Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản của Số 1 * 2008<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
THAY KHỚP HÁNG TOÀN PHẦN TRÊN BỆNH NHÂN<br />
TRẬT KHỚP HÁNG CŨ 50 NĂM, NGẮN CHÂN 6 CM<br />
Bùi Hồng Thiên Khanh *, Phạm Quang Vinh *, Dương Đình Triết *, Cao Bá Hưởng *<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Mục tiêu : Áp dụng phương pháp cắt ngắn xương đùi dưới mấu chuyển trong thay khớp háng toàn phần điều<br />
trị trật khớp háng cũ trên 50 năm.<br />
Phương pháp: trình bày một ca lâm sàng thay khớp háng có áp dụng 1 kỹ thuật mới (cắt ngắn xương dưới<br />
mấu chuyển ).Trật khớp háng (TKH) do chấn thương bị bỏ sót tương đối hiếm gặp. Trật khớp háng loại này có<br />
nhiều biến dạng ảnh hưởng đến sự phức tạp trong thay khớp háng bao gồm khớp háng lên cao và xương đùi bị<br />
xoay.<br />
Kết quả: Một trường hợp thay khớp háng ở bệnh nhân trật khớp háng 50 năm bằng phương pháp cắt ngắn<br />
xương đùi dưới mấu chuyển với kết quả tốt<br />
Kết luận : Đây là kỹ thuật mới rất hữu dụng trong những trường hợp trật khớp háng cũ chồng ngắn chân<br />
nhiều.<br />
<br />
ABSTRACT<br />
TOTAL HIP ARTHROPLASTY FOR 50 YEARS DISLOCATION OF THE HIP<br />
Bui Hong Thien Khanh, Pham quang Vinh, Duong Dinh Triet, Cao Ba Huong<br />
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 12 - Supplement of No 1 - 2008: 292 – 295<br />
Purpose : Application of subtrochanteric femoral shortening osteotomy in total hip arthroplasty to operate old<br />
hip dislocation (after 50 years)<br />
Method : report 1 case of total hip replacement with subtrochanteric femoral shortening osteotomy.Old<br />
Dislocation of Hip without diagnosis and treatment is rare. Operation of old dislocation have many problems (high<br />
position dislocation of femoral neck- high hip center, rotational deformity , false acetabulum,…) and many risks<br />
(vascular, nervous, muscular injuries,…).We report one case of old hip dislocation (after 50 years) operated by a<br />
technique of subtrochanteric femoral shortening osteotomy in total hip arthroplasty.<br />
Result : We report one case of old hip dislocation (after 50 years) operated by a technique of subtrochanteric<br />
femoral shortening osteotomy in total hip arthroplasty with good result.<br />
Conclusion : This is a new useful technique in total hip replacement of the old hip dislocation..<br />
giả vào đúng vị trí của ổ cối thực sự có thể làm<br />
MỞĐẦU<br />
chân bênh nhân dài ra quá mức và dẫn đến<br />
TKH cũ là một trong những thách thức lớn<br />
nguy cơ tổn thương mạch máu thần kinh(1,2,3).<br />
nhất đối với thay khớp háng. Trong TKH cũ<br />
Vì thế một số cách làm ngắn xương đùi cần<br />
thì trung tâm khớp háng lên cao và có biến<br />
thiết trong thay khớp háng ở bệnh nhân TKH<br />
dạng xoay đùi. Đa số các tác giả cho rằng việc<br />
cũ đã đươc đưa ra như cắt xương kiểu bậc<br />
đặt ổ cối giả đúng vị trí ổ cối thực sự của nó sẽ<br />
thang, cắt kiểu chữ V, cắt ngang dưới mấu<br />
giảm đáng kể sự lỏng lẻo của khớp và giảm tỉ<br />
chuyển xương đùi. Việc cắt xương kiểu bậc<br />
lệ thay lại của chuôi xương đùi. Phục hồi trung<br />
thang, cắt kiểu chữ V tạo sự vững chắc khi<br />
tâm của ổ cối thực sự khó vì vấn đề bộc lộ ổ cối<br />
chịu lực xoắn nhưng khó điều chỉnh trong lúc<br />
và thiếu xương ở ổ cối. Ngoài ra, việc đặt ổ cối<br />
mổ. Cắt ngang dưới mấu chuyển xương đùi<br />
* Bộ Môn CTCH ĐHYD,<br />
<br />
Chấn Thương Chỉnh Hình<br />
<br />
1<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản của Số 1 * 2008<br />
cho phép làm ngắn xương đùi và xoay xương<br />
đùi tạo thuận lợi cho việc điều chỉnh lúc mổ.<br />
Với kỹ thuật này Rekeraas và công sự đã đạt<br />
được tỉ lệ 90% trường hợp tốt và rất tốt (25<br />
trường hợp thay khớp háng)(1)<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
trống ở vùng cắt xương giúp làm tăng diện<br />
tích tiếp xúc xương.<br />
<br />
KỸ THUẬT PHẪU THUẬT(1,2,3,<br />
Đo đạt trên phim khung chậu thẳng và<br />
khớp háng thẳng, nghiêng tư thế đùi ếch là<br />
quan trọng nhất. Đo đạt để có kế hoạch tốt cho<br />
loại thay khớp háng này. Ổ cối gỉa được đặt ở<br />
vị trí ổ cối thực sự. Trung tâm của khớp háng<br />
được xác định trên phim Xquang. Khoảng cách<br />
từ trung tâm của ổ cối thực sự đến chỏm<br />
xương đùi giả bằng với chiều dài thêm tối đa<br />
của chân nếu không cắt ngắn xương đùi.<br />
Bộc lộ chỏm, cổ xương đùi và ổ cối giả. Cắt<br />
chỏm và cổ xương đùi chính xác. Chuẩn bị<br />
xương đùi để đặt dụng cụ thử vào.<br />
Nghiêng trước dụng cụ thử đùi để thích hợp<br />
với giải phẩu của đầu gần xương đùi. Bộc lộ<br />
vùng dưới mấu chuyển bằng cách tách cơ rộng<br />
ngoài khỏi bờ ngoài và vách gian cơ ngoài để lại<br />
mõm cụt gân để khâu lại. Dụng cụ thử được đặt<br />
vào đoạn trên xương đùi. (hình 1).<br />
<br />
Hình 1<br />
<br />
Phần cắt xương đùi đoạn gần được kéo lên<br />
trên để dể dàng bộc lộ ổ cối thật. Giải phóng<br />
mô mềm và gân. Đặt ổ cối giả vào. (hình 2)<br />
Phần đùi thử được đặt vào đoạn đùi gần<br />
và nắn khớp háng, cho phép phần đùi xa<br />
chồng lên vùng cắt xương. Cắt ngắn đùi bao<br />
nhiêu cm được quyết định bằng cách kéo chân<br />
xuống dưới và cho phép phần xương cắt<br />
chồng lên nhau. Vị trí cắt xương trên thân<br />
xương đùi. Cắt ngắn xuơng lần 2 ở đầu trên<br />
đoạn xa (hình 3).<br />
Cắt xương tối thiểu cho phép điều chỉnh<br />
tối đa chiều dài chi mà không làm tổn thương<br />
cấu trúc mạch máu thần kinh. Trật khớp háng<br />
ra ngoài và gắn phần thử vào cả 2 đoạn xương.<br />
Cố gắng nắn thử. Cắt ngắn xương đùi thêm để<br />
nắn thêm dể dàng nếu cần. Mặt cắt xương<br />
song song để bảo đảm giảm tối đa khoảng<br />
Hình 2<br />
<br />
Chấn Thương Chỉnh Hình<br />
2<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản của Số 1 * 2008<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
Gắn phần đùi không xi măng với kỹ thuật<br />
chuẩn. Dùng vỏ xương ghép để làm vững<br />
thêm vùng cắt xương.<br />
<br />
TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG<br />
Bệnh nhân Nam, 64 tuổi, nhập viên vì lý<br />
do đi lại khó khăn và đau khớp háng bên trái.<br />
Bệnh nhân có tiền căn chân thương trật khớp<br />
háng 50 năm. Hiện tại chân trái ngắn hơn chân<br />
phải 6 cm.<br />
<br />
6 cm<br />
<br />
Hình 3<br />
<br />
Hình 4<br />
Nghiêng trước xương đùi bằng cách dùng<br />
kẹp xương giữ 2 đoạn xương và xoay cho đến<br />
khi đạt được độ nghiêng trước (hình 4). Sự<br />
vững của khớp háng được đánh giá bằng cách<br />
giữ chặt các đoạn xương cắt. Điều chỉnh độ<br />
nghiêng trước để đạt độ vững chắc mong<br />
muốn. Vị trí xoay đươc xác định bằng cách<br />
đánh dấu trên cả 2 phần xương cắt.<br />
<br />
Chấn Thương Chỉnh Hình<br />
<br />
Bênh nhân đựơc mổ thay khớp háng toàn<br />
phần không xi măng với kỹ thuât mổ như trên.<br />
Thời gian mổ là 3 giờ 40 phút. Lương máu mất<br />
khoảng 1000 ml. Không truyền máu trong mổ.<br />
Kéo nắn xương đùi đến lúc chỏm xương đùi<br />
còn cách ổ cối thât 3cm. Cắt xương dưới mấu<br />
chuyển 2cm một đoạn 2 cm. Côt 2 vòng chỉ<br />
thép vào 2 mảnh xương ghép quanh vùng cắt<br />
xương.<br />
Kết quả sau mổ chân trái ngắn hơn chân<br />
phải 2 cm, không biến chứng. Bệnh nhân tập<br />
đứng vào ngày thứ 4 và đi lại sau 6 tuần.<br />
<br />
3<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản của Số 1 * 2008<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
kinh và gân cơ khi kéo căng quá mức. Chúng<br />
tôi chủ động chỉ phục hồi thêm 4cm mà không<br />
cố gắng đạt 6cm nên chân trật vẫn còn ngắn<br />
hơn chân bình thường 2cm mà vẫn bảo đảm<br />
được chức năng đi đứng chấp nhận của bệnh<br />
nhân (ngắn chân