Thi công mặt đường ô tô - Chương 5

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

242
lượt xem 96
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các loại mặt đường có sử dụng nhựa 5.1. Khái niệm chung về mặt đ-ờng có sử dụng nhựa. 5.1.1. Khái niệm về mặt đ-ờng nhựa. Dùng nhựa hoặc hỗn hợp của nhựa với các vật liệu khác phủ lên bề mặt của đ-ờng đảm bảo cho xe chạy êm thuận. Lớp phủ đó đóng vai trò của lớp bảo vệ lớp hao mòn hoặc lớp chịu lực tuỳ theo l-ợng nhựa, ph-ơng pháp thi công. 5.1.2. Phân loại. Tuỳ theo th nh phần hỗn hợp đá nhựa, cách chế tạo, cách thi công... m ta có thể phân ra: - Láng nhựa:...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thi công mặt đường ô tô - Chương 5

Ch−¬ng 5 C¸c lo¹i mÆt ®−êng cã sö dông nhùa 5.1. Kh¸i niÖm chung vÒ mÆt ®−êng cã sö dông nhùa. 5.1.1. Kh¸i niÖm vÒ mÆt ®−êng nhùa. Dïng nhùa hoÆc hçn hîp cña nhùa víi c¸c vËt liÖu kh¸c phñ lªn bÒ mÆt cña ®−êng ®¶m b¶o cho xe ch¹y ªm thuËn. Líp phñ ®ã ®ãng vai trß cña líp b¶o vÖ líp hao mßn hoÆc líp chÞu lùc tuú theo l−îng nhùa, ph−¬ng ph¸p thi c«ng. 5.1.2. Ph©n lo¹i. Tuú theo th nh phÇn hçn hîp ®¸ nhùa, c¸ch chÕ t¹o, c¸ch thi c«ng... m ta cã thÓ ph©n ra: - L¸ng nhùa: t−íi nhùa trªn líp mÆt ®−êng ® ®−îc lu lÌn chÆt v b»ng ph¼ng, sau ®ã r¶i ®¸ nhá råi lu lÌn. Cã thÓ lÆp l¹i 2, 3 lÇn tuú theo yªu cÇu l¸ng mét líp, hai líp hay ba líp. - ThÊm nhËp nhùa: t−íi nhùa trªn líp ®¸ d¨m ® ®−îc ®Çm nÐn võa ph¶i ®Ó nhùa ã thÓ thÊm v o líp ®¸ d¨m ®Õn mét ®é s©u yªu cÇu. Sau ®ã r¶i ®¸ chÌn, ®¸ m¹t v lu lÌn. Cã thÓ t−íi nhùa 2, 3 hay 4 lÇn nhùa tuú theo chiÒu s©u nhùa cÇn thÊm nhËp. - Hçn hîp ®¸ trén nhùa: cã thÓ trén t¹i ®−êng hoÆc trén trong thiÕt bÞ. - Bª t«ng nhùa. 5.1.3. Yªu cÇu chung vÒ vËt liÖu. a) §èi víi nhùa. Trong x©y dùng ®−êng th−êng dïng c¸c lo¹i nhùa chÕ t¹o tõ dÇu má hay than ®¸. Cã c¸c lo¹i sau: - Bi tum: l c¸c s¶n phÈm r¾n, nöa r¾n hoÆc láng, bao gåm: - Nhò t−¬ng bi tum: Nhò t−¬ng bi tum l mét chÊt liªn kÕt ph©n t¸n ë trong n−íc, ®−îc t¹o nªn b»ng c¸ch sö dông n¨ng l−îng c¬ häc ®Ó nghiÒn nhá bi tum v gi÷ cho bi tum l¬ löng trong n−íc b»ng mét t¸c nh©n ho¹t tÝnh bÒ mÆt gäi l chÊt nhò ho¸. - Gru®ong: §©y l s¶n phÈm thu ®−îc qua viÖc ch−ng cÊt than cèc tõ than ®¸ ë nhiÖt ®é cao. Tuú theo ph−¬ng ph¸p thi c«ng, vËt liÖu sö dông, mËt ®é xe v vïng khÝ hËu m ta chän lo¹i nhùa cho thÝch hîp. Nhùa dïng trong x©y dùng ®−êng ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau : - §é dÝnh b¸m víi ®¸ v tÝnh chÊt bäc ®¸ tèt. - æn ®Þnh víi nhiÖt v chÞu ®−îc nhiÖt ®é cao. - æn ®Þnh víi t¸c dông cña n−íc. - Cã kh¶ n¨ng chÞu biÕn d¹ng ë nhiÖt ®é thÊp. - Ýt bÞ ho¸ gi . - DÔ thi c«ng trong khi t−íi, trén víi ®¸, r¶i v ®Çm nÌn. http://www.ebook.edu.vn 89
§é dÝnh b¸m cña nhùa víi bÒ mÆt ®¸: phô thuéc nhiÒu v o nguån gèc v ph−¬ng ph¸p chÕ biÕn nhùa, phô thuéc v o ho¹t tÝnh bÒ mÆt, v o ®é nhít cña nhùa, phô thuéc v o tÝnh chÊt v ®é Èm cña ®¸, v o ¸i lùc ph©n tö v ¸i lùc ho¸ häc cña nhùa víi ®¸. Trong cïng ®iÒu kiÖn, lo¹i nhùa n o cã tÝnh qu¸nh(*) c ng lín th× ®é dÝnh b¸m cña nhùa v ®¸ c ng lín. Nh−ng tÝnh qu¸nh cña nhùa thay ®æi theo nhiÖt ®é, v× thÕ m ®é dÝnh b¸m cña nhùa víi ®¸ còng thay ®æi. Do vËy, nªn chän lo¹i nhùa cã tÝnh qu¸nh cao v Ýt thay ®æi theo nhiÖt ®é ®Ó ®é dÝnh b¸m cña nhùa víi ®¸ cao v æn ®Þnh. Nh−ng xÐt v mÆt thuËn lîi trong thi c«ng, nhùa cã tÝnh qu¸nh c ng nhá th× tÝnh linh ®éng c o cao, nªn c ng dÔ thi c«ng (dÔ bäc c¸c viªn ®¸, dÔ trén, dÔ r¶i v ®Çm nÌn). §iÒu n y l¹i tr¸i ng−îc víi yªu cÇu vÒ ®é dÝnh b¸m tèt víi ®¸. §Ó dung ho , ta chän nhùa cã tÝnh qu¸nh cao v khi thi c«ng th× ®un nãng nhùa ®Õn nhiÖt ®é thi c«ng, lóc n y nhùa sÏ rÊt linh ®éng, cho phÐp viÖc thi c«ng ®−îc dÔ d ng v khi nguéi ®i, nhùa sÏ trë vÒ tr¹ng th¸i ban ®Çu, cã ®é dÝnh b¸m tèt víi ®¸. T¸c dông ho¸ lý gi÷a nhùa v ®¸ ®ãng vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao v gi÷ v÷ng lùc dÝnh b¸m cña nhùa víi ®¸. Thùc tÕ, ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i ®¸ th× ®é dÝnh b¸m cña ®¸ ®èi víi n−íc cao h¬n víi nhùa. Do vËy, khi ®¸ bÞ Èm th× khã dÝnh b¸m víi nhùa v d−íi t¸c dông cña m ng n−íc bäc xung quanh viªn ®¸ cã thÓ l m bong líp nhùa. V× vËy ®Ó l m t¨ng ®é dÝnh b¸m cña nhùa víi ®¸, cÇn dïng nhùa chøa nhiÒu th nh phÇn cã ho¹t tÝnh bÒ mÆt cao hoÆc dïng nhùa cã kh¶ n¨ng t¹o nh÷ng hîp chÊt kh«ng bÞ ho tan trªn bÒ mÆt viªn ®¸. Cã thÓ l m t¨ng ®é dÝnh b¸m víi ®¸, t¨ng ®é æn ®Þnh víi n−íc b»ng c¸ch sö dông chÊt phô gia ho¹t tÝnh bÒ mÆt pha v o nhùa hay trén tr−íc ®¸ víi nh÷ng chÊt kÝch ®éng. Trong qu¸ tr×nh sö dông, nhùa sÏ bÞ ho¸ gi dÇn theo thêi gian. C¸c chÊt nhÑ trong nhùa bay h¬i, mét sè th nh phÇn cña nhùa bÞ c¸c kho¸ng vËt hÊp thô hoÆc c¸c th nh phÇn dÇu, keo cña nhùa trïng hîp t¹o th nh c¸c chÊt míi. Do ®ã, tÝnh qu¸nh cña nhùa t¨ng lªn, nhùa bÞ cøng l¹i v dÔ dßn, kh¶ n¨ng chÞu biÕn d¹ng kÐm ®i. Ngo i ra, do t¸c dông cña ¸nh s¸ng, bøc x¹ mÆt trêi, kh«ng khÝ, sù thay ®æi nhiÖt ®é, ®é Èm l m n¶y sinh c¸c ph¶n øng ho¸ häc tæng hîp, l m thay ®æi tÝnh chÊt cña nhùa. Dïng nhùa ®Æc v ®un ®Õn nhiÖt ®é thi c«ng (100 - 1600C, tuú theo lo¹i nhùa) ®ång thêi rang nãng vËt liÖu ®Õn nhiÖt ®é 180 - 2000C l biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó tho¶ m n c¸c yªu cÇu trªn. V× cã thÓ dïng nhùa cã ®é nhít cao ®Ó t¨ng lùc dÝnh b¸m, t¨ng tÝnh æn ®Þnh víi nhiÖt, æn ®Þnh víi thêi gian. §ång thêi khi trén, vËt liÖu ®−îc rang nãng triÖt Èm, nhùa ®−îc nÊu ch¶y láng th× viªn ®¸ sÏ ®−îc bäc mét m ng nhùa ®Òu ®Æn. Hçn hîp ®¸-nhùa trén ë nhiÖt ®é cao n y cã ®ñ tÝnh dÎo v ®é linh ®éng cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ r¶i, lu lÌn dÔ d ng. Dùa v o ®Æc tÝnh, chän nhùa cho thÝch hîp víi tõng lo¹i mÆt ®−êng, tõng ph−¬ng ph¸p thi c«ng: - Nhùa cã ®é nhít cao (nhùa ®Æc) th−êng ®−îc dïng trong ph−¬ng ph¸p trén nãng, r¶i nãng, khi thêi tiÕt kh« r¸o, nhiÖt ®é ngo i trêi cao. - Nhùa láng: th−êng dïng trong ph−¬ng ph¸p r¶i nguéi, vËt liÖu cã c−êng ®é yÕu, hçn hîp nhiÒu h¹t nhá, vïng khÝ hËu Èm −ít, thêi tiÕt l¹nh. http://www.ebook.edu.vn 90
- Nhò t−¬ng: dïng trong vïng Èm −ít, khÝ hËu l¹nh. (*) TÝnh qu¸nh (cßn gäi l tÝnh nhít): Víi nhùa ®Æc ®−îc ®¸nh gi¸ b»ng ®é kim lón, l chiÒu s©u c¾m v o bi tum ë nhiÖt ®é 250C cña kim cã träng l−îng 100g, ®−êng kÝnh 1 mm trong vßng 5 gi©y. §é kim lón c ng thÊp th× tÝnh qu¸nh c ng cao v ng−îc l¹i. Víi nhùa láng ®−îc ®¸nh gi¸ b»ng ®é nhít, l thêi gian ®Ó 50 ml bi tum láng ch¶y qua lç ®¸y cña dông cô cã ®−êng kÝnh 5mm ë 600C. §é nhít c ng cao th× tÝnh nhít c ng cao. b) §èi víi ®¸. §¸ ph¶i tho¶ m n c¸c yªu cÇu sau: - §¸ ph¶i sÇn sïi, s¾c c¹nh. - V× cã dïng nhùa nªn c¸c yªu cÇu vÒ ®¸ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng. §¸ cã c−êng ®é cao, søc chèng b o mßn lín nh−ng dÝnh b¸m víi nhùa kh«ng tèt th× kh«ng nªn dïng. §¸ cã c−êng ®é yÕu (trong ph¹m vi cho phÐp) th× dïng cho líp d−íi, líp cã chiÒu dÇy lín v dung trong hçn hîp chÆt. Mét sè lo¹i ®¸ cã c−êng ®é yÕu, khã lu lÌn hay kÐm chÞu b o mßn kh«ng dïng ®−îc ®Ó l m mÆt ®−êng ®¸ d¨m n−íc l¹i cã thÓ dïng ®−îc khi cã sö dông nhùa. - §¸ cÇn ph¶i thËt kh« r¸o do hÇu hÕt c¸c lo¹i ®¸ ®Òu cã ¸i lùc ph©n tö m¹nh víi n−íc h¬n nhùa. C¸c lo¹i h¸o n−íc: ®¸ granit, trachit, xiªnit, th¹ch anh...dÝnh b¸m víi nhùa kh«ng tèt. C¸c lo¹i ®¸ t−¬ng ®èi ghÐt n−íc h¬n: ®¸ v«i, xØ, ®¸ bazan,.. th× dÝnh b¸m víi nhùa tèt h¬n. C¸c lo¹i ®¸ h¸o n−íc chØ nªn dïng trong hçn hîp chÆt, tèt h¬n c¶ l nªn cho mét l−îng phô gia kÝch ®éng (®é 2% v«i hay xi m¨ng) ®Ó t¨ng thªm ®é dÝnh b¸m víi nh−¹. - §¸ cÇn ph¶i s¹ch. Bôi bÈn, nhÊt l m ng ®Êt sÐt bäc xung quanh viªn ®¸ sÏ l m cho nhùa kh«ng dÝnh b¸m ®−îc v o bÒ mÆt viªn ®¸. - §¸ m¹t, bét ®¸ yªu cÇu ph¶i cã cïng c−êng ®é víi ®¸ chÝnh. 5.2. MÆt ®−êng l¸ng nhùa. (22tcn 271-2001) 5.2.1. Kh¸i niÖm. T−íi, phun mét líp nhùa trªn líp mÆt ®−êng cò, mÆt ®−êng võa míi l m xong, sau ®ã r¶i ®¸ nhá v lu lÌn chÆt ®Ó t¹o nªn mét líp vá máng, kÝn, ch¾c, kh«ng thÊm n−íc, cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc lùc ®Èy ngang gäi l mÆt ®−êng l¸ng nhùa mét líp. LÆp l¹i qu¸ tr×nh trªn hai hoÆc ba lÇn ta cã mÆt ®−êng l¸ng nhùa hai hoÆc ba líp. Líp l¸ng nhùa cã t¸c dông c¶i thiÖn ®é b»ng ph¼ng, l m gi¶m bít ®é b o mßn cña mÆt ®−êng, n©ng cao ®é nh¸m, gi÷ kÝn mÆt ®−êng kh«ng ®Ó n−íc mÆt thÊm xuèng do vËy c¶i thiÖn chÕ ®é thuû nhiÖt gióp mÆt ®−êng bÒn v÷ng h¬n. §ång thêi kh«ng g©y bôi. Theo qui ®Þnh, líp l¸ng nhùa kh«ng ®−îc ®−a v o tÝnh to¸n c−êng ®é mÆt ®−êng, v× thÕ tr−íc khi l¸ng nhùa, kÕu cÊu mÆt ®−êng ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ c−êng ®é v c¸c yÕu tè h×nh häc nh− thiÕt kÕ quy ®Þnh. NÕu l mÆt ®−êng cò th× ph¶i ®−îc söa ch÷a ®Ó phôc håi tr¾c ngang v h×nh d¹ng nh− ban ®Çu. 5.2.2. Nguyªn lý h×nh thµnh c−êng ®é. http://www.ebook.edu.vn 91
C−êng ®é h×nh th nh chñ yÕu do líp mãng bªn d−íi cßn líp l¸ng nhùa chØ ®ãng vai trß chÊt dÝnh kÕt bÒ mÆt. 5.2.3. CÊu t¹o mÆt ®−êng. §é dèc ngang mÆt ®−êng 3 – 4%. §é dèc ngang lÒ 4 - 6% tuú theo vËt liÖu l m lÒ. 5.2.4. Ph©n lo¹i. - C¨n cø v o l−îng t−íi nhùa v ra ®¸ ta chia ra ba lo¹i; + L¸ng nhùa 1 líp: t−íi nhùa 1 lÇn v ra ®¸ 1 lÇn, chiÒu dÇy 1 -1.5cm. Th−êng dïng l¸ng nhùa mét líp khi: ./ Khi líp l¸ng nhùa cò bÞ b o mßn, h− háng. ./ Khi mÆt ®−êng nhùa cò bÞ b o mßn (b¹c ®Çu), tr¬n tr−ît. + L¸ng nhùa 2 líp: t−íi nhùa 2 lÇn v ra ®¸ 2 lÇn, chiÒu dÇy 1.5-2.5cm. Th−êng dïng l¸ng nhùa hai líp khi: ./ Khi cÇn t¨ng thªm ®é nh¸m, phôc håi ®é nh¸m v ®é b»ng ph¼ng cho c¸c lo¹i mÆt ®−êng kh¸c nhau. ./ Khi cÇn l m líp b¶o vÖ v n©ng cao chÊt l−îng khai th¸c cña mÆt ®−êng ®¸ d¨m v mÆt ®−êng cÊp phèi ®¸ d¨m cã hoÆc kh«ng gia cè víi xi m¨ng hoÆc c¸c chÊt liªn kÕt v« c¬ kh¸c. + L¸ng nhùa 3 líp: t−íi nhùa 3 lÇn v ra ®¸ 3 lÇn, chiÒu dÇy 3 – 3.5cm. Th−êng dïng l¸ng nhùa ba líp khi cÇn b¶o vÖ v n©ng cao chÊt l−îng khai th¸c cña mÆt ®−êng cã l−u l−îng xe lín h¬n 80xe/ng y ®ªm (® quy ®æi ra trôc tÝnh to¸n) m ch−a cã ®iÒu kiÖn l m líp bª t«ng nhùa lªn trªn. - C¨n cø v o biÖn ph¸p thi c«ng: + Thi c«ng líp l¸ng nhùa b»ng ph−¬ng ph¸p t−íi: t−íi nhùa lªn líp mÆt ®−êng, sau ®ã ra ®¸ phñ kÝn v lu lÌn. §©y l ph−¬ng ph¸p phæ biÕn v× nã thi c«ng ®¬n gi¶n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thi c«ng ë n−íc ta + Thi c«ng líp l¸ng nhùa theo ph−¬ng ph¸p r¶i hçn hîp ®¸ nhùa ® trén s½n. - Theo ph−¬ng ph¸p thi c«ng sö dông nhùa: + Líp l¸ng mÆt dïng nhùa d−íi h×nh thøc nhùa nãng. + Líp l¸ng mÆt dïng nhùa d−íi h×nh thøc nhò t−¬ng. 5.2.5. Yªu cÇu vËt liÖu (¸p dông cho líp l¸ng mÆt d−íi h×nh thøc nhùa nãng). a) Yªu cÇu víi ®¸. -§¸ dïng trong líp l¸ng nhùa ph¶i ®−îc xay tõ ®¸ t¶ng, ®¸ nói. Cã thÓ dïng sái cuéi xay víi yªu cÇu ph¶i cã trªn 90% khèi l−îng h¹t n»m trªn s ng 4.75mm v cã Ýt nhÊt hai mÆt vì. Kh«ng ®−îc dïng ®¸ xay tõ ®¸ m¾c n¬, sa th¹ch sÐt, diÖp th¹ch sÐt. - §¸ ph¶i tho¶ m n c¸c chØ tiªu c¬ lý sau: http://www.ebook.edu.vn 92
Giíi h¹n ChØ tiªu c¬ lý cña ®¸ Ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm cho phÐp 1- C−êng ®é nÐn (MPa) TCVN-1772-87 - §¸ xay tõ ®¸ m¾c ma, biÕn chÊt: ≥ 100 (LÊy chøng chØ tõ níi s¶n xuÊt ®¸) - §¸ xay tõ ®¸ trÇm tÝch ≥ 800 (600) 2- §é hao mßn Los – Angeles (LA), (%) - §èi víi ®¸ m¾c ma, biÕn chÊt: ≤ 25 (30) AASHTO T 96-87 - §èi víi ®¸ trÇm tÝch ≤ 35 (40) 3- H m l−îng sái cuéi xay vì (Ýt nhÊt 2 B»ng m¾t kÕt hîp x¸c ®Þnh b»ng s ng. ≥ 90 mÆt vì) n»m trªn s ng 4.75mm 4- Tû sè nghiÒn cuéi sái in = Dmax/dmin B»ng m¾t kÕt hîp x¸c ®Þnh b»ng s ng. ≥4 5- §é dÝnh b¸m cña ®¸ víi nhùa §¹t yªu cÇu Theo 22TCN 63-84 Ghi chó: C¸c trÞ sè trong () dïng cho ®−êng cÊp 40 trë xuèng. - KÝch cì ®¸: Tuú theo l¸ng nhùa 1 líp, 2 líp hay 3 líp m chän kÝch cì ®¸ thÝch hîp theo b¶ng sau: dmin Dmax Cì ®¸ (d/D) mm Chi chó danh ®Þnh danh ®Þnh 16 (5/8”) ®Õn 19 (3/4”) 16 20 §Ó tiÖn khi gäi tªn, kÝch cì 9.5 (3/8”) ®Õn 16 (5/8”) 10 16 ®¸ ® ®−îc l m trßn 4.75 (No4) ®Õn 9.5 (3/8”) 10 5 KÝch cì ®¸ ph¶i tho¶ m n c¸c yªu cÇu sau: + H m l−îng hßn ®¸ cã D > Dmax còng nh− D < Dmin kh«ng qu¸ 10% theo khèi l−îng. + L−îng h¹t to qu¸ cì (>D+5cm) kh«ng qu¸ 3% theo khèi l−îng. + L−îng h¹t nhá qu¸ cì (
Chó ý: Khi b¶o qu¶n nhùa ngo i trêi bÞ lÉn n−íc m−a, lóc ®un nhùa ®Õn nhiÖt ®é nãng ch¶y ph¶i ®Ò phßng nhùa bÞ bång lªn v× n−íc bèc h¬i v tr o ra khái thïng ®un g©y ch¶y nhùa. 5.2.6. X¸c ®Þnh l−îng vËt liÖu trong mÆt ®−êng l¸ng nhùa. a) X¸c ®Þnh l−îng ®¸. Khi l¸ng nhùa: NÕu Ýt ®¸ th× nhùa sÏ tråi lªn v sinh l n sãng hoÆc dÝnh b¸m v o b¸nh xe khi nhiÖt ®é cao. NÕu nhiÒu ®¸ qu¸ th× kh«ng kinh tÕ v× ®¸, sái thõa sÏ b¾n ra ngo i g©y l ng phÝ, g©y nguy hiÓm cho ng−êi ®i bé. L−îng cèt liÖu ®¸, sái dïng trong líp l¸ng nhùa cã thÓ lÊy theo c«ng thøc kinh nghiÖm sau: (TÝnh cho 1 líp l¸ng) A2 (d + D) víi A = V=A− 100 2 Trong ®ã: V: l−îng ®¸ d¨m hay ®¸ sái tÝnh b»ng dm3/m2 d, D: kÝch th−íc cì ®¸ nhá nhÊt v lín nhÊt dïng ®Ó l¸ng mÆt (mm) Ngo i ra cßn thªm v o V mét l−îng ®¸ dù tr÷ v× cã mét sè ®¸ bÞ b¾n ra ngo i mÆt ®−êng do xe ch¹y trong thêi gian líp l¸ng ch−a h×nh th nh c−êng ®é. A = 20mm th× thªm v o mét l−îng 1.5dm3/m2. A = 10mm th× thªm v o 1.2 dm3/m2. A = 5mm th× thªm v o 1.0 dm3/m2. b) H m l−îng nhùa. L−îng nhùa ®Ó l¸ng mÆt cÇn ph¶i ®ñ ®Ó lÊp c¸c lç trèng gi÷a c¸c viªn ®¸ nhá ®Õn ®é cao b»ng 2/3 chiÒu dÇy cña líp ®¸ l¸ng mÆt. NÕu Ýt nhùa qu¸, ®¸, sái dÔ bÞ bong bËt khi xe ch¹y, nÕu nhiÒu nhùa th× c¶ bÒ dÇy cña líp ®¸ l¸ng mÆt sÏ bÞ phñ kÝn nhùa, do ®ã mÆt ®−êng kh«ng ®ñ ®é nh¸m, tr¬n tr−ît khi Èm −ít, mÒm dÎo, dÔ sinh l n sãng v c¸c biÕn d¹ng tr−ît khi nhiÖt ®é cao. Cã thÓ x¸c ®Þnh h m l−îng nhùa b»ng c«ng thøc kinh nghiÖm sau: c«ng thøc n y cho ta x¸c ®Þnh l−îng nhùa phô thuéc v o l−îng ®¸ dïng, h×nh d¹ng viªn ®¸ v t×nh tr¹ng cña líp mÆt ®−êng cÇn l¸ng nhùa lªn trªn: q = a + bV Trong ®ã: q: l−îng nhùa cÇn thiÕt ®Ó l m líp l¸ng mÆt (l/m2) V: l−îng ®¸ cÇn thiÕt ®Ó l¸ng mÆt ( dm3/m2) a: hÖ sè phô thuéc v o bÒ mÆt líp mÆt ®−êng cÇn líp l¸ng nhùa lªn trªn. a = 0: líp mÆt kÝn a = 0.2-0.34: líp mÆt b×nh th−êng. a = 0.59: líp mÆt hë hoÆc cã vÕt nøt. b: hÖ sè phô thuéc v o h×nh d¹ng cña ®¸, sái b = 0.07: ®¸, sái ®−îc ®Ëp, xay cã h×nh d¹ng lËp ph−¬ng. b = 0.06: ®¸, sái ®−îc ®Ëp, xay v trén s¬ bé tr−íc víi mét Ýt nhùa b = 0.09: ®¸, sái tù nhiªn cã h×nh d¹ng trßn. Theo 22TCN 271-2001, quy ®Þnh l−îng ®¸ v nhùa nh− sau: http://www.ebook.edu.vn 94
Nhùa §¸ nhá Lo¹i ChiÒu l¸ng Thø tù L−îng nhùa Thø tù KÝch cì L−îng ®¸ dÇy (cm) 2 (dm3/m2) mÆt t−íi (kg/m ) r¶i (mm) 1 ChØ 1 lÇn 1.2 * ChØ 1 lÇn 5/10 10-12 Mét líp 1.5 ChØ 1 lÇn 1.5 (1.8) ChØ 1 lÇn 10/16 15-17 2 – 2.5 LÇn thø 1 1.5 (1.8) LÇn thø 1 10/16 14-16 Hai líp LÇn thø 2 1.2 LÇn thø 2 5/10 10-12 3 – 3.5 LÇn thø 1 1.7 (1.9) LÇn thø 1 16/20 18-20 Ba líp LÇn thø 2 1.5 LÇn thø 2 10/16 14-16 LÇn thø 3 1.1 LÇn thø 3 5/10 9-11 Ghi chó (*): ChØ dïng khi l¸ng nhùa trªn mÆt ®−êng nhùa cò cã l−u l−îng xe Ýt. (): ®©y l l−îng nhùa khi l¸ng líp ®¸ d¨m líp míi §Þnh møc trªn ch−a kÓ l−îng nhùa thÊm. 5.2.7. Tr×nh tù thi c«ng líp mÆt ®−êng l¸ng nhùa. a) C«ng t¸c chuÈn bÞ. ChuÈn bÞ mÆt b»ng thi c«ng: tuú theo mÆt ®−êng cÇn l¸ng nhùa m cã c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ mÆt b»ng thi c«ng kh¸c nhau : - MÆt ®−êng cÊp phèi ®¸ d¨m : + NÕu l mÆt ®−êng míi th× ph¶i tiÕn h nh nghiÖm thu ®é chÆt, kÝch th−íc h×nh häc, ®é b»ng ph¼ng...NÕu l mÆt ®−êng cò th× c¸c c«ng viÖc söa ch÷a låi, lâm, v¸ æ g , bï vªnh ph¶i ®−îc thùc hiÖn xong tr−íc ®ã Ýt nhÊt 2-3 ng y. + L m s¹ch mÆt ®−êng b»ng chæi quÐt hoÆc thæi b»ng h¬i Ðp. NÕu dïng xe ch¶i quÐt ®−êng cÇn thËn träng sao cho kh«ng l m bong bËt c¸c cèt liÖu ë trªn mÆt ®−êng. NÕu mÆt ®−êng cã nhiÒu bôi, bïn th× dïng n−íc röa s¹ch, v chê cho mÆt ®−êng kh« r¸o míi tiÕn h nh t−íi nhùa thÊm. + T−íi nhùa thÊm b¸m víi tiªu chuÈn 1-1.3 kg/m2. L−îng nhùa n y võa ®ñ ®Ó thÊm nhËp s©u v o bÒ mÆt líp ®¸ d¨m ®é 5-10mm v bäc c¸c h¹t bôi cßn l¹i trªn bÒ mÆt líp cÊp phèi ®Ó t¹o dÝnh b¸m tèt víi líp l¸ng nhùa, tuy nhiªn kh«ng ®−îc ®Ó l¹i nh÷ng vÖt nhùa hay m ng nhùa d y trªn bÒ mÆt ®−êng v× sÏ l m tr−ît líp l¸ng mÆt sau n y. - §èi víi mÆt ®−êng cÊp phèi ®¸ d¨m gia cè xi m¨ng, mÆt ®−êng ®Êt gia cè xi m¨ng, v«i... th× c«ng t¸c chuÈn bÞ còng tiÕn h nh nh− trªn nh−ng l−îng nhùa thÊm b¸m chØ cÇn 0.8-1 kg/m2. - §èi víi mÆt ®−êng ®¸ d¨m l m míi, khi lu lÌn ®Õn giai ®o¹n 3 sÏ kh«ng ph¶i thùc hiÖn c«ng t¸c t−íi n−íc, r¶i c¸t, t−íi nhùa thÊm b¸m. §èi víi mÆt ®−êng ®¸ d¨m cò, cÇn v¸ æ g , söa mui luyÖn phôc håi tr¾c ngang v ®é b»ng ph¼ng v ph¶i ®−îc thùc hiÖn xong tr−íc ®ã Ýt nhÊt 2- 3 ng y. Sau ®ã quÐt s¹ch bôi bÈn, t−íi nhùa thÊm b¸m theo tiªu chuÈn 0.8 kg/m2. - §èi víi c¸c mÆt ®−êng cò cã dïng nhùa (bª t«ng nhùa, l¸ng nhùa, thÊm nhËp nhùa...) th× ph¶i v¸ æ g , tr¸m khe nøt, bï vªnh tr−íc khi l¸ng nhùa Ýt nhÊt 2 ng y. L m s¹ch mÆt ®−êng v t−íi nhùa thÊm b¸m. http://www.ebook.edu.vn 95
ChuÈn bÞ c¸c thiÕt bÞ thi c«ng gåm: - Xe quÐt ch¶i v röa mÆt ®−êng. - M¸y h¬i Ðp hoÆc chæi quÐt. - M¸y t−íi nhùa, « doa t−íi nhùa. - Xe r¶i ®¸, thiÕt bÞ r¶i ®¸ l¾p v o « t« hoÆc ky ra ®¸. - Lu b¸nh lèp, t¶i träng mçi b¸nh 1.5-2.5T, chiÒu réng b¸nh tèi thiÓu 1.5m. - Lu b¸nh thÐp 6-8T b) C«ng t¸c vËn chuyÓn ®¸. §¸ dïng l m líp l¸ng mÆt ph¶i ®−îc vËn chuyÓn ra c«ng tr−êng tr−íc khi t−íi nhùa, cã thÓ ®æ th nh ®èng ë lÒ ®−êng hoÆc ®æ trùc tiÕp v o xe r¶i ®¸ chuyªn dïng. c) C«ng t¸c ®un v t−íi nhùa nãng. - Nhùa ph¶i ®un ®Õn nhiÖt ®é thi c«ng (160o víi nhùa 60/70, 170o víi nhùa 40/60). - Cã thÓ t−íi b»ng thñ c«ng hoÆc xe phun t−íi nhùa hoÆc m¸y t−íi nhùa. H×nh 5.1. Xe phun t−íi nhùa chuyªn dông. - Khi t−íi b»ng xe phun t−íi nhùa ph¶i chó ý c¸c ®iÓm sau: + Ph¶i x¸c ®Þnh t−¬ng quan gi÷a tèc ®é xe, tèc ®é cña d n phun, chiÒu réng ph©n bè cña d n phun, gãc ®Æt cña lç phun nh»m ®¶m b¶o l−îng nhùa phun ra trªn 1m2 phï hîp víi ®Þnh møc (sai sè ±5%). Th−êng Vxe t−íi = 5-7km/h. + §Ó tr¸nh nhùa kh«ng ®Òu t¹i nh÷ng chç xe b¾t ®Çu ch¹y v khi xe dõng l¹i cÇn r¶i mét b¨ng giÊy d y hoÆc mét tÊm t«n máng lªn mÆt ®−êng t¹i nh÷ng vÞ trÝ Êy. + ë nh÷ng chç trªn mÆt ®−êng ch−a cã nhùa th× dïng thñ c«ng ®Ó t−íi bæ sung. + NÕu l¸ng nhùa tõ hai líp trë lªn, cÇn ph¶i t−íi so le c¸c mèi nèi ngang v däc gi÷a líp trªn v d−íi. + Khi thi c«ng ®o¹n dèc (>4%): phun tõ d−íi dèc lªn trªn. - Khi t−íi nhùa b»ng thñ c«ng: ph¶i t−íi d¶i n y chång lªn d¶i kia kho¶ng 2-5cm. Ng−êi t−íi ph¶i khèng chÕ b−íc ch©n ®Ó l−îng nhùa t−íi ®−îc ®Òu. ChiÒu d i mçi d¶i t−íi ph¶i tÝnh to¸n sao cho nhùa chøa trong b×nh ®ñ ®Ó t−íi theo ®Þnh møc quy ®Þnh. d) C«ng t¸c r¶i ®¸. - Cã thÓ dïng xe r¶i ®¸ chuyªn dông hoÆc b»ng thiÕt bÞ r¶i ®¸ mãc sau thïng « t« hoÆc dïng thñ c«ng. http://www.ebook.edu.vn 96
H×nh 5.2. Xe r¶i ®¸ con chuyªn dông. - Khi r¶i ®¸ b»ng xe chuyªn dông th× ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu sau: + §¶m b¶o b¸nh xe lu«n ®i trªn bÒ mÆt líp ®¸ võa ®−îc r¶i, kh«ng ®Ó nhùa dÝnh v o lèp xe (nÕu r¶i b»ng thiÕt bÞ r¶i ®¸ mãc sau thïng « t« th× ph¶i ®i lïi). + Tèc ®é v khe hë cña thiÕt bÞ ®−îc ®iÒu chØnh thÝch hîp tuú theo l−îng ®¸ cÇn r¶i 2 trªn 1m . + §¶m b¶o ®¸ nhá ph¶i ®−îc r¶i ®Òu kh¾p mÆt ®−êng ® ®−îc phun t−íi nhùa nãng, c¸c viªn ®¸ ph¶i n»m s¸t nhau, phñ kÝn mÆt nhùa nh−ng kh«ng ®−îc n»m chång lªn nhau. + ViÖc bï phô ®¸ ë nh÷ng chç thiÕu, quÐt bá nh÷ng chç thõa v nh÷ng viªn ®¸ chång lªn nhau ph¶i tiÕn h nh ngay trong lóc xe r¶i ®¸ ®ang ho¹t ®éng v ph¶i kÕt thóc trong nh÷ng l−ît lu ®Çu tiªn. - NÕu r¶i ®¸ b»ng thñ c«ng (dïng ky ra ®¸ hoÆc dïng xe c¶i tiÕn ®i lïi) th× ®¸ ph¶i ®−îc ®æ th nh ®èng ë lÒ ®−êng ® ®−îc quÐt s¹ch, cù ly v thÓ tÝch mçi ®èng ®¸ ph¶i tÝnh to¸n sao cho ®¶m b¶o l−îng ®¸ trªn 1m2. R¶i ®¸ ®Õn ®©u, dïng chæi quÐt cho ®¸ ®Òu kh¾p v kÝn mÆt ®Õn ®Êy. e) C«ng t¸c lu lÌn. - Dïng lu b¸nh lèp, t¶i träng mçi b¸nh 1.5-2.5T, chiÒu réng b¸nh tèi thiÓu 1.5m lu kho¶ng 6 l−ît/®iÓm, tèc ®é lu 2km/h trong 2 l−ît lu ®Çu, c¸c l−ît sau cã thÓ t¨ng lªn 10km/h. NÕu kh«ng cã lu b¸nh lèp, cã thÓ dïng lu b¸nh thÐp 6-8T, lu 6-8 l−ît/®iÓm, tèc ®é lu 2km/h trong 2 l−ît lu ®Çu, c¸c l−ît sau cã thÓ t¨ng lªn 5km/h. f) B¶o d−ìng. Sau khi thi c«ng xong l mÆt ®−êng l¸ng nhùa cã thÓ th«ng xe ngay nh−ng tiÕn h nh b¶o d−ìng trong thêi gian ®Çu b»ng c¸ch ®iÒu chØnh cho xe ch¹y ®Òu trªn to n bé líp mÆt ®Ó lÌn chÆt ®Òu v nhanh chãng næi nhùa h×nh th nh líp mÆt. Tèc ®é xe ch¹y còng ph¶i khèng chÕ (kh«ng qu¸ 20km/h). - Trong 2 ng y ®Çu cÇn h¹n chÕ tèc ®é 10 km/h, - Trong 7 - 10 ng y sau khi thi c«ng: kh«ng qu¸ 20km/h - Trong kho¶ng 15 ng y, cÇn bè trÝ ng−êi ®Ó quÐt c¸c viªn ®¸ bÞ b»n v¨ng ra ngo i v o mÆt ®−êng, söa ch÷a nh÷ng chç låi lâm côc bé, nh÷ng chç thõa nhùa thiÕt ®¸ hay ng−îc l¹i. http://www.ebook.edu.vn 97
Chó ý: - Tr×nh tù thi c«ng ë trªn l tr×nh tù thi c«ng chung. NÕu l¸ng nhùa mét líp th× theo tr×nh tù trªn, nÕu l¸ng nhùa 2 hoÆc 3 líp thi lÆp l¹i tr×nh tù trªn tõ b−íc c) c«ng t¸c t−íi nhùa nãng lÇn thø 2 hoÆc 3. - Tr−íc khi thi c«ng ®¹i tr , ph¶i thi c«ng thö mét ®o¹n d i tèi thiÕu 100m ®Ó ho n thiÖn c«ng nghÖ thi c«ng v rót ra c¸c th«ng sè cÇn thiÕt (hÖ sè r¶i, l−îng nhùa, l−îng ®¸...). 5.2.8. KiÓm tra, nghiÖm thu líp mÆt l¸ng nhùa. - KiÓm tra kÝch th−íc h×nh häc: + Sai sè cho phÐp vÒ chiÒu réng mÆt ®−êng: ± 10cm + Sai sè cho phÐp vÒ chiÒu d y mÆt ®−êng: ± 10% + Sai sè cho phÐp vÒ ®é dèc ngang mÆt, lÒ: ± 0,5% - KiÓm tra ®é b»ng ph¼ng: th−íc gç 3 m, khe hë kh«ng qu¸ 7 mm - KiÓm tra vÒ c−êng ®é mÆt ®−êng: EttÕ ≥ Eyc. - Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra: + ChiÒu réng mÆt ®−êng: KiÓm tra 10 mÆt c¾t ngang trong 1km. + ChiÒu dÇy mÆt ®−êng: KiÓm tra 3 mÆt c¾t ngang trong 1km, mçi mÆt c¾t ngang kiÓm tra 3 ®iÓm ë tim ®−êng v 2 bªn c¸ch mÐp mÆt ®−êng 1m. + §é b»ng ph¼ng: kiÓm tra 3 vÞ trÝ trong 1 km. Mçi vÞ trÝ ®Æt th−íc d i 3 m däc tim ®−êng v ë hai bªn c¸ch mÐp mÆt ®−êng 1 m. §o khe hë gi÷a mÆt ®−êng v c¹nh d−íi cña th−íc, cø c¸ch 50 cm ®o mét ®iÓm. 5.2.9. Nh÷ng chó ý khi thi c«ng mÆt ®−êng l¸ng nhùa. - Ph¶i ®¶m b¶o an to n trong qu¸ tr×nh ®un, nÊu v t−íi nhùa. - ChØ ®−îc thi c«ng v o nh÷ng ng y kh« r¸o, mÆt ®¸ còng nh− mÆt ®−êng kh«ng nh×n thÊy vÕt Èm. NhiÖt ®é ngo i trêi khi thi c«ng kh«ng ®−îc thÊp h¬n 150C. - §un nhùa: + Ph¶i th−êng xuyªn theo dâi nhiÖt ®é cña nhùa b»ng nhiÖt kÕ. + Nhùa ®un ng y n o ph¶i dïng hÕt ngay trong ng y Êy, tèt nhÊt l ®un ®Õn ®©u dïng hÕt ®Õn ®Êy. Kh«ng cho phÐp ®Ó nhùa ®un thõa ®Õn ng y h«m sau ®un l¹i. + Thêi gian ®un nhùa kh«ng ®−îc kÐo d i qu¸ 3 tiÕng ®Ó gi÷ cho c¸c dÇu nhÑ trong nhùa khái bÞ bèc h¬i mÊt ®i, l m cho nhùa gi¶m ® n håi. - Nghiªm cÊm c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn giao th«ng qua l¹i phÇn ®−êng míi l¸ng nhùa khi ch−a phñ ®¸. 5.3. MÆt ®−êng thÊm nhËp nhùa. (22 tcn 270-2001) 5.3.1. Kh¸i niÖm. MÆt ®−êng thÊm nhËp nhùa l lo¹i mÆt ®−êng dïng ®¸ d¨m kÝch cì t−¬ng ®èi ®ång ®Òu, r¶i, lu lÌn ®Õn mét møc ®é chÆt nhÊt ®Þnh. Dïng nhùa t−íi thÊm nhËp v o c¸c khe hë ®Õn mét ®é http://www.ebook.edu.vn 98
s©u qui ®Þnh, nhùa liªn kÕt c¸c hßn ®¸ l¹i. Sau ®ã, dïng ®¸ kÝch câ nhá h¬n chÌn c¸c khe hë råi lu lÌn ®Õn ®é chÆt yªu cÇu. 5.3.2. Nguyªn lý h×nh thµnh c−êng ®é. C−êng ®é ®−îc h×nh th nh theo nguyªn lý chÌn mãc (Macadam) v nhùa ®ãng vai trß chÊt dÝnh kÕt, liªn kÕt c¸c viªn ®¸ l¹i víi nhau. Nh− vËy, mÆt ®−êng thÊm nhËp nhùa kh«ng kh¸c bao xa so víi mÆt ®−êng ®¸ d¨m n−íc. Nh−ng, trong mÆt ®−êng thÊm nhËp cã sö dïng thªm nhùa ®Ó t¨ng ®é dÝnh b¸m nªn yªu cÇu vÒ lu lÌn sÏ thÊp h¬n so víi mÆt ®−êng ®¸ d¨m n−íc. Do vËy cã thÓ sö dông vËt liÖu ®¸ cã c−êng ®é thÊp h¬n, khã lu lÌn chÆt h¬n ®Ó thi c«ng mÆt ®−êng thÊp nhËp nhùa. 5.3.3. ¦u nh−îc ®iÓm: ¦u ®iÓm: - Sö dông ®¸ d¨m tiªu chuÈn nªn cã thÓ lÊy tõ nguån vËt liÖu ®Þa ph−¬ng, cã thÓ gia c«ng ®¸ b»ng thñ c«ng. - C«ng nghÖ thi c«ng ®¬n gi¶n, kh«ng ®ßi hái thiÕt bÞ phøc t¹p nªn ¸p dông trong mäi ®iÒu kiÖn ë n−íc ta. - Yªu cÇu vÒ c«ng lu Ýt h¬n so víi mÆt ®−êng ®¸ d¨m n−íc. - Cã c−êng ®é cao: E®h = 280-320 MPa. - Do cã nhùa l chÊt kÕt dÝnh nªn cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc t¸c dông cña lùc ®Èy ngang lín. - L mÆt ®−êng kÝn, ®ång thêi l¹i mang tÝnh chÊt cña mÆt ®−êng ®¸ d¨m nªn rÊt æn ®Þnh víi n−íc a) MÆt ®−êng ®¸ d¨m n−íc. b) MÆt ®−êng thÊm nhËp nhùa. H×nh 5.3. So s¸nh gi÷a mÆt ®−êng ®¸ d¨m n−íc v thÊm nhËp nhùa. Nh−îc ®iÓm: Nhùa kh«ng bäc ®Òu c¸c viªn ®¸, kh«ng ho n h¶o v tèn nhùa v× mÊt mét l−îng nhùa ch¶y v o c¸c lç rçng lín gi÷a c¸c viªn ®¸ m kh«ng góp Ých g× cho viÖc dÝnh b¸m. Ph¹m vi ¸p dông: http://www.ebook.edu.vn 99
- Do nh−îc ®iÓm trªn nªn mÆt ®−êng n y chØ dïng khi kh«ng cã ®iÒu kiÖn thi c«ng líp mÆt ®−êng bª t«ng nhùa hoÆc cã thÓ dïng trong giai ®o¹n ph©n kú x©y dùng, khi l−îng xe t¨ng lªn nhiÒu v cã ®iÒu kiÖn vÒ trang thiÕt bÞ v nguyªn vËt liÖu sÏ l m líp bª t«ng nhùa lªn trªn. - C¸c tr−êng hîp sö dông mÆt ®−êng n y ph¶i do c¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. Th«ng th−êng, nªn dïng cho mÆt ®−êng cÊp cao thø yÕu A2. 5.3.4. CÊu t¹o mÆt ®−êng. §é dèc ngang mÆt ®−êng 3– 4%. §é dèc ngang lÒ 4 - 6% tuú theo vËt liÖu l m lÒ. 5.3.5. Ph©n lo¹i. - Theo chiÒu s©u thÊm nhËp nhùa: 3 lo¹i + MÆt ®−êng thÊm nhËp nhÑ: d y 4,5 – 6,0 cm v nhùa thÊm nhËp hÕt chiÒu dÇy mÆt ®−êng. + MÆt ®−êng thÊm nhËp s©u: d y 6,0 – 8,0 cm v nhùa thÊm nhËp hÕt chiÒu dÇy mÆt ®−êng. + MÆt ®−êng b¸n thÊm nhËp: dÇy 8 - 15 cm v nhùa chØ thÊm nhËp ®Õn mét chiÒu s©u n o ®ã, th−êng tõ 4 - 6 cm. - Theo h×nh thøc sö dông nhùa: - Dïng nhùa nãng. - Dïng nhò t−¬ng. Do nh−îc ®iÓm nªu trªn nªn hiÖn nay chØ dïng lo¹i thÊm nhËp nhÑ. 5.3.6. Yªu cÇu vÒ vËt liÖu. a) Yªu cÇu ®èi víi ®¸. - §¸ dïng trong líp l¸ng nhùa ph¶i ®−îc xay tõ ®¸ t¶ng, ®¸ nói. Kh«ng ®−îc dïng ®¸ xay tõ ®¸ m¾c n¬, sa th¹ch sÐt, diÖp th¹ch sÐt. - §¸ ph¶i tho¶ m n c¸c chØ tiªu c¬ lý sau: Giíi h¹n ChØ tiªu c¬ lý cña ®¸ Ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm cho phÐp 1- C−êng ®é nÐn (MPa) TCVN-1772-87 - §¸ xay tõ ®¸ m¾c ma, biÕn chÊt: ≥ 100 (800) (LÊy chøng chØ tõ níi s¶n xuÊt ®¸) - §¸ xay tõ ®¸ trÇm tÝch ≥ 800 (600) 2- §é hao mßn Los – Angeles (LA), (%) - §èi víi ®¸ m¾c ma, biÕn chÊt: ≤ 25 (30) AASHTO T 96-87 - §èi víi ®¸ trÇm tÝch ≤ 35 (40) 3- §é dÝnh b¸m cña ®¸ víi nhùa §¹t yªu cÇu Theo 22TCN 63-84 Ghi chó: C¸c trÞ sè trong () dïng cho ®−êng cÊp 40 trë xuèng. - KÝch cì ®¸: theo b¶ng sau. http://www.ebook.edu.vn 100
Cì ®¸ danh ®Þnh Lo¹i ®¸ Chi chó S ng lç trßn S ng lç vu«ng t−¬ng øng §¸ d¨m c¬ b¶n (20-40) 19 (3/4”) ®Õn 31.5 (2”) TrÞ sè trong ngoÆc l kÝch cì vo trßn ®−îc phÐp dïng cho §¸ chÌn (10-20) 9.5 (3/8”) ®Õn 19 (3/4”) s ng lç trßn. §¸ chÌn nhá 4.75 (No4) ®Õn 9.5 (3/8”) (5-10) KÝch cì ®¸ ph¶i tho¶ m n c¸c yªu cÇu sau: + H m l−îng hßn ®¸ cã D > Dmax còng nh− D < Dmin kh«ng qu¸ 5% theo khèi l−îng. + L−îng h¹t dÑt kh«ng qu¸ 10% theo khèi l−îng. - L−îng h¹t mÒm yÕu v phong ho¸ kh«ng qu¸ 3% khèi l−îng. - §¸ ph¶i cã d¹ng h×nh khèi s¾c c¹nh. - §¸ dïng l m mÆt ®−êng ph¶i s¹ch, kh«ng ®−îc lÉn cá r¸c, l¸ c©y. L−îng bôi sÐt (x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p röa) kh«ng qu¸ 2% theo khèi l−îng. L−îng h¹t sÐt d−íi d¹ng vãn hßn kh«ng qu¸ 0.25% theo khèi l−îng. - Yªu cÇu ®¸ ph¶i kh«, nghÜa l kh«ng cã nh÷ng vÕt Èm nh×n thÊy ®−îc. - §é dÝnh b¸m cña nhùa víi ®¸: ph¶i tõ “®¹t yªu cÇu” trë lªn theo 22TCN 63-84. b) §èi víi nhùa. T−¬ng tù mÆt ®−êng l¸ng nhùa. 5.3.7 Quy ®Þnh vÒ l−îng ®¸ vµ nhùa c¬ b¶n. L−îng ®¸ v nhùa c¬ b¶n theo b¶ng sau: 5.3.8. Tr×nh tù thi c«ng. a. C«ng t¸c chuÈn bÞ. ChuÈn bÞ mÆt b»ng thi c«ng: - NghiÖm thu líp mãng vÒ ®é chÆt, kÝch th−íc h×nh häc, ®é b»ng ph¼ng... - NÕu l mÆt ®−êng cò cÇn tiÕn h nh v¸ æ g , bï vªnh, l m vÖ sinh v ®Ó kho r¸o. - Ph¶i l m th nh ch¾n ë hai mÐp lÒ ®−êng b»ng c¸ch: trång ®¸ vØa hoÆc ®¾p lÒ v ®Çm chÆt, chiÒu cao cña ®¸ vØa hoÆc lÒ b»ng chiÒu dÇy cña líp ®¸ d¨m thÊm nhËp nhùa. - NÕu mÆt ®−êng cò qu¸ bÈn, khi thi c«ng líp ®¸ d¨m thÊm nhËp nhùa cã chiÒu d y d−íi 5cm th× sau khi l m vÖ sinh nªn t−íi nhùa thÊm b¸m, tiªu chuÈn 0.8l/m2 ®Ó 4-5h cho nhùa ®«ng ®Æc hoÆc nhò t−¬ng ph©n tÝch råi míi thi c«ng. ChuÈn bÞ c¸c thiÕt bÞ thi c«ng: http://www.ebook.edu.vn 101
- M¸y r¶i ®¸ d¨m chuyªn dông cã bÒ réng vÖt r¶i tèi thiÓu b»ng ½ bÒ réng mÆt ®−êng. Cã thÓ thay m¸y r¶i b»ng m¸y san tù h nh. - §éi xe ben vËn chuyÓn ®¸ d¨m. - Xe phun t−íi nhùa. - Lu b¸nh s¾t 6-8T v 8-10T. ë c¸c c«ng tr×nh nhá, vïng s©u vïng xa th× cã thÓ thay m¸y r¶i b»ng ky ra ®¸, b n trang, « t« b»ng xe c¶i tiÕn ®Ó vËn chuyÓn ®¸, xe t−íi nhùa b»ng b×nh « doa. b) C«ng t¸c vËn chuyÓn ®¸. §¸ d¨m ®−îc vËn chuyÓn b»ng « t« tù ®æ, nÕu r¶i b»ng m¸y r¶i th× « t« ®æ trùc tiÕp v o m¸y r¶i, nÕu dïng m¸y san hoÆc thñ c«ng th× ®æ th nh ®èng víi kho¶ng c¸ch tÝnh to¸n sao cho tèn Ýt c«ng san r¶i v kh«ng thõa thiÕu ®¸. c) C«ng t¸c r¶i ®¸ d¨m c¬ b¶n. - Cã thÓ r¶i b»ng m¸y r¶i, m¸y san hoÆc thñ c«ng. - ChiÒu d y r¶i h1 = K.h (hÖ sè r¶i K=1.25-1.35 v ®−îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c th«ng qua r¶i thö). - Ph¶i ®¶m b¶o ®é b»ng ph¼ng v dèc ngang mÆt ®−êng. - Khi r¶i, nªn chõa l¹i mét l−îng ®¸ nhÊt ®Þnh ®Ò bï phô sau n y. - NÕu r¶i ®¸ b»ng thñ c«ng th× ph¶i ®Æt con xóc x¾c b»ng gç cã chiÒu d y b»ng chiÒu d y h1 ®Ó l m c÷. NÕu dïng ky ®Ó ra ®¸ c¬ b¶n th× ph¶i ®æ ky ®¸ n y Ðp s¸t ky ®¸ kia sau ®ã lÊy b n trang ®Ó san ra. Còng cã thÓ dïng xe c¶i tiÕn chë ®¸ d¨m c¬ b¶n ®æ th nh ®èng nhá trªn mÆt ®−êng sau ®ã dïng b n trang san ra. - Trong qu¸ tr×nh san r¶i, ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra cao ®é b»ng m¸y thuû b×nh. d) Lu lÌn ®¸ d¨m c¬ b¶n. - Lu s¬ bé : dïng lu nhÑ b¸nh s¾t 6-8T, lu 4-5l/®iÓm, tèc ®é lu kho¶ng 2km/h. Trong giai ®o¹n n y cÇn tiÕn h nh bï phô v o nh÷ng chç thiÕu ®¸ cho mÆt ®−êng b»ng ph¼ng. - Lu lÌn chÆt: dïng lu b¸nh s¾t 8-10T, lu 5-6l/®iÓm, tèc ®é lu kh«ng qu¸ 5km/h. Tèt nhÊt dïng lu b¸nh lèp, t¶i träng mçi b¸nh 1.5-2.5T, chiÒu réng b¸nh tèi thiÓu 1.5m lu 5-6 l−ît/®iÓm, tèc ®é lu t¨ng dÇn tõ 3 ®Õn 10km/h. e) §un v t−íi nhùa nãng lÇn 1. - Nhùa ph¶i ®un ®Õn nhiÖt ®é thi c«ng (160o víi nhùa 60/70, 170o víi nhùa 40/60). - C«ng t¸c t−íi nhùa còng tiÕn h nh nh− mÆt ®−êng l¸ng nhùa. f) R¶i ®¸ chÌn 10-20. - Sau khi t−íi nhùa ph¶i tiÕn h nh r¶i ®¸ chÌn ngay, chËm nhÊt l 5 phót. - C«ng t¸c r¶i ®¸ chÌn 10-20 còng gièng nh− mÆt ®−êng l¸ng nhùa. g) Lu lÌn ®¸ chÌn 10-20. - Dïng lu b¸nh s¾t 8-10T, lu 4 - 6l/®iÓm, tèc ®é lu 2km/h. h) §un v t−íi nhùa nãng lÇn 2. i) R¶i ®¸ chÌn 5-10. k) Lu lÌn ®¸ chÌn 5-10. http://www.ebook.edu.vn 102
- Dïng lu b¸nh lèp lu 5-6l/®iÓm, tèc ®é 3km/h råi t¨ng dÇn lªn 8-10km/h. ( cã thÓ dïng lu b¸nh s¾t 6-8T, lu 6-8l/®iÓm, tèc ®é lu 2km/h råi t¨ng dÇn lªn 5km/h). l) C«ng t¸c b¶o d−ìng. - Gièng mÆt ®−êng l¸ng nhùa. 5.4. MÆt ®−êng lµm b»ng hçn hîp ®¸ trén nhùa. 5.4.1. Kh¸i niÖm. MÆt v mãng ®−êng l m b»ng hçn hîp ®¸ trén nhùa ®−îc hiÓu l mét hçn hîp cèt liÖu kho¸ng chÊt l ®¸ d¨m hay ®¸ sái ®ªm trén víi nhùa theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh råi lu lÌn chÆt t¹o th nh líp mÆt ®−êng. - Khi hçn hîp cèt liÖu ®¸ d¨m hay ®¸ sái cã th nh phÇn h¹t theo nguyªn lý cÊp phèi, ®em trén víi nhùa th× gäi l mÆt ®−êng hçn hîp ®¸ ®en. C−êng ®é mÆt ®−êng h×nh th nh theo nguyªn lý cÊp phèi kÕt hîp víi lùc dÝnh kÕt cña nhùa - Khi cèt liÖu l ®¸ d¨m cã kÝch cì ®ång ®Òu: ®¸ 20x40mm, 10x20mm, 3-10mm ®−¬c trén riªng rÏ víi nhùa, lÇn l−ît ®em r¶i theo nguyªn lý ®¸ nhá chÌn ®¸ to råi lu lÌn chÆt l¹i th× ®−îc gäi l mÆt ®−êng ®¸ d¨m ®en. C−êng ®é mÆt ®−êng h×nh th nh dùa v o lùc chÌn mãc cña c¸c viªn ®¸ kÕt hîp lùc dÝnh kÕt cña nhùa. Líp hçn hîp ®¸ trén nhùa cã −u ®iÓm h¬n mÆt ®−êng thÊm nhËp ë chç l−îng nhùa yªu cÇu Ýt h¬n, nhùa l¹i ph©n bè ®Òu kh¾p h¬n trªn bÒ mÆt cña c¸c h¹t cèt liÖu kho¸ng vËt. 5.4.2. Ph©n lo¹i. - C¨n cø v o ph−¬ng ph¸p chÕ t¹o: 2 lo¹i + Hçn hîp ®¸ trén nhùa trén t¹i ®−êng + Hçn hîp ®¸ trén nhùa trén trong thiÕt bÞ - C¨n cø ®é rçng: + Hçn hîp ®¸ trén nhùa chÆt. + Hçn hîp ®¸ trén nhùa rçng - C¨n cø v o nhiÖt ®é lóc r¶i: + Hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nãng: nhiÖt ®é lóc r¶i 120 - 1600C, dïng nhùa ®Æc cã ®é qu¸nh cao v trén trong thiÕt bÞ, khi trén ph¶i rang nãng cèt liÖu v ®un nãng nhùa. Do vËy nã cã c−êng ®é cao nhÊt. + Hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i Êm: nhiÖt ®é lóc r¶i 50 - 1100C, dïng nhùa ®Æc võa hoÆc nhùa láng cã ®é nhít cao. Hçn hîp r¶i Êm ®−îc chÕ t¹o t¹i tr¹m trén, tr−íc khi trén cèt liÖu còng ph¶i rang nãng. + Hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nguéi: nhiÖt ®é lóc r¶i b»ng nhiÖt ®é kh«ng khÝ kho¶ng 0 25 C. Hçn hîp r¶i nguéi cã thÓ chÕ t¹o theo 3 ph−¬ng ph¸p sau: ./ VËt liÖu ®¸ v nhùa kh«ng ph¶i rang tr−íc khi trén. ThÝch hîp víi ph−¬ng ph¸p trén t¹i ®−êng v sö dông nhò t−¬ng. http://www.ebook.edu.vn 103
./ Cèt liÖu ®¸ ph¶i rang nãng tr−íc, Trén víi nhùa ® ®−îc ®un nãng ®Õn nhiÖt ®é 60-800C. Cã thÓ trén t¹i ®−êng hoÆc trong thiÕt bÞ. Dïng nhùa láng cã ®é nhít lín hoÆc nhò t−¬ng. ./ Cèt liÖu ®¸ v nhùa ®Òu ®−îc nung ®Õn nhiÖt ®é 80-1000C v trén nãng trong thiÕt bÞ. Sau ®ã ®Ó v o kho cho hçn hîp nguéi xuèng b»ng nhiÖt ®é kh«ng khÝ råi ®em r¶i. Khi n y dïng nhùa láng cã ®é nhít cao h¬n ph−¬ng ph¸p thø hai. 5.5. MÆt ®−êng lµm b»ng hçn hîp ®¸ trén nhùa t¹i ®−êng. 5.5.1. Ph¹m vi sö dông, −u nh−îc ®iÓm. MÆt ®−êng l m theo ph−¬ng ph¸p n y cã thÓ sö dông trong c¸c tr−êng hîp sau: - §−îc sö dông cho mãng v mÆt ®−êng míi. - Dïng khi cÇn gia c−êng mÆt ®−êng cò (x¸o xíi líp ®¸ d¨m hay cÊp phèi sái s¹n lªn råi dïng nhùa sö lý, hoÆc khi cÇn gia c−êng thªm chiÒu d y cña mÆt ®−êng cò). Th−êng dïng ph−¬ng ph¸p trén t¹i ®−êng khi cã ®iÒu kiÖn sö dông vËt liÖu t¹i chç (vÝ dô nh− cã má cÊp phèi sái s¹n thiªn nhiªn gÇn n¬i x©y dùng), nh− vËy sÏ n©ng cao ®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ do gi¶m gi¸ th nh vËn chuyÓn vËt liÖu. Ýt khi dïng ®¸ d¨m ®Ó trén nhùa t¹i ®−êng trõ tr−êng hîp x¸o xíi líp ®¸ d¨m cò. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p n y l : - C−êng ®é v ®é æn ®Þnh n−íc cña mÆt ®−êng thÊp h¬n so víi ph−¬ng ph¸p trén nãng trong thiÕt bÞ, v× ph¶i dïng nhùa láng cã ®é nhít nhá. - Thêi gian ®Ó h×nh th nh c−êng ®é mÆt ®−êng kÐo d i, do vËy l m trë ng¹i cho viÖc thi c«ng c¸c líp tiÕp theo. - Tèn nhiÒu c«ng søc cho viÖc b¶o d−ìng v söa ch÷a trong thêi gian mÆt ®−êng h×nh th nh c−êng ®é còng nh− trong thêi gian sö dông mÆt ®−êng. - Phô thuéc v o ®iÒu kiÖn thêi tiÕt v× kh«ng thÓ dïng ph−¬ng ph¸p n y trong thêi kú m−a nhiÒu. 5.5.2. Yªu cÇu vËt liÖu. a. Yªu cÇu ®èi víi ®¸. Cã thÓ dïng hai lo¹i vËt liÖu sau: + Theo kiÓu ®¸ d¨m: ®¸ d¨m ®en. + Theo kiÓu cÊp phèi - §¸ ph¶i ®ñ c−êng ®é v ®é hao mßn theo quy ®Þnh (c−êng ®é nÐn v chØ tiªu LA). - NÕu l vËt liÖu cÊp phèi th× ph¶i tu©n theo mét cÊp phèi t−¬ng ®èi chÆt. NÕu thiÕu c¸c th nh phÇn h¹t mÞn (
- L−îng h¹t sÐt (
- R¶i th nh líp, san ph¼ng v t¹o mui luyÖn. + Lu lÌn: Tèt nhÊt l dïng lu b¸nh lèp lu 6-8l/®iÓm sau ®ã dïng lu nÆng b¸nh thÐp 10- 12T lu4-6l/®iÓm. NÕu kh«ng cã lu b¸nh lèp, th× lóc ®Çu cã thÓ dïng lu nhÑ 5-7T, lu 5-6 l/®iÓm sau ®ã dïng lu nÆng b¸nh thÐp 10-12T lu4-6l/®iÓm - B¶o d−ìng: Do mÆt ®−êng ch−a h×nh th nh c−êng ®é ngay nªn trong 2-3 tuÇn ®Çu, ph¶i h¹n chÕ tèc ®é xe kh«ng qu¸ 40km/h v h¹n chÕ t¶i träng xe (kh«ng cho xe nÆng ®i v o), ®ång thêi ®iÒu chØnh cho xe ch¹y ®Òu kh¾p mÆt ®−êng. Sau khi ® ®iÒu chØnh xe ch¹y trong 2-3 tuÇn, cÇn l m thªm líp l¸ng mÆt bªn trªn. 5.6. MÆt ®−êng lµm b»ng hçn hîp ®¸ trén nhùa ë thiÕt bÞ. MÆt ®−êng l m b»ng hçn hîp ®¸ trén nhùa trong m¸y trén cã chÊt l−îng tèt h¬n l l m theo ph−¬ng ph¸p trén t¹i ®−êng. Lo¹i mÆt ®−êng n y cã thÓ chÞu ®−îc 4000 xe cã träng t¶i trung b×nh trong mét ng y ®ªm. V× chÕ t¹o trong thiÕt bÞ nªn khèng chÕ ®−îc th nh phÇn vËt liÖu, h m l−îng nhùa, chÕ ®é nhiÖt trong khi rang, trén vËt liÖu, b¶o ®¶m hçn hîp ®−îc trén ®Òu. 5.6.1. Yªu cÇu vËt liÖu. a. Yªu cÇu ®èi víi ®¸. VËt liÖu hçn hîp ®¸ trén nhùa th−êng l cÊp phèi ®¸ d¨m, cÊp phèi sái s¹n, cÊp phèi sái c¸t cã th nh phÇn gÇn víi cÊp phèi chuÈn. §¸ ph¶i cã c−êng ®é chÞu nÐn v ®é m i mßn quy ®Þnh. H m l−îng sÐt chøa trong hçn hîp ®¸ kh«ng qu¸ 1.5%. b. Yªu cÇu ®èi víi nhùa. Nhùa cã thÓ dïng c¸c lo¹i kh¸c nhau tuú theo ph−¬ng ph¸p r¶i Êm, r¶i nãng hay r¶i nguéi. - §èi víi hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nãng th× dïng lo¹i nhùa ®Æc cã ®é kim lón nhá 40/60, 60/90, 90/130. - §èi víi hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nguéi th× dïng lo¹i nhùa ®Æc cã ®é kim lón lín 200/300, nhùa láng ®«ng ®Æc chËm, nhùa láng ®«ng ®Æc trung b×nh. - §èi víi hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nguéi th× dïng lo¹i nhùa láng ®«ng ®Æc chËm, nhùa láng ®«ng ®Æc võa, nhò t−¬ng ph©n tÝch chËm hay trung b×nh. H m l−îng nhùa v o kho¶ng 4.5-7% khèi l−îng vËt liÖu ®¸ khi chÕ t¹o hçn hîp r¶i nãng v r¶i Êm, 4-4.5% khi chÕ t¹o nguéi. 5.6.2. Tr×nh tù thi c«ng Tr×nh tù thi c«ng hçn hîp ®¸ trén nhùa trong thiÕt bÞ bao gåm c¸c b−íc sau: - ChuÈn bÞ mãng: mãng ph¶i ®−îc quÐt s¹ch bôi bÈn, sau ®ã t−íi líp nhùa phñ bôi b»ng nhùa láng ®«ng ®Æc võa theo tiªu chuÈn 0,7-1 lÝt/m2 hoÆc cã thÓ t−íi b»ng nhò t−¬ng tiªu chuÈn 0,4-0,7 lÝt/m2. - ChÕ t¹o hçn hîp ®¸ trén nhùa trong thiÕt bÞ. Víi hçn hîp r¶i nãng v r¶i Êm, sau khi trén xong ph¶i vËn chuyÓn ngay ra mÆt ®−êng ®Ó thi c«ng. Cßn hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nguéi cã thÓ vËn chuyÓn ra thi c«ng ngay hoÆc cÊt gi÷ ë c¸c kho b i. http://www.ebook.edu.vn 106
- VËn chuyÓn hçn hîp ®¸ trén nhùa ra c«ng tr−êng b»ng c¸c « t« tù ®æ. Cù ly vËn chuyÓn tèi ®a cña hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nãng v Êm tuú thuéc v o tèc ®é xe, tèc ®é nguéi cña hçn hîp v nhiÖt ®é kh«ng khÝ. Th«ng th−êng nÕu nhiÖt ®é kh«ng khÝ trªn 100C th× thêi gian vËn chuyÓn hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nãng kh«ng qu¸ 1.5h, cßn víi hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i Êm th× kh«ng qu¸ 2-2.5h. Hçn hîp ®¸ trén nhùa ra ®Õn n¬i r¶i ph¶i cßn ®ñ nhiÖt ®é cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ thi c«ng ®−îc dÔ d ng. NhiÖt ®é kh«ng khÝ c ng thÊp, yªu cÇu cña nhiÖt ®é hçn hîp c ng cao. §èi víi hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nguéi, cù ly vËn chuyÓn kh«ng phô thuéc v o nhiÖt ®é m chän tuú thuéc v o ®iÒu kiÖn hiÖu qu¶ kinh tÕ. - R¶i hçn hîp: §Õn c«ng tr−êng, « t« ®æ hçn hîp ®¸ trén nhùa trùc tiÕp v o thïng chøa cña m¸y r¶i. BÒ réng vÖt r¶i tuú thuéc v o bÒ réng mÆt ®−êng v bÒ réng cña m¸y r¶i. Khi r¶i th× ph¶i chó ý ®Õn chÊt l−îng cña mèi nèi däc gi÷a hai vÖt r¶i v mèi nèi ngang. §Ó mèi nèi däc ®−îc tèt th× tèt nhÊt nªn dïng hai m¸y r¶i ho¹t ®éng song song ë hai vÖt r¶i, mçi m¸y c¸ch nhau 10-20m, lóc ®ã m¸y lu sÏ lu lÌn cïng mét lóc c¶ chiÒu réng mÆt ®−êng, do ®ã sÏ kh«ng cßn thÊy chç tiÕp gi¸p däc. NÕu cã mét m¸y r¶i th× sÏ lÇn l−ît r¶i tõng ®o¹n cho hai nöa mÆt ®−êng (r¶i so le). Khi r¶i vÖt sau ph¶i c¾t th¼ng mÐp vÖt tr−íc, sau ®ã quÐt nhùa nãng. - Lu lÌn: + Hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nãng v Êm: R¶i ®Õn ®©u ph¶i tiÕn h nh lu ngay ®Ó hçn hîp ®¸ trén nhùa kh«ng bÞ nguéi. §Çu tiªn dïng lu nhÑ hoÆc lu võa, lu 5-6l/®iÓm, sau ®ã dïng lu nÆng lu 12-20 l/®iÓm. NÕu thêi tiÕt l¹nh nhiÖt ®é cña hçn hîp nguéi nhanh hoÆc khi dïng hçn hîp h¹t lín th× cã thÓ dïng lu nÆng ngay. Chó ý: + Qu¸ tr×nh lu lÌn hçn hîp chØ cã hiÖu qu¶ khi nhiÖt ®é hçn hîp cßn nãng, v o kho¶ng 50+70% nhiÖt ®é tèi thiÓu quy ®Þnh cña hçn hîp lóc b¾t ®Çu r¶i. ChiÒu d i lu lÌn cña mçi ®o¹n th«ng th−êng ®é 30-50m. + Tèc ®é cña m¸y lu lóc ®Çu l 2-3km/h lóc sau cã thÓ t¨ng lªn 4-5km/h. + Khi lu ph¶i lu«n bè trÝ c«ng nh©n b«i hçn hîp dÇu nhít v o b¸nh lu ®Ó nhùa kh«ng dÝnh v o b¸nh. + §Ó cho mÆt ®−êng b»ng ph¼ng, khi m¸y lu chuyÓn sè tiÕn v lïi, ph¶i thùc hiÖn thËt ªm thuËn v kh«ng ®−îc ®Ó m¸y lu ®øng l©u trªn mÆt ®−êng ch−a nguéi. + Ph¶i phèi hîp nhÞp nh ng gi÷a c¸c kh©u: chÕ t¹o hçn hîp, vËn chuyÓn, r¶i v lu lÌn sao cho hçn hîp kh«ng bÞ nguéi. + Hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nguéi:Do nhiÖt ®é cña hçn hîp ®¸ nhùa r¶i nguéi thÊp nªn ®é nhít cña nhùa v cña hçn hîp trong lóc r¶i cao h¬n so víi hçn hîp ®¸ trén nhùa r¶i nãng v Êm. Do ®ã biÕn d¹ng cña mÆt ®−êng trong lóc ®Çm nÐn ph¸t triÓn rÊt chËm. NÕu chØ dïng m¸y lu th× thùc tÕ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc ®é chÆt yªu cÇu cuèi cïng cña nã. Cã thÓ xem qu¸ tr×nh lu lÌn mÆt ®−êng l m b»ng hçn hîp ®¸ nhùa r¶i nguéi gåm cã ba giai ®o¹n: giai ®o¹n ®Çu lu lÌn b»ng m¸y lu, giai ®o¹n hai lu lÌn b»ng xe cé ch¹y trªn ®−êng trong kho¶ng thêi gian 4-5 tuÇn sau khi thi c«ng xong, giai ®o¹n ba lu lÌn b»ng xe cé ch¹y trªn ®−êng trong kho¶ng mét n¨m. http://www.ebook.edu.vn 107
Trong giai ®o¹n ®Çu th−êng dïng lu b¸nh lèp lu 6-10l/®iÓm sau ®ã dïng lu rung lu 8-10l/®iÓm. Trong 3-4 l−ît ®Çu kh«ng cho bé phËn g©y rung ho¹t ®éng, 5-6 l−ît sau míi cho bé phËn rung ho¹t ®éng. Trong giai ®o¹n hai ph¶i ®iÒu chØnh cho xe ch¹y ®Òu kh¾p mÆt ®−êng v h¹n chÕ tèc ®é xe kh«ng qu¸ 30-40km/h. Th−êng ph¶i ®iÒu chØnh xe ch¹y trong 3-4 tuÇn. NÕu xe cé ch¹y Ýt hoÆc thêi tiÕt l¹nh th× thêi gian ®iÒu chØnh xe ch¹y cßn kÐo d i h¬n. Trong thêi gian n y, cÇn tiÕn h nh söa ch÷a nh÷ng chç låi lâm, thõa hoÆc thiÕu nhùa. Sau giai ®o¹n hai, mÆt ®−êng ® ®¹t ®−îc ®é chÆt v c−êng ®é ®ñ ®Ó th«ng xe kh«ng cÇn h¹n chÕ tèc ®é, t¶i träng v ®iÒu chØnh l n xe, tuy nhiªn c−êng ®é vÉn ch−a ®¹t trÞ sè thiÕt kÕ. Trong giai ®o¹n ba, kho¶ng mét n¨m, xe cé ch¹y sÏ tiÕp tôc lÌn Ðp mÆt ®−êng, nhê ®ã ®é chÆt v c−êng ®é ®−îc n©ng cao ®Õn trÞ sè thiÕt kÕ. 5.7. MÆt ®−êng ®¸ d¨m ®en. 5.7.1. Kh¸i niÖm. §¸ d¨m cã kÝch cì 2x4, 1x2, 0,3x1cm ®−îc trén riªng tõng lo¹i víi nhùa trong thiÕt bÞ råi lÇn l−ît ®em r¶i ë mÆt ®−êng theo ph−¬ng ph¸p ®¸ chÌn ®¸ råi ®em ®Çm lÌn gäi l mÆt ®−êng ®¸ d¨m ®en. 5.7.2. Ph©n lo¹i. §¸ d¨m ®ång kÝch cì trén nhùa cã thÓ l lo¹i r¶i nãng, r¶i Êm v r¶i nguéi. §¸ d¨m ®en r¶i nãng: ®¸ d¨m ®−îc rang ®Õn nhiÖt ®é 150-1700C sau ®ã trén víi nhùa ® nung nãng ®Õn 160-170oC trong thiÕt bÞ trén. Nhùa dïng lo¹i nhùa ®Æc cã ®é kim lón 40/60 hoÆc 60/90. NhiÖt ®é lóc r¶i kh«ng d−íi 120-140oC. §¸ d¨m ®en r¶i Êm: ®¸ d¨m ®−îc rang ®Õn nhiÖt ®é 100-1200C sau ®ã trén víi nhùa ® nung nãng ®Õn 160-170oC trong thiÕt bÞ trén. Th−êng dïng c¸c lo¹i nhùa ®Æc cã ®é kim lón cao 200/300, nhùa láng ®«ng ®Æc chËm hoÆc ®«ng ®Æc võa. NhiÖt ®é lóc r¶i kh«ng d−íi 60-80oC. §¸ d¨m ®en r¶i nguéi: ®¸ d¨m ®−îc rang ®Õn nhiÖt ®é 80-1000C sau ®ã trén víi nhùa ® nung nãng ®Õn 160-170oC trong thiÕt bÞ trén. Th−êng dïng c¸c nhùa láng ®«ng ®Æc chËm hoÆc ®«ng ®Æc võa. NÕu dïng nhò t−¬ng th× kh«ng cÇn ph¶i rang ®¸. Sau khi chÕ t¹o xong trong thiÕt bÞ ph¶i ®Ó cho ®¸ d¨m ®en r¶i nguéi h¹ nhiÖt ®é xuèng b»ng nhiÖt ®é kh«ng khÝ råi míi chë ra hiÖn tr−êng hoÆc cÊt gi÷ trong kho b i. 5.7.3. Ph¹m vi ¸p dông. Muèn thi c«ng mÆt ®−êng ®¸ d¨m ®en ¶i nãng v r¶i Êm theo ph−¬ng ph¸p chÌn cã chÊt l−îng tèt ph¶i phèi hîp nhÞp nh ng v ®óng lóc c¸c c«ng viÖc chÕ t¹o ®¸ d¨m ®en tõng lo¹i trong thiÕt bÞ, viÖc chuyªn chë ra hiÖn tr−êng, viÖc r¶i lÇn l−ît tõng kÝch cì v ®Çm lÌn, l m thÕ n o ph¶i gi÷ ®−îc nhiÖt ®é quy ®Þnh cña ®¸ d¨m ®en khi r¶i. Do cã nhiÒu khã kh¨n nh− vËy nªn Ýt dïng ®¸ d¨m ®en ®ång kÝch cì r¶i nãng v Êm m chØ dïng theo ph−¬ng ph¸p r¶i nguéi khi b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng cò nh− v¸ æ g hoÆc dïng ®Ó bï vªnh mÆt ®−êng cò. http://www.ebook.edu.vn 108