Tỷ lệ hút thuốc lá trong nhân viên y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> TỶ LỆ HÚT THUỐC LÁ TRONG NHÂN VIÊN Y TẾ<br /> TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH<br /> Lê Khắc Bảo *, Lê Thị Kim Chi **, Hồ Quốc Khải ***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Hút thuốc lá là vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng tại Việt nam. Nhân viên y tế được kỳ<br /> vọng tham gia tích cực cải thiện vấn đề này. Tỷ lệ hút thuốc lá và các yếu tố ảnh hưởng tình trạng hút thuốc lá là<br /> chỉ số thống kê then chốt giúp đánh giá gánh nặng hút thuốc lá. Các chỉ số này cũng là cơ sở để xây dựng các can<br /> thiệp nhằm giảm nhẹ gánh nặng hút thuốc lá trong nhân viên y tế tại bệnh viện.<br /> Mục tiêu: Xác định tỷ lệ hút thuốc lá và các yếu tố ảnh hưởng tình trạng hút thuốc lá trong nhân viên y tế<br /> tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định.<br /> Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả phân tích trên 1534 nhân viên y tế tại bệnh viện<br /> Nhân Dân Gia Định từ 15/7/2015 – 11/8/2015. Biến số nghiên cứu được thu thập qua phiếu câu hỏi tự trả lời gửi<br /> đến tận tay nhân viên y tế. Thống kê mô tả và phân tích phương sai một chiều ANOVA giúp xác định tỷ lệ hút<br /> thuốc lá và các yếu tố ảnh hưởng tình trạng hút thuốc lá.<br /> Kết quả: Tỷ lệ đang hút thuốc lá là 9,4% nam, 0% nữ nhân viên y tế. Tỷ lệ đã cai thuốc lá là 23,2% nam,<br /> 0,3% nữ nhân viên y tế. Nhân viên y tế giới nam, tuổi trên 43, làm việc tại văn phòng, làm nghề bảo vệ, lái xe,<br /> công nhân có tỷ lệ hút thuốc lá và đã cai thuốc lá cao hơn các nhóm khác có ý nghĩa thống kê, với p < 0,001 trong<br /> phép kiểm phương sai một chiều.<br /> Kết luận: 9,4% nam và 0% nữ nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân Dân Gia định đang hút thuốc lá. 23,2%<br /> nam và 0,3% nữ đã cai thuốc lá. Các yếu tố tiên lượng tình trạng hút thuốc lá trong nhân viên y tế là giới nam,<br /> tuổi trên 43, làm việc tại văn phòng, làm nghề bảo vệ, lái xe, công nhân.<br /> Từ khóa: đang hút thuốc lá, đã cai thuốc lá, chưa bao giờ hút thuốc lá<br /> ABSTRACT<br /> SMOKING PREVALENCE AMONG HEALTH CARE PROFESSIONALS<br /> AT NHAN DAN GIA DINH HOSPITAL<br /> Le Khac Bao, Le Thi Kim Chi, Ho Quoc Khai<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 1 - 2016: 11 - 16<br /> <br /> Background: Smoking is a serious public health problem in Vietnam. Healthcare professionals are expected<br /> to actively participate into relieving the burden. Smoking prevalence and factors predictive of smoking status are<br /> key statistical parameters to evaluate smoking burden. These parameters also provide strong bases for<br /> interventions aiming at ameliorating smoking burden among healthcare professionals in hospital.<br /> Objectives: to determine the smoking prevalence and factors predictive of smoking status among healthcare<br /> professionals in Nhan Dan Gia Dinh hospital.<br /> Methodology: A descriptive cross sectional study was conducted on 1534 healthcare professionals at Nhan<br /> Dan Gia Dinh hospital from July 15th, 2009 to August 11th, 2015. Auto-questionnaire was directly given to every<br /> healthcare professional to collect data. Descriptive statistics helped to determine the smoking prevalence. One-way<br /> ANOVA analysis allowed confirming the factors predictive of smoking status.<br /> <br /> <br /> * Đại Học Y Dược TP. HCM , ** Bệnh viện Nhân Dân Gia Định<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS. Lê Khắc Bảo ĐT: 0908.888.702 Email: baolekhac@yahoo.com<br /> Hô Hấp 11<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016<br /> <br /> Results: The prevalence of current smokers is 9.4% male, 0% female healthcare professionals. The prevalence<br /> of smokers is 23.2% male and 0.3% female healthcare professionals. The healthcare professionals of male sex, of<br /> age more than 43, working in the office, whose carriers are security guards, drivers, workers present a higher<br /> prevalence of current smoking or ex smoking than other groups. The differences are statistically significant with p<br /> value less than 0.001 under one way ANOVA analysis.<br /> Conclusion: 9.4% male and 0% female healthcare professionals in Nhan Dan Gia Dinh are current smokers.<br /> 23.2% male and 0.3% female healthcare professionals are smokers. The factors predictive of smoking status among<br /> healthcare professionals include male sex, age more than 43, office workers, security guards, drivers, workers.<br /> Key words: current smoker, ex-smoker, nonsmoker.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Xác định yếu tố ảnh hưởng tình trạng hút<br /> thuốc lá trong nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân<br /> Kết quả khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới<br /> Dân Gia Định.<br /> (WHO) kết hợp Trung tâm kiểm soát và ngăn<br /> ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) về tỷ lệ hút thuốc ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> lá trên người trưởng thành toàn cầu cho tỷ lệ Thiết kế nghiên cứu<br /> tương ứng tại Việt Nam là 47,4% nam và 1,4%<br /> Cắt ngang mô tả phân tích.<br /> nữ(5). Luật phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt<br /> Nam có hiệu lực từ 31/05/2013(3) nhằm để giải Đối tượng nghiên cứu<br /> quyết vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng Toàn bộ nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân<br /> này ở Việt Nam. Điều số 5, 17, 18 của đạo luật Dân Gia Định trong khoảng thời gian từ 15/07 –<br /> này qui định ngành y tế, đứng đầu là Bộ Y tế có 11/08/2015.<br /> trách nhiệm chủ động tham gia công tác phòng Biến số nghiên cứu<br /> chống tác hại thuốc lá và tổ chức triển khai tư<br /> Đặc điểm dân số học: tuổi tác và giới tính.<br /> vấn điều trị cai nghiện thuốc lá tại Việt Nam(3).<br /> Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá ra đời Đặc điểm công tác: đơn vị, vị trí và thâm<br /> theo đạo luật này(3) đã chọn hỗ trợ bệnh viện niên công tác ở bệnh viện Nhân Dân Gia Định.<br /> Nhân Dân Gia Định triển khai thực hiện chương Tình trạng hút thuốc lá hiện tại:<br /> trình phòng, chống tái hại của thuốc lá tại bệnh Đang hút thuốc lá định nghĩa là hút thuốc lá<br /> viện. Tỷ lệ hút thuốc lá trong nhân viên y tế tại ít nhất 1 điếu mỗi ngày tại thời điểm hỏi.<br /> bệnh viện và các yếu tố tiên lượng tình trạng hút Đã cai thuốc lá định nghĩa là không hút<br /> thuốc lá là các chỉ số thống kê quan trọng giúp thuốc lá vào thời điểm hỏi.<br /> đánh giá gánh nặng hút thuốc lá ban đầu và làm<br /> Chưa từng hút thuốc lá định nghĩa là hút<br /> cơ sở để xây dựng các chương trình can thiệp<br /> thuốc lá < 100 điếu cho đến thời điểm hỏi.<br /> phù hợp cho công tác phòng, chống tác hại của<br /> thuốc lá trong nhân viên y tế tại bệnh viện. Việt Thu thập biến số nghiên cứu:<br /> Nam đã có vài nghiên cứu về tỷ lệ hút thuốc lá Địa điểm và thời gian thu thập: tại các lớp<br /> trong nhân viên y tế, ví dụ tại bệnh viện Bạch tập huấn cho từng nhóm 50 người trong hai giờ<br /> mai, Hà nội(2); bệnh viện Nguyễn Tri Phương, về tác hại thuốc lá và tư vấn ngắn cai nghiện<br /> TP.HCM(1). Hiện tại, chưa có một nghiên cứu nào thuốc lá được tổ chức tại bệnh viện Nhân Dân<br /> khảo sát toàn diện tỷ lệ hút thuốc lá trong nhân Gia Định trong thời gian từ 15/07/2015 –<br /> viên y tế tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định. 11/08/2015.<br /> Mục tiêu nghiên cứu Phương pháp thu thập: qua phiếu câu hỏi tự<br /> Xác định tỷ lệ hút thuốc lá trong nhân viên y trả lời phát cho từng nhân viên y tế trước buổi<br /> tế tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định. tập huấn. Nhân viên y tế đọc và trả lời bảng câu<br /> <br /> <br /> 12 Chuyên Đề Nội Khoa 1<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> hỏi trong thời gian 15 phút. Nghiên cứu viên thu Tổng số nhân viên y tế n = 1534<br /> lại phiếu trả lời và kiểm tra sự hoàn chỉnh trong Phòng khám 87 (5,7)<br /> Phòng mổ 86 (5,6)<br /> phiếu trả lời.<br /> Phòng sinh 58 (3,7)<br /> Phân tích thống kê Cấp cứu – Hồi sức 155 (10,1)<br /> Các chuyên khoa ≠ 166 (10,8)<br /> Phần mềm SPSS 15.0 được sử dụng để lưu<br /> Cận lâm sàng 157 (10,2)<br /> trữ và xử lý dữ liệu. Khối văn phòng 248 (16,2)<br /> Thống kê mô tả đặc điểm dân số học, đặc Khác 12 (0,8)<br /> điểm công tác và tình trạng hút thuốc lá nhằm Bác sỹ, dược sỹ đại học 271 (17,7)<br /> Dược sỹ trung học,<br /> xác định tỷ lệ hút thuốc lá. điều dưỡng, nữ hộ sinh, hộ lý<br /> 905 (59)<br /> Vị trí<br /> Thống kê phân tích phương sai một chiều công tác Kỹ thuật viên y khoa 126 (8,2)<br /> ANOVA giữa các yếu tố dân số học và đặc Nhân viên văn phòng 121 (7,9)<br /> điểm công tác với tình trạng hút thuốc lá Bảo vệ, công nhân, lái xe 111 (7,2)<br /> Ít hơn 5 năm 500 (32,6)<br /> nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng tình<br /> Thâm Từ 5 đến ít hơn 10 năm 443 (28,9)<br /> trạng hút thuốc lá. niên công Từ 10 đến ít hơn 15 năm 241(15,7)<br /> tác Từ 15 đến ít hơn 20 năm 128 (8,3)<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Từ 20 năm trở lên 222 (14,5)<br /> Đặc điểm dân số nghiên cứu Tình trạng hút thuốc lá trong dân số nghiên<br /> 1534/1650 nhân viên trả lời phiếu câu hỏi đạt cứu<br /> tỷ lệ 93%.<br /> Tình trạng hút thuốc lá trong dân số nghiên<br /> 116/1650 (7%) nhân viên không trả lời phiếu cứu được mô tả trong bảng 3.<br /> câu hỏi nghiên cứu là do bận công tác đột xuất<br /> Bảng 3: Tình trạng hút thuốc lá trong dân số<br /> không tham gia lớp học được sắp xếp theo kế<br /> nghiên cứu<br /> hoạch trước đó.<br /> Tình trạng hút thuốc lá,<br /> Nam (n = 373) Nữ (n = 1161)<br /> Đặc điểm dân số học được mô tả trong n (%)<br /> bảng 1. Đang hút thuốc lá 35 (9,4) 0 (0)<br /> Đã cai thuốc lá 86 (23,2) 3 (0,3)<br /> Bảng 1: Đặc điểm dân số học trong dân số nghiên cứu Chưa bao giờ hút 252 (67,6) 1158 (99,7)<br /> Tổng số nhân viên y tế n = 1534<br /> Trung bình 35,7<br /> Vào thời điểm khảo sát, tỷ lệ nhân viên y tế<br /> Trung vị 33 đang hút thuốc lá là 9,4% ở nam và 0% ở nữ, tỷ lệ<br /> Tuổi tác, năm<br /> Ngưỡng 19 – 60 nhân viên y tế đang hay đã từng hút thuốc lá là<br /> Khoảng tứ phân vị 29 – 43 32,6% ở nam và 0,3% ở nữ.<br /> Nam 373 (24,3)<br /> Giới tính, n (%) Yếu tố ảnh hưởng tình trạng hút thuốc lá<br /> Nữ 1161 (75,7)<br /> Nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân Dân Gia trong dân số nghiên cứu<br /> Định có tuổi đời trẻ với 50% trẻ hơn 33 tuổi, đa Giới<br /> số là nữ chiếm 75,7%. Giới là yếu tố đầu tiên ảnh hưởng tình trạng<br /> Đặc điểm công tác được mô tả trong bảng 2 hút thuốc lá trong nghiên cứu này: giới nam là<br /> Bảng 2: Đặc điểm công tác trong dân số nghiên cứu yếu tố tiên lượng đang hút thuốc lá (9,4% so với<br /> Tổng số nhân viên y tế n = 1534 0%, p < 0,001) hay đã cai thuốc lá (23,2% so với<br /> Lâm sàng 1111 (72,4) 0,3%, p < 0,001) (Bảng 3).<br /> Đơn vị Các khoa Nội 204 (13,3) Hầu hết nhân viên y tế là nữ trong nghiên<br /> công tác, Các khoa Ngoại 195 (12,7)<br /> n (%)<br /> cứu này đều chưa bao giờ hút thuốc lá (99,7%).<br /> Các khoa Sản 95 (6,2)<br /> Các khoa Nhi 67 (4,4)<br /> Để đánh giá các yếu tố khác ngoài giới tính có<br /> <br /> <br /> <br /> Hô Hấp 13<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016<br /> <br /> thể ảnh hưởng tình trạng hút thuốc lá, chúng tôi Vị trí công tác<br /> phân tích dưới nhóm tình trạng hút thuốc lá Vị trí công tác là yếu tố ảnh hưởng tình trạng<br /> trong nhân viên y tế là nam giới (n = 373) phân hút thuốc lá. Phân tích ANOVA một chiều về<br /> bố theo tuổi (Bảng 4), đơn vị công tác (Bảng 5), vị tương quan giữa yếu tố vị trí công tác với tình<br /> trí công tác (Bảng 6). trạng đang hút thuốc lá hay đã cai thuốc lá trong<br /> Bảng 4: Phân bố tình trạng hút thuốc lá theo tuổi nghiên cứu này cho thấy vị trí bảo vệ có khuynh<br /> trong nhóm dân số nam giới hướng đang hút thuốc lá, đã cai thuốc lá nhiều<br /> Nhóm tuổi n Đang hút Đã cai hơn các vị trí công tác khác và nhiều hơn có ý<br /> 19 – 29 96 6,5% 7,6% nghĩa thống kê (p < 0,05) so với bác sỹ, điều<br /> 30 – 33 75 7% 16,9% dưỡng, hộ lý. Phân tích này ANOVA này cũng<br /> 34 – 43 102 10,1% 24,2%<br /> chứng minh so với điều dưỡng, hộ lý, kỹ thuật<br /> 44 – 60 100 14,6% 38,5%<br /> viên y khoa, bác sỹ không hề hút thuốc lá ít hơn<br /> Tuổi có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> Tuổi là yếu tố ảnh hưởng tình trạng hút<br /> BÀN LUẬN<br /> thuốc lá. Phân tích ANOVA một chiều về tương<br /> quan giữa bốn nhóm tuổi với tình trạng hút Tỷ lệ hút thuốc lá trong nhân viên y tế<br /> thuốc lá cho thấy nhóm tuổi 44 – 60 đang hút hay Tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định, tỷ lệ<br /> đã cai thuốc lá nhiều hơn có ý nghĩa thống kê (p nhân viên y tế đang hay từng hút thuốc lá là<br /> < 0,001) so với cả ba nhóm tuổi trẻ hơn. 32,6% ở nam và 0,3% ở nữ; trong đó 9,4% nam và<br /> Bảng 5: Phân bố tình trạng hút thuốc lá theo đơn vị 0% nữ hiện đang hút thuốc lá (Bảng 3).<br /> công tác trong nhóm dân số nam giới Tỷ lệ đang hút thuốc lá của chúng tôi 9,4% ở<br /> Đơn vị n Đang hút Đã cai nam thấp hơn so với tỷ lệ này tại bệnh viện Bạch<br /> Lâm sàng 203 6,9% 17,2%<br /> Mai năm 2004 là 40,7%(2), và tỷ lệ này tại bệnh<br /> Cận lâm sàng 56 7,1% 25%<br /> Văn phòng 104 16,3% 31,7%<br /> viện Nguyễn Tri Phương năm 2008 là 32,6%(1).<br /> Lý do đầu tiên gây khác biệt là thời điểm tiến<br /> Đơn vị công tác<br /> hành nghiên cứu, cụ thể là năm 2004 cho nghiên<br /> Đơn vị công tác là yếu tố ảnh hưởng tình<br /> cứu tại bệnh viện Bạch Mai, năm 2008 cho<br /> trạng hút thuốc lá. Phân tích ANOVA một<br /> nghiên cứu tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương và<br /> chiều về tương quan giữa ba nhóm đơn vị<br /> năm 2015 cho nghiên cứu của chúng tôi. Nhìn<br /> công tác với tình trạng hút thuốc lá cho thấy<br /> chung, tỷ lệ hút thuốc lá trong nhân viên y tế tại<br /> nhân viên y tế khối văn phòng đang hút hay<br /> Việt Nam trong đó có TPHCM đang giảm dần<br /> đã cai thuốc lá nhiều hơn có ý nghĩa thống kê<br /> theo thời gian. Hội nghị sơ kết cuối tháng cuối<br /> (p < 0,001) so với khối lâm sàng, nhiều hơn<br /> năm 2014 của Sở Y tế TPHCM cho biết tỷ lệ hút<br /> nhưng chưa có ý nghĩa thống kê so với khối<br /> thuốc lá trong nhân viên y tế nam giới tại<br /> cận lâm sàng (p = 0,29).<br /> TPHCM đã giảm 9% từ 30% năm 2011 còn 21%<br /> Bảng 6: Phân bố tình trạng hút thuốc lá theo vị trí năm 2014(4).<br /> công tác trong nhóm dân số nam giới<br /> Lý do thứ hai có thể gây khác biệt là đặc<br /> Đơn vị n Đang hút Đã cai<br /> điểm dân số nghiên cứu. So với nghiên cứu tại<br /> Bác sỹ 121 5% 16,5%<br /> Điều dưỡng, hộ lý 73 1,4% 19,2% bệnh viện Nguyễn Tri Phương, dân số chúng tôi<br /> Kỹ thuật viên y khoa 43 9,3% 23,3% có ít nam giới hơn và trẻ hơn, tuổi trung bình<br /> Nhân viên văn phòng 25 4% 28% 35,7 so với 37 và tỷ lệ nam 24,3% so với 29%(1).<br /> Bảo vệ, công nhân, lái xe 20 45% 25% Giới nam và tuổi cao là hai yếu tố tiên lượng hút<br /> thuốc lá nhiều hơn tại Việt Nam.<br /> <br /> <br /> <br /> 14 Chuyên Đề Nội Khoa 1<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Lý do thứ ba có thể giải thích cho sự khác giúp họ tránh đi vào con đường hút thuốc lá,<br /> biệt là cách thu thập số liệu. Nghiên cứu thực như vậy, luôn cần thiết.<br /> hiện tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương sử dụng Tuổi<br /> phiếu câu hỏi ẩn danh, trong khi đó nghiên cứu<br /> Tuổi lớn hơn 43 là yếu tố tiên lượng hút<br /> tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định sử dụng phiếu<br /> thuốc lá trong nghiên cứu chúng tôi hoàn toàn<br /> câu hỏi có ghi rõ danh tính. Việc ghi rõ danh tính<br /> phù hợp với nghiên cứu trên dân số chung tại<br /> có thể làm nhân viên y tế ngần ngại khai báo<br /> Việt Nam cho thấy tỷ lệ hút thuốc lá trong nam<br /> chính xác về tình trạng hút thuốc lá của họ làm<br /> giới là cao nhất (59,5%) trong độ tuổi 45 – 64(5). Tỷ<br /> tỷ lệ đang hút thuốc lá có thể thấp giả tạo. Điều<br /> lệ hút thuốc lá cao nhất trong khoảng tuổi này có<br /> này đặc biệt có khả năng khi bệnh viện Nhân<br /> thể giải thích là do thời gian sống lâu hơn nên có<br /> Dân Gia Định hiện là một điểm sáng trong việc<br /> cơ hội thử dùng và trở nên nghiện thuốc lá cao<br /> thực hiện chương trình phòng chống tác hại<br /> hơn tuổi trẻ hơn. Ngoài ra, tuyên truyền về tác<br /> thuốc lá của ngành. Việc sử dụng một công cụ<br /> hại thuốc lá cách nay khoảng 25 năm, thời điểm<br /> khách quan như máy đo CO trong hơi thở ra có<br /> nhân viên y tế độ tuổi hơn 43 thử hút thuốc lá,<br /> thể là giải pháp giúp tăng độ chính xác và tin cậy<br /> không mạnh mẽ như thời gian 15 năm gần đây.<br /> của kết quả báo cáo, mặc dù việc sử dụng máy<br /> Hậu quả là số người thử dùng thuốc lá vào thời<br /> đo CO hơi thở ra trên một số lượng lớn nhân<br /> điểm đó cao hơn nên ngày ngày tỷ lệ đang hút<br /> viên y tế có thể là chưa khả thi trong thời điểm<br /> thuốc lá cao hơn. Bên cạnh đó, nhờ tuổi đời và<br /> hiện tại.<br /> thâm niên công tác cao hơn, các nhân viên y tế<br /> Yếu tố ảnh hưởng tình trạng hút thuốc lá tuổi đời hơn 43 có cơ hội tiếp cận và nâng cao<br /> Các yếu tố tiên đoán tình trạng hút thuốc lá nhận thức về tác hại thuốc lá nhiều hơn, vì vậy<br /> bao gồm đang hút và đã cai thuốc lá được chứng đã giải thích tỷ lệ cai thuốc lá trong nhóm này<br /> minh trong nghiên cứu chúng tôi là giới nam, cũng cao hơn nhóm trẻ. Dù vậy, tỷ lệ đang hút<br /> tuổi lớn hơn 43, làm việc văn phòng, vị trí công thuốc lá trong nhóm này vẫn cao hơn, cho thấy<br /> tác là bảo vệ, lái xe, công nhân. chỉ nâng cao nhận thức về tác hại thuốc lá là<br /> Giới chưa đủ để cai thuốc lá. Hỗ trợ giải quyết nghiện<br /> thực thể cho nhân viên y tế trong nhóm tuổi này<br /> Giới nam là yếu tố tiên lượng hút thuốc lá<br /> có thể là giải pháp mạnh mẽ để giảm tỷ lệ đang<br /> trong nghiên cứu chúng tôi hoàn toàn phù hợp<br /> hút thuốc lá ở nhóm tuổi này.<br /> với các nghiên cứu khác trên nhân viên y tế(1,2) và<br /> trên nghiên cứu trên dân số chung tại Việt Nam Nơi làm việc<br /> vốn cho tỷ lệ hút thuốc lá ở nam là 47,4% cao Làm việc văn phòng cũng là yếu tố tiên<br /> hơn hẳn ở nữ chỉ là 1,4%(5). Đặc thù văn hóa và lượng hút thuốc lá trong nghiên cứu chúng tôi là<br /> đặc điểm phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam một kết quả tương đối gây ngạc nhiên. Thực vậy,<br /> được xem là lý do giải thích cho đặc điểm về giới trên dân số chung, làm việc văn phòng có tỷ lệ<br /> này. Tuy nhiên theo quá trình hội nhập vào lối hút thuốc lá thấp nhất so với các ngành nghề<br /> sống Tây phương đang diễn ra tại Việt Nam, đặc khác với tỷ lệ hút thuốc lá là 13,9% so với tỷ lệ<br /> điểm vượt trội về giới nam hút thuốc lá này ở hút thuốc lá chung là 47,4%(5). Tuy nhiên đi sâu<br /> Việt Nam cũng sẽ dần lu mờ khi mà tỷ lệ hút phân tích, tỷ lệ hút thuốc lá trong nhóm làm việc<br /> thuốc lá ở nữ ngày càng cao hơn như một số văn phòng của chúng tôi là 16,3% không khác<br /> quốc gia phương Tây. Không mất cảnh giác biệt đáng kể so với dân số chung. Trong nghiên<br /> trước tỷ lệ hút thuốc lá thấp trong nhân viên y tế cứu này, lý do làm việc văn phòng nổi lên là một<br /> nữ giới, không ngừng giáo dục nâng cao nhận yếu tố tiên lượng hút thuốc lá có thể được giải<br /> thức về tác hại thuốc lá cho nhân viên y tế nữ để thích là do tỷ lệ hút thuốc lá trong nhóm làm việc<br /> <br /> <br /> <br /> Hô Hấp 15<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016<br /> <br /> liên quan trực tiếp với bệnh nhân bên lâm sàng lá ở nhóm này phải được tìm ra và vượt qua.<br /> và cận lâm sàng là thấp hơn rất nhiều so với dân Nghiện thuốc lá thực thể có thể là một lý do<br /> số chung. Như vậy, làm việc trong ngành y tế có quan trọng, do vậy việc tư vấn chuyên sâu cai<br /> thể là một yếu tố thuận lợi giảm thấp tỷ lệ hút nghiện thuốc lá cần được đặt ra trong đó nhấn<br /> thuốc lá, điều này được minh họa rõ ở tỷ lệ hút mạnh việc sử dụng thuốc điều trị cai thuốc lá.<br /> thuốc lá trong nhóm nhân viên y tế làm trong KẾT LUẬN<br /> khối lâm sàng và cận lâm sàng. Nhóm nhân viên<br /> y tế làm việc văn phòng có thể không tiếp xúc Trong nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân<br /> trực tiếp bệnh nhân nên không hưởng được lợi Dân Gia Định, tỷ lệ đang hút thuốc lá là 9,4% ở<br /> ích này vì thế vẫn hút thuốc lá như tỷ lệ trong nam, 0% ở nữ; tỷ lệ đã cai thuốc lá là 23,2% ở<br /> dân số chung. Giáo dục nâng cao nhận thức về vị nam và 0,3% ở nữ.<br /> trí làm việc trong môi trường bệnh viện cho Các yếu tố tiên lượng tình trạng hút thuốc lá<br /> nhóm nhân viên y tế làm việc văn phòng có thể trong nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân Dân Gia<br /> là một giải pháp tốt. Định là giới nam, tuổi trên 43, làm việc tại văn<br /> phòng, làm nghề bảo vệ, lái xe, công nhân.<br /> Nghề nghiệp<br /> Bảo vệ, lái xe, công nhân là yếu tố tiên lượng Kết quả nghiên cứu cung cấp thông số đánh<br /> hút thuốc lá trong nghiên cứu chúng tôi không giá ban đầu và giúp hoạch định kế hoạch can<br /> phải là kết quả bất ngờ. Trong nghiên cứu trên thiệp làm giảm nhẹ gánh nặng hút thuốc lá trong<br /> dân số chung, tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất cũng nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định.<br /> nằm trong nhóm ngành nghề lao động tay chân TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> và có trình độ học vấn thấp(5). Tương tự nhóm 1. Lê Khắc Bảo, Nguyễn Trung Thành (2009), ‘‘Khảo sát thực<br /> trạng hút thuốc lá của nhân viên y tế tại bệnh viện Nguyễn Tri<br /> nhân viên y tế làm việc văn phòng, tỷ lệ hút<br /> Phương thành phố Hồ Chí Minh’’, Tạp chí Y học TPHCM<br /> thuốc lá trong nhóm bảo vệ, lái xe, công nhân 2009; tập 13 phụ bản số 1; tr. 133 – 139.<br /> không khác tỷ lệ trong dân số chung 45% so với 2. Ngô Quý Châu, Nguyễn Thị Thu Huyền (2006), “Tình hình<br /> hút thuốc lá, hiểu biết và thái độ của cán bộ y tế tại bệnh viện<br /> 47,4%(5). Giải pháp cho nhóm nhân viên y tế này Bạch Mai năm 2004”, Tạp chí Y học thực hành – Bộ Y tế 2006;<br /> vẫn là ưu tiên giáo dục nâng cao nhận thức về vị số 533; tr. 65 – 74.<br /> trí làm việc trong môi trường bệnh viện. Tuy 3. Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2012),<br /> Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá.<br /> nhiên một điểm lưu ý trong kết quả nghiên cứu 4. http://www.t4ghcm.org.vn/phong-chong-tac-hai-thuoc-la/so-<br /> này là nhóm nhân viên y tế là bác sỹ, những ket-hoat-dong-phong-chong-tac-hai-thuoc-la-nganh-2502/<br /> người có nhận thức cao hơn cả về tác hại thuốc lá 5. World Health Organization and Center for disease control<br /> and prevention (2010), “Global Adult Tobacco Survey (GATS)<br /> cũng không hút thuốc lá ít hơn điều dưỡng, kỹ Viet Nam 2010”.<br /> thuật viên y khoa. Tương tự nhóm nhân viên y<br /> tế tuổi đời lớn hơn 43, việc giáo dục nâng cao Ngày nhận bài báo: 27/11/2015<br /> nhận thức về tác hại thuốc lá hơn nữa cho nhóm Ngày phản biện nhận xét bài báo: 30/11/2015<br /> này có lẽ sẽ không thành công vì đây là nhóm đã Ngày bài báo được đăng: 15/02/2016<br /> có nhận thức tốt. Rào cản cho hành vi cai thuốc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16 Chuyên Đề Nội Khoa 1<br />