intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo: Một số giải pháp thúc đẩy sự hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

52
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) là việc rất quan trọng và cần thiết khi nước ta phát triển một nền kinh tế hàng hoá. Vốn tư bản sẽ trở thành hàng hoá và tất yếu phải có một thị trường để có thể thực hiện việc trao đổi. Với lịch sử phát triển hàng trăm năm và được tổ chức một cách hết sức chặt chẽ, TTCK từ lâu nay đã được coi là một thể chế tài chính bậc cao và hoàn thiện nhất của nền kinh tế thị trường, nếu thiếu nó, như nhiều chuyên gia...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo: Một số giải pháp thúc đẩy sự hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam

  1. ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP Đề tài “Một số giải pháp thúc đẩy sự hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n Lêi më ®Çu Ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n (TTCK) lµ viÖc rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt khi n­íc ta ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Vèn t­ b¶n sÏ trë thµnh hµng ho¸ vµ tÊt yÕu ph¶i cã mét thÞ tr­êng ®Ó cã thÓ thùc hiÖn viÖc trao ®æi. Víi lÞch sö ph¸t triÓn hµng tr¨m n¨m vµ ®­îc tæ chøc mét c¸ch hÕt søc chÆt chÏ, TTCK tõ l©u nay ®· ®­îc coi lµ mét thÓ chÕ tµi chÝnh bËc cao vµ hoµn thiÖn nhÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nÕu thiÕu nã, nh­ nhiÒu chuyªn gia kinh tÕ häc vÉn nãi, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng thiÕu tÝnh hoµn h¶o. Vai trß c¬ b¶n cña thÞ TTCK ®èi víi nÒn kinh tÕ ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ b»ng viÖc t¹o dùng mét kªnh huy ®éng vèn h÷u hiÖu cho c¸c doanh nghiÖp (DN) tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn c¸c nguån vèn n­íc ngoµi.Thùc tÕ hiÖn nay, nhu cÇu vÌ vèn cña c¸c DN rÊt lín. Thèng kª tõ nh÷ng th«ng tin ®iÒu tra do c¸c DN cung cÊp cho thÊy, trong n¨m 2000, nhu cÇu vèn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c DN cÇn kho¶ng 20 ngh×n tû ®ång ViÖt Nam,tÝnh b×nh qu©n mçi DN cÇn kho¶ng 84 tû ®ång. NÕu tÝnh ®Õn 2005 con sè nµy vµo kho¶ng 30 ngh×n tû ®ång,trung b×nh mçi DN cÇn kho¶ng 100 tû ®ång. MÆt kh¸c, c¸c DN cã nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng huy ®éng vèn l¹i chñ yÕu tõ vay vèn ng¾n h¹n ng©n hµng, l­îng vèn vay l¹i kh«ng ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ. Tõ nh÷ng khã kh¨n ®ã, TTCH víi t­ c¸ch lµ kªnh huy ®éng vèn dµi h¹n sÏ th¸o gì ®­îc nh÷ng khã kh¨n trªn. HiÖn nay, ngoµi sù quan träng vµ cÇn thiÕt, TTCK còng lµ vÊn ®Ò thêi sù, nãng báng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. §©y còng lµ vÊn ®Ò kh¸ míi mÎ ®èi víi ng­êi ViÖt Nam.Víi t­ c¸ch lµ mét sinh viªn-mét nhµ ®Çu t­ t­¬ng lai, em rÊt quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy.V× vËy, em còng m¹nh d¹n viÕt ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy sù ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam”. Do tr×nh ®é vµ thêi gian cã h¹n, nªn kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt, em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn cña c« gi¸o TS- Lª ThÞ Anh V©n, ng­êi ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n Néi dung Ch­¬ng I. Tæng quan vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n I. Kh¸i niÖm vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n 1. Kh¸i niÖm vÒ chøng kho¸n. Chøng kho¸n lµ nh÷ng giÊy tê cã gi¸ trÞ, ®­îc x¸c nhËn quyÒn së h÷u hîp ph¸p cña ng­êi së h÷u chøng kho¸n ®èi víi tµi s¶n hoÆc vèn cña tæ chøc ph¸t hµnh chøng kho¸n. Chøng kho¸n bao gåm c¸c lo¹i nh­: Cæ phiÕu, Tr¸i phiÕuvµ c¸c lo¹i giÊy tê kh¸c cã gi¸ trÞ. 2. Kh¸i niÖm vÒ thÞ tr­êng tµi chÝnh. ThÞ tr­êng tµi chÝnh (TTTC) lµ n¬i cung vµ cÇu vÒ vèn gÆp nhau, n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng trao ®æi, mua b¸n quyÒn sö dông c¸c nguån tµi chÝnh th«ng qua nh÷ng ph­¬ng thøc giao dÞch vµ c«ng cô tµi chÝnh nhÊt ®Þnh. CÊu tróc cña thÞ tr­êng tµi chÝnh: TTCK TTCK ng¾n h¹n TTCK dµi h¹n (d­íi mét n¨m) (trªn mét n¨m) ThÞ tr­êng vay ThÞ tr­êng ThÞ tr­êng nî dµi h¹n tiÒn tÖ chøng kho¸n 3. ThÞ tr­êng chøng kho¸n. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua, b¸n, chuyÓn nh­îng c¸c lo¹i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu vµ mét sè lo¹i giÊy tê cã gi¸ trÞ kh¸c nh¨m môc ®Ých kiÕm lîi. ThÞ tr­êng chøng kho¸n theo tiÕng Latinh lµ Bursa, nghÜa lµ c¸c vÝ ®ùng tiÒn, cßn gäi lµ së giao dÞch ckøng kho¸n, lµ mét thÞ tr­êng cã tæ chøc vµ ho¹t ®éng cã ®iÒu khiÓn.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n II. LÞch sö h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n 1. Thêi kú ph«i thai (tõ gi÷a thÕ kû 15 ®Õn n¨m 1929). Trong thêi kú nµy, thÞ tr­êng chøng kho¸n h­ng thÞnh nhÊt vµo thÕ kû 19. Nh­ng ®Õn gi÷a thÕ kû 19, nã ®· b¾t ®Çu thÓ hiÖn c¸c mÆt tiªu cùc, nh­ nh÷ng cuéc khñng ho¶ng cã tÝnh chu kú, ®Ønh cao lµ ®Çu thÕ kû 20-®­îc kÕt thóc b»ng cuéc khñng ho¶ng nÒn kinh tÕ toµn cÇu (1929-1933). C¸c ®Æc ®iÓm næi bËt thêi kú nµy:  ViÖc h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ së giao dÞch chøng kho¸n lµ mang tÝnh chÊt tù ph¸t, Nhµ n­íc kh«ng can thiÖp vµo mµ thõa nhËn vai trß tÊt yÕu cña nã trong nÒn kinh tÕ.  ThÞ tr­êng chøng kho¸n ë thêi kú nµy lµ thuéc vÒ tÇng líp th­¬ng gia, mang nhiÒu tÝnh chÊt ®Çu c¬.  Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n dùa trªn c¬ së tÝnh chÊt hiÖp héi ngµnh nghÒ víi c¸c qui ®Þnh tù ®Æt ra. 2. Thêi kú phôc h­ng (1930-1970). Thêi kú nµy nhµ n­íc b¾t ®Çu can thiÖp vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ n¬i chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ nhÊt trong cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh.V× thÕ mµ thÞ tr­êng chøng kho¸n trë thµnh c«ng cô trong viÖc qu¶n lý thóc ®Èy nÒn kinh tÕ. HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n ®­îc chuyÓn vÒ tay Nhµ n­íc b»ng sù ra ®êi cña Uû ban Chøng kho¸n quèc gia. Vµo nh÷ng n¨m 50-60 cña thÕ kû nµy, nÒn kinh tÕ thÕ giíi b¾t ®Çu phôc håi víi sù ho¹t ®éng rÊt s«i ®éng trë l¹i cña thÞ tr­êng chøng kho¸n . 3. Thêi kú quèc tÕ ho¸ vµ c«ng chóng ho¸ thÞ tr­êng chøng kho¸n (1971 ®Õn nay). Víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ ®· t¹o ra viÖc øng dông c«ng nghÖ tin häc vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n . Nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt lµ: Ho¹t ®éng cña së giao dÞch chøng kho¸n s«i ®éng h¬n vµ chÊt l­îng cao h¬n. ThÞ tr­êng lu«n ®¸p øng th«ng tin ®Çy ®ñ vµ c«ng khai tíi c«ng chóng ®Çu t­ qua c¸c ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn vµ ®­îc c«ng chóng tham gia réng r·i. C¸c sµn giao dÞch trªn thÕ giíi ®­îc kÕt nèi cho phÐp ho¹t ®éng liªn tôc 24/24. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm nh­ vËy cho phÐp mäi c«ng d©n ®Çu t­ chøng kho¸n bÊt cø ë ®©u vµ bÊt cø khi naß mµ hä muèn.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n III. Vai trß vµ chøc n¨ng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. 1. Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n . 1.1. Chøc n¨ng thu hót vèn nhµn rçi vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn. Ta biÕt muèn ®Çu t­ ph¸t triÓn th× ph¶i tù tÝch luü hoÆc huy ®éng tõ bªn ngoµi. Vèn huy ®éng tõ bªn ngoµi bao gåm vèn vay tÝn dông cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ ph¸t hµnh cæ phiªó, tr¸i phiÕu. ¦u ®iÓm cña ph¸t hµnh tr¸i phiªó, cæ phiÕu ®èi víi d©n chóng lµ hä dÔ dµng ®Çu t­ vµo bÊt cø DN nµo hä muèn hoÆc mua b¸n kiÕm lîi. Cßn ®èi víi c¸c DN lµ hä kh«ng ph¶i tr¶ l·i suÊt hµng th¸ng vµ kh«ng ph¶i tr¶ nî gèc khi bÞ thua kç. Do tÝnh chÊt cña chu kú kinh doanh nªn vèn t¹m thêi nhµn rçi trong c¸c DN lµ rÊt lín, bªn c¹nh, cßn cã mét l­îng vèn lín n»m r¶i r¸c trong d©n ch­a ®­îc huy ®éng. TÊt c¶ nh÷ng tiÒm n¨ng nµy sÏ ®­îc ph¸t huy hiÖu qu¶ nÕu cã thÞ tr­êng chøng kho¸n .V× thÞ tr­êng chøng kho¸n víi c¬ së ph¸p lý hoµn chØnh vµ bé m¸ qu¶n lý h÷u hiÖu, víi sù phæ biÕn vµ h­íng dÉn réng r·i , ng­êi d©n sÏ dÔ dµng sö dông nguån tiÕt kiÖm cña hä h¬n. §©y lµ t¸c nh©n kÝch thÝch ý thøc tiÕt kiÖm vµ t¹o thãi quen ®Çu t­ trong c«ng chóng. Ngoµi ra, trong x· héi cån cã c¸c kho¶n tiÒn t¹m thêi nhµn rçi nh­: quü b¶o hiÓm, quü phóc lîi tËp thÓ…mét phÇn vèn cña quü nµy ®­îc göi vµo Nh©n hµng ®Ó thùc hiÖn vÖc thanh to¸n, phÇn cßn l¹i, nh÷ng ng­êi qu¶n lý quü lu«n tù hái lµm thÕ nµo cho vèn cña hä cã kh¶ n¨ng sinh l·i nhiÒu nhÊt vµ võa an toµn võa cã tÝnh t¹m thêi…vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu nµy. Tãm l¹i,thÞ tr­êng chøng kho¸n cã chøc n¨ng thu hót mäi nguån vèn nhµn rçi trong x· héi ®Ó ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh, më réng quy m« doanh nghiÖp gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp. 1.2. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt c¸c nguån vèn. Ph¶i thõa nhËn r»ng, mét DN kh«ng ph¶i lóc nµo còng thiÕu hoÆc thõa vèn. Thõa hay thiÕu lµ phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña chu kú kinh doanh.Khi cÇn ®Çu t­ mua nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, c¸c kho¶n ph¶i thu lín, th× ®©y lµ lóc mµ DN ®ang thiÕu vèn. Khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kÕt thóc, s¶n phÈm ®­îc b¸n ra vµ thu vèn vÒ, c¸c kho¶n ph¶i thu ®­îc thu vÒ, lóc nµy DN l¹i t¹m thêi thõa vèn. Trªn thÞ tr­êng vèn, lu«n lu«n cã sù ®iÒu tiÕt vèn tõ n¬i thõa sang n¬i thiÕu. ë ®©y thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ãng vai trß rÊt quan träng. 1.3.Chøc n¨ng hoµ nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Mét DN cã thÓ thu hót vèn bÊt vø n¬i nµo vµ b»ng con ®­êng nµo mµ hä cã thÓ thu hót mét c¸ch dÔ dµng th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nhê vµo hÖ thèng m¸y tÝnh mµ thÞ tr­êng chøng kho¸n cho phÐp bÊt cø ai, ë n¬i nµo trªn
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n thÕ giíi vµ mua mét lo¹i cæ phiÕu cña bÊt kú mét c«ng ty nµo mµ hä thÝch. Tõ ®ã h×nh thµnh mèi liªn hÖ tiÒn tÖ quèc tÕ, ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn nguån vèn gi÷a c¸c n­íc, thùc hiÖn quan hÖ vay m­în l©u dµi trªn thÕ giíi t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc hoµ nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi. 1.4. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vÜ m«. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ c«ng cô cña Nhµ n­íc th«ng qua Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc, vµ Ng©n hµng trung ­¬ng. NghiÖp vô chñ yÕu lµ th¾t chÆt hay níi láng sù ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng. Khi s¶n xuÊt sa sót, thiÕu vèn, Nhµ n­íc tung tiÒn ra më réng cho vay ®Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt th«ng qua viÖc mua vµo nh÷ng l« chøng kho¸n cã gi¸ trÞ lín. Khi hiÖn t­îng ®Çu t­ qu¸ møc, ®Çu c¬ thÞnh hµnh, th× b¸n chøng kho¸n nh»m th¾t chÆt tÝn dông gi¶m bít ®Çu t­ kinh tÕ.VËy thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó nhµ n­íc kÞp thêi ®iÒu tiÕt nguån vèn trªn thÞ tr­êng. 2. Vai trß cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. C¸c vai trß cña thÞ tr­êng chøng kho¸n rÊt ®a d¹ng nh­ng th«ng qua nh÷ng chøc n¨ng cña nã th× cã nh÷ng vai trß sau: 2.1. T¹o vèn cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Do cã thÞ tr­êng chøng kho¸n nªn viÖc ®Çu t­ c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi dÔ dµng h¬n. Tõ viÖc nguån vèn bÞ øng ®äng tõ nhiÒu n¬i, kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh lêi, cho ®Õn khi cã thÞ tr­êng chøng kho¸n viÖc ®Çu t­, tÝch luü vèn s«i ®éng vµ dåi dµo h¼n lªn. Th«ng qua ®ã nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ, c«ng ¨n viÖc lµm ®­îc gi¶i quyÕt, thÊt nghiÖp gi¶m. Bªn c¹nh, thÞ tr­êng chøng kho¸n nh­ mét trung t©m thu gom mäi nguån vèn tõ d©n chóng, nh­ mét nam ch©m cùc m¹nh hót c¸c nguån vèn tõ n­íc ngoµi. Ngoµi ra cßn gióp Nhµ n­íc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thiÕu hôt ng©n s¸ch, cã thªm vèn x©y dùng h¹ tÇng c¬ së. 2.2. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp sö dông vèn linh ho¹t vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Khi DN cÇn vèn ®Ó më réng qui m« s¶n xuÊt hä cã thÓ ph¸t hµnh chøng kho¸n, vµo thÞ tr­êng ®Ó huy ®éng vèn. §©y lµ ph­¬ng thøc tµi trî vèn qua ph¸t hµnh vµ lóc ®ã nguån vèn cña DN t¨ng lªn. Lóc nµy rñi ro ®èi víi doanh nghiÖp lµ rÊt nhá v× nh÷ng cæ ®«ng cña hä ®· g¸nh ®ì thay. Mét ®iÒu thuËn lîi n÷a, khi DN ch­a cã c¬ héi s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c DN cã thÓ dù tr÷ chøng kho¸n nh­ lµ mét tµi s¶n kinh doanh vµ c¸c chøng kho¸n ®ã sÏ ®­îc chuyÓn nh­îng thµnh tiÒn khi cÇn thiÕt th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. Ngoµi ra, khi DN niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, cã nghÜa lµ ®· cã ch÷ tÝn ®èi víi c«ng chóng ®Çu t­. Nh­ vËy c¸c c«ng ty chøng kho¸n sÏ lµ t¸c nh©n kÝch thÝch gióp DN t¹o vèn nhanh chãng h¬n.
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n 2.3. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ c«ng cô ®¸nh gÝa DN, dù ®o¸n t­¬ng lai. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ngµy cµng ®a d¹ng vµ phøc t¹p, liªn quan ®Õn vËn mÖnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Sù h×nh thµnh thÞ gi¸ chøng kho¸n cña mét DN trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· bao hµm sù ho¹t ®éngcña DN ®ã trong hiÖn t¹i vµ dù do¸n t­¬ng lai. Khi gi¸ cæ phiÕu cña mét DN cao (hay thÊp) biÓu hiÖn tr¹ng th¸i kinh tÕ tøc lµ kh¶ n¨ng mang l¹i cæ tøc cao (hay thÊp) cho c¸c cæ ®«ng cña DN ®ã. TriÓn väng t­¬ng lai cña c¸c DN còng ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch trùc tiÕp trªn thÞ gi¸ cæ phiÕu vµ còng nh­ sù biÕn ®éng cña nã. Ngoµi ra, víi ph­¬ng ph¸p chØ sè ho¸ thÞ gi¸ cña c¸c lo¹i chøng kho¸n chñ yÕu trong nÒn kinh tÕ vµ viÖc nghiªn c­ó ph©n tÝch mét c¸ch khoa häc hÖ thèng chØ sè gi¸ chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë tõng n­íc trong mèi quan hÖ víi thÞ tr­êng thÕ giíi, ®· dù ®o¸n ®­îc tr­íc sù biÕn ®éng kinh tÕ cña mét hoÆc hµng lo¹t c¸c n­íc trªn thÕ giíi. IV. Mét sè h¹n chÕ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n 1. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ n¬i cung cÊp sù ®Çu c¬. §iÓm yÕu cña thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ gi¸ cña c¸c chøng kho¸n cã thÓ bÞ ®Èy lªn hoÆc d×m xuèng bëi c¸c th­¬ng gia chøng kho¸n lín ®Ó nh»m môc ®Ých kiÕm lîi. C¸c nhµ ®Çu t­ nhá sÏ bÞ thiÖt h¹i. VÝ dô nh­ c¸c nhµ ®Çu c¬ th­êng ®­a ra nh÷ng th«ng tin lÖch l¹c lµm rèi lo¹n th«ng tin tíi c«ng chóng ®Çu t­ tõ ®ã lµm rèi lo¹n mÊt æn ®Þnh quan hÖ cung cÇu chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng nh©n c¬ héi ®ã mµ kiÕm lîi. T×nh tr¹ng ®Çu c¬ cã thÓ dÉn tíi sù khan hiÕm gi¶ t¹o trªn thÞ tr­êng, lµm cho gi¸ chøng kho¸n t¨ng vät lªn so víi gi¸ trÞ thùc cña nã. Lóc nµy hµng lo¹t chøng kho¸n nµy ®­îc tung ra trªn thÞ tr­êng nh­ng gi¸ qu¸ cao nªn kh«ng cã ng­êi mua dÔ dÉn ®Õn sù sôp ®á cña thÞ tr­êng chøng kho¸n . 2. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµm cho m©u thuÉn x· héi trë nªn gay g¾t h¬n. Do sù tËp trung t­ b¶n lµm cho mét sè ng­êi ngµy cµng giµu cã, khèng chÕ nhiÒu chøng kho¸n h¬n vµ cã thÓ trë thµnh cæ ®«ng lín nhÊn ch×m nh÷ng cæ ®«ng nhá kh¸c , dÉn ®Õn khèng chÕ thÞ tr­êng, lòng ®o¹n gi¸ c¶ vµ ph¸ ho¹i sù æn ®Þnh cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Trong khi ®ã nhiÒu ng­êi bÞ th«n tÝnh trë nªn nghÌo h¬n, g©y nªn m©u thuÉn x· héi ngµy thªm gay g¾t. 3. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµm cho nÒn kinh tÕ dÔ mÊt æn ®Þnh. Khi nÒn kinh tÕ r¬i vµo t×nh tr¹ng kh«ng æn ®Þnh, s¶n xuÊt tr× trÖ, thÞ tr­êng tiªu ®iÒu, vay vèn khã kh¨n doanh nghiÖp vµ ng©n hµng bÞ ph¸ s¶n. Lóc nµy gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n bÞ ®¶o lén nghiªm träng, ®Çu c¬ ®iªn cuång, g©y nªn khñng ho¶ng kinh tÕ.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n V. C¬ cÊu tæ chøc thÞ tr­êng chøng kho¸n 1. Uû ban chøng kho¸n quèc gia (UBCKQG) UBCKQG lµ c¬ quan Nhµ n­íc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n. UBCKQG ë c¸c n­íc kh¸c nhau cã c¸c c¸ch thøc tæ chøc vµ ho¹t ®éng kh¸c nhau nh­ng vÒ b¶n chÊt lµ c¬ quan cã chøc n¨ng ®Æt ra c¸c qui ®Þnh thÞ tr­êng, khu«n khæ ph¸p lý cho thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nã còng lµ c¬ quan ®iÒu hµnh cao nhÊt, kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng thÞ tr­êng. Trong UBCKQG, c¸c thµnh viªn cña ChÝnh phñ chiÕm sè ®«ng vµ gi÷ c¸c chøc vô chñ yÕu. 2. Së giao dÞch chøng kho¸n (SGDCK). SGDCK cã thÓ cã tªn lµ Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n víi nghÜa hÑp h¬n. SGDCK ®­îc tæ chøc d­íi d¹ng c«ng ty cæ phÇn hoÆc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ ho¹t ®éng vãi môc ®Ých phi lîi nhuËn. §©y lµ trung t©m ®Çu n·o cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. §¹i diÖn cho SGDCK tr­íc ph¸p luËt lµ ban qu¶n lý së giao dÞch chøng kho¸n, hä ®­îc c¸c thµnh viªn trong SGD bÇu ra. C¸c thµnh viªn cña SGD lµ c¸c c«ng ty chøng kho¸n. Ban qu¶n lý SGD cã tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh SGD ®Ó thùc hiÖn ®óng c¸c qui ®Þnh vÒ giao dÞch mµ ph¸p luËt vµ c¸c qui ®Þnh chung cña c¸c thµnh viªn ®½ ®Æt ra. 3. C¸c nhµ ®Çu t­. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ tham gia trªn SGDCK, th«ng th­êng lµ c¸c tæ chøc ®Çu t­, c¸c quÜ h­u trÝ, c¸c quÜ b¶o hiÓm, cac ng©n hµng…ViÖc tham gia giao dÞch t¹i SGD ph¶i th«ng qua c¸c c«ng ty chøng kho¸n thµnh viªn. C¸c tæ chøc nµy do cã nguån vèn to lín tõ d©n c­ vµ c¸c nhµ ®Çu t­ uû th¸c nªn míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña SGD. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n, hä tham gia v¸o thÞ tr­êng chøng kho¸n chñ yÕu trªn thÞ tr­êng giao dÞch qua quÇy hoÆc th«ng qua c¸c tæ chøc ®Çu t­ ®Ó tham mua c¸c l« chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng. 4. C¸c ®¬n vÞ ph¸t hµnh chøng kho¸n . Hä lµ ng­êi t¹o ra hµng ho¸ cho thÞ tr­êng chøng kho¸n bao gåm Nhµ n­íc, c¸c lo¹i h×nh DN ph¸t hµnh chøng kho¸n …Hµng ho¸ chøng kho¸n cã phong phó hay kh«ng lµ phô thuéc vµo c¸c ®¬n vÞ ph¸t hµnh. ViÖc khuyÕn khÝch mét thi tr­êng n¨ng ®éng vµ cã hiÖu qu¶ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c DN ho¹t ®éng m¹nh mÏ vµ cã triÓn väng ph¸t triÓn lín trªn thÞ tr­êng. 5. C¸c trung gian tµi chÝnh (TGTC). Bao gåm c¸c c«ng ty chøng kho¸n , c¸c Ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng…Vai trß cña chóng lµ lµm chøc n¨ng l­u chuyÓn vèn vµ chøng
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n kho¸n tõ c¸c nhµ ®Çu t­ tíi nh÷ng DN ph¸t hµnh chøng kho¸n t¹i thÞ tr­êng thø cÊp. MÆt kh¸c, c¸c TGTC gåm vèn tõ d©n chóng nhá lÎ t¹o ra nguån vèn lín, cã thêi h¹n dµi ®Ó mua chøng kho¸n tõ c¸c nhµ ph¸t hµnh-c¸c DN cÇn vèn lín. MÆt kh¸c, c¸c TGTC còng lµ ng­êi ®øng ra b¶o l·nh ph¸t hµnh cho c¸c DN cÇn ph¸t hµnh vµ ®em b¸n l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ , hay TGTC lµ b¹n hµng cña c¶ hai bªn (nhµ ®Çu t­ ,DN) trong ho¹t ®éng chøng kho¸n. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ , kh«ng ph¶i ai còng cã kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm vÒ ®Çu t­ chøng kho¸n. Qua c¸c TGTC hä cã thÓ mua ®­îc nh÷ng lo¹i chøng kho¸n cã chÊt l­îng cao, rñi ro thÊp. §èi víi c¸c ®¬n vÞ ph¸t hµnh, viÖc gia nhËp thÞ tr­êng chøng kho¸n th«ng qua huy ®éng vèn tõ thÞ tr­êng nµy ®ßi hái ph¶i sù t­ vÊn hç trî tõ phÝa c¸c TGTC. 6. HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n . Víi sù tham gia ®a d¹ng cña c¸c TGTC trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, cÇn thiÕt ph¶i cã mét tæ chøc ®øng ra ®Þnh chÕ, ®iÒu hµnh vµ gi¸m s¸t ngoµi c¬ quan nhµ n­íc. HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n lµ tæ chøc tù ®Þnh chÕ, cã tÝnh hiÖp héi ®­îc thµnh lËp ë hÇu hÕt c¸c n­íc vµ nhiÖm vô lµ ®Æt ra qui ®Þnh nghÒ nghiÖp bäc c¸c tæ chøc TGTC ph¶i tu©n theo, cao h¬n lµ b¶o vÖ c¸c nhµ ®Çu t­. Ngoµi ra, cßn cã nhiÖm vô tËp hîp thÞ tr­êng, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng xÐ lÎ vµ kinh doanh lén xén trªn thÞ tr­êng mµ ph¶i theo tr×nh tù, ®Þa ®iÓm, ph­¬ng thøc vÒ nghÒ nghiÖp do hiªp héi ®Æt ra. VI. Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n . Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n cã thÓ chia lµm 3 lo¹i ho¹t ®éng chñ yÕu: C¸c nghiÖp vô chñ yÕu cña thÞ tr­êng chøng kho¸n, c¸c nghiÖp vô liªn quan vµ c¸c nghiÖp vô kü thuËt. 1. C¸c nghiÖp vô trùc tiÕp cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. 1.1. Ph¸t hµnh chøng kho¸n: Lµ nghiÖp vô cña c¸c ®¬n vÞ ph¸t hµnh chøng kho¸n, cßn c¸c ph­¬ng thøc, tr×nh tù ph¸t hµnh ph¶i tu©n thñ theo qui ®Þnh cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. §Ó ®­îc ph¸t hµnh chøng kho¸n, ®¬n vÞ ph¶i cã ®¬n xin kÌm theo hå s¬ ph¸t hµnh göi UBCKQG xem xÐt. ChØ khi ®­îc sù chÊp thuËn th× ®¬n vÞ míi ®­îc ph¸t hµnh chøng kho¸n ra thÞ tr­êng. NghiÖp vô ph¸t hµnh liªn quan ®Õn viÖc tÝnh to¸n phøc t¹p, nªn ph¸t hµnh chøng kho¸n nµo, sè l­îng, thêi h¹n, gi¸ c¶, viÖc tr¶ l·i suÊt, l·i tøc… ®ßi hái kh«ng chØ c¸c chuyªn gia cña c¸c c«ng ty ph¸t hµnh mµ cßn cÇn tíi sù hç trî cña c¸c chuyªn gia tõ c¸c c«ng ty chøng kho¸n hoÆc c¸c TGTC kh¸c víi t­ c¸ch lµ t­ vÊn vµ trî gióp ph¸t hµnh. 1.2. NghiÖp vô trî gióp ph¸t hµnh. §©y lµ nghiÖp vô cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n vµ c¸c trung gian tµi chÝnh kh¸c. NghiÖp vô trî gióp ph¸t hµnh bao gåm hai lo¹i: §¹i lý ph¸t hµnh vµ t­ vÊn ph¸t hµnh.
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n §¹i lý ph¸t hµnh: c¸c c«ng ty chøng kho¸n hoÆc c¸c trung gian tµi chÝnh kh¸c ®øng ra mua sè chøng kho¸n cña c«ng ty ph¸t hµnh vµ ®em b¸n l¹i cho nhµ ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng. Trong nghÖp vô nµy, c«ng ty trî gióp ph¸t hµnh lµ ng­êi g¸nh chÞu rñi ro trong viÖc b¸n chøng kho¸n nh­ng bï l¹i hä ®­îc h­ëng phÇn chªnh lÖch tõ gi¸ mua vµ b¸n chøng kho¸n. T­ vÊn ph¸t hµnh: lµ c¸c c«ng ty trî gióp ph¸t hµnh ®¬n thuÇn lµ t­ vÊn cho c«ng ty ph¸t hµnh vÒ c¸c vÊn ®Ò quan träng trong ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ ®­îc h­ëng mét kho¶n phÝ dÞch vô do c«ng ty ph¸t hµnh tr¶. 1.3. NghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n. §©y lµ viÖc c¸c c«ng ty chøng kho¸n lµm trung gian gi÷ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n chøng kho¸n. M«i giíi lµ viÖc ®­a ng­êi cÇn b¸n mét lo¹i chøng kho¸n nµo ®ã víi gi¸ ®­a ra ®Õn víi ng­êi mua lo¹i chøng kho¸n ®ã víi gi¸ ®ã. Trªn thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu cung vµ cÇu vÒ chøng kho¸n, nh­ng ®Ó hä gÆp nhau ë mét møc gi¸, víi mét khèi l­îng cô thÓ lµ c«ng viÖc rÊt khã kh¨n ®èi víi mçi c¸ nh©n cÇn mua vµ b¸n. §Ó gi¶m bít chi phÝ nµy, c¸c nhµ m«i giíi lµ ng­êi n¾m ch¾c ®­îc nh÷ng ai cÇn mua vµ cÇn b¸n víi sè l­îng vµ gi¸ c¶ cô thÓ. Tõ ®ã, hä lµm trung gian ®Ó m«i giíi, liªn hÖ cho nh÷ng ng­êi nµy gÆp nhau vµ ®Ó bï ®¾p cho viÖc dµn xÕp nµy, ng­êi m«i giíi chøng kho¸n ®­îc h­ëng mét kho¶n phÝ hay lµ hoa hång trong m«i giíi giao dÞch. 1.4. NghiÖp vu kinh doanh chøng kho¸n. §©y lµ nghiÖp vô cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n tiÕn hµnh giao dÞch mua b¸n chøng kho¸n b»ng tµi kho¶n cña m×nh vµ tù g¸nh chÞu rñi ro. ChØ cã c«ng ty chøng kho¸n míi ®­îc phÐp thùc hiÖn nghiÖp vô nµy. Môc ®Ých cña nghiÖp vô nµy lµ thu lîi nhuËn vµ lµm æn ®Þnh thÞ tr­êng. T¹i thêi ®iÓm thÞ tr­êng ®ang lªn c¬n sèt vÒ gi¸ chøng kho¸n, ngoµi c¸c biÖn ph¸p kh¸c, th× c«ng ty chøng kho¸n tham gia b¸n chøng kho¸n ®Ó b×nh æn gi¸ c¶, nh»m gi¶m sù c¨ng th¼ng cña thÞ tr­êng còng nh­ ®Ó kiÕm lêi. Trong nh÷ng thêi ®iÓm suy gi¶m, gi¸ chøng kho¸n gi¶m th× c¸c c«ng ty chøng kho¸n mua vµo ®Ó t¨ng sù s«i ®éng cña thÞ tr­êng. V× vËy c«ng ty chøng kho¸n lµ lùc l­îng dù bÞ lµm ®èi träng víi c¸c ¸p lùc thÞ tr­êng. 2. C¸c nghiÖp vô kh¸c liªn quan. 2.1. NghiÖp vô tÝn th¸c ®Çu t­ chøng kho¸n. §©y lµ viÖc c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cïng gom vèn vµ thµnh lËp mét c«ng ty hoÆc d­íi d¹ng c¸c quü vµ hä uû th¸c quyÒn sö dông vèn cho héi ®ång qu¶n trÞ c«ng ty tÝn th¸c ®Çu t­ hoÆc uû ban qu¶n lý tÝn th¸c ®Çu t­. Sè l­îng vèn gãp trªn ®­îc ®Çu t­ vµo chøng kho¸n, l·i vµ vèn gèc sÏ ®­îc thanh to¸n cho c¸c cæ ®«ng khi kÕt thóc hîp ®ång. 2.2. T­ vÊn ®Çu t­. §©y lµ nghiÖp vô cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c¸c c«ng ty tµi chÝnh kh¸c. Ho¹t ®éng t­ vÊn ®Çu t­ lµ viÖc cung cÊp th«ng tin, c¸ch thøc, ®èi t­îng
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n chøng kho¸n, thêi h¹n, khu vùc…c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh qui ®Þnh cña luËt ph¸p vÒ ho¹t ®éng chøng kho¸n. C¸c lo¹i dÞch vô t­ vÊn bao gåm: + T­ vÊn ®Çu t­ mua b¸n chøng kho¸n . + T­ vÊn qu¶n lý doanh môc ®Çu t­. + T­ vÊn th«ng tin vÒ ho¹t ®éng chøng kho¸n. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng t­ vÊn nh»m thóc ®Èy c¸c nhµ ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Ó ®Çu t­ vµ qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ cña m×nh cã hiÖu qu¶ nhÊt. 2.3. NghiÖp vô tÝn dông chøng kho¸n. §©y lµ nghiÖp vô cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c¸c c«ng ty tµi chÝnh kh¸c nh»m cho c¸c nhµ ®Çu t­ vay tiÒn ®Ó mua chøng kho¸n. V× kh«ng ph¶i nhµ ®Çu t­ nµo còng cã ®ñ tiÒn míi ®i mua chøng kho¸n hoÆc lóc nµo còng ®ñ tiÒn ®Ó mua mét lo¹i chøng kho¸n mong muèn. VËy nghiÖp vô nµy lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña nhµ ®Çu t­ . §iÒu kiÖn cña lo¹i tÝn dông nµy còng nh­ lo¹i tÝn dông th«ng th­êng tøc lµ ph¶i cã n¨ng lùc tr¶ nî, ph¶i cã tµi s¶n ®Ó thÕ chÊp. Ngoµi ra, c¸c chøng kho¸n mua ®­îc ph¶i dïng ®Ó thÕ chÊp cho kho¶n vay cña kh¸ch hµng cho ®Õn khi c¸c chøng kho¸n nµy ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng. T¹i mét sè n­íc, tû lÖ cÊp tÝn dông chøng kho¸n cña c¸c tæ chøc nµy cho kh¸ch hµng ®­îc ph¸p luËt giíi h¹n ë møc tèi ®a lµ 60 % tæng gi¸ trÞ chøng kho¸n cÇn mua. Môc ®Ých cña nghiÖp vô nµy lµ nh»m thu lîi dùa trªn møc hoa hång thu ®­îc, kÝch thÝch c¸c nghiÖp vô kh¸c ho¹t ®éng vµ nh»m t¹o sù s«i ®éng, sù phong phó vÒ cÇu hµng ho¸ chøng kho¸n. 3. C¸c yÕu tè kü thuËt nghiÖp vô. 3.1. Ph©n tÝch chØ sè chøng kho¸n. §ã lµ viÖc sö dông c¸c c«ng thøc to¸n häc ®Ó tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh ®é biÕn ®éng cña gi¸ c¶ chøng kho¸n dùa trªn tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng nhÊt ®Þnh. §ßi hái lµ c¸c chuyªn gia vÒ chøng kho¸n, cã ®Çy ®ñ th«ng tin chÝnh x¸c vÒ thÞ tr­êng, cã c¸c kü thuËt thiÕt bÞ tiªn tiÕn vµ ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu th­êng xuyªn, liªn tôc, s©u s¾c ®Ó ®­a c¸c sè liÖu chÝnh x¸c vÒ c¸c chØ sè chøng kho¸n vµ t×nh h×nh thÞ tr­êng. Vai trß: + Cung cÊp cho nhµ ®Çu t­ nh÷ng th«ng tin trung thùc nhÊt vÒ t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ cã c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®óng ®¾n. + Gióp c¸c c¬ quan chøng kho¸n Nhµ n­íc x¸c ®Þnh ®­îc c¸c giíi h¹n biÕn ®éng tõ ®ã cã thÓ ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch phï hîp. + Gióp c¸c nhµ ®Çu t­ chøng kho¸n ®èi phã víi nh÷ng thay ®æi cña thÞ tr­êng hiÖn t¹i còng nh­ trong t­¬ng lai.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n 3.2. X¸c ®Þnh gi¸ chøng kho¸n. Bao gåm viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ph¸t hµnh vµ gi¸ b¸n trªn thÞ tr­êng. NghiÖp vô nµy ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng hÊp ®Én ®èi víi nhµ ®Çu t­ còng nh­ kh¶ n¨ng thu hót vèn cña doanh nghiÖp. §ã lµ viÖc tÝnh to¸n yÕu tè cã lîi nhuËn chøng kho¸n t¹o ra vµ c¸c yÕu tè rñi ro cña chøng kho¸n ®ã. Ngoµi ra, ®Ó mua chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng, c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c tæ chøc m«i giíi, kinh doanh vµ t­ vÊn ®Çu t­ chøng kho¸n còng ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc møc gi¸ cô thÓ mua ®­îc cña lo¹i chøng kho¸n ®ã trªn c¬ së ®¸nh gi¸ hiÖn t¹i còng nh­ t­¬ng lai vÒ gi¸ chøng kho¸n ®ã. Ngoµi c¸c nghiÖp vô trªn, cßn cã c¸c nghiÖp vô nh­ ®¸nh gi¸ rñi ro chøng kho¸n, c¸c lo¹i chØ sè kh¸c… gióp cho mäi ®èi t­îng cã thÓ tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n mét c¸ch dÔ dµng nhÊt.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n Ch­¬ng II Thùc tr¹ng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n viÖt nam I. sù cÇn thiÕt cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam 1. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam h¬n 10 n¨m ®æi míi. Chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ N­íc ta ®· ®Ò ra trong §¹i héi VI lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Tõ nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc cña c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ h¬n 10 n¨m qua ®· chøng tá chñ tr­¬ng trªn lµ hoµn toµn ®óng ®¾n. Trong thêi kú 1986 -1990 nÒn kinh tÕ n­íc ta cã nhÞp ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n thÊp (thÊp h¬n c¶ thêi kú 5 n¨m tr­íc ®ã). Cô thÓ thêi kú nµy chØ t¨ng tr­ëng 3,9 % cßn thêi kú 1981-1985 lµ 6,4 %. ChØ sè l¹m ph¸t n¨m 1986 lªn tíi 774,4 %, n¨m 1990 l¹m ph¸t tuy ®· ®­îc kiÒm chÕ nh­ng vÉn ë møc cao (67%). Tõ n¨m 1991 ®Õn nay nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc, tèc ®é t¨ng tr­ëng trong nhiÒu n¨m liÒn kh¸ cao (h¬n 8%/n¨m), l¹m ph¸t ®­îc kiÒm chÕ ë møc ®é cho phÐp, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. B¶ng: Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP vµ l¹m ph¸t. §¬n vÞ: % N¨m 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Tèc ®é t¨ng GDP 5,96 8,65 8,07 8,84 9,54 9,34 8,15 5,83 4.99 6,7 Tèc ®é l¹m ph¸t 67,5 17,5 5,2 14,4 12,7 4,5 3,6 9,2 0,1 - §Ó ®Èy m¹nh CNH-H§H ®Êt n­íc ®ßi hái ph¶i cã mét nguån vèn lín. NghÞ quyÕt §¹i héi VIII ®· ®Ò ra cho giai ®o¹n 1996-2000 ®ßi hái mét nguån vèn 40-45 tû USD, b×nh qu©n mçi n¨m ph¶i ®¹t 8 tû USD ®Ó thóc ®Èy CNH- H§H nh»m tõng b­íc t¹o ra c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, gãp phÇn chèng nguy c¬ tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ víi nhiÒu n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 2. Nhu cÇu vÒ vèn trung h¹n vµ dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ rÊt lín. VÒ quy m« vèn: Qua ®iÒu tra gÇn ®©y víi 273 DN th× cã kho¶ng 50 % cã sè vèn chñ së h÷u trªn 10 tû ®ång vµ hÇu hÕt lµ c¸c DN Nhµ n­íc. VÒ c¬ cÊu vèn: §èi víi khèi DNNN th× tû lÖ vèn vay trªn tæng vèn kinh doanh th­êng chiÕm trªn 70 %. Tû lÖ vèn Nhµ n­íc chiÕm trªn 30 % trong tæng sè vèn. Cßn c¸c c«ng ty cæ phÇn cã tû träng phÇn vèn tù cã trong tæng sè vèn kinh doanh cao h¬n (60%). Tuy nhiªn, hä còng gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò vay Ng©n hµng.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n VÒ t×nh h×nh huy ®éng vèn cña c¸c DN: Môc ®Ých huy ®éng vèn chñ yÕu vµo bæ sung vèn l­u ®éng vµ ®æi míi c«ng nghÖ. Mµ nguån vay vèn chñ yÕu l¹i tõ vay vèn ng¾n h¹n Ng©n hµng, vµ l­îng vay l¹i kh«ng ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ. Do vËy, hiÖu qu¶ cña ®ång vèn vay phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DN bÞ h¹n chÕ nhiÒu. Mét xu h­íng kh¸ phæ biÕn lµ huy ®éng vèn trong néi bé DN th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. Theo thèng kª, trong n¨m 2000, nhu cÇu vèn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c DN cÇn kho¶ng 20 ngh×n tû ®ång ViÖt Nam, tÝnh b×nh qu©n mçi DN cÇn kho¶ng 84 tû ®ång. NÕu tÝnh ®Õn 2005 con sè nµy vµo kho¶ng 30 ngh×n tû ®ång, trung b×nh mçi DN cÇn kho¶ng 100 tû ®ång. Tãm l¹i, nhu cÇu vÒ vèn trung h¹n, dµi h¹n cña c¸c DN lµ rÊt lín. Víi nh÷ng khã kh¨n vÒ l·i suÊt cao, khã kh¨n vÒ thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn vay vèn, nÕu DN chØ huy ®éng vèn tõ c¸c NHTM nh­ hiÖn nay th× ch¾c ch¾n kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ vèn hiÖn nay cña c¸c DN. VËy cÇn thiÕt ph¶i cã mét thÞ tr­êng chøng kho¸n cã tæ chøc vµ ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó t¹o kªnh huy ®éng vèn trung h¹n, dµi h¹n rÊt lín cho c¸c DN, ®Æc biÖt lµ nh÷ng DN cã nhu cÇu vÒ vèn lín. MÆt kh¸c, theo c¸c tµi liÖu cho biÕt th× c¸c nguån vèn trong d©n lµ kh«ng nhá, (trªn 20 000 tû §ång-TBKT 40/97). Sè vèn nµy chñ yÕu lµ ®Ó göi tiÕt kiÖm hoÆc tÝch tr÷ cßn ®Ó ®Çu t­ lµ rÊt thÊp. VËy nÕu cã thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ kÝch thÝch d©n chóng cã ý thøc tiÕt kiÖm, ®Çu t­ sinh lîi tõ nh÷ng kho¶n nµy. 3. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ sù ®ßi hái kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ n­íc ta. Thø nhÊt, thÞ tr­êng chøng kho¸n gãp phÇn gi¶i quyÕt bµi to¸n vÒ sù thiÕu vèn trong sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc. Nh­ trªn, thÞ tr­êng chøng kho¸n cã thÓ ®¸p øng ®­îc nh÷ng nguån vèn trung h¹n, dµi h¹n rÊt lín cho c¸c DN. ViÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ gióp Nhµ n­íc ta cã ®­îc mét c«ng cô ®Ó ph¸t huy néi lùc ®ång thêi gióp n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ. Thø hai, sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ tÊt yÕu kh¸ch quan khi n­íc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, v× cho phÐp c¸c chñ thÓ kinh tÕ më réng quyÒn tù chñ tµi chÝnh víi c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn da d¹ng. Nh­ vËy, viÖc thiÕt lËp thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nã cã ý nghÜa thùc tiÔn to lín trong viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ ®Æc biÖt lµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c luång vèn ë trong vµ ngoµi n­íc l­u chuyÓn th«ng suèt, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn nÒn kinh tÕ.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n II. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n 1. ThuËn lîi. Thø nhÊt, n­íc ta cã mét hÖ thèng chÝnh trÞ æn ®Þnh. Thu nhËp cña d©n c­ gÇn ®©y ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. Uy tÝn cña §¶ng, Nhµ n­íc ®èi víi nh©n d©n ngµy cµng cao. §©y lµ tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c mµ mäi nÒn kinh tÕ ®Òu cÇn ®Õn thÓ hiÖn th«ng qua mèi liªn hÖ biªn chøng gi÷a chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Thø hai, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· tho¸t ra khái khñng ho¶ng, t¨ng tr­ëng cao vµ liªn tôc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. §©y lµ tiÒn ®Ò quan träng cho c¸c DN lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia niªm yÕt chøng kho¸n. Møc t¨ng tr­ëng cao sÏ gãp phÇn t¨ng møc tiÕt kiÖm, ®Çu t­ trªn c¬ së ®ã t¨ng møc cÇu vÒ chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng. Thø ba, §¶ng vµ ChÝnh phñ ta ®· cã tÇm nh×n ®óng ®¾n vµ quan t©m tho¶ ®¸ng vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nh­ ®­a ra chÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u, c¶i c¸ch hÖ thèng tµi chÝnh, c¶i c¸ch Ng©n hµng, c¶i c¸ch hÖ thèng c¸c DNNN. Cô thÓ ngµy 28/11/1996 Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc ®­îc ra ®êi vµ ®Õn ngµy 20/7/2000 thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng. Thø t­, ®èi víi lÜnh vùc tµi chÝnh Ng©n hµng, trong nh÷ng n¨m c¶i c¸ch vµ ®æi míi ®· cho ra ®êi kh¸ nhiÒu NHTM, c¸c tæ chøc B¶o hiÓm vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c. §©y lµ c¸c nh©n tè vµ ®iÒu kiÖn quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh nãi chung vµ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n nãi riªng. Thø n¨m, hÖ thèng ph¸p luËt cña n­íc ta kh«ng ngõng ®­îc bæ sung vµ ngµy cµng hoµn thiÖn. §iÒu nµy ®· t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý ngµy cµng thuËn lîi cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam. C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quan träng lµ: NghÞ quyÕt sè 75/CP ngµy 28/11/1996 vÒ viÖc thµnh lËp Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc vµ NghÞ ®Þnh sè: 48/1998 N§-CP ngµy 11/7/1998 vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n… §©y lµ nh÷ng c¬ së ph¸p lý quan träng vµ c¨n b¶n ®èi víi qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta. Thø s¸u, chÕ ®é kÕ to¸n DN míi ®­îc söa ®æi vµ ban hµnh, ¸p dông gÇn gòi h¬n ®èi víi c¸c chuÈn mùc quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã hÖ thèng kiÓm to¸n, kÓ c¶ kiÓm to¸n Nhµ n­íc, phi Nhµ n­íc, kiÓm to¸n n­íc ngoµi ®· ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. §©y còng lµ nh÷ng m¾t xÝch, ®Çu mèi quan trängkh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. Thø b¶y, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, truyÒn th«ng ë n­íc ta ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh. ChiÕn l­îc t¨ng tèc ®é B­u ®iÖn lµ ®iÒu kiÖn hç trî quan träng ®Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cã thÓ nãi, tr×nh ®é vµ n¨ng
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n lùc cña ngµnh tin häc ViÖt Nam ®· ®ñ kh¶ n¨ng tham gia vµo tham gia vµo viÖc x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh cña hÖ thèng giao dÞch ®iÖn tö thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cuèi cïng, mét yÕu tè thuËn lîi kh¸c quan träng ®ã lµ ViÖt Nam lµ n­íc ph¸t triÓn sau nªn cã thÓ tranh thñ häc hái kinh nghiÖm c¸c n­íc ®i tr­íc. Nhê chÝnh s¸ch kinh tÕ më cöa, héi nhËp víi bªn ngoµi, lµm cho quan hÖ kinh tÕ trong n­íc còng nh­ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ngµy cµng thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt ®¸ng khÝch lÖ. Bªn c¹nh ®ã, còng cã sù gióp ®ì nhiÖt t×nh vµ hiÖu qu¶ cña c¸c quèc gia, c¸c tæ chøc quèc tÕ. Nh÷ng yÕu tè nµy ®· cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta. 2. Nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc. §· nãi ®Õn thÞ tr­êng th× ph¶i nãi ®Õn hµng ho¸ cho thÞ tr­êng ®ã. Song, trªn thùc tÕ hµng ho¸ thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam cßn nghÌo nµn vÒ sè l­îng vµ chñng lo¹i, nh÷ng c«ng ty cæ phÇn ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia niªm yÕt t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n (TTGDCK) cßn h¹n chÕ. HiÖn nay, cã kho¶ng 43 c«ng ty cæ phÇn cã ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt chøng kho¸n trªn trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. NÕu so s¸nh víi tæng sè c«ng ty cæ phÇn hiÖn cã (tÝnh ®Õn thêi ®iÓm 19/7/2000 lµ kho¶ng 630 c«ng ty) th× con sè nµy kh¸ khiªm tèn (chiÕm kho¶ng 6 %). Trªn thùc tÕ rÊt Ýt c¸c c«ng ty ®· niªm yÕt chøng kho¸n t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Tp.Hå ChÝ Minh tÝnh ®Õn cuèi th¸ng 9/2000, míi chØ cã 4 c«ng ty tham gia niªm yÕt. HÖ thèng kiÓm to¸n cña n­íc ta tuy ®· ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõng b­íc, nh­ng vÉn ch­a thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng chøng kho¸n kÓ c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, ®Æc biÖt lµ khi qui m« cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc më réng. HiÖn nay, trªn ph¹m vi c¶ n­íc cã h¬n 20 000 DN nÕu chØ cÇn 1/10 sè DN nµy ®¨ng ký ph¸t hµnh vµ cÇn ®Õn kiÓm to¸n, th× kh¶ n¨ng hiÖn t¹i cña ngµnh kiÓm to¸n trong n­íc (trong c¶ n­íc cã 19 c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp n­íc n­íc ngoµi) th× sÏ cÇn bao nhiªu thêi gian ®Ó h×nh thµnh c«ng viÖc nµy? Cho ®Õn nay, ViÖt Nam vÉn lµ n­íc cã thu nhËp b×nh qu©n thÊp so víi thÕ giíi, do vËy khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ (CPH) c¸c DNNN theo ®óng kÕ ho¹ch vµ tiÕn ®é ®Æt ra lµ vÊn ®Ò kh«ng dÔ dµng. Hay do tËp qu¸n thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt vÉn cßn phæ biÕn trong c«ng chóng vµ ngay c¶ ®èi víi DN. HÖ thèng thanh to¸n qua Ng©n hµng hiÖu qu¶ ch­a cao. Sù ®ç vì cña mét sè NHTM, quü tiÕt kiÖm ®· lµm gi¶m lßng tin cña c«ng chóng. Víi nh÷ng vÊn ®Ò nh­ vËy ®· g©y sù c¶n trë cho viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta. §éi ngò c¸n bé ®iÒu hµnh, qu¶n lý thÞ tr­êng chøng kho¸n cßn non trÎ, thiÕu c¶ sè l­îng, kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc nghiÖp vô. §Ó cã ®ñ tri thøc, kinh
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n nghiÖm vµ mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ®iÒu hµnh v÷ng vµng, dµy d¹n lµ c¶ mét th¸ch thøc lín ®èi víi ngµnh chøng kho¸n n­íc ta. MÆc dï cßn qu¸ Ýt thêi gian ®Ó thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß trong ®êi sèng kinh tÕ, nh­ng dï sao cÇn ph¶i thÊy r»ng, nh÷ng diÔn biÕn cña trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Tp Hå ChÝ Minh thêi gian qua ®· béc lé nhiÒu m©u thuÉn kh«ng thÓ gi¶i quyÕt. Thø nhÊt, hÖ thèng trung gian tµi chÝnh víi t­ c¸ch lµ “ho¹t chÊt” b«i tr¬n ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ang ®­îc d­ luËn cho lµ võa thiÕu võa yÕu. Nh÷ng m©u thuÉn ph¸t sinh ë ®©y lµ, bèi c¶nh hµng ho¸ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n cßn qu¸ nghÌo nµn. Thø hai, thùc tÕ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n cho thÊy, quy m« cña hÖ thèng l­u ký cßn qu¸ nhá, ®ßi hái ph¶i ®­îc më réng ra ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­. §iÒu nµy kh«ng hÒ ®¬n gi¶n, v× ®i kÌm víi nã cÇn ph¶i ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt th«ng tin hiÖn ®¹i, ®ßi hái chi phÝ kh«ng nhá, khã cã thÓ ®¸p øng trong ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh hiÖn nay. Thø ba, Nhµ n­íc ®· ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch ­u ®·i, nh­ c¸c c«ng ty chøng kho¸n , c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty qu¶n lý quü ®­îc miÔn thuÕ thu nhËp DN thªm mét n¨m vµ ®­îc gi¶m 50 % trong 2 n¨m tiÕp theo. Tuy nhiªn nh÷ng ­u ®·i nµy vÉn kh«ng thÓ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thua lç cña hä. Thø t­, khi thµnh lËp thÞ tr­êng chøng kho¸n, mong muèn cña c¸c nhµ qu¶n lý lµ më réng kªnh huy ®éng vèn dµi h¹n cho ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy nhiªn, qua 3 th¸ng ho¹t ®éng míi chØ cã 4 c«ng ty niªm yÕt. Mét sè c«ng ty ch­a niªm yÕt khi ®­îc hái lý do ®Òu tr¶ lêi r»ng, nÕu cã nhu cÇu vèn th× vay vèn cña Ng©n hµng rÎ h¬n. Qua ph©n tÝch nh÷ng m©u thuÉn trªn ®Ó thÊy r»ng con ®­êng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n theo ®óng nghÜa cña nã lµ kh«ng hÒ b»ng ph¼ng. III. Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam 1. §iÒu kiÖn kinh tÕ. §©y lµ nÒn t¶ng ®¶m b¶o cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng vµ ®­îc quyÕt ®Þnh lín bëi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc. HiÕn ph¸p 1992 x¸c ®Þnh “Nhµ n­íc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn víi c¸c h×nh thøc ®a d¹ng dùa trªn chÕ ®é së h­ò toµn d©n, së h÷u tËp thÓ vµ t­ nh©n.” HiÖn nay ViÖt Nam cã kho¶ng hµng ngh×n DN c¸c lo¹i, c¸ kho¶ng 700 DN ®· ®­îc cæ phÇn ho¸. Trong nh÷ng DN ®· cæ phÇn ho¸ cã rÊt nhiÒu DN cã kh¶ n¨ng ph¸t hµnh vµ niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n.
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n Víi mét nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ víi hÖ thèng tiÒn tÖ tû gi¸ æn ®Þnh, hÖ thèng thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n ®· ®­îc thiÕt lËp vµ ho¹t ®éng tr«i ch¶y sÏ gãp phÇn lín cho thÞ tr­êng chøng kho¸n víi t­ c¸ch lµ thÞ tr­êng vèn trung vµ dµi h¹n ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. MÊy n¨m qua, t¨ng tr­ëng kinh tÕ ViÖt Nam kho¶ng 8%/ n¨m. §©y lµ kÕt qu¶ ®iÒu hµnh kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc, lµ sù cè g¾ng cña tÊt c¶ c¸c cÊp, ngµnh, cña toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng ViÖt Nam. Tuy nhiªn, do xuÊt ph¸t ®iÓm cßn thÊp nªn chóng ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. NÕu cø duy tr× tèc ®é tõ 8-10%/ n¨m, th× trong vßng 15 n¨m, th× thu nhËp b×nh qu©n sÏ t¨ng gÊp ®«i vµ sÏ cho phÐp thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh. ChÝnh thÞ tr­êng chøng kho¸n ®¸p øng mét nhu cÇu rÊt lín vÒ vèn dµi h¹n cho c¸c DN. §©y còng chÝnh lµ yÕu tè t¸c ®éng trë l¹i tíi nÒn kinh tÕ, gióp nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao h¬n, nhanh h¬n. 2. §iÒu kiÖn ph¸p lý. TÊt c¶ c¸c lo¹i chøng kho¸n ®­ ra b¸n hay mua trªn thÞ tr­êng ®Òu ph¶i tu©n theo mét khung ph¸p lý tiªu chuÈn theo luËt ®Þnh. C¸c vÊn ®Ò së h÷u chøng kho¸n, ®Òu ph¶i ®­îc chøng nhËn cña c¸c c¬ quan m«i giíi. V× vËy hÖ thèng thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ßi hái mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh. MÆc dï cã nhiÒu luËt lÖ rµng buéc trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Tuy nhiªn, cßn ph¸t sinh nhiÒu biÓu hiÖn tiªu cùc nh­: gian lËn, ®Çu c¬ g©y rèi thÞ tr­êng, trôc lîi c¸ nh©n…lµm gi¶m niÒm tin cña nhµ ®Çu t­. NÕu kÐo dµi cã thÓ g©y khñng ho¶ng thªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Do vËy, viÖc x©y dùng hÖ thèng ph¸p lý lµ ®iÒu kiÖn quan träng t¹o hµnh lang ph¸p lý cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn vµ lµ tiÒn ®Ò cho viÖc duy tr× lßng tin vµ b¶o vÖ c«ng chóng ®Çu t­. 3. §iÒu kiÖn kü thuËt tæ chøc. Thø nhÊt lµ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt cho sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Tøc ph¶i x©y dùng hÖ thèng giao dÞch, hÖ thèng xö lý d÷ liÖu, hÖ thèng th«ng tin vµ hÖ thèng thanh to¸n bï trõ, l­u tr÷ chøng kho¸n víi m« h×nh vµ møc ®é tù ®éng ho¸ ban ®Çu thÝch hîp. Thø hai lµ, c¸c tæ chøc ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. §©y lµ yÕu tè cã ý nghÜa rÊt quan träng. C¸c tæ chøc nh­ c¸c c«ng ty b¶o l·nh ph¸t hµnh chøng kho¸n, c¸c c«ng ty m«i giíi, c¸c c«ng ty t­ vÊn, c¸c quü ®Çu t­. Ngoµi cÇn ph¸t triÓn c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ tæ chøc. §©y lµ c¸c chñ thÓ chiÕm tû träng lín trong viÖc ph¸t triÓn cÇu thÞ tr­êng. IV. Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam 1. Khu«n khæ ph¸p lý. §Çu n¨m 1990, viÖc nghiªn cøu x©y dùng c¬ së lý luËn vµ ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn ra ®êi cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ®· ®­îc thùc hiÖn. Trªn
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n c¬ së ®ã mét sè b¶n ®Ò ¸n h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ®· ®­îc x©y dùng vµ tr×nh ChÝnh phñ xem xÐt. N¨m 1994 ban chØ ®¹o so¹n th¶o ph¸p lÖnh vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n bao gåm ®¹i diÖn cña Bé tµi chÝnh, Ng©n hµng Nhµ n­íc, Bé t­ ph¸p…®· ®­îc thµnh lËp ®Ó thèng nhÊt ®Çu mèi, triÓn khai x©y dùng ®Ò ¸n vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ so¹n th¶o mét sè v¨n b¶n ph¸p qui liªn quan. 1.1. Thµnh lËp Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc (UBCKNN) UBCKNN ®­îc thµnh lËp tõ ngµy 28/11/1996, lµ c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, cã chøc n¨ng tæ chøc vµ qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. NhiÖm vô cña UBCKNN:  X©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n.  Tæ chøc x©y dùng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam.  CÊp, ®×nh chØ hay thu håi giÊy phÕp ho¹t ®éng cña c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n.  Tæ chøc gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ cÊp chøng chØ cho mäi ®èi t­îng tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n. UBCKNN cã trô së ®Æt t¹i Hµ Néi vµ mét c¬ quan ®¹i diÖn t¹i Tp Hå ChÝ Minh . S¬ ®å: Tæ chøc bé m¸y UBCKNN ViÖt Nam Chñ tÞch V¨n phßng C¸c uû viªn kiÓm nhiÖm Phã chñ tÞch - Mét thø tr­ëng Bé khÕ ho¹ch - Mét thø tr­ëng Bé tµi chÝnh Vô ph¸t triÓn TTCK - Mét thø tr­ëng Bé t­ ph¸p - Mét Phã thèng ®èc NHNN Vô qu¶n lý ph¸t hµnh chøng kho¸n Vô qu¶n lý kinh doanh chøng kho¸n C¬ quan ®¹i diÖn Tp -HCM Vô quan hÖ quèc tÕ Vô tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o Së GDCK Tp - HCM Thanh tra
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ThÞ tr­êng chøng kho¸n S¬ ®å: TTCK ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc liªn hÖ. C¬ quan t­ vÊn Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc Trung t©m th«ng tin Trung t©m giao dÞch C«ng ty kiÓm - Th«ng tin chøng kho¸n to¸n - Thanh to¸n Tp Hå ChÝ Minh ******* - Qu¶n lý chøng kho¸n C«ng ty CK1 C«ng ty CK2 C«ng ty CK3 D©n Ng­êi Nhµ Doanh Quü Quü Quü Kho ChÝnh chóng tiÕt ®Çu nghiÖp ®Çu t­ b¶o t­¬ng b¹c quyÒn kiÖm t­ hiÓm hç Nhµ ®Þa n­íc ph­¬ng NghÞ ®Þnh 48/1998 N§-CP lµ khung ph¸p lý c¬ b¶n ®Çu tiªn vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam, thÓ hiÖn quyÕt t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. NghÞ ®Þnh nµy ®· nªu lªn mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ qu¶n lý vµ ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng, vÒ thÞ tr­êng giao dÞch tËp trung, ph¹m vi kinh doanh cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n, quü ®Çu t­, sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, nh÷ng hµnh vi h¹n chÕ, cÊm trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam. Nh÷ng v¨n b¶n trªn ®· t¹o ra khu«n khæ ph¸p lý cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam. 1.2. Qui chÕ ph¸t hµnh. Ph¸t hµnh cæ phiÕu, tøc lµ c«ng ty b¸n cæ phÇn thu tiÒn hoÆc c¸c tµi s¶n kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ë ®©y cã hai vÊn ®Ò cÇn xem xÐt: Lo¹i l­îng hµng ho¸ ®em b¸n vµ ph­¬ng thøc b¸n. Trong ®ã chó ý ®Õn ph­¬ng thøc b¸n (ph¸t hµnh) gåm c¸c ph¸t hµnh réng (ra c«ng chóng) vµ ph¸t hµnh hÑp (cã ®Þa chØ). Ph¸t hµnh hÑp: sè l­îng ng­êi mua kh«ng lín vµ chØ ph¸t hµnh cho c¸c c«ng ty ®Çu t­. Ph¸t hµnh réng: cã ®Æc ®iÓm ng­îc víi ph­¬ng thøc ph¸t hµnh hÑp.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1