zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Kinh tế học

Xây dựng nước ta thành một nước công nghiệp - 2

Chia sẻ: Cao Tt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

69
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kiến trúc thượng tầng là toàn bộ những tư tưởng xã hội, những thiết chế tương ứng và những quan hệ nội tạng của thượng tầng, đó là những quan điểm tư tưởng chính trị, pháp quyền, đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật, triết học và các thể chế tương ứng như Nhà nước Đảng phái, giáo hội và các đoàn thể quần chúng. Kiến trúc thượng tầng được hình thành trên tổng hợp toàn bộ những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của một chế độ xa hội nhất định người ta gọi đó là...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Xây dựng nước ta thành một nước công nghiệp - 2

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Kiến trúc thượng tầng là toàn bộ những tư tưởng xã hội, những thiết chế tương ứng và những quan hệ nội tạng của thượng tầng, đó là những quan đ iểm tư tưởng chính trị, pháp quyền, đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật, triết học và các thể chế tương ứng như Nhà nước Đảng phái, giáo hội và các đoàn thể quần chúng. Kiến trúc thượng tầng được hình thành trên tổng hợp to àn bộ những quan h ệ sản xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của một chế độ xa hội nhất định người ta gọi đó là cơ sở hạ tầng. Cơ sở hạ tầng bao gồm những quan hệ sản xuất đang giữ đ ịa vị thống trị nền kinh tế nhóm những quan hệ sản xuất tàn dư và những quan hệ sản xuất mới là quan h ệ mầm mống của xã hội sau. Bất kỳ một cơ sở hạ tầng nào cũng bao gồm những thành ph ần kinh tế khác nhau, mỗi th ành ph ần kinh tế này đều gắn liền với một kiểu quan hệ sản xuất trong đó quan hệ sản xuất thống trị bao giờ cũng giữ vai trò chi phối các thành ph ần kinh tế khác. ở xã hội có giai cấp đối kháng giai cấp này n ảy sinh từ cơ sở hạ tầng, từ những mâu thuẫn và xung đột kinh tế. Đó chính là cơ sở nẩy sinh giai cấp đối kháng trong kiến trúc th ượng tầng, giai cấp thống trị về kinh tế sẽ thống trị về chính trị và thiết lập cả sự thống trị về mặt tư tưởng đối với xã hội, trong đó hệ tư tưởng chính trị và bộ máy quản lý nhà nước có vị trí quan trọng nhất. a) Cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng. Cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng. Vai trò quyết đ ịnh của cơ sở hạ tầng với kiến trúc thượng tầng được thể hiện ở một số mặt: 7
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Cơ sở hạ tầng n ào thì kiến trúc thượng tầng đó (giai cấp nào giữ vị trí thống trị về m ặt kinh tế th ì đồng thời cũng là giai cấp thống trị xã hội về tất cả các lĩnh vực khác). Quan hệ sản xuất nào thống trị cũng sẽ tạo ra kiến trúc thượng tầng tương ứng. Mâu thuẫn giai cấp mâu thuẫn giữa các tập đoàn trong xã hội và đời sống tinh th ần của họ đều xuất phát trực tiếp và gián tiếp từ mâu thuẫn kinh tế, từ những quan hệ đối kháng trong cơ sở hạ tầng. Cơ sở hạ tầng thay đ ổi thì nhất định sớm hay muộn sẽ dẫn đến sự thay đ ổi về kiến trúc thượng tầng. Quá trình đó diễn ra ngay trong những hình thái kinh tế xã hội cũng như khi chuyển tiếp từ hình thái này sang hình thái kinh tế xã hội khác trong các xã hội có giai cấp mâu thuẫn giữa cơ sở hạ tầng được biểu hiện là mâu thuẫn giữa giai cấp thống trị và giai cấp bị trị. Trong các xã hội có đối kháng giai cấp mâu thuẫn của cơ sở hạ tầng được biểu h iện là mâu thu ẫn của giai cấp thống trị và giai cấp bị trị. Khi hạ tầng cũ bị xoá bỏ thì kiến trúc thượng tầng cũ cũng mất đi và thay thế vào đó là kiến trúc thượng tầng mới được h ình thành từng bước thích ứng với cơ sở hạ tầng mới. Sự thống trị của giai cấp thống trị cũ đối với xã hội cũ bị xoá bỏ, thay bằng hệ tư tưởng thống trị khác và các th ể chế tương ứng của giai cấp thống trị mới. Đương nhiên không phải "khi cơ sở hạ tầng thay đổi thì lập tức sẽ dẫn đến sự thay đổi của kiến trúc thượng tầng". Trong quá trình hình thành và phát triển củ kiến trúc thượng tầng mới, nhiều yếu tố của kiến trúc thượng tầng cũ còn tồn tại gắn liền với cơ sở kinh tế đã nảy sinh ra nó. Vì vậy giai cấp cầm quyền cần phải biết lựa chọn một số bộ phận hợp lí để sử dụng nó xây dựng xã hội mới. 8
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com b ) Tính độc lập tương đối và sự tác động trở lại của kiến trúc thư ợng tầng với cơ sở hạ tầng. Các bộ phận của kiến trúc thượng tầng không phải phụ thuộc một chiều vào cơ sở hạ tầng mà trong quá trình phát triển, chúng có những tác động qua lại với nhau và ảnh hưởng lớn đ ến cơ sở hạ tầng cũng như các lĩnh vực khác nhau của đ ời sống xã hội. Vai trò của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng được thể hiện trên các m ặt sau: Chức năng xa hội cơ bản của kiến trúc thượng tầng là thực hiện nhiệm vụ đấu tranh thủ tiêu cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng cũ, xây dựng bảo vệ củng cố và phát triển cơ sở hạ tầng mới. Kiến trúc thượng tầng chính là công cụ của giai cấp thống trị, các bộ phận khác của kiến trúc thượng tầng cũng có tác dụng mạnh m ẽ đối với cơ sở hạ tầng nhưng thường những tác động ấy phải thông qua hệ thống chính trị, pháp luật hay các thể chế tương ứng khác. Trong điều kiện ngày nay vai trò của kiến trúc th ượng tầng không giảm đ i, mà n gược lại tăng lên và tác động mạnh đến tiến trình lịch sử. Trái lại kiến trúc thượng tầng xa hội chủ nghĩa bảo vệ cơ sở hạ tầng xa hội chủ nghĩa nhằm xây dựng xa hội mới, chính mục đích đ ó quyết định tính tích cực càng tăng của kiến trúc thượng tầng của xa hội chủ nghĩa. Tác đ ộng của kiến trúc thượng tầng đến cơ sở hạ tầng được thể hiện trong hai trường hợp trái ngược nhau nếu kiến trúc thượng tầng phù hợp với quan hệ kinh tế tiến bộ th ì sẽ thúc đẩy sự phát triển xa hội. Ngược lại nếu kiến trúc thượng tầng là cơ sở của những quan hệ kinh tế lỗi thời th ì sẽ kìm ham sự phát triển của 9
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com kinh tế xa hội, những sự tác động kìm ham đó chỉ là tạm thời sớm muộn cũng sẽ b ị cách mạng khắc phục về cơ bản, bản chất giữa cơ sở hạ tầng và cơ sở thượng tầng chính là b ản chất giữa kinh tế và chính trị trong đó kinh tế đóng vai trò quyết định còn chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế và có tác dụng mạnh m ẽ trở lại. Cần tránh khuynh hướng quá thổi phồng hoặc hạ thấp vai trò của kiến trúc thượng tầng. nếu tuyệt đối hoá vai trò của kiến trúc th ượng tầng thì sẽ rơi vào tả khuynh còn ngược lại sẽ rơi vào hữu khuynh. II. Sự vận dụng hình thái kinh tế xa hội vào sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá ở Việt Nam Dựa trên cơ sở những lý luận chung trên đ ây, phần tiếp theo của đề tài xin phép được đi sâu vào vấn đ ề "hình thái kinh tế xa hội với sự nghiệp công nghiệp hoá h iện đ ại hoá ở Việt Nam". Tính tất yếu của mục tiêu và thực trạng ở nước ta trong công cuộc xây dựng phát triển kinh tế xa hội - xa hội chủ nghĩa. 1 . Tính tất yếu Loài người đa ph ải trải qua 5 hình thái kinh tế. Mỗi h ình thái sau tiến bộ h ơn, văn m inh hơn hình thái trước. Đầu tiên là hình thái kinh tế tự nhiên (cộng sản nguyên thu ỷ) con người chỉ biết săn bắn hái lượm, ăn thức ăn sống cuộc sống của họ phụ thuộc ho àn toàn vào thiên nhiên. Có thể nói đây là thời kỳ sơ khai một thời kỳ mông muội của loài n gười. Sau đó đ ến hình thái kinh tế xa hội: Chiếm hữu nô lệ con người đa văn m inh hơn họ không còn ăn tươi sống và đa biết lao động tạo ra của cải, xa hội chế độ tư hữu. Xa hội bắt đầu phân chia thành kẻ giầu người ngh èo. Hai giai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ, quan hệ giữa hai giai cấp đó là quan hệ bóc lột hoàn 10
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com toàn của cải vật chất và con người. Nô lệ biến thành công cụ lao động. Vấn đề giai cấp khi lên đến xa hội phong kiến bản chất vẫn là quan h ệ bóc lột những sự bóc lột thể hiện qua sự cống nạp. Người nông dân, tá đ iền phải làm thuê và nộp tô thu ế cho quan lại, địa chủ, song họ có một chút quyền lợi là được tự do. Hình thái kinh tế xa hội: Tư b ản chủ nghĩa ra đời đ ưa loài người lên nấc thang cao hơn của nền văn minh. Xa hội đa phong phú hơn về giai cấp. Giai cấp thống trị là giai cấp cơ bản. Thủ đoạn bóc lột của chúng tinh vi hơn rất nhiều lần so với sự bóc lột trước đó trong các xa hội chiếm hữu nô lệ và phong kiến. Người công nhân làm thuê bị bóc lột sức lao động qua giá trị thặng d ư, sự làm việc quá sức... Mặc dù tư bản xa hội chủ nghĩa tạo ra một lượng của cải vật chất rất lớn cho xa hội, nhưng bản chất bóc lột cùng nh ững mâu thuẫn khác là không thể điều hoà. Ph ần đông con người trong xa hội tư bản chủ nghĩa đ ều bị mất quyền lợi mất b ình đ ẳng. Cả ba ch ế độ nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa có những đặc đ iểm riêng nhưng nó đ ều là ch ế độ có khác những mâu thuẫn đối kháng không thể điều hoà giữa giai cấp bóc lột và giai cấp bị bóc lột, và d ựa trên sự tư hữu về sản xuất. Giai cấp bóc lột là giai cấp thống trị, mọi hoạt động về mặt kinh tế chính trị xa hội đ ều chỉ phục vụ cho quyền lợi của chính họ. Một hình thái kinh tế xa hội tồn tại được thì nó phải có những mặt tốt nhất định của nó chúng ta cũng không thể phủ nhận những thành quả m à các hình thái kinh tế xa hội nói trên đa đạt được. Xa hội cộng sản nguyên thu ỷ là chế độ xa hội đầu tiên đ ặt nền móng cho sự phát triển của loài người. Trong xã hội chiếm hữu nô lệ giai cấp thống trị bắt đ ầu tích luỹ của cải cho xa hội, quan trọng nhất là nó đưa con người ra khỏi thời kỳ mông muội hoang da. Hình thái kinh tế xa hội là chế 11
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com độ xa hội bư ớc đ ầu vừa phát huy thừa kế những thành qu ả của chủ nghĩa tư b ản, đồng thời khắc phục những mâu thuẫn những hạn chế của tư b ản chủ nghĩa. Một xa hội mà quyền lực nằm trong tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động - một tầng lớp đông đ ảo của xa hội. Mọi hoạt động kinh tế - văn hoá - chính trị phục vụ lợi ích chung của toàn xa hội. Không còn tình trạng bóc lột, mọi người đ ều bình đẳng, sinh hoạt lao động dưới sự quản lý của Nh à nước thông qua pháp lu ật thực hiện chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, chế độ tập chung dân chủ công bằng xa hội. Quan hệ sản xuất được xây dựng trên cơ sở của lực lượng sản xuất và trình độ phát triển cao cơ sở hạ tầng phù hợp với kiên trúc thượng tầng. Đây là hình thái kinh tế xa hội ưu việt một đ ỉnh cao của văn minh loài người. Từ hai con đường đi lên chủ nghĩa xa hội, một con đường tư bản chủ nghĩa và con đường đ i từ tiến tư bản chủ nghĩa. Việt Nam từ một nền kinh tế tiểu nông muốn thoát ra khỏi nghèo nàn lạc hậu và nhanh chóng đạt đến trình độ một nước phát triển bằng con đường đi lên chủ n ghĩa xa hội tất yếu phải tiến hành công nghiệp hoá - h iện đại hoá đất nước. 2 . Mục đích: Mục tiêu của công nghiệp hoá - h iện đ ại hoá ở nước ta hiện nay như Đại hội Đảng to àn quốc lần thứ VIII của Đảng đa kh ẳng đ ịnh là: Xây d ựng nước ta th ành một nước công nghiệp có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đ ại. Cơ cấu kinh tế lập h iến, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, đời sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng an ninh vững chắc dân giàu nước mạnh xa hội công bằng văn minh, và nư ớc ta đa chuyển sang một thời kỳ phát triển mới thời kỳ đ ẩy mạnh công nghiệp hoá - h iện đại hoá đây là những 12

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.