần phải: + Rà soát, bổ sung, sửa đổi, xây dựng các chính sách, pháp luật về lao động, việc làm và đời sống vật chất, tinh thần, nâng cao thể chất cho công nhân, tập trung trước hết vào những chính sách liên quan trực tiếp đến những vấn đề bức xúc đang đặt ra về việc làm và đời sống của công nhân. + Bổ sung, sửa đổi, xây dựng các chính sách để phát huy các nguồn lực và trách nhiệm của Nhà nước, người sử dụng lao động, các tổ chức chính trị – xã hội, của toàn xã hội và của công nhân trong việc chăm lo cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho công nhân tương xứng với năng suất lao động và những đóng góp của công nhân. Nhà nước có chính sách đầu tư cho các tỉnh, thành phố để xây dựng nhà ở và các công trình phúc lợi công cộng cho công nhân. + Đề cao trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc chăm lo lợi ích, đời sống vật chất, tinh thần cho công nhân; tính tự giác của người sử dụng lao động và của công nhân trong thực hiện chính sách, pháp luật. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Nhà nước, tổ chức công đoàn và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong doanh nghiệp; có chế tài xử lý nghiêm các tổ chức và cá nhân vi phạm. - Năm là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của tổ chức công đoàn và các tổ chức chính trị – xã hội trong xây dựng giai cấp công nhân. Vì vậy, Đảng ta cần tập trung giải quyết những vấn đề sau: 808
+ Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng trong xây dựng giai cấp công nhân. + Tiếp tục đổi mới, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong các doanh nghiệp. + Xây dựng tổ chức công đoàn lớn mạnh, phát huy vai trò của công đoàn trong xây dựng giai cấp công nhân. + Đổi mới mạnh mẽ tổ chức, nội dung và phương thức hoạt động của tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp. + Đối mới và nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh và Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam trong các doanh nghiệp. KẾT LUẬN Từ khi ra đời cho đến nay, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản vẫn tỏ rõ giá trị và sức sống của nó, mãi mãi là ngọn cờ dẫn dắt giai cấp công nhân trên toàn thế giới tiến bước trên con đường giải phóng mình. Sự ra đời của tác phẩm vĩ đại này đã chứng minh cho sự trưởng thành của giai cấp công nhân thế giới, đánh dấu sự hình thành về cơ bản lý luận của chủ nghĩa Mác, bao gồm ba bộ phận hợp thành của nó, đó là: triết học, kinh tế chính trị học và chủ nghĩa xã hội khoa học. Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản còn là cương lĩnh chính trị, là kim chỉ nam cho hành động của toàn bộ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản là ngọn cờ dẫn dắt giai cấp công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, giải phóng loài người vĩnh viễn thoát khỏi mọi áp bức, bốc lột giai cấp, bảo đảm cho loài người thực sự sống trong hòa bình, tự do và hạnh phúc. Đánh giá ý nghĩa Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đối với phong trào cách mạng của giai cấp công nhân, V.I.Lênin viết: “Cuốn sách nhỏ ấy có giá trị bằng hàng bô sách; tinh thần của nó, đến bây giờ, vẫn cổ vũ và thúc đẩy toàn thể giai cấp vô sản có tổ chức và đang chiến đấu của thế giới văn minh”(V.I.Lênin, tập 2, 2005) Nhận thức một cách sâu sắc, đầy đủ và vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa xã hội khoa học được nêu trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, đặc biệt là tư tưởng về sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định vai trò sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam: “Chỉ có giai cấp công nhân là dũng cảm nhất, cách mạng nhất, luôn luôn gan gốc đương đầu với bọn đế quốc thực dân. Với lý luận cách mạng tiên phong và kinh nghiệm của phong trào vô sản quốc tế, giai cấp công nhân ta đã tỏ ra và người lãnh đạo xứng đáng và đáng tin cậy nhất của nhân dân Việt Nam”(Hồ Chí Minh, tập 10, 2000) Như vậy, sự ra đời của Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đã tác động mạnh mẽ tới việc dương cao ngọn cờ chiến đấu của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, trong đó có những người cộng sản Việt Nam. Trong sự nghiệp đổi mới đất nước hiện nay, chúng ta càng phải nhận thức sâu sắc hơn những nội dung quan trọng trong tác phẩm này, đặc biệt là tư tưởng về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc nhận thức và làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam trong 809
công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa với nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân; tất cả vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, Học viện chính trị quân sự (2007). 160 năm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021). Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật. 3. C.Mác và Ph.Ăngghen, tập 4 (1995). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật. 4. Trần Thị Kim Cúc (2008). Góp phần nghiên cứu giá trị và sức sống trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật. 5. Học viện chính trị quân sự (2008). Học thuyết Mác và con đường cách mạng Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật. 6. Lênin Toàn tập, tập 2 (2005). Nxb. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự Thật. 7. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 10 (2000). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự Thật. 8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự Thật. 9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2008). Văn kiện Đảng toàn tập. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự Thật. 10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự Thật. 11. Nguyễn An Ninh (2018). Những nhận thức mới về giai cấp công nhân hiện nay. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/819840/nhung-nhan-thuc-moi-ve- giai-cap-cong-nhan-hien-nay*.aspx 810