Thanh toán không dùng tiền mặt: Vẫn còn nhiều khó khăn

KINH TEÁ TAØI CHÍNH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët:<br /> <br /> Vaãn coøn nhieàu khoù khaên<br /> Quốc Anh<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> C<br /> hính phủ, các cơ quan nhà nước và các ngân hàng đều muốn thúc đẩy thanh toán không<br /> dùng tiền mặt. Tuy nhiên, việc đẩy mạnh chủ trương này vẫn còn gặp nhiều khó khăn từ<br /> sự thiếu chủ động của nhiều đơn vị, mối lo về bảo mật thông tin và lòng tin với các doanh<br /> nghiệp cung ứng hàng hóa chưa đủ lớn.<br /> <br /> Nhiều yếu tố chưa thuận lợi viên ban điều hành Ngân hàng TMCP Quân đội<br /> (MBBank) cho rằng, lý do không hẳn là công cụ<br /> “Ai đã dùng dịch vụ trả tiền điện, tiền điện<br /> thanh toán kém, mà đôi khi khách hàng không đủ<br /> thoại qua tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử thì<br /> tin cậy về hàng hóa nhận được, tức là khách hàng<br /> chắc chắn không muốn quay trở lại trả tiền mặt.<br /> muốn xem và chạm được sản phẩm thực tế trước<br /> Tôi tin chắc là như vậy”, ông Phạm Tiến Dũng, Vụ<br /> khi thanh toán.<br /> trưởng Vụ Thanh toán thuộc Ngân hàng Nhà nước<br /> (NHNN) chia sẻ về trải nghiệm của người dùng Đồng tình với quan điểm này, ông Phạm Tiến<br /> với thanh toán không dùng tiền mặt hiện nay. Ông Dũng nói: “Đúng là trong nhiều trường hợp, khách<br /> Dũng nói thêm: “Nhưng thực tế, bao nhiều người hàng không tin được những người bán hàng trên<br /> trong số chúng ta cầm đến chiếc điện thoại hoặc mạng. Hàng hóa trên ảnh một đằng, hàng nhận<br /> mở mạng Internet để thanh toán khi cần?” một nẻo thì lần sau ai còn dám thanh toán trước<br /> khi mua hàng nữa”.<br /> Tình trạng “biết là tiện lợi nhưng ngại dùng”<br /> cũng phổ biến trong lĩnh vực thương mại điện tử Không chỉ từ người tiêu dùng, nhiều doanh<br /> (TMĐT). Theo thống kê từ Cục TMĐT và Kinh tế nghiệp cũng chưa mặn mà thực hiện chuyển đổi<br /> số thuộc Bộ Công Thương, chỉ có 3 - 5% giao dịch phương thức thanh toán do ngại lắp đặt máy thanh<br /> bán lẻ TMĐT sử dụng thanh toán không dùng toán POS, ngại kết nối thanh toán điện tử...<br /> tiền mặt.<br /> Thực tế, những nghi ngại nói trên của người<br /> “TMĐT ở Việt Nam đang phát triển rất nhanh, dùng cá nhân và doanh nghiệp cũng một phần xuất<br /> tăng trưởng ở mức 25 - 30%/năm trong những năm phát từ tính an toàn và bảo mật thông tin từ các<br /> gần đây. Tổng giá trị giao dịch TMĐT theo hình thức giao dịch thanh toán.<br /> B2C (business to customer) năm 2018 là khoảng 8 tỷ<br /> Theo ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc Ngân<br /> USD, số giao dịch này hầu hết được thực hiện bằng<br /> hàng TMCP Tiên Phong (TPBank), ngân hàng<br /> hình thức giao tiền mặt sau khi nhận hàng (COD)”,<br /> này đang phải đối mặt với thách thức từ tình trạng<br /> bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục<br /> giả mạo danh tính trên các kênh giao dịch. “Từ<br /> TMĐT và Kinh tế số, thông tin.<br /> giả mạo thông tin cho đến giả mạo cả người đến<br /> Bình luận về tỷ lệ thanh toán không dùng làm thủ tục, thậm chí đến nay còn có tình trạng<br /> tiền mặt ít ỏi nêu trên, ông Lê Xuân Vũ, thành mua bán thông tin thật của một ai đó rồi thuê<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 138 - tháng 4/2019 55<br /> KINH TEÁ TAØI CHÍNH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> người đến làm thẻ, lập tài khoản ngân hàng điện đãi phù hợp như giảm thuế cho các doanh nghiệp<br /> tử (ebank) và sử dụng tài khoản đó. Nhiều trường và người dân tham gia thanh toán điện tử, củng cố<br /> hợp mọi thứ đều là thật và mỗi con người là giả...”, hành lang pháp lý để thuận tiện khi xử lý các tranh<br /> ông Hưng nói. chấp phát sinh, đồng thời đẩy mạnh phát triển hạ<br /> Không chỉ vậy, khách hàng sử dụng dịch vụ tầng, đặc biệt là tăng hiệu quả sử dụng dữ liệu giữa<br /> của ngân hàng còn đối mặt với rủi ro về bảo mật các bên tham gia.<br /> thông tin. Nêu quan điểm về vấn đề này, ông Phạm<br /> “Có tình trạng là mỗi thành phố lại có chuẩn<br /> Thế Trường, Tổng giám đốc Microsoft Việt Nam<br /> mực thanh toán khác nhau, các trung tâm hành<br /> đặt câu hỏi: “Trên mỗi chiếc smartphone chúng ta<br /> chính và thậm chí ở cả các trạm BOT cũng vậy. Đây<br /> đang sử dụng, hiện có bao nhiêu phần mềm có mã<br /> là sự lãng phí của cả xã hội và gây khó cho ngân<br /> độc? Người dân mở tài khoản tại ngân hàng nhưng<br /> hàng”, ông Tuấn nhấn mạnh.<br /> khi ngân hàng bị tin tặc tấn công thì ai chịu trách<br /> nhiệm? Tôi nghĩ là lãnh đạo các cơ quan chức năng Chia sẻ ý kiến về sự bất cập nêu trên, ông Phạm<br /> nên trăn trở về những vấn đề này cùng với việc Tiến Dũng nói: “Cần có cơ chế chia sẻ dữ liệu mở<br /> thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt”. giữa các bên. Ngân hàng Nhà nước đang tích cực<br /> Cần sự phối hợp từ nhiều phía thực hiện điều này và rất cần sự phối hợp hơn nữa”.<br /> <br /> Thanh toán không dùng tiền mặt mang lại lợi Bên cạnh đó, ông Dũng cho biết, tháng 6 năm<br /> ích cho cả người dân, doanh nghiệp và Nhà nước, nay, NHNN sẽ trình Chính phủ khung pháp lý thử<br /> song các điểm nghẽn như trên đang làm chậm quá nghiệm, bao gồm cơ chế áp dụng cho nhiều loại<br /> trình này và đòi hỏi giải pháp chủ lực từ các cơ hình chưa được quy định. “Với các ứng dụng công<br /> quan nhà nước. nghệ mới, cơ chế pháp lý thường bị chậm. Do đó,<br /> Theo ông Đào Minh Tuấn, Phó Tổng Giám chúng ta cần có cách ứng xử phù hợp, cho phép<br /> đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam thử nghiệm thì mới có thể thúc đẩy được”, vị Vụ<br /> (Vietcombank), Nhà nước cần có chính sách ưu trưởng nói.<br /> <br /> 56 Số 138 - tháng 4/2019 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br />