zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Kinh tế học

Xây dựng kinh tế xanh để phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: Phó Cửu Vân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

10
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Xây dựng kinh tế xanh để phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay" tập trung phân tích thực trạng xây dựng kinh tế xanh ở Việt Nam hiện nay bao gồm cả những thành tựu và hạn chế từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng kinh tế ở Việt Nam trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Xây dựng kinh tế xanh để phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay

Khoa học xã hội với sự phát triển bền vững XÂY DỰNG KINH TẾ XANH ĐỂ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Hoàng Thu Trang Lê Thị Hồng Tóm tắt: Trong bối cảnh nền kinh tế “nâu” đang hủy hoại môi trường, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu với những hiện tượng thời tiết cực đoan đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của con người, nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam đang chuyển hướng sang xây dựng nền kinh tế “xanh” để hướng tới sự phát triển bền vững đất nước. Trong khuôn khổ bài viết, các tác giả sẽ tập trung phân tích thực trạng xây dựng kinh tế xanh ở Việt Nam hiện nay bao gồm cả những thành tựu và hạn chế từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng kinh tế ở Việt Nam trong thời gian tới. Từ khóa: Kinh tế xanh; Phát triển bền vững; Bảo vệ môi trường. 1. MỞ ĐẦU Xây dựng và phát triển nền kinh tế xanh đang trở thành hướng tiếp cận phổ biến của nhiều quốc gia trên thế giới để đạt được sự phát triển bền vững đất nước. Điều này càng đặc biệt trở nên quan trọng và cần thiết nhất là trong bối cảnh mô hình kinh tế truyền thống (Kinh tế nâu (Brown Economy) - nền kinh tế dựa vào các nguồn năng lượng hóa thạch, chỉ chú trọng đến tăng trưởng kinh tế mà bỏ qua các vấn đề xã hội, suy thoái môi trường và suy giảm tài nguyên thiên nhiên…) đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng về ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu. Thực tế này đòi hỏi các quốc gia phải chuyển dịch mô hình tăng trưởng kinh tế hiện có từ kinh tế nâu sang xây dựng và phát triển kinh tế xanh để đảm bảo sự phát triển bền vững. Đây đang được coi là xu hướng lựa chọn tất yếu cho một tương lai xanh thân thiện với môi trường. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, trong những năm qua Đảng và Nhà nước ta đang hết sức chú trọng đến việc chuyển đổi mô hình kinh tế truyền thống sang xây dựng và phát triển kinh tế xanh để đảm bảo cho sự phát triển bền vững của đất nước. Tuy nhiên, việc xây dựng nền kinh tế xanh ở Việt Nam hiện nay, bên cạnh những thành tựu đã đạt được còn tồn tại không ít những hạn chế, thiếu sót đòi hỏi chúng ta cần đề xuất hệ thống các giải pháp để phát triển kinh tế xanh một cách hiệu quả. 2. NỘI DUNG 2.1. Kinh tế xanh và phát triển bền vững Thuật ngữ kinh tế xanh chính thức được cộng đồng quốc tế sử dụng tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hợp quốc về phát triển bền vững (tháng 6-2012) tại Rio de Janeiro, Braxin (Rio +20). Kể từ đó đến nay, có nhiều định nghĩa khác nhau về kinh tế xanh được đưa ra nhưng có thể thấy một định nghĩa thường được các tài liệu nghiên cứu về vấn đề này trích dẫn và sử dụng đó là định nghĩa do  TS.Viện Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.  Khoa Lý luận cơ sở, Trường Chính trị, tỉnh Điện Biên. 55
Trường Đại học Mỏ - Địa chất Chương trình Môi trường Liên Hợp quốc (UNEP, 2011) đưa ra trong cuốn sách Hướng tới nền kinh tế xanh - Lộ trình cho phát triển bền vững và xóa đói giảm nghèo, theo đó: “Nền kinh tế xanh là nền kinh tế nâng cao đời sống của con người và cải thiện công bằng xã hội, đồng thời giảm thiểu đáng kể những rủi ro môi trường và những thiếu hụt sinh thái. Nói một cách đơn giản, nền kinh tế xanh có mức phát thải thấp, sử dụng hiệu quả tài nguyên và hướng tới công bằng xã hội”1. Cho đến hiện nay, quan niệm cũng như nhận thức về kinh tế xanh chưa thực sự rõ ràng và chưa đi đến thống nhất để đưa ra một cách hiểu chung, thậm chí một cách gọi thống nhất. Cùng là 1 khái niệm với nội hàm cơ bản giống nhau những mỗi nước lại diễn đạt theo những cách khác nhau, chẳng hạn: các nước phương Tây xác định là mô hình kinh tế xanh; các nước đang phát triển hướng đến chiến lược tăng trưởng xanh (Trung Quốc tiến hành chuyển đổi phương thức phát triển kinh tế với nội hàm phát triển xanh và xây dựng văn minh sinh thái làm trọng điểm, Thái Lan là “mô hình kinh tế vừa đủ”)… Tuy nhiên, dù là cách diễn đạt có khác nhau và tiếp cận theo các hướng khác nhau thì các quan niệm về kinh tế xanh nói chung đều thống nhất với nhau khi khẳng định, nền kinh tế xanh phải là nền kinh tế bao hàm cả ba trụ cột chính: thứ nhất, phát triển kinh tế (các vấn đề tăng trưởng kinh tế, việc làm); thứ hai, bền vững môi trường (giảm thiểu năng lượng cácbon và mức độ suy giảm nguồn tài nguyên thiên nhiên...); thứ ba, gắn kết xã hội (bảo đảm mục tiêu giảm nghèo, bình đẳng trước các cơ hội mà nền kinh tế xanh tạo ra, đem lại môi trường sống trong lành)2… Với 3 trụ cột này có thể thấy, các hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nền kinh tế xanh tạo ra lợi nhuận hoặc giá trị có ích lợi, hướng đến phát triển cuộc sống của cộng đồng xã hội con người (đặc biệt là yếu tố văn hóa), đồng thời những hoạt động này thân thiện với môi trường (thành tố quan trọng nhất). Nếu hiểu theo cách này, giữa kinh tế xanh và phát triển bền vững có mối quan hệ chặt chẽ với nhau bởi những mục tiêu chung mà chúng hướng tới. Phát triển bền vững với cách hiểu “là sự phát triển đáp ứng được những yêu cầu của hiện tại, nhưng không gây trở ngại cho việc đáp ứng nhu cầu của các thế hệ mai sau” được Hội nghị thượng đỉnh Trái đất về môi trường và phát triển tổ chức ở Rio de Janeiro (Braxin) năm 1992 và Hội nghị thượng đỉnh thế giới về phát triển bền vững tổ chức ở Johannesburg (Cộng hoà Nam Phi) năm 2002 xác định: đó là quá trình phát triển có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lý, hài hoà giữa 3 mặt của sự phát triển, bao gồm: Phát triển kinh tế (quan trọng nhất là tăng trưởng kinh tế); Phát triển xã hội (quan trọng nhất là thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; xoá đói giảm nghèo và giải quyết việc làm); bảo vệ môi trường (quan trọng nhất là xử lý, khắc phục ô nhiễm, phục hồi và cải thiện chất lượng môi trường; phòng chống cháy và chặt phá rừng; khai thác hợp lý và sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên). Theo đó, tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá sự phát triển có phải là phát triển bền vững hay không là: tăng trưởng kinh tế ổn định; tiến bộ và công bằng xã hội được thực hiện tốt; chất lượng môi trường được bảo vệ và nâng cao. Cả ba tiêu chí này cần phải được đi liền với nhau, đảm bảo được thực hiện hài hòa chứ không thể quá xem nhẹ hoặc coi trọng bất cứ một yếu tố nào trong ba yếu tố dù đó là tăng trưởng kinh tế hay phát triển xã hội hoặc bảo vệ môi trường để tạo ra sự phát triển bền vững thực sự của một quốc gia, dân tộc3. 1 Dẫn theo Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam (2018), Kinh tế xanh cho phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr.32. 2 Xem Trần Thị Hương: Phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, theo http://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/phat-trien-kinh-te-xanh-o-viet-nam-trong-boi-canh-bien-doi-khi-hau-toan- cau-314827.html, cập nhật ngày 5/11/2019. 3 Xem Tạp chí Môi trường: Phát triển bền vững và việc bảo vệ môi trường có quan hệ như thế nào?, theo http://tapchimoitruong.vn/pages/article.aspx? 56
Khoa học xã hội với sự phát triển bền vững Như vậy, thực chất của phát triển kinh tế xanh cũng chính là để phát triển bền vững khi kinh tế xanh không chỉ dừng lại ở mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà quan trọng hơn, nó còn mở rộng đảm bảo thực hiện cả các mục tiêu xã hội và môi trường sinh thái. Tuy nhiên cần phải khẳng định rằng, mặc dù giữa kinh tế xanh và phát triển bền vững có mối quan hệ mật thiết với nhau nhưng 2 khái niệm này không thể thay thế được cho nhau. Có thể hiểu kinh tế xanh là cách thức thể hiện phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay. Trong phát triển kinh tế xanh, bảo đảm bền vững môi trường trong tăng trưởng kinh tế để ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm ô nhiễm môi trường được coi là tâm điểm. Cũng bởi vậy, kinh tế xanh ngày càng được công nhận là mô hình phù hợp trở thành nền tảng cho sự phát triển bền vững hay diễn đạt theo một cách khác kinh tế xanh chính là chiến lược kinh tế để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững hoặc cũng có thể hiểu tính bền vững là một mục tiêu dài hạn quan trọng, nhưng xanh hóa nền kinh tế là phương tiện đưa chúng ta tới đích 1. 2.2. Thực trạng xây dựng kinh tế xanh ở Việt Nam - thành tựu và hạn chế Nhận thức được việc xây dựng và phát triển kinh tế xanh chính là cách thức, là phương tiện để thực hiện phát triển bền vững đất nước, trong thời gian vừa qua Đảng và Nhà nước ta đã rất chú trọng đến việc chuyển đổi nền kinh tế theo hướng xanh hóa nền kinh tế gắn liền với phát triển bền vững. Liên quan đến phát triển kinh tế xanh với những nội hàm cụ thể như: “Kinh tế cácbon thấp”, “Giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu”, “tăng trưởng xanh”, “công nghệ xanh”, “việc làm xanh” gắn với phát triển bền vững… đã được Chính phủ Việt Nam đề cập đến ngay trong Quyết định số 432/QĐ- TTg ngày 12 tháng 4 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược Phát triển bền vững Việt Nam giai đoạn 2011-2020, trong đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế được xác định cụ thể là: “Bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt là các cân đối lớn; giữ vững an ninh lương thực, an ninh năng lượng, an ninh tài chính. Chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang phát triển hài hòa giữa chiều rộng và chiều sâu; từng bước thực hiện tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế cácbon thấp. Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả mọi nguồn lực. Giảm thiểu các tác động tiêu cực của hoạt động kinh tế đến môi trường. Khai thác hợp lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên, thiên nhiên, đặc biệt là tài nguyên không tái tạo”2. Ngày 25/9/2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1393/QĐ-TTg Phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, theo đó đã khẳng định tăng trưởng xanh là cách thức phát triển phù hợp với yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn sắp tới hướng đến sự phát triển bền vững đất nước. Mục tiêu của tăng trưởng xanh được xác định là: “Tăng trưởng xanh, tiến tới nền kinh tế các-bon thấp, làm giàu vốn tự nhiên trở thành xu hướng chủ đạo trong phát triển kinh tế bền vững; giảm phát thải và tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính dần trở thành chỉ tiêu bắt buộc và quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội”3. Trong đó, mục tiêu cụ thể 1 Xem Trần Thanh Lâm: Kinh tế xanh hướng tới phát triển bền vững và xóa đói giảm nghèo, theo http://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu--trao-doi/trao-doi-binh-luan/kinh-te-xanh-huong-toi-phat-trien-ben-vung-va-xoa- doi-giam-ngheo-57022.html, cập nhật ngày 4/6/2013. 2 Thủ tướng Chính phủ: Quyết định phê duyệt Chiến lược phát triển bền vững Việt Nam giai đoạn 2011-2020, số 432/QĐ-TTg ngày 12 tháng 4 năm 2012, theo http://vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=2&mode=detail&document_id=157753. 3 Thủ tướng Chính phủ: Quyết định Phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, số 1393/QĐ-TTg ngày 25 tháng 9 năm 2012, theo https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Quyet-dinh-1393-QD-TTg-nam-2012-phe- duyet-Chien-luoc-quoc-gia-tang-truong-xanh-148498. aspx 57
Trường Đại học Mỏ - Địa chất được nêu ra là: “Tái cấu trúc và hoàn thiện thể chế kinh tế theo hướng xanh hóa các ngành hiện có và khuyến khích phát triển các ngành kinh tế sử dụng hiệu quả năng lượng và tài nguyên với giá trị gia tăng cao; Nghiên cứu, ứng dụng ngày càng rộng rãi công nghệ tiên tiến nhằm sử dụng hiệu quả hơn tài nguyên thiên nhiên, giảm cường độ phát thải khí nhà kính, góp phần ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu; Nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng lối sống thân thiện với môi trường thông qua tạo nhiều việc làm từ các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ xanh, đầu tư vào vốn tự nhiên, phát triển hạ tầng xanh”1. Tại Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 03/06/2013 về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, Đảng ta tiếp tục khẳng định phải: “Thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Ban hành bộ chỉ số đánh giá kết quả phát triển bền vững, tăng trưởng xanh đưa vào bộ tiêu chí quốc gia; thí điểm phát triển mô hình kinh tế xanh, công nghiệp xanh, đô thị xanh, nông thôn xanh”2. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã khẳng định lại chủ trương “phát triển nhanh và bền vững” gắn liền với xây dựng và phát triển kinh tế xanh, đó là: “Bảo đảm phát triển nhanh, bền vững trên cơ sở ổn định kinh tế vĩ mô và không ngừng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Phát triển hài hòa giữa chiều rộng và chiều sâu, chú trọng phát triển chiều sâu; phát triển kinh tế tri thức, kinh tế xanh. Phát triển kinh tế phải gắn kết chặt chẽ với phát triển văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu. Bảo đảm quốc phòng, an ninh và giữ vững hòa bình, ổn định để xây dựng đất nước”3. Nhờ chủ trương, đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước cùng sự giúp đỡ, hỗ trợ của một số nước đi trước, chiến lược xây dựng và phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam đã có được những bước đi đáng kể và đạt được một số thành tựu ban đầu, chẳng hạn như: Chúng ta đang từng bước thay đổi mô hình và công nghệ sản xuất, mô hình tiêu dùng theo hướng sạch hơn, thân thiện hơn với môi trường dựa trên việc sử dụng tiết kiệm những tài nguyên không tái tạo được đồng thời từng bước giảm thiểu chất thải độc hại, khó phân hủy vào môi trường, thực hành lối sống thân thiện với tự nhiên; Ngày càng tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất (cả nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ) nhằm đổi mới, sáng tạo theo hướng thực hiện “công nghiệp xanh”, “nông nghiệp xanh” vừa mang lại hiệu quả phát triển kinh tế cao nhưng vẫn thân thiện với môi trường; Phát triển bền vững vùng và xây dựng các cộng đồng địa phương phát triển bền vững…; Tăng trưởng kinh tế đi đôi với việc thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội trong từng bước đi, từng bước phát triển nhằm giảm khoảng cách giàu nghèo, vùng miền, giảm bất bình đẳng xã hội… Mặc dù bước đầu đạt được những thành tựu quan trọng và đáng ghi nhận, tuy nhiên xây dựng kinh tế xanh để hướng đến phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, thiếu sót. Thực tế cho thấy, phát triển kinh tế ở nước ta vẫn còn dựa nhiều vào việc khai thác tài nguyên thiên nhiên; công nghệ sản xuất chủ yếu là công nghệ cũ, lạc hậu, chậm được đổi mới đã làm 1 Thủ tướng Chính phủ: Quyết định Phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, số 1393/QĐ-TTg, sđd. 2 Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 03/06/2013 về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, theo https://thuvienphapluat.vn/van-ban/tai-nguyen-moi-truong/Nghi- quyet-24-NQ-TW-nam-2013-ung-pho-bien-doi-khi-hau-bao-ve-moi-truong-194312.aspx. 3 Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, tr.270. 58
Khoa học xã hội với sự phát triển bền vững cho quá trình sản xuất tiêu tốn nhiều năng lượng, tài nguyên khiến chất lượng sản phẩm thấp, phát sinh nhiều chất thải, gây ô nhiễm, suy thoái môi trường, gia tăng phát thải khí nhà kính; mặc dù đã chú trọng đến việc đầu tư, áp dụng các thành tựu khoa học, công nghệ vào sản xuất để tăng năng xuất lao động và đổi mới sáng tạo theo hướng bảo vệ môi trường tự nhiên, thuận tự nhiên… nhưng hiệu quả còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra; các ngành kinh tế nâu còn đang chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế; các ngành sản xuất năng lượng sạch như năng lượng gió, mặt trời, sinh khối, địa nhiệt… đã có nhưng chưa thực sự phát triển và cũng chưa đáp ứng được yêu cầu; huy động nguồn vốn cho thực hiện mục tiêu “xây dựng nền kinh xanh” còn quá thấp ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình triển khai xây dựng kinh tế xanh trên thực tế; hệ thống pháp luật đang trong thời kỳ chuyển đổi, chưa đồng bộ, chưa thật phù hợp với xu thế toàn cầu hóa và hướng tới tăng trưởng xanh; lối sống và mô hình tiêu dùng của một bộ phận nhân dân còn lãng phí, hủy hoại tài nguyên, không thân thiện và hài hòa với thiên nhiên… Hệ quả tất yếu của những hạn chế, thiếu sót trên là khiến cho môi trường sinh thái tại nhiều nơi bị phá hoại nghiêm trọng, ô nhiễm và suy thoái môi trường đến mức báo động; biến đổi khí hậu với những hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng đe dọa trực tiếp đến cuộc sống và sinh kế của người dân ở nhiều nơi… Thực tế đó đòi hỏi cần phải tiếp tục đẩy mạnh xây dựng và phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam hiện nay. Đây có thể coi là yêu cầu cấp thiết để hiện thực hóa con đường phát triển kinh tế nhằm đạt được sự phát triển bền vững đất nước. 2.3. Một số giải pháp xây dựng kinh tế xanh hướng đến phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay Để đẩy mạnh xây dựng và phát triển kinh tế xanh phục vụ cho phát triển bền vững đất nước thì cần thiết phải triển khai đồng thời một số giải pháp sau đây: Thứ nhất, về mặt nhận thức, cần tập trung tuyên truyền, giáo dục nhằm thay đổi nhận thức của cách doanh nghiệp cũng như của toàn xã hội về tầm quan trọng của việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế từ kinh tế nâu sang xây dựng và phát triển kinh tế xanh gắn liền với sự phát triển bền vững đất nước. Cần cho xã hội nhận thức được rõ những tổn hại to lớn mà mô hình kinh tế nâu đang gây ra chẳng hạn như những tổn hại to lớn cho môi trường, như ô nhiễm không khí, nguồn nước, đại dương, suy thoái đất, mất rừng, suy giảm đa dạng sinh học, gia tăng phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính như CO2, SO2, CH4,... và biến đổi khí hậu với những hiện tượng thời tiết cực đoan như: hạn hạn, xâm nhập mặn, nước biển dâng, nóng lên toàn cầu… Các hệ quả này đã và đang quay trở lại đe dọa trực tiếp cuộc sống và sinh kế của người dân và gây ra tổn thất cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Do đó, để đạt được sự phát triển bền vững đất nước nhất thiết phải nâng cao nhận thức của nhân dân, cộng đồng về vai trò, ý nghĩa của việc xây dựng và phát triển kinh tế xanh từ đó để cộng đồng xã hội và các doanh nghiệp có những hành động thiết thực đóng góp vào thực hiện kinh tế xanh. Thứ hai, xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho việc đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế để hướng đến xây dựng nền kinh tế xanh với trọng tâm là cần phải cơ cấu lại hệ thống các ngành nghề theo hướng ưu tiên phát triển các ngành công nghệ cao, phát thải cácbon thấp; công nghệ thân thiện môi trường; sử dụng tiết kiệm năng lượng và tài nguyên, không gây ô nhiễm môi trường; phục hồi tài nguyên và hệ sinh thái, hạn chế tiến tới xóa bỏ những ngành sử dụng lãng phí tài 59
Trường Đại học Mỏ - Địa chất nguyên thiên nhiên, gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời với đó cần chuyển giao công nghệ môi trường, đầu tư phát triển một số ngành kinh tế xanh mũi nhọn như nông nghiệp hữu cơ, du lịch sinh thái, công nghiệp tái chế, năng lượng tái tạo, sinh học, tái sinh rừng tự nhiên… Thứ ba, đẩy mạnh việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại vào sản xuất nhằm sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên sẵn có; nghiên cứu tạo ra những vật liệu mới, công nghệ sản xuất mới thân thiện với môi trường nhằm giảm phát thải khí nhà kính, góp phần ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu… Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh việc hợp tác, chuyển giao công nghệ sạch với các nước đi trước trong phát triển kinh tế xanh để hình thành những ngành nghề, lĩnh vực sản xuất sử dụng năng lượng tái tạo, công nghệ sản xuất tiết kiệm tài nguyên, tiêu hao ít năng lượng, thân thiện môi trường… Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp khu vực tư nhân và nhà nước trong hợp tác quốc tế thực hiện chuyển giao công nghệ, phát triển nguồn nhân lực để xây dựng và phát triển kinh tế xanh. Thứ tư, huy động các nguồn lực cho việc thực hiện mục tiêu xây dựng nền kinh tế xanh. Cụ thể: Nhà nước cần ưu tiên và dành kinh phí thỏa đáng để thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xanh đồng thời ban hành các cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức tài chính, các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa triển khai các hoạt động sản xuất kinh doanh theo tiêu chí tăng trưởng xanh. Bên cạnh đó còn cần phải tăng cường hợp tác quốc tế để huy động được các nguồn lực hỗ trợ của quốc tế trong phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam, nhất là nguồn vốn đầu tư 2% GDP toàn cầu cho phát triển kinh tế xanh, các cơ chế tài chính khác cho phát triển rừng 1; Khuyến khích và chú trọng thu hút các nguồn vốn vay, ODA, hỗ trợ kỹ thuật của các nước, các tổ chức quốc tế và đội ngũ trí thức Việt Nam sinh sống ở nước ngoài tham gia thực hiện phát triển kinh tế xanh hướng đến phát triển bền vững ở nước ta. Thứ năm, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho chiến lược xây dựng và phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam. Cụ thể: Cần tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản trị, điều hành trong nền kinh tế xanh, ngành sản xuất xanh cho đội ngũ cán bộ quản trị công và doanh nghiệp, trước mắt là đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, hoạch định chính sách, chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, nhất thiết phải xây dựng và phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xanh trên cơ sở nghiên cứu, lựa chọn, lồng ghép những nội dung trong phát triển kinh tế xanh, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững… vào các cấp học, ngành học một cách phù hợp. Xây dựng hướng dẫn doanh nghiệp về cách thức tiếp cận các lựa chọn tài chính, công nghệ để thực hiện xanh hóa công nghiệp, nông nghiệp… 3. KẾT LUẬN Như vậy, có thể thấy, phát triển kinh tế xanh là chìa khóa thành công cũng như là giải pháp đột phá cho sự phát triển bền vững của tất cả các quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam nhất là trong bổi cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống của toàn nhân loại. Ở Việt Nam, xu hướng phát triển kinh tế xanh mới chỉ ở xuất phát điểm với những bước đi đầu tiên, tuy nhiên với lợi thế của nước đi sau cùng quyết tâm của Đảng, Nhà nước và toàn dân trong việc xây dựng kinh tế xanh, chúng ta hoàn toàn có đủ điều kiện để phát triển một nền kinh tế xanh toàn diện, hướng tới sự phát triển bền vững, đạt mục tiêu hài hòa giữa tăng trưởng 1 Xem Trần Thị Hương: Phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, sđd. 60
Khoa học xã hội với sự phát triển bền vững kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp đã được nêu ra. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 03/06/2013 về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, theo https://thuvienphapluat.vn/van-ban/tai-nguyen-moi-truong/Nghi-quyet-24-NQ-TW-nam-2013-ung- pho-bien-doi-khi-hau-bao-ve-moi-truong-194312.aspx. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội. 3. Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam (2018), Kinh tế xanh cho phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội. 4. Trần Thị Hương: Phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, theo http://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/phat-trien-kinh-te-xanh-o-viet-nam-trong-boi- canh-bien-doi-khi-hau-toan-cau-314827.html, cập nhật ngày 5/11/2019. 5. Trần Thanh Lâm: Kinh tế xanh hướng tới phát triển bền vững và xóa đói giảm nghèo, theo http://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu--trao-doi/trao-doi-binh-luan/kinh-te-xanh-huong-toi-phat-trien- ben-vung-va-xoa-doi-giam-ngheo-57022.html, cập nhật ngày 4/6/2013. 6. Tạp chí Môi trường, Phát triển bền vững và việc bảo vệ môi trường có quan hệ như thế nào?, theo http://tapchimoitruong.vn/pages/article.aspx? 7. Thủ tướng Chính phủ: Quyết định phê duyệt Chiến lược phát triển bền vững Việt Nam giai đoạn 2011-2020, số 432/QĐ-TTg ngày 12 tháng 4 năm 2012, theo http://vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=2&mode=detail& document_id=157753. 8. Thủ tướng Chính phủ: Quyết định Phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, số 1393/QĐ-TTg ngày 25 tháng 9 năm 2012, theo https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi- truong/Quyet-dinh-1393-QD-TTg-nam-2012-phe-duyet-Chien-luoc-quoc-gia-tang-truong-xanh- 148498.aspx 61

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.