Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Giáo dục: Quá trình dạy học và phát triển lớp ghép tiểu học

Chia sẻ: Nguyễn Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

197
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án Tiến sĩ Giáo dục: Quá trình dạy học và phát triển lớp ghép tiểu học nhằm nghiên cứu các vấn đề lý luận thực tiễn về quá trình dạy học và phát triển lớp ghép tiểu học, trên cơ sở đó đề xuất những biện pháp về phát triển loại hình này trong phát triển của hệ thống giáo dục tiểu học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Giáo dục: Quá trình dạy học và phát triển lớp ghép tiểu học

1 NH NG V N ð CHUNG 1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI - Ch trương c a ð ng và Nhà nư c ta v phát tri n giáo d c và ñào t o nh m th c hi n công nghi p hóa, hi n ñ i hóa. - Do ñ c ñi m giáo d c mi n núi, vùng sâu, vùng xa còn g p nhi u khó khăn và b t c p. - Phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c nh m t o ñi u ki n thu n l i cho tr em vùng khó khăn ñ n trư ng l p h c. 2. M C ðÍCH NGHIÊN C U Nghiên c u các v n ñ lý lu n th c ti n v quá trình d y h c và phát tri n l p ghép ti u h c,trên cơ s ñó ñ xu t nh ng bi n pháp v phát tri n lo i hình này trong phát tri n c a h th ng giáo d c ti u h c. 3. KHÁCH TH VÀ ð I TƯ NG NGHIÊN C U 3.1. Khách th nghiên c u Ho t ñ ng lo i hình l p ghép ti u h c Vi t Nam nói chung và khu v c ðBSCL nói riêng. 3.2. ð i tư ng nghiên c u Quan h gi a ho t ñ ng d y và ho t ñ ng h c c a lo i hình l p ghép ti u h c, nhu c u và bi n pháp phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c vùng khó khăn thu c khu v c ðBSCL. 4. GI THUY T KHOA H C Phát tri n ph c p giáo d c là m t ñòi h i c a th i ñ i, c a s nghi p công nghi p hóa, hi n ñ i hóa, song nh ng vùng sâu, vùng xa, dân t c ít ngư i vv… g p r t nhi u khó khăn v v trí ñ a lý, kinh t xã h i, ñi u ki n ñ phát tri n giáo d c như vùng ñô th , ñông dân, phát tri n lo i hình l p ghép là m t phương th c phát tri n giáo d c vùng khó khăn và th c
2 hi n ph c p giáo d c. L p ghép là m t hình th c t ch c d y h c ña m c tiêu, ña n i dung và ña d ng v ñ i tư ng, ch có th d y h c l p ghép hi u qu khi phân tích ñư c c u trúc lo i hình l p ghép; xác ñ nh ñúng ñi u ki n nh hư ng ñ n vi c t ch c d y h c l p ghép, xác ñ nh ñư c cách th c t ch c d y h c phát huy nh ng ưu ñi m và kh c ph c nh ng h n ch c a vi c t ch c d y h c l p ghép. 5. NHI M V NGHIÊN C U 5.1. Nghiên c u các v n ñ lý lu n d y h c l p ghép ti u h c. 5.2. Nghiên c u quá trình phát tri n d y h c l p ghép ti u h c khu v c ðBSCL. 5.3. ð xu t các bi n pháp phát tri n lo i hình d y l p ghép ti u h c. 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 6.1. Nhóm phương pháp nghiên c u lý lu n. 6.2. Nhóm phương pháp nghiên c u th c ti n. 6.3. Nhóm phương pháp toán h c. 7.NH NG ðÓNG GÓP M I C A LU N ÁN - H th ng các v n ñ lý lu n v d y h c l p ghép và t ng k t kinh nghi m quá trình phát tri n d y h c l p ghép ti u h c t năm 1975 ñ n nay. - So sánh lo i hình l p ghép m t s nư c, trên cơ s ñó, ñưa ra các k t lu n v v n ñ phát tri n c a lo i hình này góp ph n phát tri n giáo d c mi n núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân t c Vi t Nam. - Làm phong phú thêm ki n th c v l ch s giáo d c h c, v giáo d c h c sinh. 8. NH NG LU N ðI M CƠ B N C N B O V
3 Ti p c n quan ñi m l ch s v quá trình hình thành và phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c Vi t Nam là lo i hình d y h c t n t i phù h p v i ñi u ki n v v trí ñ a lý, kinh t , vùng mi n nh m ñáp ng quy n ñư c h c c a tr em và phát tri n giáo d c vùng sâu, vùng xa. 9. GI I H N, PH M VI NGHIÊN C U ð tài lu n án nghiên c u quá trình phát tri n lo i hình d y h c l p ghép ti u h c mi n núi, vùng sâu, vùng xa, vùng ñ ng bào dân t c, h i ñ o thu c khu v c ðBSCL t năm 19975 ñ n nay. 10. C U TRÚC LU N ÁN Ngoài nh ng v n ñ chung, k t lu n, ki n ngh và ph l c, tài li u tham kh o lu n án g m 3 chương: Chương I: Cơ s lý lu n c a phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c. Chương II: Th c tr ng phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c khu v c ðBSCL t năm 1975 ñ n nay. Chương III: Các bi n pháp phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c khu v c ðBSCL. Chương 1 CƠ S LÝ LU N C A LO I HÌNH PHÁT TRI N L P GHÉP TI U H C 1.1. L CH S V N ð NGHIÊN C U 1.1.1. Nghiên c u v phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c trên th gi i - S phát tri n giáo d c m i qu c gia luôn chênh l ch, không ñ ng ñ u các vùng, các ñ a phương và các dân t c.
4 - L p ghép ñã t n t o nhi u qu c gia, k c nh ng qu c gia có n n kinh t phát tri n như Hoa Kỳ, Pháp, Canada, Nh t… và các nư c trong khu v c. - Nghiên c u v mô hình l p ghép ñư c ti p c n dư i hai góc ñ : l p ghép nhi u trình ñ khác nhau và l p ghép có h c sinh nhi u ch ng t c khác nhau. 1.1.2. Nghiên c u quá trình phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c Vi t Nam L p ghép ñã có m t l ch s phát tri n t th i xã h i phong ki n Vi t Nam. ðó là l p h c c a các ông ð , ông C ng và c a các hương sư làng quê. Ngay t nh ng ngày ñ u m i thành l p nư c Vi t Nam Dân ch Công hòa, Ch t ch H Chí Minh ñã có nh ng nghiên c u và ch ñ o v i lo i hình l p ghép dư i mô hình bình dân h c v trên tinh th n h c m i nơi, m i ch , ngư i bi t ch d y cho ngư i chưa bi t ch , ngư i bi t nhi u d y cho ngư i bi t ít. Sau ñó, tác gi Ph m Minh H c, v i công trình nghiên c u t ng k t 10 năm xóa mù ch và ph c p giáo d c ti u h c (1990- 2000) ñã t ng k t nh ng kinh nghi m trong xóa mù và ph c p giáo d c ti u h c nh kinh nghi m phát tri n mô hình l p ghép… H u h t các công trình, bài báo ñ u ñư c ti p c n dư i góc ñ lý lu n d y h c và lý lu n qu n lý nh m mô t th c tr ng hay t ng k t kinh nghi m d y h c l p ghép ti u h c và ñ xu t bi n pháp phát tri n mô hình này. Chưa có m t công trình nghiên c u nào tri n khai dư i góc ñ l ch s giáo d c h c, vì v y tác gi ch n ñ tài làm lu n án nghiên c u sinh. 1.2. NH NG V N CƠ B N V D Y H C TI U H C 1.2.1. ð c ñi m tâm lý c a h c sinh ti u h c
5 ð i tư ng c a c p ti u h c là tr em t 6 ñ n 11 tu i. Tr em l a tu i ti u h c là th c th ñang hình thành và phát tri n c v m t sinh lý, tâm lý, xã h i. Các em ñang t ng bư c gia nh p vào xã h i th gi i c a m i m i quan h . ðây là giai ño n l a tu i tr v a chuy n t tu i chơi sang tu i h c nhưng ho t ñ ng vui chơi v n chi m vai trò ch ñ o. Tr nh r t nhanh và quên cũng nhanh, các quá trình nh n th c ñang phát tri n, tuy nhiên b chi ph i nhi u b i y u t tr c quan. Ho t ñ ng d y h c r t c n có s tr giúp c a giáo viên, nhà trư ng và cha m h c sinh. H c sinh ti u h c vùng sâu, vùng xa h n ch v kĩ năng s ng, các em thi u t tin khi ñ ng trư c ñ m ñông, kh năng hòa nh p th p do h n ch v ngôn ng . 1.2.2. M c tiêu c a giáo d c ti u h c và nh ng v n ñ cơ b n c a quá trình d y h c ti u h c C u trúc c a quá trình d y ti u h c g m m t h th ng các thành t c u trúc có m i quan h th ng nh t, bi n ch ng v i nhau. M c tiêu c a giáo d c ti u h c: “trang b cho h c sinh h th ng tri th c cơ b n ban ñ u, hình thành h c sinh nh ng kĩ năng cơ b n n n t ng, phát tri n h ng thú h c t p h c sinh, th c hi n các m c tiêu giáo d c toàn di n ñ i v i h c sinh ti u h c”. B n ch t, ñ c ñi m c a quá trình d y h c ti u h c: D y h c ph i hư ng vào ho t ñ ng t nh n th c c a h c sinh, còn giáo viên s là ngư i h tr , ngư i hư ng d n. 1.3. CƠ S LÝ LU N C A PHÁT TRI N LO I HÌNH L P GHÉP TI U H C 1.3.1. Quan ñi m v s phát tri n Phát tri n ñư c hi u là s tăng trư ng, là s chuy n bi n theo chi u hư ng tích c c, ti n lên.
6 Phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c là s vi c t o ra các giá tr m i cho lo i hình này v ch t lư ng, hoàn thi n theo chi u hư ng tích c c. Phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c t c là nh m hoàn thi n k t qu d y h c c a lo i hình này và c i ti n liên t c ñ nâng cao ch t lư ng d y h c l p ghép trong nh ng ñi u ki n và hoàn c nh khó khăn v i ñ i tư ng ph c t p. 1.3.2. ð c ñi m, m c tiêu, b n ch t c a quá trình d y h c l p ghép ti u h c Khi quan ni m v l p ghép có hai cách ti p c n khác nhau. Cách ti p c n th c nh t: l p ghép là l p h c g m các h c sinh có 2 hay nhi u l p có trình ñ g p l i thành m t l p ñ thu n l i cho vi c t ch c d y h c. Cách ti p c n th hai: l p ghép là l p h c g m h c sinh các trình ñ khác nhau và trong m i l p thư ng g m t hai ñ n vài nhóm trình ñ khác nhau. D y l p ghép là m t quá trình, trong ñó, dư i vai trò ch ñ o c a ngư i giáo viên nh m t ch c, hư ng d n, ñi u khi n s lư ng h c sinh trong toàn l p không cùng trình ñ như nhau th c hi n nh ng m c tiêu và nhi m v h c t p ñ ra nh m hoàn thành và phát tri n nhân cách h c sinh m t cách toàn di n. L p ghép là m t hình th c t ch c d y h c, v i m t giáo viên trong cùng m t phòng h c, cùng m t h i gian, t ch c h c t p cho nhi u nhóm h c sinh thu c nhi u trình ñ khác nhau. “B n ch t c a d y h c l p ghép là quá trình giáo viên t ch c ho t ñ ng nh n th c cho h c sinh có trình ñ khác nhau làm vi c theo t ng nhóm m c tiêu, th c hi n các m c tiêu, nhi m v , n i dung nh n th c khác nhau, ñ th c hi n có hi u qu các m c tiêu, nhi m v d yh c nh ng trình ñ h c v n khác nhau".
7 1.3.3. Quan h giáo viên và h c sinh trong lo i hình l p ghép, môi trư ng d y h c l p ghép GV ph i n m v ng: 1. Tương tác- nhà giáo 2. Tham gia- d y h c 3. Tính v n ñ c a d y h c - tình hu ng Các hình th c d y h c LG: - T ch c d y h c chung c l p. - T ch c d y h c cho t ng nhóm trình ñ . - D y h c tr c ti p cho cá nhân. - T ch c ho t ñ ng h c t p ñ c l p c a HS. Môi trư ng h c t p l p ghép: - Không gian - Nhà trư ng - Th i gian - Gia ñình - Ánh sáng - C ng ñ ng - Âm thanh - H c sinh - Giáo viên K ho ch d y h c l p ghép: D y h c l p ghép ñòi h i giáo viên ph i xây d ng k ho ch bài d y m t cách công phu ñ thu hút t t c h c sinh trong l p ho t ñ ng tích c c ñ ñ t ñ n nh ng m c tiêu ñã ñ t ra cho các nhóm trình ñ khác nhau. 1.3.4. Nguyên t c và phương pháp d y h c l p ghép 1.3.4.1. Nguyên t c d y h c i. Nguyên t c ñ m b o s th ng nh t gi a tính khoa h c và tính giáo d c. ii. Nguyên t c ñ m b o s th ng nh t gi a lý lu n và th c ti n.
8 iii. Nguyên t c b o ñ m s th ng nh t gi a cái c th và cái tr u tư ng trong d y h c. iv. Nguyên t c ñ m b o s th ng nh t gi a tính v a s c chung và riêng. v. Nguyên t c ñ m b o s th ng nh t gi a vai trò t giác tích c c, ñ c l p c a h c sinh v i vai trò t ch c hư ng d n có tính ch ñ o c a giáo viên. 1.3.4.2. S d ng phương pháp d y h c trong d y h c l p ghép i. Nhóm các phương pháp d y h c dùng l i ii. Nhóm các phương pháp d y h c tr c quan iii. Nhóm các phương pháp d y h c th c hành iv. Nhóm phương pháp d y h c h p tác K T LU N CHƯƠNG 1 - L p ghép là m t lo i hình t ch c l p h c khá ph bi n các nư c trên th gi i. Không nh ng các nư c ch m phát tri n mà k c các nư c công nghi p phát tri n. - L p ghép nư c ta có t th i xã h i phong ki n. - Quá trình hình thành và phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c luôn g n ch t v i n n giáo d c Vi t Nam.Hi n nay nó v n ti p t c kh ng ñ nh ưu th c a lo i hình l p ghép ti u h c các vùng giáo d c khó khăn trong vi c nâng cao dân trí, ñào t o ngu n nhân l c ph c v công nghi p hóa, hi n ñ i hóa mà ð ng và Nhà nư c ñ ra. Chương 2 S PHÁT TRI N C A LO I HÌNH L P GHÉP TI U H C ðBSCL T NĂM 1975 ð N NAY
9 2.1. TH C TR NG PHÁT TRI N LO I HÌNH L P GHÉP TI U H C VI T NAM T NĂM 1975 ð N NAY Th c tr ng phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c Vi t Nam t năm 1975 ñ n 1986. "L p ghép ñư c s d ng giai ño n này dư i d ng l p h c có nhi u l a tu i khác nhau nhưng cùng chung m t m c ñích là xóa mù và xóa b tàn dư c a ch ñ xã h i Ng y quy n" Th c tr ng phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c Vi t Nam t năm 1986 ñ n nay. “Năm h c 2008-2009, l p ghép có 40 t nh, thành trên c nư c, tăng 252 l p so v i năm 2004. S l p ghép hai trình ñ là 6545, ba trình ñ là 527 so v i 87.729 h c sinh". Ch t lư ng l p ghép h n ch hơn l p ñơn do m t s nguyên nhân khách quan và ch quan. Trong ñó nguyên nhân cơ b n do tính ña m c tiêu c a l p ghép và năng l c d y h c và năng l c h c t p còn h n ch giáo viên và h c sinh, do công tác qu n lý, cơ s v t ch t ph c v d y h c còn thi u và nghèo nàn. 2.2. TH C TR NG GIÁO D C VÀ ðÀO T O C A ðBSCL - Quy mô các ngành h c, b c h c. - M ng lư i trư ng h c, l p h c. - ð i ngũ giáo viên. - Cơ s v t ch t - k thu t. - V tài chính. 2.3. TH C TR NG LO I HÌNH L P GHÉP TI U H C VÙNG ðBSCL GIAI ðOÀN T NĂM 1975 ð N 2009 2.3.1. Th c tr ng s lư ng l p ghép ti u h c vùng ðBSCL giai ñoàn t năm 1975 ñ n 2009
10 2.3.2. Th c tr ng v ch t lư ng d y h c l p ghép Ch t lư ng d y h c l p ghép ti u h c khu v c ðBSCL còn th p hơn so v i l p ñơn. Nguyên nhân cơ b n là do năng l c d y h c l p ghép c a giáo viên, do ñi u ki n và trình ñ ngư i h c, do công tác qu n lý. 2.3.3. Th c tr ng v t ch c d y h c l p ghép khu v c ðBSCL hi n nay 2.3.3.1. Th c tr ng nh n th c c a cán b qu n lý và giáo viên v ý nghĩa c a d y h c l p ghép 2.3.3.2. Th c tr ng th c hi n chương trình, n i dung, phương pháp d y h c l p ghép khu v c ðBSCL 2.3.3.3. ðánh giá c a cán b qu n lý v ch t lư ng d y h c l p ghép Theo ñánh giá c a cán b qu n lý các trư ng thì ch t lư ng d y h c l p ghép là th p. Nguyên nhân do: - Năng l c gi ng d y giáo viên (46/94, t l 48,7%). - Trình ñ ñ u vào h c sinh (24/94, t l 25,6%). - Cơ s v t ch t (19/94, t l 20,5%). - Nhà trư ng chưa có bi n pháp qu n lý thi t th c ñ i v i ho t ñ ng d y h c l p ghép (7/94, t l 7,6%). Quá trình phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c t năm 1975 ñ n nay c nư c nói chung, vùng ðBSCL nói riêng ñã góp ph n mang l i thành t u quan tr ng trong vi c th c hi n m c tiêu qu c gia v XMC và PCGDTH ñ c bi t là tr em có hoàn c nh khó khăn và con em các dân t c thi u s ñư c ñi h c hoàn thành giáo d c ti u h c. L p ghép ñã góp ph n tích c c th c hi n có hi u qu xã h i hóa giáo d c, ña d ng hóa các lo i hình h c t p ñáp ng yêu c u cho ngư i h c, nâng cao dân trí, ñào t o nhân l c, b i dư ng nhân tài ph c v quá trình CNH, HðH ñ t nư c.
11 K T LU N CHƯƠNG 2 - Mô hình d y h c l p ghép khu v c ðBSCL t n t i ch y u là lo i hình l p ghép 2 trình ñ . - Trong nh ng năm trư c m t chưa th b lo i hình d y h c l p ghép vì ñi u ki n h c t p, kinh, t ñ a lý không thu n l i. - Ch t lư ng h c t p th p hơn so v i l p ñơn. C th do nhi u nguyên nhân khác nhau: + Năng l c giáo viên h n ch . + Cán b qu n lý trư ng h c chưa th c s quan tâm. + H c sinh dân t c thi u s h n ch v năng l c và kĩ năng giao ti p, hòa nh p. + S b t ñ ng v ngôn ng gi a giáo viên v i h c sinh dân t c. ðây là nh ng cơ s th c ti n giúp tác gi lu n án có th ñ xu t các bi n pháp nh m phát tri n lo i hình d y h c l p ghép ti u h c khu v c ðBSCL. Chương 3 ð XU T CÁC BI N PHÁP PHÁT TRI N LO I HÌNH L P GHÉP TI U H C 3.1. NGUYÊN T C VÀ NH NG VĂN B N PHÁP LÝ PHÁT TRI N LO I HÌNH L P GHÉP TI U H C 3.1.1 Nh ng nguyên t c cơ b n phát tri n lo i hình l p ghép ti u h c 3.1.2 Căn c pháp lý 3.2. H TH NG CÁC BI N PHÁP
12 3.2.1. Nâng cao nh n th c c a cán b qu n lý, giáo viên và các l c lư ng xã h i v vai trò c a mô hình l p ghép ti u h c M c tiêu c a bi n pháp: "Nâng cao nh n th c c a cán b qu n lý, giáo viên và các t ng l p xã h i v tính t t y u ph i ti n hành lo i hình l p ghép các vùng khó khăn và s c n thi t ph i phát tri n lo i hình d y h c l p ghép khu v c ðBSCL s góp ph n nâng cao ch t lư ng d y h c c a lo i hình l p ghép này". N i dung và cách ti n hành: - M c ñích c a vi c t ch c l p ghép ti u h c cũng nh m th c hi n m c tiêu giáo d c ti u h c. - ð i v i cán b qu n lý giáo d c, ph i n m v ng và v n d ng c th hóa ñư ng l i, ch trương chính sách giáo d c c a ð ng và Nhà nư c m t cách sáng t o và phù h p v i yêu c u và ñi u ki n th c t nhi u m t ñ a phương ñ m b o tính kh thi, tính hi u qu thi t th c c a các ho t ñ ng. S nghi p giáo d c và ñào t o ph i g n ph c v nhi m v chính tr , kinh t văn hóa ñ a phương. - Nhà trư ng ñóng vai trò trung tâm trong vi c ph i h p v i chính quy n ñ a phương làm cho ph huynh h c sinh, các t ch c xã h i, các ñoàn th nh n th c ñư c s c n thi t ph i duy trì, phát tri n lo i hình l p ghép nh m ñ m b o quy n ñư c giáo d c, quy n ñư c h c t p c a tr em vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. - Cán b qu n lý c n tăng cư ng công tác giáo d c tư tư ng giáo viên làm công tác d y h c l p ghép ñ h có nh n th c ñúng v vai trò, trách nhi m trong vi c xây d ng và phát tri n lo i hình l p ghép này. ði u ki n th c hi n bi n pháp: - C n có cơ ch ho t ñ ng cho lo i hình l p ghép.
13 - Nhà trư ng gi vài trò ch ñ o, ph i h p v i chính quy n ñ a phương ñ làm t t công tác xã h i hóa giáo d c. 3.2.2. ð i m i m c tiêu chương trình l p ghép nh m nâng cao ch t lư ng, hi u qu d y h c M c tiêu bi n pháp: là ñ th c hi n quy n ñư c phát tri n, ñư c chăm sóc, b o v và ñư c h c hành tr em. N i dung, cách th hi n bi n pháp:n i dung và chương trình d y h c l y h c sinh làm trung tâm, n i dung d y h c l p ghép ñư c thi t k d a trên chu n ki n th c, k năng c a ñ u ra phù h p v i ñ c ñi m c a mô hình d y h c, phù h p v i trình ñ c a h c sinh, chương trình thi t k có tính m , th hi n bình ñ ng v cơ h i và ñi u ki n h c t p, phát tri n năng l c cá nhân phù h p vùng, mi n khác nhau. N i dung d y h c l p ghép ñư c phân t ng: n i dung tích h p và n i dung riêng bi t cho t ng nhóm trình ñ . ði u ki n th c hi n bi n pháp: - Chính quy n và c ng ñ ng xã h i ñ a phương ph i có nh ng gi i pháp. - Gia ñình t o ñi u ki n thu n l i. - Nhà trư ng t o ñi u ki n l p h c g n nhà... 3.2.3. Thi t k bài h c l p ghép theo hư ng d y h c h p tác phù h p v i m c tiêu d y h c và ñ i tư ng h c sinh vùng mi n, ñi u ki n d y h c M c tiêu c a bi n pháp: T ch c cho giáo viên nâng cao năng l c thi t k bài h c l p ghép theo hư ng d y h c h p tác giúp giáo viên làm ch quá trình ñi u khi n và t ch c ho t ñ ng h c t p cho h c sinh, d ñoán trư c nh ng tình hu ng có th x y ra và tìm cách x lý m t cách hi u qu nh t.
14 N i dung bi n pháp: T ch c cho giáo viên nâng cao năng l c thi t k bài h c l p ghép theo hư ng d y h c h p tác cho h c sinh ti u h c và ti n hành th o lu n ñ th ng nh t v c u trúc c a b n thi t k bài h c l p ghép theo hư ng d y h c h p tác. ði u ki n th c hi n bi n pháp: Giáo viên ph i n m v ng m c tiêu, n i dung, chương trình d y h c c a t ng nhóm trình ñ , n m v ng ñ c trưng c a t ng môn h c và tính liên thông gi a các môn h c các nhóm trình ñ khác nhau, n m v ng ñ c ñi m, trình ñ nh n th c c a h c sinh, cơ s v t ch t c a nhà trư ng. Giáo viên ph i có k thu t thi t k bài h c l p ghép theo quy trình công ngh khác v i công vi c so n giáo án c a l p ñơn. 3.2.4. ð i m i phương pháp d y h c l p ghép theo hư ng tăng cư ng d y h c h p tác nh m nâng cao ch t lư ng và hi u qu d yh c M c tiêu c a bi n pháp: ð i m i phương pháp d y h c l p ghép ti u h c là m t trong nh ng bi n pháp nh m nâng cao ch t lư ng d y h c l p ghép, hi u qu c a quá trình d y h c l p ghép ch u s nh hư ng tr c ti p c a phương pháp d y h c b i mô hình này mang tính ñ c thù v m c tiêu, n i dung và cách th c th c hi n, ñòi h i giáo viên ph i có phương pháp làm vi c h p tác v i các nhóm trình ñ khác nhau trong cùng m t th i ñi m. N i dung bi n pháp: Giáo viên ph i có ngh thu t trong s d ng bi n pháp, k thu t d y h c nh m ph i h p hài hòa gi a d y h c t p th , d y h c theo nhóm và d y cá nhân. Có m t s hình th c t ch c d y h c ch y u sau thư ng ñư c dùng trong l p ghép: - T ch c d y h c chung c l p. - T ch c d y h c cho t ng nhóm trình ñ .
15 - T ch c d y h c tr c ti p cho cá nhân. - T ch c ho t ñ ng ñ c l p cho h c sinh. 3.2.5. ð i m i phương pháp ki m tra, ñánh giá k t qu d y h c l p ghép M c tiêu c a bi n pháp: Ki m tra, ñánh giá là khâu cu i cùng trong quá trình d y h c nhưng ñ ng th i là ñi m kh i ñ u cho m t chu trình d y h c ti p theo. N i dung bi n pháp:ð i m i ki m tra, ñánh giá: là m t trong 3 v n ñ quan tr ng c a ñ i m i giáo d c ph thông. ði u ki n th c hi n bi n pháp: giáo viên c n có b công c chu n và nhà trư ng c n có bi n pháp h tr giáo viên ñ ki m tra, ñánh giá th c hi n có hi u qu . 3.2.6. Quy ho ch m ng lư i h th ng l p ghép các ñ a bàn M c tiêu c a bi n pháp: phát tri n m ng lư i trư ng ph thông r ng kh p trên toàn qu c. Xây d ng trên m i ñ a bàn xã, phư ng ho c nơi thưa dân cư thì c m xã, phư ng ít nh t m t trư ng ti u h c và m t trư ng trung h c cơ s ñ t chu n qu c gia. N i dung bi n pháp: s Giáo d c và ðào t o ch ñ o các phòng Giáo d c ph i h p v i chính quy n ñ a phương quy ho ch m ng lư i các trư ng ti u h c nh m ñáp ng nhu c u ñư c h c và quy n ñư c h c cho m i tr em. ði u ki n th c hi n bi n pháp: Chính quy n ñ a phương, cán b qu n lý, giáo viên ph i có nh n th c ñúng. Làm t t công tác tuyên truy n, v n ñ ng nhân dân và các l c lư ng xã h i tham gia v n ñ ng h c sinh t i trư ng và xây d ng trư ng h c.Nhà nư c c n có s h tr ñ c bi t v cơ s v t ch t...
16 3.2.7. Tăng cư ng cơ s v t ch t, tài chính h tr phát tri n l p ghép M c tiêu c a bi n pháp: vi c tăng cư ng cơ s v t ch t, trang thi t b ph c v d y và h c là m t trong nh ng ñi u ki n, phương ti n r t quan tr ng và c n thi t, ñ c bi t vùng sâu, vùng xa, mi n núi cao, h i ñ o. N i dung bi n pháp: - Th c hi n chương trình kiên c hóa trư ng, l p h c và nhà công v giáo viên. - Th c hi n ch trương xã h i hóa giáo d c phù h p v i ñ c ñi m kinh t và ñi u ki n xã h i c a m i vùng. - Chính quy n ñ a phương c n có chính sách xã h i hóa, khuy n khích ñ u tư phát tri n giáo d c và ñào t o vào nh ng vùng kinh t xã h i ñ c bi t khó khăn, vùng dân t c. - Huy ñ ng các ngu n tài tr c a các t ch c phi chính ph ho c c a các nhà doanh nghi p ñ phát tri n giáo d c ti u h c nh ng vùng khó khăn. - Phát huy vai trò c a ph huynh h c sinh, cán b , giáo viên trong vi c làm m i, b o qu n và s d ng “các phương ti n k thu t d y h c m t cách hi u qu ”. ði u ki n ñ th c hi n các bi n pháp: - C n có m t cơ ch chính sách phù h p cho s phát tri n vùng khó khăn c a ðBSCL. - Cán b qu n lý và chính quy n ñ a phương ph i vào cu c cùng v i ngành giáo d c ñ nâng cao cơ s v t ch t.
17 3.2.8. T ch c d y h c mô hình l p ghép ti u h c hai trình ñ và hai dân t c trong m t l p h c - M c tiêu bi n pháp: M c tiêu c a bi n pháp là nâng cao hơn n a ch t lư ng d y và h c l p ghép ti u h c trong giai ño n m i nh m ñáp ng yêu c u c a xã h i ñòi h i, ph c v quá trình CNH, HðH ñ t nư c. ð ng th i rút ng n kho ng cách chênh l ch ch t lư ng giáo d c gi a l p ghép ti u h c so v i l p ñơn ti u h c hi n nay khu v c ðBSCL. - N i dung th c hi n bi n pháp: Th c hi n n i dung chương trình d y h c l p ghép ti u h c hai trình ñ và hai dân t c trong m t l p h c theo ñúng các môn h c ti u h c, bao g m môn h c b t bu c là các môn t ch n h c thêm theo quy ñ nh c a b Giáo d c & ðào t o ban hành. - ði u ki n th c hi n bi n pháp: T ch c trong m t l p ghép ti u h c không quá hai trình ñ và hai dân t c; S lư ng h c sinh trong m t l p ghép không quá 15 h c sinh; Phòng h c ñúng quy cách, có sân chơi, bãi t p, có công trình nhà v sinh, b nư c s ch...; Có ñ y ñ SGK, sách tham kh o và ñ dùng d y h c ph c v cho vi c d y và h c l p ghép ti u h c; Có ñ i ngũ giáo viên ti u h c ñ t chu n tr lên (CðSP), có kinh nghi m và nhi t tình gi ng d y l p ghép. N u giáo viên d y vùng dân t c Khmer ph i bi t ti ng Khmer; Nhà trư ng, gia ñình và c ng ñ ng xã h i cùng ph i h p ch t ch th c hi n qu n lý và giám sát tr h c t p; Chính quy n ñ a phương quan tâm vi c t ch c l p ghép, xây d ng môi trư ng giáo d c lành m nh,
18 an toàn, xây d ng h th ng giao thông nông thôn, th c hi n xóa ñói gi m nghèo, c i thi n và nâng cao ñ i s ng nhân dân. 3.2.9. M i quan h gi a các bi n pháp ñ xu t - Các bi n pháp ñ xu t trên có m i quan h th ng nh t bi n ch ng v i nhau. - Các bi n pháp này c n ñư c ti n hành ñ ng b không tách r i nhau trong m t ch nh th th ng nh t nh m nâng cao ch t lư ng d y và h c l p ghép ti u h c vùng khó khăn. 3.3. TH C NGHI M KI M CH NG CÁC BI N PHÁP ð XU T 3.3.1. Kh o nghi m tính kh thi c a các bi n pháp ñ xu t B ng 3.1. K t qu t ng h p ý ki n c a các ñ i tư ng v tính c p thi t c a các bi n pháp M cñ R t Khôn Bi n pháp C p c p gc p thi t thi t thi t 1. Nâng cao nh n th c c a cán b qu n lý, giáo viên và các l c lư ng xã h i v vai trò c a mô hình l p 75,8 22,2 2,0 ghép ti u h c. 2. ð i m i m c tiêu n i dung chương trình l p ghép 73,9 24,7 1,4 nh m nâng cao ch t lư ng, hi u qu d y h c. 3. Thi t k bài h c l p ghép phù h p v i m c tiêu d y h c và ñ i tư ng h c sinh vùng mi n, ñi u ki n 77,2 22,2 0,6 d y h c. 4. ð i m i phương pháp d y h c l p ghép theo hư ng tăng cư ng d y h c h p tác nh m nâng cao 82,5 17,5 ch t lư ng và hi u qu d y h c. 5. ð i m i phương pháp ki m tra, ñánh giá k t qu 78,1 21 0,9
19 d y h c l p ghép. 6. Quy ho ch l i m ng lư i h th ng l p ghép trên 63,3 36,7 các ñ a bàn. 7. Tăng cư ng cơ s v t ch t, tài chính h tr phát 63,3 35,0 1,7 tri n l p ghép. K t qu kh o lu n cho th y, ph n l n s ngư i ñư c trưng c u ý ki n ñã tán thành v i nh ng bi n pháp ñư c tác gi lu n án xây d ng. Trong ñó, ý ki n ñánh giá m c ñ r t c p thi t và r t kh thi ñ t t l cao hơn các m c ñ khác. ði u này ch ng t các bi n pháp ñã xây d ng là phù h p, ñáp ng yêu c u c a phát tri n mô hình d y h c l p ghép c p ti u h c hi n nay. 3.3.3. Th c nghi m sư ph m 3.3.2.1. T ch c th c nghi m sư ph m i. M c ñích th c nghi m sư ph m: - Nh m ki m ch ng tính kh thi, tính b n v ng và d dàng phát huy các bi n pháp ñã ch n. - Kh ng ñ nh tác ñ ng tích c c c a các bi n pháp ñ xu t. ii. Gi i h n v n ñ , ph m vi ñ a bàn th c nghi m: - Trong th i gian 2 tháng (t tháng 4 ñ n tháng 5 /2009) chu n b trư c và mư i tháng ho t ñ ng d y và h c k t ñ u năm h c 2009-2010 ñ n k t thúc năm h c 2009-2010. - Ch n huy n Gi ng Ri ng t nh Kiên Giang năm khu v c ðBSCL làm ñ a bàn th c nghi m. iii. Xác ñ nh tiêu chí và ch n ñ i tư ng th c nghi m: * M u th c nghi m: - Tiêu chí: + Ch n m t s giáo viên tr c ti p d y l p ghép. + T t c giáo viên tr c ti p d y l p t i các trư ng ti u h c có l p ghép trên ñ a bàn huy n Gi ng Ri ng.
20 + T t c giáo viên tr c ti p d y l p ghép có h c sinh Kinh và h c sinh Khmer. + Có tính tiêu bi u và khái quát hơn ch không quá chuyên bi t. - Xác ñ nh m u ñư c ch n. iv. ð i tư ng th c nghi m: là 24 em h c sinh l p ghép (3+4) thu c trư ng ti u h c Bàn Tân ð nh 2. v. N i dung th c nghi m: - Thi t k bài h c l p ghép l p có 2 nhóm trình ñ , hai dân t c. - ð i m i phương pháp d y h c theo hư ng d y h c h p tác. - T ch c d y h c l p ghép theo quy mô l p g m 2 nhóm trình ñ , hai dân t c. - Tiêu chí: + Ph i là m t mô hình ñ i ch ng th c nghi m tương ñ i n ñ nh. + T ch c ho t ñ ng có pháp nhân ñư c th a nh n. + Có thâm niên trên 3 năm ho t ñ ng d y h c tr lên. + ðư c lãnh ñ o ñ ng ý và tham gia lư ng giá. + Có tính ñ i di n cho các mô hình th c nghi m các gi i pháp khác. - Ch n m u ñ i ch ng. + Ch n h c sinh l p ñơn trư ng ti u h c Th nh Hưng 2 làm l p ñ i ch ng g m m t l p 3 v i 23 h c sinh và m t l p 4 v i 22 h c sinh. + Ch n m t l p ghép (3+4) v i 25 h c sinh c a trư ng Long Th nh 5 làm l p ghép ñ i ch ng. 3.3.3.2. Ti n trình và phương pháp th c nghi m i. Giai ño n 1: chu n b th c nghi m g m nh ng bư c sau: - Bư c 1: làm vi c v i lãnh ñ o phòng Giáo d c huy n Gi ng Ri ng.