Tìm hiểu sự ra đời của cơ sở xủ lý ảnh phần 4

Chia sẻ: Sdfasfs Sdfsdfad | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

55
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mắt. Hệ thống thị giác người là bộ phận phức tạp nhất hiện hữu. Hệ thống thị giác cho phép chúng ta tổ chức và hiểu biết nhiều phần tử phức tạp trong môi trường quanh ta. Hầu như với tất cả động vật, thị giác là phương tiện để duy trì sự sống còn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tìm hiểu sự ra đời của cơ sở xủ lý ảnh phần 4

nh hång ngo¹i cã thÓ ®¹t ®îc theo c¸ch t¬ng tù theo c«ng thøc (1.7), chØ cÇn thay ®æi mét c¸ch ®¬n gi¶n c¸c ®Æc tÝnh phæ cña c¶m biÕn ®îc sö dông. 2.1. M¾t. HÖ thèng thÞ gi¸c ngêi lµ bé phËn phøc t¹p nhÊt hiÖn h÷u. HÖ thèng thÞ gi¸c cho phÐp chóng ta tæ chøc vµ hiÓu biÕt nhiÒu phÇn tö phøc t¹p trong m«i trêng quanh ta. HÇu nh víi tÊt c¶ ®éng vËt, thÞ gi¸c lµ ph¬ng tiÖn ®Ó duy tr× sù sèng cßn. Víi loµi ngêi thÞ gi¸c kh«ng chØ lµ trî gióp sù sèng cßn mµ cßn lµ mét c«ng cô cña t duy vµ ph¬ng tiÖn ®Ó lµm cho cuéc sèng phong phó h¬n. HÖ thèng thÞ gi¸c bao gåm m¾t biÕn ®æi ¸nh s¸ng thµnh tÝn hiÖu thÇn kinh, vµ c¸c bé phËn h÷u quan cña n·o xö lý c¸c tÝn hiÖu thÇn kinh ®Ó lÊy ra th«ng tin cÇn thiÕt. M¾t, khëi ®Çu hÖ thèng thÞ gi¸c, lµ mét h×nh cÇu víi ®êng kÝnh kho¶ng 2 cm. VÒ mÆt chøc n¨ng mµ nãi , th× m¾t lµ thiÕt bÞ thu gom vµ héi tô ¸nh s¸ng l ªn mÆt sau cña nã. H×nh c¾t ngang cña m¾t ®îc b iÓu diÔn trong h×nh 1.10. T¹i phÝa tríc cña m¾t tr«ng ra thÕ giíi bªn ngoµi, lµ gi¸c m¹c cøng (cornea), mét mµng máng dai vµ trong suèt. Chøc n¨ng chÝnh cña gi¸c m¹c lµ ®Ó khóc x¹ ¸nh s¸ng . V× cã h×nh trßn, nã ho¹t ®éng nh thÊu kÝnh héi tô cña camera. Nã chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ gÇn 2/3 tæng ¸nh s¸ng khóc x¹ cÇn thiÕt cho viÖc héi tô chÝnh x¸c. Mµng cøng DÞch thuû tinh Thuû tinh thÓ ThÓ dÞch níc tr¹ch H×nh 1.10 . H×nh c¾t ngang cña m¾t ngêi. PhÝa sau gi¸c m¹c cã mét thÓ dÞch níc (aqueous humour) lµ mét dung dÞch trong veo, dÔ lu ®éng. Qua gi¸c m ¹c vµ thÓ dÞch níc cã thÓ tr«ng thÊy trßng ®en 16
(iris), -- cßn gäi lµ mèng m¾t. B»ng viÖc thay ®æi kÝch cì ®ång tö (con ng¬i), -- mét lç trßn nhá ë gi÷a trßng ®en, trßng ®en ®iÒu khiÓn lîng ¸nh s¸ng vµo m¾t . §êng kÝnh ®ång tö kho¶ng tõ 1,5 mm ®Õn 8 mm, khi tiÕp xóc víi ¸nh s¸ng cµng chãi th× ®êng kÝnh ®ång tö cµng thu nhá . Mµu cña mèng m¾t qui ®Þnh mµu cña m¾t. Khi chóng ta nãi r»ng mét ngêi cã m¾t xanh, th× nghÜa lµ mèng m¾t mµu xanh. Mµu mèng m¾t t¹o nªn sù hÊp dÉn cña m¾t, kh«ng cã ý nghÜa g× vÒ c høc n¨ng thÞ gi¸c. PhÝa sau mèng m¾t lµ thuû tinh thÓ, gåm nhiÒu sîi trong suèt ®îc bao bäc trong mµng máng ®µn håi trong suèt, cã kÝch thíc vµ h×nh d¹ng nh mét h¹t ®Ëu nhá. Thuû tinh thÓ ph¸t triÓn trong suèt thêi gian sèng cña con ngêi. Do vËy thñy tinh thÓ cña mét ngêi 80 tuæi réng h¬n 50% cña ngêi 20 tuæi. Nh mét cñ hµnh, c¸c tÕ bµo thuéc líp giµ nhÊt n»m ë trung t©m, vµ c¸c tÕ bµo thuéc líp trÎ h¬n n»m xa trung t©m. Thuû tinh thÓ cã h ×nh d¹ng hai mÆt låi vµ chiÕt suÊt 1,4 cao h¬n tÊt c¶ c¸c phÇn kh¸c cña m¾t mµ ¸nh s¸ng ®i qua. Tuy nhiªn thuû tinh thÓ ®îc bao bäc bëi m«i trêng cã chiÕt suÊt gÇn kÒ chiÕt suÊt cña nã. V× lý do nµy sù khóc x¹ ¸nh s¸ng t¹i thuû tinh thÓ cã gãc khóc x¹ nhá h¬n nhiÒu so víi t¹i gi¸c m¹c. Gi¸c m¹c cã chiÕt suÊt khóc x¹ 1,38 nhng nã tiÕp xóc víi kh«ng khÝ cã chiÕt suÊt b»ng 1. Chøc n¨ng chÝnh cña thuû tinh thèng víi thÊu kÝnh cè ®Þnh vµ kho¶ng c¸ch cè ®Þnh gi÷a thÊu kÝnh vµ mµn ¶nh, cã thÓ gÇn sÏ héi tô phÝa sau mµn ¶nh. §Ó cã thÓ héi tô vËt ë gÇn t¹i mét thêi ®iÓm vµ vËt ë xa t¹i vµi thêi ®iÓm kh¸c, camera thay ®æi kho¶ng c¸ch gi÷a thÊu kÝnh (cè ®Þnh) vµ mµn ¶nh. §ã lµ trêng hîp m¾t cña nhiÒu lo¹i c¸. Trong trêng hîp m¾t ngêi, h×nh d¹ng thuû tinh thÓ, chø kh«ng ph¶i lµ kho¶ng c¸ch gi÷a thuû tinh thÓ vµ mµn ¶nh, ®îc thay ®æi. Qu¸ tr×nh thay ®æi h×nh d¹ng ®Ó nh×n ®îc c¶ gÇn vµ xa gäi lµ sù ®iÒu tiÕt cñ a m¾t. Thay ®æi h×nh d¹ng lµ ®Æc tÝnh quan träng nhÊt cña thuû tinh thÓ. Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t x¶y ra gÇn nh ngay lËp tøc vµ ®îc ®iÒu khiÓn bëi mi m¾t, mét nhãm c¬ bao quanh thuû tinh thÓ. PhÝa sau thuû tinh thÓ lµ thuû tinh dÞch, lµ mét chÊt trong suèt nh th¹ch. Nã råi th× ¸nh s¸ng cø gi÷ nguyªn lé tr×nh. Thuû tinh dÞch chøa trong toµn bé kh«ng gian g nh÷ng chøc n¨ng cña nã lµ ®Ó gi÷ nguyªn h×nh d¹ng m¾t. 17
§©y lµ mµn h×nh, n¬i ¸nh s¸ng vµo ®îc héi tô vµ c¸c tÕ bµo tiÕp nhËn quang chuyÓn ¸nh s¸ng thµnh tÝn hiÖu thÇn kinh. TÊt c¶ c¸c bé phËn cña m¾t mµ chóng ta nãi ®Õn ®Òu ®Çu thÕ kû 17 ngêi ta míi biÕt. Ngay c¶ thêi Hy L¹p cæ ®¹i ®· biÕt cÊu tróc cña m¾t mét c¸ch chÝnh x¸c vµ ®· tiÕn hµnh phÉu thuËt m¾t kh¸ tinh vi còng chØ lËp luËn r»ng cã nh÷ng tia t¬ng tù ¸nh s¸ng (light -like) ph¸t ra tõ m¾t ®Ëp vµo vËt vµ lµm nã cã thÓ thÊy ®îc. Cuèi cïng sù thËt xuÊt hiÖ n, n¨m 1625 Scheiner chøng minh ®îc r»ng ¸nh s¸ng th©m nhËp vµo m¾t vµ sù nh×n b¾t nguån tõ ¸nh s¸ng th©m nhËp vµo m¾t. T¸ch vµ l¹i rÊt nhá cña nh÷ng vËt tríc nh·n cÇu. h×nh nãn vµ h×nh que. H×nh nãn, víi sè lîng kho¶ng 7 triÖu, kÐm nhËy s¸ng h¬n h×nh que vµ chñ yÕu lµ ®Ó nh×n ban ngµy. Chóng còng cã tr¸ch nhiÖm c¶m nhËn mµu s¾c. Cã ba lo¹i h× nh nãn theo thø tù nhËy nhÊt víi ¸nh s¸ng ®á, lôc vµ lam. §©y lµ c¬ së sinh lý häc ®Þnh tÝnh cña viÖc biÓu diÔn ¶nh mµu víi ba ¶nh ®¬n s¾c ®á, lôc vµ lam. H×nh que, sè lîng kho¶ng 120 triÖu, nhËy s¸ng h¬n h×nh nãn vµ vÒ c¬ b¶n ®Ó nh×n ban ®ªm. V× h×nh nãn chÞu tr¸ch nhiÖm cho ¶nh mµu kh«ng ph¶n øng khi ¸nh s¸ng tï mï, nªn chóng ta kh«ng thÓ thÊy mµu trong bãng tèi. chóng kh«ng ®Òu. Sù ph©n bè cña tÕ bµo h×nh que vµ h×nh nãn trong v biÓu diÔn trong h×nh 1.11. Ngay phÝa sau ®iÓm chÝnh gi÷a con ng¬i cã mét chç tròng ®ã tËp trung ®a sè tÕ bµo h×nh nãn vµ hoµn toµn kh«ng cã tÕ bµo h×nh que. s¸ng tr¾ng. Khi ta nh×n th¼ng vµo mét vËt phÝa tríc, vËt ®îc héi tô trong ®iÓm vµng (fovea). V× ®iÓm vµng (fovea) rÊt nhá, ta thêng xuyªn di chuyÓn sù chó ý tõ vïng nµy sang vïng kh¸c, khi xem xÐt mét vïng réng h¬n. TÕ bµo h×nh que, ho¹t ®éng tèt nhÊt khi trêi tèi, ®îc tËp trung ë vïng xa ®iÓm vµng (fovea). V× kh«ng cã tÕ bµo h×nh que trong ®iÓm vµng (fovea), nªn mét vËt héi tô trong ®iÓm vµng (fovea) kh«ng thÓ thÊy ®îc trong bãng tèi. Do ®ã ban ®ªm ®Ó thÊy mét vËt, vµo ta ph¶i nh×n h¬i nghiªng. 18
nãn nãn Mòi Gãc nh×n, ®é Th¸i d¬ng trong H×nh 1.11 : Sù ph©n bè tÕ bµo h×nh que (®êng chÊm chÊm ) vµ h×nh non (®êng liÒn nÐt ) bµo c¶m nhËn ¸nh s¸ng, ®¸ng lý ra chóng ph¶i n»m kÒ thuû tinh dÞch, nhng chóng l¹i h¹n ®i qua c¸c sîi thÇn kinh ®Ó tíi tÕ bµo h×nh nãn, h×nh que. §iÒu nµy ®îc m« t¶ trong h×nh 1.12. ThËt kh«ng hiÓu t¹i sao thiªn nhiªn l¹i chän c¸ch lµm nh vËy, nhng trong thùc tÕ c¸ch s¾p ®Æt nµy vÉn ho¹t ®éng tèt. Nhng Ýt ra th× ta còng thÊy lµ ë ®iÓm ph¬i ra tríc ¸nh s¸ng. ¸nh s¸ng D©y thÇn kinh thÞ gi¸c TÕ bµo Ganglian TÕ bµo lìng cùc TÕ bµo h×nh que TÕ bµo h×nh nãn C¸c tÕ bµo Pigment H×nh 1.12 tíi ®îc c¸c tÕ bµ o c¶m nhËn ¸nh s¸ng . 19
V× c¸ch s¾p xÕp ®Æc biÖt nµy, c¸c d©y thÇn kinh ¸nh s¸ng ph¶i xuyªn qua c¸c líp tÕ bµo c¶m nhËn ¸nh s¸ng trªn ®êng tíi n·o. Thay v× vît qua c¸c líp tÕ bµo c¶m nhËn ¸nh s¸ng trong vïng nµy, chóng ta kh«ng thÓ nh×n thÊy ¸nh s¸ng héi tô trªn ®iÓm mï. Khi ¸nh s¸ng ®Ëp tíi tÕ bµo h×nh nãn vµ h×nh que, mét ph¶n øng ®iÖn ho¸ phøc t¹p x¶y ra, vµ ¸nh s¸ng ®îc chuyÓn thµnh c¸c xung thÇn kinh, truyÒn ®Õn n·o th«ng qua d©y th Çn kinh thÞ gi¸c. Cã kho¶ng 130 triÖu tÕ bµo c¶m nhËn ¸nh s¸ng (h×nh nãn vµ h×nh que), nhng chØ cã kho¶ng 1 triÖu gi©y thÇn kinh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ trung b×nh cø mét d©y thÇn kinh phôc vô h¬n 100 tÕ bµo c¶m nhËn ¸nh s¸ng. Trong thùc tÕ kh«ng ph¶i lµ ch ia ®Òu nh vËy. Víi mét sè tÕ bµo h×nh nãn trong ®iÓm vµng (fovea) mçi d©y thÇn kinh phôc vô cho mét tÕ bµo, lµm t¨ng tÝnh nhËy s¸ng trong vïng nµy. Tuy nhiªn, c¸c tÕ bµo h×nh que l¹i ®îc chia ®Òu cho c¸c d©y thÇn kinh. §©y lµ lý do t¹i sao tÝnh nhËy s¸ng (visual acuity) vµo ban ®ªm kh«ng tèt b»ng ban ngµy, tuy cã nhiÒu tÕ bµo h×nh que h¬n h×nh nãn. Chç c¸c d©y thÇn kinh thÞ gi¸c giao nhau VËt cong gËp nh ®Çu gèi Bøc x¹ thÞ gi¸c Bã d©y thÇn kinh thÞ gi¸c H×nh 1.13 20