Tết cổ truyền Việt Nam trong thời kỳ hội nhập

TẾT CỔ TRUYỀN VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP<br /> <br /> HỒ NGỌC THỦY (*)<br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> <br /> Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong văn hóa của người Việt Nam. Tết là dịp<br /> cho mọi thành viên trong gia đình, kể cả những người sinh sống làm ăn ở nơi xa có thể<br /> về quê vui cảnh đoàn viên. Nhưng ý nghĩa thiêng liêng nhất của Tết ở chỗ nó là dịp để<br /> người Việt nhớ về cội nguồn, ông bà tổ tiên. Ngày tết đem lại một sự khởi đầu mới, rũ bỏ<br /> những gì không hay không đẹp của năm qua; và lòng người nào cũng tràn đầy hoài bão<br /> về hạnh phúc và thịnh vượng cho năm mới. Thời kỳ hội nhập, những truyền thống tốt đẹp<br /> của Tết cổ truyền “Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ. Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh”<br /> đã thay đổi ít nhiều so với Tết xưa. Nhưng trong lòng mỗi người Việt, Tết vẫn là thời<br /> điểm thiêng liêng và mọi người đều hòa mình vào không khí Tết.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> <br /> Lunar New year’s Day is the most important festival of Vietnamese’s culture. This is the<br /> time when family members, including expatriates repatriate for family reunion.<br /> Vietnamese incense offerings on the family altars to commemorate their ancestors - the<br /> greatest significance of Tet. Tet brings on the new beginning, casts off these bad things of<br /> the old year; and the man’s heart brim over with hopes and a prosperous new year. The<br /> best of Tet’s traditions “Fat meat, pickled welsh onion, rea parallel sentences. Tet tree,<br /> firecracker, green rice cake” was be changed in the integration period. But Tet always is<br /> inviolable time in the man’s heart and everybody mix with an intimate atmosphere in the<br /> New Year's party.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> “Ngày xuân con én đưa thoi”. Câu thơ Xuân chỉ có 6 chữ thôi mà dường như cho ta thấy<br /> sự vần vũ chuyển động của đất trời, lòng người. Có sự nhịp nhàng vui vẻ của con thoi và<br /> tiếng thoi cùng những thoăn thoắt sinh động của cánh én lồng lộng mây trời…<br /> Nói đến ngày xuân ta nghĩ ngay đến Tết Nguyên Đán (hay còn gọi là Tết Cả) là lễ hội lớn<br /> nhất trong các lễ hội truyền thống Việt Nam từ hàng ngàn đời nay, là thời điểm giao thời<br /> giữa năm cũ và năm mới; giữa một chu kỳ vận hành của đất trời, vạn vật, cỏ cây. Tết<br /> Nguyên đán Việt Nam từ buổi "khai thiên lập địa" đã tiềm tàng những giá trị nhân văn<br /> thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ qua bốn mùa xuân - hạ - thu -<br /> đông và quan niệm "ơn trời mưa nắng phải thì" chân chất của người nông dân cày cấy ở<br /> Việt Nam. Tết còn là dịp để mọi người Việt Nam tưởng nhớ, tri âm tổ tiên, nguồn cội;<br /> giao cảm nhân sinh trong quan hệ đạo lý (ăn quả nhớ kẻ trồng cây) và tình nghĩa xóm<br /> làng, v.v….<br /> <br /> <br /> <br /> (*)<br /> Th.S, Trung tâm bồi dưỡng Nghiệp vụ Kinh tế<br /> <br /> 1<br /> Tết cổ truyền có lẽ đã tồn tại theo hơn 4.000 năm lịch sử dân tộc. Trong thời đại hội nhập<br /> toàn cầu như hiện nay và theo dòng thời gian, quan niệm của mọi người về Tết cổ truyền<br /> có thay đổi?<br /> 2. Ý NGHĨA NGÀY TẾT TRONG ĐỜI SỐNG NGƯỜI VIỆT<br /> Tết Nguyên Đán hay Tết Cả là lễ hội cổ truyền lớn nhất, lâu đời nhất, có phạm vi phổ<br /> biến rộng nhất, từ Nam Quan đến Cà Mau và cả vùng hải đảo; đây là những ngày lễ hội<br /> tưng bừng và nhộn nhịp nhất của cả dân tộc. Từ những thế kỷ xa xưa thời Lý, Trần, Lê,<br /> ông cha ta đã cử hành lễ Tết một cách trang trọng hàng năm. Chữ NGUYÊN trong cụm<br /> từ “Tết Nguyên đán” có nghĩa là bắt đầu, chữ ĐÁN có nghĩa là buổi ban mai, “Tết<br /> Nguyên Đán” có nghĩa là khởi điểm của năm mới.<br /> Tết Nguyên Đán là khâu đầu tiên và quan trọng nhất trong hệ thống lễ hội Việt Nam, mà<br /> phần "lễ" cũng như phần "hội" đều rất phong phú cả nội dung cũng như hình thức, mang<br /> một giá trị nhân văn sâu sắc và đậm đà. Việc ông cha ta xác định Tết Cả đúng vào thời<br /> điểm kết thúc một năm cũ, mở đầu một năm mới theo âm lịch, là một chu kỳ vận hành<br /> của vũ trụ đã phản ánh tinh thần hòa điệu giữa con người với thiên nhiên (Đất - Trời -<br /> Sinh vật). Đồng thời, Tết cũng là dịp để gia đình, họ hàng, làng xóm, người thân xa gần<br /> sum họp, đoàn tụ, thăm hỏi, cầu chúc nhau và tưởng nhớ tri ơn ông bà, tổ tiên.<br /> Về ý nghĩa nhân sinh của Tết Nguyên Đán, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng trước hết đó là<br /> Tết của gia đình, Tết của mọi nhà. Người Việt Nam có tục hằng năm mỗi khi Tết đến, dù<br /> làm bất cứ nghề gì, ở bất cứ nơi đâu, kể cả những người xa xứ cách hàng ngàn kilômét,<br /> vẫn mong được trở về sum họp dưới mái ấm gia đình trong 3 ngày Tết, được khấn vái<br /> trước bàn thờ tổ tiên, nhìn lại ngôi nhà thờ, ngôi mộ, giếng nước, mảnh sân nhà, v.v…nơi<br /> mà gót chân thời thơ bé đã tung tăng vui đùa và mọi thứ dường như được sống lại với<br /> bao kỷ niệm đầy ắp yêu thương ở nơi mình cất tiếng chào đời. "Về quê ăn Tết", đó không<br /> phải là một khái niệm thông thường đi hay về, mà là một cuộc hành hương về nơi cội<br /> nguồn, mảnh đất “chôn rau cắt rốn”.<br /> Theo quan niệm của người Việt Nam, ngày Tết, ngày đầu xuân là ngày đoàn tụ, đoàn<br /> viên; đồng thời, mối quan hệ họ hàng, làng xóm được mở rộng ra, ràng buộc lẫn nhau trở<br /> thành đạo lý chung cho cả xã hội. Tết cũng là dịp nhìn lại mọi hoạt động của một năm<br /> qua, liên hoan vui mừng chào đón một năm mới với hy vọng tốt lành cho cá nhân và cho<br /> cả cộng đồng.<br /> Ngày xuân Việt Nam rõ nét nhất là không khí chuẩn bị Tết của từng gia đình. Bước vào<br /> bất cứ nhà nào trong thời điểm này, cũng có thể nhận thấy ngay không khí chuẩn bị Tết<br /> nhộn nhịp và khẩn trương, từ việc mua sắm, may mặc đến việc trang trí nhà cửa, chuẩn bị<br /> bánh trái, cỗ bàn, đón tiếp người thân ở xa về... Đối với các gia đình lớn, họ hàng đông,<br /> có quan hệ xã hội rộng, đông con cháu, dâu rể, thì công việc chuẩn bị càng phức tạp hơn.<br /> Không biết Tết cổ truyền của dân tộc xuất hiện từ bao giờ, nhưng đã trở nên thiêng liêng,<br /> gắn bó trong tâm hồn, tình cảm của mỗi người dân Việt Nam. Những tục lệ trò vui trong<br /> dịp Tết, chiếc bánh chưng xanh, mâm ngũ quả trên bàn thờ gia tiên, cành đào, chậu quất<br /> khoe sắc trong mỗi gia đình đã trở thành một phần hình ảnh của quê hương, để mỗi người<br /> Việt Nam dù sống ở nơi đâu mỗi độ xuân về lại bồi hồi nhớ về đất nước với bao tình cảm<br /> nhớ nhung tha thiết. Làm sao quên được thuở ấu thơ cùng đám trẻ con ngồi vây quanh<br /> nồi bánh chưng sôi sùng sục chờ giờ vớt bánh! Làm sao có thể quên được những phiên<br /> chợ Tết rợp trời hoa!<br /> Ngày Tết chính thức bắt đầu từ giao thừa. Đây là thời điểm thiêng liêng nhất trong năm,<br /> thời điểm giao tiếp giữa năm cũ và năm mới, thời điểm con người giao hòa với thiên<br /> 2<br /> nhiên, thời điểm tổ tiên trở về sum họp với con cháu. Cúng giao thừa xong cả nhà quây<br /> quần quanh mâm cỗ đã chuẩn bị sẵn, uống chén rượu đầu tiên của năm mới, con cái chúc<br /> thọ ông bà cha mẹ, người lớn cho trẻ em tiền quà mừng tuổi đựng trong những bao giấy<br /> đỏ. Sau lễ giao thừa còn có tục đi đến đền chùa làm lễ và sau đó hái về một nhánh cây gọi<br /> là hái Lộc; hoặc đốt một nén hương rồi đem về cắm trên bàn thờ gia tiên gọi là Hương<br /> Lộc. Họ tin rằng xin được Lộc của trời đất thần phật ban cho thì sẽ làm ăn phát đạt quanh<br /> năm. Sau giao thừa người nào từ ngoài đường bước vào nhà đầu tiên là người "xông<br /> nhà", nếu là người "tốt vía" thì cả nhà sẽ ăn nên làm ra, gặp nhiều may mắn, v.v…<br /> Tết như cái bản lề, khép lại một năm này và mở ra một năm khác. Tết là thời điểm đặc<br /> biệt mà chỉ trừ những đứa nhỏ, bộ nhớ còn rất nhiều khoảng trống, còn lại những người<br /> có ký ức đều bắt đầu hồi tưởng và so sánh: “Tết giờ sao nhạt, chẳng giống ngày xưa!”.<br /> Tết xưa<br /> Tết xưa là Tết theo quan niệm cũ, khi nền kinh tế nước ta chủ yếu dựa vào nông nghiệp.<br /> Đó là những ngày lễ hội tưng bừng kéo dài nhiều ngày: “Tháng giêng là tháng ăn chơi”.<br /> Khi đó người ta có quan niệm Tết là “ăn Tết”, chứ không phải “nghỉ Tết” như ngày hôm<br /> nay. Người ta dành những gì ngon nhất, tốt nhất như thịt heo, gà, trái cây, quần áo mới...<br /> cho những ngày Tết. Dù nghèo đến đâu thì “Ngày 30 Tết thịt treo trong nhà”, cũng phải<br /> sắm được một mâm cỗ để cúng giao thừa, lễ gia tiên, rước ông bà về cùng ăn Tết với con<br /> cháu. Truyền thống “ăn Tết” khắc sâu trong tâm thức Việt, cho đến tận bây giờ, người ta<br /> vẫn hỏi nhau “Tết nay ăn Tết lớn không?”. Tập quán đó gắn liền với nền sản xuất nông<br /> nghiệp nhỏ lẻ, quanh năm đầu tắt mặt tối, “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, cho nên<br /> nông dân Việt Nam ăn Tết rất lớn, ăn Tết dài ngày. Và trên hết, Tết là những ngày thiêng<br /> liêng để mừng tuổi cha mẹ, ông bà, là những ngày thể hiện lòng hiếu lễ, tôn kính tổ tiên.<br /> Tết xưa là những nỗi lo toan kéo dài suốt cả năm. Những bà mẹ ở nông thôn từ những<br /> ngày đầu năm đã ra vườn dặm lại mấy bụi dong để “Tết còn có lá mà gói bánh”. Tháng<br /> Hai, tháng Ba đã lo ấp mấy đàn gà con để đến Tết giết thịt hay bán đi để mua quần áo cho<br /> lũ trẻ. Tháng Mười mùa gặt đã lo dành riêng gạo, chọn đậu để Tết gói bánh. Đầu tháng<br /> Chạp tất bật nén một vại dưa hành cho Tết và từ sau lễ tiễn ông Công ông Táo thì lo mua<br /> sắm, dọn dẹp nhà cửa, tất bật với bánh trái, lợn gà, v.v…Với những bà mẹ ở thành phố,<br /> nỗi lo Tết cũng chẳng kém phần rộn rã. Những chân bàn, chân ghế cũ, thậm chí cả mẻ vỏ<br /> lạc bóc thuê từ giữa năm cũng được gom lại cất riêng để Tết còn góp nấu bánh chưng.<br /> Phiếu thịt, phiếu đường cũng phải được tính toán thật khéo để đến Tết lũ trẻ được ăn<br /> uống ngon lành, tươm tất hơn. Những ngày giáp Tết thì ngược xuôi mua sắm, rộn rã<br /> chung nhau luộc một nồi bánh chưng ngay trong sân chung cư, v.v…<br /> Cứ nhìn dòng người ngược xuôi hối hả trong những ngày giáp Tết là đủ thấy người Việt<br /> lo và thích sắm Tết như thế nào. Ngày xưa, của cải vật chất chưa dồi đào, mục tiêu mua<br /> sắm Tết về cơ bản là để có thực phẩm dùng trong những ngày Tết trong khoảng thời gian<br /> chợ không họp vì mọi người nghỉ ngơi đi chơi. “Dửng dừng dưng bánh chưng ngày Tết”<br /> là câu để nói ngày Tết người ta không mấy ăn uống. Không mấy ăn uống nhưng vẫn sắm<br /> Tết. Hơn nữa sắm Tết không chỉ cho mình, gia đình mình mà còn cho người khác. Tết<br /> anh em, bè bạn, ân nhân, sắm quần áo mới, giày dép mới, đồ dùng mới cho con cái, cháu<br /> chắt...<br /> Những phong tục Tết tốt đẹp như sắm Tết, xông nhà, chúc Tết, mừng tuổi... có vẻ như để<br /> chú trọng nuôi dưỡng tình cảm và các mối quan hệ giữa con người với con người nhất là<br /> quan hệ gia đình, dòng tộc. Nhờ giữ gìn phong tục, người ta trở nên gần gũi, thân thiết<br /> <br /> 3<br /> hơn, các giá trị trở nên thiêng liêng hơn, gắn bó sâu sắc với nhau hơn và trở thành bản sắc<br /> văn hóa, dấu ấn tinh thần của mỗi cá thể và mỗi dân tộc.<br /> Tết xưa, những bà mẹ bạc mặt vì lo lắng thì đến sáng mồng Một mắt cũng lấp lánh niềm<br /> vui khi thấy cái bàn thờ tươm tất, thấy chồng con háo hức với miếng ngon ngày thường ít<br /> có. Tết xưa trẻ con náo nức mong chờ để được mặc quần áo mới, ăn những món ngon,<br /> nhận những đồng lì xì mới cóng. Tết xưa sân nhà đầy xác pháo hồng, vỏ kẹo và bóng bay<br /> xanh đỏ nhưng mẹ không cho quét vì kiêng. Tết xưa sự hân hoan hiện trên từng khuôn<br /> mặt, bởi đầu năm đầu tháng dẫu có khó chịu gì thì cũng cố nuốt cho xuôi xuống kẻo<br /> “dông cả năm”. Tết xưa là dịp sum vầy, chỉ những người “vô phước” mới phải tha<br /> phương trong chiều tất niên hay sáng tân niên.<br /> Tết xưa là thế, là sự háo hức mong chờ của tất cả mọi người. Còn Tết nay, Tết thời kỳ hội<br /> nhập có khác?<br /> Tết thời hội nhập<br /> Chưa đầy hai mươi năm, từ khi nước ta rũ bỏ cách nghĩ, cách làm cũ, tiến hành “đổi<br /> mới”, khoảng hai năm nay, tập tễnh bước chân vào sân chơi toàn cầu, gia nhập thị trường<br /> Thương mại thế giới (WTO), cảnh Tết và ngày Xuân không còn như xưa.<br /> Tết nay, những nỗi lo toan đã được giản ước rất nhiều. Thời đại công nghiệp hóa, hiện<br /> đại hóa khiến cho sản xuất phát triển, kinh tế tăng trưởng, và khi đó miếng cơm manh áo<br /> không còn sức ép lúc xuân về. Chẳng còn mấy cảnh chắt chiu nuôi lợn, nuôi gà, cũng<br /> chẳng rỗi rãi kỳ cạch gói bánh, giã giò. Tấm bánh chưng, con gà thiến, tô măng miến, nồi<br /> thịt kho được bán đầy các siêu thị, thành món ăn hàng ngày và đã mất đi vẻ hấp dẫn<br /> truyền thống. Ngày xuân, người ta có khuynh hướng đi tìm hương vị lạ, thử nghiệm các<br /> món cầu kỳ; và những món ăn mới đó hầu hết được đăng đầy trên các tạp chí ẩm thực<br /> hoặc hướng dẫn cặn kẽ trên truyền hình để người ta có thể làm trong những ngày Tết.<br /> Nếu không muốn chen chúc ở chợ hay xếp hàng dài ở quày tính tiền trong siêu thị để<br /> hưởng “không khí Tết” thì chỉ cần nhấc điện thoại là có ngay một cái tết tươm tất tại nhà.<br /> Cả những cô dâu mới cũng chẳng lo chuyện mẹ chồng thử tay nghề làm gà hay đồ xôi<br /> cúng giao thừa bởi mọi thứ đều có thể đặt sẵn. Mẹ và con gái cũng chẳng còn thời gian<br /> canh me chảo mứt, chỉ cần đến siêu thị thì đủ hết từ bánh mứt truyền thống đến hạt dẻ<br /> Mỹ, bánh quy bơ Đan Mạch, v.v…Thời hội nhập, cái tết cũng mang tính toàn cầu khi<br /> vang Pháp, Whisky Anh sánh đôi cùng xúc xích Đức, salat Nga, phồng tôm Thái Lan ăn<br /> kèm thịt bò Úc, v.v… Thịt mỡ đã tuyệt nhiên vắng bóng trong những ngày Tết ở thời<br /> buổi hội nhập vì mọi người đều được tuyên truyền về bệnh béo phì và máu nhiễm mỡ,<br /> v.v..đó là những chứng bệnh thời đại. Bánh chưng, giò chả, dưa hành trở thành những thứ<br /> không sắm thì thiếu phong vị Tết, mà dọn ra thì chẳng mấy người đụng đũa…<br /> Tết nay, những bà mẹ dẫu vẫn bận rộn, lo toan thì sáng mồng Một cũng chẳng thấy niềm<br /> vui trên mặt chồng con, có khi còn là những lời cằn nhằn dọn nhiều món thế này ăn sao<br /> hết. Lũ trẻ bây giờ mất hẳn niềm vui ngóng Tết bởi đã được ăn ngon, mặc đẹp quanh<br /> năm. Có lẽ chúng chỉ còn duy nhất một niềm thích thú đó là nghỉ Tết thì được nghỉ học!<br /> Tết nay, chẳng khó để nhận ra vẻ mệt mỏi hằn sau những câu chúc tụng xã giao, sự<br /> gượng gạo sau những tiếng cười lễ nghi, hình thức.<br /> Tết nay, tàu xe vẫn náo nhiệt những ngày trước sau, vẫn là nỗi kinh hoàng của những<br /> sinh viên học xa nhà và đám công nhân đi làm cả năm chỉ trở về nhà vào ngày giáp Tết.<br /> Công nghiệp hóa - đô thị hóa tác động mạnh vào phân bố dân cư, một số lượng lao động<br /> nông nghiệp đáng kể bị hút từ Bắc vào Nam, vào các đô thị lớn và các khu công nghiệp,<br /> dẫn đến tình trạng phân bố không đồng đều. Cảnh chen lấn tàu xe, “cơm tù - xe tội” là<br /> 4<br /> hình ảnh nổi bật với hàng vạn người lao động xa quê những ngày cận tết. Nghịch cảnh ấy<br /> sẽ còn tiếp diễn trong nhiều năm nữa khi địa bàn nông thôn chưa được coi trọng, và<br /> ngành giao thông vận tải - vốn luôn đi sau thời cuộc chưa giải quyết được vấn nạn này.<br /> Tết nay, Việt Nam đã ở trong WTO, vì vậy đã có nhiều thời cơ mới, vận hội mới không<br /> chỉ với người Việt trong nước mà có người Việt ở nước ngoài. Nhiều người từ nước<br /> ngoài về để sống trong không khí Tết cổ truyền với những tinh hoa còn lại của phong tục<br /> cũ cho thỏa nỗi nhớ nhung. Khi về, người già đem theo con trẻ để cho con thấy những<br /> câu chuyện hồi ức của mình không phải là huyền thoại, để con trẻ hiểu sức mạnh tinh<br /> thần của cộng đồng người Việt bắt đầu từ những văn hóa cội nguồn...<br /> Thời kỳ hội nhập, việc phân hóa giàu nghèo diễn ra với tốc độ chóng mặt. Một số gia<br /> đình giàu có, nhân ngày xuân, đi ăn Tết phương xa. Các tour du lịch nước ngoài: Paris,<br /> Tokyo, Sidney, Singapore, Thailand, v.v… đăng đầy các trang quảng cáo. Người Sài<br /> Gòn, nhân dịp Tết đi đổi gió ở Mũi Né, Nha Trang… bằng xe riêng, đón Giao thừa bên<br /> bờ biển, ngắm bình minh năm mới ở Vinpearl Land không còn là chuyện lạ. Khái niệm<br /> “tha hương” không còn mang những nỗi ngậm ngùi mà có thêm những sắc thái trải<br /> nghiệm thú vị. Tết đến là dịp du xuân, đi để biết đó biết đây và để hiểu thêm phong tục<br /> vùng đất khác, dân tộc khác. Cũng có những người bước ra khỏi biên giới, để xem và để<br /> kết nối với bạn bè bốn biển năm châu với hy vọng mở ra những hoạt động mới đem lại<br /> hiệu quả cho nền kinh tế.<br /> Ngày nay, muốn tìm một cảm nhận nguyên thủy của ngày xuân và Tết cổ truyền, chỉ có<br /> cách lên miền núi. Chợ tình Khâu Vai, chợ thổ cẩm Bắc Hà v.v… vẫn còn một ít truyền<br /> thống. Xuýt xoa trong cái rét vùng cao, hơ hai bàn tay lạnh cóng bên lửa hồng, nghe âm<br /> thanh đùng đục của món thắng cố đang sôi già trong chảo là cái thú của những người<br /> mùa xuân đi tìm cảm giác lạ.<br /> 3. KẾT LUẬN<br /> Nhìn chung từ xưa đến nay, người Việt thường có hai nhu cầu dành cho ngày Tết, đó là<br /> sinh hoạt tín ngưỡng và vui chơi nghỉ ngơi. Sinh hoạt tín ngưỡng là thờ cúng, sum họp,<br /> mừng tuổi, chơi câu đối, bói toán... vì ta coi ngày tết là sự giao hòa của càn khôn, vũ trụ;<br /> là sự bắt đầu của vận hội mới; là sự thể hiện lòng tri ân công sinh thành dưỡng dục của<br /> mẹ cha; là ước muốn, quyết tâm dành cho tương lai; là ôn lại ký ức của cá nhân, gia đình<br /> hay cộng đồng... Quan niệm này không chỉ có ở người Việt mà người Pháp, Thụy Điển,<br /> Trung Quốc, Nhật Bản... cũng thế. Nhu cầu thứ hai là vui chơi, nghỉ ngơi. Nhân ngày tết,<br /> người ta thăm thú bạn bè, họ hàng, chơi hội, du lịch... Nhưng những thú vui đó cũng chịu<br /> ảnh hưởng bởi những qui ước tâm linh. Điều đặc biệt là người Việt chưa từng biến những<br /> quan niệm đó thành khuôn mẫu chung, mà chủ yếu chỉ là các qui ước của nhóm cộng<br /> đồng theo làng xã, vùng miền... Ví dụ vùng quê này tảo mộ khác vùng quê kia, lễ đón<br /> giao thừa ở làng trên chưa chắc giống làng dưới, hội làng cầu mưa nơi này không trùng<br /> nơi khác...<br /> Đây cũng là nét văn hóa nông nghiệp hết sức tự nhiên, tự phát và không hề có khuôn<br /> mẫu, qui tắc phổ biến, cố định. Vì đặc tính tự nhiên và thoải mái đó nên sự biến đổi rất đa<br /> dạng, dễ dàng. Vì vậy, ta cần có ý thức để bảo tồn những nét riêng nhưng vẫn thụ hưởng,<br /> giao lưu với văn hóa chung theo nhịp sống toàn cầu, theo xu thế mang tính qui luật.<br /> Muốn làm được vậy, phải chuẩn hóa giá trị của mình, phải phân biệt được những giá trị,<br /> phong tục, nghi thức gì cần giữ gìn và phát huy. Điều đó hoàn toàn phụ thuộc việc chúng<br /> ta ý thức như thế nào về văn hóa cổ truyền và văn hóa hội nhập.<br /> <br /> 5<br /> Hội nhập kinh tế quốc tế là xu thế tất yếu đối với quốc gia trong giai đoạn hiện nay. Các<br /> thể chế kinh tế ở nước ta phải được xây dựng và vận hành theo hướng thúc đẩy hoạt động<br /> kinh tế đối ngoại, hỗ trợ tốt cho việc chủ động và tích cực hội nhập kinh tế với các thể<br /> chế kinh tế toàn cầu, khu vực và song phương mà Việt Nam đã cam kết thực hiện. Thị<br /> trường Việt Nam phải có cơ chế và môi trường liên thông với thị trường thế giới, thể chế<br /> kinh tế của nhà nước phải đảm bảo khả năng phản ứng nhanh với sự thay đổi cung cầu và<br /> giá cả quốc tế. Bên cạnh đó thể chế kinh tế của Nhà nước phải hướng vào việc phát triển<br /> văn hóa gắn kết chặt chẽ và đồng bộ với sự phát triển kinh tế xã hội, sự phát triển nhanh<br /> của kinh tế là yếu tố hỗ trợ cho sự phát triển của nền văn hóa tiên tiến, văn hóa dân tộc để<br /> nền văn hóa này thật sự trở thành nền tảng của sự phát triển xã hội. Đồng thời không<br /> ngừng xây dựng và hoàn thiện giá trị của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hoá<br /> hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế; bồi dưỡng các giá trị văn hoá trong thanh niên, đặc<br /> biệt là lý tưởng sống, năng lực trí tuệ, đạo đức cao đẹp và bản lĩnh văn hóa con người<br /> Việt Nam.<br /> Việc chúng ta thu nhận, hưởng thụ được gì đều phụ thuộc vào sức sống văn hóa bản địa<br /> ra sao. Nói về ngày Tết thì phong tục thờ cúng gia tiên, gia đình quay quần, ước nguyện,<br /> cầu khấn cho tương lai vẫn là thiêng liêng. Tuy nhiên những thú vui như du lịch, mua<br /> sắm, nghỉ ngơi... cũng phổ biến với giới có thu nhập cao, vùng đô thị. Vì vậy, ngày tết cổ<br /> truyền có ý nghĩa ra sao với con cháu chúng ta thì phụ thuộc vào chính chúng ta...<br /> Tết là dịp để con người trở về cội nguồn. Ai dù có đi đâu xa vào ngày này, cũng cố trở về<br /> quê hương để được sum họp với người thân dưới mái ấm gia đình, thăm phần mộ tổ tiên,<br /> gặp lại họ hàng, làng xóm. Ngày Tết cũng làm cho con người trở nên vui vẻ hơn, độ<br /> lượng hơn. Nếu ai có gì đó không vừa lòng nhau thì dịp này cũng bỏ qua hết để mong<br /> năm mới sẽ ăn ở với nhau tốt đẹp hơn, hoà thuận hơn. Có lẽ đó là ý nghĩa nhân bản của<br /> Tết Việt Nam. Tết cổ truyền là một định chế văn hóa nằm sâu trong tâm thức người Việt.<br /> Tuy nhiên, như mọi hoạt động văn hóa khác, Tết cũng chịu tác động của đời sống, của<br /> hội nhập, giao lưu, của thời gian. Tin rằng, những dao động vừa qua chỉ là dao động con<br /> lắc, sẽ có lúc tìm lại cân bằng. Và Tết cổ truyền vẫn mãi là ngày hội đẹp nhất trong lòng<br /> mỗi người Việt.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 6<br />  TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. Phạm Chi Lan, Tết, hội nhập & đổi mới tư duy, 15/02/2007, Thời báo kinh tế Việt<br /> Nam, Hà Nội.<br /> 2. TS Phạm Duy Nghĩa, Thế nào là hội nhập Tết, 12/02/2007, Trung tâm báo chí &<br /> hợp tác truyền thong quốc tế, Bộ thông tin & truyền thông.<br /> 3. GS.TS Lương Xuân Quy, Quan điểm chiến lược hoàn thiện thể chế kinh tế của<br /> Nhà nước Việt Nam, Tạp chí kinh tế & phát triển, Hà Nội.<br /> 4. PGS.TS Ngô Ngọc Thắng, Thực hiện cơ chế thị trường định hướng XHCN trong<br /> giáo dục đại học ở nước ta hiện nay, Học viện chính trị-hành chính khu vực I.<br /> 5. Thông tin từ các website:<br /> Thông tin pháp luật : www.thongtinphapluatdansu.wordpress.com<br /> Doanh nhân Sài Gòn : www.doanhnhansaigon.vn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 7<br />