Thiết kế bài giảng Mỹ thuật 1 - Nguyễn Hữu Hạnh

Chia sẻ: Bin Binmap | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

234
lượt xem 58
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Thiết kế bài giảng Mỹ thuật 1 dùng cho các giáo viên đang dạy các trường tiểu học tham khảo. tài liệu giới thiệu cách thiết kế bài giảng theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh. Ngoài ra tài liệu còn mở rộng, bổ sung thêm một số nội dung liên quan đến bài giảng bằng nhiều hoạt động nhằm cung cấp thêm tư liệu để các thầy, cô giáo tham khảo vận dụng tùy theo đối tượng và mục đích.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thiết kế bài giảng Mỹ thuật 1 - Nguyễn Hữu Hạnh

NguyÔn H÷u h¹nh ThiÕt kÕ Bμi gi¶ng mü thuËt X Nhμ xuÊt b¶n Hμ Néi 1
lêi nãi ®Çu §Ó gióp cho viÖc gi¶ng d¹y vµ häc tËp m«n MÜ thuËt ë TiÓu häc ®−îc thuËn lîi. C¸c t¸c gi¶ tæ chøc biªn so¹n cuèn ThiÕt kÕ bµi gi¶ng MÜ thuËt líp 1, 2, 3 theo ch−¬ng tr×nh SGK ®· ®−îc Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o chÝnh thøc ban hµnh. ë mçi bµi, mçi líp, c¸c t¸c gi¶ ®· cè g¾ng tr×nh bµy, diÔn gi¶i mét c¸ch ng¾n gän, dÔ hiÓu, nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi cña m«n häc cã tÝnh chÊt n¨ng khiÕu nghÖ thuËt nµy, nh»m gióp gi¸o viªn (GV) d¹y MÜ thuËt chuÈn bÞ bµi gi¶ng còng nh− lªn líp ®−îc dÔ dµng h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. ViÖc d¹y häc m«n MÜ thuËt trong nhµ tr−êng Phæ th«ng nãi chung vµ ë TiÓu häc nãi riªng kh«ng nh»m môc ®Ých ®µo t¹o häc sinh (HS) thµnh nh÷ng ho¹ sÜ hay nh÷ng nhµ nghiªn cøu nghÖ thuËt chuyªn nghiÖp, mµ lµ ®Ó gi¸o dôc cho c¸c em mét thÞ hiÕu thÈm mÜ cÇn thiÕt cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét nh©n c¸ch toµn diÖn, hµi hoµ: ®ã lµ kh¶ n¨ng biÕt c¶m nhËn vµ biÕt t¹o ra c¸i ®Ñp - tr−íc hÕt lµ cho chÝnh c¸c em sau lµ cho gia ®×nh vµ x· héi. §Ó ®¹t môc tiªu ®ã, mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n lµ khi d¹y m«n MÜ thuËt, GV kh«ng nªn biÕn tiÕt häc thµnh mét giê d¹y cøng nh¾c, bµi b¶n hoÆc qu¸ nÆng nÒ, c¨ng th¼ng. NhiÖm vô cña ng−êi GV lµ th«ng qua viÖc truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho HS nªn gîi më, kÝch thÝch tÝnh tÝch cùc vµ ®éc lËp s¸ng t¹o cña c¸c em. Ph¶i lµm sao cho tÊt c¶ c¸c giê häc MÜ thuËt ®Òu trë lªn hÊp dÉn, kh¬i gîi ë c¸c em sù ham thÝch ®−îc häc, ®−îc vÏ, ®−îc béc lé hÕt kh¶ n¨ng vµ høng thó cña m×nh trong nhu cÇu ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn b¶n th©n còng nh− nhu cÇu lu«n v−¬n tíi c¸i ®Ñp. MÜ thuËt kh«ng cã c«ng thøc, kh«ng cã ®¸p sè cô thÓ vµ cã phÇn trõu t−îng. Nh−ng MÜ thuËt thùc sù gÇn gòi vµ cÇn thiÕt cho viÖc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o con ng−êi. Con ®−êng cña gi¸o dôc nghÖ thuËt rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Mçi GV víi lßng yªu nghÒ, yªu trÎ h·y t×m cho m×nh mét ph−¬ng ph¸p d¹y MÜ thuËt tèt nhÊt, cã hiÖu qu¶ nhÊt. Chóng t«i hi väng r»ng, cuèn s¸ch sÏ lµ tµi liÖu tham kh¶o cÇn thiÕt cho GV gi¶ng d¹y m«n MÜ thuËt 1, ®ång thêi rÊt mong nhËn ®−îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c« gi¸o vµ b¹n ®äc gÇn xa ®Ó cuèn s¸ch ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Chóc c¸c b¹n thµnh c«ng! t¸c gi¶ 2
3
A. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y mÜ thuËt 1 I - Môc tiªu mÜ thuËt 1 − Cung cÊp cho HS nh÷ng kiÕn thøc ban ®Çu, ®¬n gi¶n, cÇn thiÕt vÒ MÜ thuËt. − B−íc ®Çu h×nh thµnh cho HS c¸c kÜ n¨ng ®¬n gi¶n ®Ó hoµn thµnh c¸c bµi tËp thùc hµnh b»ng ng«n ng÷ MÜ thuËt. − Gióp HS hiÓu biÕt c¸i ®Ñp, c¶m nhËn c¸i ®Ñp vµ vËn dông c¸i ®Ñp vµo häc tËp, sinh ho¹t hµng ngµy. II - Néi dung mÜ thuËt 1 − MÜ thuËt líp 1 cã 5 ph©n m«n: 1. VÏ theo mÉu, 2. VÏ trang trÝ, 3. VÏ tranh, 4. Th−êng thøc MÜ thuËt, 5. TËp nÆn t¹o d¸ng. − Néi dung c¸c ph©n m«n: 1. VÏ theo mÉu a. Néi dung: − Lµm quen víi nÐt, h×nh ®¬n gi¶n, ph©n biÖt kÝch th−íc dµi, ng¾n, cao, thÊp, to, nhá. − VÏ h×nh b»ng nÐt, pháng theo mÉu. b. C¸c bµi vÏ theo mÉu trong ch−¬ng tr×nh líp 1: (8 bµi) Bµi 2: VÏ nÐt th¼ng, Bµi 4: VÏ h×nh tam gi¸c, Bµi 5: VÏ nÐt cong, Bµi 8: VÏ h×nh vu«ng vµ h×nh ch÷ nhËt, Bµi 10: VÏ qu¶ (d¹ng trßn), Bµi 13: VÏ c¸, Bµi 15: VÏ c©y, Bµi 19: VÏ gµ. c. Yªu cÇu cÇn ®¹t: − HS biÕt quan s¸t mÉu ®Ó vÏ, kh«ng dïng th−íc vµ compa ®Ó vÏ nÐt th¼ng, nÐt cong. − Bµi vÏ m« pháng gÇn gièng mÉu vÒ h×nh d¸ng, tØ lÖ. 4
2. VÏ trang trÝ a. Néi dung: − NhËn biÕt vµ gäi ®óng tªn mét sè lo¹i mµu vÏ. − Sö dông mµu ®Ó tËp vÏ h×nh, tËp vÏ mµu vµo h×nh vÏ s½n. b. C¸c bµi vÏ trang trÝ trong ch−¬ng tr×nh líp 1: (9 bµi) Bµi 3: Mµu vµ vÏ mµu vµo h×nh ®¬n gi¶n, Bµi 7: VÏ mµu vµo h×nh qu¶ (tr¸i) c©y, Bµi 11: VÏ mµu vµo h×nh vÏ ë ®−êng diÒm, Bµi 14: VÏ mµu vµo c¸c häa tiÕt ë h×nh vu«ng, Bµi 18: VÏ tiÕp h×nh vµ vÏ mµu vµo h×nh vu«ng, Bµi 21: VÏ mµu vµo h×nh vÏ phong c¶nh, Bµi 25: VÏ mµu vµo h×nh tranh d©n gian, Bµi 28: VÏ tiÕp h×nh vµ vÏ mµu vµo h×nh vu«ng, ®−- êng diÒm, Bµi 32: VÏ ®−êng diÒm trªn v¸y, ¸o. c. Yªu cÇu cÇn ®¹t: − HS biÕt c¸ch vÏ tiÕp h×nh vµ vÏ mµu vµo bµi trang trÝ. − B−íc ®Çu biÕt c¸ch s¾p xÕp mµu phï hîp. − VÏ mµu phï hîp kh«ng gß Ðp. 3. VÏ tranh a. Néi dung: − HS lµm quen víi c¸ch t×m hiÓu ®Ò tµi. − Thùc hµnh vÏ tranh theo mét sè ®Ò tµi quen thuéc (c¸ch vÏ h×nh, c¸ch s¾p xÕp h×nh vÏ, c¸ch vÏ mµu). b. C¸c bµi vÏ tranh trong ch−¬ng tr×nh líp 1. (9 bµi) Bµi 12: VÏ tù do, Bµi 17: VÏ tranh ng«i nhµ cña em, Bµi 22: VÏ vËt nu«i trong nhµ, Bµi 24: VÏ c©y, vÏ nhµ, Bµi 26: VÏ chim vµ hoa, Bµi 29: VÏ tranh ®µn gµ, Bµi 31: VÏ c¶nh thiªn nhiªn, Bµi 33: VÏ tranh BÐ vµ Hoa, Bµi 34: VÏ tù do. c. Yªu cÇu cÇn ®¹t: − HS biÕt c¸ch chän ®Ò tµi ®¬n gi¶n, phï hîp víi kh¶ n¨ng. − BiÕt chän h×nh ¶nh, s¾p xÕp h×nh ¶nh theo ®Ò tµi (ë møc ®é ®¬n gi¶n). − BiÕt c¸ch vÏ mµu phï hîp víi néi dung. (ë møc ®é ®¬n gi¶n). 4. TËp nÆn t¹o d¸ng a. Néi dung: − HS tËp quan s¸t, nhËn xÐt h×nh khèi. − TËp nÆn c¸c h×nh khèi ®¬n gi¶n. 5
b. C¸c bµi nÆn t¹o d¸n hoÆc xÐ d¸n ë líp 1 (4 bµi): Bµi 20: VÏ hoÆc nÆn qu¶ chuèi, Bµi 27: VÏ hoÆc nÆn c¸i « t«, Bµi 6: VÏ hoÆc nÆn qu¶ d¹ng trßn, Bµi 16: VÏ hoÆc xÐ d¸n lä hoa. c. Yªu cÇu cÇn ®¹t: − BiÕt c¸ch chän ®Êt, nhµo ®Êt (chän giÊy mµu). − BiÕt c¸ch t¹o h×nh (khèi) cho s¶n phÈm. 5. Th−êng thøc MÜ thuËt a. Néi dung: − Lµm quen, tiÕp xóc víi tranh thiÕu nhi. − T×m hiÓu ®Ò tµi, h×nh ¶nh, mµu s¾c trªn tranh. b. C¸c bµi Th−êng thøc MÜ thuËt trong ch−¬ng tr×nh líp 1: (4 bµi) Bµi 1: Xem tranh thiÕu nhi vui ch¬i, Bµi 9: Xem tranh phong c¶nh, Bµi 23: Xem tranh c¸c con vËt, Bµi 30: Xem tranh thiÕu nhi ®Ò tµi sinh ho¹t. c. Yªu cÇu cÇn ®¹t: − BiÕt quan s¸t, nhËn xÐt h×nh ¶nh, mµu s¾c khi xem tranh. − Cã c¶m nhËn ban ®Çu vÒ vÎ ®Ñp cña bøc tranh. III - VÒ Ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y mÜ thuËt 1 A. Nh÷ng yªu cÇu vÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc HiÖn nay ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y tËp trung nhiÒu vµo viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp cho HS. C¸c ho¹t ®éng häc tËp th−êng ®−îc quan t©m lµ: Quan s¸t vµ tiÕp xóc víi tµi liÖu, nguån th«ng tin, ®éng n·o ®Ó ph¸t hiÖn kiÕn thøc, thùc hµnh trªn c¸c vËt liÖu míi hoÆc bèi c¶nh míi ®Ó cñng cè kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng, tù ®¸nh gi¸. Ph¹m vi cña c¸c ho¹t ®éng nµy lµ ho¹t ®éng ®éc lËp cña c¸ nh©n vµ ho¹t ®éng hîp t¸c trong nhãm. §Ó tæ chøc cho HS ho¹t ®éng, GV cÇn thùc hiÖn c¸c yªu cÇu: − H−íng dÉn b»ng lêi vµ ®éng t¸c mÉu. − Tæ chøc m«i tr−êng häc tËp cho HS (Chia nhãm vµ giao viÖc theo nhãm, cho c¸ nh©n trong nhãm, cho cÆp). − Ho¹t ®éng t¸c ®éng (®Æt c©u hái, nªu vÊn ®Ò, trao ®æi tham gia th¶o luËn, tham gia lµm ra s¶n phÈm víi HS) − §¸nh gi¸ HS. 6
* Ph−¬ng ph¸p d¹y häc theo ®Þnh h−íng ®æi míi ngoµi viÖc d¹y kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cho HS, nhiÖm vô cña GV cßn ph¶i d¹y cho c¸c em ph−¬ng ph¸p tù häc qua c¸c ho¹t ®éng häc tËp. §æi míi ph−¬ng ph¸p lµ sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn c¸c ph−¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng cã nh÷ng yÕu tè tÝch cùc víi nh÷ng ph−¬ng ph¸p d¹y häc tËp trung vµo viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp cho HS. * ViÖc ®æi míi ®¸nh gi¸ lµ mét trog nh÷ng yÕu tè quan träng gãp phÇn cho sù thµnh c«ng cña ph−¬ng ph¸p d¹y häc theo ®Þnh h−íng míi, viÖc ®æi míi ®¸nh gi¸ nh»m x¸c nhËn kÕt qu¶ häc tËp cña HS vµ ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh d¹y häc cña GV cho phï hîp víi môc tiªu, §æi míi ®¸nh gi¸ cßn nh»m ®æi míi chñ thÓ ®¸nh gi¸, GV ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña HS, HS tù ®¸nh gi¸ vµ tham gia ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña nhau. b. §Þnh h−íng vÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc mÜ thuËt 1 − M«n MÜ thuËt lµ m«n dµnh thêi gian chñ yÕu ®Ó HS thùc hµnh, do vËy, GV cÇn thiÕt kÕ bµi d¹y nh− mét kÕ ho¹ch tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ®Ó HS chñ ®éng, tÝch cùc tham gia vµ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng vµ n¨ng lùc cña m×nh ë mçi bµi häc. − Trong mçi tiÕt häc, GV cÇn lùa chän vµ phèi hîp c¸c ph−¬ng ph¸p d¹y häc sao cho lu«n lu«n t¹o ®−îc kh«ng khÝ häc tËp vui vÎ, nhÑ nhµng, hÊp dÉn ®Ó l«i cuèn HS, tr¸nh giê häc tÎ nh¹t, kh« cøng. − §èi víi mét sè bµi vÏ tranh ®Ò tµi, GV cã thÓ tæ chøc cho HS ho¹t ®éng vÏ theo tæ, theo nhãm dÓ c¸c thµnh viªn trong nhãm cã dÞp thÓ hiÖn n¨ng lùc c¸ nh©n tr−íc b¹n bÌ, thÇy c« gi¸o. − Cã thÓ ®−a c¸c trß ch¬i hç trî cho néi dung bµi häc khi thÊy cÇn thiÕt, phï hîp. − T¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó tÊt c¶ mäi HS chñ ®éng, tÝch cùc tham gia vµ tham gia cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng, quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn c¸c HS nhót nh¸t, ch−a tÝch cùc ho¹t ®éng. − VÒ ph©n bè thêi gian cña tiÕt häc, GV cÇn l−u ý bè trÝ thêi gian h−íng dÉn bµi vµ thêi gian thùc hµnh cña HS sao cho hîp lÝ (phÇn h−íng dÉn cña GV chØ nªn tõ 10 ®Õn 14 phót, phÇn thùc hµnh tõ 16 ®Õn 20 phót, phÇn ®¸nh gi¸ tõ 4 − 5 phót). 7
− Tïy theo néi dung cña tõng bµi, GV ®iÒu chØnh thêi gian gi¶ng bµi vµ thêi gian thùc hµnh cña HS cho phï hîp, kh«ng thùc hiÖn mét c¸ch m¸y mãc cho tÊt c¶ c¸c bµi. − Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c tiÕt d¹y, GV cÇn chó ý gi¸o dôc HS hiÓu biÕt c¸i ®Ñp, c¶m nhËn c¸i ®Ñp lµm träng t©m, kh«ng nªn qu¸ ®i s©u vµo rÌn luyÖn kÜ n¨ng vÏ. c. VÒ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ − TÊt c¶ c¸c bµi thùc hµnh cña HS ë líp 1 ®Òu ph¶i ®−îc GV ®¸nh gi¸ th−êng xuyªn theo quy ®Þnh h−íng dÉn ®¸nh gi¸ cña Bé. − C¶ n¨m häc cã 8 nhËn xÐt theo c¸c chñ ®Ò: VÏ theo mÉu, vÏ trang trÝ, vÏ tranh, th−êng thøc mÜ thuËt, nÆn t¹o d¸ng tù do. Häc k× 1 cã 4 nhËn xÐt, häc k× 2 cã 4 nhËn xÐt; ®Ó ®¹t ®−îc mét nhËn xÐt ghi trong sæ, mçi HS cÇn ph¶i hoµn thµnh ®−îc 2/3 sè bµi ë mçi chñ ®Ò cña m«n häc vµ thÓ hiÖn ®−îc 2/3 sè chøng cø ®· nªu ë h−íng dÉn ®¸nh gi¸. − Khi t×m chøng cø ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña HS, ngoµi nh÷ng gîi ý ®· nªu trong sæ theo dâi, GV cÇn thu thËp thªm c¸c chøng cø kh¸c dùa trªn môc tiªu c¸c bµi häc vµ qu¸ tr×nh tham gia häc tËp cña HS. − LÊy ®éng viªn, khÝch lÖ lµ chÝnh, cè g¾ng t×m c¸c −u ®iÓm dï nhá nhÊt ë tõng HS ®Ó kÞp thêi khen ngîi, ®éng viªn. d. Ph−¬ng ph¸p d¹y häc c¸c ph©n m«n mÜ thuËt 1 I - Ph©n m«n vÏ theo mÉu VÏ theo mÉu lµ mét ph©n m«n c¬ b¶n cña m«n MÜ thuËt ë tiÓu häc, môc ®Ých cña vÏ theo mÉu lµ nh»m: − Båi d−ìng n¨ng lùc quan s¸t vµ nhËn xÐt vËt mÉu cho HS rÌn luyÖn tay vÏ mÒm m¹i, chÝnh x¸c, thµnh th¹o ®Ó cã thÓ thÓ hiÖn t−¬ng ®èi ®óng h×nh d¸ng vµ tØ lÖ ®Æc tr−ng cña vËt mÉu. − Gióp nhËn thøc nhanh ®−îc h×nh d¸ng, cÊu tróc, vÎ ®Ñp cña vËt mÉu, ph¸t triÓn n¨ng lùc s¸ng t¹o vµ kÜ n¨ng thÓ hiÖn ®èi t−îng ®ång thêi rÌn luyÖn c¸ch lµm viÖc khoa häc, nghiªm tóc. − H×nh thµnh t×nh c¶m yªu quÝ thiªn nhiªn, yªu quÝ nh÷ng s¶n phÈm lao ®éng do con ng−êi t¹o nªn. 8
* §Ó cã thÓ d¹y ®ñ, d¹y ®óng c¸c bµi vÏ theo mÉu theo yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ë tiÓu häc, ng−êi GV cÇn chó ý mét sè ®iÓm c¨n b¶n trong ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y sau ®©y: 1. ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc: ë tiÓu häc, ®èi víi tÊt c¶ c¸c m«n häc, ®å dïng d¹y häc ®Òu rÊt cÇn thiÕt, riªng ®èi víi m«n mÜ thuËt l¹i cµng cÇn thiÕt h¬n. C¸c tranh mÉu lu«n lu«n ®ãng vai trß quan träng cho thµnh c«ng cña tiÕt d¹y vµ trë thµnh bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña mçi bµi d¹y. Nh÷ng tranh mÉu nµy GV cã thÓ phãng to tranh mÉu trong SGK, GV tù vÏ hoÆc s−u tÇm, chän läc trong sè c¸c bµi tËp cña HS. Mçi tiÕt d¹y vÏ theo mÉu, nÕu thiÕu ®å dïng d¹y häc tiÕt häc sÏ trë nªn nh¹t nhÏo, kh« khan vµ kÐm hiÖu qu¶. 2. ChuÈn bÞ mÉu cho HS vÏ: ë líp 1 cã 8 bµi vÏ theo mÉu, trong ®ã cã 7 bµi tËp vÏ nÐt vµ sö dông nÐt ®Ó t¹o h×nh, ®èi víi nh÷ng bµi nµy GV cÇn luyÖn tËp vÏ b¶ng thµnh th¹o theo néi dung tõng bµi ®Ó khi lªn líp h−íng dÉn ®ì mÊt thêi gian vÏ vµ HS tiÕp thu dÔ dµng h¬n. NÕu GV kh«ng vÏ b¶ng ®−îc th× chuÈn bÞ tr−íc c¸c b−íc vÏ ra giÊy (khæ lín) ®Ó h−íng dÉn trªn c¸c thiÕt bÞ nµy. Cßn l¹i mét bµi vÏ mÉu qu¶ trßn, ®©y lµ bµi ®Çu tiªn vÏ mÉu thùc, cho nªn, GV cÇn quan t©m ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu cña bµi vÏ theo mÉu, ®ã lµ: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i (líp häc chËt, HS ®«ng, bµn ghÕ ch−a ®ñ tiªu chuÈn), viÖc ®Æt mÉu vÏ trong líp häc cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. NÕu GV kh«ng t×m c¸ch kh¾c phôc th× viÖc HS quan s¸t mÉu thùc ®Ó vÏ sÏ gÆp rÊt nhiÒu trë ng¹i, nh÷ng HS ë cuèi líp sÏ kh«ng nh×n thÊy mÉu, cßn nh÷ng HS ë phÝa trªn líp l¹i qu¸ gÇn mÉu, trong t×nh tr¹ng nh− vËy, chÊt l−îng bµi vÏ cña HS sÏ rÊt thÊp, kh«ng ®¶m b¶o ®−îc yªu cÇu cña tiÕt d¹y. GV cÇn linh ho¹t, s¸ng t¹o trong viÖc bè trÝ mÉu vÏ, cã thÓ bè trÝ nhiÒu mÉu, cè g¾ng ®Æt mÉu sao cho võa tÇm m¾t cña HS vµ HS c¶ líp ®Òu nh×n thÊy ®−îc. Tr¸nh ®Æt mÉu qu¸ cao hoÆc qu¸ thÊp so víi tÇm m¾t cña HS. 3. H−íng dÉn HS quan s¸t vµ nhËn xÐt: HS líp 1 th−êng cã thãi quen cÇm bót vµ vÏ ngay, kh«ng chÞu quan s¸t tr−íc khi vÏ. V× vËy, h×nh vÏ th−êng xéc xÖch, mÐo mã, kh«ng gièng mÉu. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, sau khi ®Æt mÉu xong GV cÇn yªu cÇu HS kh«ng ®- −îc vÏ ngay mµ ph¶i dµnh thêi gian ®Ó quan s¸t vËt mÉu. §©y lµ mét trong nh÷ng b−íc quan träng nhÊt cña c¸c bµi vÏ theo mÉu ë tiÓu häc. Quan s¸t, nhËn xÐt sÏ gióp HS nhËn biÕt vµ ghi nhí h×nh d¸ng, ®Æc ®iÓm, tØ lÖ cña vËt 9
mÉu. Cã quan s¸t vµ nhËn xÐt kÜ vËt mÉu th× khi vÏ HS sÏ kh«ng bÞ lóng tóng, h×nh vÏ sÏ gÇn víi mÉu, tr¸nh ®−îc t×nh tr¹ng vÏ sai, vÏ bÞa. Khi GV h−íng dÉn HS quan s¸t mÉu cÇn nhÊn m¹nh mét sè ®iÓm quan träng ph¶i ghi nhí sau ®©y: − X¸c ®Þnh ®óng khung h×nh bao quanh h×nh d¸ng cña vËt mÉu. − TØ lÖ gi÷a chiÒu cao vµ chiÒu ngang cña vËt mÉu. − C¸c chi tiÕt c¬ b¶n cña vËt mÉu (bá bít c¸c chi tiÕt kh«ng cÇn thiÕt). 4. H−íng dÉn HS c¸ch s¾p xÕp bè côc h×nh vÏ trªn tê giÊy: Th«ng th−êng, khi vÏ HS líp 1 kh«ng hay ®Ó ý ®Õn viÖc s¾p xÕp bè côc h×nh vÏ trªn trang giÊy. C¸c em th−êng vÏ to qu¸, nhá qu¸ hoÆc bÞ x« lÖch, bµi vÏ bÞ mÊt c©n ®èi, kh«ng ®Ñp. GV cÇn ph¶i chó ý rÌn luyÖn ®Ó c¸c em biÕt c¸ch s¾p xÕp h×nh vÏ sao cho c©n ®èi, võa ph¶i, phï hîp víi mÆt giÊy. ChÝnh yªu cÇu nµy lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng ®èi víi viÖc gi¸o dôc vµ rÌn luyÖn ý thøc vÒ c¸i ®Ñp trong sù c©n ®èi, hµi hßa thÓ hiÖn trªn c¸c bµi vÏ theo mÉu. GV cÇn cã tranh mÉu vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c minh ho¹ cô thÓ cho néi dung nµy. 5. H−íng dÉn HS dùng h×nh: §Ó HS vÏ ®−îc t−¬ng ®èi chÝnh x¸c vÒ h×nh d¸ng, tØ lÖ, GV cÇn h−íng dÉn HS x¸c ®Þnh ®−îc tØ lÖ gi÷a chiÒu cao vµ chiÒu ngang cña khung h×nh, dùng khung h×nh c©n ®èi vµo trong giÊy, sau ®ã x¸c ®Þnh trôc vµ −íc l−îng tØ lÖ, ®¸nh dÊu vÞ trÝ c¸c bé phËn cña vËt mÉu, sau ®ã vÏ ph¸c nÐt vµ söa ch÷a hoµn chØnh h×nh vÏ. Chó ý h−íng dÉn HS c¸ch vÏ mµu, cho HS vÏ mµu theo ý thÝch. §èi víi líp1 ch−a yªu cÇu vÏ ®Ëm nh¹t, vÏ bãng. 6. H−íng dÉn HS thùc hµnh: − Khi HS trùc tiÕp vÏ míi lµ lóc HS dÔ tiÕp thu kiÕn thøc vµ thÓ hiÖn sù tiÕp thu trªn bµi vÏ cô thÓ cña m×nh. − Lóc nµy GV cÇn ®Õn tõng bµn ®Ó xem xÐt vµ h−íng dÉn thªm... Gîi ý, ®éng viªn khÝch lÖ HS vÏ, kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo bµi vÏ cña HS. Cã thÓ sö dông c¸c bµi tËp ®ang vÏ cña HS ®Ó lµm mÉu h−íng dÉn bæ sung. − L−u ý HS kh«ng dïng th−íc kÎ, com pa dÓ vÏ c¸c nÐt th¼ng, nÐt cong mµ ph¶i vÏ b»ng tay. 10
7. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸: − Cã thÓ dïng h×nh thøc chän vµ treo mét sè bµi vÏ tiªu biÓu vµ yªu cÇu HS cïng tham gia nhËn xÐt, ®¸nh gi¸. − GV cÇn dµnh thêi gian ®Ó HS tham gia nhËn xÐt. − Th−êng xuyªn cã c¸c c©u hái c¶m nhËn ®Ó HS tiÕp cËn víi c¸i ®Ñp, víi c¶m xóc thÈm mÜ. − Khi nhËn xÐt, GV cÇn l−u ý lÊy ®éng viªn, khÝch lÖ lµ chñ yÕu, kh«ng chª nh÷ng HS vÏ yÕu tr−íc líp. Chó ý yªu cÇu HS vÏ thªm ë nhµ. II - Ph©n m«n vÏ trang trÝ Néi dung nh÷ng bµi vÏ trang trÝ ë tiÓu häc cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc gi¸o dôc tÝnh cÈn thËn, khÐo lÐo trong c«ng viÖc vµ nhËn thøc thÈm mÜ cña HS. Häc trang trÝ HS ®−îc lµm quen víi vÏ mµu, vÏ häa tiÕt b»ng nh÷ng ®−êng nÐt ®¬n gi¶n, ®Ó cã thÓ t¹o ra ®−îc nh÷ng s¶n phÈm trang trÝ ®Çu tiªn cña b¶n th©n m×nh. ChÝnh nh÷ng s¶n phÈm nµy lµ thµnh qu¶ lao ®éng cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn viÖc gi¸o dôc thÞ hiÕu thÈm mÜ vµ t×nh c¶m thÈm mÜ cña HS khi ®øng tr−íc c¸i ®Ñp. * §Ó cã thÓ d¹y ®ñ, d¹y ®óng c¸c bµi vÏ trang trÝ theo yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ë tiÓu häc, ng−êi GV cÇn chó ý mét sè ®iÓm c¨n b¶n trong ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y sau ®©y: 1. ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc: Còng nh− d¹y c¸c bµi vÏ theo mÉu, khi d¹y c¸c bµi vÏ trang trÝ, viÖc chuÈn bÞ tranh mÉu lµ rÊt cÇn thiÕt, nh÷ng tranh mÉu còng lµ mét thùc tÕ sinh ®éng gióp trÎ rÊt nhiÒu trong viÖc t− duy c¸c h×nh t−îng cã liªn quan ®Õn bµi häc. Ngoµi viÖc sö dông c¸c thiÕt bÞ gi¸o khoa, GV cÇn vÏ vµ s−u tÇm thªm c¸c d¹ng bµi trang trÝ kh¸c nhau ®Ó phôc vô cho viÖc gi¶ng d¹y tõng bµi, nªn sö dông c¸c bµi tËp cña HS ®Ó lµm mÉu ®èi chøng. Khi sö dông ®å dïng d¹y häc, GV cÇn chän läc vµ sö dông tèi ®a hiÖu qu¶ cña chóng, lêi gi¶i thÝch vµ c©u hái nªn râ rµng, ng¾n gän vµ cã träng t©m. Tr¸nh c¸c c©u hái khã vµ lêi gi¶i thÝch viÓn v«ng xa thùc tÕ, kh«ng g¾n víi bµi häc. 2. H−íng dÉn HS vÏ tiÕp häa tiÕt trang trÝ: ë líp 1 hÇu hÕt c¸c bµi trang trÝ ®Òu lµ vÏ tiÕp ho¹ tiÕt vµ t« mµu, GV cÇn h−íng dÉn HS khi vÏ tiÕp c¸c ho¹ tiÕt cÇn chó ý quan s¸t kÜ c¸c ho¹ tiÕt vÏ s½n. chó ý c¸ch vÏ ho¹ tiÕt ®èi xøng cho ®Òu vµ c©n ®èi. 11
GV cÇn l−u ý HS vÏ b»ng bót ch× tr−íc, võa vÏ võa tÈy söa cho ®Õn khi hoµn chØnh råi míi vÏ mµu. 3. H−íng dÉn c¸ch vÏ mµu: GV cã thÓ l−u ý HS cã thÓ t« mµu tïy theo c¶m xóc, nh−ng kh«ng ph¶i t« mµu mét c¸ch tïy tiÖn mµ cÇn gîi ý ®Ó HS biÕt c¸ch t« mµu mét c¸ch ®¬n gi¶n, hîp lÝ nh−ng ®Ñp vµ lµm næi râ néi dung chÝnh. Tr¸nh sö dông qu¸ nhiÒu mµu trong c¸c bµi vÏ trang trÝ, (chØ nªn sö dông 3 ®Õn 4 mµu). − L−u ý HS khi vÏ b»ng bót ch× mµu cÇn Ên m¹nh ®Ó cho râ mµu, kh«ng bÞ nh¹t, khi vÏ b»ng mµu s¸p cÇn Ên nhÑ võa ph¶i ®Ó mµu kh«ng bÞ g·y. − L−u ý HS khi t« mµu t« tõ nh¹t ®Õn ®Ëm, t« ®Òu vµ gän trong h×nh vÏ kh«ng chêm ra ngoµi. 4. H−íng dÉn thùc hµnh: Khi HS trùc tiÕp vÏ míi lµ lóc HS dÔ tiÕp thu kiÕn thøc vµ thÓ hiÖn sù tiÕp thu trªn bµi vÏ cô thÓ cña m×nh. Lóc nµy GV cÇn ®Õn tõng bµn ®Ó xem xÐt vµ h−íng dÉn thªm... Gîi ý, ®éng viªn khÝch lÖ HS vÏ, kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo bµi vÏ cña HS. Cã thÓ sö dông c¸c bµi tËp ®ang vÏ cña HS ®Ó lµm mÉu h−íng dÉn bæ sung. 5. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸: Cã thÓ dïng h×nh thøc chän vµ treo mét sè bµi vÏ tiªu biÓu vµ yªu cÇu HS cïng tham gia nhËn xÐt, ®¸nh gi¸. GV cÇn dµnh thêi gian ®Ó HS cïng nhËn xÐt. Khi nhËn xÐt, GV cÇn l−u ý lÊy ®éng viªn, khÝch lÖ lµ chñ yÕu, kh«ng chª nh÷ng HS vÏ yÕu tr−íc líp. Chó ý yªu cÇu HS vÏ thªm ë nhµ. III - Ph©n m«n vÏ tranh: VÏ tranh ®Ò tµi lµ h×nh thøc rÌn luyÖn cho HS tËp s¸ng t¹o khi vÏ tranh, ®- −a c¸c em tiÕp cËn víi c¸i ®Ñp, t¹o ®iÒu kiÖn cho n¨ng khiÕu mÜ thuËt cña c¸c em ph¸t triÓn... VÏ tranh ®Ò tµi lµ tæng hîp kiÕn thøc gi÷a c¸c ph©n m«n, nã kÝch thÝch cho HS thãi quen quan s¸t, t×m tßi vµ kh¸m ph¸ tÝnh chÊt, quy luËt ph¸t triÓn cña cuéc sèng x· héi. Qua ®ã lµm giµu thªm kiÕn thøc, ph¸t triÓn trÝ t−ëng t−îng s¸ng t¹o, rÌn luyÖn cho c¸c em thãi quen lµm viÖc ch¨m chØ, nghiªm tóc, say mª. §ã còng lµ c¬ së ®Ó HS ®−îc ho¹t ®éng, ®−îc tiÕp xóc víi ng«n ng÷ thùc sù cña mÜ thuËt. 12
* §Ó cã thÓ d¹y ®ñ, d¹y ®óng c¸c bµi vÏ tranh theo yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ë tiÓu häc, ng−êi GV cÇn chó ý mét sè ®iÓm c¨n b¶n trong ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y sau ®©y: 1. ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc: §å dïng d¹y häc phôc vô cho c¸c bµi vÏ tranh ®Ò tµi tèt nhÊt lµ sö dông c¸c tranh mÉu do HS vÏ. C¸c tranh mÉu nµy ph¶i ®−îc chän läc vµ ë mçi tranh ph¶i cã nh÷ng nÐt ®Æc biÖt, ®iÓn h×nh, cã thÓ gióp cho GV khai th¸c phôc vô tèt cho bµi d¹y; c¸c bøc tranh mÉu nµy cÇn bao gåm 3 lo¹i: Lo¹i tèt, lo¹i trung b×nh vµ lo¹i ch−a tèt. Tr−íc khi sö dông c¸c ®å dïng d¹y häc nµy, GV cÇn xem xÐt kÜ, suy nghÜ, t×m hiÓu tõng néi dung tranh ®Ó khi lªn líp sö dông hÕt hiÖu qu¶ cña tõng bøc tranh. Tr¸nh sö dông tranh mÉu mét c¸ch qua loa, t¾c tr¸nh hoÆc qu¸ tham lam «m ®åm. 2. H−íng dÉn khai th¸c néi dung t×m chän chñ ®Ò: Mçi ®Ò tµi cã nhiÒu chñ ®Ò kh¸c nhau, cã hiÓu ®−îc néi dung chñ ®Ò, HS míi nhí l¹i, míi t−ëng t−îng ®−îc nh÷ng h×nh ¶nh cã liªn quan ®Õn néi dung bµi vÏ. ë phÇn nµy, tèt nhÊt lµ GV nªn chuÈn bÞ mét hÖ thèng c©u hái cô thÓ, tõ dÔ ®Õn khã, cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn néi dung chñ ®Ò, dïng c¸c c©u hái nµy ®Ó gióp HS t×m hiÓu ®Ò tµi vµ dÉn d¾t HS tiÕp cËn víi ®Ò tµi. Tr¸nh nh÷ng c©u hái khã, c©u hái v« nghÜa (nªn dïng ph−¬ng ph¸p gîi më g©y høng thó ®Ó l«i cuèn HS khi tr¶ lêi c¸c c©u hái). 3. H−íng dÉn HS s¾p xÕp h×nh vÏ (bè côc) bøc tranh: VÏ ®−îc mét bøc tranh ®Ò tµi lµ viÖc rÊt khã kh¨n ®èi víi HS tiÓu häc nãi chung. NÕu kh«ng cã tranh mÉu, kh«ng cã gîi ý cña GV, HS sÏ rÊt lóng tóng, v× thÕ viÖc treo tranh mÉu vµ chØ dÉn c¸ch chän h×nh ¶nh, c¸ch x©y dùng, s¾p xÕp bè côc ë tõng bøc tranh ®Ó HS quan s¸t lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt. NÕu GV chØ nãi mµ kh«ng cã tranh minh ho¹ nh»m gîi ý ®Ó HS suy nghÜ, nhí l¹i nh÷ng h×nh ¶nh cã liªn quan tíi ®Ò tµi (nh÷ng ng−êi, vËt, nhµ cöa, c©y cèi cã thÓ ®−a vµo tranh) th× HS rÊt khã hiÓu bµi, khã tiÕp thu bµi. CÇn l−u ý HS chän h×nh ¶nh chÝnh, h×nh ¶nh phô vµ c¸ch s¾p xÕp c¸c h×nh ¶nh ®ã sao cho hîp lÝ, c©n ®èi, cã träng t©m, râ néi dung. Tïy theo néi dung cô thÓ cña tõng bµi mµ chän h×nh ¶nh vµ s¾p xÕp bè côc cho phï hîp, tr¸nh tham lam, «m ®åm, tr¸nh s¬ l−îc, ®¬n ®iÖu. 13
ViÖc s¾p xÕp h×nh ¶nh trªn bøc tranh cho c©n ®èi vµ hîp lÝ lµ rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng khi vÏ tranh ®Ò tµi. NÕu GV kh«ng h−íng dÉn, kh«ng gîi ý th× HS sÏ lóng tóng kh«ng thÓ vÏ ®−îc bµi. BiÖn ph¸p tèt nhÊt cã lÏ lµ sau khi GV gîi ý chung, h·y ®Ó c¸c em tù do vÏ theo kh¶ n¨ng cña m×nh, tr¸nh b¾t buéc HS vÏ theo khu«n mÉu nhÊt ®Þnh, hoÆc vÏ theo ý chñ quan cña GV. §èi víi HS líp 1, vÏ tranh ®Ò tµi lµ bµi häc khã ®èi víi phÇn lín c¸c em, GV cÇn ph¶i h−íng dÉn thËt cô thÓ khi gi¶ng bµi. Khi HS thùc hµnh cÇn yªu cÇu kÜ n¨ng vÏ võa søc ®èi víi c¸c em, tr¸nh yªu cÇu cao qu¸ HS sÏ dÔ mÊt høng thó vµ ch¸n häc m«n MÜ thuËt. 4. H−íng dÉn HS vÏ mµu: Mµu s¾c lu«n lu«n hÊp dÉn, l«i cuèn c¸c em HS tiÓu häc. Trong tranh ®Ò tµi, mµu s¾c lµ kÕt hîp hµi hßa gi÷a c¶m xóc vµ lÝ trÝ, mµu s¾c t¹o nªn linh hån vµ vÎ ®Ñp cña bøc tranh. Khi h−íng dÉn HS vÏ mµu, GV cÇn l−u ý h−íng dÉn kÜ thuËt sö dông c¸c chÊt liÖu mµu (mµu d¹, s¸p mµu, ch× mµu) b»ng c¸ch th«ng qua viÖc giíi thiÖu c¸c bøc tranh cô thÓ vµ thùc hµnh vÏ mÉu cña GV. Cïng víi viÖc h−íng dÉn kÜ thuËt lµ viÖc h−íng dÉn t« mµu vµ phèi hîp mµu cho phï hîp víi bè côc vµ néi dung cña bøc tranh. Th−êng th× HS tiÓu häc rÊt thÝch vÏ mµu nguyªn chÊt, vµ khi vÏ mµu c¸c em th−êng vÏ theo b¶n n¨ng. NÕu sù t¸c ®éng cña GV kh«ng ®óng lóc, ®óng chç th× sÏ ¶nh h−ëng kh«ng tèt tíi HS vµ lµm mÊt ®i nh÷ng mµu s¾c trong s¸ng vµ ng©y th¬ cña c¸c em. ChÝnh v× thÕ viÖc h−íng dÉn cho HS khi vÏ mµu cÇn khÐo lÐo vµ chØ mang tÝnh chÊt gîi ý, ®éng viªn khÝch lÖ, tr¸nh Ðp buéc HS vÏ mµu theo ý cña GV hoÆc b¾t ch−íc c¸c tranh mÉu. §Ó cho c¸c em vÏ mµu tù do theo ý thÝch, ch¾c ch¾n c¸c em sÏ ph¸t huy ®−îc n¨ng lùc cña b¶n th©n vµ béc lé râ m×nh. Song nÕu kh«ng cã sù quan t©m, gióp ®ì cña GV nhiÒu HS sÏ lóng tóng kh«ng biÕt c¸ch vÏ mµu vµ vÏ mµu sÏ qu¸ lße loÑt hoÆc tèi xØn vµ kh«ng ¨n nhËp víi nhau. ë nh÷ng ®Þa ph−¬ng cßn khã kh¨n. HS ch−a cã mµu vÏ hoÆc ch−a ®ñ, GV cÇn cã biÖn ph¸p kh¾c phôc, t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó HS ®−îc tiÕp xóc víi mµu vµ vÏ mµu. Tr¸nh t×nh tr¹ng ®Ó HS chØ vÏ bót ch× ®en. 14
5. H−íng dÉn HS thùc hµnh: Trong khi HS lµm bµi thùc hµnh vÏ tranh ®Ò tµi, GV cÇn ®Õn tõng bµn ®Ó quan s¸t vµ h−íng dÉn thªm, chó ý gióp ®ì nh÷ng HS cßn lóng tóng ch−a n¾m ®−îc c¸ch vÏ, ®éng viªn khÝch lÖ nh÷ng HS vÏ tèt. Khi h−íng dÉn trùc tiÕp trªn c¸c bµi vÏ cña HS, GV còng chØ gîi ý khÝch lÖ HS vÏ, kh«ng vÏ hoÆc ch÷a trùc tiÕp vµo bµi vÏ cña HS, hoÆc b¾t HS vÏ theo ý cña GV. GV cã thÓ chän läc mét vµi bµi ®−îc vµ ch−a ®−îc cña HS ®ang vÏ ®Ó h−- íng dÉn bæ sung cho c¶ líp nh»m kh¾c phôc nh÷ng chç yÕu vµ häc tËp nh÷ng chç tèt. 6. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ bµi vÏ: NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi vÏ cña HS còng lµ mét b−íc quan träng vµ cÇn thiÕt trong c¸c bµi d¹y vÏ tranh ®Ò tµi. Cuèi tiÕt häc cña tõng bµi hoÆc ®Çu tiÕt sau, GV cÇn dµnh thêi gian ®Ó nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ bµi vÏ cña HS, yªu cÇu HS cïng tham gia c«ng viÖc nµy (nªn dïng d©y, cÆp ®Ó treo bµi vÏ trªn b¶ng hoÆc cuèi líp). NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ ®óng sÏ cã t¸c dông ®éng viªn, khÝch lÖ tinh thÇn häc tËp cña HS. NÕu ®¸nh gi¸ chung chung, hoÆc kh«ng ®óng kh¶ n¨ng cña HS sÏ lµm c¸c em mÊt høng thó, ch¸n n¶n vµ kh«ng thÝch vÏ n÷a. Khi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ bµi vÏ cña HS, GV cÇn chó ý mét sè ®iÓm sau ®©y: − LÊy khen ngîi ®Ó ®éng viªn khÝch lÖ HS lµ chÝnh. − Tr¸nh chª HS tr−íc líp. − Cè g¾ng t×m ra nh÷ng chç tèt (dï nhá nhÊt) ®Ó khen nh÷ng HS vÏ cßn kÐm. − Tæ chøc triÓn l·m nh÷ng tranh vÏ cña HS ®Ó khuÊy ®éng phong trµo häc tËp. − Kh«ng cho ®iÓm kÐm ®èi víi nh÷ng HS ch−a hoµn thµnh bµi vÏ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c em ®ã ®−îc vÏ l¹i cho ®Õn khi ®¹t yªu cÇu. − Göi nh÷ng bµi vÏ tèt cña HS tham gia c¸c triÓn l·m tranh thiÕu nhi trong n−íc vµ quèc tÕ. IV - Ph©n m«n TËp nÆn t¹o d¸ng: NÆn lµ mét ho¹t ®éng t¹o h×nh rÊt hÊp dÉn ®èi víi HS, nÕu cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi, c¸c em sÏ t¹o ra ®−îc nh÷ng s¶n phÈm rÊt ®a d¹ng, phong phó, nhiÒu khi hÕt søc bÊt ngê. 15
Do sù h¹n hÑp cña thêi gian, sè bµi nÆn ®−a vµo ch−¬ng tr×nh cßn qu¸ Ýt, (4 bµi/n¨m häc) cho nªn, môc ®Ých cña nh÷ng bµi nµy còng chØ dõng ë møc ®é lµm quen vµ tiÕp xóc chø ch−a thÓ ®i s©u vµo néi dung cña ng«n ng÷ nµy. B»ng sù lµm quen vµ tiÕp xóc nµy sÏ gãp phÇn hç trî c¸c ph©n m«n kh¸c trong môc tiªu chung cña m«n häc. * §Ó cã thÓ d¹y ®ñ, d¹y ®óng c¸c bµi nÆn t¹o d¸ng theo yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ë tiÓu häc, ng−êi GV cÇn chó ý mét sè ®iÓm c¨n b¶n trong ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y sau ®©y: − L−u ý HS chuÈn bÞ ®Êt nÆn vµ dông cô nÆn ®Çy ®ñ vµ chu ®¸o. − GV so¹n bµi, nghiªn cøu bµi cÈn thËn, kÜ l−ìng vµ lµm thùc hµnh thµnh th¹o c¸c thao t¸c, c¸c b−íc tiÕn hµnh nÆn ®Ó h−íng dÉn mÉu. + Tù t¹o hoÆc s−u tÇm c¸c s¶n phÈm mÉu ®Ñp, hÊp dÉn ®Ó lµm ®å dïng d¹y häc cho tõng bµi cô thÓ. + Chó ý ph−¬ng ph¸p h−íng dÉn b»ng c©u hái vµ gîi ý, t«n träng s¸ng t¹o cña HS, kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo bµi lµm cña HS. + Tæ chøc thi ®ua nÆn gi÷a c¸c bµn, nhãm, tæ. + H−íng dÉn nÆn thªm ë nhµ. + N¬i nµo kh«ng cã ®Êt nÆn (®Êt chÕ s½n) ph¶i sö dông ®Êt sÐt, GV cÇn l−u ý HS khi t×m ®Êt sÐt cÇn nhê ng−êi lín lÊy hé hoÆc lÊy theo nhãm. + Chó ý gi÷ vÖ sinh ch©n, tay, líp häc trong khi häc vµ sau khi häc. + Nh¾c HS khi lµm bµi ë nhµ ph¶i tù lµm, kh«ng nhê ng−êi kh¸c lµm hé. S¶n phÈm sau khi nÆn nªn ph¬i kh« vµ cã thÓ t« mµu cho ®Ñp. V - Ph©n m«n Th−êng thøc MÜ thuËt Trong ch−¬ng tr×nh m«n MÜ thuËt ë bËc tiÓu häc cã ph©n m«n xem tranh, néi dung ph©n m«n nµy bao gåm xem tranh cña thiÕu nhi vµ tranh cña häa sÜ. Môc ®Ých cña nh÷ng bµi xem tranh lµ nh»m gióp cho HS tiÓu häc ®−îc lµm quen, ®−îc tiÕp xóc víi c¸c bøc tranh ®Ñp th«ng qua ng«n ng÷ cña mÜ thuËt lµ ®−êng nÐt, h×nh m¶ng, bè côc vµ mµu s¾c. Th«ng qua sù tiÕp xóc nµy nh»m gióp cho c¸c em cã ®−îc nh÷ng kiÕn thøc s¬ ®¼ng nhÊt vÒ xem tranh, b−íc ®Çu h×nh thµnh cho c¸c em t×nh c¶m, thÞ hiÕu thÈm mÜ tèt vµ nh÷ng c¶m nhËn ®óng ®¾n vÒ c¸i ®Ñp trong tranh thiÕu nhi vµ tranh cña häa sÜ. C¨n cø vµo dung l−îng thêi gian vµ ®Æc ®iÓm t©m lÝ cña HS tiÓu häc, néi dung vµ yªu cÇu kiÕn thøc cña c¸c bµi xem tranh ®−îc n©ng cao dÇn ë c¸c líp 16
sau. §èi víi c¸c líp 1 vµ 2, møc ®é kiÕn thøc chñ yÕu lµ cho HS lµm quen, tiÕp xóc víi c¸c bøc tranh vµ tiÕp ®ã lµ gióp cho HS biÕt c¸ch m« t¶, nhËn xÐt vÒ néi dung, ®Æc ®iÓm cña c¸c bøc tranh ®ã (ë møc ®é ®¬n gi¶n). Lªn líp 3, 4, 5, ngoµi viÖc lµm quen, tiÕp xóc víi c¸c bøc tranh, viÖc m« t¶ vµ nhËn xÐt tranh yªu cÇu ë møc ®é cao h¬n, cô thÓ h¬n vµ cã träng t©m, tËp trung vµo c¸ch chän h×nh t−îng, c¸ch s¾p xÕp m¶ng chÝnh, m¶ng phô (bè côc), c¸ch phèi hîp mµu, c¸ch t« mµu hµi hßa lµm râ néi dung. Bªn c¹nh ®ã HS cßn ph¶i thÓ hiÖn ®−îc nh÷ng c¶m nhËn, nh÷ng t×nh c¶m c¸ nh©n cña m×nh tr−íc c¸c bøc tranh, vµ b−íc ®Çu ph©n biÖt ®−îc ®©u lµ tranh ®Ñp vµ ®©u lµ tranh ch−a ®Ñp khi xem tranh. §©y còng chÝnh lµ c¸c bËc thang ®Çu tiªn ®Ó dÉn d¾t HS b−íc vµo thÕ giíi c¸i ®Ñp víi mét thÞ hiÕu thÈm mÜ ®óng ®¾n, lµnh m¹nh, ®ång thêi gióp c¸c em cã thÓ th−ëng thøc ®−îc c¸i ®Ñp trong cuéc sèng vµ trong nghÖ thuËt, biÕt yªu quÝ vµ tr©n träng c¸i ®Ñp. * §Ó cã thÓ d¹y ®ñ, d¹y ®óng c¸c bµi th−êng thøc mÜ thuËt theo yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ë tiÓu häc, ng−êi GV cÇn chó ý mét sè ®iÓm c¨n b¶n trong ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y sau ®©y: 1. ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc: − GV cã thÓ sö dông tranh mÉu trong SGK, nh−ng khu«n khæ c¸c tranh nµy nhá vµ chÊt l−îng in ch−a cao, nªn hiÖu qu¶ sö dông rÊt h¹n chÕ. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, GV cÇn s−u tÇm thªm c¸c phiªn b¶n tranh mÉu cì to ®Ó HS dÔ quan s¸t. − GV cÇn chuÈn bÞ thªm c¸c tranh kh¸c cã liªn quan ®Õn tranh mÉu ®Ó so s¸nh, ®èi chøng, nh»m lµm phong phó thªm cho tiÕt d¹y vµ më réng kiÕn thøc cho HS. 2. H−íng dÉn HS quan s¸t vµ nhËn xÐt: GV cÇn xem kÜ tranh tr−íc vµ chuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái ng¾n gän, sóc tÝch, xoay quanh néi dung bøc tranh ®Ó dÉn d¾t HS tiÕp cËn víi néi dung, yªu cÇu cña bµi häc. Tr¸nh nh÷ng c©u hái lßng vßng, dµi dßng, v« nghÜa hoÆc nh÷ng c©u hái qu¸ khã hoÆc kh«ng g¾n víi néi dung bµi häc. Nh÷ng c©u hái GV nªu cho HS cÇn lµm râ c¸c néi dung: − Tªn t¸c gi¶. − Tªn bøc tranh. − Néi dung chñ ®Ò. − ChÊt liÖu vÏ tranh. 17
− H×nh ¶nh chÝnh vµ phô trªn bøc tranh. − C¸ch s¾p xÕp h×nh vÏ (bè côc) cña bøc tranh. − MÇu s¾c vµ c¸ch phèi hîp mµu s¾c trªn tranh. − C¶m nhËn c¸ nh©n vÒ bøc tranh (thÝch hay kh«ng thÝch, t¹i sao?). Sau mçi c©u tr¶ lêi, GV cÇn bæ sung vµ gi¶ng gi¶i thªm cho ®Çy ®ñ, tr¸nh nãi dµi vµ ®i s©u vµ ph©n tÝch cô thÓ tõng néi dung, nh− vËy GV sÏ dÔ m¾c sai lÇm, dÔ sa ®µ vµ dÔ ®i chÖch ra ngoµi yªu cÇu néi dung cña bµi d¹y. Tr−íc khi cho HS tr¶ lêi c¸c c©u hái thuéc néi dung bµi d¹y, GV cÇn yªu cÇu HS xem kÜ tranh trong SGK (hoÆc quan s¸t kÜ tranh mÉu cña GV), khi HS xem tranh cã thÓ cho c¸c em cïng trao ®æi vµ th¶o luËn t¹i bµn, hoÆc theo tæ, theo nhãm. 3. H−íng dÉn HS thùc hµnh: PhÇn h−íng dÉn HS quan s¸t, nhËn xÐt tranh ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái xoay quanh c¸c néi dung nªu trªn, GV nªn s¾p xÕp tõ 20 ®Õn 25 phót, thêi gian cßn l¹i ®Ó cho HS thùc hµnh. §èi víi c¸c líp 1, 2, cã thÓ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh− trß ch¬i, ®è vui cã néi dung liªn quan ®Õn néi dung bµi häc. §èi víi c¸c em líp 3, 4, 5, cho HS thùc hµnh b»ng h×nh thøc viÕt ra giÊy m« t¶ ng¾n gän néi dung bøc tranh vµ nªu nh÷ng nhËn xÐt, nh÷ng c¶m nhËn c¸ nh©n cña m×nh vÒ bøc tranh ®ã (thÝch hay kh«ng thÝch, t¹i sao?). 4. NhËn xÐt − ®¸nh gi¸ − GV NhËn xÐt chung tiÕt häc, khen ®éng viªn c¸ nh©n, nhãm tÝch cùc tham gia x©y dùng bµi häc. − Nh¾c HS th−êng xuyªn s−u tÇm c¸c bøc tranh ®Ñp, tù xem vµ tù nhËn xÐt theo nh÷ng g× GV ®· h−íng dÉn. 18
B. PhÇn ThiÕt kÕ bμi d¹y mÜ thuËt 1 theo ®Þnh h−íng ®æi míi ph−¬ng ph¸p Bμi 1. Xem tranh thiÕu nhi vui ch¬i I - Môc tiªu − HS lµm quen, tiÕp xóc víi tranh vÏ cña thiÕu nhi. − TËp quan s¸t, m« t¶ h×nh ¶nh, mµu s¾c trªn tranh. − B−íc ®Çu c¶m nhËn vÎ ®Ñp cña tõng bøc tranh. II - chuÈn bÞ GV: − 04 bøc tranh vÏ hoa hoÆc qu¶ ®¬n gi¶n b»ng nÐt (ch−a t« mµu). − Mét sè tranh thiÕu nhi vÏ c¶nh vui ch¬i (ë s©n tr−êng, ngµy lÔ, t¹i n¬i c¾m tr¹i...). − PhiÕu c©u hái th¶o luËn. − Trß ch¬i: T« mµu nhanh. HS: − Tranh s−u tÇm. − SGK, vë thùc hµnh MT. III - C¸c ho¹t ®éng d¹y - häc chñ yÕu • Giíi thiÖu bµi: GV dïng tranh hoÆc trß ch¬i ®Ó giíi thiÖu bµi cho hÊp dÉn vµ phï hîp. Ho¹t ®éng 1 Giíi thiÖu tranh vÒ ®Ò tµi vui ch¬i − GV treo mét vµi bøc tranh vµ giíi thiÖu: §©y lµ mét sè bøc tranh c¸c b¹n vÏ vÒ c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i cña thiÕu nhi. 19
C¸c b¹n ®· vÏ ho¹t ®éng vui ch¬i kh¸c nhau vµ ë nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. C¸c b¹n ®· chän mét trong rÊt nhiÒu c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i mµ m×nh thÝch ®Ó vÏ thµnh tranh, ®ã lµ c¸c ho¹t ®éng: + C¶nh vui ch¬i ë s©n tr−êng víi rÊt nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau: nh¶y d©y, móa h¸t, kÐo co, ch¬i bi v.v... + C¶nh vui ch¬i ngµy hÌ còng cã nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau: th¶ diÒu, t¾m biÓn, tham quan du lÞch v.v... − GV nhÊn m¹nh: §Ò tµi vui ch¬i rÊt réng, ho¹t ®éng vui ch¬i rÊt phong phó vµ hÊp dÉn, cã nhiÒu ho¹t ®éng vui ch¬i cã thÓ vÏ thµnh tranh ®Ñp. NhiÒu b¹n ®· say mª ®Ò tµi nµy vµ ®· vÏ ®−îc nh÷ng tranh cã gi¸ trÞ. Chóng ta cïng xem tranh cña c¸c b¹n ®Ó th−ëng thøc vµ häc tËp c¸ch vÏ cña c¸c b¹n. Ho¹t ®éng 2 H−íng dÉn HS xem tranh − GV treo c¸c tranh mÉu cã chñ ®Ò vui ch¬i (®· chuÈn bÞ) hoÆc h−íng dÉn HS quan s¸t tranh trong Vë TËp vÏ 1. − GV ®−a ra c¸c c©u hái gîi ý ®Ó HS tiÕp cËn víi néi dung c¸c bøc tranh. C¸c c©u hái cã thÓ lµ: + Bøc tranh vÏ ho¹t ®éng nµo? + Trªn tranh cã nh÷ng h×nh ¶nh g×? + Cã nh÷ng mµu nµo ®−îc vÏ trªn tranh? + Em thÝch bøc tranh nµo nhÊt? + V× sao em thÝch bøc tranh ®ã? − GV dµnh thêi gian tõ 3 ®Õn 5 phót ®Ó HS quan s¸t c¸c bøc tranh tr−íc khi tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn. − TiÕp theo, GV chia líp thµnh c¸c nhãm, mçi nhãm tõ 4 ®Õn 6 HS ®Ó xem tranh vµ trao ®æi trong nhãm theo c¸c phiÕu hái. − GV ph¸t phiÕu hái víi c¸c néi dung: + H×nh ¶nh nµo lµ h×nh ¶nh chÝnh cña bøc tranh? (nªu c¸c h×nh ¶nh vµ m« t¶ h×nh d¸ng, ®éng t¸c). + H×nh ¶nh nµo lµ h×nh ¶nh phô? (hç trî lµm râ néi dung chÝnh). + C¸c h×nh ¶nh chÝnh, phô ®−îc s¾p xÕp ë ®©u. + Em cã thÓ cho biÕt c¸c h×nh ¶nh trong tranh ®ang diÔn ra ë ®©u? (®Þa ®iÓm). 20