Vấn đề quốc tịch trong tư pháp quốc tế

134<br /> <br /> VẤN ĐỀ QUỐC TỊCH TRONG TƯ PHÁP QUỐC TẾ<br /> <br /> <br /> DELPHINE ARNOUD<br /> Phòng quốc tịch, Vụ dân sự và ấn tín<br /> Bộ Tư pháp, Cộng hòa Pháp<br /> <br /> <br /> Hội thảo là dịp để đề cập đến một số vấn đề thực tiễn về quan hệ nhân thân có yếu tố<br /> nước ngoài.<br /> <br /> Do vậy, trong bài phát biểu của mình, tôi xin trình bày về một trong các yếu tố liên<br /> quan đến nhân thân, đó là: Quốc tịch.<br /> <br /> Cụ thể hơn, tôi xin được trình bày về những khó khăn thực tế mà các công dân của<br /> Việt Nam, Campuchia, Lào và Pháp gặp phải trong lĩnh vực quốc tịch.<br /> <br /> Sau đây, tôi xin được trích dẫn một đoạn trong cuốn sách "Người Pháp là gì?" của nhà<br /> chính trị học Patrick WEIL, chuyên gia nghiên cứu về chính sách nhập cư và quốc tịch,<br /> thay cho phần mở đầu của bài phát biểu. Thực vậy, Patrick WEIL đã bắt đầu cuốn sách<br /> bằng một loạt các câu hỏi sau:<br /> <br /> "Cơ sở nào để xác định một người là công dân Pháp? Bởi vì người đó sinh ra tại Pháp?<br /> Bởi vì người đó có cha, mẹ hoặc tổ tiên là người Pháp? Làm thế nào để cha, mẹ hoặc<br /> tổ tiên của người đó trở thành người Pháp? Liệu có phải họ cũng sinh tại Pháp? Cũng<br /> có cha, mẹ, tổ tiên là người Pháp? Kết hôn với một người Pháp? Hay họ đã được nhập<br /> quốc tịch Pháp? Người Pháp là gì?<br /> <br /> Ngày nay, những câu hỏi này thường xuyên được đặt ra đối với những người Pháp khi<br /> họ phải gia hạn thẻ căn cước: Bởi vì chỉ đến khi ấy, họ mới nhận ra rằng mình không<br /> thể chứng minh được quốc tịch Pháp".<br /> <br /> Thực vậy, qua đây, chúng ta có thể thấy rằng chứng minh một quốc tịch không phải là<br /> điều đơn giản, nhất là khi nhân thân của người có liên quan có gắn với yếu tố nước<br /> ngoài.<br /> <br /> Trước hết, tôi xin lưu ý rằng trong đa số trường hợp, quốc tịch Pháp được xác lập kể từ<br /> thời điểm một người sinh ra: khi đó, quốc tịch được xác lập là quốc tịch gốc.<br /> <br /> Tuy nhiên, pháp luật cũng cho phép người nước ngoài được nhập quốc tịch Pháp: trong<br /> trường hợp này, quốc tịch Pháp được xác lập sau sinh, trên cơ sở tuyên bố nhập quốc<br /> tịch (do kết hôn với công dân Pháp…) hoặc nhập quốc tịch theo quyết định của cơ<br /> quan có thẩm quyền hoặc đương nhiên nhập quốc tịch khi đến tuổi thành niên do sinh<br /> ra và cư trú tại Pháp.<br /> <br /> Ngoài ra, pháp luật Pháp quy định đương sự có nghĩa vụ chứng minh quốc tịch Pháp<br /> nếu không có giấy chứng nhận quốc tịch.<br /> <br /> Trong trường hợp được hưởng quốc tịch theo thủ tục tuyên bố nhập quốc tịch, giấy tờ<br /> chứng minh đã có sẵn và đương sự có nghĩa vụ trình bản sao tuyên bố nhập quốc tịch<br /> đã được đăng ký hoặc bản sao giấy khai sinh có chú thích về việc hưởng quốc tịch<br /> Pháp. Nếu không có các giấy tờ này, đương sự phải trình giấy xác nhận của cơ quan có<br /> thẩm quyền trực tiếp tiến hành đăng ký tuyên bố nhập quốc tịch.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản dịch của Nhà Pháp luật Việt - Pháp<br />  135<br /> <br /> Trong trường hợp nhập quốc tịch50 hoặc trở lại quốc tịch51 theo quyết định của cơ quan<br /> có thẩm quyền, chứng cứ chứng minh là Công báo có đăng quyết định đó. Nếu không<br /> có được chứng cứ này, đương sự phải trình giấy xác nhận của Bộ có thẩm quyền hoặc<br /> bản sao giấy khai sinh có chú thích về việc nhập quốc tịch Pháp theo quyết định của<br /> cơ quan có thẩm quyền.<br /> <br /> Ngược lại, nếu quốc tịch Pháp là quốc tịch gốc, thì việc xác định quốc tịch gốc dựa trên<br /> hai nguyên tắc:<br /> <br /> ƒ Nguyên tắc huyết thống (jus sanguinis)<br /> <br /> ƒ và nguyên tắc nơi sinh (jus soli)<br /> <br /> Theo quy định pháp luật Pháp, một người được hưởng quốc tịch Pháp khi có từ hai thế<br /> hệ sinh ra trên lãnh thổ Pháp. Giấy tờ chứng minh trong trường hợp này là giấy khai<br /> sinh.<br /> <br /> Ngược lại, nếu một người được hưởng quốc tịch Pháp từ khi sinh ra theo nguyên tắc<br /> huyết thống, nhưng không sinh ra tại Pháp thì việc chứng minh quốc tịch để được cấp<br /> giấy chứng nhận quốc tịch Pháp tương đối khó khăn. Thực vậy, trong trường hợp<br /> đương sự sinh ra trên lãnh thổ trước kia từng là thuộc địa của Pháp, thì có thể nói<br /> nghĩa vụ chứng minh sẽ tăng lên gấp đôi. Bởi vì đương sự một mặt, phải chứng minh<br /> được mình đã được hưởng quốc tịch Pháp như thế nào trước khi đất nước độc lập<br /> (thường do một quy định pháp luật đặc biệt theo đó không được phép áp dụng hai lần<br /> nguyên tắc quyền nơi sinh) và mặt khác, phải chứng minh làm sao giữ được quốc tịch<br /> Pháp sau khi đất nước độc lập.<br /> <br /> Xuất phát từ những nhận xét này cũng như nội dung chủ đạo của Hội thảo và bối cảnh<br /> lịch sử giữa hai nước Việt Nam và Pháp, bài trình bày của tôi sẽ đi sâu vào phân tích<br /> tình hình và những khó khăn của các công dân Pháp có quan hệ với Việt Nam.<br /> <br /> Phần một giới thiệu về bối cảnh Đông Dương trong thời kỳ thuộc địa của Pháp. Phần<br /> hai tập trung trình bày về Hiệp định Pháp-Việt ngày 16 tháng 8 năm 1955. Hiệp định<br /> này giải quyết vấn đề quốc tịch nảy sinh sau khi Việt Nam giành được độc lập và đặc<br /> biệt là kể từ năm 1949. Phần ba trình bày về tình hình hiện nay.<br /> <br /> I. ĐÔNG DƯƠNG TRONG THỜI KỲ THUỘC ĐỊA CỦA PHÁP<br /> <br /> Trước hết, chúng ta phải tìm hiểu về tình hình của Đông Dương trong thời kỳ thuộc địa<br /> của Pháp<br /> <br /> Xuất phát từ đặc điểm đa dạng về quy chế lãnh thổ, pháp luật quốc tịch Pháp được áp<br /> dụng cho các vùng lãnh thổ đó trong giai đoạn này rất phức tạp. Thực vậy, Đông<br /> Dương lúc ấy được chia thành:<br /> <br /> ƒ Nam Kỳ<br /> <br /> ƒ 3 vùng tô giới: Hà Nội, Hải Phòng và Tourane (Đà Nẵng)<br /> <br /> ƒ 4 xứ bảo hộ: An Nam (Trung Kỳ), Bắc Kỳ, Cao Miên (Campuchia) và Lào.<br /> <br /> Nam Kỳ và 3 vùng tô giới có quy chế lãnh thổ Pháp. Người dân của Nam Kỳ và 3 vùng<br /> tô giới có quốc tịch Pháp nhưng không được mặc nhiên hưởng các quyền công dân<br /> <br /> <br /> <br /> 50<br /> ND: Tiếng Pháp là "naturalisation".<br /> 51<br /> ND: Tiếng Pháp là "réintégration".<br /> <br /> <br /> Bản dịch của Nhà Pháp luật Việt - Pháp<br /> 136<br /> <br /> Pháp. Để được hưởng các quyền này, người yêu cầu phải tiến hành một thủ tục đặc<br /> biệt.<br /> <br /> Người dân của An Nam, Bắc Kỳ, Lào và Cao Miên có quy chế bảo hộ của Pháp nhưng<br /> không có quốc tịch Pháp. Để được nhập quốc tịch Pháp, người yêu cầu phải tiến hành<br /> thủ tục "xin hưởng các quyền công dân52".<br /> <br /> Sau khi Luật ngày 10 tháng 8 năm 1927 được ban hành, pháp luật về quốc tịch tại<br /> Đông Dương đã phân biệt quy chế về nhân thân của từng cá nhân, giống như đã phân<br /> biệt đối với các vùng lãnh thổ hải ngoại khác của Pháp. Theo đó, có sự phân biệt giữa<br /> những người được hưởng quy chế thông thường và những người được hưởng quy chế<br /> đặc biệt.<br /> <br /> Sau khi có sự thay đổi quy chế chính trị tại Đông Dương theo các Hiệp định ngày 8<br /> tháng 3 năm 1949, các quy định pháp luật riêng về quốc tịch Pháp ngừng được áp<br /> dụng cùng với việc chuyển giao chủ quyền. Tuy nhiên, trên thực tế, việc áp dụng vẫn<br /> được phép kéo dài cho đến ngày 29/8/1953 đối với Lào và Campuchia và ngày 16<br /> tháng 8 năm 1955 (ngày ký Hiệp định Pháp-Việt) đối với Việt Nam.<br /> <br /> Ở Việt Nam, quy định pháp luật riêng về quốc tịch Pháp trước đây được thay thế bằng<br /> cơ chế phân chia mới giữa Pháp và Việt Nam dựa trên tiêu chí dân tộc và được quy<br /> định cụ thể tại Hiệp định ngày 16 tháng 8 năm 1955 về quốc tịch (Nghị định ngày<br /> 22/4/1959, đăng Công báo ngày 3/5/1959).<br /> <br /> II. HIỆP ĐỊNH PHÁP-VIỆT NGÀY 16 THÁNG 8 NĂM 1955<br /> <br /> Có hiệu lực kể từ ngày ký, Hiệp định Pháp-Việt đã cho phép giải quyết được hầu hết<br /> các vấn đề nảy sinh tại Đông Dương.<br /> <br /> Hiệp định này áp dụng trước hết đối với mọi người Việt chính gốc, không phân biệt nơi<br /> sinh.<br /> <br /> Khái niệm người Việt chính gốc được định nghĩa tại Điều 1 Hiệp định như sau: Người<br /> Việt chính gốc là người có cha mẹ là người Việt Nam; hoặc là người dân tộc thiểu số cư<br /> trú trên lãnh thổ Việt Nam.<br /> <br /> Hiệp định này cũng áp dụng đối với những người Việt lai Pháp (eurasiens), tức những<br /> người có cha hoặc mẹ là người Pháp và người còn lại là người Việt chính gốc.<br /> <br /> Ngoài ra, Hiệp định cũng giải quyết các vấn đề liên quan đến huyết thống, kết hôn và<br /> nhập quốc tịch theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.<br /> <br /> Nguyên tắc<br /> <br /> Người Pháp không có nguồn gốc Việt Nam và không phải là con lai Pháp-Việt thì mang<br /> quốc tịch Pháp (Điều 2 Hiệp định Pháp-Việt); các chủ thể pháp luật Pháp trước đây<br /> sống ở Nam Kỳ và Lào có quốc tịch Việt Nam (Điều 3).<br /> <br /> Tuy nhiên, nguyên tắc này cũng đã có một số ngoại lệ:<br /> <br /> ƒ Cụ thể là, một số người Việt chính gốc được đương nhiên giữ quốc tịch Pháp.<br /> Tuy nhiên, những người này vẫn có thể lựa chọn quốc tịch Việt Nam: quy định này<br /> đặc biệt áp dụng đối với người từ 18 tuổi trở lên vào thời điểm Hiệp định có hiệu lực<br /> và có quy chế chung theo Nghị định hoặc bản án cho hưởng quyền công dân (khoản<br /> 1 Điều 4) trước ngày 8 tháng 3 năm 1949 (ngày bàn giao lãnh thổ) hoặc người đã<br /> <br /> 52<br /> ND: Tiếng Pháp là "admission aux droits de citoyen".<br /> <br /> <br /> Bản dịch của Nhà Pháp luật Việt - Pháp<br />  137<br /> <br /> có quốc tịch Pháp tại Pháp theo quy chế chung về quốc tịch đối với người nước<br /> ngoài (khoản 2 Điều 4) hoặc công dân Pháp sinh ra đã có quốc tịch Pháp (Điều 5).<br /> <br /> ƒ Ngoài ra, đối với những người Việt chính gốc hưởng quy chế công dân Pháp<br /> theo các điều kiện kể trên từ sau ngày 8 tháng 3 năm 1949, những người này mang<br /> quốc tịch Việt Nam trừ trường hợp lựa chọn quốc tịch Pháp (Khoản 3 Điều 4).<br /> <br /> Tương tự, nguyên tắc này cũng áp dụng đối với người Việt chính gốc sinh ra sau khi<br /> ông, bà, cha, mẹ… được công nhận tư cách công dân Pháp theo Nghị định hoặc quyết<br /> định của Tòa án có thẩm quyền của Pháp.<br /> <br /> Tuy nhiên, trong trường hợp này, người yêu cầu nhập quốc tịch Pháp phải trình giấy<br /> khai sinh để chứng minh mối quan hệ huyết thống với người được hưởng quy chế công<br /> dân Pháp theo Nghị định hoặc quyết định của Tòa án.<br /> <br /> Người Việt lai Pháp<br /> <br /> Đối với người Việt lai Pháp, tiêu chí phân biệt là mốc 18 tuổi vào thời điểm Hiệp định<br /> có hiệu lực.<br /> <br /> Người thành niên (từ 18 tuổi trở lên) mang quốc tịch Pháp, trừ trường hợp lựa chọn<br /> quốc tịch Việt Nam (Điều 6).<br /> <br /> Người chưa thành niên dù sinh ra sau khi ký kết Hiệp định, vẫn mang quốc tịch theo<br /> cha, trừ trường hợp có sự lựa chọn khác khi đến tuổi thành niên (Điều 9 và 10).<br /> <br /> Kết hôn giữa người Việt và người Pháp<br /> <br /> Hiệp định cũng giải quyết vấn đề quốc tịch của người vợ, trong trường hợp kết hôn<br /> giữa người Việt và người Pháp.<br /> <br /> Trong trường hợp việc kết hôn được thực hiện trước khi Hiệp định có hiệu lực, người vợ<br /> có quyền lựa chọn quốc tịch theo quốc tịch của chồng. Cụ thể là phụ nữ Pháp kết hôn<br /> với công dân Việt Nam thì được quyền chọn quốc tịch Việt Nam và ngược lại, phụ nữ<br /> Việt Nam kết hôn với công dân Pháp thì được quyền chọn quốc tịch Pháp (Điều 11).<br /> <br /> Tiếp đến, Hiệp định cũng giải quyết vấn đề quốc tịch của người vợ trong trường hợp<br /> việc kết hôn giữa người Việt và người Pháp được thực hiện sau khi Hiệp định có hiệu<br /> lực.<br /> <br /> Cụ thể là, trong trường hợp kết hôn giữa người vợ mang quốc tịch Pháp và người<br /> chồng mang quốc tịch Việt Nam được thực hiện tại Pháp hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam,<br /> thì người vợ vẫn giữ nguyên quốc tịch Pháp, trừ trường hợp có tuyên bố khác theo quy<br /> định của pháp luật Pháp.<br /> <br /> Nếu kết hôn tại Việt Nam, thì người vợ trở thành công dân Việt Nam, trừ trường hợp<br /> có tuyên bố khác theo quy định của pháp luật Việt Nam (Điều 12).<br /> <br /> Trong trường hơp kết hôn giữa người vợ mang quốc tịch Việt Nam và người chồng<br /> mang quốc tịch Pháp được thực hiện tại Việt Nam hoặc ngoài lãnh thổ của Pháp, người<br /> vợ vẫn giữ nguyên quốc tịch Việt Nam, trừ trường hợp có tuyên bố khác theo quy định<br /> của pháp luật Việt Nam. Nếu kết hôn tại Pháp, thì người vợ trở thành công dân Pháp,<br /> trừ trường hợp có tuyên bố khác theo quy định của pháp luật Pháp.<br /> <br /> Nếu trước đó, người vợ mang quốc tịch Việt Nam không có yêu cầu nhập quốc tịch<br /> theo chồng thì sau này, vẫn có thể tuyên bố nhập quốc tịch do kết hôn. Tương tự đối<br /> <br /> <br /> <br /> Bản dịch của Nhà Pháp luật Việt - Pháp<br /> 138<br /> <br /> với trường hợp người chồng mang quốc tịch Việt Nam và người vợ mang quốc tịch<br /> Pháp.<br /> <br /> Trong mọi trường hợp, không phân biệt thời điểm kết hôn là trước hay sau khi Hiệp<br /> định có hiệu lực, người vợ đã chuyển quốc tịch theo chồng do kết hôn có quyền yêu<br /> cầu trở lại quốc tịch cũ sau khi chấm dứt thời kỳ hôn nhân.<br /> <br /> Các quy định về lựa chọn quốc tịch<br /> <br /> Theo quy định tại Hiệp định, đương sự phải đưa ra quyết định lựa chọn quốc tịch<br /> trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày Hiệp định có hiệu lực hoặc kể từ ngày đương sự tròn<br /> 18 tuổi. Sự lựa chọn của cha có hiệu lực đối với con chưa thành niên (dưới 18 tuổi)<br /> <br /> Ngoài ra, Hiệp định cũng quy định công dân Việt Nam có thể nhập quốc tịch Pháp theo<br /> quyết định của cơ quan có thẩm quyền sau khi tham khảo ý kiến của Chính phủ Việt<br /> Nam. Quy định tương tự cũng áp dụng đối với công dân Pháp muốn nhập quốc tịch<br /> Việt Nam. Trong trường hợp Chính phủ liên quan không có ý kiến trả lời trong thời hạn<br /> 6 tháng kể từ ngày gửi thông báo, Chính phủ Pháp mặc nhiên coi đương sự được miễn<br /> thủ tục xin thôi quốc tịch gốc.<br /> <br /> Hiệp định Pháp-Việt hết hiệu lực ngày 30 tháng 4 năm 1975. Tuyên bố Hiệp định hết<br /> hiệu lực được đăng trên Công báo ngày 19 tháng 8 năm 1976.<br /> <br /> Bây giờ, tôi xin được chuyển sang trình bày về tình hình hiện nay.<br /> <br /> III. TÌNH HÌNH HIỆN NAY<br /> <br /> Từ ngày 19 tháng 8 năm 1976, vấn đề quốc tịch được giải quyết theo quy định chung<br /> của pháp luật của Cộng hòa Pháp:<br /> <br /> Cụ thể là:<br /> <br /> ƒ Trẻ em khi sinh ra có mẹ là công dân Pháp và cha là công dân Việt Nam và<br /> chưa thành niên vào thời điểm ngày 19 tháng 8 năm 1976, thì có quốc tịch Pháp do<br /> có cha hoặc mẹ là công dân Pháp, trừ trường hợp xin thôi quốc tịch Pháp nếu trẻ<br /> sinh ra ngoài lãnh thổ Pháp. Tương tự đối với trường hợp trẻ em khi sinh ra có mẹ<br /> là công dân Việt Nam và cha là công dân Pháp.<br /> <br /> ƒ Trong trường hợp kết hôn giữa công dân Pháp và công dân nước ngoài, công<br /> dân nước ngoài chỉ được nhập quốc tịch Pháp theo vợ hoặc chồng nếu có tuyên bố<br /> nhập quốc tịch Pháp.<br /> <br /> ƒ Trẻ em sinh ra tại Pháp, có cha mẹ là công dân Việt Nam, thì có quốc tịch Pháp<br /> khi đến tuổi thành niên nếu cư trú tại Pháp hoặc đã từng cư trú tại Pháp trong một<br /> thời gian nhất định và theo quy định về cư trú.<br /> <br /> ƒ Trẻ em sinh ra tại Pháp sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, có cha hoặc mẹ sinh<br /> ra tại Đông Dương trước ngày 4 tháng 6 năm 1949 hoặc tại Hà Nội, Hải Phòng hoặc<br /> Tourane trước ngày 8 tháng 3 năm 1949, thì có quốc tịch Pháp theo nguyên tắc<br /> quyền nơi sinh kép.<br /> <br /> ƒ Trong trường hợp nhập quốc tịch theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền,<br /> đương sự không mặc nhiên mất quốc tịch gốc.<br /> <br /> Như vậy, Hiệp định Pháp-Việt được ký kết trước đây chỉ nhằm giải quyết các tình<br /> huống khác nhau có thể xảy ra trên thực tế tại Đông Dương.<br /> <br /> <br /> <br /> Bản dịch của Nhà Pháp luật Việt - Pháp<br />  139<br /> <br /> Mọi khả năng xung đột quốc tịch đã được tính đến và loại bỏ dựa trên cơ chế lựa chọn<br /> quốc tịch. Tuy nhiên, do Hiệp định đã hết hiệu lực nên tình trạng một người có cả hai<br /> quốc tịch Pháp và Việt vẫn tồn tại ở Pháp.<br /> <br /> Cần lưu ý rằng pháp luật Pháp cho phép một người được giữ nguyên quốc tịch của<br /> cha, mẹ theo nguyên tắc quyền huyết thống, và đặc biệt là theo quốc tịch của người<br /> mẹ. Như vậy, sẽ không tránh khỏi trường hợp trẻ em có hai quốc tịch khi cha và mẹ là<br /> công dân của hai quốc gia khác nhau. Ngoài ra, pháp luật của Pháp cũng cho phép<br /> một người được nhập quốc tịch Pháp mà không phải thôi quốc tịch gốc.<br /> <br /> Bằng quy định cho nhập quốc tịch Pháp hoặc quốc tịch Việt Nam, Hiệp định cũng đã<br /> giải quyết được vấn đề người không quốc tịch.<br /> <br /> Hiện nay, các hồ sơ liên quan đến việc áp dụng Hiệp định Pháp-Việt chuyển đến Phòng<br /> Quản lý quốc tịch, Bộ Tư pháp, không đặt ra vướng mắc gì trong pháp luật về quốc<br /> tịch.<br /> <br /> Phần lớn các khó khăn gặp phải đều chủ yếu liên quan đến các giấy tờ về hộ tịch để<br /> chứng minh quan hệ huyết thống với tổ tiên là người Pháp chính gốc tại một trong<br /> những vùng lãnh thổ hải ngoại trước đây của Pháp.<br /> <br /> Một số giấy tờ hộ tịch hiện đang được giữ tại Bộ Văn hóa, Vụ Lưu trữ hồ sơ về vùng,<br /> lãnh thổ hải ngoại. Ví dụ: về thành phố Hà Nội, hiện Vụ đang lưu trữ các giấy khai<br /> sinh, giấy đăng ký kết hôn và giấy khai tử từ năm 1876 đến năm 1887.<br /> <br /> Một số Sổ Quản lý hộ tịch cũng đang được lưu tại Bộ Ngoại giao, Cục Quản lý hộ tịch<br /> quốc gia. Ở Đông Dương, nhân viên hộ tịch có nhiệm vụ lập 3 Sổ Quản lý hộ tịch và<br /> gửi Sổ thứ ba về cho nước Pháp chính quốc. Sổ do Cục Quản lý hộ tịch quốc gia lưu<br /> giữ là quyển sổ thứ ba. Nhờ vậy, các sổ quản lý hộ tịch của thành phố Hà Nội từ năm<br /> 1904 đến năm 1956 hiện vẫn còn.<br /> <br /> Các giấy tờ khác lưu tại Phòng Quản lý quốc tịch liên quan đến những người sinh tại<br /> Việt Nam trước năm 1949 nhưng không thuộc diện áp dụng của Hiệp định Pháp-Việt.<br /> <br /> Thực vậy, Hiệp định này không điều chỉnh một số trường hợp sau:<br /> <br /> ƒ Người sinh ra tại Việt Nam, có cha và mẹ là công dân Pháp;<br /> <br /> ƒ Người sinh ra tại Việt Nam và không rõ cha mẹ;<br /> <br /> ƒ Người sinh ra tại Việt Nam, có cha hoặc mẹ là người nước ngoài (không có quốc<br /> tịch Pháp và quốc tịch Việt Nam) và người còn lại là người Việt Nam chính gốc;<br /> <br /> ƒ Người sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Cao Miên hoặc Lào và người còn lại<br /> là công dân Pháp.<br /> <br /> Các trường hợp này do pháp luật chung về quốc tịch Pháp điều chỉnh.<br /> <br /> Để kết thúc bài trình bày của mình, tôi xin được nói thêm một số vấn đề thực tiễn của<br /> pháp luật về quốc tịch Pháp. Tôi nghĩ rằng những vấn đề này sẽ rất thiết thực đối với<br /> các công dân Pháp hiện đang cư trú tại Việt Nam và công dân Việt Nam muốn nhập<br /> quốc tịch Pháp.<br /> <br /> Hiện nay, công dân Pháp cư trú tại Việt Nam và sinh ra ngoài lãnh thổ Pháp, nếu<br /> muốn xin cấp giấy chứng nhận quốc tịch Pháp thì phải đến gặp Lục sự Trưởng Tòa sơ<br /> thẩm thẩm quyền hẹp Paris (Bộ phận Quản lý Quốc tịch Pháp đối với công dân Pháp ở<br /> nước ngoài). Vì Lục sự Trưởng có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quốc tịch Pháp cho<br /> <br /> <br /> Bản dịch của Nhà Pháp luật Việt - Pháp<br /> 140<br /> <br /> các công dân Pháp sinh ra ngoài lãnh thổ Pháp. Đối với trường hợp công dân Pháp cư<br /> trú tại Việt Nam nhưng sinh ra tại Pháp, người yêu cầu xin cấp giấy chứng nhận quốc<br /> tịch phải đến Tòa sơ thẩm thẩm quyền hẹp nơi mình sinh ra để làm thủ tục.<br /> <br /> Trong trường hợp công dân Việt Nam muốn nhập quốc tịch Pháp do kết hôn với công<br /> dân Pháp, đơn yêu cầu nhập quốc tịch phải gửi đến cơ quan lãnh sự Pháp. Cơ quan<br /> này sau đó sẽ chuyển cho Bộ việc làm, lao động và gắn kết xã hội để làm thủ tục đăng<br /> ký tuyên bố nhập quốc tịch.<br /> <br /> Đối với các đơn yêu cầu nhập quốc tịch Pháp khác, hồ sơ cũng được gửi đến cơ quan<br /> lãnh sự để cơ quan này chuyển cho Phòng Quản lý quốc tịch, Bộ Tư pháp.<br /> <br /> Liên quan đến đơn yêu cầu nhập quốc tịch theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền<br /> hoặc đơn xin trở lại quốc tịch, các đơn này thuộc thẩm quyền giải quyết của Vụ Quốc<br /> tịch, Bộ việc làm, lao động và gắn kết xã hội. Tuy nhiên, xin lưu ý rằng các quy định<br /> pháp luật, cùng với án lệ, quy định rất chặt chẽ về nơi cư trú ổn định tại Pháp và coi<br /> đây là một điều kiện để xét nhận đơn yêu cầu nhập quốc tịch. Do đó, người xin nhập<br /> quốc tịch phải có nơi cư trú và công tác ổn định tại Pháp.<br /> <br /> Điểm cuối cùng tôi muốn trình bày, đó là đối với vấn đề quốc tịch Pháp, Phòng Quản lý<br /> quốc tịch có một nhóm các chuyên gia biên soạn với nhiệm vụ chủ yếu là hỗ trợ soạn<br /> thảo giấy chứng nhận quốc tịch Pháp.<br /> <br /> Trên tổng số 137.000 hồ sơ hiện đang giải quyết tại Phòng, chỉ có 155 hồ sơ liên quan<br /> đến công dân Việt Nam, trong đó 95 hồ sơ yêu cầu tư vấn, 17 hồ sơ khiếu nại hành<br /> chính đối với cấp trực tiếp ra quyết định và 3 hồ sơ khiếu kiện.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản dịch của Nhà Pháp luật Việt - Pháp<br />