TỔ CHỨC BIÊN SOẠN TÀI LIỆU DẠY - HỌC LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG AN GIANG

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

199
lượt xem 34
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tải liệu tham khảo về sáng kiến kinh nghiệm dạy học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TỔ CHỨC BIÊN SOẠN TÀI LIỆU DẠY - HỌC LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG AN GIANG

PHAN VAÊN KIEÁN (Sôû Giaùo duïc - Ñaøo taïo) Giaûi B I- ÑAËT VAÁN ÑEÀ: Trong nhaän thöùc lòch söû, cuõng nhö bieân soaïn lòch söû cuûa nhaân daân ta töø tröôùc ñeán nay, nhöõng tri thöùc veà lòch söû ñòa phöông chieám moät vò trí quan troïng. Töø tö duy lòch söû cuûa ngöôøi xa xöa maø chuùng ta ruùt ra ñöôïc nhöõng hieåu bieát veà coäi nguoàn daân toäc, toå tieân, ñaát nöôùc. Khi neàn söû hoïc nöôùc ta ra ñôøi, keå töø tröôùc theá kyû XIII, beân caïnh caùc chính söû do Quoác söû vieän, Quoác söû quaùn bieân soaïn xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu caùc “ñòa chí”. Caùc ñòa chí aáy daønh moät phaàn khoâng nhoû cho lòch söû moät ñòa phöông. Döôùi thôøi Phaùp thuoäc, lòch söû daân toäc bò coi nheï, thöïc daân Phaùp ñem lòch söû “maãu quoác” ñeå daïy cho hoïc sinh, laøm cho hoïc sinh queân toå tieân Laïc Hoàng, maø chæ bieát toå tieân laø ngöôøi “Ganleis”, queân caû teân nöôùc Ñaïi Coà Vieät, Ñaïi Vieät thaân thöông maø chæ hoïc thuoäc loøng “Toå quoác ta laø xöù Gaule”, töùc nhieân lòch söû moät ñòa phöông (laøng, huyeän, phuû, tænh) cuõng bò xoùa môø trong söï hieåu bieát vaø tình caûm cuûa hoïc sinh. Tuy nhieân, nhöõng ngöôøi yeâu nöôùc khoâng chæ söû duïng lòch söû daân toäc maø caû lòch söû ñòa phöông laøm phöông tieän, coâng cuï, muïc ñích ñeå giaùo duïc tinh thaàn, yù thöùc daân toäc, ñaáu tranh cho ñoäc laäp, töï do cho daân toäc, queâ höông, choáng laïi aâm möu cuûa keû thuø laøm cho nhaân daân ta queân laõng Toå quoác, coäi nguoàn. Lòch söû ñòa phöông coù yù nghóa ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi vieäc hoïc taäp vaø nghieân cöùu lòch söû daân toäc. Chính vì vaäy, töø sau Caùch maïng thaùng Taùm naêm 1945, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta raát chuù troïng ñeán nhöõng tieát lòch söû ñòa phöông. Töø caûi caùch giaùo duïc laàn thöù nhaát (naêm 1950) cho ñeán ñoåi môùi chöông trình giaùo duïc phoå thoâng baäc trung hoïc vaøo naêm 2002, vieäc daïy - hoïc lòch söû ñòa phöông ôû tröôøng phoå thoâng ñaõ ñi vaøo neà neáp vaø coù heä thoáng. Haàu nhö caùc tænh, thaønh phoá ñeàu bieân soaïn ñöôïc taøi lieäu lòch söû ñòa phöông ñeå giaûng daïy vaø nhieàu tænh ñaõ in thaønh saùch döôùi daïng saùch giaùo khoa. Tuy vaäy vaãn coøn nhieàu thieáu soùt, yeáu keùm toàn, ñoïng trong vieäc bieân soaïn, giaûng daïy lòch söû ñòa phöông. Ñoù laø khoâng ít caùn boä quaûn lí ngaønh giaùo duïc, giaùo vieân chöa nhaän thöùc vaø coi nheï lòch söû ñòa phöông. ÔÛ moät soá tröôøng, caùc tieát giaûng daïy lòch söû ñòa phöông chöa ñöôïc thöïc hieän nghieâm tuùc, thaäm chí coøn boû troáng. Vieäc daïy hoïc caùc tieát lòch söû ñòa phöông coøn giôùi haïn ôû vieäc sao cheùp caùc taøi lieäu cuûa lòch söû ñòa phöông, thöôøng laø lòch söû Ñaûng boä ñeå keå chuyeän cho hoïc sinh. 5
Nhöõng naêm gaàn ñaây, vieäc bieân soaïn, giaûng daïy vaø hoïc taäp lòch söû ñòa phöông ñöôïc ñaåy maïnh ñaõ goùp phaàn khoâng nhoû vaøo vieäc hieåu bieát ñaày ñuû, toaøn dieän, saâu saéc lòch söû daân toäc, cuõng nhö vieäc boài döôõng giaùo duïc truyeàn thoáng queâ höông, ñaát nöôùc. Trong chöông trình giaûng daïy moân Lòch söû, ngaønh giaùo duïc vaø ñaøo taïo ñeàu daønh moät soá tieát ôû töøng khoái lôùp ñeå giaûng daïy lòch söû ñòa phöông cuûa moãi tænh, thaønh. Noäi dung giaûng daïy laø do ñòa phöông bieân soaïn vaø toå chöùc thöïc hieän. Baét ñaàu naêm hoïc 2002 - 2003, khi tieán haønh ñoåi môùi chöông trình giaùo duïc phoå thoâng, ñeå ñoàng boä veà noäi dung vaø phöông phaùp daïy hoïc theo tinh thaàn thay saùch giaùo khoa môùi, caùc tænh, thaønh trong caû nöôùc ñeàu tieán haønh toå chöùc bieân soaïn laïi phaàn giaûng daïy lòch söû ñòa phöông cuûa tænh, thaønh mình. Rieâng tænh An Giang chöa coù coâng trình nghieân cöùu naøo trong vieäc bieân soaïn laïi chöông trình vaø noäi dung giaûng daïy phaàn lòch söû ñòa phöông An Giang theo tinh thaàn ñoåi môùi saùch giaùo khoa phoå thoâng hieän nay cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo. Chính vì vaäy, vieäc toå chöùc bieân soaïn chöông trình vaø noäi dung lòch söû ñòa phöông An Giang giaûng daïy cho caùc tröôøng phoå thoâng laø raát caàn thieát. Maët khaùc, vieäc bieân soaïn taøi lieäu naøy coøn goùp phaàn giaùo duïc theá heä treû loøng yeâu queâ höông, con ngöôøi An Giang caàn cuø vaø saùng taïo trong lao ñoäng saûn xuaát, anh duõng, kieân cöôøng trong choáng giaëc ngoaïi xaâm; töø ñoù coù thaùi ñoä vaø traùch nhieäm trong vieäc goùp phaàn xaây döïng queâ höông An Giang giaøu ñeïp vaø phaùt trieån nhanh veà moïi maët treân con ñöôøng coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù hieän nay. II- NOÄI DUNG, BIEÄN PHAÙP GIAÛI QUYEÁT: 1. Thöïc traïng daïy - hoïc Lòch söû ñòa phöông An Giang ôû tröôøng phoå thoâng: Theo phaân phoái chöông trình hieän haønh cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo quy ñònh, thôøi löôïng giaûng daïy lòch söû ñòa phöông ôû baäc Trung hoïc nhö sau : - Lôùp 6 : 1 tieát, tieát 35 trong phaân phoái chöông trình. - Lôùp 7 : 3 tieát, tieát 68, 69, 70 trong phaân phoái chöông trình. - Lôùp 8 : 1 tieát, tieát 52 trong phaân phoái chöông trình. - Lôùp 9 : 2 tieát, tieát 51, 52 trong phaân phoái chöông trình. - Lôùp 10 : 1 tieát, tieát 52 trong phaân phoái chöông trình. - Lôùp 11 : 1 tieát, tieát 70 trong phaân phoái chöông trình. - Lôùp 12 : 2 tieát, tieát 51, 52 trong phaân phoái chöông trình. Thöïc hieän qui ñònh cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo, ñeå toå chöùc giaûng daïy ñöôïc phaàn lòch söû ñòa phöông An Giang trong caùc tröôøng phoå thoâng, naêm 1990, Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû Sôû Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo An Giang ñaõ toå chöùc bieân soaïn taøi lieäu giaûng daïy döôùi daïng baøi ñoïc theâm. Noäi dung nhö sau : - Vaên hoaù OÙc Eo. 6
- Chuøa Gioàng Thaønh. - Ñeàn thôø Quaûn cô Traàn Vaên Thaønh - Ngoâi nhaø löu nieäm thôøi nieân thieáu cuûa Chuû tòch Toân Ñöùc Thaéng. - Ñoài Töùc Duïp. - Chuøa Baø Leâ - Coät daây theùp. - Khôûi nghóa Baûy Thöa. - An Giang trong Caùch maïng thaùng Taùm 1945. - Phong traøo choáng Phaùp xaâm löôïc cuûa nhaân daân An Giang 1867 - 1918. - An Giang trong khaùng chieán choáng Phaùp 1945 - 1954. Döïa vaøo taøi lieäu naøy, Sôû Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo quy ñònh tieát daïy lòch söû ñòa phöông An Giang ôû caùc tröôøng phoå thoâng trong thôøi gian qua nhö sau : Lôùp 6 : Tieát 35. Giôùi thieäu Vaên hoùa OÙc Eo. Lôùp 7 : - Tieát 68. Giôùi thieäu chuøa Gioàng Thaønh. - Tieát 69. Ngoâi nhaø löu nieäm thôøi nieân thieáu cuûa Chuû tòch Toân Ñöùc Thaéng. - Tieát 70. Ñoài Töùc Duïp. Lôùp 8 : Tieát 52. Giôùi thieäu cuoäc khôûi nghóa Baûy Thöa. Lôùp 9 : - Tieát 51. Giôùi thieäu Coät daây theùp. - Tieát 52. An Giang trong Caùch maïng thaùng Taùm 1945. Lôùp 11 : Tieát 33. Phong traøo choáng thöïc daân Phaùp xaâm löôïc cuûa nhaân daân An Giang 1867 – 1918. Lôùp 10 : Chöa boá trí ñöôïc noäi dung tieát daïy. Lôùp 12 : Chöa boá trí ñöôïc noäi dung tieát daïy. Nhö vaäy, taøi lieäu giaûng daïy lòch söû ñòa phöông An Giang cho nhöõng noäi dung vöøa neâu treân ñaõ ñöôïc bieân soaïn töø laâu, rôøi raïc, chöa ñaûm baûo tính heä thoáng vaø logic lòch söû, khoâng coøn phuø hôïp vôùi muïc tieâu vaø phaân phoái chöông trình boä moân Lòch söû baäc Trung hoïc hieän haønh, thieáu caäp nhaät thoâng tin vaø hình aûnh, ñaëc bieät laø khoâng ñaûm baûo ñöôïc noäi dung vaø phöông phaùp giaûng daïy theo chöông trình ñoåi môùi saùch giaùo khoa hieän nay. Chính vì vaäy, vieäc toå chöùc bieân soaïn chöông trình vaø noäi dung lòch söû ñòa phöông An Giang daïy - hoïc ôû caùc tröôøng phoå thoâng laø raát caàn thieát. Maët khaùc, theo Phaân phoái hieän haønh cuûa Boä qui ñònh: Vieäc boá trí noäi dung giaûng daïy caùc tieát ôû caùc lôùp hoïc phaûi ñaûm baûo theo nguyeân taéc töông öùng vôùi töøng giai ñoaïn lòch söû daân toäc ôû töøng khoái lôùp nhö lôùp 6 : hoïc sinh hoïc lòch söû Vieät Nam töø 7
nguoàn goác ñeán naêm 938, phaàn lòch söû ñòa phöông coù 1 tieát, trong giai ñoaïn naøy ôû ñòa phöông coù söï kieän naøo noåi baät thì toå chöùc cho hoïc sinh hoïc taäp ñeå hieåu bieát theâm lòch söû ñòa phöông mình. Töông töï töø lôùp 7 cho ñeán lôùp 12 ñeàu cuõng phaûi nhö theá. Nhö vaäy, vieäc toå chöùc giaûng daïy caùc noäi dung treân khoâng phuø hôïp vôùi chuû tröôøng cuûa Boä qui ñònh. 2. Bieän phaùp vaø toå chöùc tieán haønh: 2.1. Xaây döïng ñeà cöông a/. Xaùc ñònh muïc ñích, yeâu caàu vaø yù nghóa cuûa vieäc bieân soaïn taøi lieäu daïy - hoïc lòch söû ñòa phöông Tröôùc khi baét tay vaøo bieân soaïn taøi lieäu lòch söû ñòa phöông, nhöõng ngöôøi bieân soaïn caàn xaùc ñònh muïc ñích, yeâu caàu vaø yù nghóa cuûa cuoán lòch söû ñòa phöông. Ñieàu naøy coù yù nghóa ñònh höôùng cho noäi dung vaø phöông phaùp trong giaûng daïy. Vieát cuoán lòch söû ñòa phöông döôùi daïng thoâng söû, töùc laø vieát toaøn boä tieán trình lòch söû veà caùc maët cuûa lòch söû ñòa phöông, moät giai ñoaïn lòch söû cuûa ñòa phöông nhö lòch söû ñòa phöông thôøi coå trung ñaïi, lòch söû khaùng chieán choáng Phaùp (1946 - 1954), lòch söû cuoäc khaùng chieán choáng Mó cöùu nöôùc (1954 - 1975),… hay lòch söû ñòa phöông döôùi daïng chuyeân ñeà (kinh teá, vaên hoùa, giaùo duïc ñòa phöông…). Vieát ñeå phuïc vuï ñoái töôïng naøo. Böôùc naøy coù yù nghóa ñònh höôùng ñuùng ñaén, cuï theå cho vieäc bieân soaïn taøi lieäu lòch söû ñòa phöông. Khi bieân soaïn theo loái thoâng söû, caàn traùnh khuynh höôùng bieân soaïn theo loái bieân nieân, lieät keâ caùc söï kieän lòch söû. Phaûi ñaûm baûo tính tö töôûng cuûa taøi lieäu bieân soaïn. Phaûi chuù yù nhaán maïnh maët chuû yeáu, noåi baät trong töøng thôøi kì, nhöõng ñaëc ñieåm, thaønh töïu cuûa ñòa phöông, chuù troïng vai troø, ñoùng goùp cuûa quaàn chuùng nhaân daân ñòa phöông. Ñoàng thôøi, cuõng phaûi chuù yù ñeán vieäc neâu teân vaø coâng lao cuûa moät soá caù nhaân ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ñòa phöông. Vieäc neâu teân vaø coâng lao cuûa moät nhaân vaät ôû moät ñòa phöông vaøo taøi lieäu giaûng daïy nhaát thieát phaûi ñöôïc taäp theå laõnh ñaïo ñòa phöông nhaát trí. Traùnh neâu traøn lan, laøm aûnh höôûng ñeán taùc duïng giaùo duïc cuûa cuoán lòch söû ñòa phöông. Ngöôøi bieân soaïn phaûi heát söùc traùnh thieân vò, chuû quan, ñeà cao caù nhaân moät caùch tuøy tieän. Khi soaïn moät baøi giaûng lòch söû ñòa phöông vöøa phaûi chuù yù trình baøy ñaày ñuû caùc giai ñoaïn phaùt trieån lòch söû ñòa phöông ñoù treân taát caû caùc maët kinh teá, chính trò, vaên hoùa, xaõ hoäi,… vöøa phaûi laøm roõ ñöôïc moái quan heä giöõa ñòa phöông vôùi lòch söû caû nöôùc, vuøng vaø caû tænh. Töø ñoù, hoïc sinh môùi thaáy ñöôïc nhöõng quy luaät chung cuûa quaù trình phaùt trieån lòch söû cuûa daân toäc vaø nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa lòch söû ñòa phöông mình, thaáy ñöôïc lòch söû cuûa queâ höông gaén boù vaø ñoùng goùp tích cöïc vaøo lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc cuûa daân toäc, töø ñoù caøng töï haøo veà truyeàn thoáng cuûa queâ höông vaø hieåu saâu saéc theâm lòch söû daân toäc. 8
b/. Xaùc ñònh phaïm vi bieân soaïn Khi bieân soaïn moät cuoán lòch söû ñòa phöông, chuùng ta thöôøng luùng tuùng khi xaùc ñònh vò trí, khoâng gian cuûa moät ñòa phöông maø ta nghieân cöùu. Vì trong thöïc teá, ñòa danh vaø phaïm vi ñòa giôùi cuûa nhieàu ñòa phöông thöôøng coù söï thay ñoåi qua caùc thôøi kì lòch söû (veà teân goïi, ñòa giôùi haønh chính). Do ñoù, khi bieân soaïn lòch söû ñòa phöông caàn phaûi ghi ñuùng ñòa danh cuûa ñòa phöông trong töøng thôøi ñieåm lòch söû cuï theå. Veà phaïm vi khoâng gian (ñòa giôùi, ñòa baøn) cuûa ñòa phöông thöôøng laø xaùc ñònh khoâng gian cuûa ñòa phöông theo ñôn vò haønh chính ôû moãi thôøi kì (do quaù trình taùch, nhaäp caùc ñôn vò haønh chính taïo neân). ÔÛ An Giang, veà khoâng gian, ñòa giôùi haønh chính An Giang trong quaù khöù roäng, heïp tuyø theo töøng giai ñoaïn lòch söû. Taøi lieäu bieân soaïn chæ nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà lòch söû thuoäc phaïm vi khoâng gian ñòa giôùi tænh An Giang ngaøy nay. Khi giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu, caùc taùc giaû coù tính ñeán söï thay ñoåi veà ñòa giôùi haønh chính qua caùc thôøi kì lòch söû. Veà thôøi gian, taøi lieäu bieân soaïn giôùi haïn töø khi coù cö daân sinh soáng treân vuøng ñaát An Giang ñeán naêm 2000. Cuï theå, vaøo theá kæ I, Vöông quoác Phuø Nam ñöôïc thaønh laäp treân vuøng ñaát An Giang ngaøy nay; vaø ñeán naêm 2000, laø naêm keát thuùc theá kæ XX, böôùc sang kæ nguyeân môùi, cuõng laø naêm tænh An Giang ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu quan troïng treân taát caû caùc lónh vöïc chính trò, kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi sau hôn 10 naêm tieán haønh coâng cuoäc ñoåi môùi. c/. Xaùc ñònh phöông phaùp bieân soaïn Söû duïng toång hôïp caùc phöông phaùp nghieân cöùu khoa hoïc giaùo duïc. * Phöông phaùp nghieân cöùu tö lieäu: - Söu taàm, nghieân cöùu caùc loaïi tö lieäu coù lieân quan veà lòch söû vuøng ñaát An Giang töø theá kæ I cho ñeán naêm 2000. Töø ñoù, tieán haønh toång hôïp, so saùnh, ñoái chieáu, phaân tích... - Söû duïng phöông phaùp lòch söû vaø phöông phaùp logic. - Phöông phaùp heä thoáng hoaù : Heä thoáng laïi nhöõng vaán ñeà ñöôïc vieát taûn maïn, raûi raùc trong caùc tö lieäu vaø nhieàu nguoàn tö lieäu khaùc nhau coù lieân quan ñeán vuøng ñaát An Giang. Phöông phaùp heä thoáng hoaù laø cô sôû ñeå trình baøy nhöõng noäi dung trong ñeà taøi. - Phöông phaùp so saùnh : Duøng phöông phaùp naøy ñeå ñoái chieáu caùc maët hoaït ñoäng kinh teá - xaõ hoäi ôû caùc vuøng ñòa phöông trong tænh hoaëc vôùi caùc tænh khaùc trong vuøng. - Phöông phaùp lieân ngaønh : Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi, keát hôïp chuû yeáu caùc loaïi taøi lieäu vaø keá thöøa thaønh töïu nghieân cöùu cuûa caùc ngaønh khaùc nhau nhö ñòa lí, kinh teá, thoáng keâ,… - Phöông phaùp khaûo saùt ñieàn daõ : tieáp xuùc vôùi ngöôøi Khmer, Chaêm, Hoa ñeå 9
hieåu bieát theâm veà sinh hoaït ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn. Ñoàng thôøi, tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi troàng luùa ôû Long Kieán, ngheà moäc ôû Long Ñieàn A (huyeän Chôï Môùi), ngheà deät ôû huyeän Taân Chaâu, ngheà goám ôû huyeän Tri Toân, ngheà ñaù ôû Nuùi Saäp, ngheà saûn xuaát gaïch ngoùi ôû huyeän Chaâu Thaønh, laøm maém ôû thò xaõ Chaâu Ñoác,… Beân caïnh ñoù, coøn thu thaäp taøi lieäu ñieàn daõ ñeå coù theâm cô sôû nhaän ñònh veà lòch söû ñòa phöông An Giang. - Söû duïng phöông phaùp lieân ngaønh : Keát hôïp caùc tö lieäu vaø keá thöøa thaønh töïu nghieân cöùu cuûa caùc ngaønh khaûo coå hoïc, ñòa lí, vaên hoïc, thoáng keâ… * Phöông phaùp xin yù kieán chuyeân gia: - Caùc caáp laõnh ñaïo tænh An Giang. - Khoa Lòch söû Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. * Phöông phaùp thöïc nghieäm: - Choïn ñòa baøn thöïc nghieäm : Long Xuyeân, Chaâu Thaønh, Chaâu Phuù, Chaâu Ñoác, Thoaïi Sôn, Tri Toân, An Phuù, Taân Chaâu, Phuù Taân vaø Chôï Môùi. Ñoái vôùi trung hoïc cô sôû, moãi ñôn vò caáp huyeän choïn 1 tröôøng ñeå giaûng daïy thöïc nghieäm; ñoái vôùi trung hoïc phoå thoâng, moãi cuïm choïn 1 hoaëc 2 tröôøng toå chöùc daïy thöïc nghieäm. - Noäi dung thöïc nghieäm : Toå chöùc laáy yù kieán cuûa giaùo vieân giaûng daïy boä moân Lòch söû veà noäi dung kieán thöùc ñaõ ñöôïc bieân soaïn. Toå chöùc daïy thöïc nghieäm vaø ruùt kinh nghieäm ñeå hoaøn chænh veà noäi dung lòch söû vaø phöông phaùp daïy hoïc. d/. Xaây döïng ñeà cöông bieân soaïn taøi lieäu Noäi dung giaûng daïy laø do moãi ñòa phöông bieân soaïn vaø toå chöùc thöïc hieän. Vieäc boá trí noäi dung giaûng daïy caùc tieát ôû caùc lôùp hoïc phaûi ñaûm baûo theo nguyeân taéc töông öùng vôùi töøng giai ñoaïn lòch söû daân toäc ôû töøng khoái lôùp nhö lôùp 6 : hoïc sinh hoïc lòch söû Vieät Nam töø nguoàn goác ñeán naêm 938, phaàn lòch söû ñòa phöông coù 1 tieát, trong giai ñoaïn naøy ôû ñòa phöông coù söï kieän naøo noåi baät thì toå chöùc cho hoïc sinh hoïc taäp ñeå hieåu bieát theâm lòch söû ñòa phöông mình. Töông töï ôû lôùp 7 cho ñeán lôùp 12 ñeàu cuõng phaûi nhö vaäy. Treân cô sôû ñoù, noäi dung taøi lieäu daïy - hoïc lòch söû ñòa phöông An Giang töø lôùp 6 - 12 ñöôïc bieân soaïn thaønh nhöõng chuû ñeà chính, cuï theå nhö sau : Baøi 1 : Sô löôïc veà lòch söû ñòa giôùi haønh chính vaø con ngöôøi An Giang. Baøi 2 : An Giang tröôùc theá kæ XVII. Baøi 3 : Quaù trình khaån hoang, laäp laøng ôû An Giang töø theá kæ XVII - XIX. Baøi 4 : Tình hình kinh teá - xaõ hoäi ôû An Giang döôùi trieàu Nguyeãn. Baøi 5 : Thoaïi Ngoïc Haàu vaø coâng cuoäc ñaøo keânh ôû An Giang vaøo theá kæ XIX. Baøi 6 : Phong traøo ñaáu tranh choáng thöïc daân Phaùp xaâm löôïc cuûa nhaân daân An Giang töø 1867 ñeán nhöõng naêm ñaàu theá kæ XX. 10
Baøi 7: Khôûi nghóa Baûy Thöa (1867 - 1873). Baøi 8: Nhöõng bieán ñoåi veà kinh teá - xaõ hoäi ôû An Giang trong cuoäc khai thaùc thuoäc ñòa cuûa Phaùp (cuoái theá kæ XIX ñeán ñaàu theá kæ XX). Baøi 9: Cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa Chuû tòch Toân Ñöùc Thaéng (1888 - 1980). Baøi 10: Quaù trình ñaáu tranh giaønh chính quyeàn cuûa nhaân daân An Giang (1930 - 1945). Baøi 11: An Giang trong khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp (1945 - 1954). Baøi 12: Cuoäc khaùng chieán choáng Mó cuûa nhaân daân An Giang (1954 - 1975). Baøi 13: An Giang trong coâng cuoäc xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi (1975 - 2000). Baøi 14: Ñaëc ñieåm vaên hoaù caùc daân toäc thieåu soá ôû An Giang. Baøi 15: Nhöõng thaønh töïu chính cuûa nhaân daân An Giang trong xaây döïng vaø baûo veä queâ höông. 2.2. Thaønh laäp ban chæ ñaïo vaø phaân coâng toå chöùc bieân soaïn Ban naøy goàm moät Tröôûng ban, moät Phoù ban (giuùp vieäc Tröôûng ban, thöôøng laø lo vieäc haäu caàn) vaø moät soá thaønh vieân tham gia bieân soaïn. Ban chæ ñaïo, maø tröïc tieáp laø Tröôûng ban, caên cöù vaøo soá löôïng ngöôøi tham gia, chuû ñeà nghieân cöùu ñeå toå chöùc, phaân coâng coâng vieäc nghieân cöùu cho töøng nhoùm, töøng thaønh vieân vôùi nhöõng nhieäm vuï chuyeân moân khaùc nhau. Neáu laø nghieân cöùu toaøn dieän caùc lónh vöïc chính trò, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi trong suoát tieán trình lòch söû cuûa ñòa phöông, thì coù theå phaân töøng nhoùm nghieân cöùu theo töøng lónh vöïc. Nhoùm nghieân cöùu veà kinh teá, nhoùm nghieân cöùu veà chính trò, nhoùm nghieân cöùu veà vaên hoùa,… qua caùc thôøi kì lòch söû. Neáu nghieân cöùu theo chuyeân ñeà, thì chia nhoùm nghieân cöùu theo töøng giai ñoaïn lòch söû. Moãi nhoùm töø 2 - 3 ngöôøi do moät nhoùm tröôûng ñieàu haønh coâng vieäc ñöôïc ban chæ ñaïo phaân coâng. 2.3. Coâng taùc söu taàm vaø nghieân cöùu tö lieäu a/. Nghieân cöùu caùc tö lieäu veà lòch söû An Giang Tröôùc ñaây, chöông trình giaûng daïy lòch söû ñòa phöông An Giang chuû yeáu bieân soaïn coù tính ñoái phoù, rôøi raïc, khoâng taäp trung, chöa theå hieän tính khoa hoïc lòch söû. Neân coâng vieäc nghieân cöùu laàn naøy chuû yeáu döïa vaøo boá cuïc chung cuûa chöông trình ñoåi môùi giaùo duïc hieän nay. Caùc söï kieän lòch söû ñòa phöông coù lieân quan ñeán nhöõng bieán coá chung cuûa lòch söû daân toäc ñeàu ñöôïc nghieân cöùu nhö khôûi nghóa Baûy Thöa cuûa Traàn Vaên Thaønh, giai ñoaïn caùch maïng 1930 - 1945, giai ñoaïn khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp 1945 - 1954, giai ñoaïn khaùng chieán choáng Mó cöùu nöôùc 1954 - 1975, coâng cuoäc ñoåi môùi cuûa tænh nhaø, lòch söû ñôn vò haønh chính tænh An Giang xöa vaø nay, phaûn aùnh tình hình kinh teá - xaõ hoäi döôùi trieàu Nguyeãn, thôøi Phaùp thuoäc, vieäc nghieân cöùu nhaân vaät lòch söû Toân Ñöùc Thaéng hay ñaëc ñieåm vaên hoaù caùc daân toäc thieåu soá ôû An Giang,... 11
Nhìn chung, vieäc nghieân cöùu lòch söû ñòa phöông An Giang nhaèm goùp phaàn boå sung lòch söû daân toäc, vöøa coù yù nghóa xaây döïng ñöôïc taøi lieäu daïy - hoïc phaàn lòch söû ñòa phöông cho caùc tröôøng phoå thoâng, taïo moái quan heä giöõa lòch söû daân toäc vaø lòch söû ñòa phöông. Nghieân cöùu bieân soaïn taøi lieäu phaûi xaây döïng nhieàu chuyeân ñeà khaùc nhau, taïo cho chöông trình giaûng daïy cuûa giaùo vieân vaø hoïc taäp cuûa hoïc sinh theâm phong phuù hôn. b/. Coâng taùc söu taàm tö lieäu Coâng taùc söu taàm tö lieäu lòch söû coù yù nghóa quyeát ñònh keát quaû bieân soaïn lòch söû ñòa phöông. Caùc tö lieäu lòch söû ñòa phöông An Giang ñöôïc löu tröõ ôû nhieàu thö vieän lôùn taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Taøi lieäu goàm coù tieáng Anh, tieáng Phaùp, tieáng Vieät; caùc tö lieäu, quyeát ñònh cuûa cheá ñoä cuõ ñeå laïi coøn löu tröõ taïi Trung taâm Löu tröõ Quoác gia II, Thö vieän Khoa hoïc xaõ hoäi vaø nhaân vaên Quoác gia, Thö vieän Khoa hoïc Toång hôïp TP. Hoà Chí Minh,… Ngoaøi ra, coøn coù saùch, baùo chí ñeà caäp ñeán nhieàu ngaønh, nhieàu lónh vöïc nghieân cöùu ñòa phöông An Giang theo chuyeân ñeà hoaëc baøi vieát ñôn leû. Nhö vaäy, vieäc döïng laïi böùc tranh lòch söû ñòa phöông An Giang khoâng theå ít tö lieäu, söï kieän lòch söû ñöôïc. Trong coâng vieäc söu taàm taøi lieäu caàn chuù yù maáy ñieåm sau : - Tröôùc khi baét tay vaøo söu taàm tö lieäu, caàn xaùc ñònh khoâng gian, thôøi gian vaø caùc loaïi tö lieäu caàn söu taàm. - Caùch thöùc söu taàm tö lieäu: Thoâng thöôøng coù hai caùch söu taàm, thu thaäp tö lieäu : Theo heä thoáng doïc vaø heä thoáng ngang. Theo heä thoáng doïc laø söu taàm taøi lieäu theo töøng chuû ñeà, chuyeân ñeà (cuoäc khaùng chieán choáng ngoaïi xaâm, cuoäc khôûi nghóa, ngheà thuû coâng nghieäp truyeàn thoáng…). Theo heä thoáng ngang laø söu taàm, thu thaäp tö lieäu veà taát caû caùc maët kinh teá, chính trò, xaõ hoäi, vaên hoùa ôû töøng giai ñoaïn lòch söû. - Phöông caùch ghi cheùp khi söu taàm, thu thaäp tö lieäu. Phaùt hieän tö lieäu phaûi ghi ñaày ñuû, khoâng ñöôïc tuøy tieän töï caét xeùn, löôïc boû. Neáu laø taøi lieäu thaønh vaên thì ghi roõ theo thöù töï : teân taùc giaû, teân taøi lieäu, naêm thaùng bieân soaïn taøi lieäu, ñòa chæ löu tröõ taøi lieäu Vieäc tìm toøi vaø laøm roõ söï thaät lòch söû trong coâng taùc bieân soaïn laø quaù trình raát coâng phu, gian nan, phöùc taïp. Thu thaäp vaø söû duïng nhieàu nguoàn söû lieäu laø ñieàu kieän quan troïng, giuùp cho chuùng toâi tieáp caän töø nhieàu phía döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau. Caùc nguoàn söû lieäu ñeå nghieân cöùu lòch söû ñòa phöông An Giang Khi nghieân cöùu vaø bieân soaïn taøi lieäu daïy - hoïc phaàn lòch söû ñòa phöông An Giang, thì ñieàu ñaàu tieân laø söu taàm vaø chænh lí tö lieäu. Trong quaù trình nghieân cöùu, chuùng toâi döïa vaøo nhieàu nguoàn tö lieäu khaùc nhau nhö khaûo coå hoïc veà vaên hoaù OÙc Eo, nguoàn tö lieäu nöôùc ngoaøi thì döïa vaøo baûn dòch laø chính, caùc hieän vaät coøn löu laïi, caùc coâng trình kieán truùc, caùc di tích lòch söû,… coù giaù trò, giuùp chuùng toâi hình dung ñöôïc phaàn naøo veà ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa cö daân ñang sinh soáng ôû An Giang. Qua ñoù keát hôïp vôùi tö lieäu haønh vaên vaø ruùt ra keát luaän ñaûm baûo tính khoa hoïc, chính xaùc. 12
Nguoàn tö lieäu haønh vaên laø nguoàn tö lieäu chieám ñòa vò haøng ñaàu ñeå bieân soaïn lòch söû ñòa phöông An Giang. Nguoàn tö lieäu raát phong phuù vaø ña daïng. Tröôùc heát laø nhöõng coâng trình ñöôïc ghi cheùp cuûa nhaø Nguyeãn nhö Phuû bieân taïp luïc cuûa Leâ Quyù Ñoân (1726 - 1783); Gia Ñònh thaønh thoâng chí cuûa Trònh Hoaøi Ñöùc (1765 - 1825) ñöôïc vieát vaøo thôøi vua Gia Long (1802 - 1820); Ñaïi Nam thöïc luïc cuûa Quoác söû quaùn trieàu Nguyeãn, ñöôïc vua Minh Meänh cho bieân soaïn vaøo naêm 1821; Quoác trieàu chaùnh bieân toaùt yeáu cuûa Quoác söû quaùn trieàu Nguyeãn; Ñòa baï Nam Kì luïc tænh ñöôïc laäp naêm 1836 döôùi thôøi vua Minh Maïng; Ñaïi Nam nhaát thoáng chí cuûa Quoác söû quaùn trieàu Nguyeãn, ñöôïc bieân soaïn vaøo naêm Töï Ñöùc thöù 29 (1875) vaø hoaøn thaønh vaøo khoaûng naêm 1881. Trong thôøi thöïc daân Phaùp cai trò vaø trôû laïi xaâm löôïc (1867 - 1954) coù moät soá saùch ñòa phöông chí veà tænh Long Xuyeân, tænh Chaâu Ñoác do ngöôøi Phaùp bieân soaïn nhö: Ñaëc khaûo veà tænh Chaâu Ñoác (naêm 1902), Ñaëc khaûo veà tænh Long Xuyeân (naêm 1905), Caùc tænh Nam Kì - Long Xuyeân (naêm 1907), Ñòa phöông chí tænh Long Xuyeân naêm 1953, Ñòa phöông chí tænh Chaâu Ñoác naêm 1953,... ñeà caäp caùc maët haønh chính, kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi. Ñoàng thôøi, naêm 1941, coâng trình khai hoang ôû An Giang ñaõ ñöôïc nhaéc ñeán trong baøi vieát Maûnh söû lieäu vieäc khai hoang ôû Nam Kì döôùi trieàu Nguyeãn cuûa taùc giaû Tieân Ñaøm (Baùo Tri Taân, soá 21). Thôøi kyø 1954 - 1975 coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu veà vuøng ñaát Nam boä, vuøng ñaát An Giang ñöôïc coâng boá nhö Taân Chaâu xöa cuûa Nguyeãn Vaên Kieàm vaø Huyønh Minh; Vieät söû xöù Ñaøng Trong cuûa Phan Khoang ñöôïc vieát vaøo nhöõng naêm 1970; Thoaïi Ngoïc Haàu vaø coâng cuoäc khaån hoang vuøng Haäu Giang cuûa Nguyeãn Vaên Haàu ñöôïc xuaát baûn naêm 1973; Lòch söû khaån hoang mieàn Nam cuûa Sôn Nam xuaát baûn naêm 1973; Ngöôøi Chaøm Hoài giaùo mieàn Taây Nam phaàn Vieät Nam cuûa Nguyeãn Vaên Luaän xuaát baûn naêm 1973; Ngöôøi Vieät goác Mieân cuûa Leâ Höông xuaát baûn 1969. Töø sau naêm 1975, coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu veà ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø An Giang, vôùi nhöõng vaán ñeà saâu hôn nhö Lòch söû khai phaù vuøng ñaát Nam boä do Huyønh Löùa chuû bieân; Nhöõng trang veà An Giang cuûa Traàn Thanh Phöông xuaát baûn 1984; Lòch söû An Giang cuûa Sôn Nam ñöôïc xuaát baûn vaøo naêm 1988; Vaên hoaù vaø cö daân ñoàng baèng soâng Cöûu Long cuûa Nguyeãn Coâng Bình, Leâ Xuaân Dieäm, Maïc Ñöôøng xuaát baûn naêm 1990; Veà daân toäc ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long xuaát baûn naêm 1991; Cheá ñoä coâng ñieàn coâng thoå trong lòch söû khaån hoang laäp aáp ôû Nam Kì luïc tænh cuûa Nguyeãn Ñình Ñaàu ñöôïc xuaát baûn naêm 1992; Vaên hoùa daân gian Nam boä nhöõng phaùc thaûo cuûa Nguyeãn Phöông Thaûo xuaát baûn 1997; Goùp phaàn tìm hieåu vuøng ñaát Nam boä caùc theá kæ XVII, XVIII, XIX cuûa Huyønh Löùa xuaát baûn naêm 2000; Löôïc söû vuøng ñaát Nam boä Vieät Nam cuûa Vuõ Minh Giang chuû bieân xuaát baûn naêm 2006; Coâng taùc binh vaän tænh An Giang trong cuoäc khaùng chieán choáng Mó 1954 - 1975 xuaát baûn naêm 1999; Löïc löôïng vuõ trang nhaân daân An Giang 30 khaùng chieán 1945 - 1975 xuaát baûn 2001; Lòch söû Ñaûng boä tænh An Giang 1927- 1954 xuaát baûn 2002; Ñòa chí An Giang xuaát baûn naêm 2003; Vöông quoác Phuø Nam lòch söû vaø vaên hoùa cuûa Löông Ninh ñöôïc xuaát baûn 2005; Lòch söû Ñaûng boä tænh An Giang 1954 - 1975 xuaát baûn 2007;… 13
Caùc baøi vieát trong caùc Kæ yeáu hoäi thaûo khoa hoïc nhö Nam boä vaø Nam Trung boä nhöõng vaán ñeà lòch söû theá kæ XVII - XIX do Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh toå chöùc, Lòch söû phaùt trieån kinh Vónh Teá, Lòch söû hình thaønh vuøng ñaát An Giang do Uyû ban nhaân daân tænh An Giang, Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy An Giang vaø Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä Moâi tröôøng tænh An Giang ñaõ phoái hôïp vôùi Vieän Khoa hoïc xaõ hoäi taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh toå chöùc,...; caùc baøi vieát treân caùc baùo chuyeân ngaønh ñöôïc coâng boá thöôøng xuyeân coù lieân quan ñeán An Giang. Bia Thoaïi Sôn, bia Vónh Teá cung caáp nhöõng tö lieäu quyù veà kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoaù cuûa vuøng ñaát An Giang maø trong chính söû khoâng thaáy ghi cheùp. Caùc ngoâi chuøa, ñình laøng coøn löu giöõ nhöõng hieän vaät, keå caû nhöõng neùt sinh hoaït vaên hoaù xöa, phong tuïc teá leã, cuùng ñình cuõng laø nguoàn tö lieäu quyù cho quaù trình bieân soaïn lòch söû ñòa phöông An Giang. Ngoaøi ra coøn coù nhieàu nguoàn söû lieäu chöa ñöôïc coâng boá nhö nhöõng hoài kí caùch maïng, vaên kieän Ñaûng hoaëc caùc tö lieäu cuûa chính quyeàn Saøi Goøn ñeå laïi. Quaù trình söû duïng, chuùng toâi phaân loaïi caån thaän, coù thaùi ñoä vaø xöû lí ñuùng theo yeâu caàu khoa hoïc. Gaàn ñaây coù nhieàu nguoàn tö lieäu veà daân toäc hoïc nhö ngöôøi Hoa ôû An Giang; moät soá taäp tuïc cuûa ngöôøi Chaêm An Giang cuûa Laâm Taâm; caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa Vaên ngheä daân gian veà phong tuïc taäp quaùn cuûa caùc daân toäc thieåu soá ôû An Giang maø chuùng toâi tham khaûo. Veà söû lieäu ngoân ngöõ hoïc maø cuï theå laø phöông ngoân vaø ñòa danh. Ñòa danh ôû An Giang laø nguoàn goác ñeå xaùc ñònh ñòa ñieåm vaø nguoàn goác cö daân, phaùt trieån ñòa baøn cöù truù coù lieân quan ñeán ngheà nghieäp. Ñòa danh teân laøng, teân xoùm cuõng ñöôïc nghieân cöùu nhö Long Xuyeân (tröôùc ñaây laø Ñoâng Xuyeân, coù luùc ngöôøi ta hieåu Ñoâng Xuyeân töùc laø vuøng Taân Chaâu, Phuù Taân ngaøy nay). Veà phöông ngoân, chuùng toâi döïa vaøo ñaây ñeå lí giaûi nguoàn goác nhoùm ngöôøi aûnh höôûng ñeán moái quan heä laøng xoùm. Ñoâi luùc phöông ngöõ chæ toàn taïi trong quaù khöù maø nay khoâng coøn nöõa nhö Haït (ñôn vò haønh chính töông ñöông caáp tænh döôùi thôøi Phaùp thuoäc vaøo cuoái theá kyû XIX. c/. Xöû lí caùc nguoàn söû lieäu Khi coù khaù ñaày ñuû nguoàn tö lieäu caàn thieát, chuùng toâi tieán haønh chænh lí, xaùc minh nhaèm taïo ra nhöõng tö lieäu ñaùng tin caäy. Thuaän lôïi cho coâng vieäc bieân soaïn ñeà taøi naøy chính laø caùc tö lieäu maø chuùng toâi söû duïng ñeàu ñöôïc thoâng qua Hoäi ñoàng khoa hoïc taïi An Giang. Nhöng ñieàu quan troïng nhaát laø chuùng toâi phaûi choïn loïc nhöõng kieán thöùc cô baûn nhaát ñeå ñöa vaøo baøi giaûng, cho vöøa söùc hoïc sinh theo töøng khoái lôùp hoïc, töøng löùa tuoåi hoïc sinh töø caáp trung hoïc cô sôû ñeán trung hoïc phoå thoâng. 2.4. Coâng taùc bieân soaïn a/. Xaây döïng ñeà cöông chi tieát. Söu taàm tö lieäu vaø xöû lí tö lieäu xong, chuùng toâi tieán haønh xaây döïng ñeà cöông chi tieát, ñaûm baûo theo noäi dung giaûng daïy maø Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo qui ñònh trong 14
phaân phoái chöông trình hieän haønh. Ñeà cöông chi tieáp ñöôïc taäp theå ban bieân soaïn thaûo luaän, ñieàu chænh, boå sung vaø coù yù kieán ñoùng goùp cuûa laõnh ñaïo ñòa phöong. Tieáp theo, chuùng toâi hoïp ban bieân soaïn vaø caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû ñeå hoaøn chænh ñeà cöông chi tieát. Sau ñoù tieán haønh phaân coâng caùc thaønh vieân bieân soaïn töøng baøi cuï theå döïa treân quan ñieåm maùc-xít, söû lieäu chính xaùc, khoa hoïc vaø saép xeáp theo quaù trình lòch söû, döïng laïi böùc tranh quaù khöù veà lòch söû ñòa phöông, neâu nhöõng truyeàn thoáng toát ñeïp. b/. Caáu truùc vaø noäi dung bieân soaïn moät cuoán saùch lòch söû ñòa phöông Veà caáu truùc moät cuoán saùch Lòch söû ñòa phöông thoâng thöôøng boá cuïc vaø noäi dung nhö sau : - Tröôùc heát (phaàn môû ñaàu) phaûi coù baøi giôùi thieäu khaùi quaùt hoaøn caûnh lòch söû ñòa phöông, ñieàu kieän chính trò- xaõ hoäi, daân cö, truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa nhaân daân. - Tieáp theo (phaàn noäi dung) phaûi coù caùc baøi vieát döôùi daïng thoâng söû, caáu truùc noäi dung cuoán saùch thoâng thöôøng theo tieán trình lòch söû, laàn löôït bieân soaïn qua caùc thôøi kyø lòch söû cuûa lòch söû ñòa phöông töông öùng vôùi töøng thôøi kì cuûa lòch söû daân toäc (trong töøng thôøi kì lòch söû trình baøy ñaày ñuû caùc maët chính trò, kinh teá, xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuûa ñòa phöông). - Cuoái cuøng (phaàn cuoái) phaûi coù baøi caàn laøm noåi baät vaø khaúng ñònh ñöôïc nhöõng truyeàn thoáng quyù baùu cuûa ñòa phöông; vò trí, vai troø cuûa ñòa phöông ñoái vôùi toaøn quoác. Trong quaù trình bieân soaïn töøng baøi cuï theå. Ngoaøi vieâc söû duïng caùc nguoàn söû lieäu chính xaùc, coù chænh lí. Chuùng toâi bieân soaïn töøng baøi cuï theå theo quy trình töông töï hình thöùc bieân soaïn moät baøi lòch söû trong saùch giaùo khoa hieän nay maø Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo aùp duïng cho caùc caáp hoïc töø trung hoïc cô sôû ñeán trung hoïc phoå thoâng, neân raát haïn cheá veà noäi dung kieán thöùc ñöôïc ñeà caäp trong töøng baøi, theo caùc tieâu chí sau : teân baøi, teân muïc, noäi dung töøng muïc (chia laøm 2 loaïi keânh chöõ vaø keânh hình). Keânh chöõ goàm coù chöõ bình thöôøng vaø chöõ nhoû ñeå minh hoïa nhö noùi veà truyeàn thuyeát, vaán ñeà chæ mang tính chaát tham khaûo hoaëc soá lieäu,… Keânh hình goàm coù baûn ñoà, löôïc ñoà vaø tranh aûnh. ÔÛ cuoái baøi coù caâu hoûi hoaëc baøi taäp. Cuøng vôùi keânh chöõ, vieäc boá trí keânh hình, heä thoáng caâu hoûi cuõng phaûi ñaûm baûo tính khoa hoïc vaø sö phaïm, sao cho noäi dung giaûng daïy ñuùng theo phaân phoái chöông trình vaø thôøi gian cuûa 1 tieát daïy hoïc, cuõng nhö laøm chuyeån bieán vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy - hoïc hieän nay. Ñoàng thôøi ôû cuoái baøi coù heä thoáng caâu hoûi, baøi taäp lòch söû nhaèm xaùc ñònh kieán thöùc cô baûn cho giaùo vieân giaûng daïy vaø hoïc taäp cuûa hoïc sinh. Ngoaøi ra, taøi lieäu phaûi coù boå sung moät soá baøi ñoïc theâm nhaèm cung caáp theâm kieán thöùc cô baûn cho giaùo vieân giaûng daïy vaø hoïc taäp cuûa hoïc sinh. Tuy nhieân, do khuoân khoå töøng baøi bò khoáng cheá, neân khoâng cho pheùp vieát daøi. Vì vaäy, trong quaù trình giaûng daïy moät baøi lòch söû ñòa phöông An Giang, giaùo vieân 15
caàn phaûi ñoïc theâm nhieàu tö lieäu ñeå boå sung kieán thöùc cho baøi giaûng cuûa mình theâm phong phuù. Coâng vieäc tieáp theo cuûa coâng taùc bieân soaïn laø hoaøn chænh döï thaûo caùc noäi dung ñaõ ñöôïc bieân soaïn. 2. 5 Toå chöùc xin yù kieán chuyeân gia Sau khi toå chöùc bieân soaïn xong, tieán haønh xin yù kieán chuyeân gia ôû caùc cô quan vaø caù nhaân sau : Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy An Giang, Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø moät soá giaùo vieân daïy gioûi cuûa tænh. Khi xin yù kieán chuùng ta phaûi coù maãu yeâu caàu caàn ñoùng goùp nhöõng yù kieán chung, cuï theå töøng baøi soaïn. SÔÛ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO BAÛN GOÙP YÙ NOÄI DUNG AN GIANG BAØI SOAÏN LÒCH SÖÛ ÑÒA PHÖÔNG AN GIANG ——o0o—— Teân baøi: ................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Hoï vaø teân ngöôøi goùp yù :...................................................................................................... Ñôn vò :.................................................................................................................................... NOÄI DUNG GOÙP YÙ 1- Kieán thöùc trong baøi coù hôïp lí khoâng ? (noäi dung daøi, ngaén, caâu chöõ nhö theá naøo? caàn theâm bôùt noäi dung gì cho phuø hôïp ?,…) ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Ñeà nghò : ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 2- Caâu hoûi trong töøng baøi (caùch hoûi, caâu hoûi coù phuø hôïp vôùi noäi dung hay tính vöøa söùc ñoái vôùi hoïc sinh khoâng ?) ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 16
Ñeà nghò caâu hoûi khaùc : ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 3- Veà keânh hình, theo thaày (coâ) keânh hình coù phuø hôïp vôùi ñoái töôïng hoïc sinh khoâng ? ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Ñeà nghò keânh hình khaùc : ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 4 - Phaàn ñoïc theâm, noäi dung ñoù coù phuø hôïp khoâng, soá löôïng ít hay nhieàu ? ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Ñeà nghò : ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 5- Nhöõng vaán ñeà thaày (coâ) chöa roõ trong baøi caàn giaûi thích theâm hoaëc nhöõng vaán ñeà khaùc lieân quan ñeán lòch söû ñòa phöông. ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... Nhaän laïi goùp yù, ban bieân taäp tieáp tuïc boå sung, chænh söûa laïi nhöõng noäi dung chöa hôïp lí. 2. 6. Trieån khai thöïc nghieäm a/. Quaù trình trieån khai trong caùc Hoäi ñoàng boä moân Chuùng toâi trieån khai thöïc nghieäm ôû caùc cuïm Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû caáp trung hoïc cô sôû vaø trung hoïc phoå thoâng. Ñeå trieån khai ôû caùc cuïm Hoäi ñoàng boä moân, chuùng toâi môøi caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû. Trieån khai toaøn boä caùc noäi dung, coù taøi lieäu höôùng daãn cuï theå cho töøng thaønh vieân. Sau ñoù, tieán haønh phaân coâng cuï theå cho caùc cuïm thöïc nghieäm. Moãi cuïm moät baøi soaïn cuï theå theo ñieàu kieän thuaän lôïi cuûa töøng cuïm. Cuï theå nhö sau : 1. Hoäi ñoàng boä moân cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo huyeän Thoaïi Sôn. Baøi 2. An Giang tröôùc theá kæ XVII 17
2. Hoäi ñoàng boä moân cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo huyeän Taân Chaâu. Baøi 3. Quaù trình khaån hoang laäp laøng ôû An Giang (theá kæ XVII - XIX) 3. Hoäi ñoàng boä moân cuïm THPT Thuû Khoa Nghóa - An Phuù - Taân Chaâu. Baøi 1. Sô löôïc veà lòch söû ñòa giôùi haønh chính vaø con ngöôøi An Giang 4. Hoäi ñoàng boä moân cuïm THPT Traàn Vaên Thaønh - Nguyeãn Bænh Khieâm. Baøi 4. Tình hình kinh teá - xaõ hoäi An Giang döôùi trieàu Nguyeãn (1802 - 1867) 5. Hoäi ñoàng boä moân cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo thò xaõ Chaâu Ñoác. Baøi 5. Thoaïi Ngoïc Haàu vaø coâng cuoäc ñaøo keânh ôû An Giang vaøo ñaàu TK XIX 6. Hoäi ñoàng boä moân cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo huyeän An Phuù. Baøi 14. Ñaëc ñieåm vaên hoùa caùc daân toäc thieåu soá ôû An Giang 7. Hoäi ñoàng boä moân cuïm THPT Nguyeãn Trung Tröïc - Tònh Bieân. Baøi 6. Phong traøo ñaáu tranh choáng thöïc daân Phaùp cuûa nhaân daân An Giang (töø naêm 1867 ñeán nhöõng naêm ñaàu theá kyû XX) 8. Hoäi ñoàng boä moân cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo huyeän Chaâu Phuù. Baøi 7. Khôûi nghóa Baûy Thöa (1867 - 1873) 9. Hoäi ñoàng boä moân cuïm THPT Chaâu Vaên Lieâm - Chu Vaên An. Baøi 8. Nhöõng bieán ñoåi kinh teá - xaõ hoäi An Giang trong cuoäc khai thaùc thuoäc ñòa cuûa thöïc daân Phaùp (cuoái theá kæ XIX - ñaàu theá kæ XX) 10. Hoäi ñoàng boä moân cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo Long Xuyeân vaø Phuù Taân Baøi 9. Cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp Chuû tòch Toân Ñöùc Thaéng (1888 - 1980) 11. Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo huyeän Chôï Môùi. Baøi 10. Quaù trình ñaáu tranh giaønh chính quyeàn cuûa nhaân daân An Giang (1930 - 1945) 12. Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo Chaâu Thaønh. Baøi 11. An Giang trong khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp (1945 - 1954) 13. Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû cuïm THPT Long Xuyeân - Nguyeãn Khuyeán. Baøi 12. Cuoäc khaùng chieán choáng Mó cuûa nhaân daân An Giang (1954 - 1975) 14. Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû cuïm THPT Long Xuyeân. Baøi 13. An Giang trong coâng cuoäc xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi (1975 - 2000) 15. Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû cuïm Phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo huyeän Tri Toân. Baøi 15. Nhöõng thaønh töïu chính cuûa nhaân daân An Giang trong xaây döïng vaø baûo veä queâ höông. 18
b/. Toå chöùc taäp huaán cho caùc giaùo vieân daïy thöïc ngieäm veà kieán thöùc lòch söû, phöông phaùp daïy hoïc - hoïc noäi dung lòch söû ñòa phöông An Giang. - Höôùng daãn veà kieán thöùc lòch söû ñòa phöông An Giang. - Höôùng daãn daïy - hoïc lòch söû ñòa phöông An Giang. - Höôùng daãn veà phöông phaùp daïy - hoïc, kieåm tra ñaùnh keát quaû hoïc taäp hoïc sinh phaàn lòch söû ñòa phöông. - Veà ñaùnh giaù tieát daïy thöïc hieän lòch söû ñòa phöông… c/. Trieån khai thöïc nghieäm ôû caùc tröôøng trung hoïc cô sôû vaø trung hoïc phoå thoâng Caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû trieån khai caùc coâng vieäc thöïc nghieäm cho caùc tröôøng phoå thoâng cuûa cuïm mình phuï traùch. Caùc tröôøng tieán haønh hoïp toå chuyeân moân Lòch söû ñeå trieån khai noäi dung thöïc nghieäm do thaønh vieân Hoäi ñoàng boä moân phaân coâng nhö : - Goùp yù kieán veà noäi dung kieán thöùc baøi soaïn - Thieát keá baøi giaûng cuï theå coù söï thoáng nhaát cuûa giaùo vieân Lòch söû toaøn tröôøng. Thaønh vieân Hoäi ñoàng boä moân nhaän bieân baûn goùp yù cuûa töøng tröôøng. Sau ñoù tieán haønh chænh söûa baøi soaïn cho hoaøn chænh. - Thaønh vieân Hoäi ñoàng boä moân tieán haønh choïn tröôøng daïy thöïc nghieäm, xaây döïng tieát daïy vaø môøi toaøn theå giaùo vieân Lòch söû trong cuïm tham döï. - Tieán haønh giaûng daïy vaø ruùt kinh nghieäm tieát daïy thao giaûng. - Toång keát ñaùnh giaù daïy thöïc nghieäm. + Bieân baûn goùp yù kieán thöùc lòch söû caáp cuïm. + Bieân baûn ruùt kinh nghieäm tieát daïy veà noäi dung vaø phöông phaùp. + Phieáu ñaùnh giaù, döï giôø tieát daïy. - Vieát baùo caùo keát thöïc nghieäm ôû caáp cuïm. 2.7. Toå chöùc hoäi thaûo Sau khi trieån khai thöïc nghieäm ôû caùc tröôøng phoå thoâng, ñeå hoaøn chænh taøi lieäu bieân soaïn veà maët khoa hoïc lòch söû vaø sö phaïm, chuùng toâi tieán haønh toå chöùc Hoäi thaûo veà noäi dung bieân soaïn. - Chuû trì hoäi thaûo : phaûi coù laõnh ñaïo ngaønh, laõnh ñaïo cuûa Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy, Tröôøng Ñaïi hoïc An Giang, caùc caùn boä tham gia nghieân cöùu, caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû Sôû Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo An Giang, thaày coâ tröïc tieáp daïy thöïc nghieäm. - Baùo caùo quaù trình nghieân cöùu ñeà taøi 19
- YÙ kieán thaûo luaän, trao ñoåi cuï theå cuûa caùc ñaïi bieåu caàn chænh söûa vaø boå sung. 2.8. Hoaøn chænh noäi dung bieân soaïn - Chænh söûa laïi moät soá noäi dung qua goùp yù cuûa hoäi thaûo (neáu coù) ñeå coù cuoán lòch söû ñòa phöông An Giang hoaøn chænh. 3. Keát quaû ñaït ñöôïc (Coù keøm theo keát quaû ñaït ñaït): Töø naêm hoïc 2008 - 2009, ngaønh coù taøi lieäu lòch söû ñòa phöông An Giang ñeå daïy - hoïc ôû caùc tröôøng phoå thoâng töø lôùp 6 - 12 theo qui ñònh Phaân phoái chöông trình hieän haønh cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo. Hieän nay ñaõ in thaønh saùch döôùi daïng saùch giaùo khoa, goàm caùc baøi sau : Baøi 1 : Sô löôïc veà lòch söû ñòa giôùi haønh chính vaø con ngöôøi An Giang. Baøi 2 : An Giang tröôùc theá kæ XVII. Baøi 3 : Quaù trình khaån hoang, laäp laøng ôû An Giang töø theá kæ XVII - XIX. Baøi 4 : Tình hình kinh teá - xaõ hoäi ôû An Giang döôùi trieàu Nguyeãn. Baøi 5 : Thoaïi Ngoïc Haàu vaø coâng cuoäc ñaøo keânh ôû An Giang vaøo theá kæ XIX. Baøi 6 : Phong traøo ñaáu tranh choáng thöïc daân Phaùp xaâm löôïc cuûa nhaân daân An Giang töø 1867 ñeán nhöõng naêm ñaàu theá kæ XX. Baøi 7 : Khôûi nghóa Baûy Thöa (1867 - 1873). Baøi 8 : Nhöõng bieán ñoåi veà kinh teá - xaõ hoäi ôû An Giang trong cuoäc khai thaùc thuoäc ñòa cuûa Phaùp (cuoái theá kæ XIX ñeán ñaàu theá kæ XX). Baøi 9 : Cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa Chuû tòch Toân Ñöùc Thaéng (1888 - 1980). Baøi 10 : Quaù trình ñaáu tranh giaønh chính quyeàn cuûa nhaân daân An Giang (1930 - 1945). Baøi 11: An Giang trong khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp (1945 - 1954). Baøi 12: Cuoäc khaùng chieán choáng Mó cuûa nhaân daân An Giang (1954 - 1975). Baøi 13: An Giang trong coâng cuoäc xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi (1975 - 2000). Baøi 14: Ñaëc ñieåm vaên hoaù caùc daân toäc thieåu soá ôû An Giang. Baøi 15: Nhöõng thaønh töïu chính cuûa nhaân daân An Giang trong xaây döïng vaø baûo veä queâ höông. 4. Nguyeân nhaân thaønh coâng vaø toàn taïi: a/ Nguyeân nhaân thaønh coâng - Söï giuùp ñôõ cuûa caùc ban ngaønh tænh veà maët chuû tröông, vaät chaát, tinh thaàn, cuõng nhö veà tö lieäu ñeå coâng taùc bieân soaïn ñöôïc thuaân lôïi, ñaëc bieät laø söï giuùp ñôõ veà chuyeân moân cuûa thaày coâ caùc tröôøng ñaïi hoïc sö phaïm. 20
- Nhöõng ngöôøi tham gia bieân soaïn am hieåu roõ veà lòch söû An Giang, nhöõng ngöôøi coù nhieàu kinh nghieäm trong giaûng daïy neân noäi dung bieân soaïn vöøa ñaûm baûo tính khoa hoïc, tính sö phaïm cao. - Huy ñoäng ñöôïc ñoâng ñaûo giaùo vieân tham gia goùp yù kieán noäi dung vaø daïy thöïc nghieäm ñeå haïn cheá sai soùt, baøi daïy ñaûm baûo tính vöøa söùc hoïc sinh ôû töøng khoái lôùp. - Caùc thaønh vieân trong ban bieân soaïn ñeàu nhieät tình trong coâng taùc söu taàm tö lieäu thaønh vaên, keå caû tranh aûnh. Chính vì vaäy, coù nguoàn tö lieäu veà lòch söû ñòa phöông An Giang raát phong phuù. b/ Toàn taïi - Do chöa bieân soaïn Höôùng daãn daïy - hoïc noäi dung treân moät caùch chính thöùc neân trong daïy thöïc nghieäm, hoäi ñoàng boä moân hoïp laïi maát nhieàu thôøi gian cho vieäc thoáng nhaát chuaån kieán thöùc, kó naêng roài tieán haønh thieát keá baøi giaûng, sau ñoù toå chöùc daïy thöïc nghieäm. - Trong quaù trình trieån khai thöïc nghieäm ôû caùc cuïm, khi tieán haønh soaïn vaø giaûng daïy moät tieát, giaùo vieân gaëp raát nhieàu khoù khaên do coù ít taøi lieäu tham khaûo giaûng daïy lòch söû ñòa phöông An Giang neân daãn ñeán tieát daïy coù phaàn haïn cheá. III- TÍNH THÖÏC TIEÃN: 1. YÙ nghóa thöïc tieãn cuûa saùng kieán kinh nghieäm: - Lòch söû ñòa phöông gaén lieàn vôùi lòch söû daân toäc ôû moãi thôøi kì lòch söû. Bôûi vaäy, vieäc bieân soaïn, giaûng daïy lòch söû ñòa phöông goùp phaàn vaøo vieäc cung caáp, laøm phong phuù theâm tri thöùc lòch söû cho hoïc sinh, giuùp hoïc sinh khoâng nhöõng naém roäng hôn, saâu hôn lòch söû daân toäc maø coøn hieåu bieát ñöôïc lòch söû queâ höông mình. Nhö vaäy, giaûng daïy lòch söû ñòa phöông trong nhaø tröôøng phoå thoâng goùp phaàn quan troïng cho vieäc giaùo duïc tö töôûng, tình caûm, ñaïo ñöùc cho hoïc sinh, hình thaønh ôû hoïc sinh loøng yeâu nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa. - Vieäc giaûng daïy lòch söû ñòa phöông laø bieän phaùp toát nhaát ñeå giaùo duïc hoïc sinh loøng yeâu lao ñoäng, kính troïng nhaân daân lao ñoäng qua nhieàu theá heä, töø ñoù caùc em xaùc ñònh cho mình nghóa vuï baûo veä, giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa queâ höông, ñòa phöông mình. 2. Keát quaû aùp duïng: Theo quy ñònh cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo vieäc daïy - hoïc phaàn lòch söû ñòa phöông töông öùng phuø hôïp vôùi thôøi gian cuûa lòch söû daân toäc. Chính vì vaäy, Sôû Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo An Giang boá trí caùc baøi soaïn treân cho caùc khoái lôùp nhö sau : Lôùp 6: 1 tieát Tieát 29. Baøi 1. An Giang tröôùc theá kæ XVII Lôùp 7 : 3 tieát 21
Tieát 61. Baøi 3. Quaù trình khaån hoang, laäp laøng ôû An Giang töø theá kæ XVII - XIX. Tieát 62. Baøi 5. Thoaïi Ngoïc Haàu vaø coâng cuoäc ñaøo keânh ôû An Giang vaøo theá kæ XIX. Tieát 65. Baøi 14. Ñaëc ñieåm vaên hoaù caùc daân toäc thieåu soá ôû An Giang. Lôùp 8 : 1 tieát Tieát 38. Baøi 7. Khôûi nghóa Baûy Thöa (1867 - 1873). Lôùp 9 : 2 tieát Tieát 20. Baøi 9. Cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa Chuû tòch Toân Ñöùc Thaéng (1888 - 1980). Tieát 30. Baøi 10. Quaù trình ñaáu tranh giaønh chính quyeàn cuûa nhaân daân An Giang (1930 - 1945). Lôùp 10 : 1 tieát - Chöông trình Cô baûn : Tieát 33. Baøi 2. Tình hình kinh teá - xaõ hoäi ôû An Giang döôùi trieàu Nguyeãn. - Chöông trình Naâng cao : Tieát 49. Baøi 1. Ñòa giôùi haønh chính An Giang xöa vaø nay. Lôùp 11 : 1 tieát - Chöông trình Cô baûn : Tieát 33. Baøi 6. Phong traøo ñaáu tranh choáng thöïc daân Phaùp xaâm löôïc cuûa nhaân daân An Giang töø 1867 ñeán ñaàu theá kæ XX. - Chöông trình Naâng cao : Tieát 66. Baøi 8. Nhöõng bieán ñoåi veà kinh teá - xaõ hoäi ôû An Giang trong cuoäc khai thaùc thuoäc ñòa cuûa Phaùp (cuoái theá kæ XIX ñeán ñaàu theá kæ XX). Lôùp 12 : 2 tieát - Chöông trình Cô baûn Tieát 43. Baøi 12. Cuoäc khaùng chieán choáng Mó cuûa nhaân daân An Giang (1954 - 1975). Tieát 49. Baøi 13. An Giang trong coâng cuoäc xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi (1975 - 2000). - Chöông trình Naâng cao Tieát 46. Baøi 11. An Giang trong khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp (1945 - 1954). Tieát 59. Baøi 12. Cuoäc khaùng chieán choáng Mó cuûa nhaân daân An Giang (1954 - 1975). Töï choïn vaø ngoaïi khoùa : 22
Baøi 15. Nhöõng thaønh töïu chính cuûa nhaân daân An Giang trong xaây döïng vaø baûo veä queâ höông. 3. Phaïm vi taùc duïng: Qua baùo caùo toång keát cuûa caùc cuïm Hoäi ñoàng boä moân Lòch söû, keát quaû quan saùt vaø yù kieán cuûa taäp theå giaùo vieân Lòch söû trong toaøn tænh, chuùng toâi thaáy raèng vieäc toå chöùc noäi dung bieân soaïn coù hieäu quaû, taùc duïng nhö sau : a/. Ñoái vôùi giaùo vieân, tröôøng - Giaùo vieân coù cô hoäi tìm hieåu vaø nghieân cöùu saâu hôn veà kieán thöùc lòch söû ñòa phöông An Giang. - Böôùc ñaàu giaùo vieân trong cuïm coù söï thoáng nhaát veà noäi dung vaø phöông phaùp daïy hoïc moät tieát lòch söû ñòa phöông. - Coù taøi lieäu giaûng daïy phaàn lòch söû ñòa phöông theo phaân phoái chöông trình cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo qui ñònh. b/. Ñoái vôùi hoïc sinh - Hoïc sinh höùng thuù say meâ hoïc taäp vì kieán thöùc lòch söû ñòa phöông raát gaàn guõi vôùi caùc em. - Hieåu bieát lòch söû ñòa phöông cuûa mình sinh soáng moät caùch ñaày ñuû hôn. c/. Ñoái vôùi ngaønh, tænh - Giaùo vieân coù söï thoáng nhaát veà noäi dung vaø phöông phaùp daïy hoïc moät tieát lòch söû ñòa phöông. - Coù taøi lieäu daïy - hoïc phaàn lòch söû ñòa phöông theo phaân phoái chöông trình cuûa Boä qui ñònh. 4. Baøi hoïc kinh nghieäm - Phaûi coù söï giuùp ñôõ cuûa caùc ban ngaønh tænh veà moïi maët taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong coâng taùc toå chöùc bieân soaïn taøi lieäu, ñaëc bieät laø söï giuùp ñôõ veà maët chuyeân moân cuûa tröôøng ñai hoïc sö phaïm - Nhöõng ngöôøi tham gia bieân soaïn phaûi am hieåu roõ veà lòch söû ñòa phöông, nhöõng ngöôøi coù nhieàu kinh nghieäm trong giaûng daïy, ñeå noäi dung baøi bieân soaïn vöøa ñaûm baùo tính khoa hoïc, tính sö phaïm cao. - Phaûi huy ñoäng ñoâng ñaûo löïc löôïng giaùo vieân giaûng daïy tham gia goùp yù kieán noäi dung, phöông phaùp, keânh hình vaø daïy thöïc nghieäm ñeå haïn cheá sai soùt vaø phuø hôïp vôùi taâm sinh lí löùa tuoåi hoïc sinh ôû töøng khoái lôùp. - Ban ban soaïn phaûi coù loøng nhieät tình trong vieäc ñi söu taàm tö lieäu ôû nhieàu nôi, coù nhö vaäy môùi coù nguoàn tö lieäu veà lòch söû ñòa phöông phong phuù, baøi bieân soaïn môùi hoaøn chænh. 23
- Taøi lieäu bieân soaïn phaûi ñöôïc cô quan chuyeân moân (Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy, Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm) xeùt duyeät tröôùc khi phoå bieán daïy - hoïc ñaïi traø. IV- KEÁT LUAÄN: Taøi lieäu giaûng daïy lòch söû ñòa phöông An Giang trong thôøi gian qua ñöôïc bieân soaïn töø laâu, rôøi raïc, chöa ñaûm baûo tính heä thoáng vaø logic lòch söû, khoâng coøn phuø hôïp vôùi muïc tieâu vaø phaân phoái chöông trình boä moân Lòch söû baäc Trung hoïc hieän haønh, thieáu caäp nhaät thoâng tin vaø hình aûnh, ñaëc bieät laø khoâng ñaûm baûo ñöôïc noäi dung vaø phöông phaùp giaûng daïy theo chöông trình ñoåi môùi saùch giaùo khoa hieän nay. Do vaäy, vieäc nghieân cöùu vaø bieân soaïn laïi taøi lieäu daïy - hoïc lòch söû ñòa phöông An Giang laø raát caáp thieát nhaèm ñaùp öùng moät caùch thieát thöïc vaøo vieäc toå chöùc giaûng daïy lòch söû ñòa phöông cho caùc tröôøng phoå thoâng trong tænh vaø goùp phaàn giaùo duïc theá heä treû loøng yeâu queâ höông, nhöõng truyeàn thoáng toát ñeïp vaø con ngöôøi An Giang. Bieân soaïn taøi lieäu laàn naøy vôùi nhieàu baøi, vôùi nhieàu chuyeân ñeà khaùc nhau, taïo cho chöông trình giaûng daïy vaø hoïc taäp cuûa hoïc sinh theâm phong phuù ña daïng. Ñieàu ñaàu tieân khi nghieân cöùu lòch söû ñòa phöông An Giang laø söu taàm, chænh lí tö lieäu. Trong quaù trình nghieân cöùu, chuùng toâi phaûi döïa vaøo nhieàu nguoàn tö lieäu khaùc nhau nhö khaûo coå hoïc (vaên hoùa OÙc Eo), caùc nguoàn söû lieäu baèng tieáng nöôùc ngoaøi (döïa vaøo baûn dòch), nhöõng hieän vaät coøn löu laïi, caùc coâng trình kieán truùc ngheä thuaät ñoäc ñaùo coøn ñeå laïi, caùc di tích lòch söû,… Trong ñoù tö lieäu thaønh vaên laø nguoàn tö lieäu haøng ñaàu ñeå bieân soaïn lòch söû ñòa phöông An Giang. Trong quaù trình bieân soaïn cuï theå töøng baøi. Ngoaøi vieäc söû duïng caùc nguoàn tö lieäu chính xaùc, coù chænh lí. Taùc giaû cuõng bieân soaïn töøng baøi cuï theå theo quy trình töøng töï hình thöùc bieân soaïn moät baøi lòch söû trong saùch giaùo khoa phoå thoâng hieän nay cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo ñang aùp duïng cho caáp trung hoïc cô sôû vaø trung hoïc phoå thoâng, neân raát haïn cheá veà noäi dung kieán thöùc ñöôïc ñeà caäp töøng baøi. Theo caùc tieâu chí : teân baøi, töøng muïc, noäi dung töøng muïc (chia laøm 2 loaïi keânh : keânh chöõ vaø keânh hình). Keânh chöõ coù chöõ bình thöôøng vaø chöõ nhoû nhaèm minh hoïa, noùi veà truyeàn thuyeát, vaán ñeà mang tính chaát tham khaûo hoaëc soá lieäu,… Keânh hình goàm coù löôïc ñoà, baûn ñoà vaø tranh aûnh. Cuoái baøi coù caâu hoûi hoaëc baøi taäp. Phaàn phuï luïc, baûng söï kieän vaø phaàn ñoïc theâm. Tuy nhieân , trong khuoân khoå töøng baøi bò khoáng cheá, neân khoâng cho pheùp vieát daøi. Vì vaäy, trong quaù trình giaûng daïy lòch söû ñòa phöông An Giang, giaùo vieân caàn phaûi ñoïc theâm nhieàu taøi lieäu ñeå boå sung cho baøi giaûng cuûa mình theâm phong phuù. 24