Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Văn hóa dân tộc thiểu số: Tác động của đường Hồ Chí Minh đến sự biến đổi văn hóa truyền thống của người Thái xã Nghĩa Dũng, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An

Tr−êng §¹i häc V¨n ho¸ Hμ Néi<br /> Khoa v¨n ho¸ d©n téc thiÓu sè<br /> -------------------------<br /> <br /> T¸c ®éng cña ®−êng hå chÝ minh ®Õn sù biÕn ®æi<br /> v¨n hãa truyÒn thèng cña ng−êi th¸i<br /> x· nghÜa dòng, huyÖn t©n kú, tØnh nghÖ an<br /> <br /> Kho¸ luËn tèt nghiÖp cö nh©n v¨n ho¸<br /> Chuyªn ngμnh v¨n ho¸ d©n téc thiÓu sè<br /> M∙ sè: 608<br /> <br /> Sinh viªn thùc hiÖn<br /> <br /> : trÇn thÞ nhung, vhdt 15a<br /> <br /> Gi¶ng viªn h−íng dÉn<br /> <br /> : ts. Vi v¨n an<br /> <br /> Hμ Néi, 05-2013<br /> <br /> 1<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Hoàn thành bài khóa luận này, ngoài sự cố gắng nổ lực của bản thân,<br /> em còn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của nhiều tổ chức, cá nhân.<br /> Em xin chân thành cảm ơn tới các Ban ngành, đoàn thể, các đồng chí<br /> cán bộ UBND huyện Tân Kỳ, UBND xã Nghĩa Dũng và đồng bào người Thái<br /> ba xóm Đồng Thờ, Dương Lễ, Đồng Kho đã giúp đỡ em trong việc cung cấp<br /> tư liệu, quá trình đi điền dã để lấy tư liệu làm căn cứ khoa học phục vụ cho<br /> việc viết bài.<br /> Đồng thời, em gửi lời cảm ơn tới các Thầy Cô giáo khoa văn hóa dân<br /> tộc thiểu số đã truyền đạt cho em những kiến thức bổ ích và giúp em hoàn<br /> thành bậc cử nhân văn hóa trong bốn năm học tập, rèn luyện tại trường Đại<br /> học Văn hóa Hà Nội.<br /> Đặc biệt, Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Tiến Sĩ Vi Văn An,<br /> người đã trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo em tận tình trong suốt quá trình em<br /> thực hiện đề tài.<br /> Do trình độ kiến thức chưa sâu, thời gian thu thập tài liệu tại địa<br /> phương chưa nhiều, kinh nghiệm viết bài của người viết còn hạn chế, nên bài<br /> khóa luận còn nhiều thiếu sót. Em kính mong các Thầy Cô giáo cùng bạn đọc<br /> góp ý kiến bổ sung để bài viết được hoàn chỉnh hơn.<br /> Em xin chân thành cảm ơn!<br /> Hà Nội, tháng 5 năm 2013<br /> Sinh viên<br /> <br /> Trần Thị Nhung<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> <br /> MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 2<br /> 1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 4<br /> 3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 5<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 7<br /> 5. Nguồn tư liệu của khóa luận ...................................................................... 7<br /> 6. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ................................................ 7<br /> 7. Bố cục của Khóa luận ................................................................................ 8<br /> Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐỊA BÀN VÀ TỘC NGƯỜI NGHIÊN CỨU .9<br /> 1.1. Khái quát về xã Nghĩa Dũng, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An ............ 9<br /> 1.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................ 9<br /> 1.1.2. Địa hình ............................................................................................ 9<br /> 1.1.3. Đất đai ............................................................................................ 10<br /> 1.1.4. Khí hậu ........................................................................................... 11<br /> 1.1.5. Sông ngòi........................................................................................ 14<br /> 1.1.6. Động thực vật ................................................................................. 15<br /> 1.2. Khái quát về người Thái ở xã Nghĩa Dũng ...................................... 16<br /> 1.2.1. Tên gọi ............................................................................................ 16<br /> 1.2.2. Dân số ............................................................................................. 16<br /> 1.2.3. Lịch sử cư trú ................................................................................. 16<br /> 1.2.4. Các hoạt động kinh tế ..................................................................... 18<br /> 1.2.5. Các đặc trưng văn hóa .................................................................... 19<br /> Chương 2: ĐƯỜNG HỒ CHÍ MINH: TÁC ĐỘNG ĐỐI VỚI SỰ BIẾN<br /> ĐỔI VĂN HÓA CỦA NGƯỜI THÁI.......................................................... 24<br /> 2.1. Vài nét về lịch sử đường Hồ Chí Minh ............................................. 24<br /> 2.2. Các lĩnh vực tác động đến sự biến đổi văn hóa của người Thái..... 26<br /> 2.2.1. Những tác động trong văn hóa mưu sinh ....................................... 27<br /> 2.2.2. Tác động tới sự thay đổi về văn hóa vật chất ................................. 37<br /> 2.2.3. Tác động đến thay đổi về văn hóa tinh thần .................................. 51<br /> 2.2.4. Tác động đến thay đổi văn hóa xã hội............................................ 57<br /> <br /> 3<br /> Chương 3: VẤN ĐỀ BẢO TỒN, PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA<br /> TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI .................................................... 68<br /> 3.1. Đánh giá chung về những tác động của đường Hồ Chí Minh đến<br /> văn hóa người Thái .................................................................................... 68<br /> 3.1.1. Những tác động tích cực ................................................................ 68<br /> 3.1.2. Những tác động tiêu cực ................................................................ 70<br /> 3.2. Một số giải pháp và kiến nghị để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa<br /> truyền thống ............................................................................................... 72<br /> 3.2.1. Một số giải pháp ............................................................................. 73<br /> 3.2.2. Một số kiến nghị ............................................................................. 80<br /> KẾT LUẬN .................................................................................................... 85<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 88<br /> PHẦN PHỤ LỤC........................................................................................... 90<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> <br /> MỞ ĐẦU <br /> 1. Lý do chọn đề tài <br /> Một trong những mục đích chính của Đảng và Nhà nước ta khi đầu tư<br /> xây dựng đường Hồ Chí Minh (trước đây gọi là Đường mòn Hồ Chí Minh<br /> hay đường Trường Sơn) ngoài ý nghĩa có tính chiến lược về quân sự, phòng<br /> tránh thiên tai, còn nhằm phát triển một hệ thống giao thông đồng bộ, có hiệu<br /> quả, phục vụ cho việc đi lại và giao thương Bắc-Trung-Nam. Có thể nói, việc<br /> xây dựng đường Hồ Chí Minh có ý nghĩa then chốt trong việc thúc đẩy phát<br /> triển kinh tế cũng như xoá đói giảm nghèo cho các cư dân sống dọc theo hai<br /> bên hành lang tuyến đường, trong đó có đoạn đi qua địa bàn cư trú của bà con<br /> người Thái xã Nghĩa Dũng, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, điều đó<br /> dẫn đến những thay đổi như thế nào về văn hoá của những cộng đồng dân cư<br /> sống dọc theo tuyến đường mới được xây dựng này, và việc họ thích ứng với<br /> bối cảnh cũng như điều kiện mới ra sao?... vẫn còn ít được chú ý. Vì thế, việc<br /> nghiên cứu tác động của con đường này nói chung, đoạn đi qua xã Nghĩa<br /> Dũng nói riêng sẽ có ý nghĩa thiết thực trong việc đánh giá những mặt tích<br /> cực cũng như những yếu tố hạn chế, nhất là tác động của nó tới văn hóa<br /> truyền thống của người Thái cư trú trong phạm vi con đường đi qua. Vì<br /> những lý do trên, tôi mạnh dạn chọn đề tài: Tác động của đường Hồ Chí Minh<br /> đến sự biến đổi văn hóa truyền thống của người Thái xã Nghĩa Dũng, huyện<br /> Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.<br /> 2. Mục đích nghiên cứu<br /> Mục đích của đề tài là đánh giá những tác động tích cực cũng như<br /> những yếu tố hạn chế của đường Hồ Chí Minh đến đời sống của cư dân<br /> Thái nơi đây, trong đó chú trọng tới sự ảnh hưởng của các yếu tố văn hoá<br /> mới, những thay đổi về tập tục, nếp sống và sự biến đổi của nhiều yếu tố<br /> văn hóa truyền thống của họ.<br /> <br />