thiên nhiên đất nước ta - dạt dào sông nước: phần 2

NHỮNG DÒNG SÔNG<br /> MANG DẤU ẤN RIÊNG<br /> Mỗi dòng sông trên đất nước ta, dù lớn, dù nhỏ đều<br /> có những nét riêng biệt về cảnh sắc thiên nhiên, chảy qua<br /> những vùng văn hóa giàu bản sắc và mang trong mình<br /> những dấu ấn lịch sử riêng.<br /> HAI CON SÔNG CHẢY NGƯỢC<br /> Trong khi các sông ngòi nước ta đều tìm đường ra<br /> biển Đông, thì hai dòng sông này lại chảy ngược sang đất<br /> Trung Quốc.<br /> •S"-<br /> <br /> y C^Bẳng^'<br /> *<br /> V<br /> *<br /> <br /> ĩ<br /> <br /> 7<br /> <br /> ị TRUNG QUỐC<br /> Lart^Sdnrè<br /> n-<br /> <br /> ' :<br /> <br /> t.<br /> <br /> N.._<br /> <br /> i : ^<br /> <br /> Mốogci^'<br /> <br /> J<br /> <br /> Hệ thống sông Bằng và sông Kì Cùng (Trích Tập bản đổ Địa lí 8)<br /> <br /> 129<br /> <br /> Sông Bằng<br /> Sông Bằng bắt nguồn từ tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc,<br /> chảy vào nước ta tại cửa khẩu Sóc Giang, huyện Hà Quảng.<br /> Người Cao Bằng còn gọi nó là sông Mãng, gắn với hình<br /> tượng con mãng xà trong truyện Thạch Sanh.<br /> Có truyền thuyết cho rằng vùng đất Cao Bằng hiện nay<br /> là địa bàn nhà nước Nam Cương của Thục Chế, cha của<br /> Thục Phán An Dương Vương. Đây cũng chính là đất của bộ<br /> tộc Tây Âu. Sau này An Dương Vương hợp nhất hai bộ tộc<br /> Tây Âu và Lạc Việt thành nhà nước Âu Lạc.<br /> Dòng sông Bằng chảy đến hợp dòng với sông Hiến và<br /> sông Củn bao quanh một thung lũng rộng, bốn bề là đồi<br /> núi. Đó là thành phố Cao Bằng.<br /> Cao Bằng, như tên gọi, là một vùng đất bằng trên cao,<br /> đất đai màu mỡ, địa thế hiểm trở. Sau khi bị Lê - Trịnh<br /> đánh đuổi, nhà Mạc chạy lên đây tồn tại được gần tám<br /> <br /> V<br /> í,<br /> <br /> '<br /> <br /> Cá sông Bằng Giang<br /> <br /> Thác Bản Giốc - Cao Bằng<br /> <br /> chục năm nữa. Trải qua ba đời vua, vương triều Mạc ở Cao<br /> Bằng duy trì một nhà nước có kỉ cương, có sách lược đối<br /> nội, đối ngoại kịp thời, linh hoạt, đã biến một miền núi heo<br /> hút thành nơi có nền văn hóa, văn minh phát triển.<br /> Sông Bằng có các phụ lưu chính là sông Hiến, sông Tả<br /> Lềnh (Trà Lĩnh) và sông Bắc Vọng.<br /> Ngoài ra, Cao Bằng còn có sông Quây Sơn, chảy nơi<br /> biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc tại huyện Trùng<br /> Khánh. Trên dòng sông này có một con thác đẹp nổi tiếng<br /> là thác Bản Giốc.<br /> 131<br /> <br /> Thác Bản G iấc<br /> Thác Bản G iấc ià thác nước tự nhiên dẹp nhất nước ta,<br /> cách thị trấn Trùng Khánh 20 km. Thác rộng 208 m, chia làm<br /> hai phần, phần phụ ồ phía nam cổ độ cao 70 m, nhưng lượng<br /> nước ít; phần chính ỏ phía bắc thấp hưn, nhưng nước chảy<br /> ào ào rất mạnh. Theo sự phân định hiện nay, thác Bản G iấc<br /> thuộc về hai nước Việt • Trung, ranh giới nằm ở giữa tâm dòng<br /> chảy chính.<br /> <br /> Sông Kì Cùng<br /> Khởi nguồn ở Đình Lập, sông Kì Cùng chỉ là một khúc<br /> suối nhỏ, sau khi hợp lưu với sông Ba Thín ở gần thị trấn<br /> Lộc Bình thì mở rộng thêm với nhiều đoạn sông rộng gần<br /> trăm mét.<br /> Sông Kì Cùng chảy giữa thành phố Lạng Sơn, chia ra<br /> "bên Kì Lừa" và "bên tỉnh". Bắc ngang qua dòng sông Kì<br /> Cùng giữa lòng thành phố, có ba chiếc cầu là cầu Kì Lừa,<br /> cầu Đông Kinh và cầu Ngầm. Trong đó, cầu Kì Lừa được coi<br /> như chiếc đòn gánh, gánh bên Kì Lừa và bên tỉnh.<br /> Lạng Sơn là cửa ngõ phía bắc của Tổ quốc. Vào thời<br /> phong kiến, các cánh quân Tống, quân Nguyên Mông,<br /> quân Minh và quân Thanh đã từng kéo quân qua đây để<br /> xâm lược Đại Việt, và nơi đây cũng chứng kiến sự thảm bại<br /> của chúng khi phải rút quân về nước.<br /> Tháng 2 năm 1979, Trung Quốc gây ra cuộc chiến<br /> 132<br /> <br /> tranh biên giới phía Bắc. cầ u Kì Lừa bị quân Trung Quốc<br /> phá sập.<br /> Sông Kì Cùng chảy ngoắt ngoéo, đổi hướng nhiều lần<br /> đến thị trấn Thất Khê. Từ đây, dòng Kì Cùng chảy gần như<br /> theo đường vòng cung, vượt biên giới sang Trung Quốc để<br /> hợp lưu với sông Bằng tại thị trấn Long Châu của tỉnh Quảng<br /> Tây, thành sông Tả Giang. Đây là chi lưu phía nam của<br /> sông Úc Giang trong hệ thống tạo thành sông Tây Giang.<br /> Vì sao sông Kì Cùng chảy ngược chiều là một bí ẩn của<br /> thiên nhiên chưa được giải thích thấu đáo.<br /> Có giả thuyết cho rằng, xa xưa sông Bằng nối với sông<br /> Kì Cùng, băng qua Tiên Yên để đổ nước vào vịnh Hạ Long.<br /> Sau đó vùng Đình Lập, Tiên Yên được nâng lên, làm cho<br /> con sông bị đổi dòng chảy ngược lại. Nhưng hiện chưa có<br /> gì chứng minh cho giả thuyết này.<br /> <br /> Cá lăng sông Kì Cùng<br /> <br />