Thi công nền mặt đường phần 2

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

136
lượt xem 55
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các hoạt động xây dựng phải tuân thủ theo quy chuẩn xây dựng và tiêu chuẩn xây dựng. Trường hợp áp dụng tiêu chuẩn xây dựng của nước ngoài, thì phải được sự chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về xây dựng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thi công nền mặt đường phần 2

vt - T c lùi l i (m/ph), tq - Th i gian chuy n hư ng (ph), th - Th i gian nâng h lư i i (ph), td - Th i gian i s (ph). - Năng su t san t có th tính theo công th c sau: 60.T.K t .F (m 2 /ca) N= t - Di n tích san ư c trong m t chu kỳ (m2), F T, Kt, t - ý nghĩa gi ng như trên. - nâng cao năng su t làm vi c c a máy c n chú ý m y i m sau: + Tăng kh i lư ng trư c lư i i Q: gi m lư ng rơi vãi t d c ư ng khi chuy n t; tăng chi u cao lư i i; l i d ng xu ng d c y t. + Nâng cao h s s d ng th i gian kt + Gi m th i gian chu kỳ làm vi c c a máy: có th l p thêm các răng x i, khi máy lùi l i thì có th làm tơi x p t. 4.4. THI CÔNG N N Ư NG B NG MÁY XÚC CHUY N Máy xúc chuy n hay còn g i là máy c p chuy n, là m t lo i máy ào và v n chuy n t có năng su t tương i cao, có th ào ư c các lo i t, tr t l n á to. Máy này ư c s d ng khá ph bi n trong công tác xây d ng n n ư ng. Máy xúc chuy n có ưu i m sau: - T ào và v n chuy n t v i c ly tương i l n nên thu n l i cho vi c t ch c thi công, - R t linh ho t, cơ ng, di chuy n d dàng, - S d ng, b o dư ng và s a ch a ơn gi n, - Năng su t cao, giá thành thi công h . Tuy nhiên máy xúc chuy n có như c i m sau: - C n m t h th ng ư ng công v , ư ng t m khá t t. - Không thích h p v i a hình i núi, thư ng thích h p v i nh ng a hình b ng ph ng, kh i lư ng ào p l n. Trang 26
4.4.1. Phân lo i máy xúc chuy n. - Theo kh năng di chuy n có th chia làm hai lo i: + Máy xúc chuy n kéo theo: thư ng do máy kéo bánh xích kéo, có th ch y trên a hình ph c t p, thư ng không c n ph i máy khác giúp s c khi ào t, nhưng t c v n chuy n tương ôi th p nên c ly v n chuy n không l n. + Máy xúc chuy n t hành: thư ng không s c kéo khi ào t nên c n nh máy i tăng s c y, nhưng nó có t c v n chuy n r t l n, t i 50km/h, do v y có th v n chuy n v i c ly l n. - Theo c u t o: + Theo dung tích thùng chia thành 3 lo i; lo i nh (V < 6m3); lo i v a (V = 6 ÷ 18m3) và lo i l n (V > 18m3). + Theo h th ng i u ch nh chia làm lo i i u khi n b ng th y l c và lo i i u khi n b ng h th ng dây cáp. + Theo s tr c c a bánh xe mà chia lo i m t tr c và lo i hai tr c. + D a vào phương th c t có th chia làm lo i t do, lo i cư ng b c dùng s c máy y t ra và lo i n a cư ng b c. Trong công tác làm ư ng dùng nhi u lo i máy xúc chuy n t hành lo i v a, cư ng b c ho c n a cư ng b c. 4.4.2. Ph m vi s d ng c a máy xúc chuy n. Máy xúc chuy n có th làm ư c công tác sau: - L y t t thùng u p n n ư ng, cao hơn l.5m (không dùng máy i, vì năng su t máy i trong trư ng h p này r t th p, thi công khó khăn). - Dùng làm máy ch o p n n ư ng, san l p m t b ng v i kh i lư ng l n t p trung c n ph i v n chuy n t tương i xa, t n n ào hay t bãi l y t. Trang 27
- Máy làm vi c thích h p v i t thu c nhóm I và II, v i chi u dày phoi c t 0.15m – 0.3m. Khi làm vi c v i t c ng hơn thì c n ph i x i trư c, chi u dày phoi c t có th t 0.45m - 0.5m. 4.4.3. Các thao tác c a máy xúc chuy n. Khi thi công, máy xúc chuyên ti n hành theo 4 thao tác sau: - ào t và ưa t vào thùng - V n chuy n t - t - Quay l i. 4.4.3.1. ào và ưa t vào thùng c p. 4.4.3.1.1. Khi ào t, máy xúc chuy n có th ào theo ba phương th c sau: ào t theo l p m ng: ào t theo l p m ng không t n d ng h t s c máy, vào cu i quá trình ào này ch t 80% ÷100% s c máy, nhưng có th ào ư c t c ng mà không c n x i trư c. ào t theo hình nêm: Phù h p v i t á sét, á cát. Chi u dày ào gi m d n theo m c d y c a thùng máy, chi u dài ào ng n nh t, ch a y thùng cao. ào t theo hình răng cưa: Phương th c ào này áp d ng t t i v i cát khô và t sét. Khi ào thì lư i dao c m xu ng t r i lái nâng lên, 3, 4 l n, nh ng l n dao c m xu ng t sau nông hơn l n trư c. Như v y gi m nh i u ki n làm vi c c a máy, vì v sau thùng máy ch a nhi u t hơn, tr ng lư ng máy l n hơn. Th tích ào Th i gian Năng su t ào S dung s c kéo Cách ào ư c (m3) (m3/s) ào (s) (%) Lúc u: 50 L p móng 4,2 45 0,09 Lúc cu i 80 ÷ 100 Lúc u: 80 Hình răng cưa 4,5 40 0,11 Lúc cu i:100 Lúc u: 100 Hình nêm 4,75 24 0,20 Lúc cu i:100 4.4.3.1.2. V trình t ào t thì máy xúc chuy n có th ào theo ba sơ sau: ào theo ư ng th ng: + ào xong d i này thì ti p t c ào d i bên c nh, + ào theo cách này s c c n c a t i v i dao trong qúa trình ào như nhau, + M c xúc y thùng th p. ào cài răng lư c: Trang 28
+ Gi a các d i ào ch a các b t r ng l,0m ÷ l,3m ào sau. ivi nh ng lư t ào sau thì s c c n c a t i v i dao nh , m c ch a y thùng l n hơn cách ào trên. ào theo hình bàn c : m c y thùng cao, tăng ư c năng su t ào. §µo kiÓu bµn cê §µo kiÓu r¨ng l−îc 6 1 1 2 3 4 4 5 6 7 2 1 2 3 5 4 5 6 8 3 1 2 3 SO SÁNH HI U Q A CÁC SƠ ÀO T Hs Chi u Tc Th i gian Năng su t tương Sơ ào t ch a y dài ào máy ào(s) ng Theo ư ng th ng 0,79 34 0,47 77 1,0 Cài lăng lư c 0,95 19 0,42 45 1,8 Hình bàn c 1,09 22 0,42 52 1,8 Hai phương pháp ào sau cho năng su t cao hơn và ào ư c c t tương i c ng mà không c n ph i x i trư c. t. N u d c xu ng 3o ÷ nâng cao năng su t ào, c n l i d ng th xu ng d c ào 9o thì hi u su t ào nâng cao ư c 25%. Nhưng d c không nên quá 15o vì d c quá l n, khi quay v khó khăn. 4.4.3.2. V n chuy n t. - Sau khi ch a y t, thùng c p ư c nâng lên và máy xúc chuy n bư c vào giai o n v n chuy n. Khi v n chuy n c n nâng cao t c nh m rút ng n th i gian trong m t chu kỳ công tác: + i v i máy kéo bánh xích có th t t i 8km/h - l0km/h + i v i bánh l p t c có th t t i 30km/h - 50km/h. - m b o t c cao, c n ph i chu n b t t ư ng v n chuy n + d c ư ng v n chuy n c a máy xúc chuy n thư ng không nên quá l0% + Bán kính ư ng cong Rmin = 4m - 5m 4.4.3.3. t. Khi t có th ti n hành theo hai cách: - thành ng: dùng p u c u, c ng hay p n n ư ng qua vùng l y. t thành ng, r i dùng máy i san ra. - thành t ng l p: khi thành t ng l p cũng có th ti n hành d c hay ngang i v i tr c ư ng. + ngang thư ng áp d ng i v i n n ư ng r ng hơn chi u dài t và t p l y t thùng u hai bên, cũng có khi áp d ng p u c u, c ng vì b h n ch b i a hình. Trang 29
+ d c thư ng áp d ng khi l y t theo hư ng d c t n n ào hay thùng u. Khi d c ph i t t hai bên mép vào gi a ng th i chú ý n ư ng ch y c a máy t n d ng lèn ép. 4.4.3.4. Quay l i. Khi quay l i máy nên ch y nhanh rút ng n th i gian c a m t chu kỳ. 4.4.4. Phương pháp ào p n n ư ng b ng máy xúc chuy n. 4.4.4.1. Phương pháp p n n: - Khi p n n ư ng b ng máy xúc chuy n II thư ng chia n n ư ng thành t ng o n I I I I và ti n hành p l n lư t h t o n này sang o n kia, ph n n i gi a các o n ti n hành p sau, - Trư ng h p n n ư ng cao thì chia thành nhi u l p p. - Khi p, c th ti n hành theo hai cách: + p t ng o n nh t nh: t ư c p t ng l p lên cao d n hai u o n có ư ng ngang máy lên xu ng. Cách p này m b o công tác m nén t t, nhưng không l i d ng ư c máy xu ng t, thư ng dùng p n n ư ng cao dư i 2m và p nơi có di n tích l n + p kéo dài d n d n * Theo cách này t ư c p kéo dài theo tr c và n n ư ng ư c nâng lên d n. Dùng cách p này có th l i d ng xu ng d c t. * Phương pháp p này thư ng ư c áp d ng nơi a hình d c v m t phía, có th t phía cao p d n sang phía th p. - Khi p n n ư ng, máy xúc chuy n có th ch y theo nhi u ki u tuỳ thu c vào a hình, tính năng máy, c ly v n chuy n m b o năng su t làm vi c cao nh t. + Ch y theo ư ng elíp: §o §¾p D ng ư ng ch y này thích h p v i chi u cao n n p dư i l,0 ÷ 1,5 m, chi u dài o n thi công 50m ÷ l00m. S l n quay u nhi u nên t n th i gian. Ch y theo hình s 8. + §¾p §o §o S l n quay u ít nên rút ng n ư c th i gian. Ch y theo ki u hình ch chi + Trang 30
§o §o §¾p §¾p §o §o Áp d ng ư c v i i u ki n a hình b ng ph ng, o n thi công dài. Ch y theo hình xo n c + § ¾p §o §o § ¾p 4.4.4.2. Thi công n n ào và p k t h p b ng máy xúc chuy n. - Máy xúc chuy n ư c dùng nhi u thi công trên nh ng o n ư ng mà n n ào, p xen k nhau. Khi ào n n ư ng không sâu (dư i 3m) và v n chuy n d c p n n ư ng hay vào ng t b v i c ly không quá 100m-150m, thì dùng máy xúc chuy n làm máy thi công chính. - Trong i u ki n công tác ó máy xúc chuy n có nhi u ưu i m hơn so v i máy ào ch nó có th c l p làm ư c hoàn toàn c m t chu kỳ công tác: + Xúc chuy n t, + t, + m lèn sơ b t. - Ngoài ra máy xúc chuy n r t cơ ng, di chuy n nhanh t nơi này sang nơi khác, bư c vào thi công nhanh chóng, t n d ng ư c th i gian, không c n ph i ch i xe v n chuy n. - Trư c khi ào, c n ph i r y c trên m t t b ng máy xúc chuy n. Nh ng l p c này có th dùng gia c ta luy sau này. - Sau ó, chu n b ư ng v n chuy n cho máy xúc chuy n làm vi c theo yêu c u như trư c ã trình bày (thư ng do máy i làm). - ào t và v n chuy n sang p ph n n n ư ng p. Khi l y t t n n ào p n n ư ng, máy ph i ti n hành ào, p và ch y theo hư ng d c và có th ti n hành theo nhi u phương án: + T m t o n ào p m t o n p. + T hai o n ào p m t o n p gi a + T m t o n ào p hai o n p hai u o n ào §¾p §o Trang 31
4.4.5. Tính năng su t máy xúc chuy n và bi n pháp nâng cao năng su t. - Năng su t c a máy xúc chuy n có th tính theo công th c sau: 60.T.K t .Q K d (m 3 /ca) N= tK r T - Th i gian làm vi c trong m t ca (8 gi ), Kt - H s s d ng th i gian (Kt = 0,8 ~ 0,9), Dung tích thùng (m3), Q - Kd - H s ch a y thùng (Kc = 0,8 ~ l,0) Kr - H s r i r c c a t, t - Th i gian c a m t chu kỳ làm vi c c a máy (phút). L L Lx L t= + 2 tq + t d (phút) + d+ c + 1 vx vd vc v1 Lx - Chi u dài ào t (m), Ld - Chi u dài t (m), Lc - Chi u dài chuy n t (m), Ll - Chi u dài quay l i (m), vx - Tc ào t (m/ph), vc - T c chuy n t (m/ph), vl - T c quay l i (m/ph), t - Th i gian i s (ph), t = 0,4 ÷ 0,5 phút, tq - Th i gian quay u (ph), tq = 0,3 phút; - Bi n pháp nâng cao năng su t làm vi c c a máy xúc chuy n: + Gi m th i gian làm vi c c a máy b ng các bi n pháp sau: x i t trư c; ch n phương án ào h p lý; chu n b t t ư ng v n chuy n; m b o máy làm vi c trong i u ki n t t nh t. + Tăng h s ch a y thùng c p: có th x i t trư c; ch n phương án ch n ào t h p lý; thư ng xuyên làm s ch thùng c p. + Nâng cao h s s d ng th i gian: m b o ch b o dư ng máy t t; cung c p nhiên li u k p th i; làm t t công tác chu n b , tránh hi n tư ng các công vi c d m p l n nhau. 4.5. THI CÔNG N N Ư NG B NG MÁY XÚC (MÁY ÀO) 4.5.1. Phân lo i máy xúc: - Theo s g u có th chia máy xúc m t g u và nhi u g u. + Máy xúc m t g u làm vi c có tính chu kỳ bao g m các thao tác: h g u ào t, nâng g u, quay g u n ch t và t. Máy xúc này có th làm vi c c l p, c ly v n chuy n không l n, thư ng dùng nhi u trong công tác làm ư ng. Trang 32
+ Máy xúc nhi u g u làm vi c có tính ch t liên t c, t ư c ào và vào nơi quy nh. Do v y năng su t r t l n. Máy xúc này ph i thích h p v i t m m, không thích v i t l n nhi u á c ng, t có dính cao; ch y u ư c dùng trong các công trình c bi t: ào hào, kênh mương, khai thác m ... - Phân lo i theo dung tích g u g m các lo i có dung tích g u 0,25; 0,5; l,0; l,5; 2,0; 3,0… m3; có lo i dung tích g u t i 6m3. Trong công tác làm ư ng thư ng dùng các lo i 0,50; l,0m3. - Phân lo i theo c u t o: chia máy xúc thành ào g u thu n, g u ngư c, g u dây, g u ngo m, máy bào t. + Máy xúc g u thu n thư ng dùng ào t, á m c cao hơn nơi máy ng (taluy dương). + Máy xúc g u ngư c thư ng dùng ào t, á m c th p hơn nơi máy ng ( ào rãnh, h móng...). + Máy xúc g u ngo m thư ng dùng b c xúc v t li u lên phương ti n ho c n o vét bùn. + Máy xúc g u dây thư ng dùng n o vét bùn kênh mương. - Phân lo i theo b ph n di ng: máy xúc bánh xích, bánh l p ho c i trên ray. + Bánh xích: có kh năng làm vi c trên các a hình khó khăn nhưng tính cơ ng không cao. + Bánh l p: tính cơ ng cao, nhưng c n b ph n gi n nh trong quá trình ào (chân v t). + Lo i i trên ray: cho năng su t l n, thư ng ch áp d ng trong h m m . - Phân lo i theo cơ c u truy n ng: truy n ng b ng thu l c ho c truy n ng cáp. Máy xúc g u ngh ch i u khi n b ng thu l c 4.5.2. Ph m vi s d ng c a máy xúc. Máy xúc là m t trong nh ng lo i máy ch y u trong xây d ng n n ư ng. - ào n n ư ng và k t h p v i ô tô chuy n n p n n p ho c i. - Thi công n n ư ng n a ào n a p, ào ho c l p h móng - B c xúc v t li u t á lên phương ti n. - ào bùn ( c bi t là máy xúc g u dây). Trang 33
- Làm công tác d n d p: ào g c cây, ào á m côi. - Thi công c ng: ào móng c ng, l p c ng. - Làm công tác hoàn thi n n n ư ng. 4.5.3. Thi công b ng máy xúc g u thu n. - Máy xúc g u thu n ư c s dung r ng rãi trong công tác làm ư ng, có th ào ư c các lo i t. - Khi ch n máy xúc g u thu n, ph i xét n chi u sâu ào m b o xúc m t l n là y g u, nhưng không quá l n m b o an toàn. - nâng cao năng su t c a máy khi ào t, c n ph i quy t nh phương th c ào và b trí hư ng ào cho h p lý. 4.5.4. Năng su t c a máy xúc và bi n pháp nâng cao năng su t. - Năng su t c a máy xúc: Kc N h = 60nq (m 3 / h) Kr - dung tích g u (m3), q 60 n - S l n ào trong m t phút n = t t - là th i gian làm vi c trong m t chu kỳ ào c a máy (s), Kc - H s ch a u g u, Kr - H s r i r c c a t. Năng su t làm vi c c a máy trong m t ca là: N = 8Nh. Kt (m3/ca) Kt - H s s d ng th i gian c a máy. - Bi n pháp tăng năng su t: + Rút ng n th i gian ào b ng cách tăng chi u dày ào t + Gi m góc quay c a máy t i m c có th . + T n d ng th i gian làm vi c c a máy, tăng Kt: thư ng xuyên b o dư ng, cung c p v t tư nhiên li u k p th i và y . + Công nhân lái máy ph i có trình cao. + Ph i h p t t công tác ào v i công tác v n chuy n t. 4.6. THI CÔNG N N Ư NG B NG MÁY SAN 4.6.1. Ph m vi s d ng c a máy san. Máy san là m t lo i máy ư c dùng khá nhi u trong công tác làm ư ng, máy san có th làm ư c công tác sau: Trang 34
Máy san - San b ng bãi t r ng, san r i v t li u, - Tu s a b m t n n ư ng, làm mui luy n theo yêu c u thi t k , - San taluy n n ư ng và thùng u, - p n n ư ng cao dư i 0,75m, ào n n ư ng sâu 0,50m - 0,60m, thi công n n ư ng n a ào n a p, - ào rãnh thoát nư c, - ánh c p b c trên sư n d c. Trang 35
- Ngoài ra còn có th dùng máy san x i t, r y c , bóc h u cơ, tr n v t li u, duy tu ư ng t. Máy san thi công ư c v i t x p, còn t c ng thì ph i x i trư c. Do máy san có kh năng làm t t công tác hoàn thi n, nên h u h t các i thi công cơ gi i u có lo i máy này. Máy san thư ng có hai lo i: máy san t hành và máy san kéo theo. Hi n nay ch y u dùng lo i máy san t hành v i ng cơ có công su t l n. 4.6.2. Thao tác và v trí lư i san. Khi thi công, máy san thư ng ti n hành ba thao tác ch y u: ào, v n chuy n và r i san t. làm t t công tác này, thì c n b trí h p lý v trí c a lư i san. V trí c a lư i san quy t nh các góc y α và góc c t (xén) γ và góc nghiêng ϕ c a lư i san: γ α ϕ + Góc y α: là góc h p b i lư i san và hư ng ti n c a máy; góc α có th thay i 0 0 t 30 – 90 , thay i góc α có th thay i ư c c ly v n chuy n ngang c a t và thay i chi u r ng ho t ng c a máy. + Góc c t γ: là góc h p b i m t n m ngang v i m t nghiêng c a lư i dao góc này i t 35o - 70o. có th thay + Góc nghiêng ϕ là góc h p b i tr c gi a lư i san và m t t n m ngang. Góc ϕ o o thay it 0 n 65 . D a vào chi u r ng, chi u, sâu ào t và khum n n ư ng mà i u ch nh góc ϕ cho thích h p. 4.6.3. ào p n n ư ng b ng máy san. Dùng máy san p n n ư ng cao dư i 0,75m, ti n hành b ng cách ào t thùng u, v a ào, v a chuy n ngang. 4.6.4. ào rãnh thoát nư c b ng máy san. Máy san có th ào rãnh thoát nư c hình ch V và hình thang. Khi ào theo hình thang thì ph i l p thêm thi t b ph . 4.6.5. ào khuôn áo ư ng b ng máy san. Máy san có th ào khuôn áo ư ng. Khi ào khuôn áo ư ng thì máy ph i ti n hành ào t b t u t tr c ư ng và chuy n t g n ra l ư ng. Sau cùng san ph ng lòng ư ng và l ư ng, t o mui luy n. 4.6.6. Năng su t máy san và bi n pháp nâng cao lư ng su t. Trang 36
- Năng su t c a máy san khi ào và v n chuy n t, có th tính theo công th c: 60T.F.L.K t (m3/ca) N= t T - Th i gian làm vi c trong m t ca (8 gi ); Kt - H s s d ng th i gian; F - Ti t di n công trình thi công m2 (ví d ti t di n n n ư ng hay khuôn áo ư ng); L - Chi u dài o n thi công (m); t - Th i gian làm vi c c a m t chu kỳ hoàn thành m t o n thi công L(ph). - Bi n pháp tăng năng su t: + Nâng cao h s s d ng th i gian, + Tăng t c máy ch y, gi m s l n xén và chuy n t: tăng di n tích m t l n xén và tăng c ly v n chuy n ngang, gi m các h s trùng ph c khi xén và chuy n t. + Gi m th i gian quay u. Trang 37
CH¦¥NG CH¦¥NG 5. CH¦¥N M NÉN T N N Ư NG 5.1. CÁC V N CHUNG V M NÉN 5.1.1. M c ích c a công tác m nén. - C i thi n k t c u c a t, m b o n n ư ng t ch t c n thi t, làm cho n n ư ng n nh dư i tác d ng c a tr ng lư ng b n thân, c a t i tr ng xe ch y và c a các nhân t khí h u th i ti t. - Nâng cao cư ng c a n n ư ng, t o i u ki n gi m ư c chi u dày c a k t c u m t ư ng. - Tăng cư ng s c kháng c t c a t, nâng cao n nh c a taluy n n ư ng, tránh làm cho n n ư ng b phá ho i như: s t, trư t. - Gi m nh tính th m nư c c a t, nâng cao n nh c a t i v i nư c, gi m nh chi u cao mao d n, gi m nh co rút c a t khi b khô hanh. 5.1.2. Hi u qu m nén. Hi u qu m nén ph thu c vào: Trang 38
- Lo i t (ch y u là thành ph n h t t). - Tr ng thái c a t ( m c a t). - Phương ti n m nén (lo i phương ti n m nén, t i tr ng m nén). 5.1.3. B n ch t v t lý c a vi c m nén t. t là h n h p g m 3 pha, pha r n (h t t), pha l ng ( m hay lư ng nư c ch a trong t) và pha khí. Dư i tác d ng c a t i tr ng m nén, trong l p v t li u s phát sinh sóng ng su t – bi n d ng. Dư i tác d ng c a áp l c lan truy n ó, trư c h t các h t t và màng ch t l ng bao b c nó s b nén àn h i. Khi ng su t tăng lên và t i tr ng m nén tác d ng trùng ph c nhi u l n, c u trúc c a các màng m ng s d n d n b phá ho i, cư ng c a các màng m ng s gi m i. Nh v y các h t t có th di chuy n t i sát g n nhau, s p x pl i i n các v trí n nh (bi n d ng không h i ph c tích lu d n), ng th i không khí b y thoát ra ngoài, l r ng gi m i, m c bão hoà các liên k t và m t ht t trong m t ơn v th tích tăng lên và gi a các h t t s phát sinh các ti p xúc và liên k t m i. K t qu là làm cho t ch t l i, cư ng c a t tăng lên, bi n d ng c a t gi m. m nén t có hi u qu thì t i tr ng m nén ph i l n hơn t ng s c c n m nén c a t. S c c n m nén c a t bao g m: + S c c n c u trúc: s c c n này là do liên k t c u trúc gi a các pha và thành ph n có trong h n h p v t li u gây ra. Liên k t c u trúc gi a các thành ph n càng ư c tăng cư ng và bi n c ng thì s c c n c u trúc càng l n và nó t l thu n v i tr s bi n d ng c a v t li u. C th là, trong quá trình m nén ch t c a v t li u càng tăng thì s c c n c u trúc càng l n. + S c c n nh t: s c c n này là do tính nh t c a các màng pha l ng bao b c quanh các h t t ho c do s bám móc nhau gi a các h t t khi trư t gây ra. S c c n nh t t l thu n v i t c bi n d ng tương i c a v t li u khi m nén và s càng tăng khi cư ng m nén tăng và nh t c a các màng l ng tăng. + S c c n quán tính: s c c n này t l thu n v i kh i lư ng v t li u và gia t c khi m nén. T ng s c c n m nén Cư ng gi i h n c a t (daN/cm2) t Khi lu b ng lu Khi m Bánh c ng Bánh l p Á cát,á sét, t 3-6 3-4 3-7 bi 6 - 10 4-6 7 - 12 Á sét 10 -15 6-8 12 - 20 Á sét n ng 15 -18 8 -10 20 -23 Sét Trang 39
Ban u t còn tr ng thái r i r c, ch c n m nén v i t i tr ng nh (lu nh ) sao cho áp l c m nén th ng ư c t ng s c c n ban u c a t nh m t o ra bi n d ng không h i ph c trong l p v t li u. Trong quá trình lu lèn, s c c n m nén s tăng d n do v y, t i tr ng lu cũng ph i ư c tăng lên tương ng th ng ư c s c c n m nén m i c a l p t. Tuy nhiên, không ư c dùng lu n ng ngay t u tránh hi n tư ng trư t tr i, lư n sóng b m t do áp l c lu quá l n so v i cư ng gi i h n c a t. Chính vì v y, trong quá trình m nén c n dùng nhi u lo i lu khác nhau trên nguyên t c tăng d n áp l c lu. V i các lo i t r i, khi t i tr ng m nén tác d ng thì các h t t s chuy n v và ch t c a t s tăng lên. ch t c a t s ti p t c tăng lên n u ng su t xu t hi n trong khu v c ti p xúc gi a các h t t l n hơn tr s gi i h n c a l c ma sát và l c dính. V i các lo i t dính, các h t t ư c ngăn cách b i các màng nư c. N u như t ã có m t ch t ban u nh t nh và lư ng không khí còn l i trong t r t ít thì quá trình m nén ch t t x y ra ch y u do s ép các màng nư c và do s ép không khí trong t. Khi ó, s ti p xúc gi a các h t t không tăng lên bao nhiêu nhưng l c dính và l c ma sát gi a các h t t tăng lên r t nhanh do chi u dày c a màng m ng gi m i. Các màng nư c có tính nh t, vì v y vi c ép m ng chúng òi h i ph i có th i gian nh t nh. Th i gian tác d ng c a các công c m lèn thư ng r t ng n (thư ng không quá 0.05- 0.07s trong m t l n tác d ng), vì v y mu n tăng ch t c a t thì c n ph i tác d ng t i tr ng l p trên t nhi u l n. Kh i lư ng th tích khô ( ch t c a t) tăng lên theo s l n tác d ng N c a phương ti n m nén theo công th c: δ = δ1 + αlg(N+1) Trong ó: δ1 : ch t ban uc a t. α :H s c trưng cho kh năng nén ch t c a t. Khi s l n tác d ng c a t i tr ng N l n thì dùng qua h sau δ = δmax(δmax - δ1)e-αN Trong ó δmax : ch t c c ic a t ∆(1 − Vk ) v i Vk =0 δ max = 1 + ∆Wo T các công th c trên ta th y, gi a ch t và công tiêu hao t ưc ch t ó có m i quan h logarit, nghĩa là khi vư t quá m t ch t nh t nh nào ó thì dù có tăng s l n m nén ch t c a t h u như cũng s không tăng lên n a. Trong trư ng h p này, c n ph i tăng tr ng lư ng c a phương ti n m nén. M t l n n a ta th y r ng, trong quá trình m nén c n dùng nhi u lo i lu khác nhau trên nguyên t c tăng d n áp l c lu. Trang 40
5.2. THÍ NGHI M PROCTOR 5.2.1. M c ích và quy nh chung v thí nghi m. M c ích: Xác nh m m nén t t nh t (Wo) và kh i lư ng th tích khô l n nh t (δo) c a m t lo i t ng v i m t công m nén cho trư c. Quy nh chung: Tuỳ thu c vào công m nén (lo i chày m), vi c m nén ư c th c hi n theo hai phương pháp sau: - m nén tiêu chu n (thí nghi m Proctor tiêu chu n –Phương pháp I): s d ng chày m 2.50kg v i chi u cao rơi là 305mm. - m nén c i ti n (thí nghi m Proctor c i ti n – Phương pháp II): s d ng chày m 4.54kg v i chi u cao rơi là 457mm. Tuỳ thu c vào c h t l n nh t khi thí nghi m và lo i c i s d ng khi m m u mà m i phương pháp m nén l i ư c chia thành hai ki u m nén, n u dùng c i nh thì ký hi u là A và c i l n thì ký hi u là D. T ng c ng có 4 phương pháp thí nghi m ký hi u là I-A, I-D, II-A, II-D. - Phương pháp I-A và II-A áp d ng cho các lo i v t li u có không quá 40% lư ng h t n m trên sàng 4.75mm. Trong phương pháp này, các h t n m trên sàng 4.75mm g i là h t quá c và h t l t sàng 4.75mm g i là h t tiêu chu n. - Phương pháp I-D và II-D áp d ng cho các lo i v t li u có không quá 30% lư ng h t n m trên sàng 19mm. Trong phương pháp này, các h t n m trên sàng 19mm g i là h t quá c và h t l t sàng 19mm g i là h t tiêu chu n. Vi c l a ch n phương pháp thí nghi m nào trong b n phương pháp trên có th tham kh o b ng sau: TT Phương pháp thí nghi m Ph m vi áp d ng t h t m n, t cát (cát en), t sét, t h t thô...(c h t Dmax 4.75mm Phương pháp I-A 1 chi m không quá 50%) Trong trư ng h p l y s li u m nén mt om u CBR thì dùng phương pháp I-D. t s i s n (kích c h t Dmax 19mm chi m không quá 50%). t h t m n, t cát (cát en), t sét, t h t thô... (c h t Dmax4.75mm Phương pháp II-A 3 chi m không quá 50%) Trong trư ng h p l y s li u m nén mt om u CBR thì dùng phương pháp II-D. Trang 41
C p ph i t nhiên, t s i s n, c p ph i á dăm... (kích Phương pháp II-D c h t Dmax 19mm 4 chi m không quá 50%). Trên th c t , v t li u t i hi n trư ng có ch a m t lư ng h t quá c nh t nh, n u lư ng h t này không quá 5% thì không ph i hi u ch nh còn n u lư ng h t quá c này l n hơn 5% thì ph i hi u ch nh kh i lư ng th tích khô l n nh t và m t t nh t. 5.2.2. Thi t b thí nghi m. - C i m nén: Có hai lo i c i: + C i Proctor (c i nh ) : D = 101.6mm; H = 116.43mm. + C i CBR (c i l n) : D = 152.4mm; H = 116.43mm. - C i g m ba b ph n chính: + Thân c i: ư c ch t o b ng kim lo i, hình tr r ng. + N p c i ( ai c i): b ng kim lo i hình tr r ng, cao kho ng 60mm, có ư ng kính trong b ng ư ng kính trong c a thân c i cho vi c m nén ư c d dàng hơn. + c i: ch t o b ng kim lo i và có b m t ph ng. - Thân c i cùng v i ai c i có th l p ch t khít vào c i. - Chày m nén: g m có chày m th công ( m tay) và chày m cơ khí ( m máy). + Chày m tay: có hai lo i: * Chày m tiêu chu n: kh i lư ng qu m 2.5kg và chi u cao rơi là 305mm. * Chày m c i ti n: kh i lư ng qu m 4.54kg và chi u cao rơi là 407mm. Chày m ư c ch t o b ng kim lo i, m t dư i chày ph ng, hình tròn có ư ng kính 50.8mm. Chày ư c lu n trong m t ng kim lo i d n hư ng và kh ng ch chi u cao rơi. hai u ng d n hư ng có l Φ10mm thông khí. + Chày m máy: * Chày m máy cũng có hai lo i là chày m tiêu chu n và chày m c i ti n và có các thông s như chày m tay. * Chày m máy có kh năng t ng m m u, xoay chày sau m i l n m m b o m u m t m u ng th i có b ph n m s l n m, t ng d ng khi m n s l n m quy nh. T h p c a 2 lo i c i m nén, 2 lo i công m nén ta s có ư c các phương pháp m nén khác nhau. Trang 42
Phương pháp m nén m nén tiêu chu n m nén c i ti n (Phương pháp I) (Phương pháp II) TT Thông s k thu t - Chày m: 2.5kg - Chày m: 4.54kg - Chi u cao rơi: - Chi u cao rơi: 305mm 407mm C i nh C il n C i nh C il n Ký hi u phương pháp 1 I-A I-D II-A II-D ư ng kính c i 2 m (mm) 101.6 152.4 101.6 152.4 3 Chi u cao c i m (mm) 116.43 116.43 116.43 116.43 4 C h t l n nh t khi m (mm) 4.75 19 4.75 19 5 S lp m 3 3 5 5 6 S chày mm tl p 25 56 25 56 Kh i lư ng m u l y 7 xác nh m (g) 100 500 100 500 - Cân: m t chi c cân có th cân ư c n 15kg có chính xác n 1g ( xác nh kh i lư ng th tích ư t c a m u), m t chi c có th cân ư c n 800g v i chính xác t i 0.01g ( xác nh m c a m u). n 110±5oC, h p l y m u. - Thi t b xác nh m: T s y kh ng ch ư c nhi t - D ng c làm tơi m u: C i s , chày cao su, v g . - Sàng: 2 sàng l vuông lo i 19mm và 4.75mm. - Thanh thép g t c nh th ng, dài kho ng 250mm, m t c nh vát hoàn thi n b m t m u. - D ng c tr n m u: bay, khay ng t, bình phun nư c... Trang 43
1 5 1-N p c i ( ai c i) 2 2-Thân c i. 3- c i 4-Bu lông c 4 nh thân c i, c i và n p c i 5-Tai c nh thân c i, n p c i 3 C ut oc i m 5 4 3 1 1- Chày m 2- ng d n hư ng 3- L thoát khí 4- Cán m 5-Tay c m C u t o chày m 5.2.3. Trình t thí nghi m. - Chu n b m u t: M u t ph i tương i khô, n u m quá thì ph i em phơi ngoài không quá 60oC cho n khi có th làm tơi không khí ho c cho vào trong t s y nhi t v t li u. Dùng v g p nh là tơi v t li u, dùng chày cao su nghi n các h t nh tránh làm thay i thành ph n h t c a c p ph i t nhiên c a m u. - Sàng m u: m u thí nghi m ph i ư c sàng lo i b h t quá c . Tuỳ theo phương pháp m nén mà dùng sàng thích h p: Trang 44
+ V i phương pháp I-A và II-A: v t li u ư c sàng qua sàng 4.75mm + V i phương pháp I-D và II- : v t li u ư c sàng qua sàng 19.0mm - Kh i lư ng m u: chu n b 5 m u v i kh i lư ng m i m u như sau: + V i phương pháp I-A và II-A: 3kg. + V i phương pháp I-D và II-D: 7kg. - T o m cho m u: M i m u ư c tr n u v i m t lư ng nư c thích h p ưc m t l o t m u có m cách nhau m t kho ng nh t nh, sao cho giá tr m t t nh t n m trong kho ng gi a c a 5 giá tr m t o m u. ánh s m u v t li u t 1 n 5 theo th t m m u tăng d n. Cho các m u ã tr n m vào thùng m u , th i gian m u kho ng 12 gi . V i t cát ho c c p ph i á dăm thì th i gian m u kho ng 4 gi . Có th tham kh o m c a m u u tiên như sau: + V i t lo i cát: b t u t m 5%, các m u có m chênh nhau 1-2%. + V i t lo i sét: b t u t m 8%, các m u có m chênh nhau 2% i v i á sét, 4-5% v i t sét. + V i c p ph i á dăm: b t u t m 1.5%, các m u có m chênh nhau 1- 1.5%. - V i m i m u t ti n hành theo trình t sau: + Chu n b c i: l p c i vào c i, cân ư c kh i lư ng P2i sau ó l p n p c i trên và c nh ch c ch n. + Cho l p t th nh t vào c i, dàn u m u dùng chày m ho c các d ng c tương t m r t nh u kh p m t m u cho n khi v t li u không còn r i r c và m t m u ph ng. + m nén l p t theo quy nh (chày và s lư t m tuỳ theo thí nghi m). Khi m thì m d n t xung quanh vào gi a, m b o l p t ư c m ng u trên kh p b m t. + Các l p ti p theo ti n hành tương t . Trang 45