Thi công mặt đường ô tô - Chương 2

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

271
lượt xem 115
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công tác đầm nén trong xây dựng mặt đ-ờng 2.1. Lý thuyết về đầm nén. Công tác đầm nén l một khâu quan trọng trong quá trình công nghệ xây dựng mặt v móng đ-ờng. Chất l-ợng đầm nén có ảnh h-ởng quyết định đến chất l-ợng sử dụng của các tầng lớp vật liệu trong kết cấu mặt đ-ờng. Sở dĩ l nh- vậy l do: bất cứ sử dụng loại vật liệu gì, xây dựng các tầng lớp áo đ-ờng theo nguyên lý n o, cuối cùng cũng phải thông qua tác dụng cơ học của đầm nén...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thi công mặt đường ô tô - Chương 2

Ch−¬ng 2 c«ng c«ng t¸c ®Çm nÐn trong x©y dùng mÆt ®−êng 2.1. Lý thuyÕt vÒ ®Çm nÐn. C«ng t¸c ®Çm nÐn l mét kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghÖ x©y dùng mÆt v mãng ®−êng. ChÊt l−îng ®Çm nÐn cã ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l−îng sö dông cña c¸c tÇng líp vËt liÖu trong kÕt cÊu mÆt ®−êng. Së dÜ l nh− vËy l do: bÊt cø sö dông lo¹i vËt liÖu g×, x©y dùng c¸c tÇng líp ¸o ®−êng theo nguyªn lý n o, cuèi cïng còng ph¶i th«ng qua t¸c dông c¬ häc cña ®Çm nÐn th× trong néi bé vËt liÖu míi h×nh th nh ®−îc cÊu tróc míi, ®¶m b¶o c−êng ®é, ®é æn ®Þnh v ®¹t ®−îc møc ®é bÒn v÷ng cÇn thiÕt. Ngo i ra, ®øng vÒ mÆt thi c«ng m xÐt th× c«ng t¸c ®Çm nÐn l mét kh©u c«ng t¸c chñ yÕu cã phÇn khèng chÕ ®èi víi n¨ng suÊt, tèc ®é thi c«ng. §ång thêi còng l kh©u kÕt thóc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ thi c«ng nªn ®ßi hái cã sù tËp trung chØ ®¹o v chó träng kiÓm tra chÊt l−îng. 2.1.1. Môc ®Ých cña ®Çm nÐn: VËt liªu l m c¸c líp mÆt ®−êng l th−êng l nh÷ng hçn hîp gåm 3 pha: r¾n, láng, khÝ. Qu¸ tr×nh ®Çm nÐn sÏ l m cho khÝ tho¸t ra ngo i (kh¸c víi qu¸ tr×nh cè kÕt l tho¸t n−íc) l m cho ®é chÆt cña hçn hîp t¨ng lªn. Nh− vËy sÏ t¨ng diÖn tiÕp xóc, t¨ng sè l−îng liªn kÕt trong mét ®¬n vÞ thÓ tÝch. KÕt qu¶ l trong néi bé vËt liÖu sÏ h×nh th nh mét cÊu tróc míi kh¸c víi lóc ch−a lu lÌn v lùc dÝnh, lùc ma s¸t, tÝnh dÝnh nhít cña b¶n th©n vËt liÖu sÏ t¨ng lªn, tÝnh thÊm n−íc, hót Èm sÏ gi¶m ®i do ®ã t¹o nªn ®−îc c−êng ®é cao, ®é æn ®Þnh vÒ c−êng ®é lín cho c¸c tÇng líp vËt liÖu l m mÆt ®−êng. a) Tr−íc khi ®Çm nÐn b) Sau khi ®Çm nÐn H×nh 2.1. M« t¶ môc ®Ých cña qu¸ tr×nh ®Çm nÐn 2.1.2. B¶n chÊt qu¸ tr×nh ®Çm nÐn. D−íi t¸c dông cña t¶i träng ®Çm nÐn, trong líp vËt liÖu sÏ ph¸t sinh sãng øng suÊt – biÕn d¹ng. §é chÆt v m« ®uyn ® n håi c ng lín th× sãng øng suÊt-biÕn d¹ng lan truyÒn c ng nhanh. D−íi t¸c dông cña ¸p lùc lan truyÒn ®ã, tr−íc hÕt c¸c h¹t kho¸ng chÊt v m ng chÊt láng bao bäc nã sÏ bÞ nÐn ® n håi. Khi øng suÊt t¨ng lªn v t¶i träng ®Çm nÐn t¸c dông trïng phôc nhiÒu lÇn, cÊu tróc cña c¸c m ng máng sÏ dÇn dÇn bÞ ph¸ ho¹i, c−êng ®é cña c¸c m ng máng sÏ gi¶m ®i. Nhê vËy c¸c tinh thÓ v c¸c h¹t kÕt cã thÓ tr−ît t−¬ng hç v di chuyÓn tíi s¸t gÇn nhau, http://www.ebook.edu.vn 22
s¾p xÕp l¹i ®Ó ®i ®Õn c¸c vÞ trÝ æn ®Þnh (biÕn d¹ng kh«ng håi phôc tÝch luü dÇn), ®ång thêi kh«ng khÝ bÞ ®Èy tho¸t ra ngo i, lç rçng gi¶m ®i, møc ®é b o ho c¸c liªn kÕt trong mét ®¬n vÞ thÓ tÝch t¨ng lªn v gi÷a nh÷ng tinh thÓ sÏ ph¸t sinh c¸c tiÕp xóc v liªn kÕt míi. Qua giai ®o¹n n y, nÕu tiÕp tôc t¨ng øng suÊt lÌn Ðp th× nh÷ng m ng máng ë n¬i tiÕp xóc gi÷a c¸c tinh thÓ v gi÷a c¸c h¹t kÕt vÉn tiÕp tôc bÞ nÐn thªm. Tuy r»ng kh«ng l m ®é chÆt t¨ng thªm ®¸ng kÓ n÷a nh−ng riªng ®èi víi cÊu tróc keo tô th× chÝnh lóc n y c−êng ®é cña vËt liÖu l¹i t¨ng nhiÒu v× m ng chÊt láng bÞ nÐn thªm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó liªn kÕt biÕn cøng, t¨ng ma s¸t v lùc dÝnh, dÉn ®Õn thay ®æi chÊt l−îng cña liªn kÕt. a) Lu b¸nh cøng b) Lu b¸nh lèp c) Lu rung hai b¸nh chñ ®éng d) Lu rung mét b¸nh chñ ®éng http://www.ebook.edu.vn 23
H×nh 2.2. M« t¶ qu¸ tr×nh ®Çm nÐn Nh− vËy, ®Ó ®Çm nÐn cã hiÖu qu¶ th× c«ng ®Çm nÐn ph¶i kh¾c phôc ®−îc søc c¶n cña vËt liÖu ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn. Qua hiÖn t−îng ® tr×nh bÇy ë trªn, ta thÊy søc c¶n ®Çm nÐn bao gåm: - Søc c¶n cÊu tróc: søc c¶n n y do l do liªn kÕt cÊu tróc gi÷a c¸c pha v th nh phÇn cã trong hçn hîp vËt liÖu g©y ra. Liªn kÕt cÊu tróc gi÷a c¸c th nh phÇn c ng ®−îc t¨ng c−êng v biÕn cøng th× søc c¶n cÊu tróc c ng lín v nã tû lÖ thuËn víi trÞ sè biÕn d¹ng cña vËt liÖu. cô thÓ l , trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn ®é chÆt cña vËt liÖu c ng t¨ng th× søc c¶n cÊu tróc c ng lín. - Søc c¶n nhít: søc c¶n n y l do tÝnh nhít cña c¸c m ng pha láng bao bäc quanh c¸c h¹t (hoÆc h¹t kÕt) vËt liÖu do sù b¸m mãc nhau gi÷a c¸c h¹t (hoÆc h¹t kÕt) khi tr−ît g©y ra. Søc c¶n nhít tØ lÖ thuËn víi tèc ®é biÕn d¹ng t−¬ng ®èi cña vËt liÖu khi ®Çm nÐn v sÏ c ng t¨ng khi c−êng ®é ®Çm nÐn t¨ng v ®é nhít cña c¸c m ng láng t¨ng. - Søc c¶n qu¸n tÝnh: søc c¶n n y tû lÖ thuËn víi khèi l−îng vËt liÖu v gia tèc khi ®Çm nÐn. Søc c¶n ®Çm nÐn cña vËt liÖu lín hay nhá v quan hÖ gi÷a c¸c th nh phÇn nãi trªn nh− thÕ n o l tuú thuéc v o cÊu tróc cña vËt liÖu, tuú thuéc v o gãc ma s¸t, c−êng ®é lùc dÝnh v tÝnh nhít cña vËt liÖu. Theo nghiªn cøu cña gi¸o s− N.N. Ivanov, søc c¶n ®Çm nÐn cña vËt liÖu q trong tr−êng hîp Ðp lón víi ¸p lùc ph©n bè ®Òu trªn diÖn tÝch truyÒn lùc h×nh trßn ®−êng kÝnh D v bÒ d y líp vËt liÖu ≥ 1/5 D cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: ϕ q = 5ctg 2 ( + 45 o ) (MPa) 2 Trong ®ã: c: c−êng ®é lùc dÝnh cña vËt liÖu, thay ®æi tuú theo ®é chÆt, ®Èm, nhiÖt ®é (®èi víi vËt liÖu cã chÊt liªn kÕt h÷u c¬) v thêi gian t¸c dông cña t¶i träng (v× vËt liÖu cã tÝnh nhít). ϕ: gãc ma s¸t, phô thuéc chñ yÕu v o kÝch cì v h×nh d¹ng cèt liÖu. C−êng ®é lùc dÝnh c cña c¸c lo¹i hçn hîp vÊt liÖu cã chÊt liªn kÕt h÷u c¬ thùc tÕ cã thÓ thay ®æi kh¸ nhiÒu khi nhiÖt ®é v thêi gian t¸c dông cña t¶i träng thay ®æi. V× thÕ, ®Ó ®iÒu chØnh søc c¶n ®Çm nÐn trong qu¸ tr×nh thi c«ng, ®èi víi lo¹i vËt liÖu n y viÖc qui ®Þnh nhiÖt ®é ®Çm nÐn, thêi gian t¸c dông, sè lÇn t¸c dông cña ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn l rÊt cã ý nghÜa. §èi víi c¸c vËt liÖu kh«ng dïng thªm chÊt liªn kÕt h÷u c¬ th× c−êng ®é lùc dÝnh phô thuéc chñ yÕu v o ®é chÆt, ®é Èm, sè l−îng h¹t nhá v Ýt thay ®æi theo thêi gian t¸c dông cña t¶i träng. Gãc ma s¸t ϕ sÏ c ng nhá khi nÕu th nh phÇn h¹t c ng cã nhiÒu h¹t nhá v ng−îc l¹i. Râ r ng l ®ång thêi víi sù t¨ng ®é chÆt v c−êng ®é cña vËt liÖu th× trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn søc c¶n ®Çm nÐn còng sÏ t¨ng lªn. Nh− vËy cÇn ph¶i nghiªn cøu chän c¸c th«ng sè, ph−¬ng thøc v chÕ ®é ®Çm nÐn sao cho kh¾c phôc ®−îc søc c¶n ®Çm nÐn, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ ®Çm nÐn l cao nhÊt v chi phÝ ®Çm l rÎ nhÊt. 2.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ ®Çm nÐn. http://www.ebook.edu.vn 24
a) ¸p lùc ®Çm nÐn σ. §Ó kh¾c phôc ®−îc søc c¶n ®Çm nÐn, chñ yÕu l ph¶i chän ®−îc ¸p lùc ®Çm nÐn thÝch hîp. Nguyªn t¾c chän ¸p lùc ®Çm nÐn: ph¶i chän ¸p lùc t¸c dông sao cho võa ®ñ kh¾c phôc søc c¶n ®Çm nÐn ®Ó t¹o ®−îc biÕn d¹ng kh«ng håi phôc trong vËt liÖu khi lu lÌn (σ >q). Nh−ng ¸p lùc ®Çm nÐn còng kh«ng ®−îc lín h¬n qu¸ nhiÒu so víi søc c¶n ®Çm nÐn, v× nh− vËy sÏ x¶y ra hiÖn t−îng ph¸ ho¹i tr−ît, tråi trong líp vËt liÖu, g©y nªn hiÖn t−îng nøt, vì vôn, trßn c¹nh ®¸, l m l−în sãng trªn bÒ mÆt do ®ã kh«ng thÓ nÐn chÆt ®−îc vËt liÖu ®Õn ®é chÆt cÇn thiÕt. Trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn, søc c¶n ®Çm nÐn t¨ng dÇn do vËy ¸p lùc ®Çm nÐn còng ph¶i ®−îc t¨ng lªn t−¬ng øng ⇒ §Çu tiªn dïng lu nhÑ, sau dïng võa v lu nÆng. b. C¸c nh©n tè kh¸c: XÐt mét khèi vËt liÖu ®¬n vÞ (khèi h×nh hép mçi c¹nh 1 ®¬n vÞ). Khèi vËt liÖu ®¬n vÞ n y khi ®Çm nÐn xem nh− chÞu t¸c dông cña ¸p lùc p ®Æt ë trªn mÆt trªn v nÐn chÆt khèi vËt liÖu trong ®iÒu kiÖn kh«ng në h«ng, do ®ã c¸c m¨t bªn chÞu ph¶n lùc ngang b»ng ξp (ξ: hÖ sè ¸p lùc ngang) p dS ξp ξp ξp 1 ξp 1 p 1 H×nh 2.3. Khèi vËt liÖu ®¬n vÞ bÞ ®Çm nÐn §é chÆt cña vËt liÖu cã thÓ tÝch V l : Q (1) δ= V Trong ®ã: Q l träng l−îng cña th nh phÇn pha r¾n (th nh phÇn kho¸ng chÊt) Khi ®Çm nÐn, ®é chÆt thay ®æi, tøc V thay ®æi, trong khi ®ã Q kh«ng ®æi. VËy quan hÖ gi÷a biÕn ®æi ®é chÆt víi biÕn ®æi thÓ tÝch khèi vËt liÖu cã thÓ biÓu thÞ b»ng ph−¬ng tr×nh vi ph©n suy diÔn sau: QdV δdV dδ = − (2) =− 2 V V dV = 1 x 1 x dS (3) Trong ®ã: http://www.ebook.edu.vn 25
dS: biÕn d¹ng cña khèi vËt liÖu ®¬n vÞ d−íi t¸c dông cña t¶i träng p theo s¬ ®å Ðp chÆt kh«ng në h«ng. dp dS = (4) Ec Ec l m« ®uyn biÕn d¹ng cña vËt liÖu trong ®iÒu kiÖn Ðp kh«ng në h«ng. Eo (5) Ec = β Víi 2µ 2 β = 1− (6) 1−µ Eo : m« ®uyn biÕn d¹ng cña ®Êt (t−¬ng øng víi ®iÒu kiÖn Ðp lón cã në h«ng) µ: hÖ sè Po¸ts«ng Tõ (2), (3), (4), (5), (6), ®ång thêi xÐt mét khèi vËt liÖu ®în vÞ nh− h×nh 2.3. th× V=1, do ®ã ta cã: βδdp dS = − (7) Eo M« ®uyn biÕn d¹ng cña vËt liÖu Eo l mét trÞ sè thay ®æi tuú theo ®é chÆt cña vËt liÖu. NÕu t¶i träng ®Çm nÐn v ®é chÆt thay ®æi Ýt th× trÞ sè Eo cã thÓ xem nh− kh«ng ®æi. Khi ®ã ta cã thÓ tÝch ph©n hai vÕ cña (7) víi ®iÒu kiÖn biªn khi p → ∞ th× δ → δmax βp − (8) Eo δ = δ max (1 − e ) δ §é chÆt δmax δhq δo T¶i träng ®Çm nÐn po phq p H×nh 2.4. §å thÞ quan hÖ gi÷a ®é chÆt v t¶i träng ®Çm nÐn TrÞ sè δmax cña vËt liÖu gåm 3 pha ®−îc x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn xem nh− trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn b¶n th©n c¸c th nh phÇn r¾n, láng kh«ng bÞ Ðp gi¶m thÓ tÝch v ®é chÆt sÏ ®Æt ®−îc lín nhÊt khi th nh phÇn khÝ υ tho¸t hÕt ra ngo i. Cô thÓ l ®èi víi mét ®¬n vÞ thÓ tÝch vËt liÖu, ta cã: δ lδ 1= (9) + +υ ∆® ∆l Trong ®ã: ∆®: tû träng th nh phÇn r¾n http://www.ebook.edu.vn 26
∆n: tû träng th nh phÇn láng l: tØ lÖ th nh phÇn chÊt láng so víi th nh phÇn chÊt r¾n tÝnh b»ng % theo träng l−îng trong mét ®¬n vÞ thÓ tÝch. υ: thÓ tÝch chÊt khÝ cã trong 1 ®¬n vÞ thÓ tÝch δ: ®é chÆt Tõ (9) ta ®−îc ®é chÆt cña vËt liÖu: ∆®∆l δ = (1-υ) (10) ( ∆ l + l∆ ® ) v khi υ = 0 sÏ ®−îc ∆®∆l δmax = (11) ( ∆ l + l∆ ® ) Nh×n v o (8) ta thÊy: §èi víi mét lo¹i vËt liÖu ® biÕt v ®iÒu kiÖn lu nÌn ® biÕt (β v Eo kh«ng ®æi) th× øng víi mét trÞ sè t¶i träng ®Çm nÐn p chØ cã thÓ ®¹t ®Õn mét ®é chÆt nhÊt ®Þnh. Muèn t¨ng ®é chÆt n÷a th× ph¶i thay ®æi ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn cã p lín h¬n. Tuy nhiªn theo qui luËt (8) ®−îc vÏ trªn ®å thÞ th× nÕu p t¨ng qu¸ phq th× hiÖu qu¶ ®Çm nÐn sÏ t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. NÕu dïng p > phq th× xem nh− ch−a hîp lý. NÕu øng víi mét t¶i träng ®Çm nÐn p kh«ng ®æi, th× hiÖu qu¶ ®Çm nÐn cã thÓ t¨ng lªn khi t¨ng hÖ sè β hay gi¶m Eo. Theo (6) cho thÊy β sÏ c ng lín khi hÖ sè Po¸tsong µ c ng nhá. Cã nghÜa l nÕu ®Çm nÐn trong ®iÒu kiÖn vËt liÖu c ng Ýt në h«ng th× c ng cã hiÖu qu¶. BiÖn ph¸p ®Ó t¹o ®−îc ®iÒu kiÖn ®Çm nÐn cã lîi n y l : t¨ng c−êng diÖn tiÕp xóc víi vËt liÖu khi ®Çm nÐn v t¨ng ®é cøng cña mãng phÝa d−íi líp vËt liÖu ®ang ®−îc ®Çm nÐn. Tõ nhËn xÐt n y ta thÊy r»ng, khi ®Çm nÐn th× t¶i träng ®Çm nÐn kh«ng ®−îc ph¸ ho¹i líp mãng phÝa d−íi líp vËt liÖu ®Çm nÐn, cã nghÜa l cÇn chän ¸p lùc v bÒ d y líp vËt liÖu ®−îc ®Çm nÐn sao cho ¸p lùc do ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn truyÒn xuèng mãng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ søc chÞu t¶i cho phÐp cña mãng, v× nÕu mãng bÞ ph¸ ho¹i do lón hoÆc tr−ît th× líp vËt liÖu ë trªn kh«ng thÓ n o ®Çm chÆt ®−îc. Nh− vËy: σm ≤ [σ]cp σm: ¸p lùc ®Çm nÐn truyÒn xuèng líp mãng d−íi (MPa) [σ]cp: søc chÞu t¶i cho phÐp cña vËt liªu l m líp mãng (Mpa). Cã thÓ tham kh¶o b¶ng sau: VËt liÖu l m líp mãng Søc chÞu t¶i cho phÐp (MPa) - Líp sái cuéi hoÆc sái c¸t 0.6 – 0.8 - C¸t võa, xØ lß 0.4 – 0.5 - C¸t nhá, ¸ c¸t h¹t võa 0.3 – 0.4 0.2 – 0.35 - ¸ c¸t h¹t nhá, ¸ c¸t bôi 0.1 – 0.2 - §Êt ¸ sÐt, s¸ c¸t bôi ë tr¹ng th¸i Èm −ít http://www.ebook.edu.vn 27
Gi¶m trÞ sè m« ®uyn biÕn d¹ng Eo tøc l ®iÒu chØnh trÞ sè søc c¶n ®Çm nÐn ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thi c«ng. C¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh søc c¶n ®Çm nÐn, gi¶m Eo trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn nh− - Thay ®æi th nh phÇn pha láng. - Gi¶m v kh¾c phôc tÝnh nhít cña vËt liÖu. - T¹m thay ®æi cÊu tróc cña vËt liÖu b»ng t¸c dông cña nhiÖt ®é hoÆc sö dông thªm c¸c chÊt phô gia hoÆt tÝnh. - Chän cÊp phèi h¹t cña hçn hîp vËt liÖu dÔ ®Çm nÐn. - Qui ®Þnh chÕ ®é ®Çm nÐn thÝch hîp: t¨ng thêi gian t¸c dông, ®iÒu chØnh tèc ®é v sè lÇn t¸c dông cña t¶i träng ®Çm nÐn... hoÆc t−íi n−íc ®èi víi vËt liÖu ®¸, lu lÌn ë ®é Èm tèt nhÊt víi vËt liÖu cã tÝnh dÝnh. Nãi chung, vËn dông c¸c biÖn ph¸p n y tuú theo tÝnh chÊt cña lo¹i vËt liÖu ®−îc lu lÌn. - §èi víi c¸c vËt liÖu ®¸: cã thÓ gi¶m Eo b»ng c¸ch t−íi n−íc khi lu lÌn ®Ó l m gi¶m ma s¸t gi÷a c¸c hßn ®¸. MÆt kh¸c, v× lo¹i vËt liÖu n y th−êng cã ®é nhít kh«ng ®¸ng kÓ nªn tèc ®é lu lÌn cã thÓ nhanh h¬n (c¸c h nh tr×nh cuèi cã thÓ lu víi tèc ®é 6-10km/h). - §èi víi c¸c líp ®Êt gia cè, ®Ó gi¶m søc c¶n ®Çm nÐn cã thÓ dïng c¸c biÖn ph¸p nh−: ®Çm nÐn hçn hîp ë ®é Èm tèt nhÊt hoÆc ®iÒu chØnh chÕ ®é l m viÖc cña ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn. Víi c¸c lo¹i ®Êt gia cè h÷u c¬, do cã søc c¶n nhít cao th× khi lu, nªn lu víi tèc ®é chËm (2- 2.5km/h) ®Ó t¨ng thêi gian t¸c dông cña t¶i träng ®Çm nÐn do ®ã sÏ kh¾c phôc ®−îc søc c¶n nhít, søc c¶n qu¸n tÝnh tèt h¬n. - Víi c¸c vËt liÖu gia cè xi m¨ng, th× biÖn ph¸p chñ yÕu ph¶i khèng chÕ, rót ng¾n kho¶ng thêi gian tõ lóc trén ®Êt víi xi m¨ng ®Õn luc b¾t ®Çu ®Çm nÐn v thi c«ng xong, kh«ng ®−îc qu¸ thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña xi m¨ng, v× nÕu xi m¨ng ® b¾t ®Çu ninh kÕt, ®Çm nÐn sÏ kÐm hiÖu qu¶, ®ång thêi cã thÓ ph¸ háng cÊu tróc cña líp vËt liÖu. - §èi víi c¸c líp hçn hîp vËt liÖu ®¸ nhùa nãng, ngo i biÖn ph¸p t¨ng thêi gian t¸c dông cña t¶i träng ®Çm nÐn ra th× viÖc khèng chÕ nhiÖt ®é lóc b¾t ®Çu v kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çm nÐn l mét biÖn ph¸p quan träng ®Ó gi¶m søc c¶n nhít. 2.2. Chän c¸c ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn mÆt ®−êng. 2.2.1. Yªu cÇu. C«ng t¸c ®Çm nÐn mÆt, mãng ®−êng cÇn ®¹t ®−îc c¸c yªu cÇu sau: - Líp mÆt ®−êng ph¶i ®¹t ®−îc ®é chÆt v c−êng ®é cÇn thiÕt sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çm nÐn. - Trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn, t¶i träng ®Çm nÐn kh«ng ph¸ háng cÊu tróc néi bé cña líp vËt liÖu. - KÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çm nÐn, líp mÆt ®−êng ph¶i b»ng ph¼ng, kh«ng cã hiÖn t−îng l−în sãng, kh«ng ®Ó l¹i vÖt b¸nh lu. - Tèn Ýt c«ng lu lÌn nhÊt, cã nh− vËy míi ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. 2.2.2. C¸c ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn, chän ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn: a) C¸c ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn. http://www.ebook.edu.vn 28
HiÖn nay, cã 3 ph−¬ng ph¸p ®Çm nÐn c¸c líp mÆt ®−êng: - Dïng t¶i träng tÜnh (lu b¸nh cøng, lu lèp). - Dïng t¶i träng chÊn ®éng (lu chÊn ®éng, m¸y ®Çm rung). - Ph−¬ng ph¸p ®Ëp-chÊn ®éng thùc hiÖn b»ng c¬ cÊu ®Ëp-chÊn ®éng trang bÞ liÒn th nh mét bé phËn cña nh÷ng m¸y r¶i (m¸y r¶i BTN, BTXM). Phæ biÕn nhÊt trong c¸c ph−¬ng ph¸p trªn l sö dông c¸c lo¹i lu ®Ó ®Çm nÐn. Sö dông lu cã thÓ ®Ët ®−îc nh÷ng yªu cÇu trªn mét c¸ch tiÖn lîi v rÎ, thÝch hîp víi hÇu hÕt c¸c lo¹i tÇng líp vËt liÖu l m mÆt ®−êng. Lu b¸nh cøng: - Cã thÓ ®Çm mäi lo¹i vËt liÖu, nh−ng cã hiÖu qu¶ nhÊt víi c¸c vËt liÖu cã søc c¶n cÊu tróc lín nh−ng søc c¶n nhít nhá (®¸ d¨m tiªu chuÈn). - Dïng lu lÌn ë giai ®o¹n s¬ bé v ho n thiÖn ®Ó t¹o ph¼ng. H×nh 2.5. Lu b¸nh cøng Lu b¸nh lèp: Cã thÓ dïng cho mäi lo¹i vËt liÖu nh−ng cã hiÖu qu¶ nhÊt víi c¸c vËt liÖu cã søc c¶n nhít cao nh− bª t«ng nhùa, cÊp phèi, ®Êt gia cè… H×nh 2.6. Lu b¸nh lèp Lu rung: http://www.ebook.edu.vn 29
ThÝch hîp víi c¸c vËt liÖu rêi, Ýt dÝnh, vËt liÖu cã tÝnh xóc biÕn (bª t«ng xi m¨ng, cÊp phèi ®¸ d¨m, cÊp phèi ®¸ d¨m gia cè xi m¨ng, c¸t gia cè xi m¨ng...). H×nh 2.6. Lu rung b) Chän ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn. Khi chän ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn ph¶i xÐt tíi c¸c yÕu tè sau: - Lo¹i ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn ph¶i phï hîp víi lo¹i vËt liÖu ®−îc ®Çm nÐn. - T¶i träng lu (¸p lùc lu) ph¶i phï hîp víi tõng giai ®o¹n ®Çm nÐn: ¸p lùc lu ph¶i th¾ng ®−îc søc c¶n ®Çm nÐn khi lu lÌn, nh−ng kh«ng ®−îc ph¸ ho¹i líp vËt liÖu ®−îc ®Çm nÐn còng nh− líp mãng bªn d−íi cña líp vËt liÖu ®−îc ®Çm nÐn. §Ó ®¶m b¶o ®iÒu n y, trong qu¸ tr×nh lu ph¶i sö dông tõ lu nhÑ, ®Õn lu võa v lu nÆng. ¸p lùc lu cã thÓ x¸c ®Þnh nh− sau: - Víi lu b¸nh lèp: ¸p lùc t¸c dông trªn 1 ®¬n vÞ chiÒu d i cña bÒ réng b¸nh lu p (kN/cm), x¸c ®Þnh nh− sau: Lu 2 trôc, 2 b¸nh: 2Q (kN/cm) p= 3l Lu 2 trôc, 3 b¸nh: 1Q (kN/cm) p= 3l Trong ®ã: Q: träng l−îng cña to n bé lu (kN) l: chiÒu réng cña 1 b¸nh sau (cm) BÒ réng diÖn truyÒn ¸p lùc lu xuèng mÆt ®−êng b (khi lu chuyÓn ®éng vÒ phÝa tr−íc) cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc gÇn ®óng sau: b z http://www.ebook.edu.vn 30
H×nh 2.7. DiÖn truyÒn ¸p lùc cña lu b¸nh cøng khi míi lu. 2pD b= (cm) Et® Trong ®ã: D: ®−êng kÝnh b¸nh lu (cm). Et®: m« ®uyn ® n håi t−¬ng ®−¬ng cña c¸c líp mÆt ®−êng tÝnh tõ líp ®−îc ®Çm nÌn trë xuèng. VËy ¸p lùc trung b×nh cña b¸nh lu t¸c dông trªn mÆt líp vËt liÖu lu lÌn σ l pE t® p (MPa) σ= = b 2D Nh×n v o c«ng thøc trªn ta thÊy, muèn t¨ng ¸p lùc lu cã thÓ gi¶m D hoÆc t¨ng Et®. Nh−ng gi¶m D kh«ng cã lîi v× b¸nh lu nhá qu¸ dÔ g©y hiÖn t−îng ®Èy tr−ît ph¸ ho¹i vËt liÖu ®ang ®Çm nÐn. Cßn t¨ng Et®, nghÜa l b¶o ®¶m cho mãng cña líp vËt liÖu ®ang ®Çm nÐn cã c−êng ®é cao, ®iÒu n y râ r ng cã ý nghÜa thùc tiÔn: dïng lu nÆng trªn líp mãng yÕu cã thÓ sÏ kÐm hiÖu qu¶ h¬n khu dïng lu nhÑ trªn líp mãng cøng. - Víi lu b¸nh lèp: ¸p lùc trung b×nh cña b¸nh lu t¸c dông xuèng líp vËt liÖu lu lÌn: R λ a b H×nh 2.7. DiÖn truyÒn ¸p lùc cña lu b¸nh lèp. Q σ= S Víi: Q: T¶i täng ®Ì lªn mét b¸nh lèp (kN). S: diÖn tÝch tiÕp xóc cña b¸nh lu (l elÝp cã trôc lín a v trôc nhá b). πab S= 4 XÐt tam gi¸c vu«ng trªn h×nh vÏ ta cã: 2 a 2 2   + (R − λ) = R ⇒ a ≈ 2 dλ 2 Thay v o ta ®−îc: 2 QK c (MPa) σ= πb d http://www.ebook.edu.vn 31
Trong ®ã: b: bÒ dÇy cña 1 b¸nh lu lèp (cm). Kc: hÖ sè ®é cøng cña lèp, kg/cm, phô thuéc v o lo¹i lèp, ¸p lùc khÝ trong s¨m. d: ®−êng kÝnh cña b¸nh lèp (cm). λ = Q/Kc , biÕn d¹ng cùc ®¹i cña lèp. a: bÒ réng diÖn tiÕp xóc cña b¸nh lu víi líp vËt liÖu. ¸p lùc trung b×nh cña b¸nh lu lèp còng cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc sau: pk σ= (MPa) 1− ξ Trong ®ã: pk: ¸p lùc khÝ trong s¨m cña b¸nh lu (MPa). ξ: hÖ sè xÐt ®Õn ®é cøng cña lèp, phô thuéc v o pk theo b¶ng pk (kg/cm2) 1 2 3 4 5 6 7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.25 0.2 0.15 ξ Ta thÊy r¼ng: diÖn truyÒn ¸p lùc v ¸p lùc cña lu b¸nh lèp kh«ng phô thuéc ®iÒu kiÖn nÒn mãng còng nh− c−êng ®é cña líp vËt liÖu ®Çm nÐn v do ®ã hÇu nh− kh«ng thay ®æi trong qu¸ tr×nh ®Çm nÐn. MÆt kh¸c diÖn truyÒn ¸p lùc cña cña lu b¸nh lèp lín h¬n lu b¸nh cøng nªn thêi gian t¸c dông cña t¶i träng ®Çm nÐn còng l©u h¬n. §ång thêi diÖn truyÒn ¸p lùc n y kh«ng ph¶i c ng ng y c ng nhá ®i nh− lu b¸nh cøng nªn t¶i träng b¸nh lu truyÒn xuèng d−íi s©u h¬n, khiÕn cho lu b¸nh lèp cã thÓ ®Çm nÐn c¸c líp vËt liÖu dÇy h¬n. ¸p lùc lu ë ®¸y líp vËt liÖu chiÒu d y h: (¸p lùc n y kh«ng ®−îc lín h¬n søc chÞu t¶i cña mãng): - Víi lu b¸nh cøng: Kp σh = (MPa) h - Víi lu b¸nh lèp cã ®−êng kÝnh vÖt tiÕp xóc t−¬ng ®−¬ng D=30 cm: 1.5p o K σh = (MPa) 2.5 h 1+ 30 Trong ®ã: p: ¸p lùc lu b¸nh cøng trªn mét ®¬n vÞ d i cña bÒ réng b¸nh lu (kN/cm) h: bÒ dÇy líp vËt liÖu ®Çm nÐn (cm) po: ¸p lùc cña lu b¸nh lèp trªn mÆt líp ®Çm nÐn (kN/cm2) K: hÖ sè vËt liÖu. K = 0.64 khi vËt liÖu ®−îc ®Çm nÌn chÆt K = 1 khi vËt liÖu cßn rêi r¹c ¸p lùc truyÒn xuèng líp mãng theo c«ng thøc trªn râ r ng sÏ lín h¬n khi vËt liÖu cßn rêi r¹c. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn kh«ng ph¸ ho¹i mãng, mét lÇn n÷a cho thÊy trong qua tr×nh ®Çm nÐn ë giai ®o¹n ®Çu cÇn dïng lu nhÑ, sau t¨ng lªn dïng lu nÆng h¬n. 2.2.3. Chän bÒ dÇy lÌn Ðp hîp lý h. http://www.ebook.edu.vn 32
BÒ dÇy hîp lý cña líp vËt liÖu lÌn Ðp ®−îc x¸c ®Þnh theo yªu cÇu sau: - BÒ dÇy lÌn Ðp kh«ng qu¸ lín ®Ó ®¶m b¶o øng suÊt do ¸p lùc lu truyÒn xuèng ®ñ ®Ó kh¾c phôc søc c¶n ®Çm nÐn ë mäi vÞ trÝ cña líp vËt liÖu. Nh»m tr¸nh hiÖn t−îng khi lu lÌn ë trªn ch¹t nh−ng ë d−íi kh«ng chÆt, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ ®Çm nÐn t−¬ng ®èi ®ång ®Òu tõ trªn xuèng d−íi. - BÒ dÇy lÌn Ðp kh«ng nhá qu¸ ®Ó ®¶m b¶o øng suÊt do ¸p lùc ®Çm nÐn truyÒn xuèng ®¸y kh«ng lín h¬n kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña tÇng mãng phÝa d−íi. σh ≤ [σ]cp Th«ng th−êng, bÒ ®Çy ®Çm nÐn cã hiÖu qu¶ th−êng xÊp xØ b»ng bÒ réng tiÕp xóc (hay bÒ réng truyÒn ¸p lùc) cña c«ng cô ®Çm nÐn (b: lu b¸nh cøng, a: lu lèp). BÒ dÇy ®Çm nÐn hîp lý cña lu rung còng lÊy theo bÒ réng tiÕp xóc cña b¸nh lu víi mÆt ®−êng. Chó ý: bÒ dÇy lÌn Ðp cã hiÖu qu¶ trªn ho n to n kh«ng ph¶i l bÒ dÇy tèi ®a m ¸p lùc cña c«ng cô ®Çm nÐn cã thÓ truyÒn xuèng ®−îc. 2.2.4. Tèc ®é ®Çm nÐn. Tèc ®é ®Çm nÐn cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ v chÊt l−îng ®Çm nÐn. Tèc ®é lu c ng chËm th× thêi gian t¸c dông cña t¶i träng ®Çm nÐn c ng l©u, sÏ kh¾c phôc ®−îc søc c¶n ®Çm nÐn tèt h¬n (nhÊt l víi vËt liÖu cã tÝnh nhít cao), ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó trong néi bé vËt liÖu h×nh th nh cÊu tróc míi cã c−êng ®é cao. Nh−ng nh− vËy n¨ng suÊt c«ng t¸c cña lu sÏ gi¶m. Ng−îc l¹i, tèc ®é lu nhanh qu¸ cã thÓ g©y nªn hiÖn t−îng l−în sãng trªn bÒ mÆt vËt liÖu (nhÊt l vËt liÖu dÎo khi ch−a h×nh th nh c−êng ®é). Do vËy tèc ®é lu ph¶i phï hîp víi tõng giai ®o¹n ®Çm nÐn: - Giai ®o¹n lu lÌn s¬ bé: vËt liÖu míi r¶i cßn rêi r¹c, nªn dïng lu nhÑ víi tèc ®é chËm (1.5-2km/h). - Giai ®o¹n lu lÌn chÆt: t¨ng dÇn tèc ®é lu lÌn khi ®é chÆt cña vËt liÖu ® t¨ng lªn: + Lu b¸nh cøng : V = 2 – 3 km/h. + Lu b¸nh lèp : V = 3 – 6 km/h. + Lu rung : V = 2 – 4 km/h. - Giai ®o¹n lu ho n thiÖn: gi¶m tèc ®é lu nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cñng cè, h×nh th nh c−êng ®é cho líp vËt liÖu ®Çm nÐn (V = 1.75 - 2.25 km/h). 2.2.5. C«ng ®Çm nÐn vµ sè lÇn ®Çm lÌn cÇn thiÕt. §Çm nÐn l mét qua tr×nh t¸c dông t¶i träng trïng phôc nh»m t¹o nªn biÕn d¹ng d− trong líp vËt liÖu. Theo nghiªn cøu thùc nghiÖm, tæng biÕn d¹ng tÝch luü Z tû lÖ víi sè lÇn t¸c dông cña c«ng cô ®Çm nÐn: Zn = Z1 + ηlgn Trong ®ã: Z1: biÕn d¹ng d− ngay sau khi míi t¸c dông t¶i träng lÇn ®Çu tiªn. Nã phô thuéc v o trÞ sè t¶i träng ®Çm nÐn, kÕt cÊu v c−êng ®é líp vËt liÖu còng nh− ®iÒu kiÖn në h«ng, ®iÒu kiÖn nÒn mãng d−íi líp ®Çm nÐn. η: hÖ sè, ®Æc tr−ng cho qu¸ tr×nh t¨ng biÕn d¹ng. http://www.ebook.edu.vn 33
Zn: tæng biÕn d¹ng tÝch luü sau n lÇn ®Çm nÐn. δ yc − δ o Zn = δ yc Nh− vËy, víi cïng mét ¸p lùc ®Çm nÐn v ®iÒu kiÖn ®Çm nÐn th× nh÷ng lÇn lu sau c ng kÐm hiÖu qu¶ v hÇu nh− kh«ng cã hiÖu qu¶ g× ®¸ng kÓ sau mét sè lÇn ®Çm nÐn b»ng nhq n o ®ã. Khi n y muèn tiÕp tôc t¨ng biÕn d¹ng tÝch luü th× cÇn ph¶i ®æi lo¹i ph−¬ng tiÖn ®Çm nÐn. Gi¸ trÞ nhq gäi l sè lÇn lu lÌn cã hiÖu qu¶ øng víi mét ¸p lùc lu v ®iÌu kiÖn ®Çm nÐn nhÊt ®Þnh. Râ r ng r»ng, khi dïng mét lo¹i lu ®Ó ®Çm nÐn mÆt ®−êng víi biÖn ph¸p t¨ng sè lÇn lu l mét c¸ch l m kh«ng hîp lý v kh«ng kinh tÕ. - Sè lÇn lu lÌn cÇn thiÕt nyc: (lÇn/®iÓm), l sè lÇn lu cÇn thiÕt ph¶i ®i qua mét ®iÓm ®Ó ®¹t ®−îc trÞ ®é chÆt v c−êng ®é yªu cÇu ®èi víi líp mÆt ®−êng. Gi¸ trÞ nyc ®èi víi mét tÇng líp vËt liÖu l m mÆt ®−êng n o ®ã x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm tuú thuéc v o chÊt l−îng vËt liÖu, søc c¶n ® m nÐn, lo¹i c«ng cô ®Çm nÐn v ®iÒu kiÖn ®Çm nÐn. Trong c¸c quy tr×nh thi c«ng, gi¸ trÞ nyc th−êng ®−îc quy ®Þnh trong mét kho¶ng nhÊt ®Þnh ®Ó vËn dông (vÝ dô khi tÝnh n¨ng suÊt lu). Khi ra thùc tÕ, nyc ®−îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c th«ng qua thi c«ng thö. Q∑ l (T.km/m3). T= - C«ng ®Çm nÐn T: hLB Trong ®ã: Q: träng l−îng m¸y lu (tÊn ) h: bÒ d y líp vËt liÖu khi míi r¶i (m) B: bÒ réng mÆt ®−¬ng (m) L: chiÒu d i ®o¹n c«ng t¸c cña lu (m) ∑l: tæng chiÒu d i lu ph¶i ®i ®Ó lÌn Ðp mÆt ®−êng trªn ®o¹n d i L (km). Khi dïng nhiÒu lo¹i m¸y lu, tÝnh c«ng lu cho tõng lo¹i råi céng l¹i. NÕu gäi N l tæng sè h nh tr×nh m lu ph¶i ®i tõ khi b¾t ®Çu ®Õn khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çm nÐn trªn to n ®o¹n c«ng t¸c L → ∑l = 0.001 N L (km) Thay v o ta cã: 10 −3 QN (T.km/m3) T= hLB Nh− vËy, nÕu qui ®Þnh c«ng lu cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®−îc yªu cÇu ®Çm nÐn th× cã thÓ tÝnh ra ®−îc sè h nh tr×nh N. Khi biÕt s¬ ®å lu, tõ gi¸ trÞ N ta tÝnh ra ®−îc sè lÇn lu lÌn yªu cÇu nyc 2.2.6. S¬ ®å ®Çm nÐn. a) Môc ®Ých. - ThiÕt kÕ s¬ ®å lu ®Ó ®¶m b¶o c¸c ph−¬ng tiÖn lu lÌn thùc hiÖn c¸c thao t¸c thuËn lîi, ®¹t n¨ng suÊt v chÊt l−îng lu lÌn cao. - §Ó tÝnh to¸n c¸c th«ng sè lu lÌn, n¨ng suÊt lu. - §¶m b¶o an to n trong qu¸ tr×nh lu lÌn. http://www.ebook.edu.vn 34
b) Yªu cÇu. Mét s¬ ®å lu lÌn hîp lý ph¶i ®¹t cÇn ph¶i ®¹t ®−îc c¸c yªu cÇu sau: - §¬n gi¶n, dÔ hiÓu. - Sè lÇn ®Çm nÐn ph¶i ®¶m b¶o ®ång ®Òu ®èi víi tÊt c¶ mäi ®iÓm trªn trªn mÆt ®−êng. NÕu sè lÇn ®Çm nÐn t¸c dông tËp trung qu¸ nhiÒu v o mét chç th× g©y l ng phÝ c«ng lu, gi¶m n¨ng suÊt lu m ch−a ch¾c t¹i ®ã ® ®¹t ®é chÆt cao, tr¸i l¹i mÆt ®−êng cã thÓ bÞ ph¸ ho¹i. - MÆt ®−êng ph¶i b»ng ph¼ng, ®¹t ®−îc mui luyÖn yªu cÇu sau khi lu lÌn. c) Nguyªn t¾c. §Ó b¶o ®¶m yªu cÇu trªn, khi thiÕt kÕ s¬ ®å lu ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c sau. - VÖt lu sau ph¶i ®Ì lªn vÖt lu tr−íc Ýt nhÊt tõ 15 - 25 cm ®Ó b¶o ®¶m yªu cÇu b»ng ph¼ng. - Khi lu c¸c líp vËt liÖu cã cao ®é thÊp h¬n mÐp lÒ ®−êng (do ®¾p lÒ tr−íc, cã ®¸ vØa...), lu lïi v o trong Ýt nhÊt 10 cm nh»m tr¸nh ph¸ ho¹i lÒ ®−êng. - Khi lu c¸c líp vËt liÖu cã cïng cao ®é víi lÒ ®−êng th× ph¶i lu chêm ra lÒ 20-30cm ®Ó t¨ng c−êng ®é chÆt cho lÒ ®−êng v líp vËt liÖu chç tiÕp gi¸p víi lÒ ®−êng. - Ph¶i bè trÝ thø tù lu lÌn sao cho t¹o ®−îc hiÖu qu¶ ®Çm nÌn nhanh nhÊt, ®ång thêi t¹o ®−îc h×nh d¹ng tr¾c ngang mÆt ®−êng (mui luyÖn, siªu cao) v kh«ng ph¸ ho¹i lÒ. Muèn vËy, ph¶i lu dÇn tõ thÊp lªn cao nh»m tr¸nh hiÖn t−îng vËt liÖu bÞ x«, dån. (lu tõ hai mÐp lÊn dÇn v o trong tim ®−êng trªn ®o¹n ®−êng th¼ng v ®−êng cong kh«ng siªu cao, nÕu cã siªu cao, lu tõ bông ®−êng cong lu dÇn lªn trªn). d) ThiÕt kÕ s¬ ®å lu. Khi thiÕt kÕ s¬ ®å lu ph¶i biÕt c¸c th«ng sè sau: - ChiÒu réng líp vËt liÖu cÇn lu lÌn (B). - Sè l−ît lu lÌn yªu cÇu (nyc). - Sè trôc chñ ®éng cña m¸y lu. - ChiÒu réng vÖt ®Çm cña b¸nh lu (b). Sau ®ã c¸c h nh tr×nh v tr×nh tù ®Çm nÐn phï hîp nhÊt víi c¸c yªu cÇu nãi trªn. §èi víi mét bÒ réng mÆt ®−êng cã thÓ chän nhiÒu lo¹i lu kh¸c nhau (b¸nh lèp, b¸nh thÐp, lu rung, lu hai trôc hai b¸nh hoÆc hai trôc ba b¸nh) v thay ®æi ph¹m vi chång vÖt lu nh»m tho¶ m n c¸c yªu cÇu ® nãi. Chó ý: ®Ó dÔ d ng ®iÒu khiÓn lu theo ®óng s¬ ®å ® v¹ch, khi thiÕt kÕ s¬ ®å lu kh«ng ®−îc thay ®æi tuú tiÖn ph¹m vi l©n chång c¸c vÖt lu trong mét chu kú lu, m th−êng bè trÝ ph¹m vi l©n chång vÖt lu tõ ®Çu ®Ðn cuèi l cè ®Þnh. PhÝa d−íi s¬ ®å lu ph¶i vÏ biÓu ®å sè lÇn t¸c dông trªn mét ®iÓm ®¹t ®−îc sau mét chu kú lu. http://www.ebook.edu.vn 35
150 225 225 150 25 25 200 200 1 7 8 2 25 25 3 9 125 125 25 25 10 4 150 150 5 6 225 11 12 225 700cm H×nh 2.8. VÝ dô vÒ s¬ ®å lu (B=7m, lu hai b¸nh hai trôc cã b=1.5m). 2.2.7. ChiÒu dµi ®o¹n c«ng t¸c L. QuyÕt ®Þnh chiÒu d i c«ng t¸c L dùa v o c¸c ®iÓm sau: - Kü thuËt thi c«ng cña tõng lo¹i vËt liÖu l m mÆt ®−êng: VÝ dô: khi thi c«ng BTN r¶i nãng th× L kh«ng thÓ qu¸ d i, v× nÕu kh«ng sau mét sè h nh tr×nh BTN sÏ bÞ nguéi m vÉn ch−a ®¹t ®−îc ®é chÆt yªu cÇu. HoÆc khi thi c«ng mÆt ®−êng bª t«ng xi m¨ng, nÕu L qu¸ d i th× sau mét sè h nh tr×nh, xi m¨ng ® b¾t ®Çu ninh kÕt m vÉn ch−a lu lÌn xong. - ChiÒu d i L ph¶i phèi hîp h i ho víi c¸c kh©u kh¸c trong d©y chuyÒn thi c«ng mÆt ®−êng, nÕu L d i qu¸ th× c¸c kh©u kh¸c tiÕn h nh kh«ng kÞp. - ChiÒu d i L ph¶i b»ng chiÒu d i l m viÖc cã hiÖu qu¶ cña m¸y. Trong ®iÒu kiÖn hîp lý cã thÓ th× nªn t¨ng chiÒu d i lu L. V× nh− vËy sÏ gi¶m ®−îc tû lÖ thêi gian sang sè, quay ®Çu nªn cã thÓ t¨ng ®−îc n¨ng suÊt lu. 2.2.8. N¨ng suÊt lu. TK t L Plu = (km/ca)  L + 0.01L  Nβ  V   Trong ®ã: T : thêi gian l m viÖc trong 1 ca (giê) Kt : hÖ sè sö dông thêi gian, Kt = 0.7 - 0.8 L : chiÒu d i ®o¹n c«ng t¸c (km) : hÖ sè xÐt ®Õn ¶nh h−ëng do lu ch¹y kh«ng ®Òu, β = 1.2 - 1.3 β n yc N = nck. nht víi nck = n nyc : sè lÇn ®Çm nÐn yªu cÇu (lÇn/ ®iÓm) n : sè l−ît ®Çm nÐn ®¹t ®−îc sau 1 chu kú (lÇn/ ®iÓm) http://www.ebook.edu.vn 36
nht : sè h nh tr×nh m lu ph¶i thùc hiÖn trong mét chu kú ®Ó ®¹t ®−îc n lÇn ®Çm nÐn qua 1 ®iÓm. V : vËn tèc lu lÌn (km/giê) Gi¸ trÞ n, nht ®−îc x¸c ®Þnh c¨n cø v o s¬ ®å lu lÌn. http://www.ebook.edu.vn 37