50 năm xây dựng và phát triển thống kê nông lâm nghiệp và thủy sản

50 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn<br /> <br /> Thèng kª N«ng l©m nghiÖp vµ thuû s¶n<br /> Ph¹m Quang Vinh(*)<br /> <br /> <br /> T<br /> h¸ng 2-1956, Côc Thèng kª Trung<br /> ­¬ng ®­îc thµnh lËp n»m trong<br /> Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc gåm 5 phßng,<br /> ®Õn 22 c¸n bé, trong ®ã 100% lµ tèt nghiÖp<br /> ®¹i häc, chñ yÕu lµ ®¹i häc thèng kª. MÆc dï<br /> tæ chøc cña Vô còng cã thay ®æi theo thêi<br /> trong ®ã cã Phßng thèng kª n«ng nghiÖp. gian, nh­ng th­êng xuyªn cã c¸c bé phËn/<br /> §Õn th¸ng 11-1960, Côc Thèng kª Trung phßng thèng kª chñ yÕu: bé phËn/ phßng<br /> ­¬ng ®­îc t¸ch ra khái UBKHNN vµ trùc tæng hîp vµ ph­¬ng ph¸p chÕ ®é n«ng, l©m<br /> thuéc Héi ®ång ChÝnh phñ lÊy tªn lµ Tæng nghiÖp, thñy s¶n; bé phËn/phßng thèng kª<br /> côc Thèng kª. Trong tæ chøc bé m¸y cña n«ng nghiÖp; bé phËn/ phßng thèng kª l©m<br /> Tæng côc Thèng kª phßng thèng kª n«ng nghiÖp, thñy s¶n vµ quèc doanh.<br /> nghiÖp ®­îc chuyÓn thµnh Vô Thèng kª<br /> n«ng nghiÖp. Víi chøc n¨ng, nhiÖm vô ®­îc giao,<br /> trong thêi gian qua, chuyªn ngµnh thèng kª<br /> ë cÊp Trung ­¬ng tªn gäi cña chuyªn<br /> n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n ®· ®¶m b¶o<br /> ngµnh thèng kª n«ng nghiÖp cã nhiÒu thay<br /> thùc hiÖn kÕ ho¹ch th«ng tin thèng kª trong<br /> ®æi tõ Phßng thèng kª n«ng nghiÖp lóc míi<br /> lÜnh vùc nµy theo sù ph©n c«ng cña Tæng<br /> thµnh lËp ®Õn “Vô thèng kª n«ng nghiÖp”<br /> côc, phôc vô kÞp thêi sù l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o<br /> sau ®æi thµnh “Vô N«ng, L©m nghiÖp” hoÆc<br /> cña c¸c ngµnh c¸c cÊp hµng n¨m vµ tõng<br /> “Vô N«ng, L©m nghiÖp vµ Thuû s¶n” vµ gÇn<br /> thêi kú cña kÕ ho¹ch 5 n¨m.<br /> ®©y nhÊt theo NghÞ ®Þnh sè: 101/2003/N§-<br /> CP ngµy 03 th¸ng 9 n¨m 2003 cña ChÝnh Trong nh÷ng n¨m ®æi míi, nhu cÇu<br /> phñ quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn th«ng tin vÒ n«ng, l©m nghiÖp vµ thñy s¶n<br /> t¨ng lªn c¶ vÒ sè l­îng, chñng lo¹i vµ chÊt<br /> h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc Thèng<br /> l­îng. §Ó ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin, nhiÒu<br /> kª ®­îc gäi lµ “Vô Thèng kª N«ng, L©m<br /> cuéc ®iÒu tra quan träng nh­ Tæng ®iÒu tra<br /> nghiÖp vµ Thuû s¶n”, tuy tªn gäi cã kh¸c<br /> n«ng th«n, n«ng nghiÖp vµ thñy s¶n, ®iÒu tra<br /> nhau trong tõng thêi kú phï hîp víi néi dung<br /> trang tr¹i vµ ®Æc biÖt lµ c¸c cuéc ®iÒu tra<br /> thay ®æi trong ph©n ngµnh kinh tÕ quèc d©n, th­êng xuyªn nh­ ®iÒu tra diÖn tÝch, n¨ng<br /> trong ph©n c«ng thu thËp th«ng tin thèng kª suÊt, s¶n l­îng lóa, ®iÒu tra ch¨n nu«i, ®iÒu<br /> gi÷a Tæng côc Thèng kª víi c¸c Bé ngµnh tra l©m nghiÖp, ®iÒu tra thñy s¶n ®· ®­îc<br /> liªn quan còng nh­ thay ®æi chøc n¨ng triÓn khai. Nhê vËy, th«ng tin thèng kª n«ng,<br /> nhiÖm vô gi÷a c¸c Vô trong Tæng côc Thèng l©m nghiÖp vµ thñy s¶n ®· ®¸p øng tèt h¬n<br /> kª. Biªn chÕ cña Vô, n¨m cao nhÊt 35 c¸n yªu cÇu cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong thêi kú<br /> bé, nh÷ng n¨m gÇn ®©y Vô th­êng cã tõ 19 ®æi míi.<br /> <br /> <br /> (*)<br /> Vô tr­ëng Vô Thèng kª N«ng, L©m nghiÖp vµ Thuû s¶n<br /> <br /> 36 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br /> Ho¹t ®éng thèng kª n«ng, l©m nghiÖp vµ C«ng t¸c thèng kª ch¨n nu«i ®­îc ®Æt<br /> thuû s¶n qua c¸c thêi kú ra tõ nh÷ng n¨m ®Çu thµnh lËp, ph­¬ng<br /> ph¸p ®iÒu tra chñ yÕu lµ ®iÒu tra ®iÓn h×nh tõ<br /> Thêi kú 1955 - 1975<br /> c¸c x·, sau khi c¸c HTXNN ®­îc thµnh lËp<br /> VÒ c«ng t¸c ph­¬ng ph¸p chÕ ®é: c«ng t¸c ®iÒu tra vµ b¸o c¸o ®­îc më réng<br /> Lµ thêi kú míi h×nh thµnh cña ngµnh dÇn diÖn thùc hiÖn ra tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh<br /> nªn träng t©m cña c«ng t¸c ph­¬ng ph¸p phè trùc thuéc Trung ­¬ng.<br /> chÕ ®é lµ nghiªn cøu vµ x©y dùng míi c¸c HÖ thèng biÓu b¸o thèng kª t×nh h×nh c¬<br /> biÓu mÉu b¸o c¸o vµ nh÷ng ph­¬ng ¸n ®iÒu b¶n trong HTXNN ®­îc ban hµnh ®Ó thèng<br /> tra quan träng. Trong thêi kú nµy, c«ng viÖc kª t×nh h×nh ph¸t triÓn vµ ®¸nh gi¸ chÊt<br /> ®Çu tiªn lµ ngµnh Thèng kª ®· cïng c¸c bé, l­îng phong trµo hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp ë<br /> ngµnh nghiªn cøu vµ lËp ra biÓu mÉu b¸o miÒn B¾c vµ tõ n¨m 1961 Ph­¬ng ¸n ®iÒu<br /> c¸o thèng kª cho c¸c ngµnh vµ x©y dùng tra vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, thu nhËp vµ ph©n<br /> c¸c ph­¬ng ¸n ®iÒu tra n«ng nghiÖp. phèi trong HTXNN ®­îc ban hµnh.<br /> Ph­¬ng ¸n ®iÒu tra n¨ng suÊt, s¶n l­îng lóa<br /> Bªn c¹nh viÖc thu thËp th«ng tin qua<br /> ®· ®­îc ban hµnh vµ chØ ®¹o thèng nhÊt<br /> c¸c cuéc ®iÒu tra, ho¹t ®éng thèng kª<br /> trong toµn quèc tõ n¨m 1957. Ph­¬ng ph¸p<br /> n«ng nghiÖp thêi kú nµy ®· tËp trung<br /> ®iÒu tra ®Çu tiªn ®­îc sö dông lµ ph­¬ng<br /> nghiªn cøu më réng ph¹m vi ¸p dông chÕ<br /> ph¸p ®iÒu tra ®iÓn h×nh lÊy ®Þa bµn cÊp tØnh<br /> ®é b¸o c¸o ®Þnh kú vÒ thùc hiÖn c¸c chØ<br /> lµm ph¹m vi ph©n vïng chän ®¬n vÞ ®¹i diÖn<br /> tiªu kÕ ho¹ch ë c¸c n«ng tr­êng quèc<br /> ®iÒu tra. §Õn n¨m 1958 cuéc ®iÒu tra n¨ng<br /> doanh vµ thùc hiÖn b¸o c¸o tiÕn ®é s¶n<br /> suÊt vµ s¶n l­îng lóa ®· ®­îc c¶i tiÕn lÊy<br /> xuÊt n«ng nghiÖp. Trong thêi kú nµy, theo<br /> huyÖn lµm ph¹m vi ph©n vïng chän x· ®¹i<br /> quyÕt ®Þnh sè 168 - TTg cña Thñ t­íng<br /> diÖn. §Õn n¨m 1959 nguyªn t¾c ph©n vïng<br /> ChÝnh phñ (1970), hÖ thèng chØ tiªu thèng<br /> chän x· ®¹i diÖn dùa vµo viÖc xem xÐt ®¸nh<br /> kª tæng hîp chÝnh thøc (trong ®ã cã 48 chØ<br /> gi¸ thùc tÕ mïa mµng lµ chñ yÕu cã kÕt hîp<br /> tiªu vÒ n«ng nghiÖp vµ 19 chØ tiªu vÒ l©m<br /> víi ®Þnh møc thuÕ n«ng nghiÖp. Tõ n¨m<br /> nghiÖp) ®­îc ban hµnh. TiÕp sau ®ã chÕ<br /> 1962 ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra ®­îc c¶i tiÕn<br /> ®é b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú chÝnh thøc vÒ<br /> thªm mét b­íc: viÖc ph©n vïng theo huyÖn<br /> n«ng, l©m nghiÖp ®­îc ban hµnh (1971)<br /> dùa vµo n¨ng suÊt lóa trung b×nh 3 n¨m kÕt<br /> gåm 114 biÓu ¸p dông cho c¸c UBHC tØnh,<br /> hîp víi quan s¸t thùc tÕ mïa mµng tõng vô,<br /> thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng; cïng víi<br /> lÊy ®¬n vÞ ®o gÆt lµ th«n hoÆc HTXNN kÕt<br /> nã lµ chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú<br /> hîp víi theo dâi n¾m thùc thu cña HTX. Bªn<br /> chÝnh thøc vÒ n«ng, l©m nghiÖp (gåm 54<br /> c¹nh ph­¬ng ¸n ®iÒu tra chung vÒ n¨ng<br /> biÓu) ¸p dông cho c¸c Bé, c¬ quan ngang<br /> suÊt, s¶n l­îng lóa, ®Õn n¨m 1971 ®· ban<br /> bé, c¬ quan trùc thuéc Héi ®ång ChÝnh phñ<br /> hµnh riªng ph­¬ng ¸n ®iÒu tra nµy cho c¸c<br /> cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp.<br /> tØnh miÒn nói. §èi víi c¸c lo¹i c©y trång kh¸c<br /> th«ng tin ®­îc thu thËp qua h×nh thøc b¸o Mét ®iÓm kh¸ thµnh c«ng trong thêi kú<br /> c¸o tõ x· hoÆc ®iÒu tra thèng kª kÕt hîp víi nµy g¾n víi c«ng t¸c ph­¬ng ph¸p chÕ ®é lµ<br /> theo dâi n¾m thùc thu tõ cë së. tõ ®Çu nh÷ng n¨m 60 c«ng t¸c x©y dùng chÕ<br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 37<br /> ®é ghi chÐp ban ®Çu vµ chÕ ®é b¸o c¸o khoai, s¾n,…) ra thãc; Th«ng t­ quy ®Þnh<br /> thèng kª - kÕ to¸n thèng nhÊt cho c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh n¨ng suÊt lóa vµ hoa mµu<br /> HTXNN vµ n«ng tr­êng quèc doanh ®· ®­îc l­¬ng thùc b×nh qu©n trªn 1 ®¬n vÞ diÖn tÝch<br /> nghiªn cøu thÝ ®iÓm vµ ban hµnh. §Õn n¨m canh t¸c trong 1 n¨m; Th«ng t­ qui ®Þnh<br /> 1970 c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu, h¹ch to¸n ph­¬ng ph¸p tÝnh chØ tiªu diÖn tÝch gieo<br /> vµ x©y dùng chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª - kÕ trång b×nh qu©n mét lao ®éng lµm trong<br /> to¸n thèng nhÊt ë c¸c n«ng tr­êng quèc n¨m; Th«ng t­ qui ®Þnh ph­¬ng ph¸p tÝnh<br /> doanh, ë c¸c HTXNN ®­îc nghiªn cøu n©ng mét sè chØ tiªu chñ yÕu vÒ ph¸t triÓn ch¨n<br /> cao mét b­íc. N¨m 1973 chÕ ®é chøng tõ, nu«i lîn.<br /> sæ h¹ch to¸n thèng nhÊt cña HTXNN; chÕ<br /> VÒ c«ng t¸c thu thËp th«ng tin<br /> ®é b¸o c¸o nhanh; chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª<br /> - kÕ to¸n thèng nhÊt cña HTXNN; BiÓu mÉu Ho¹t ®éng ®Çu tiªn lµ tiÕn hµnh thu<br /> b¸o c¸o ®iÒu tra ®Þnh kú ¸p dông cho UBHC thËp, chØnh lý mét phÇn sè liÖu c¬ b¶n vÒ<br /> x· theo quyÕt ®Þnh cña Liªn Bé: Uû ban n«ng nghiÖp n¨m 1939, 1955 vµ 1956 ë<br /> N«ng nghiÖp Trung ­¬ng - Bé Tµi chÝnh - Trung ­¬ng. NhiÒu cuéc ®iÒu tra ®· b¾t ®Çu<br /> Tæng côc Thèng kª - Ng©n Hµng Nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn nh­: §iÒu tra hiÖn tr¹ng vµ<br /> ®­îc ban hµnh. TiÕp theo, n¨m 1974 chÕ ®é biÕn ®éng vÒ ®Êt (n¨m 1967, 1969); ®iÒu tra<br /> vµ biÓu mÉu ghi chÐp ban ®Çu; chÕ ®é b¸o diÖn tÝch gieo cÊy; ®iÒu tra s¶n l­îng thu<br /> c¸o nhanh (b¸o c¸o t¸c nghiÖp) vµ b¸o c¸o ho¹ch hoa mµu; ®iÒu tra s¶n l­îng s¶n vËt<br /> thèng kª - kÕ to¸n thèng nhÊt ®Þnh kú chÝnh ®Æc biÖt; ®iÒu tra thuû lîi; ®iÒu tra trång c©y<br /> g©y rõng cña nh©n d©n; ®iÒu tra ch¨n nu«i;<br /> thøc ¸p dông cho c¸c n«ng tr­êng quèc<br /> ®iÒu tra nh©n khÈu, lao ®éng vµ diÖn tÝch<br /> doanh ®­îc ban hµnh. ChÕ ®é h¹ch to¸n vµ<br /> canh t¸c ë n«ng th«n; ®iÒu tra tæ ®æi c«ng vµ<br /> ghi chÐp ban ®Çu còng nh­ biÓu mÉu b¸o<br /> HTXNN 1957-1960. Trong c¸c cuéc ®iÒu tra<br /> c¸o thèng kª - kÕ to¸n thèng nhÊt ®· ban<br /> thèng kª n«ng, l©m nghiÖp: ®iÒu tra n¨ng<br /> hµnh ®­îc bæ sung thªm vÒ sè l­îng biÓu,<br /> suÊt vµ s¶n l­îng lóa cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan<br /> sè l­îng chØ tiªu, ph©n tæ kh¸ chi tiÕt thÓ<br /> träng phôc vô cho nhiÖm vô träng t©m sè<br /> hiÖn møc ®é qu¶n lý tËp trung, theo kÕ<br /> mét ®· nªu trong c¸c NghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch<br /> ho¹ch mét c¸ch toµn diÖn cña c¬ quan qu¶n<br /> lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong thêi kú nµy<br /> lý cÊp trªn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c<br /> g¾n víi viÖc thu mua vµ cung øng l­¬ng thùc<br /> HTXNN.<br /> cho toµn x· héi. ChÝnh v× ý nghÜa quan träng<br /> C«ng t¸c ph­¬ng ph¸p chÕ ®é cßn ®­îc cña cuéc ®iÒu tra nµy, ngay sau khi hoµ b×nh<br /> thÓ hiÖn ë viÖc nghiªn cøu qui ®Þnh néi dung lËp l¹i ë miÒn B¾c, cuéc ®iÒu tra n¨ng suÊt<br /> vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh c¸c chØ tiªu thùc hiÖn vµ s¶n l­îng lóa ®· ®­îc tiÕn hµnh vµo n¨m<br /> ®¹t vµ v­ît 3 môc tiªu trong n«ng nghiÖp (5 1955 - 1956 nh­ng do Bé N«ng, L©m nghiÖp<br /> tÊn thãc trªn 1 ha ®Êt canh t¸c 2 vô lóa trong chØ ®¹o. Sau khi thµnh lËp, Côc Thèng kª<br /> n¨m; 1 lao ®éng lµm 1 ha gieo trång; 2 con Trung ­¬ng, cuéc ®iÒu tra n¨ng suÊt vµ s¶n<br /> lîn trªn 1 ha gieo trång). Tæng côc Thèng kª l­îng lóa ®­îc chuyÓn tõ ngµnh n«ng<br /> ®· ra mét sè Th«ng t­ sau: Th«ng t­ qui nghiÖp sang ngµnh thèng kª tõ vô chiªm<br /> ®Þnh hÖ sè tÝnh ®æi hoa mµu l­¬ng thùc (ng«, n¨m 1957.<br /> <br /> <br /> 38 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br />  Trªn c¬ së thùc hiÖn c¸c cuéc ®iÒu tra chÝnh, Ng©n hµng Nhµ n­íc cïng phèi hîp<br /> vµ chÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú, chuyªn ngµnh nghiªn cøu x©y dùng thÝ ®iÓm chÕ ®é kÕ to¸n<br /> thèng kª n«ng nghiÖp hµng n¨m ®· cung cÊp 41 tµi kho¶n cho c¸c HTX n«ng nghiÖp, c¸c<br /> nh÷ng th«ng tin vÒ diÖn tÝch ®Êt, diÖn tÝch tËp ®oµn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. N¨m 1978<br /> gieo trång, n¨ng suÊt, s¶n l­îng c©y trång, liªn bé ®· x©y dùng xong chÕ ®é kÕ to¸n cho<br /> sè l­îng vµ s¶n phÈm ch¨n nu«i (bao gåm c¶ c¸c HTX n«ng nghiÖp vµ n¨m 1980 cho c¸c<br /> nu«i c¸), t×nh h×nh HTHNN (thu nhËp vµ ph©n HTX n«ng nghiÖp miÒn nói, tËp ®oµn s¶n<br /> phèi hoa lîi cña HTX), c«ng tr×nh thuû lîi, ®êi xuÊt n«ng nghiÖp. Liªn bé N«ng nghiÖp, Tµi<br /> sèng n«ng d©n, theo dâi tiÕn ®é vµ nh÷ng chÝnh, Tæng côc Thèng kª, Ng©n hµng Nhµ<br /> diÔn biÕn bÊt th­êng trong s¶n xuÊt n«ng n­íc ®· cã QuyÕt ®Þnh sè 147-Q§/LB ban<br /> nghiªp (lò lôt, m­a b·o, dÞch bÖnh, s©u hµnh ChÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª ¸p dông cho<br /> bÖnh,…); biªn so¹n niªn gi¸m thèng kª n«ng c¸c HTX n«ng nghiÖp, HTX n«ng, l©m<br /> nghiÖp hµng n¨m; thèng kª ®¸nh b¾t thuû nghiÖp. §Õn n¨m1980 Liªn Bé N«ng nghiÖp,<br /> s¶n n­íc ngät lµ thu nhËp tõ kinh tÕ phô gia Tµi chÝnh, Tæng côc Thèng kª, Ng©n hµng<br /> ®×nh. KÕt qu¶ trång c©y g©y rõng, tu bæ, ch¨m Nhµ n­íc cã Th«ng t­ h­íng dÉn vËn dông<br /> sãc vµ b¶o vÖ rõng; ho¹t ®éng khai th¸c gç ChÕ ®é kÕ to¸n, Thèng kª HTX n«ng nghiÖp,<br /> vµ l©m s¶n (®¸nh b¾t h¶i s¶n thuéc ph¹m vi HTX n«ng, l©m nghiÖp ¸p dông cho c¸c HTX<br /> ho¹t ®éng thèng kª c«ng nghiÖp). Th«ng tin n«ng nghiÖp miÒn nói vµ c¸c tËp ®oµn s¶n<br /> vÒ viÖc thùc hiÖn 3 môc tiªu trong n«ng xuÊt n«ng nghiÖp.<br /> nghiÖp (5 tÊn thãc trªn 1 ha ®Êt canh t¸c 2 vô<br /> VÒ chÕ ®é b¸o c¸o, trong thêi kú nµy c¶<br /> lóa trong n¨m; 1 lao ®éng lµm 1 ha gieo<br /> n­íc ¸p dông thèng nhÊt c¸c chØ tiªu biÓu<br /> trång; 2 con lîn trªn 1ha gieo trång).<br /> mÉu b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú chÝnh thøc vô,<br /> Thêi kú 1976-1986 quý, 6 th¸ng, 9 th¸ng, n¨m vÒ n«ng, l©m<br /> VÒ c«ng t¸c ph­¬ng ph¸p chÕ ®é nghiÖp, gåm 114 biÓu (phÇn Quèc doanh 54<br /> biÓu, phÇn HTX vµ nh©n d©n 60 biÓu) ¸p<br /> Mét trong nh÷ng träng t©m cña c«ng t¸c<br /> dông cho Uû ban Hµnh chÝnh tØnh, thµnh phè<br /> ph­¬ng ph¸p chÕ ®é thêi kú nµy lµ tËp trung<br /> trùc thuéc Trung ­¬ng. Ngoµi ra, ®· cã<br /> triÓn khai viÖc thùc hiÖn toµn bé chÕ ®é h¹ch<br /> nh÷ng bæ sung vµo chÕ ®é biÓu mÉu b¸o<br /> to¸n trong tÊt c¶ c¸c HTX s¶n xuÊt n«ng<br /> c¸o ban hµnh cho c¸c tØnh thùc hiÖn c¸c chØ<br /> nghiÖp thuéc c¸c huyÖn miÒn xu«i, tiÕp tôc<br /> tiªu vÒ TËp ®oµn s¶n xuÊt vµ Tæ ®oµn kÕt<br /> thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n thèng nhÊt ë c¸c<br /> HTX thuéc c¸c huyÖn träng ®iÓm lóa theo s¶n xuÊt ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thùc tÕ hîp<br /> h­íng hoµn chØnh tÊt c¶ c¸c kh©u ë huyÖn t¸c ho¸ cña c¸c tØnh phÝa Nam. Bªn c¹nh<br /> ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn mét sè cuéc ®iÒu tra ®ã, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn HÖ thèng b¸o<br /> n«ng nghiÖp sang chÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú. c¸o thèng kª ®Þnh kú vÒ n«ng, l©m nghiÖp<br /> §Ó gióp c¸c HTX n«ng nghiÖp vµ c¸c TËp (ban hµnh n¨m 1971) Tæng côc Thèng kª ®·<br /> ®oµn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thùc hiÖn c«ng cã nh÷ng söa ®æi, bæ sung ®Ó phï hîp víi<br /> t¸c h¹ch to¸n vµ b¸o c¸o c¸c chØ tiªu biÓu thùc tÕ cña c¶ n­íc, ph¶n ¶nh nh÷ng vÊn ®Ò<br /> mÉu cho cÊp huyÖn, vµo cuèi thËp kû 70 liªn míi ph¸t sinh vµ ®¸p øng yªu cÇu cña §¶ng<br /> bé Tæng côc Thèng kª, N«ng nghiÖp, Tµi vµ Nhµ n­íc.<br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 39<br />  §iÓm ®¸ng chó y trong thêi kú nµy lµ VÒ c«ng t¸c thu thËp th«ng tin<br /> “HÖ thèng biÓu mÉu b¸o c¸o thèng kª ®Þnh<br /> Tæ chøc c¸c cuéc ®iÒu tra: §©y lµ<br /> kú vÒ n«ng, l©m nghiÖp” míi ®· ®­îc ban<br /> nhiÖm vô träng t©m vµ xuyªn suèt cña c«ng<br /> hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 613 TCTK/PPC§<br /> t¸c thèng kª n«ng nghiÖp nh»m ph¶n ¸nh<br /> n¨m 1985 cña Tæng côc tr­ëng Tæng côc<br /> t×nh h×nh s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû<br /> Thèng kª ¸p dông cho c¸c tØnh, thµnh phè<br /> s¶n trªn ph¹m vi c¶ n­íc. TÊt c¶ c¸c cuéc<br /> vµ ®Æc khu trùc thuéc Trung ­¬ng thay thÕ<br /> ®iÒu tra ®Òu tu©n thñ theo ph­¬ng ph¸p<br /> “HÖ thèng biÓu mÉu b¸o c¸o thèng kª ®Þnh<br /> thèng nhÊt chung cho c¶ n­íc, theo h­íng<br /> kú chÝnh thøc vÒ n«ng, l©m nghiÖp” ban<br /> dÉn cô thÓ tõ Trung ­¬ng cho nh÷ng vïng<br /> hµnh n¨m 1971. HÖ thèng biÓu mÉu b¸o c¸o<br /> ®Æc biÖt ®Ó ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ<br /> thèng kª ®Þnh kú vÒ n«ng, l©m nghiÖp ban<br /> chÝnh x¸c nh÷ng chuyÓn biÕn kh«ng ngõng<br /> hµnh n¨m 1985 so víi HÖ thèng biÓu mÉu<br /> cña ®Êt n­íc sau ngµy gi¶i phãng, c¸c cuéc<br /> b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú vÒ n«ng, l©m<br /> ®iÒu tra trong thêi kú nµy lu«n ®­îc ®æi míi<br /> nghiÖp n¨m 1971 ®· cã nh÷ng c¶i tiÕn, söa<br /> c¶ vÒ néi dung, ph¹m vi vµ ph­¬ng ph¸p<br /> ®æi, tinh gi¶n vµ thiÕt thùc h¬n.<br /> ®iÒu tra. §iÒu tra th­êng xuyªn bao gåm 6<br /> §Ó phôc vô viÖc qu¶n lý kinh tÕ vµ kÕ cuéc ®iÒu tra: §iÒu tra kÕt thóc diÖn tÝch<br /> ho¹ch ho¸ cña cÊp huyÖn theo tinh thÇn gieo trång; §iÒu tra n¨ng suÊt s¶n l­îng<br /> NghÞ quyÕt 61-CP n¨m 1976 vµ ChØ thÞ 15- c©y trång; §iÒu tra ch¨n nu«i,... Ngoµi<br /> CT-TW cña Ban bÝ th­ vÒ x©y dùng cÊp nh÷ng cuéc ®iÒu tra chÝnh thøc hµng n¨m,<br /> huyÖn, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt trªn ®Þa bµn mét sè cuéc ®iÒu tra quan träng kh¸c ®·<br /> huyÖn vµ tiÕn hµnh hîp t¸c ho¸ n«ng ®­îc thùc hiÖn: §iÒu tra ®Êt n«ng nghiÖp<br /> nghiÖp ë c¸c tØnh phÝa Nam. "ChÕ ®é b¸o (1978); §iÒu tra s¶n phÈm thÞt vµ trøng gia<br /> c¸o Thèng kª ®Þnh kú chÝnh thøc cÊp cÇm; ®iÒu tra n¨ng suÊt mµu, c©y c«ng<br /> huyÖn” ®· ®­îc ban hµnh n¨m 1980 ¸p nghiÖp vµ c©y ¨n qu¶ (1978); §iÒu tra trång<br /> dông cho c¸c Phßng Thèng kª huyÖn hoÆc c©y g©y rõng n¨m 1981 phèi hîp víi Bé<br /> tæ Thèng kª huyÖn, thÞ x· vµ thµnh phè trùc L©m nghiÖp tæng kÕt 20 n¨m thùc hiÖn TÕt<br /> thuéc tØnh. trång c©y cña Hå Chñ TÞch.<br /> Ngoµi ra, mét sè vÊn ®Ò liªn quan kh¸c C«ng t¸c ®¶m b¶o th«ng tin: KÕt qu¶<br /> còng ®­îc ®Æc biÖt quan t©m nh­ h­íng dÉn ®¸ng chó ý lµ viÖc chØ ®¹o thùc hiÖn tèt c¸c<br /> c¸c chi côc thèng kª vµ c¸c bé ngµnh liªn lo¹i b¸o c¸o: B¸o c¸o chÝnh thøc n¨m, b¸o<br /> quan thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª c¸o th¸ng, b¸o c¸o quý, 6 th¸ng, 9 th¸ng,<br /> ®Þnh kú chÝnh thøc cña cÊp tØnh, ph­¬ng ¸n b¸o c¸o s¬ bé n¨m vÒ n«ng l©m nghiÖp. Néi<br /> ®iÒu tra diÖn tÝch, n¨ng suÊt lóa, ch¨n nu«i dung c¸c b¸o c¸o tËp trung vµo c¸c m¶ng<br /> cho c¸c tØnh phÝa Nam, nghiªn cøu c¶i tiÕn th«ng tin chñ yÕu: diÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n<br /> bæ sung mét sè chØ tiªu vÒ ®iÒu tra thu chi tµi l­îng c¸c lo¹i c©y l­¬ng thùc, thùc phÈm,<br /> chÝnh, bæ xung mét sè chØ tiªu, biÓu mÉu c©y c«ng nghiÖp hµng n¨m chi tiÕt ®Õn<br /> ®iÒu tra c¬ së vËt chÊt vµ hîp t¸c ho¸ n«ng huyÖn, theo vïng chuyªn canh, theo l·nh<br /> nghiÖp kÞp thêi ph¶n ¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn thæ, theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ theo vïng tù<br /> NghÞ quyÕt 61-CP cña Héi ®ång ChÝnh phñ. nhiªn; sè l­îng gia sóc tr©u, bß, lîn; riªng<br /> <br /> 40 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br /> n¨ng suÊt lóa ph©n theo tõng lo¹i gièng; sè rõng, ch¨m sãc tu bæ rõng trång c©y l©m<br /> hîp t¸c x· ®¹t n¨ng suÊt cao tõ 5 tÊn/ha trë nghiÖp ph©n t¸n v.v….<br /> lªn. B¸o c¸o 9 th¸ng gåm ®¸nh gi¸ vµ dù<br /> Thêi kú tõ n¨m 1987 - ®Õn nay<br /> b¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt l­¬ng thùc, thùc<br /> phÈm c¶ n¨m, dù tÝnh c©n ®èi l­¬ng thùc VÒ c«ng t¸c ph­¬ng ph¸p chÕ ®é:<br /> trong tØnh, chó träng ph©n tÝch tæng hîp kÕt Tõ n¨m 1987 ®Õn nay ®Ó phï hîp víi c¬<br /> qu¶ s¶n xuÊt vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ph¸t chÕ míi, ph­¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu<br /> hiÖn nh÷ng nh©n tè míi ¶nh h­ëng tíi thèng kª n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n<br /> SXNN ®ång thêi kÕt hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®­îc chuyÓn dÇn tõng b­íc tõ chñ yÕu thu<br /> ®iÒu tra ch¨n nu«i 1/7. B¸o c¸o n¨m gåm thËp qua h×nh thøc b¸o c¸o ®Þnh kú tõ 2<br /> chØ tiªu c©n ®èi l­¬ng thùc. Ngoµi phÇn sè thµnh phÇn kinh tÕ chñ yÕu (quèc doanh vµ<br /> liÖu c¸c b¸o c¸o ph¶i ph©n tÝch t×nh h×nh tËp thÓ) sang tæ chøc c¸c cuéc ®iÒu tra<br /> thùc hiÖn ho¹t ®éng trång trät, thuû lîi, khai chän mÉu vµ Tæng ®iÒu tra (Tæng ®iÒu tra<br /> hoang, trång rõng, thuû s¶n. Nªu bËt ®­îc n«ng th«n vµ n«ng nghiÖp mµ c¸c thêi kú<br /> nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong s¶n xuÊt tr­íc ®ã ch­a tõng lµm).<br /> n«ng nghiÖp (l­¬ng thùc, ch¨n nu«i), tæ C¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra ®· ®­îc<br /> chøc l¹i s¶n xuÊt vµ c¶i tiÕn qu¶n lý HTXNN ®Æc biÖt chó ý, nhÊt lµ ®iÒu tra n¨ng suÊt<br /> ë miÒn B¾c, c¶i t¹o XHCN ë miÒn Nam. s¶n l­îng lóa. ViÖc chuyÓn ph­¬ng ph¸p<br /> Ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c nguyªn nh©n t¨ng ®iÒu tra n¨ng suÊt lóa tõ ®iÒu tra ®iÓn h×nh,<br /> gi¶m, nh÷ng nh©n tè míi vµ kh¶ n¨ng tiÒm ®iÓn h×nh ph©n lo¹i c¶i tiÕn sang ph­¬ng<br /> tµng cã thÓ tËn dông ®­îc trong s¶n xuÊt ph¸p ®iÒu tra chän mÉu gÆt thèng kª lµ mét<br /> n«ng, l©m, ng­ nghiÖp. b­íc c¶i tiÕn quan träng trong c«ng t¸c ®iÒu<br /> Ngoµi phÇn sè liÖu chÝnh thøc hµng tra n¨ng suÊt, s¶n l­îng lóa, kh¾c phôc t­<br /> n¨m trong thêi kú 1976- 1986, viÖc biªn t­ëng thµnh tÝch hoÆc dÊu diÕm n¨ng suÊt,<br /> so¹n sè liÖu thèng kª còng ®­îc quan t©m s¶n l­îng l­¬ng thùc ®· xuÊt hiÖn trong<br /> nh»m phôc vô yªu cÇu c«ng t¸c kÕ ho¹ch phong trµo thi ®ua ®¹t n¨ng suÊt cao trong<br /> ho¸ vµ nghiªn cøu kinh tÕ cña c¸c cÊp, c¸c n«ng nghiÖp (®¹t vµ v­ît môc tiªu 5 tÊn<br /> thãc/ha ®Êt canh t¸c 2 vô lóa) ®¶m b¶o tÝnh<br /> ngµnh ph©n theo 8 vïng sinh th¸i chi tiÕt<br /> kh¸ch quan, khoa häc vÒ ph­¬ng ph¸p ®iÒu<br /> ®Õn tØnh víi c¸c s¶n phÈm cô thÓ: Niªn gi¸m<br /> tra, tiÕp cËn víi ph­¬ng ph¸p thèng kª hiÖn<br /> sè liÖu chÝnh thøc thèng kª N«ng nghiÖp 6<br /> ®¹i cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Tuy vËy,<br /> n¨m 1971-1976; Sè liÖu Thèng kª n«ng, l©m<br /> trong c¬ chÕ kho¸n 10 ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra<br /> nghiÖp 1975-1980; Sè liÖu ®iÒu tra ®Êt n¨m<br /> gÆt thèng kª nªu trªn còng béc lé nh÷ng khã<br /> 1978; Sè liÖu Thèng kª n«ng, l©m nghiÖp<br /> kh¨n míi trong viÖc chän ®iÓm, qu¶n lý ®iÓm<br /> 1981-1985. C¸c Ên phÈm nµy bao gåm<br /> gÆt vµ gÆt thèng kª, chØ ®¹o nghiÖp vô ph¸t<br /> nhiÒu chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp vµ c¸c chØ<br /> sinh phøc t¹p, chi phÝ tèn kÐm h¬n ®· kh«ng<br /> tiªu ph¶n ¶nh c¬ së vËt chÊt kü thuËt, quan cßn thÝch hîp víi c¬ chÕ kho¸n míi trong<br /> hÖ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, kÕt qu¶ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. ChÝnh v× vËy, tõ n¨m 1992<br /> tõng lo¹i c©y trång, tõng lo¹i gia sóc, trång ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra n¨ng suÊt, s¶n l­îng<br /> <br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 41<br /> lóa chuyÓn sang ph­¬ng ph¸p pháng vÊn dông cho c¸c xÝ nghiÖp n«ng nghiÖp quèc<br /> trùc tiÕp n¾m thùc thu t¹i hé, ®©y lµ ph­¬ng doanh trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng h¹ch to¸n<br /> ph¸p phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý míi trong kinh tÕ ®éc lËp.<br /> n«ng nghiÖp. Trªn thùc tÕ ph­¬ng ¸n nµy<br /> ViÖc ¸p dông h×nh thøc chÕ ®é b¸o c¸o<br /> vÉn tiÕp tôc ¸p dông cho ®Õn nay vµ ®­îc<br /> thèng kª kÕ to¸n ®Þnh kú chÝnh thøc cho c¸c<br /> bæ sung thay ®æi hoµn thiÖn thªm vÒ quy m«<br /> c¬ së quèc doanh l©m nghiÖp ho¹ch to¸n<br /> chän mÉu còng nh­ chØ tiªu cÇn thu thËp.<br /> kinh tÕ ®éc lËp ®­îc Tæng côc Thèng kª<br /> Hµng lo¹t c¸c ph­¬ng ¸n ®iÒu tra kh¸c còng<br /> ban hµnh n¨m 1985 vµ ®­îc söa ®æi n¨m<br /> ®­îc c¶i tiÕn söa ®æi trong thêi kú nµy nh­<br /> 1991. §Õn n¨m 1995 Tæng côc Thèng kª<br /> ph­¬ng ¸n ®iÒu tra diÖn tÝch gieo trång, ®iÒu<br /> ban hµnh chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª ¸p dông<br /> tra ch¨n nu«i, ®iÒu tra thuû s¶n, ®iÒu tra l©m<br /> cho c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng l©m nghiÖp thuéc<br /> nghiÖp ngoµi quèc doanh, ®iÒu tra trang tr¹i,<br /> c¸c lo¹i h×nh: Ban qu¶n lý l©m nghiÖp, Ban<br /> hîp t¸c x·.<br /> qu¶n lý dù ¸n, Doanh nghiÖp nhµ n­íc,<br /> Nh÷ng c¶i tiÕn vÒ ChÕ ®é h¹ch to¸n vµ HTX, doanh nghiÖp t­ nh©n, C«ng ty<br /> b¸o c¸o thèng kª c¬ së: TNHH, C«ng ty cæ phÇn, Liªn hiÖp, Tæng<br /> c«ng ty, Chi côc kiÓm l©m, Së qu¶n lý<br /> §èi víi c¸c ®¬n vÞ quèc doanh n«ng,<br /> chuyªn ngµnh vÒ l©m nghiÖp.<br /> l©m nghiÖp vµ thuû s¶n vµ c¸c hîp t¸c x·<br /> n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n th«ng tin §iÓm mèc quan träng vÒ c¶i tiÕn chÕ ®é<br /> thèng kª chñ yÕu ®­îc thu thËp d­íi h×nh b¸o c¸o ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc<br /> thøc b¸o c¸o ®Þnh kú. lµ n¨m 2003 Tæng côc ®· ban hµnh b¶n quy<br /> ®Þnh cô thÓ hÖ thèng biÓu mÉu b¸o c¸o<br /> N¨m 1987 liªn bé N«ng nghiÖp vµ<br /> thèng kª ®Þnh kú doanh nghiÖp Nhµ n­íc<br /> C«ng nghiÖp thùc phÈm vµ TCTK ®· ban<br /> theo quyÕt ®Þnh sè: 62/2003/Q§-BKH ngµy<br /> hµnh chÕ ®é chøng tõ vµ sæ ®éi ¸p dông cho<br /> 27/01/2003 cña Bé tr­ëng Bé KÕ ho¹ch vµ<br /> c¸c HTX (T§SXNN), HTX (T§SX) n«ng l©m<br /> §Çu t­ vÒ ban hµnh chÕ ®é b¸o c¸o thèng<br /> nghiÖp, HTX (T§SX) kinh doanh tæng hîp.<br /> kª ®Þnh kú doanh nghiÖp Nhµ n­íc. §©y lµ<br /> Tuy vËy, tõ n¨m 1988 sau c¬ chÕ kho¸n 10<br /> chÕ ®é b¸o c¸o mang tÝnh chÊt ®a ngµnh<br /> nhiÒu HTXNN tan r·, gi¶i thÓ hµng lo¹t,<br /> ®Çu tiªn ë n­íc ta ®­îc ¸p dông cho c¸c<br /> c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ b¸o c¸o cña HTX<br /> doanh nghiÖp nhµ n­íc (hoÆc doanh nghiÖp<br /> kh«ng ®­îc thu thËp vµ b¸o c¸o.<br /> chiÕm cæ phÇn chi phèi cña nhµ n­íc) theo<br /> Tõ n¨m 1990 chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª nguyªn t¾c doanh nghiÖp cã ngµnh nghÒ,<br /> ®Þnh kú ®èi víi c¸c ®¬n vÞ quèc doanh n«ng, ho¹t ®éng SXKD lo¹i nµo th× b¸o c¸o lo¹i<br /> l©m nghiÖp, thuû s¶n tiÕp tôc ®­îc nghiªn h×nh ®ã.<br /> cøu c¶i tiÕn cho phï hîp víi qu¸ tr×nh<br /> C¶i tiÕn ChÕ ®é b¸o c¸o thèng kª<br /> chuyÓn ®æi c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung<br /> tæng hîp<br /> bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. §Õn n¨m<br /> 1991, Liªn Bé N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp Tr­íc n¨m 1987 c¸c tØnh thùc hiÖn b¸o<br /> thùc phÈm vµ Tæng côc Thèng kª ®· ban c¸o thèng kª ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè:<br /> hµnh chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú ¸p 613/TCTK cña Tæng côc tr­ëng TCTK ngµy<br /> <br /> <br /> 42 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br /> 31/11/1985. Sau c¬ chÕ kho¸n 10 t×nh h×nh vµ ®iÒu tra thèng kª n«ng, l©m nghiÖp vµ<br /> qu¶n lý n«ng nghiÖp khu vùc n«ng th«n thuû s¶n cho c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc<br /> n­íc ta cã nhiÒu thay ®æi (kÓ c¶ viÖc khã Trung ­¬ng theo quyÕt ®Þnh sè: 300<br /> kh¨n trong viÖc thu thËp sè liÖu tõ kinh tÕ TCTK/NLTS cña Tæng côc tr­ëng TCTK.<br /> hé) nªn ®Õn n¨m 1989 TCTK ®· söa ®æi vµ ChÕ ®é b¸o c¸o so víi tr­íc ®©y ®· ®­îc c¶i<br /> bæ sung mét sè chØ tiªu biÓu mÉu b¸o c¸o tiÕn rÊt nhiÒu vÒ néi dung vµ gi¶m thiÓu<br /> thèng kª ®Þnh kú vÒ n«ng, l©m nghiÖp ¸p ®¸ng kÓ vÒ sè l­îng chØ tiªu vµ b¸o c¸o theo<br /> dông t¹m thêi cho UBND tØnh, TP vµ ®Æc h­íng tinh gi¶n, thiÕt thùc vµ cã hiÖu lùc; ®·<br /> khu trùc thuéc trung ­¬ng. §Õn n¨m 1990 bæ sung c¸c chØ tiªu míi trong hÖ thèng tµi<br /> hÖ thèng chØ tiªu b¸o c¸o vµ ®iÒu tra thèng kho¶n quèc gia cña Liªn hîp quèc: gi¸ trÞ<br /> kª trong ngµnh n«ng, l©m nghiÖp ¸p dông s¶n xuÊt; chi phÝ trung gian vµ gi¸ trÞ t¨ng<br /> cho UBND tØnh, TP vµ ®Æc khu trùc thuéc thªm trong ngµnh n«ng, l©m nghiÖp, thuû<br /> thung ­¬ng ®­îc ban hµnh theo quyÕt ®Þnh s¶n thay thÕ chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n l­îng, thu<br /> sè: 195/TCTK/NN cña Tæng côc tr­ëng nhËp quèc d©n n«ng, l©m nghiÖp, thuû s¶n<br /> TCTK; ®ång thêi hÖ thèng chØ tiªu b¸o c¸o tÝnh theo hÖ thèng b¶ng c©n ®èi kinh tÕ quèc<br /> thèng kª ®Þnh kú vµ ®iÒu tra thèng kª trong d©n, bæ sung c¸c chØ tiªu vÒ trång rõng theo<br /> ngµnh n«ng, l©m nghiÖp ¸p dông cho c¸c dù ¸n 327, khai th¸c ®¸nh b¾t h¶i s¶n theo<br /> Bé cã qu¶n lý n«ng, l©m nghiÖp ®­îc ban b¶ng ph©n ngµnh KTQD míi,… §©y còng lµ<br /> hµnh theo quyÕt ®Þnh sè: 196/TCTK/NN cña lÇn ®Çu tiªn mét sè ph­¬ng ¸n ®iÒu tra ®­îc<br /> Tæng côc tr­ëng TCTK. So víi chÕ ®é b¸o h­íng dÉn thùc hiÖn thèng nhÊt trong ph¹m<br /> c¸o tr­íc ®ã, hÖ thèng chØ tiªu b¸o c¸o vi c¶ n­íc.<br /> ®­îc tinh gi¶n kh¸ nhiÒu, c¸c thµnh phÇn<br /> Tr­íc nhu cÇu th«ng tin ngµy cµng<br /> kinh tÕ (quèc doanh, ngoµi quèc doanh)<br /> nhiÒu, ®a d¹ng vµ phong phó cña nÒn kinh<br /> ®­îc ghÐp chung vµo mét biÓu ®· lµm gi¶m<br /> tÕ thÞ tr­êng th× hÖ thèng chØ tiªu thèng kª<br /> ®¸ng kÓ sè l­îng biÓu mÉu b¸o c¸o. §·<br /> n«ng, l©m nghiÖp, thuû s¶n trong chÕ ®é b¸o<br /> ban hµnh chÕ ®é b¸o c¸o míi ¸p dông cho<br /> c¸o theo quyÕt ®Þnh sè 300 ®· béc lé nhiÒu<br /> c¸c bé cã qu¶n lý n«ng, l©m nghiÖp, trong<br /> nh­îc ®iÓm. Do vËy, ChÕ ®é b¸o c¸o thèng<br /> ®ã cã ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng h¬n<br /> kª ®Þnh kú n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n ¸p<br /> cho tõng Bé liªn quan<br /> dông ®èi víi Côc Thèng kª tØnh, thµnh phè<br /> Sau 5 n¨m thùc hiÖn hÖ thèng chØ tiªu trùc thuéc Trung ­¬ng theo quyÕt ®Þnh sè:<br /> b¸o c¸o nªu trªn, bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm 657/2002/Q§-TCTK n¨m 2002 cña Tæng<br /> còng béc lé nh­îc ®iÓm ch­a ®¸p øng nhu côc tr­ëng TCTK ®· ®­îc ban hµnh nh»m<br /> cÇu th«ng tin trong b­íc chuyÓn ®æi cña nÒn kh¾c phôc mét b­íc nh­îc ®iÓm cña chÕ ®é<br /> kinh tÕ tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn b¸o c¸o n¨m 1996. ChÕ ®é b¸o c¸o c¶i tiÕn<br /> kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN cã sù lÇn nµy võa bæ sung nh÷ng chØ tiªu thèng kª<br /> qu¶n lý cña Nhµ n­íc còng nh­ qu¸ tr×nh héi ph¸t sinh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nh÷ng<br /> nhËp víi thèng kª c¸c n­íc trong khu vùc vµ th«ng tin phôc vô c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n<br /> quèc tÕ,v.v... Do vËy, ®Õn n¨m 1996 Tæng quèc gia, phôc vô yªu cÇu l·nh ®¹o, chØ ®¹o<br /> côc Thèng kª ®· ban hµnh chÕ ®é b¸o c¸o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®èi víi s¶n xuÊt<br /> <br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 43<br /> n«ng, l©m nghiÖp, thuû s¶n; võa lo¹i bá liÖu chÝnh thøc vÒ n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû<br /> nh÷ng chØ tiªu b¸o c¸o trïng l¾p kh«ng cÇn s¶n hµng n¨m ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ sè<br /> thiÕt gi÷a c¸c kªnh th«ng tin trong néi bé l­îng c¸c chØ tiªu. B¸o c¸o t×nh h×nh s¶n<br /> Tæng côc còng nh­ gi÷a TCTK víi c¸c Bé xuÊt n«ng, l©m nghiÖp vµ thñy s¶n hµng<br /> ngµnh liªn quan. ChuÈn ho¸ c¸c kh¸i niÖm, th¸ng ®¶m b¶o kÞp thêi, ph¶n ¸nh s¸t diÔn<br /> c¸ch ph©n tæ danh môc c©y trång, con gia biÕn vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt, phôc vô tèt cho<br /> sóc, danh môc s¶n phÈm n«ng, l©m nghiÖp, b¸o c¸o chung hµng th¸ng cña Tæng côc.<br /> thuû s¶n, néi dung vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh chØ Thùc hiÖn ®Çy ®ñ, cã chÊt l­îng c¸c b¸o c¸o<br /> tiªu theo chuÈn mùc quèc tÕ. quÝ, b¸o c¸o 6 th¸ng, b¸o c¸o 9 th¸ng, b¸o<br /> c¸o n¨m vµ c¸c b¸o c¸o 5 n¨m.<br /> C«ng t¸c thu thËp th«ng tin<br /> Cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi<br /> Tæ chøc c¸c cuéc ®iÒu tra thèng kª<br /> phôc vô cho viÖc biªn so¹n niªn gi¸m tãm<br /> th­êng xuyªn hµng n¨m: §iÒu tra diÖn tÝch<br /> t¾t vµ ®Çy ®ñ hµng n¨m cña ngµnh, c¸c<br /> gieo trång vµ n¨ng suÊt, s¶n l­îng c¸c lo¹i<br /> th«ng tin gióp Vô HÖ thèng Tµi kho¶n Quèc<br /> c©y hµng n¨m vµ c©y l©u n¨m chñ yÕu; §iÒu<br /> gia tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tæng hîp.<br /> tra ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm vµ ch¨n nu«i<br /> kh¸c; ®iÒu tra trang tr¹i, hîp t¸c x·, §iÒu tra Th«ng tin thèng kª n«ng, l©m nghiÖp vµ<br /> thñy s¶n ngoµi quèc doanh; ®iÒu tra l©m thuû s¶n ®· phôc vô ngµy cµng réng r·i c¸c<br /> nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ nhiÒu cuéc ®iÒu ®èi t­îng trong n­íc vµ quèc tÕ: ThiÕt lËp<br /> tra kh¸c nh­: ®iÒu tra nh©n khÈu, hé khÈu, ®­îc hÖ thèng trao ®æi th«ng tin qua m¹ng<br /> lao ®éng, m¸y mãc thiÕt bÞ chñ yÕu; ®iÒu tra trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp gi÷a ViÖt Nam vµ<br /> chi phÝ trung gian ®Ó tÝnh gi¸ trÞ t¨ng thªm c¸c n­íc (th«ng qua dù ¸n trao ®æi th«ng tin<br /> n«ng, l©m nghiÖp, thuû s¶n; ®iÒu tra ®ét xuÊt cña FAO). S¶n phÈm Tæng ®iÒu tra n«ng<br /> nguån l­¬ng thùc vµ 1 sè n«ng s¶n chñ yÕu th«n, n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n n¨m 2001 ®·<br /> cña n«ng d©n,... ®­îc phæ biÕn víi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c<br /> nhau cung cÊp cho nhiÒu ®èi t­îng trong<br /> Cïng víi c¸c cuéc ®iÒu tra th­êng<br /> n­íc vµ quèc tÕ. Hµng lo¹t c¸c s¶n phÈm vÒ<br /> xuyªn hµng n¨m tõ n¨m 1994 ®Õn nay,<br /> sè liÖu thèng kª n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû<br /> Tæng côc thèng kª ®· 2 lÇn tæ chøc Tæng<br /> s¶n ®· ®­îc biªn so¹n vµ c«ng bè réng r·i<br /> ®iÒu tra n«ng th«n, n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n<br /> nh­: Sè liÖu thèng kª niªn gi¸m hµng n¨m;<br /> (vµo n¨m 1994 vµ n¨m 2001).<br /> Sè liÖu thèng kª n«ng nghiÖp 35 n¨m (1956<br /> Víi viÖc tæ chøc thùc hiÖn tèt c¸c cuéc -1990); Sè liÖu thèng kª n«ng, l©m nghiÖp,<br /> ®iÒu tra th­êng xuyªn, c¸c cuéc Tæng ®iÒu thuû s¶n ViÖt Nam (1985 -1995); Sè liÖu<br /> tra vµ c¸c chÕ ®é b¸o c¸o nªn c«ng t¸c ®¶m thèng kª n«ng, l©m nghiÖp, thuû s¶n ViÖt<br /> b¶o th«ng tin trong thêi kú nµy ®· ®¹t ®­îc Nam (1975 - 2000); Sè liÖu thèng kª n«ng,<br /> nh÷ng kÕt qu¶ næi bËt, cô thÓ: l©m nghiÖp, thuû s¶n ViÖt Nam (1945 -<br /> Thùc hiÖn tèt c¸c b¸o c¸o chÝnh thøc, 2000); Sè liÖu thèng kª n«ng, l©m nghiÖp,<br /> b¸o c¸o th¸ng, b¸o c¸o quÝ, 6 th¸ng, 9 thuû s¶n ViÖt Nam (1996 - 2003); Sè liÖu kÕt<br /> th¸ng, b¸o c¸o n¨m, b¸o c¸o ®¸nh gi¸ gi÷a qu¶ Tæng ®iÒu tra n«ng th«n vµ n«ng nghiÖp<br /> nhiÖm kú vµ b¸o c¸o 5 n¨m. Hoµn thµnh sè n¨m 1994; Sè liÖu kÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra<br /> <br /> 44 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br /> n«ng th«n, n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n n¨m - C¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p<br /> 2001; C¸c ®Üa CD vÒ kÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra thèng kª theo h­íng øng dông ph­¬ng ph¸p<br /> n«ng th«n, n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n n¨m thèng kª hiÖn ®¹i, phï hîp víi c¸c tiªu<br /> 2001,... chuÈn, th«ng lÖ thèng kª quèc tÕ vµ thùc<br /> tiÔn ViÖt Nam.<br /> 3. H­íng ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010<br /> - Hoµn thiÖn hÖ thèng thu thËp sè liÖu<br /> 3.1. Môc tiªu<br /> thèng kª n«ng nghiÖp:<br /> §æi míi thèng kª n«ng nghiÖp ViÖt Nam<br /> + C¨n cø vµo hÖ thèng chØ tiªu quèc gia<br /> c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc nh»m cung cÊp<br /> ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt ®Ó<br /> kÞp thêi th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ néi dung, toµn<br /> ph©n c«ng, phèi hîp trong ho¹t ®éng thèng<br /> diÖn vÒ ph¹m vi, tin cËy vÒ chÊt l­îng nh»m<br /> kª, x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®iÒu tra thèng kª<br /> phôc vô tèt nhÊt yªu cÇu cña §¶ng, Nhµ<br /> quèc gia, x©y dùng chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª<br /> n­íc trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn<br /> tæng hîp vµ chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª c¬ së.<br /> ®Êt n­íc, ®¸p øng ngµy cµng ®Çy ®ñ, thuËn<br /> lîi nhu cÇu sö dông th«ng tin cña c¸c ®èi + C¨n cø vµo yªu cÇu th«ng tin cña<br /> t­îng kh¸c; ®­a thèng kª n«ng nghiÖp ViÖt ChÝnh phñ, cña c¸c Bé, ngµnh, Tæng côc<br /> Nam ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn cña c¸c n­íc Thèng kª chñ tr× tæ chøc Tæng ®iÒu tra<br /> trong khu vùc vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc n«ng th«n, n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n theo<br /> tÕ, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc héi nhËp kinh chu kú 5 n¨m.<br /> tÕ quèc tÕ cña ®Êt n­íc.<br /> Ph©n c«ng vµ tæ chøc c¸c cuéc ®iÒu tra<br /> 3.2. §Þnh h­íng ph¸t triÓn thèng kª n«ng (®Þnh kú vµ hµng n¨m) mét c¸ch hîp lý trªn<br /> nghiÖp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 ph¹m vi c¶ n­íc gi÷a Tæng côc Thèng kª vµ<br /> c¸c Bé, ngµnh trªn c¬ së ph©n c«ng tr¸ch<br /> - Hoµn thiÖn vµ chuÈn ho¸ c¸c s¶n<br /> nhiÖm thu thËp, tæng hîp hÖ thèng chØ tiªu<br /> phÈm thèng kª n«ng nghiÖp vÒ thêi gian,<br /> quèc gia vµ nhu cÇu th«ng tin phôc vô qu¶n<br /> néi dung, h×nh thøc, qui tr×nh biªn so¹n<br /> lý cña tõng Bé, ngµnh.<br /> gåm: c¸c b¸o c¸o thèng kª t×nh h×nh s¶n<br /> xuÊt n«ng nghiÖp, niªn gi¸m thèng kª c¸c + C¶i tiÕn chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª<br /> s¶n phÈm c«ng bè kÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra doanh nghiÖp theo h­íng gi¶m b¸o c¸o ®Þnh<br /> vµ ®iÒu tra thèng kª, c¸c s¶n phÈm thèng kú, t¨ng c­êng thu thËp th«ng tin qua viÖc tæ<br /> kª nhiÒu n¨m, c¸c s¶n phÈm ph©n tÝch vµ chøc ®iÒu tra phï hîp víi tõng lo¹i h×nh<br /> dù b¸o thèng kª. T¨ng c­êng c«ng t¸c phæ doanh nghiÖp b¶o ®¶m c¸c th«ng tin cña<br /> biÕn th«ng tin thèng kª ®¸p øng tèt nhu<br /> b¸o c¸o thèng kª ph¶n ¸nh ®óng, ®Çy ®ñ vÒ<br /> cÇu cña §¶ng, Nhµ n­íc, c¸c Bé ngµnh vµ<br /> thùc tr¹ng doanh nghiÖp, cung cÊp ®­îc c¸c<br /> c¸c ®èi t­îng sö dông kh¸c. X©y dùng mét<br /> th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó tÝnh vµ x¸c ®Þnh c¸c<br /> c¬ chÕ phæ biÕn th«ng tin thèng kª râ rµng,<br /> chØ tiªu vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh<br /> minh b¹ch, cã biÖn ph¸p n©ng cao n¨ng<br /> ngµnh n«ng nghiÖp, ®¸p øng yªu cÇu tæng<br /> lùc phæ biÕn th«ng tin thèng kª ®Õn mäi ®èi<br /> t­îng sö dông. hîp th«ng tin vÒ doanh nghiÖp<br /> <br /> <br /> <br /> thèng kª ViÖt Nam - 60 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn 45<br />