intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tăng cường ứng dụng thực tiễn trong dạy học toán cao cấp cho khối ngành Kinh tế ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

9
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Tăng cường ứng dụng thực tiễn trong dạy học toán cao cấp cho khối ngành Kinh tế ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội trình bày cơ sở xác định nội dung dạy học môn Toán cao cấp tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội; Vai trò của Toán cao cấp đối với ngành Kinh tế.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tăng cường ứng dụng thực tiễn trong dạy học toán cao cấp cho khối ngành Kinh tế ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội

  1. Journal of educational equipment: Applied research, Volume 1, Issue 302 (December 2023) ISSN 1859 - 0810 Tăng cường ứng dụng thực tiễn trong dạy học toán cao cấp cho khối ngành Kinh tế ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Nguyễn Ngọc Linh*, Lê Thị Hương*, Đoàn Thị Thanh Huyền*, Đàm Thanh Tuấn* *ThS. Khoa Khoa học đại cương – Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Received: 12/10/2023; Accepted: 22/10/2023; Published: 30/10/2023 Abstract: In universities and colleges, the goal of teaching mathematics to students is to help students improve their thinking ability and know how to apply mathematics as a tool to solve practical professional problems right in the classroom. training process as well as when entering real work. Therefore, when building a subject program, the top issue is determining what content needs to be taught, what to teach, and what teaching methods are most effective to help students quickly and easily implement them. job after graduation. This article analyzes the basis for determining the content of teaching advanced mathematics associated with practice at Hanoi University of Natural Resources and Environmen Keywords: Teaching advanced mathematics, practical applications, Economics major 1.Đặt vấn đề nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế Trong các trường đại học, cao đẳng, các học viện, và cách mạng khoa học công nghệ. Do đó, các nội việc dạy học môn toán cho SV với mục đích chính là dung kiến thức Toán cần phải trang bị cho SV khối giúp SV nâng cao khả năng tư duy và biết vận dụng ngành kinh tế: Toán Cao cấp, Xác suất – Thống kê, toán học như là công cụ để giải quyết các vấn đề thực Quy hoạch tuyến tính, Thống kê Toán, các chỉ tiêu tiễn nghề nghiệp ngay trong quá trình đào tạo cũng phân tích kinh tế chủ yếu,... hướng đến trang bị các như khi bước vào công việc thực tế. Do đó, khi xây kiến thức . dựng chương trình môn học, vấn đề hàng đầu là cần Môn học Toán cao cấp, thuộc khối kiến thức cơ phải xác định đâu là nội dung cần dạy, dạy cái gì và sở, nhằm trang bị cho SV tri thức khoa học, phương biện pháp giảng dạy nào hiệu quả nhất để giúp SV pháp luận nghiên cứu, các kĩ năng, kĩ xảo của môn nhanh chóng và dễ dàng thực hiện công việc sau khi Toán cao cấp, góp phần nâng cao khả năng kết nối ra trường. với môn học chuyên ngành của SV, giúp SV giải một 2.Nội dung nghiên cứu số bài toán liên quan đến thực tế và là công cụ hỗ trợ 2.1.Cơ sở xác định nội dung dạy học môn Toán cao đắc lực cho các môn học chuyên ngành. cấp tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường 2.2. Vai trò của Toán cao cấp đối với ngành Kinh tế Hà Nội Môn học TCC là một môn thuộc khối kiến thức Một trong những nhiệm vụ hàng đầu của Trường cơ bản và ngày nay các kiến thức thuộc về mảng này Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội trong đã thâm nhập vào hầu hết các lĩnh vực và các ngành giai đoạn hiện nay là đào tạo nguồn nhân lực phục khoa học khác nhau. Đây là một trong những học vụ công tác quản lý, thực hiện các nhiệm vụ chuyên phần quan trọng của khối kiến thức cơ bản mà Bộ môn, nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao công nghệ Giáo dục và Đào tạo đã quy định là môn học bắt buộc về lĩnh vực tài nguyên và môi trường, khí tượng thủy đối với SV khối ngành Kinh tế, Kỹ thuật, Y Dược, văn đáp ứng  yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, Hóa, Môi trường… hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc Hơn nữa, bên cạnh việc trang bị các kiến thức cơ tế dưới tác động của biến đổi khí hậu. Trên tinh thần bản cho nhiều môn học cơ sở và chuyên ngành của đó, mục tiêu của nhà trường là đào tạo ra những con khối Kinh tế như: Kinh tế vi mô, Kinh tế vĩ mô, Kinh người có phẩm chất, trí tuệ, sức lực và trách nhiệm tế lượng,… và rèn luyện các kỹ năng cơ bản mang với đất nước; có đủ năng lực, trình độ để thực hiện tính toán học như: khái quát hóa, đặc biệt hóa, mô các nhiệm vụ chuyên môn, quản lý trong lĩnh vực tài hình hóa, phát hiện và giải quyết vấn đề… thì việc nguyên môi trường, khí tượng thủy văn, phục vụ nhu học TCC còn cung cấp công cụ giúp SV phát triển kỹ cầu xã hội; có khả năng tự học, tự nghiên cứu để tự năng nghề nghiệp, vận dụng các kiến thức và phương 173 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
  2. Journal of educational equipment: Applied research, Volume 1, Issue 302 (December 2023) ISSN 1859 - 0810 pháp Toán học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn 1 0 0  0, 4 0,1 0, 2   0, 6 −0,1 −0, 2  ngành nghề của mình, có kỹ năng xây dựng và phân       I − A =0 1 0  − 0, 2 0,3 0, 2  = −0, 2 0, 7 −0, 2  tích các mô hình toán học giải quyết các bài toán liên 0 0 1   0,1 0, 4 0,3   −0,1 −0, 4 0, 7        ngành, các bài toán trong các lĩnh vực kinh tế – xã hội cụ thể . 0, 41 0,15 0,16  1 Chương trình học phần TCC có số tín chỉ là 2 .  Và (I− A) =  0,16 0, 40 0,16  . −1 0, 2 với thực trạng là nội dung giảng dạy còn nặng về  0,15 0, 25 0, 40    tính khoa học hàn lâm của toán học, khiến cả người Ma trận tổng cầu được xác định bởi dạy và người học đều gặp khó khăn, ít liên hệ được  x1  0, 41 0,15 0,16   40   200  với các môn học khác, hạn chế thực hành vận dụng = 1 .  0,16 0, 40 0,16  .  40   =  x2  X  200  0, 2    =    công cụ toán học vào thực tiễn nghề nghiệp của SV  x3   0,15 0, 25 0, 40  110  300          kinh tế. Một trong những giải pháp khắc phục thực trạng Vậy, giá trị tổng cầu của các ngành 1, 2, 3 lần trên đó là giảng dạy Toán cáo cấp phải gắn liền với lượt là: thực tiễn nghề nghiệp sau đào tạo. Điều đó đòi hỏi x1 =200 tỷ đồng, x2 = 200 nghìn tỷ đồng và x3 = giáo viên cần phải có những kiến thức tối thiểu liên 300 nghìn tỷ đồng. quan đến các ngành nghề đào tạo, thường xuyên cập nhật thông tin để có những ví dụ thực tế cung cấp đến b) Ta có ma trận cầu cuối cùng mới nên SV. Từ đó giúp SV bước đầu có tư duy nghề nghiệp, ma trận cầu mới từ đó làm cho SV hứng thú với môn học hơn. X’ = (I –A)-1B’= Khi dạy về ma trận và ma trận nghịch đảo GV 0, 41 0,15 0,16   40   208 1  đưa ra ví dụ có liên quan đến thực tiễn nghề nghiệp . 0,16 0, 40 0,16  .  40  =  208 0, 2       như sau:  0,15 0, 25 0, 40  120  308        Ví dụ 1. Giả sử trong một nền kinh tế có 3 ngành Vậy, giá trị tổng cầu của các ngành 1, 2, 3 lần sản xuất: ngành 1, ngành 2, ngành 3. Biết ma trận hệ lượt là: 0,4 0,1 0,2 x1 =208 tỷ đồng, x2 = 208 nghìn tỷ đồng và x3 số kỹ thuật là: A = 0,2 0,3 0,2 với giá trị cầu cuối   = 308 nghìn tỷ đồng.  0,1 0,4 0,3   Khi dạy về ứng dụng của hệ phương trình tuyến cùng đối với sản phẩm của từng ngành thứ tự là 40, tính, GV đưa ra ví dụ có liên quan đến thực tiễn nghề 40 và 110 (đơn vị tính: nghìn tỷ đồng). nghiệp như sau: Hãy xác định giá trị tổng cầu của từng ngành sản Ví dụ 2. Xét thị trường gồm 3 hàng hoá gồm chè, xuất. café, cacao có hàm cung và hàm cầu tương ứng như Tăng cầu cuối cùng của ngành 3 lên 10 đơn vị, sau: các ngành khác không thay đổi, xác định giá trị tổng cầu của các ngành sản xuất tương ứng. GV đặt ra câu hỏi gợi ý sau: Hãy xác định yêu cầu của bài toán? Hãy thiết lập mô hình cân bằng thị trường của Câu trả lời mong đợi (CTLMĐ): xác định mức 3 loại hàng hoá trên. Xác định giá và lượng cafe ở tổng cầu đối với sản phẩm từng ngành sản xuất. trạng thái cân bằng thị trường. GV gợi ý SV đặt ẩn cho bài toán và hướng dẫn: GV đặt ra các câu hỏi gợi ý sau: Gọi x1, x2, x3 lần lượt là tổng cầu của các ngành. 1)Hãy xác định yêu cầu của bài toán ?  x1  CTLMĐ: Thiết lập mô hình cân bằng thị trường Khi đó ma trận tổng cầu là X =  x 2  , ma trận cầu   của 3 loại hàng hóa.  40  x 3    2) Hãy nêu mô hình cân bằng thị trường nhiều cuối cùng B =  40    hàng hóa 110    CTLMĐ: điều kiện để thị trường cân bằng là GV củng cố: Yêu cầu bài toán trở thành tìm ma lượng cung bằng lượng cầu. trận X biết (I – A)X = B GV củng cố: Thiết lập mô hình cân bằng thị Ta có trường dẫn đến hệ phương trình tuyến tính như sau: 174 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
  3. Journal of educational equipment: Applied research, Volume 1, Issue 302 (December 2023) ISSN 1859 - 0810 Khi đó 0 1 4 det(H 2 ) = det(H) = 1 −4 −3 > 0 1 −3 −10 Từ đó, xác định giá và lượng cầu cân bằng ở thị trường cafe ta được nên M là điểm cực đại của hàm số. Vậy doanh thu đạt cực đại tại x = 52; y = 32. b) Gọi TRmax là doanh thu đạt giá trị cực đại. Khi ∂T max R Khi dạy về ứng dụng của hàm số và cực trị hàm đó = λ =16 số trong kinh tế, GV đưa ra ví dụ có liên quan đến ∂B thực tiễn nghề nghiệp như sau: Vậy khi tăng ngân sách chi cho quảng cáo lên 1 Ví dụ 3. Một trung tâm thương mại có doanh thu triệu đồng thì doanh thu cực đại tăng 16 triệu đồng. phụ thuộc vào thời lượng quảng cáo trên đài phát Như vậy, tăng cường các ví dụ và bài tập theo thanh (x: phút) và trên đài truyền hình (y: phút). Hàm hướng vận dụng TCC giải quyết các vấn đề cụ thể doanh thu: TR = 320x – 2x2 – 3xy – 5y2 + 540y + 2000 đặt ra trong kinh tế là một trong những biện pháp Chi phí cho mỗi phút quảng cáo trên đài phát tạo ra những khó khăn, chướng ngại, mang tính vừa thanh là 1 triệu đồng, trên đài truyền hình là 4 triệu sức để SV có thể tham gia vào quá trình giải quyết từ đồng. Ngân sách chi cho quảng cáo là B=180 triệu vấn đề thực tiễn gắn với kinh tế dẫn đến hình thành đồng. tri thức mới và rèn luyện kỹ năng. Tìm x, y để cực đại doanh thu 3. Kết luận Nếu ngân sách chi cho quảng cáo tăng 1 triệu đồng thì doanh thu cực đại sẽ tăng lên bao nhiêu? Việc ứng dụng của kiến thức Toán cao cấp gắn GV gợi ý hướng dẫn SV giải bài toán với thực tiễn đào tạo ngành Kinh tế đóng vai trò a) Bước 1. Bài toán đưa về tìm cực trị có điều kiện quan trọng trong việc hình thành cho SV kỹ năng giải của hàm số quyết vấn đề, phát triển kỹ năng, kỹ xảo và nắm vững TR = 320x – 2x2 – 3xy – 5y2 + 540y + 2000 với kiến thức đã học. Trong quá trình dạy học, biên soạn x + 4y = 180 giáo trình, tài liệu môn học Toán cao cấp cho SV Bước 2. Xét hàm Lagrange ngành Kinh tế, giáo viên cần nghiên cứu kĩ chương L(x,y,λ) = 320x - 2x2 - 3xy - 5y2 + 540y + 2000 + trình học, nội dung học của SV ngành Kinh tế xem λ(180 - x - 4y) họ cần gì ở môn Toán cao cấp, Toán cao cấp phục vụ Tính các đạo hàm riêng cấp 1, 2 của hàm L: gì cho họ. Nếu vùng kiến thức nào quy định trong nội L'x = 320 - 4x - 3y - λ; L'y = 540 - 3x - 10y - 4λ dung chương trình chưa thích hợp với định hướng L'λ = 180 - x - 4y hình thành và phát triển năng lực nghề nghiệp của L''x2 = −4; L''xy = L''yx = −3; L''y2 = −10 SV thì giáo viên có thể cải tiến, điều chỉnh nội dung Bước 3. Giải hệ trong chương trình, giáo trình để cung cấp cho SV những nội dung kiến thức thiết thực hơn.; từ đó giúp SV hứng thú hơn trong học tập, chủ động sáng tạo trong vận dụng kiến thức Toán cao cấp vào thực tiễn. Tài liệu tham khảo Vậy M(52, 32, 16) [1] Chính phủ (2012), Chiến lược phát triển Bước 4. Kiểm tra điều kiện đủ giáo dục 2011 - 2020 (Quyết định số 711/QĐ – TTg g1 = g x = 1; g 2 = g 'y = 4 ' ngày 16-6-2012), Hà Nội. L''x2 = −4; L''xy = L''yx = −3; L''y2 = −10 [2] James Stewart (2008), Calculus, 6th edition, Broods/Cole. 0 1 4  [3] Phạm Thị Ly, Giáo dục đại học định hướng Xét ma trận H =  1 −4 −3  ta có   nghề nghiệp ứng dụng: đặc điểm, thách thức và triển  1 −3 −10    vọng ở Việt Nam, https://www.lypham.net/?p=1255 0 1 4  [4] Nguyễn Đình Trí (chủ biên), Tạ Văn Đĩnh, H2 = = 1 −4 −3  H  Nguyễn Hồ Quỳnh (2007), Toán học Cao cấp tập 1,2    1 −3 −10   3, NXB Giáo dục. . 175 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2