Tiểu luận: Quản lý chất lượng sản phẩm Việt

Chia sẻ: Kim Xuyen | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:47

Thêm vào BST

Báo xấu

700
lượt xem 249
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thương mại là một khâu quan trọng trong hoạt động cạnh tranh kinh tế này, và hàng hóa sản phẩm chính là trọng tâm của hoạt động thương mại. Trong điều kiện “mở cửa” và “cạnh tranh” như hiện nay, hàng hóa Việt Nam cần đạt đủ hai yếu tố giá cả và chất lượng, chất lượng tốt, giá cả phải chăng để phục vụ nhu cầu không chỉ trong nước mà cả ngoài nước. Sản phẩm Việt Nam chính là hạt nhân của con tàu cạnh tranh xuất khẩu thương mại, vậy ta hiểu sản phẩm Việt là gì? Chất lượng sản phẩm Việt ra...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Quản lý chất lượng sản phẩm Việt

Tiểu luận Quản lý chất lượng sản phẩm Việt 1
MỤC LỤC Trang Danh sách nhóm ...........................................................................................1 Lời mở đầu ..................................................................................................4 I. Những ưu điểm của sản phẩm Việt Nam ...............................................5 1. Khái niệm chung .......................................................................................5 2. Giải thưởng và hệ thống đánh giá chất lượng ............................................7 3. Lợi thế và ưu điểm về chất lượng của sản phẩm Việt .............................. 10 4. Tiềm năng phát triển ............................................................................... 22 II. Những hạn chế của chất lượng sản phẩm Việt Nam .......................... 23 1. Vệ sinh an toàn ....................................................................................... 23 2. Mẫu mã sản phẩ m ................................................................................... 29 3. Nguyên liệu đầu vào ............................................................................... 34 4. Chế độ hậu mãi ....................................................................................... 36 III. Nguyên nhân và giải pháp .................................................................. 39 1. Từ phía Nhà nước ................................................................................... 39 2. Từ phía người tiêu dùng .......................................................................... 40 3. Từ phía doanh nghiệp ............................................................................. 42 Kết luận ..................................................................................................... 46 Danh mục tài liệu tham khảo....................................................................... 48 2
LỜI MỞ ĐẦU 25 năm sau ngày đổi mới, kinh tế Việt Nam đã có những bước phát triển vững vàng. Quyết tâm đi theo mô hình nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Việt Nam đã đạt những thành tựu lớn như gia nhập nhanh chóng vào các tổ chức quốc tế như: ASEAN (1995); APEC (1998); WTO (2007) … Gia nhập những tổ chức này, kinh tế Việt Nam có cơ hội mở cửa thị trường, nâng tầm quan hệ, nhưng đồng thời, chính việc gia nhập này cũng đặt kinh tế Việt Nam vào một môi trường cạnh tranh đầy biến động. Thương mại là một khâu quan trọng trong hoạt động cạnh tranh kinh tế này, và hàng hóa sản phẩm chính là trọng tâm của hoạt động thương mại. Trong điều kiện “mở cửa” và “cạnh tranh” như hiện nay, hàng hóa Việt Nam cần đạt đủ hai yếu tố giá cả và chất lượng, chất lượng tốt, giá cả phải chăng để phục vụ nhu cầu không chỉ trong nước mà cả ngoài nước. Sản phẩm Việt Nam chính là hạt nhân của con tàu cạnh tranh xuất khẩu thương mại, vậy ta hiểu sản phẩm Việt là gì? Chất lượng sản phẩm Việt ra sao? Những thành công cũng như những yếu kém của hàng hóa Việt Nam thể hiện như thế nào? Các doanh nghiệp Việt Nam đã đang và sẽ làm gì để hàng hóa Việt Nam ngày càng có chỗ đứng hơn trên trường thương mại thế giới? Những câu hỏi đó phần nào sẽ được chúng tôi giải đáp trong bài đánh giá của chúng tôi. Như ta đã biết, sản phẩm vốn được chia thành 2 loại là sản phẩm thuần vật chất (bao gồm những sản phẩm hiện vật, mang hình dạng nhất định) và sản phẩm phi vật chất (bao gồm các loại hình dịch vụ). Trong khuôn khổ bài đánh giá, chúng tôi chỉ đề cập đến vấn đề chất lượng các sản phầm Việt thuần vật chất bởi đây là loại hình sản phẩm phổ biến, gần gũi với cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày, tác động trực tiếp hơn đến đời sống của con người, hơn nữa sản phẩm phi vật chất cơ bản cũng bắt nguồn từ sản phẩm thuần vật chất mà ra. 3
I. NHỮNG ƯU ĐIỂM CỦA SẢN PHẨM VIỆT NAM 1. Khái niệm chung :  Sản phẩm là gì? Sản phẩm Việt là gì? Sản phẩm nói chung theo Cac Mac là kết quả của quá trình lao động dùng để phục vụ cho nhu cầu của con người, đáp ứng những mong muốn của con người, trong nền kinh tế thị trường, người ta cho rằng sản phẩm là bất cứ thứ gì có thể đáp ứng nhu cầu thị tr ường và đem lại lợi nhuận. Nhưng một cách đơn giản nhất thì sản phầm là kết quả của các hoạt động và các quá trình. Sản phâm được chia làm 2 loại: + Sản phẩm thuần vật chất: như đã nói ở trên là những sản phẩm có hình thù xác định và mang tính hiện vật. + Sản phẩm phi vật phẩm: là những thứ dịch vụ, là kết quả của hoạt động tiếp xúc giữa người cung ứng và khách hàng và các hoạt động nội bộ của người cung ứng để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Sản phẩm Việt hiện nay được hiểu theo nghĩa rộng hơn. Theo ý hiểu chung, sản phẩm, hàng hóa Việt cần hội tụ đủ bốn yếu tố: do người Việt làm ra; được sản xuất, chế biến trên lãnh thổ Việt Nam; sử dụng những yếu tố đầu vào của Việt Nam và mang thương hiệu Việt Nam. Theo các tiêu chí này, doanh nghiệp nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, có giấy phép đầu t ư, mang pháp nhân Việt Nam, chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam, lấy nguyên liệu đầu vào trong nước và sử dụng lao động người Việt Nam thì hàng hóa làm ra là hàng Việt Nam. Vì vậy, trừ hàng ngoại nhập ra thì những hàng hóa kể cả do liên doanh hay đóng góp cổ phần cũng được coi là hàng hóa, sản phẩm Việt.  Chất lương sản phẩm là gi? 4
Từ trước đến nay có rất nhiều khái niệm khác nhau về chất lượng sản phẩm, có khái niệm cho rằng: chất lượng sản phẩm là sự phù hợp với yêu cầu và tiêu chuẩn kĩ thuật, cũng có quan niệm cho rằng chất lượng sản phẩm là sự thỏa mãn nhu cầu của thị trường với chi phí thấp nhất… nhưng hiện nay, các nhà kinh tế đã đúc kết lại thành một khái niệm hiện đại và ngắn gọn nhất: chất lượng sản phẩm là đặc tính của một thực thể mà nhờ những đặc tính này, thực thể đó có thể đáp ứng các nhu cầu đã nêu ra hoặc tiềm ẩn.  Đảm bảo chất lượng là gì? Đảm bảo chất lượng là nhân tố quan trọng trong quản trị chất lượng, nó đảm bảo rằng người mua có thể mua được hàng có chất lượng tốt, sử dụng lâu bền, đảm bảo chất lượng gần như là một cam kết với khách hàng về chất lượng của sản phẩm. Việc đảm bảo chất lượng được thực hiện theo kế hoạch và thành hệ thống, hệ thống này được chứng minh là đủ độ tin cậy và các yêu cầu về chất lượng. Sự đảm bảo về chất lượng là đảm bảo về cả bên trong lẫn bên ngoài và được chia thành nhiều giai đoạn phù hợp với quá trình sử dụng sản phầm.  Hệ thống đảm bảo chất lượng là gì? Có thể hiểu chung nhất rằng hệ thống đảm bảo chất lượng là một hệ thống thống nhất bao gồm nhiều mặt trong vấn đề quản lí chất lượng như các chính sách và chỉ đạo về chất lượng, về nhu cầu thị trường, các chính sách kiểm soát thị trường, phát hành sản phẩm, kiểm tra chất l ượng sản phẩm, xem xét đáng giá quá trình sản xuất và đưa sản phẩm ra thị tr ường.. sao cho sản phẩm khi ra thị trường được đón nhận và thỏa mãn được nhu cầu của người mua. Hiện nay, hàng hóa Việt Nam có thể dựa trên những hệ thống đánh giá chất lượng tiêu biểu như: ISO 9000; TQM; Q.BASE… 5
2. Giải thưởng và hệ thống đánh giá chất lượng Một số hệ thống đánh giá quốc tế: - ISO (International Organization for Standardization): ISO là tên viết tắt của Tổ chức Quốc tế về tiêu chuẩn hoá (International Organization for Standardization), được thành lập vào năm 1946 và chính th ức hoạt động vào ngày 23/2/1947, nhằm mục đích xây dựng các tiêu chuẩn về sản xuất, thương mại và thông tin. ISO có trụ sở ở Geneva (Thuỵ sĩ) và là một tổ chức Quốc tế chuyên ngành có các thành viên là các cơ quan tiêu chuẩn Quốc gia của gần 150 nước. Tại Việt Nam, tổ chức tiêu chuẩn hoá là Tổng cục Tiêu chuẩn-Đo lường-Chất lượng, thuộc Bộ Khoa học - Công nghệ và Môi trường. Mục đích của các tiêu chuẩn ISO là tạo điều kiện cho các hoạt động trao đổi hàng hoá và dịch vụ trên toàn cầu trở nên dễ dàng, tiện dụng hơn và đạt được hiệu quả. Nhiệm vụ của ISO nhằm thúc đẩy sự phát triển về vấn đề tiêu chuẩn hoá nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi hàng hóa, dịch vụ quốc tế. Tất cả các tiêu chuẩn do ISO đặt ra đều có tính chất tự nguyện. Tuy nhiên, thường các nước chấp nhận tiêu chuẩn ISO và coi nó có tính chất bắt buộc. Hệ thống ISO 9000 là hệ thống tiêu chuẩn ra đời sớm nhất, làm tiền đề cho các hệ thống ISO sau này. Nó mô tả các yếu tố mà một hệ thống chất lượng nên có nhưng không mô tả cách thức mà một tổ chức cụ thể thực hiện các yếu tố này. ISO 9000 không nhằm mục tiêu đồng hóa hệ thống chất lượng, vì mỗi hệ thống quản lý của một tổ chức bị chi phối bởi mục đích, sản phẩm và thực tiễn của tổ chức đó. Do vậy, ISO như một cuốn sách giảo khoa mà các doanh nghiệp cùng áp dụng để giải những bài tập quản lý chất lượng dựa trên quy trình sản xuất của mình. Doanh nghiệp tự xây dựng quy trình quản lý chất lượng của mình dựa vào ISO và có sự thẩm định của bên thứ 3. Có rất nhiều loại ISO, trước đây doanh nghiệp có thể lựa chọn giữa ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003 tùy thuộc vào đặc điểm sản xuất kinh doanh và nhu cầu quản lý của họ. Nhưng với phiên bản mới, doanh nghiệp chỉ có một lựa chọn là 6
ISO 9001:2000, trong đó doanh nghiệp có thể loại trừ bớt một số điều khoản không áp dụng cho hoạt động của họ. Việc miễn trừ đó phải đảm bảo không ảnh hưởng đến năng lực và khả năng cung cấp sản phẩm, dịch vụ thỏa mãn nhu cầu khách hàng cúng như các yêu cầu khác về luật định. Các điểm miễn trừ chỉ được phép nằm trong điều khoản 7 liên quan đến quá trình sản xuất của doanh nghiệp. Năm 2000, công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông đã đón nhận Chứng nhận Hệ thống Quản lý chất lượng ISO 9001:2000. - TQM (Total Quality Managerment) TQM là hệ thống quản lý chất lượng tập trung kiểm soát con người, kiể m soát phương pháp, kiểm soát nguyên vật liệu đầu vào, và kiểm soát trang thiết bị. (Kiểm soát 4M – Men, Method, Material, Machine). TQM trình bày một tập hợp các nguyên tắc nhằm nâng cao chất lượng bằng cách động viên toàn bộ các thành viên không phân biệt trực tiếp hay gián tiếp sản xuất, công nhân, cán bộ hay lãnh đạo các cấp trong doanh nghiệp. - Q-Base: Cùng với sự phát triển nhanh chóng của việc áp dụng bộ tiêu chuẩn ISO9000, một vấn đề nảy sinh là các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khá nhiều khó khăn trong việc áp dụng tiêu chuẩn này, đặc biệt là về mặt chi phí. Telare - tổ chức chứng nhận chất lượng hàng đầu của New Zealand, sau khi nghiên cứu thị trường đã đưa ra hệ thống quản lý chất lượng vẫn sử dụng các nguyên tắc cơ bản của tiêu chuẩn ISO9000 (chủ yếu là ISO9002 và ISO9003) nhưng đơn giản và dễ áp dụng hơn. Hệ thống này, bao gồm những yêu cầu cơ bản mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần phải có để đảm bảo giữ được lòng tin đối với khách hàng về chất lượng sản phẩm hoặc về dịch vụ, gọi tắt là Q.Base. Q.Base đề cập đến các lĩnh vực chủ yếu trong quản trị chất lượng, chính sách chỉ đạo về chất lượng, xem xét hợp đồng với khách hàng, quá trình cung ứng, 7
kiểm soát nguyên vật liệu, kiểm soát quá trình, kiểm soát thành phẩm, xem xét đánh giá nội bộ, kiểm soát tài liệu, đào tạo, cải tiến chất lượng. Việt Nam đã được Telare cho phép sử dụng hệ thống Q.Base từ tháng 11/95 và ngày 7/6/96, ban lãnh đạo 2 cơ quan Telara New Zealand và Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng Việt Nam đã chính thức ký văn bản về việc này. Các giải thưởng chất lượng của Việt Nam: Giải thưởng chất lượng Việt Nam được thành lập nhằm thúc đẩy mọi tổ chức nâng cao tính cạnh tranh bằng cách so sánh với những tiêu chuẩn được công nhận trên phạm vi quốc tế. Giải thưởng chất lượng Việt Nam bao gồm 7 tiêu chuẩn được tham khảo từ các hệ thống chất lượng quốc tế nhằm khuyến khích các tổ chức tăng cường việc áp dụng TQM và tiên đến được cấp giấy chứng nhận ISO9000. Bảy tiêu chuẩn về chất lượng Việt Nam gồm: 1. Vai trò của Lãnh đạo:........................90 điểm 2. Thông tin và phân tích dữ liệu:............. 75 điểm 3. Định hướng chiến lược:...................... 55 điểm 4. Phát triển và quản lý nguồn nhân lực.........140 điểm 5. Quản lý chất lượng quá trình.................140 điểm 6. Các kết quả về chất lượng và kinh doanh......250 điểm 7. Thỏa mãn yêu cầu của khách hàng..............250 điểm -------------------------------------------------------------------- ---- Tổng cộng:......................................1.000 điểm 8
3. Lợi thế và ưu điểm về chất lượng của sản phẩm Việt : 3.1. Giá cả : Thời gian qua, việc Chính phủ thực hiện chính sách kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ các doanh nghiệp, cũng như các kênh bán lẻ tại các chợ, siêu thị thực hiện các chương trình khuyến mãi, giảm giá các mặt hàng nội địa chất lượng cao, khuyến khích người Việt Nam dùng hàng Việt Nam, đưa hàng Việt về nông thôn, đã thu được nhiều kết quả. Hiện nay, để tiết kiệm chi tiêu, nhiều người tiêu dùng đã giảm dần thói quen mua hàng ngoại. Trước thông tin nhiều hàng hóa nhập lậu không có nguồn gốc xuất xứ, có chứa chất độc hại, nhiều người tiêu dùng đã lựa chọn hàng Việt Nam chất lượng cao. Tại các siêu thị, hàng Việt Nam chiếm ưu thế với từ 80 đến 90% trên tổng số hàng hóa kinh doanh, được tiêu thụ mạnh do có thương hiệu tốt, có chất lượng, giá cả niêm yết rõ ràng. Bên cạnh đó, ngành chức năng đã cùng doanh nghiệp tổ chức hơn 300 hội chợ, Tuần hàng hàng tiêu dùng Việt; cùng hàng ngàn chương trình khuyến mãi, tiết kiệm của nhà sản xuất, đã thu hút được sự ủng hộ của người tiêu dùng. Để hàng Việt Nam chiếm ưu thế trên thị trường trong nước, Nhà nước cần tiếp tục có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp thiết lập hàng rào kỹ thuật, bảo hộ hàng hóa được sản xuất trong nước, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, tránh ô nhiễm môi trường, đảm bảo tuân thủ các quy chuẩn chất lượng. Các cấp ngành cần tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các đường dây nhập hàng lậu, đề ra các giải pháp bảo vệ hàng nội địa, tạo cơ hộ cho doanh nghiệp cạnh tranh lành mạnh với hàng ngoại. Các doanh nghiệp cần tăng cường việc quảng bá thương hiệu Việt, nâng cao chất lượng sản phẩm, tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm để tạo tính cạnh tranh cao, giữ vững lòng tin và sự ủng hộ hàng Việt Nam chất lượng cao của người tiêu dùng. Cụ thể, một số yếu tố khiến hàng hóa Việt Nam có lợi thế giá cả trên thị trường: 9
Thứ nhất: So với các mặt hàng công nghiệp xuất khẩu như hàng dệt may, giầy da hay cơ khí, điện tử lắp ráp…thì trong cùng một lượng kim ngạch xuất khẩu thu về như nhau, tỷ lệ chi phí sản xuất có nguồn gốc ngoại tệ của hàng nông sản rất thấp, do đó thu nhập ngoại tệ ròng của hàng nông sản xuất khẩu sẽ cao hơn nhiều. Ví dụ: Chi phí sản xuất gạo xuất khẩu có nguồn gốc ngoại tệ (phân bón, thuốc sâu bệnh và các loại hóa chất, xăng dầu…) chỉ chiếm từ 15 đến 20% giá trị xuất khẩu kim ngạch gạo. Điều đó có nghĩa là xuất khẩu gạo đã tạo ra từ 80 đến 85% thu nhập ngoại tệ thuần cho đất nước, chỉ số này đối với nhân hạt điều xuất khẩu là khoảng 27% và 73%. Đây là lợi thế ban đầu của các nước nghèo, khi chưa có đủ nguồn ngoại tệ để đầu tư xây dựng các nhà máy lớn, khu công nghiệp để sản xuất - kinh doanh những mặt hàng tiêu tốn nhiều ngoại tệ. Thứ hai: Ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản là ngành sử dụng nhiều lao động vào quá trình sản xuất - kinh doanh. Đây là một ưu thế quan trọng hiện nay của ngành, vì hàng năm nước ta phải giải quyết thêm việc làm cho 1,4 triệu người bước vào tuổi lao động. Ví dụ, để trồng và chăm sóc 1 ha dứa hay 1 ha dâu tằm mỗi năm cần sử dụng tới 20 lao động. Trong khi đó, giá nhân công Việt Nam rẻ hơn các nước khác trong khu vực, phổ biến với mức 1- 1,2 USD/ngày công lao động như trong sản xuất lúa, cà phê. Hiện nay, một số công việc nặng nhọc như đánh bắt cá ngừ, thu hoạch mía hay thu hoạch lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) với giá nhân công cao cũng mới chỉ là 2-2,5 USD/ngày công lao động, nhưng vẫn còn rẻ hơn so với Thái Lan từ 2-3lần. Tất nhiên lợi thế này sẽ không tồn tại lâu do sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và thế giới. Thứ ba: Điều kiện sinh thái tự nhiên của nhiều vùng nước ta rất thuận lợi cho việc phát triển sản xuất một số loại rau quả vụ đông có hiệu quả như cà chua, bắp cải, tỏi, khoai tây… Trong khi cũng vào thời gian này ở cả vùng Viễn Đông của Liên bang Nga và thậm chí ở cả Trung Quốc đang bị tuyết dày bao phủ không 10
thể trồng trọt được gì, nhưng những nơi này lại là thị trường tiêu thụ lớn và tương đối dễ tính. Các đối thủ cạnh tranh như Thái Lan, Philipin l ại kém lợi thế hơn so với Việt Nam cả về điều kiện tự nhiên sinh thái, cả về kỹ năng, kinh nghiệm sản xuất và tính cần cù lao động của người nông dân trong việc trồng trọt các loại rau quả đó. Thứ tư: Nhiều tư liệu sản xuất dùng trong quá trình sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản vẫn còn phải nhập khẩu, mà phần lớn lại nhập với giá cao hơn giá thế giới, chi phí để sản xuất các loại tư liệu đó trong nước rất cao. Do vậy mở cửa hội nhập kinh tế, tự do hóa thương mại sẽ làm cho giá nhập khẩu mặt hàng này rẻ hơn, làm cho giá thành sản xuất và chế biến các loại hàng nông, lâm, thủy sản của nước ta giảm xuống một lượng đáng kể do đó sẽ tạo thêm ưu thế cạnh tranh. Thứ năm: Thể chế chính trị ổn định, môi trường đầu tư và hệ thống pháp luật của Việt Nam ngày càng được cải thiện và điều chỉnh thích ứng dần với tiến trình tự do hóa thương mại trong khu vực và toàn cầu. Theo khảo sát của Hiệp hội Ðiện tử Việt Nam giá giảm nhiều chỉ tập trung ở mặt hàng gia dụng phổ thông được nhập khẩu nguyên chiếc, còn các mặt hàng trung, cao của Việt Nam không thua kém, thậm chí còn "nhỉnh" hơn hàng của các nước ASEAN cả về chất lượng, tính năng và mẫu mã. Ðại diện các doanh nghiệp điện tử nhấn mạnh: "Nhà nước áp dụng đúng mức thuế suất, chúng tôi tận dụng lợi thế sân nhà và nguồn nhân lực thì không những cạnh tranh với hàng ngoại nhập mà còn có thể xuất khẩu ngược trở lại các nước ASEAN một khi hàng rào thuế quan hoàn toàn được gỡ bỏ". Theo Công ty nhựa Chợ Lớn, "để sống chung với hàng ngoại ASEAN" doanh nghiệp tìm lối đi riêng bằng đầu tư thiết bị, dây chuyền hiện đại, sản xuất các mặt hàng chất lượng cao đồng thời liên tục thay đổi mẫu mã. Bằng cách này một số sản phẩm của nhựa Chợ Lớn đã và đang bước đầu giành lại thị phần và có phần thắng thế so với mặt hàng cùng loại của các nước như đồ chơi xe điện rẻ hơn khoảng 30% so với hàng Trung Quốc và ASEAN, rẻ hơn khoảng 45% so với hàng Nhật Bản và Ðài Loan 11
Nhìn chung hàng hóa Việt Nam đang ngày càng có lợi thế cả trong và ngoài nước. Do chương trình Người Việt dùng hàng Việt đc phát động trong 1 tháng trên tất cả các mặt hàng. Tiêu biểu như: Giày dép, quần áo. Mặt khác do chất lượng sản phầm hàng hóa Việt ngày càng được cải tiến nên người dân đã quay sang mua và sử dụng hàng nội nhiều hơn vs giá cả hợp lý hơn. Đặc biệt ở một số sản phẩm đã lấy ví dụ cụ thể ở trên đã và đang ngày càng có ưu thế trên thị trường thế giới với những mức giá khá cao. Có thể giải thích nguyên nhân là do các mặt hàng đó trên thị trường thế giới không sản xuất đc. Trong khi đó lại là thế mạnh của Việt Nam. Nên có giá rất cao. Mang lại nhiều lợi nhuận. 3.2. Mẫu mã: Ngày nay, bao bì, mẫu mã sản phẩm đóng một vai trò quyết định trong sự lựa chọn của khách hàng. Nhưng lâu nay, các doanh nghiệp Việt Nam thường quá chú trọng đến quảng cáo và các phương thức tiếp thị khác mà quên đi yếu tố bao bì. Bao bì là công cụ để truyền tải thông tin và tính cách của một sản phẩm, nó được thể hiện thông qua màu sắc, kiểu dáng, hình ảnh và ngôn ngữ. “Trong hệ thống phân phối hiện đại, khi mà siêu thị và các cửa hàng tiện nghi đang dần thay cho những tiệm tạp hóa và chợ hiện nay, bao bì đóng một vai trò quan trọng đối với quyết định chọn lựa sản phẩm của người tiêu dùng trong hàng trăm loại hàng hóa cùng loại trên kệ trưng bày”, ông Triplett – một nhà kinh tế học nhấn mạnh. Lâu nay, không ít doanh nghiệp đã sai lầm khi đánh giá thấp vai trò của bao bì. Người tiêu dùng yêu thích một sản phẩm nào đó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng bao bì là yếu tố quan trọng và sống lâu nhất với sản phẩm. Thông thường, khi người tiêu dùng định mua một sản phẩm nào đó trong hàng trăm loại hàng hóa cùng nhãn hiệu được bán ở siêu thị, hay trung tâm thương 12
mại... Có lẽ, hình thức bên ngoài của sản phẩm là yếu tố đầu tiên nối kết giữa thương hiệu và người tiêu dùng. Vì thế, để sự kết nối này được bền vững, thì mẫu mã, bao bì phải đáp ứng được "tính cách riêng" của sản phẩm, phải truyền tải những "điều muốn nói" của doanh nghiệp gửi đến người tiêu dùng, từ đó mới tạo được sức mạnh của thương hiệu. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, gần đây nhiều doanh nghiệp sản xuất trong nước đã ý thức hơn về vai trò của mẫu mã, bao bì sản phẩm, nên đã đầu tư đáng kể cho việc này. Các chuyên gia cho rằng, với việc nhận thức đúng, đầu tư thỏa đáng vào việc thiết kế mẫu sản phẩm và bao bì, hy vọng sản phẩm do các doanh nghiệp trong nước sản xuất sẽ tìm được chỗ đứng trong người tiêu dùng không những ở thị trường trong nước mà cả thị trường nước ngoài. An Phước là một trong những cái tên tiên phong với nhiều mặt hàng như vest nam nữ, sơmi nam nữ, giày tây.... Một trong những sản phẩm nổi tiến g của An Phước được đông đảo người tiêu dùng lựa chọn là nhãn hàng Pierre Cardin - sản xuất theo hình thức nhượng quyền. Giá sản phẩm, dao động từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng/ sản phẩm nhưng vẫn được người tiêu dùng chấp nhận bởi mẫu mã và chất lượng không thua kém hàng nhập khẩu. May Việt Tiến cũng tiếp bước bằng việc liên tục cho ra mắt nhiều sản phẩm mới, chẳng hạn sơ mi nam Mattana, Sanciaro... cũng với giá lên tiền triệu/ sản phẩm. Nhiều công ty may trong nước cũng đang chuẩn bị cho ra đời các sản phẩm thời trang cao cấp. Rõ ràng thị trường đối với các sản phẩm thời trang cao cấp đang ngày càng rộng mở. Việc một số DN đi tiên phong phần nào thay đổi hình ảnh một "cường quốc dệt may" nhưng chỉ làm gia công rồi xuất khẩu, hàm lượng giá trị gia tăng trong một sản phẩm rất thấp hoặc... không có. Nó cũng cho thấy sự phản ứng linh hoạt và năng động của các DN dệt may trước xu hướng của thị trường. Đầu năm 2008, nhà sản xuất Biti's đã gây ngạc nhiên khi đưa ra thị trường nhiều sản phẩm da cao cấp với thương hiệu goSto. Nhiều sản phẩm, như túi xách 13
goSto có giá trị rất cao lên tới 8 triệu đồng,... Theo nhận định của nhiều người chất lượng và mẫu mã không thua sản phẩm cùng loại của các thương hiệu ngoại nhập nổi tiếng. Nhãn hiệu thời trang cao cấp gồm gi ày dép, ví này được khá đông người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ lựa chọn. Điểm đặc biệt là hầu hết những sản phẩm này đều tự tin ghi rõ nơi xuất xứ: Made in Vietnam. Một khía cạnh khác của sự phát triển của mẫu mã bao bì sản phẩm Việt là độ nhận diện thương hiệu đang ngày càng được hoàn thiện. Trung Nguyên là một thương hiệu mới của ngành giải khát Việt Nam. Tham gia thị trường vào thời điểm vào năm 2003,khi mà sản phẩm cà phê hòa tan Nescafé của Tập đoàn Nestlé chiếm 55,95% thị phần cà phê hòa tan tại thị trường Việt Nam Vinacafé chiếm vị trí thứ 2 với 38,45% thị phần Trong bối cảnh đó, với sản phẩm cà phê hoà tan của G7, Công ty cà phê Trung Nguyên công khai “phát động“ một cuộc chiến trực diện, quyết chiến với đối thủ chính là Nescafe của Nestle. “Cuộc chiến thương hiệu” này có ý nghĩa không chỉ với riêng G7 – Trung Nguyên mà đã để lại những kinh nghiệm và tinh thần quý giá cho “khát vọng thương hiệu Việt“. Kết quả, chỉ từ tháng 11/2003 đến tháng 1/2004 tức là sau khoảng 3 tháng đưa sản phẩm ra thị tr ường, G7 đã nhanh chóng chiếm 35% thị phần cà phê hòa tan tại Việt Nam, khiến ông lớn Nescafé lo lắng đến mức căng thẳng. H àng loạt chương trình khuyến mãi có giá trị cao được Nescafé đưa ra để "nhử" người tiêu dùng, như "Uống Nescafé trúng xe hơi Vitara",... rồi buổi phát cà phê miễn phí rầm rộ theo đúng kiểu trong nhà ngoài phố đâu đâu cũng có Nescafé miễn phí. Việc tung sản phẩm Nescafe Việt – một sản phẩm chỉ duy nhất có ở thị trường Việt Nam khiến chúng ta phải suy nghĩ - điều gì khiến một người khổng lồ mang công thức cà phê của họ đi rao giảng và áp đặt khắp nơi trên thế giới, lần đầu tiên 14
họ buộc phải tung ra sản phẩm cà phê mang thương hiệu địa phương tại Việt Nam khi thị phần của họ liên tục giảm sút. Những người quan sát đều thấy sau giai đoạn chạy đua khẳng định “chất Việt Nam”, gần đây, G7 và Nescafe đang giáp chiến xung quanh tính t ừ “mạnh”. Trung Nguyên: “Giúp suy nghĩ mạnh hơn”, Nescafe:”Ngon hơn, vị cà phê mạnh hơn”. Trung Nguyên: “Vị cà phê cực mạnh”, Nescafe: “Bạn đã đủ mạnh để thử chưa?”… Rõ ràng café Trung Nguyên – một sản phẩm thuần Việt tuy mới xuất hiện cũng đang có sức cạnh tranh mạnh mẽ với các thương hiệu ngoại Mới đây, toàn bộ sản phẩm mang nhãn hiệu Trung Nguyên và G7 sẽ xuất hiện trên thị trường với hệ thống bao bì mang dáng vẻ mới. Chiến dịch cải tiến mẫu mã bao bì sản phẩm cho thị trường nội địa và xây dựng hệ thống bao bì dành riêng cho thị trường quốc tế càng khẳng định hơn nữa đẳng cấp chuyên gia cà phê của Trung Nguyên. Bao bì mới mang 1 phong cách mới lạ và đọc đáo nhưng vẫn giữ vững những đặc trưng của café Trung Nguyên. Hình ảnh bao bì mới có biểu tượng hình mặt trời mọc trong buổi bình minh trên nền màu nâu truyền thống của cà phê, hoà lẫn với màu đất đỏ bazan của vùng núi đồi Tây Nguyên tạo nên sự liên tưởng rất gần gũi nhưng không kém phần sáng tạo của Trung Nguyên - đây cũng chính là thông điệp của cà phê Trung Nguyên muốn gửi đến khách hàng - bắt đầu một ngày mới, một sự khởi đầu mới đầy năng động và thành công bằng một ly cà phê truyền thống Trung Nguyên trong một không gian đầy chiều sâu nhiều cả m xúc. Trong thời gian này, café Trung Nguyên cũng tung ra 2 loại café mới là Legendee và Passiona. Cà phê Legendee và Passiona có hình ảnh trái ngược với hình ảnh biểu trưng mặt trời mọc là hình ảnh vầng trăng khuyết trong một góc phố đêm đầy tĩnh mịch và lãng mạn. 15
Lý giải cho sự trái ngược về 2 hình ảnh biểu trưng mặt trăng và mặt trời, Ông Đoàn Đình Hoàng Giám đốc tiếp thị kinh doanh nội địa của công ty cho biết Trung Nguyên muốn đi sâu vào những ước mơ, những mong đợi trong tâm hồn sâu kín của khách hàng, muốn cùng khách hàng chia sẻ những trăn trở, những thao thức và thăng hoa cùng những cảm xúc đầy sáng tạo của khách hàng. Biểu tượng mặt trăng cũng là một sự kết nối liên tục với hình ảnh mặt trời, một nhịp điệu cuộc sống không ngừng giữa ngày và đêm thể hiện mong muốn của Trung Nguyên luôn luôn đi cùng và chia sẻ cùng khách hàng. Mặt khác, đây là 2 loại sản phẩm dành cho nhóm đối tượng khách hàng rất khác biệt là những người sành uống cà phê với cà phê Legendee và khách hàng nữ là Passiona nên Trung Nguyên cũng muốn tạo sự khác biệt rõ ràng cho sản phẩm này. Ta có thể thấy, café Trung Nguyên là một doanh nghiệp điển hình về sự tự ý thức được tầm quan trọng của thương hiệu, slogan và bao bì. Biết chia ra các phân khúc thị trường và cung cấp những sản phẩm với mẫu mã phù hợp với từng phân khúc đó. Và đây cũng là một nguyên nhân giải thích cho sự thành công của café Trung Nguyên hiện nay Một ví dụ thứ hai cho việc doanh nghiệp Việt Nam ý thức được việc thay đổi mẫu mã bao bì là cần thiết trong chiến lược phát triển chất lượng sản phẩm và công ty Nutifood. Hội đồng quản trị của công ty đã có quyết định can đảm khi thay đổi cả bộ máy tổ chức của công ty và chấp thuận cho ban lãnh đạo thiết kế lại toàn bộ chiến lược và cấu trúc thương hiệu cho các dòng sản phẩm “Việc thay đổi trên nằm trong chiến lược phát triển mới của Nutifood, vì trong điều kiện thị trường cạnh tranh bình đẳng, sự thành bại phụ thuộc rất nhiều vào thực lực và tầm nhìn của mỗi doanh nghiệp để có thể khẳng định tên tuổi và duy trì lợi thế dài hạn trên thương trường”, ông Nguyễn Công Hải, Giám đốc Marketing của Nutifood nói. 16
Vì sao Nutifood bắt đầu chiến lược kinh doanh mới bằng việc xây dựng lại cấu trúc thương hiệu và hệ thống bao bì sản phẩm? Ông Hải cho biết, khi xem xét nền tảng chiến lược và triết lý kinh doanh, ban lãnh đạo công ty đã đặt ra câu hỏi cần làm gì để nhãn hiệu sản phẩm phát triển hơn. Nutifood có sản phẩm rất đa dạng, nhưng mức độ nhận biết của nhãn hiệu và tính đồng nhất trong thiết kế bao bì của các sản phẩm lại không tốt. Khi các sản phẩm của công ty được trưng bày trên quầy, kệ của điểm bán lẻ thì có vẻ các sản phẩm này không có “bà con” gì với nhau, nghĩa là người tiêu dùng không thấy có sợi dây liên hệ giữa chúng. “Vì thế, công ty quyết định phải có bước đột phá trong việc xây dựng lại tín hiệu về nhận biết nhãn hiệu cho sản phẩm một cách đồng nhất. Để làm được việc này, chúng tôi hiểu rằng mình nên có một công ty tầm cỡ quốc tế giúp tư vấn và thiết kế bao bì và đó là lý do Nutifood chấp nhận chi ra số tiền lớn để mời Cowan, nhà thiết kế thương hiệu hàng đầu của Úc”, ông Hải cho biết. Ông Blair Triplett, Giám đốc kinh doanh của Cowan ở khu vực châu Á, cho rằng vấn đề của thương hiệu là ở chỗ làm sao để bán được sản phẩm. Nếu việc thiết kế bao bì thực hiện tốt, nó sẽ truyền tải được thông điệp của doanh nghiệp về sản phẩm đến người tiêu dùng. Một thiết kế kiểu dáng và bao bì sản phẩm đạt yêu cầu phải bắt nguồn từ chiến lược thương hiệu, chiến lược sản phẩm cũng như chiến lược phát triển của công ty. Việc tìm hiểu thị trường, nhu cầu, mong đợi của khách hàng, cũng như các phương tiện mà thương hiệu hay sản phẩm có thể tiếp cận đến người sử dụng sẽ giúp nhà thiết kế tìm ra sự khác biệt trong sáng tạo, từ đó giúp chuyển tải những giá trị của doanh nghiệp. 3.3. Tính năng Độ bền của sản phẩ m: 17
Không thể phủ nhận một thực tế là đã từ lâu, trong nếp nghĩ, nếp sống của nhiều người tiêu dùng nước ta đã hình thành một quan niệm: Hàng nội không bằng hàng ngoại. Đây là hậu quả khi mà một thời gian dài trước đây, hàng hóa sản xuất trong nước đã từng có chất lượng kém, mẫu mã nghèo nàn, giá cả không hợp lý... Thế nhưng, hiện nay nhiều sản phẩm Việt Nam chất lượng cao như: sữa Vinamilk, dầu Tường An, bánh Kinh Đô, ắc quy Đồng Nai, áo Việt Tiến, vỏ ruột xe Casumina... đã dần được người tiêu dùng ưa chuộng và tín nhiệm. Hàng Việt Nam bây giờ đã cải thiện rất nhiều về chất lượng, độ bền. Cùng một sản phẩm, nhưng hàng Việt Nam có độ bền cao hơn so với hàng Trung Quốc, Thái Lan…như: phích nước, vỏ ruột xe, sản phẩm dệt may… Theo TGÐ Trần Quang Nghị, khách hàng trong nước sử dụng các sản phẩm dệt may của Phong Phú là do có sự tin tưởng vào chất lượng sản phẩm. Với sự tin tưởng này, công ty tiếp tục đưa ra thị trường các sản phẩm ngày càng đa dạng, chất lượng ổn định và giá cả cạnh tranh, kết hợp với các chính sách về phát triển sản xuất, giá cả hợp lý, đa dạng hóa mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm. Không chỉ chiếm được sự tin tưởng của người tiêu dùng trong nước, hàng hóa Việt Nam ngày càng chiếm được lòng của người nước ngoài vì có chất lượng cao. Karla khoe bộ bát đĩa sứ mua tại siêu thị từ năm 2005 mà lúc mua chị cứ tưởng là hàng nhập. Dùng một thời gian, mới biết đây là sản phẩm của Minh Long. “Mình không ngờ hàng Việt chất lượng tốt vậy. Giá cao, nhưng dùng hơn năm năm thì cũng đáng tiền”, chị nói. Dù chưa hài lòng về mẫu mã, cả Jon và Luis Antonio Torres II (Mỹ) đều đánh giá cao chất lượng hàng may sẵn của các thương hiệu An Phước, Việt Tiến, Nhà Bè, May 10. 18
Nhìn chung, trong tất cả hàng hoá từng dùng, những người nước ngoài này đều tự so sánh chất lượng và độ an toàn của hàng Việt cao hơn hàng Trung Quốc. Những người sống tại Việt Nam thời gian dài đều có nhận xét nhiều món hàng của Việt Nam đã cải thiện đáng kể so với trước đây. Jon cho hay: “Hồi đầu dùng bút Thiên Long và Bến Nghé, tôi thấy bút thường tắc đầu bấm, mực lúc ra lúc không. Bây giờ, bút của các hãng này cải thiện đáng kể, có thể nói là chất lượng cao”. Về chất lượng, tuổi thọ trung bình của bóng đèn Ðiện Quang gấp ba lần bóng đèn cùng loại của Trung Quốc. Những hàng hoá có sự cải thiện có thể kể đến là sữa, các loại bánh kẹo, sách vở, quần áo, giày dép… Sự phù hợp của sản phẩm: Khi mà thị trường có rất nhiều sản phẩm ngoại tràn lan và cạnh tranh, các doanh nghiệp trong nước đã đưa ra những sản phẩm phù hợp với thị hiếu cũng như yêu cầu của người tiêu dùng. Nhiều sản phẩm “Made in Viet Nam” vẫn đang được người tiêu dùng yêu mến và tín nhiệm. Nó cho thấy một điều, hàng Việt không thua kém hàng ngoại và chúng ta hoàn toàn có thể tự hào về điều đó. Trước tiên phải kể đến ngành dệt may, để nâng cao năng lực cạnh tranh bền vững, đáp ứng và thỏa mãn nhu cầu thị trường trong nước, mở rộng thị phần, thời gian qua,các doanh nghiệp dệt may tăng cường đầu tư đổi mới trang thiết bị công nghệ và nghiên cứu sản phẩm trong các lĩnh vực sợi, dệt, nhuộm và may mặc. Tất cả các dự án đã đưa vào khai thác và sử dụng đều cho thấy hiệu quả. Năng suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm không ngừng được nâng cao, số lượng các sản phẩm mới luôn tăng hằng năm. Ða dạng sản phẩm và có những sản phẩm khác biệt với các sản phẩm cùng loại trên thị trường để thu hút khách hàng là giải pháp mà các doanh nghiệp dệt may đang thực hiện để mở rộng thị trường trong nước. Với hơn 85 triệu dân, thị trường trong nước đầy tiềm năng nhưng cũng rất khắt khe, doanh nghiệp phải phân khúc thị trường để đưa ra các mặt hàng phù hợp nhu 19
cầu ngườì tiêu dùng, luôn lắng nghe, tiếp nhận ý kiến, không ngừng cải tiến, đổi mới sản phẩm và dịch vụ, nhằm thỏa mãn yêu cầu của người tiêu dùng trong nước. Một cuộc khảo sát mới đây về mức độ tín nhiệm của người tiêu dùng với các sản phẩm nước giải khát trong nước, kết quả cho thấy, đa số bình chọn cho Trà Xanh Không Độ, trà thảo mộc Dr Thanh của Tập đoàn Tân Hiệp Phát – những thức uống vốn rất thông dụng trong đời sống hàng ngày của người Việt. Trà thảo mộc Dr Thanh với nguồn gốc từ thiên nhiên hiện đang được nhiều người tín nhiệm không chỉ bởi đây là một loại nước giải khát phù hợp cho mùa hè, mà theo họ, sản phẩm này còn như một “người lính” bảo vệ sức khỏe. Trà thảo mộc đã “đánh” đúng tâm lý của người tiêu dùng khi chiết xuất từ 9 loại thảo mộc quý, đa số có thể trồng được ở Việt Nam và vốn gần gũi, thân thuộc như “người nhà”. Trên thực tế, có 4 yếu tố để Dr. Thanh được biết và nhớ đến, đó là chất lượng, sự khác biệt, hiệu quả marketing và hệ thống tổ chức phân phối. Bên cạnh đó, các sản phẩm Việt Nam đang được tiêu thụ mạnh vì chất lượng và giá cả phù hợp với khả năng tiêu dùng của đa số người dân địa phương. Ông Võ Duy Hồng, trưởng bộ phận xây dựng thương hiệu của Casumina cho biết: “Sản phẩm lốp ô tô và lốp xe máy, hàng Việt Nam đang bán mạnh hơn cả hàng Thái Lan, Nhật và Trung Quốc. Bởi nếu cùng mức chất lượng, hàng của họ giá cao hơn, còn nếu cùng mức giá, hàng của họ kém hơn”. Không chỉ chú ý phát triển trong n ước, các doanh ngiệp Việt Nam còn từng bước xâm nhập thị trường nước ngoài với những sản phẩm phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Trong đó phải kể đến các sản phẩm thủ công mỹ nghệ đã thực sự là một niềm tự hào văn hoá của người Việt Nam. Hiện có hàng ngàn loại thủ công mỹ nghệ truyền thống như gốm sứ, sản phẩm tre, nứa, đồ sơn mài, khảm ... Một số đáng kể đã được công nhận và phổ biến ở trường quốc tế. 20