Anh chị hãy bình giảng bài thơ "Thăng Long thành hoài cổ" của Bà Huyện Thanh Quan

Đề  bài: Anh chị  hãy bình giảng bài thơ  Thăng Long thành hoài cổ  của Bà Huyện <br /> Thanh Quan<br /> Dàn ý chi tiết <br /> 1/ Mở bài<br /> ­Tác giả:<br /> + Bà Huyện Thanh Quan sống vào nửa đầu thế kỉ XIX ở nước ta.<br /> + Bà xuất thân trong một gia đình quý tộc thời Lê tại làng Nghi Tàm ven hồ Tây.<br /> Bà Huyện Thanh Quan là một nữ nhà thơ nổi tiếng trong thời cận đại của lịch sử văn học  <br /> Việt Nam.<br /> ­Tác phẩm: Trong số  các sáng tác của Bà Huyện Thanh Quan thì bài thơ  “Thăng Long  <br /> thành hoài cổ” là một tác phẩm tiêu biểu nói lên nỗi niềm tâm sự  nhớ  quê hương, nhớ <br /> kinh thành của nhà thơ.<br /> 2/ Thân bài <br /> ­Hai câu đề:<br /> + Hai câu đề  mở  đầu bài thơ  vừa như  một tiếng than, một lời trách móc với những đổi  <br /> thay trong cuộc đời.<br /> + Từ “hí trường” có nghĩa là sân khấu, là nơi diễn trò mua vui.<br /> + Liệu có phải nhà thơ  đang than thở, trách móc ông trời đã tạo nên cuộc đời giống như <br /> một sân khấu để diễn hết trò này đến trò khác.<br /> + Lịch sử thay đổi, các triều đại cũng đổi thay, Thăng Long cũng cứ thế mà thay đổi theo <br /> thời gian. Điều này làm cho nhà thơ cảm thấy rất buồn.<br /> ­Hai câu thực:<br /> + Hai câu thực sử  dụng phép đối đã cho thấy sự  thay đổi đến đau lòng của kinh thành <br /> Thăng Long.<br /> + Long thành xưa kia ngày ngày nhộn nhịp xe ngựa đi lại nhưng ngày nay chỉ còn lại “hồn  <br /> thu thảo”.<br /> + Mùa thu càng thêm buồn hơn với màu cỏ  thu úa vàng, cảnh vật trở  nên tàn tạ, những  <br /> con đường đã vắng người qua.<br /> Những cung điện nguy nga ngày xưa nay cũng đã thay đổi, giờ chỉ còn lại nền cũ.<br /> + Hai câu thơ đã vận dụng phép đối một cách linh hoạt, thanh điệu bằng trắc hô ứng nhau <br /> mang đến giai điệu du dương, trầm bổng, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.<br /> ­Hai câu luận:<br /> + Trong hai câu luận, nhà thơ đã sử dụng biện pháp nhân hóa: đá và nước giống như con <br /> người.<br /> + Nền đá cũ vẫn còn đó, vẫn thách thức cùng năm tháng, vẫn buồn thương đau đớn. Nơi <br /> bến cũ, hồ xưa, nước còn cau mặt với những đau thương, mất mát.<br /> + Qua những hình ảnh ấy, tác giả đã gửi gắm nỗi niềm tiếc nuối, buồn thương cho một <br /> thời vàng son chói lọi của kinh thành Thăng Long – nơi nhà thơ sinh ra và lớn lên.<br /> ­Hai câu kết:<br /> + Gương cũ ở đây ý muốn nói đến chuyện đời, giữa quá khứ và hiện tại hay cụ thể hơn  <br /> chính là Thăng Long xưa và Hà Nội ngày nay.<br /> + “Cảnh đấy” chính là những cảnh mà nhà thơ  đã nêu  ở  trên: lối xưa, nền cũ, hồn thu <br /> thảo, bóng tịch dương, đá và nước…<br /> + Trước những cảnh vật như thế, nữ sĩ không khỏi đau xót trước cảnh hoang tàn của kinh <br /> thành Thăng Long.<br /> 3/ Kết bài<br /> ­ Bài thơ “Thăng Long thành hoài cổ” xứng đáng là viên ngọc quý trong nền thi ca cổ điển  <br /> Việt Nam.<br /> ­ Ngôn từ, thi liệu, cảnh vật… tất cả đã được nhà thơ chọn lựa và sử dụng một cách tinh <br /> tế tạo nên bức tranh mang màu sắc cổ điển, thi vị.<br /> ­ Bài thơ là nỗi buồn của nhà thơ nhưng qua đó cũng thể hiện tình yêu Thăng Long vô bờ <br /> bến của thi sĩ.<br /> Bài tham khảo <br /> Bà Huyện Thanh Quan sống vào nửa đầu thế  kỉ  XIX  ở  nước ta. Bà xuất thân trong một  <br /> gia đình quý tộc thời Lê tại làng Nghi Tàm ven hồ Tây. Bà Huyện Thanh Quan là một nữ <br /> nhà thơ nổi tiếng trong thời cận đại của lịch sử văn học Việt Nam. Bà tuy sáng tác không  <br /> nhiều nhưng cái điệu thơ, hồn thơ trong các sáng tác của bà làm ta bâng khuâng nhớ  mãi. <br /> Trong số các sáng tác của Bà Huyện Thanh Quan thì bài thơ  “Thăng Long thành hoài cổ” <br /> là một tác phẩm tiêu biểu nói lên nỗi niềm tâm sự nhớ quê hương, nhớ kinh thành của nhà <br /> thơ.<br /> Hai câu đề mở đầu bài thơ vừa như một tiếng than, một lời trách móc với những đổi thay  <br /> trong cuộc đời:<br /> “Tạo hoá gây chi cuộc hí trường,<br /> Đến nay thấm thoắt mấy tinh sương”.<br /> Từ  “hí trường” có nghĩa là sân khấu, là nơi diễn trò mua vui. Liệu có phải nhà thơ  đang  <br /> than thở, trách móc ông trời đã tạo nên cuộc đời giống như một sân khấu để  diễn hết trò <br /> này đến trò khác. Lịch sử  thay đổi, các triều đại cũng đổi thay, Thăng Long cũng cứ  thế <br /> mà thay đổi theo thời gian: Thăng Long… Đông Đô… Thăng Long… Hà Nội… Sự  thay <br /> đổi  ấy làm cho nhà thơ  cảm thấy buồn và có chút gì đó như  mất mát kèm theo những  <br /> tiếng thở dài ngao ngán.<br /> Thời gian thấm thoát cũng gần một thiên niên kỷ  đã trôi qua, kinh thành xưa một thời  <br /> hoàng son là thế mà nay chỉ còn lại phế tích, hoang tàn. Hai câu thực sử dụng phép đối đã  <br /> cho thấy sự thay đổi đến đau lòng của kinh thành Thăng Long:<br /> “Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo,<br /> Nền cũ lâu đài bóng tịch dương”<br /> Long thành xưa kia ngày ngày nhộn nhịp xe ngựa đi lại, nào là xe ngựa của các vương <br /> công quý tử, của hoàng thân quốc thích… nhưng ngày nay chỉ còn lại “hồn thu thảo”. Mùa  <br /> thu càng thêm buồn hơn với màu cỏ  thu úa vàng, cảnh vật trở  nên tàn tạ, những con <br /> đường đã vắng người qua. Những cung điện nguy nga ngày xưa nay cũng đã thay đổi, giờ <br /> chỉ  còn lại nền cũ. Khung cảnh hoang tàn, đổ  nát  ấy kết hợp với “bóng tịch dương” –  <br /> bóng mặt trời lúc sắp lặn làm cho khung cảnh ngày càng  ảm đạm hơn, con người cũng <br /> chất chứa nỗi buồn. Hai câu thơ  đã vận dụng phép đối một cách linh hoạt, thanh điệu <br /> bằng trắc hô ứng nhau mang đến giai điệu du dương, trầm bổng, để lại ấn tượng sâu sắc <br /> trong lòng người đọc. Đặc biệt là những người con kinh thành sẽ  cảm thấy rất buồn và <br /> có chút mất mát trước sự đổi thay của quê hương giống như tác giả.<br /> Dù vật đổi sao dời nhưng tàn “nước” và “đá” vẫn còn đó như những chứng nhân của lịch <br /> sử, của phế tích hoang tàn:<br /> “Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt,<br />  Nước còn cau mặt với tang thương”<br /> Trong hai câu luận, nhà thơ đã sử dụng biện pháp nhân hóa, trong đó “đá” và “nước” cũng <br /> giống như  con người, mang tình người và hồn người. Nền đá cũ vẫn còn đó, vẫn thách <br /> thức cùng năm tháng, vẫn buồn thương đau đớn. Nơi bến cũ, hồ  xưa, nước còn cau mặt  <br /> với những đau thương, mất mát. Qua những hình  ảnh  ấy, tác giả  đã gửi gắm nỗi niềm  <br /> tiếc nuối, buồn thương cho một thời vàng son chói lọi của kinh thành Thăng Long – nơi  <br /> nhà thơ  sinh ra và lớn lên. Với cách sử  dụng phép đối và từ  hán việt (tuế  nguyệt, tang <br /> thương) một cách tinh tế đã làm tăng chất xúc cảm cho vần thơ.<br /> Cảm xúc hoài cổ dồn nén dâng lên ở hai câu trong phần kết:<br /> “Ngàn năm gương cũ soi kim cổ,<br /> Cảnh đấy người đây luống đoạn trường”<br /> Gương cũ  ở  đây ý muốn nói đến chuyện đời, giữa quá khứ  và hiện tại hay cụ  thể  hơn  <br /> chính là Thăng Long xưa và Hà Nội ngày nay. “Cảnh đấy” chính là những cảnh mà nhà <br /> thơ  đã nêu  ở  trên: lối xưa, nền cũ, hồn thu thảo, bóng tịch dương, đá và nước… Trước  <br /> những cảnh vật như  thế, nữ sĩ không khỏi đau xót trước cảnh hoang tàn của kinh thành <br /> Thăng Long.<br /> Bài thơ “Thăng Long thành hoài cổ” xứng đáng là viên ngọc quý trong nền thi ca cổ điển <br /> Việt Nam. Ngôn từ, thi liệu, cảnh vật… tất cả đã được nhà thơ chọn lựa và sử dụng một <br /> cách tinh tế tạo nên bức tranh mang màu sắc cổ điển, thi vị. Bài thơ  là nỗi buồn của nhà  <br /> thơ nhưng qua đó cũng thể hiện tình yêu Thăng Long vô bờ bến của thi sĩ.<br />  <br />