Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Văn hóa dân tộc thiểu số: Vài nét về văn hóa ẩm thực của người Tày ở huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn hiện nay

Kh<br /> hóa luận tố<br /> ốt nghiệp<br /> Tr−ê<br /> êng ®¹i häc v¨<br /> ¨n hãa hμ<br /> h néi<br /> Kh<br /> hoa v¨n hãa<br /> h<br /> d©n téc<br /> t<br /> thiÓu<br /> u sè<br /> <br /> <br /> ………<br /> ………….<br /> <br /> ………<br /> ………….<br /> <br /> Vμi nÐÐt vÒ v¨<br /> ¨n hãaa Èm thhùc cñaa ng−ê<br /> êi tμy ë<br /> huyÖÖn v¨n l·ng, tØnh l¹ng s¬¬n hiÖn<br /> n nay<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp cử<br /> c nhân văn<br /> v hóa<br /> n ngành: Văn hóa<br /> a dân tộcc thiểu số<br /> Chuyên<br /> Mãã ngành: 608<br /> <br /> Hướng dẫn khoaa học : TS<br /> S. Hoàng Hữu<br /> H Bình<br /> Sinh viêên thực hiiện<br /> <br /> : Vũ<br /> ũ Thị Thủyy<br /> <br /> H NỘI - 2010<br /> HÀ<br /> <br /> Vũ<br /> ũ Thị Thủyy<br /> <br /> 1<br /> <br /> VHDT122A<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN !<br /> Trước tiên em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy cô giáo<br /> trong Khoa Văn hóa dân tộc thiểu số, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội đã tận<br /> tình chỉ bảo trong quá trình học tập và tạo điều kiện cho em thực hiện khóa<br /> luận này. Đặc biệt, em xin được cảm ơn tới Ts. Hoàng Hữu Bình, người đã<br /> trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và động viên em hoàn thành khóa luận.<br /> Đồng thời, em cũng xin cảm ơn Huyện ủy, UBND và Phòng VHTT huyện Văn<br /> Lãng, cùng với nhân dân, các bác, các cô, các chị, các bạn người Tày… ở<br /> huyện Văn Lãng đã giúp đỡ cung cấp tư liệu và có những nhận xét bổ ích<br /> trong quá trình thu thập tư liệu và hoàn thành bản thảo.<br /> Do thời gian và kinh nghiệm của bản thân còn có nhiều hạn chế nên đề<br /> tài nghiên cứu của em không tránh khỏi những thiếu sót, em kính mong nhận<br /> được sự nhận xét và đóng góp ý kiến của các thầy cô để bài khóa luận của em<br /> được đầy đủ và chi tiết hơn.<br /> Em xin chân thành cảm ơn !<br /> Hà Nội, ngày 25 tháng 5 năm 2010<br /> Sinh viên thực hiện<br /> <br /> Vũ Thị Thủy<br /> <br /> Vũ Thị Thủy<br /> <br /> 2<br /> <br /> VHDT12A<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1<br /> 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1<br /> 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................................. 2<br /> 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................. 4<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 5<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5<br /> 6. Đóng góp của đề tài......................................................................................... 6<br /> 7. Bố cục khóa luận ............................................................................................. 7<br /> Chương 1: VÀI NÉT KHÁI QUÁT VỀ HUYỆN VĂN LÃNG, TỈNH<br /> LẠNG SƠN ........................................................................................................ 8<br /> 1.1.Quá trình hình thành ..................................................................................... 8<br /> 1.2. Đặc điểm tự nhiên ........................................................................................ 9<br /> 1.2.1. Vị trí địa lý ................................................................................................ 9<br /> 1.2.2. Địa hình ..................................................................................................... 9<br /> 1.2.3. Khí hậu ...................................................................................................... 10<br /> 1.2.4. Các tài nguyên thiên nhiên........................................................................ 11<br /> 1.3. Đặc điểm kinh tế - xã hội ............................................................................. 13<br /> 1.3.1. Cơ sở hạ tầng ............................................................................................ 13<br /> 1.3.2. Văn hóa - xã hội ........................................................................................ 14<br /> 1.4. Người Tày ở huyện Văn Lãng ..................................................................... 14<br /> 1.4.1. Dân cư ....................................................................................................... 14<br /> 1.4.2. Một số đặc điểm về kinh tế ........................................................................ 17<br /> 1.4.3. Một số đặc điểm về văn hoá ...................................................................... 19<br /> Tiểu kết chương 1: .................................................................................... 24<br /> Chương 2: VĂN HÓA ẨM THỰC CỦA NGƯỜI TÀY Ở HUYỆN VĂN<br /> LÃNG, TỈNH LẠNG SƠN ............................................................................... 25<br /> 2.1. Văn hóa ẩm thực truyền thống ..................................................................... 25<br /> <br /> Vũ Thị Thủy<br /> <br /> 3<br /> <br /> VHDT12A<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> 2.1.1. Quan niệm về ăn uống .............................................................................. 25<br /> 2.1.2. Nguồn lương thực, thực phẩm................................................................... 26<br /> 2.1.3. Các món ăn, đồ hút, đồ uống, ăn trầu truyền thống ................................. 32<br /> 2.1.4. Cách ứng xử trong ăn uống ..................................................................... 50<br /> 2.2. Những biến đổi trong văn hóa ẩm thực hiện nay ......................................... 54<br /> 2.2.1. Những biến đổi trong thức ăn và thức uống ............................................. 54<br /> 2.2.2. Biến đổi trong cách thức tổ chức ăn uống ................................................ 59<br /> 2.2.3. Biến đổi về ứng xử xã hội trong ăn uống ................................................. 60<br /> Tiểu kết chương 2: .................................................................................... 61<br /> Chương 3: BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY VĂN HÓA ẨM THỰC TRUYỀN<br /> THỐNG CỦA NGƯỜI TÀY Ở HUYỆN VĂN LÃNG, TỈNH LẠNG SƠN<br /> TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY .................................................................. 62<br /> 3.1. Thực trạng và những nguyên nhân của sự biến đổi ..................................... 62<br /> 3.1.1. Thực trạng ................................................................................................ 62<br /> 3.1.2. Nguyên nhân ............................................................................................ 63<br /> 3.2. Giá trị của văn hóa ẩm thực trong đời sống ................................................. 67<br /> 3.2.1. Đối với đời sống con người ....................................................................... 67<br /> 3.2.2. Phản ánh đời sống kinh tế - xã hội ........................................................... 68<br /> 3.2.3. Phản ánh mối quan hệ giữa người với người ........................................... 70<br /> 3.2.4. Phản ánh mối quan hệ giữa con người với tự nhiên................................. 71<br /> 3.2.5. Phản ánh quá trình tiếp biến và giao lưu văn hóa ................................... 72<br /> 3.3. Một số biện pháp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ẩm thực truyền<br /> thống .............................................................................................................................. 74<br /> <br /> 3.3.1. Sự cần thiết ................................................................................................ 74<br /> 3.3.2. Một số kiến nghị, giải pháp ....................................................................... 77<br /> Tiểu kết chương 3: .................................................................................... 81<br /> KẾT LUẬN ......................................................................................................... 82<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 84<br /> PHỤ LỤC ............................................................................................................<br /> <br /> Vũ Thị Thủy<br /> <br /> 4<br /> <br /> VHDT12A<br /> <br /> Khóa luận tốt nghiệp<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> Nước ta là một quốc gia đa dân tộc, với 54 dân tộc anh em cùng sinh<br /> sống trải qua nhiều thời kì thăng trầm khác nhau, nhưng vẫn thống nhất là anh<br /> em một nhà, đều là “con lạc cháu rồng”. Tuy nhiên, mỗi dân tộc lại có những<br /> nét đặc trưng riêng, đã được đúc kết lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.<br /> Từ ăn, ở, đi lại, trang phục…cho đến tiếng nói, chữ viết đến những câu thành<br /> ngữ, tục ngữ, ca dao…đều là tinh hoa của mỗi dân tộc. Từ cổ chí kim, từ đông<br /> sang tây ở tất cả mọi nơi trên thế giới nói chung và 54 dân tộc ở nước ta nói<br /> riêng, mỗi một quốc gia, một dân tộc tuy rất khác nhau về địa lý, về phong<br /> cách sống nhưng có một cái chung duy nhất là dân tộc nào hay là ai đi chăng<br /> nữa cũng đều phải ăn uống. Bởi vậy, ăn uống là nhu cầu thiết yếu của con<br /> người trong cuộc sống. Từ khi loài người tách ra khỏi loài vật, xã hội ngày<br /> càng biến đổi và phát triển, nhu cầu ăn uống cũng không ngừng biến đổi; con<br /> người từ “ăn sống nuốt tươi” cho đến bây giờ là “ăn ngon mặc đẹp” nhưng<br /> không dừng ở lại đó, con người luôn quan tâm đến cách ăn uống như thế nào?<br /> Qua cách ăn uống và cách ứng xử trong ăn uống của mỗi tộc người, chúng ta<br /> có thể đánh giá con người và biết đến văn hóa ứng xử của tộc người đó được<br /> thể hiện giữa con người với con người, con người với môi trường tự nhiên và<br /> biết thêm được phần nào phong tục tập quán, đời sống vật chất cũng như đời<br /> sống tinh thần của một dân tộc.<br /> Hiện nay, với xu hướng toàn cầu hóa, nước ta đang trong giai đoạn hội<br /> nhập, giao lưu kinh tế đang diễn ra mạnh mẽ ở các vùng trong cả nước và cả<br /> nước ta với nước ngoài. Nhưng không dừng lại ở đó, sự giao lưu văn hóa<br /> cũng đang diễn ra hết sức phức tạp với những luồng văn hóa ở khắp mọi nơi<br /> đang ồ ạt tràn vào nước ta; không chỉ có ở các đô thị, thành phố lớn mà hiện<br /> nay nó còn len lỏi xuống tận các bản làng miền núi, biên giới xa xôi; không<br /> <br /> Vũ Thị Thủy<br /> <br /> 5<br /> <br /> VHDT12A<br /> <br />