Tổ chức hoạt động tự học môn Phương pháp dạy học tiếng Việt cho sinh viên cao đẳng sư phạm tiểu học

Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG TÖÏ HOÏC MOÂN PHÖÔNG PHAÙP<br /> DAÏY HOÏC TIEÁNG VIEÄT CHO SINH VIEÂN CAO ÑAÚNG<br /> SÖ PHAÏM TIEÅU HOÏC<br /> <br /> Voõ Thò Ngoïc Traâm<br /> Tröôøng Ñaïi hoïc Thuû Daàu Moät<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät laø hoïc phaàn raát quan troïng trong chöông trình<br /> ñaøo taïo sinh vieân ngaønh Giaùo duïc Tieåu hoïc baäc cao ñaúng, noù cung caáp cho sinh vieân<br /> nhöõng kieán thöùc cô baûn veà lí luaän daïy hoïc boä moân. Caùc kieán thöùc cuûa hoïc phaàn naøy vöøa<br /> mang tính lí thuyeát laïi vöøa mang tính kinh nghieäm vaø thöïc haønh. Trong xu theá ñoåi môùi<br /> phöông phaùp daïy hoïc ôû ñaïi hoïc hieän nay, ñaëc bieät laø vieäc aùp duïng ñaøo taïo theo tín chæ<br /> thì vieäc höôùng daãn, toå chöùc caùc hoaït ñoäng ñeå sinh vieân töï hoïc, töï nghieân cöùu trong<br /> giaûng daïy hoïc phaàn naøy laø ñieàu raát caàn thieát.<br /> Töø khoaù: hoaït ñoäng töï hoïc, kó naêng töï hoïc, nhoùm töï hoïc, phöông phaùp daïy hoïc<br /> Tieáng Vieät, chöông trình ñaøo taïo giaùo vieân tieåu hoïc<br /> *<br /> Nguoàn goác cuûa tính tích cöïc laø nhu 1. Taïo ñoäng cô cho hoaït ñoäng töï hoïc<br /> caàu. Khi ngöôøi hoïc coù nhu caàu thì seõ töï<br /> Thöù nhaát, laøm cho sinh vieân thaáy ñöôïc<br /> giaùc tìm kieám tri thöùc. Khi phaùt hieän caùc<br /> vai troø, yù nghóa cuûa caùc kieán thöùc, kinh<br /> tình huoáng maâu thuaãn cuûa lí thuyeát hay<br /> nghieäm nghieäp vuï ñoái vôùi ngheà daïy, ñaëc<br /> thöïc teá maø baèng kieán thöùc cuõ khoâng theå<br /> bieät laø trong giai ñoaïn ñoåi môùi phöông<br /> giaûi quyeát ñöôïc, hoï buoäc phaûi tìm con<br /> phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät (PPDHTV). Töø<br /> ñöôøng khaùm phaù. Noùi caùch khaùc, ‚tö duy<br /> choã coù kieán thöùc PPDHTV ñeán vieäc daïy hoïc<br /> saùng taïo luoân luoân baét ñaàu baèng moät tình<br /> ñöôïc Tieáng Vieät laø moät khoaûng caùch raát xa.<br /> huoáng gôïi vaán ñeà‛ [1: 435].<br /> Moät sinh vieân coù theå giaûi ñöôïc baøi taäp<br /> Ñoái vôùi sinh vieân, tính tích cöïc beân Tieáng Vieät, nhöng chöa chaéc coù theå höôùng<br /> trong thöôøng naûy sinh do nhöõng taùc ñoäng daãn hoïc sinh giaûi ñöôïc baøi taäp ñoù. Vì vaäy,<br /> beân ngoaøi. Ngöôøi daïy caàn phaûi taïo ra haøng caàn giuùp sinh vieân thaáy ñöôïc hoaït ñoäng töï<br /> loaït caùc maâu thuaãn, kheùo leùo loâi cuoán, haáp hoïc (HÑTH) giuùp cuûng coá, heä thoáng hoaù caùc<br /> daãn ñeå hoï yù thöùc tieáp nhaän vieäc hoïc vaø töï kieán thöùc, kinh nghieäm nghieäp vuï sö phaïm<br /> tìm toøi kieán thöùc nhaèm hình thaønh khaû cho ngaønh ngheà töông lai; giuùp cho sinh<br /> naêng töï hoïc. Ñaây laø moät kó naêng quan troïng vieân thaáy raèng vieäc khoâng naém vöõng moät<br /> nhaát caàn hình thaønh ôû ngöôøi hoïc bôûi ‘phaàn vaán ñeà, hay kieán thöùc naøo ñoù seõ aûnh höôûng<br /> lôùn nhöõng kieán thöùc vaø kinh nghieäm coù ñöôïc ñeán chaát löôïng töï hoïc cuûa mình. Do ñoù,<br /> trong cuoäc ñôøi nhôø vaøo vieäc töï hoïc’. giaûng vieân caàn thöôøng xuyeân toå chöùc cho<br /> <br /> 9<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011<br /> <br /> <br /> sinh vieân seminar, taäp giaûng, trao ñoåi, thaûo ñeà, tö duy pheâ phaùn, khaùi quaùt hoaù, tröøu<br /> luaän tieát daïy döïa treân caùc cô sôû lí thuyeát töôïng hoaù); giuùp sinh vieân hình thaønh kó<br /> maø sinh vieân ñaõ hoïc… naêng laäp keá hoaïch töï hoïc, toå chöùc hoaït<br /> Ví duï1: Cho baøi taäp: Giaûi vaø höôùng ñoäng töï hoïc, ñoïc saùch, tra taøi lieäu; giuùp<br /> daãn hoïc sinh giaûi baøi taäp sau. sinh vieân coù ñöôïc phöông phaùp töï hoïc ñeå<br /> sau naøy daïy cho hoïc sinh töï hoïc.<br /> Ñaët caâu theo maãu döôùi ñaây:<br /> Ví duï2: Giao cho sinh vieân giaûi quyeát<br /> Ai (hoaëc caùi gì, con gì?) laø gì?<br /> vaán ñeà: Chöõa doøng sau thaønh caâu theo<br /> Baïn Vaân Anh laø hoïc sinh lôùp 2A.<br /> nhieàu caùch khaùc nhau ‚Nhöõng boâng hoa<br /> (Tieáng Vieät 2, taäp 1 – tr.27) gieû toaû höông thôm ngaùt aáy‛.<br /> Vôùi yeâu caàu giaûi baøi taäp, sinh vieân deã Qua quaù trình phaân tích quan heä ngöõ<br /> daøng ñaët caâu theo maãu caâu Ai laø gì? (Meï phaùp cuûa doøng treân, sinh vieân nhaän thaáy<br /> em laø baùc só. Baïn An laø hoïc sinh gioûi töø ‚aáy‛ chính laø thaønh phaàn phuï boå nghóa<br /> nhaát lôùp...). Tuy nhieân khi höôùng daãn hoïc cho cuïm töø ‚nhöõng boâng hoa gieû‛. Vì vaäy,<br /> sinh giaûi, neáu sinh vieân khoâng coù kieán coù theå giaûi quyeát vaán ñeà baèng caùch boû töø<br /> thöùc nghieäp vuï sö phaïm (xaùc ñònh muïc ‚aáy‛ hoaëc chuyeån töø ‚aáy‛ vaøo sau cuïm töø<br /> tieâu cuûa baøi hoïc, caùc phöông phaùp vaø hình ‚nhöõng boâng hoa gieû‛ (caùch 1, 2). Maët<br /> thöùc toå chöùc lôùp hoïc, caùc phöông tieän söû khaùc, cuõng coù theå xem cuïm töø ‚Nhöõng<br /> duïng ñeå hoã trôï cho vieäc daïy) thì khoù coù boâng hoa gieû toaû höông thôm ngaùt aáy‛ laø<br /> theå toå chöùc daïy cho hoïc sinh. Bôûi leõ, ñaây chuû ngöõ vaø chæ theâm vò ngöõ ñeå taïo thaønh<br /> khoâng phaûi laø baøi taäp ñôn giaûn yeâu caàu caâu (caùch 3):<br /> hoïc sinh ñaët caâu theo maãu, maø quan<br /> Caùch 1: Nhöõng boâng hoa gieû toaû<br /> troïng hôn laø giuùp hoïc sinh bieát ñöôïc caâu<br /> höông thôm ngaùt.<br /> ‘Ai laø gì?’ coù taùc duïng gì, caáu truùc cuûa caâu<br /> Caùch 2: Nhöõng boâng hoa gieû aáy toaû<br /> ‘Ai laø gì?’ goàm coù hai boä phaän (boä phaän<br /> höông thôm ngaùt.<br /> traû lôøi cho caâu hoûi ai, caùi gì hoaëc con gì;<br /> boä phaän traû lôøi cho caâu hoûi laø gì ?). Döïa Caùch 3: Nhöõng boâng hoa gieû toaû höông<br /> <br /> treân nhöõng hieåu bieát veà kieåu caâu Ai laø gì? thôm ngaùt aáy laøm toâi xao xuyeán.<br /> <br /> hoïc sinh bieát nhaän dieän vaø ñaët caâu theo Nhö vaäy, trong quaù trình töï giaûi baøi<br /> maãu. Ñieàu naøy laøm cho hoï thaáy ñöôïc taàm taäp theo nhöõng caùch khaùc nhau, sinh vieân<br /> quan troïng cuûa heä thoáng kieán thöùc, kó reøn ñöôïc naêng löïc tö duy, bieát vaän duïng<br /> naêng ñaït ñöôïc baèng töï hoïc. quaù trình tö duy ñeå höôùng daãn hoïc sinh<br /> <br /> Thöù hai, laøm cho sinh vieân thaáy ñöôïc tieåu hoïc giaûi baøi taäp.<br /> yù nghóa cuûa HÑTH ñoái vôùi ngheà daïy Thöù ba, taïo ñoäng cô hoïc taäp thoâng<br /> trong töøng tröôøng hôïp cuï theå. HÑTH giuùp qua vieäc ñaùnh giaù. Ñaùnh giaù keát quaû hoïc<br /> sinh vieân hình thaønh moät soá naêng löïc tö taäp cuûa sinh vieân laø moät trong nhöõng yeáu<br /> duy khoa hoïc (phaùn ñoaùn, phaân tích, so toá quan troïng, vì vaäy ñoøi hoûi ñaùnh giaù<br /> saùnh, toång hôïp, saùng taïo, giaûi quyeát vaán phaûi chính xaùc, coâng baèng. Trong phaàn<br /> <br /> 10<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br /> <br /> <br /> ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp hoïc phaàn giaù chính laø phaûi laøm cho ngöôøi hoïc bieát<br /> PPDHTV, beân caïnh nhöõng ñaùnh giaù baèng töï ñaùnh giaù. Ngoaøi vieäc bieát ñöôïc vieäc<br /> nhaän xeùt, thì phaàn ñaùnh giaù baèng ñieåm ñaùnh giaù vaø ñieàu chænh vieäc töï hoïc cuûa<br /> neân coù hai phaàn: ñieåm kieåm tra thöôøng baûn thaân, sinh vieân coøn phaûi hình thaønh<br /> xuyeân vaø ñieåm thi, ñöôïc tính nhö sau: moät soá kó naêng ñaùnh giaù moân Tieáng Vieät<br /> ôû baäc tieåu hoïc. Moät khaâu khaùc cuõng khaù<br /> Kieåm tra thöôøng xuyeân Thi Ñieåm hoïc<br /> quan troïng trong quaù trình ñaùnh giaù<br /> (50%) (50%) phaàn<br /> chính laø yeáu toá khích leä, nhöõng lôøi khen,<br /> Taäp Thaûo Töï Tieåu Baøi Trung<br /> lôøi ñoäng vieân coù taùc duïng raát lôùn trong<br /> giaûng luaän hoïc luaän thi bình<br /> vieäc taïo ñoäng cô cho HÑTH. Coù theå hình<br /> Ngoaøi ra, quan troïng hôn trong ñaùnh dung qua sô ñoà sau:<br /> <br /> Khen Khoâng<br /> cuûng coá<br /> <br /> <br /> Baøi laøm Taêng Baøi laøm Giaûm<br /> toát hôn ñoäng cô keùm ñi ñoäng cô<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Vai troø cuûa lôøi khen ñoái vôùi vieäc taïo ñoäng cô cho hoaït ñoäng töï hoïc<br /> <br /> Thöù tö, phaân coâng vaø giao nhieäm vuï - Nhieäm vuï töï hoïc phaûi goùp phaàn<br /> hoïc taäp hôïp lí, caàn coù höôùng daãn kòp thôøi phaùt huy tính saùng taïo vaø töï bieåu ñaït cuûa<br /> neáu sinh vieân thaät söï caàn giuùp ñôõ, hoã trôï. sinh vieân.<br /> Neáu khoâng, deã laøm cho sinh vieân thaáy - Nhieäm vuï hoïc taäp phaûi thieát thöïc, gaàn<br /> khoù maø naûn chí, ñoäng cô töï hoïc seõ giaûm. guõi vôùi nhu caàu cuûa sinh vieân.<br /> Nhö vaäy, coù theå noùi, nhieäm vuï cuûa HÑTH - Neân coù nhöõng baøi taäp coù theå phaân<br /> ñoùng vai troø raát quan troïng, do ñoù khi hoaù ñöôïc trình ñoä cuûa sinh vieân.<br /> thieát keá, giaûng vieân caàn chuù yù:<br /> 2. Phaân chia hoaït ñoäng töï hoïc thaønh<br /> - Noäi dung töï hoïc phaûi vöøa söùc sinh nhöõng hoaït ñoäng thaønh phaàn, nhöõng<br /> vieân, phaûi coù tính keá thöøa nhöõng kieán noäi dung nhoû ñeå khi caàn thieát hoã trôï<br /> thöùc, kinh nghieäm cuûa caùc HÑTH tröôùc. sinh vieân moät soá hoaït ñoäng thaønh<br /> - Noäi dung töï hoïc ñöôïc giao phaûi gaây phaàn, noäi dung<br /> ñöôïc söï toø moø, haáp daãn vaø nhu caàu caàn Töï hoïc laø moät hoaït ñoäng hoïc taäp neân<br /> thieát phaûi giaûi quyeát nhieäm vuï. Do ñoù, coù caáu truùc cuûa hoaït ñoäng. Do vaäy, khi<br /> nhöõng baøi taäp neâu ra phaûi ôû daïng môû, giao vaán ñeà töï hoïc cho sinh vieân caàn phaûi<br /> caàn coù söï ñaøo saâu suy nghó, nghieân cöùu löôøng tröôùc caùc hoaït ñoäng thaønh phaàn maø<br /> taøi lieäu chöù khoâng phaûi laø nhöõng baøi taäp sinh vieân phaûi traûi qua. Chaúng haïn, khi<br /> taùi hieän. giao baøi taäp nghieân cöùu nhoû (taïi nhaø, caù<br /> <br /> <br /> 11<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011<br /> <br /> <br /> nhaân hoaëc nhoùm), baùo caùo seminar hay hoaù‛, tieáng Vieät trôû thaønh ñoái töôïng caàn<br /> baøi taäp thieát keá keá hoaïch daïy hoïc, baøi tìm hieåu cuûa hoïc sinh. Caàn xaùc ñònh<br /> taäp thaûo luaän taïi lôùp… giaûng vieân caàn nhöõng ñaëc ñieåm ôû hoïc sinh tieåu hoïc chi<br /> löôøng tröôùc caùc hoaït ñoäng thaønh phaàn phoái quaù trình daïy hoïc tieáng Vieät vaø neâu<br /> nhö: tìm taøi lieäu, ñoïc vaø nghieân cöùu taøi nhöõng ñieåm caàn löu yù khi daïy hoïc tieáng<br /> lieäu, vieát ñeà cöông, tìm ñoà duøng daïy hoïc… Vieät ôû baäc tieåu hoïc. Nhö vaäy, hoaït ñoäng<br /> ñeå coù theå hoã trôï sinh vieân kòp thôøi, taïo naøy bao goàm:<br /> ñieàu kieän cho HÑTH dieãn ra deã daøng.<br /> - Baûo ñaûm söï ‘thaønh coâng’ cuûa hoïc<br /> Chaúng haïn, neáu hoaït ñoäng vieát ñeà cöông<br /> sinh nhöõng ngaøy ñaàu ñeán tröôøng.<br /> nghieân cöùu gaëp khoù khaên, giaûng vieân coù<br /> theå chæ daãn vaø gôïi yù caùc muïc roõ raøng, gôïi - Chuù yù hình thaønh ôû hoïc sinh yù thöùc<br /> <br /> yù caùc vaán ñeà caàn nghieân cöùu trong ñeà taøi; veà ‚chuaån möïc ngoân ngöõ‛ vaø ‚chuaån vaên<br /> <br /> hoaëc neáu sinh vieân gaëp khoù khaên trong hoaù lôøi noùi‛.<br /> <br /> vieäc tìm taøi lieäu, giaûng vieân coù theå giôùi - Chuù yù ñeå hình thaønh daïng ngoân ngöõ<br /> thieäu taøi lieäu, hoaëc soaïn taøi lieäu döôùi ñoäc thoaïi vaø phong caùch ngoân ngöõ vieát<br /> hình thöùc thoâng tin trôï giuùp, giaûng vieân cho hoïc sinh.<br /> cuõng coù theå höôùng daãn sinh vieân tìm - Hình thaønh ôû hoïc sinh nhöõng thoùi<br /> nhöõng taøi lieäu caàn thieát treân maïng quen vaø kó naêng quan saùt ngoân ngöõ, töï<br /> internet, ñaây cuõng laø caùch ñeå giuùp sinh ñieàu chænh ngoân ngöõ cuûa mình.<br /> vieân öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong<br /> Tuy nhieân, nhöõng yeâu caàu naøy khoâng<br /> quaù trình hoïc taäp vaø daïy hoïc sau naøy.<br /> phaûi deã ñoái vôùi sinh vieân môùi laøm quen<br /> Ngoaøi ra, trong moät hoaït ñoäng laïi coù vôùi nhöõng vaán ñeà cô baûn cuûa daïy hoïc tieáng<br /> nhöõng noäi dung nhoû caàn phaûi giaûi quyeát. Vieät ôû baäc tieåu hoïc. Do ñoù, giaûng vieân phaûi<br /> Chaúng haïn, vôùi nhieäm vuï tìm hieåu Nhöõng chuù yù coù nhöõng taùc ñoäng kòp thôøi ñeå hoã<br /> ñieåm caàn löu yù khi daïy hoïc tieáng Vieät ôû trôï, khoâng sinh vieân chaùn naûn, maát höùng<br /> baäc tieåu hoïc, ta thaáy coù nhöõng noäi dung thuù vôùi nhieäm vuï hoïc taäp.<br /> nhoû maø sinh vieân caàn giaûi quyeát: ñaëc<br /> Noùi chung, giaûng vieân khoâng phaûi hoaøn<br /> ñieåm cuûa PPDHTV ôû tieåu hoïc bò quy ñònh<br /> toaøn phoù thaùc nhieäm vuï töï hoïc cho sinh<br /> bôûi ñaëc ñieåm cuûa hoïc sinh löùa tuoåi naøy.<br /> vieân maø caàn phaûi naém ñaëc ñieåm hoaït ñoäng<br /> Caàn chuù yù ñeán böôùc chuyeån töø giai ñoaïn<br /> cuûa sinh vieân ñeå coù nhöõng höôùng daãn ñuùng<br /> tieàn hoïc ñöôøng sang giai ñoaïn ñi hoïc,<br /> luùc vaø ñuùng möùc ñoä.<br /> chuyeån hoaït ñoäng chuû ñaïo töø vui chôi<br /> 3. Phaân loaïi hoaït ñoäng töï hoïc<br /> sang hoaït ñoäng hoïc taäp ñeå thaáy ñaây laø<br /> laàn ñaàu tieân hoïc sinh ñöôïc trang bò moät Phaân loaïi HÑTH laø cô sôû ñieàu khieån caùc<br /> coâng cuï môùi: ñoïc, vieát; laàn ñaàu tieân hoïc HÑTH. Coù nhieàu caùch phaân loaïi nhö sau:<br /> sinh tieáp xuùc vôùi moät phong caùch ngoân Phaân loaïi döïa vaøo möùc ñoä ñôn giaûn,<br /> ngöõ môùi – phong caùch ngoân ngöõ vieát, coù yù hay phöùc taïp cuûa HÑTH. Chaúng haïn, ñoái<br /> thöùc veà ‚chuaån ngoân ngöõ‛, ‚chuaån vaên vôùi hoaït ñoäng xaùc ñònh caáu truùc cuûa baøi<br /> <br /> 12<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br /> <br /> <br /> Laøm quen vôùi chöõ caùi (phaân moân Hoïc vieân töï giaûi caù nhaân.<br /> vaàn) laø yeâu caàu ñôn giaûn hôn ñoái vôùi vieäc Phaân loaïi döïa vaøo caùc phöông tieän, ñieàu<br /> yeâu caàu sinh vieân döïa vaøo caáu truùc cuûa kieän tieán haønh töï hoïc. Möùc ñoä vaø hieäu quaû<br /> nhoùm baøi Laøm quen vôùi chöõ caùi, xaây döïng cuûa HÑTH phuï thuoäc raát nhieàu vaøo caùc<br /> quy trình daïy hoïc vaø minh hoaï baèng moät phöông tieän töï hoïc. Töï hoïc PPDHTV caàn caùc<br /> keá hoaïch daïy hoïc cuï theå. phöông tieän nhö giaùo trình, saùch giaùo khoa,<br /> Phaân loaïi döïa vaøo tính ñoäc laäp cuûa baêng hình tieát daïy maãu, caùc phaàn meàm hoã<br /> sinh vieân khi tieán haønh HÑTH. Coù theå trôï daïy hoïc, maùy vi tính, maùy chieáu... Ngoaøi<br /> chia thaønh 3 möùc ñoä: ra, töï hoïc coøn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñieàu<br /> - Möùc ñoä ñoäc laäp thaáp: töï hoïc phaûi coù kieän chuû quan vaø khaùch quan (nhö khaû naêng<br /> thaày beân caïnh. töï hoïc cuûa sinh vieân, moâi tröôøng töï hoïc). Do<br /> ñoù, neáu kheùo leùo höôùng daãn sinh vieân<br /> - Möùc ñoä ñoäc laäp trung bình: töï hoïc<br /> phöông phaùp töï hoïc ñuùng ñaén, bieát keát hôïp<br /> khoâng coù thaày beân caïnh nhöng coù söï höôùng<br /> caùc phöông tieän daïy hoïc hieäu quaû trong moâi<br /> daãn, giao vieäc cuûa thaày. Ñaây laø hình thöùc<br /> tröôøng hoïc taäp toát thì chaéc chaén keát quaû töï<br /> phoå bieán cuûa sinh vieân, thaày giao nhieäm vuï<br /> hoïc cuûa sinh vieân ngaøy caøng naâng cao.<br /> vaø coù söï höôùng daãn, sinh vieân veà nhaø laøm<br /> vaø baùo caùo, trình baøy keát quaû. 4. Höôùng daãn caùc kinh nghieäm töï<br /> hoïc<br /> - Möùc ñoä ñoäc laäp cao: Töï hoïc ñoäc laäp<br /> khoâng coù thaày. Sinh vieân töï nghieân cöùu, Muoán hoaït ñoäng töï hoïc dieãn ra hieäu<br /> tìm toøi kieán thöùc. Ñaây laø hình thöùc töï hoïc quaû thì ngöôøi hoïc phaûi coù kinh nghieäm töï<br /> cao vaø chính laø giai ñoaïn cuoái cuøng trong hoïc (khoâng phaûi ai cuõng coù ñöôïc nhöõng<br /> quaù trình chuyeån giao cuûa giaùo duïc nhö kinh nghieäm naøy). Caùc kinh nghieäm töï<br /> J.W. Gardener noùi ‚Muïc tieâu cuoái cuøng cuûa hoïc caàn trang bò cho sinh vieân trong hoïc<br /> heä thoáng giaùo duïc laø chuyeån giao cho caù phaàn PPDHTV nhö: laäp keá hoaïch coâng<br /> nhaân gaùnh naëng cuûa vieäc töï theo ñuoåi vieäc vieäc, tìm taøi lieäu, xaùc ñònh muïc tieâu cuûa<br /> hoïc taäp cuûa chính mình‛ [3: .43]. baøi taäp, trao ñoåi, thaûo luaän vôùi baïn beø,<br /> thaày coâ, ñaùnh giaù vaø töï ñaùnh giaù...<br /> Phaân loaïi döïa vaøo nhöõng kinh nghieäm<br /> caàn hình thaønh cho sinh vieân. Caùc kinh Ví duï3: Cho sinh vieân nhieäm vuï töï<br /> nghieäm caàn hình thaønh cho sinh vieân nhö: hoïc: Taïi sao caàn baûo ñaûm söï thaønh coâng<br /> giaûng daïy, giaûi baøi taäp, thieát keá baøi taäp, cuûa hoïc sinh treân giôø hoïc tieáng Vieät trong<br /> boài döôõng hoïc sinh gioûi... Tuøy nhöõng kinh nhöõng ngaøy ñaàu ñeán tröôøng?<br /> nghieäm caàn hình thaønh maø giaûng vieân Ñeå hoaøn thaønh ñöôïc nhieäm vuï treân,<br /> giao nhieäm vuï hoïc taäp moät caùch hôïp lí. Ví sinh vieân caàn phaûi coù caùc kinh nghieäm:<br /> duï: ñeå hình thaønh kinh nghieäm giaûng daïy, laäp keá hoaïch cho coâng vieäc, tìm nguoàn taøi<br /> giaûng vieân phaûi phaân nhoùm cho sinh vieân lieäu hôïp lí, hieåu ñöôïc muïc tieâu daïy hoïc<br /> thöïc haønh, neáu nhö hình thaønh kinh tieáng Vieät cho hoïc sinh baäc tieåu hoïc, hieåu<br /> nghieäm giaûi baøi taäp thì coù theå cho sinh ñöôïc nhöõng yeâu caàu veà kieán thöùc caàn ñaït<br /> <br /> 13<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011<br /> <br /> <br /> cuûa hoïc sinh lôùp 1, hieåu ñöôïc nhöõng kieán giaûng vieân neân yeâu caàu sinh vieân töï ñaùnh<br /> thöùc, kinh nghieäm cuûa hoïc sinh tröôùc khi giaù keát quaû hoïc taäp cuûa mình, nhaän xeùt<br /> vaøo hoïc lôùp 1, töï ñaùnh giaù HÑTH cuûa baûn xem mình ñaõ hieåu ñeán möùc ñoä naøo. Vieäc<br /> thaân, ñeà ra keá hoaïch môùi neáu muïc tieâu cuõ töï ñaùnh giaù seõ ñöôïc trôï giuùp cuûa phieáu<br /> khoâng ñaït ñöôïc, trao ñoåi vôùi thaày coâ, baïn thaêm doø hoaëc heä thoáng caâu hoûi. (xem<br /> beø, taøi lieäu hoïc taäp... Sau baøi taäp töï hoïc, phieáu maãu)<br /> <br /> PHIEÁU TÖÏ ÑAÙNH GIAÙ KEÁT QUAÛ TÖÏ HOÏC<br /> Ñaùnh daáu X vaøo nhöõng vieäc baïn ñaõ laøm ñöôïc<br /> 1. Laäp keá hoaïch coâng vieäc Coù  Khoâng <br /> Leân danh saùch nhöõng vieäc caàn laøm.<br /> Thoáng keâ nhöõng taøi lieäu ñaõ coù<br /> Lieät keâ nhöõng taøi lieäu caàn tìm<br /> Phaân chia nhieäm vuï cho caùc thaønh vieân trong nhoùm vaø quy ñònh thôøi gian hoaøn thaønh.<br /> Laäp thôøi gian bieåu ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc vaø quy ñònh thôøi gian hoaøn thaønh<br /> YÙ kieán khaùc:<br /> 2. Nguoàn taøi lieäu<br /> Ñaõ tìm ñöôïc saùch trong thö vieän<br /> Tìm ñöôïc caùc taïp chí thích hôïp vaø caùc nguoàn khaùc khoâng phaûi laø saùch<br /> Tìm ñöôïc taøi lieäu treân maïng<br /> Nhôø GV höôùng daãn (möôïn) taøi lieäu cuûa giaûng vieân<br /> YÙ kieán khaùc:<br /> 3. Xöû lí taøi lieäu<br /> Ñoïc toaøn boä taøi lieäu ñaõ coù<br /> Ñoïc löôùt<br /> Ñoïc vaø ghi laïi nhöõng thoâng tin caàn thieát, nhöõng thoâng tin khoâng hieåu<br /> Bieåu dieãn nhöõng thoâng tin ñaõ ñoïc döôùi daïng sô ñoà<br /> Toång hôïp nhöõng thoâng tin cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm<br /> YÙ kieán khaùc:<br /> 4. Xaây döïng ñeà cöông<br />  Coù  Khoâng<br /> 5. Quaûn lí hieäu quaû thôøi gian töï hoïc<br /> Öu tieân giaûi quyeát nhöõng coâng vieäc quan troïng vaø ñoøi hoûi phaûi hoaøn thaønh trong thôøi gian ngaén<br /> Saép xeáp thôøi gian vôùi caùc baïn trong nhoùm<br /> Laøm vieäc theo thôøi gian ñaõ quy ñònh nhöng luoân coá gaéng hoaøn thaønh sôùm nhieäm vuï<br /> YÙ kieán khaùc:<br /> 6. Kinh nghieäm laøm vieäc nhoùm<br />  Toâi luoân tham khaûo yù kieán cuûa caùc baïn trong nhoùm<br /> Khi khoâng hieåu toâi maïnh daïn trình baøy thaéc maéc<br /> Toâi luoân maïnh daïn neâu nhöõng ñieåm chöa ñuùng cuûa baïn trong quaù trình thaûo luaän vôùi<br /> nhöõng laäp luaän vöõng chaéc<br /> Khi khoâng coù söï ñoàng nhaát trong nhoùm toâi luoân bình tónh ghi laïi nhöõng yù kieán vaø nhôø GV<br /> höôùng daãn.<br /> YÙ kieán khaùc:<br /> 7. Kinh nghieäm giaûi quyeát coâng vieäc<br /> Tröôùc khi giaûi quyeát coâng vieäc baïn luoân taäp hôïp yù töôûng cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm.<br /> Ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên trong coâng vieäc, baïn thöôøng:<br /> - Coá gaéng töï mình giaûi<br /> - Trao ñoåi vôùi baïn beø trong nhoùm<br /> <br /> 14<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011<br /> <br /> <br /> - Nhôø söï giuùp ñôõ cuûa thaày coâ<br />  YÙ kieán khaùc:<br /> 8. Ñaùnh giaù quaù trình töï hoïc<br /> Toâi ñaõ hoaøn thaønh toát coâng vieäc ñöôïc giao<br /> Toâi caûm thaáy khoù khaên trong quaù trình töï hoïc<br /> Toâi thaáy khoù coù theå laøm vieäc toát vôùi taäp theå nhoùm<br /> Baûn thaân töï cho ñieåm trong quaù trình töï hoïc:<br /> <br /> <br /> 5. Toå chöùc lôùp hoïc thaønh nhöõng trao ñoåi theâm,... Neáu giaûng vieân bieát choïn<br /> nhoùm töï hoïc hieäu quaû caùc thaønh vieân coù khaû naêng khaùc nhau,<br /> Nhoùm hoïc taäp laø nhoùm sinh vieân vaø neáu caùc nhoùm ñöôïc thaønh laäp ngay töø<br /> gaén boù mang tính chaát beàn chaët hôn vaø luùc ñaàu thì nhoùm laø phöông phaùp toát.<br /> qua caùc kyø hoïc vaø caùc kyø kieåm tra, kyø thi, Coù theå thaønh laäp nhoùm theo kieåu<br /> sinh vieân hieåu bieát vaø coù traùch nhieäm vôùi moâ hình kim töï thaùp, coù taùc duïng ñeå cho<br /> nhau hôn. Ngoaøi giôø hoïc, sinh vieân heïn moät vaán ñeà ñöôïc nhieàu ngöôøi, nhieàu<br /> gaëp nhau ñeå cuøng nhau hoïc taäp, laøm caùc nhoùm cuøng trao ñoåi. Ngöôøi hoïc trình baøy<br /> baøi taäp töï hoïc, thöïc haønh taäp soaïn vaø keát quaû trong nhoùm vaø trao ñoåi thaûo luaän<br /> giaûng trong nhoùm, giuùp nhaän xeùt caùc hoaït keát quaû, yù kieán cuûa caùc thaønh vieân ñeå ñöa<br /> ñoäng daïy hoïc cuûa nhau... Nhoùm naøy neân ra keát quaû. Nhöõng vaán ñeà naøo chöa giaûi<br /> coù moät nhoùm tröôûng vaø moät thö kyù ghi quyeát ñöôïc trong nhoùm seõ ñöôïc trao ñoåi<br /> laïi soá buoåi ñi hoïc, soá baøi taäp ñöôïc hoaøn tröôùc taäp theå hay nhieàu nhoùm goäp laïi. Coù<br /> thaønh, nhöõng vaán ñeà coøn thaéc maéc caàn theå hình dung qua bieåu ñoà sau:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> N1+2+3+ Nhoùm gheùp<br /> 4, …<br /> <br /> <br /> N 1 + 2, 3 + 4, 5+ 6,…<br /> <br /> <br /> <br /> Nhoùm 2 - 5 ngöôøi cuøng thaûo luaän Nhoùm ñôn<br /> <br /> <br /> Hình 2: Bieåu ñoà phaân nhoùm thaûo luaän<br /> <br /> Ví duï4: Giao cho sinh vieân nhöõng - Thieát keá keá hoaïch daïy hoïc baøi OÂn<br /> nhieäm vuï hoïc taäp: Thieát keá Keá hoaïch daïy taäp (Baøi 28, Baøi 103).<br /> hoïc phaân moân Hoïc vaàn – Tieáng Vieät 1. Giaûng vieân chia lôùp thaønh 6 nhoùm,<br /> - Thieát keá keá hoaïch daïy hoïc baøi Laøm coù theå phaân chia nhieäm vuï cho caùc nhoùm<br /> quen vôùi chöõ caùi (Baøi 1, Baøi 3). nhö sau: Nhoùm 1: Baøi 1, nhoùm 2: Baøi 3,<br /> - Thieát keá keá hoaïch daïy hoïc baøi Daïy nhoùm 3: Baøi 7, nhoùm 4: Baøi 29, nhoùm 5:<br /> aâm – vaàn môùi (Baøi 7, Baøi 29). Baøi 28, nhoùm 6: Baøi 103.<br /> <br /> 15<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011<br /> <br /> <br /> Trong ñoù, nhoùm 2 phaûn bieän nhoùm 1, kieán thöùc cuõng nhö kinh nghieäm nghieäp<br /> nhoùm 1, 3, 4, 5, 6 ñoùng vai hoïc sinh. Nhoùm vuï sö phaïm trong thôøi gian chæ vaøi chuïc<br /> 3 phaûn bieän nhoùm 2, nhoùm 2, 1, 4, 5, 6 ñoùng tieát hoïc. Vì vaäy, töï hoïc ñoùng vai troø then<br /> vai hoïc sinh… Thoâng qua vieäc phaân nhoùm choát ñeå giuùp caùc em cuûng coá kieán thöùc,<br /> hoïc taäp, sinh vieân ñöôïc reøn luyeän tinh thaàn naâng cao nghieäp vuï sö phaïm. Do ñoù, khi<br /> laøm vieäc taäp theå, hoïc ñöôïc caùch ñaùnh giaù vaø daïy, giaûng vieân caàn phaûi chuù yù toå chöùc<br /> töï ñaùnh giaù, bieát laäp keá hoaïch daïy hoïc ñoàng caùc HÑTH. Tuyø theo ñieàu kieän hoïc taäp,<br /> thôøi nhaän xeùt tieát daïy cuûa baûn thaân vaø cuûa möùc ñoä cuûa HÑTH maø GV coù nhöõng caùch<br /> ngöôøi khaùc, moät coâng vieäc caàn thieát cho toå chöùc hoaït ñoäng cho phuø hôïp. Giaûng<br /> ngöôøi giaùo vieân töông lai. vieân caàn phaûi theo doõi HÑTH cuûa sinh<br /> Nhìn chung, moân PPDHTV ôû baäc vieân ñeå coù nhöõng höôùng daãn kòp thôøi;<br /> tieåu hoïc mang tính nghieäp vuï cao, giaûng ñoàng thôøi phaûi kieåm tra keát quaû vaø yeâu<br /> vieân khoâng theå daïy cho sinh vieân taát caû caàu sinh vieân baùo caùo keát quaû töï hoïc.<br /> *<br /> ORGANIZING SELF-STUDY OF VIETNAMMESE TEACHING METHODOLOGY<br /> FOR STUDENT OF THE PRIMARY TEACHER TRAINING PROGRAM<br /> Vo Thi Ngoc Tram<br /> Thu Dau Mot University<br /> ABSTRACT<br /> Vietnamese Teaching Methodology is a very important course in the primary teacher<br /> training program as it provides students with basic knowledge of teaching methodology.<br /> The knowledge containing in the course includes theory, experience and practicality. In<br /> the present trend of teaching method innovation, especially with the application of the<br /> credit system in training, the organization of activitives to promote the self-study ability<br /> of students in teaching this course is very essential.<br /> Keywords: self-study activitives, self-study skills, self-study group, Vietnammese<br /> teaching methodology, primary teacher training program<br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> [1]. Döï aùn phaùt trieån giaùo vieân tieåu hoïc, Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû Tieåu hoïc , NXB<br /> Giaùo duïc, 2005.<br /> [2]. Nguyeãn Baù Kim (chuû bieân), Phöông phaùp daïy hoïc moân Toaùn, NXB Ñaïi hoïc Sö phaïm, 2007.<br /> [3]. Geoffrey Petty, Daïy hoïc ngaøy nay (Teaching today) (Döï aùn Vieät – Bæ dòch), NXB Stanley<br /> Thornes, 1998.<br /> [4]. Phoù Ñöùc Hoaø – Ngoâ Quang Sôn, ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin trong daïy hoïc tích cöïc,<br /> NXB Giaùo duïc, 2008.<br /> Leâ Phöông Nga, Giaùo trình Phöông phaùp daïy hoïc tieáng Vieät (2 taäp), NXB Ñaïi hoïc Sö phaïm,<br /> 2008.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br />