Tham khảo tài liệu 'bài 4-1: tự nhiên và xã hội – những vấn đề môi trường – sinh thái đối với đời sống xã hội (2 tiết)', tài liệu phổ thông, khoa học - tnxh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài 4-1: TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI – NHỮNG VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG – SINH THÁI ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG XÃ HỘI (2 TIẾT)
- Giáo án Chính trị Lê Thị Mỹ An
Bài 4
TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI – NHỮNG VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG – SINH THÁI
ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG XÃ HỘI(2 TIẾT)
I. Mục đích, yêu cầu:
1. Mục đích:
- Hiểu rõ mối quan hệ biện chứng giữa tụ nhiên và xã hội, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
- Nắm vững vấn đề giai cấp, Nhà nước, củng cố quan điểm biện chứng lịch sử.
2. Yêu cầu:
- Môi trường sinh thái và vấn đề bảo vệ môi trường
- Dân số và ảnh hưởng của nó đối với sự phát triển của Xã hội.
II. Giảng bài mới:
Nội dung Giáo viên
I. TÁC ĐỘNG QUA LẠI GIỮA TỰ NHIÊN VÀ
XÃ HỘI
1. Khái niệm tự nhiên và xã hội
- Theo nghĩa hẹp tự nhiên là thế giới tự nhiên, bao
gồm những sinh vật và yếu tố của sự sống (đất, Quá trình phát triển của tụ nhiên đã sản
nước, không khí…). Trong quan hệ với con người và sinh ra sự sống và theo quy luật tiến hóa,
xã hội, tự nhiên là môi trường sống, là tiền đề, điều trong những điều kiện nhất định, con
kiện cho sự ra đời, tồn tại và phát triên của con người người đã xuất hiện từ động vật.
và xã hội loài người.
- Theo nghĩa rộng là toàn bộ thế giới vật chất tồn tại
khách quan. Sự hình thành con người gắn liền với sự
- Xã hội là hình thức vận động cao nhất của vật chất. hình thành các quan hệ giữa người với
Đó là sản phẩm của sự tác động qua lại giữa người người, quá trình chuyển biến từ động vật
với người trong quá trình sản xuất. thành người cũng là quá trình chuyển biến
từ cộng đồng mang tính bầy đàn hành
động theo bản năng thành một cộng đồng
mới khác hẳn về chất ta gọi đó là xã hội.
2. Mối quan hệ biện chứng giữa tự nhiên và xã
hội
- Tự nhiên và xã hội thống nhất nhau ở chính bản
thân con người. Con người là chủ thể của xã hội,
nhưng lại tiến hóa từ tự nhiên, thông qua lao động
sản xuất. Theo Ăngghen: “Quá trình lao động đã biến
vượn thành người”. Con người có hai mặt tự nhiên và
xã hội.
+ Xét về mặt tự nhiên, con người là động vật cấp
cao, nên tất yếu phải có mặt sinh vật.
+ Xét về xã hội, con người với tư cách là con người,
đích thực là người, khi được sống trong môi trường
xã hội, môi trường quan hệ giữa người và người.
Mặt xã hội là mặt bản chất của con người. Mác viết:
“Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là Chỉ có tự nhiên mới cung cấp đầy dủ
tổng hòa những mối quan hệ xã hội”. những điều kiện cần thiết nhất cho sự
Con người là hiện thân của sự thống nhất giữa tự sống của con người và cũng chỉ có tự
nhiên và xã hội. Tự nhiên và xã hội là môi trường nhiên mới cung cấp được những điều
Trang 1
- Giáo án Chính trị Lê Thị Mỹ An
sống của con người. kiện cần thiết nhất cho hoạt động sản
- Tự nhiên và xã hội còn thống nhất ở “tính vật chất” xuất xã hội.
của nó.
+ Tự nhiên ảnh hưởng đối với xã hội: Tự nhiên luôn
luôn là tiền đề, điều kiện ảnh hưởng thường xuyên,
đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội. Vì lao động trước hết là quá trình diễn ra
+ Xã hội ảnh hưởng đối với tự nhiên: Xã hội tác giữa con người với tự nhiên, một trong
động vào tự nhiên thông qua hoạt động thực tiễn của quá trình đó, bằng hoạt động của chính
con người, trước hết là lao động sản xuất ra của cải mình, con người làm trung gian, điều tiết,
vật chất. Lao động là yếu tố đầu tiên, cơ bản và quan kiểm tra sự trao đổi chất giữa họ và tự
trọng nhất tạo nên sự thống nhất hữu cơ giữa xã hội nhiên.
và tự nhiên.
* Lưu ý:
- Con người và xã hội với tư cách là người tiêu thụ,
có đặc trưng:
+ Có thể sử dụng tất cả các nguồn vật chất vốn có
trong tự nhiên.
+ Hiệu quả tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên thường là Nếu con người bất chấp quy luật phá vỡ
thấp, thậm chí rất thấp. Sự lãng phí của con người cân bằng hệ thống tự nhiên – xã hội thì
làm cho nguồn tài nguyên thiên nhiên bị cạn kiệt. Vì con người phải gánh hậu quả khôn lường:
vậy con người phải vươn lên hiểu biết hơn nữa về khủng hoảng sinh thái, sự cân bằng của
tự nhiên để tuân theo quy luật của tự nhiên trong quá hệ thống tự nhiên và xã hội bị phá vỡ sự
trình khai thác tự nhiên. sống của con người và xã hội loài người
sẽ bị đe dọa.
II. MÔI TRƯỜNG SINH THÁI VÀ ẢNH HƯỞNG
CỦA NÓ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
1. Khái niệm Môi trường - sinh thái
a. Môi trường
Môi trường địa lý là toàn bộ những sự vật, hiện
tượng của giới hữu sinh và vô sinh được thu hút vào
một quá trình của đời sống xã hội ở một giai đoạn
lịch sử nhất định và tào thành điều kiện cần thiết cho
sự tồn tại và phát triển của mọi xã hội.
b. Hệ sinh thái
Hệ sinh thái chỉ môt đơn vị tự nhiên gồm vật sống và
vật không sống tác động lên nhau thành một hệ ổn
định, ở đó có một sự tra đổi chất theo một vòng tuần
hoàn.
c. Môi trường sinh thái
- Môi trường sinh thái là môi trường sống của con
người(môi trường tự nhiên – xã hội).
- Là một trong những vấn đề mang tính toàn cầu, liên
quan đến sự sống của con người và xã hội loài
người. Nó đòi hỏi mọi quốc gia dân tộc cần quan tâm
đến việc bảo vệ môi trường sinh thái.
2. Ảnh hưởng của môi trường sinh thái đối với xã
hội
- Sự cạn kiệt tài nguyên
- Sự ô nhiễm môi trường.
- Nguyên nhân:
+ Tác động vô ý thức mù quáng của con người vào tự
nhiên.
Trang 2
- Giáo án Chính trị Lê Thị Mỹ An
+ Bản chất chế độ xã hội.
Việt Nam là một trong những nước tham gia kí ngự
định thư kyoto về bảo vệ môi trường. đại hội x: “coi
trọng việc thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ bảo vệ
môi trường trong mọi hoạt động kinh tế xã hội. Thực
hiện tốt chương trình nghị sự XXI (viết tắt bằng
tiếng Anh là MDG)”.
III. DÂN SỐ VÀ ẢNH HƯỞNG CẢU NÓ ĐỐI
VỚI XÃ HỘI
1. Vai trò của dân số đối với xã hội
- Dân số là số lượng dân làm ăn, sinh sống trong một
vùng lãnh thổ nhất định: một địa phương một khu
vực, một quốc gia.
- Vấn đề dân số bao gồm nhiều mặt:
+ Số lượng dân số nhiều hay ít
+ Chất lượng dân số cao hay thấp.
+ Mật độ dân số phân bố hợp lí hay không hợp lí.
+ Sự gia tăng dân số nhanh hay chậm.
- Dân số đối với sự phát triển của xã hội:
+ Số lượng dân số nhiều hay ít ảnh hưởng đến sản
xuất của xã hội, phát triển của quốc gia.
+ Chất lượng dân số sẽ nói lên trình độ tay nghề của
người lao động, nên tác động đến phát triển kinh tế
xã hội.
+ Mật độ dân số góp phần tạo điều kiện cho sự kết
hợp chặt chẽ giữa lao động với tài nguyên thiên
nhiên, phát triển sản xuất, có ý nghĩa quan trọng đến
sự phát triển kinh tế xã hội.
+ Tốc độ phát triển dân số ảnh hưởng đến sự phát
triển của xã hội nhưng không phải là nhân tố quyết
định sự thay đổi phương thức sản xuất.
2. Sự bùng nổ dân số hiện nay
- Sự bùng nổ dân số xảy ra trong thời gian gần đây, So sánh các tháp dân số: nước phát triển
chủ yếu diễn ra ở các nước đang phát triển. và nước đang phát triển…
- Bùng nổ dân số sẽ dẫn đến sự cạn kiệt tài nguyên.
- Bùng nổ dân số dẫn đến một nghịch lí toàn cầu: So sánh các mốc thời gian để cho thấy sự
+ Nước có thu nhập cao thì tỉ lệ gia tăng dân số thấp gia tăng dân số ngày càng nghiêm trọng.
và ngược lại.
+ Mức tiêu thụ tài nguyên, ở những nước phát triển
tuy dân số ít nhưng lại chiếm rất nhiều so với các
nước dân số phát triển nhanh, chiếm phần đông dân
số thế giới. Nguyên nhân sâu xa của sự ô nhiễm môi
3. Ngăn chặn sự gia tăng dân số trường là sự gia tăng dân số.
- Cần cho mọi người hiểu rằng, đây là vấn đề toàn
cầu.
- Đã đến lúc, con người cần phải sử dụng tài nguyên
thiên nhiên một cách hợp lí nhất, hiệu quả nhất, tiết
kiệm nhất, tối ưu nhất và thông minh nhất.
- Con người phải thấy rằng, chính con người là thủ
phạm làm ô nhiễm, suy thoái môi trường. Do đó con
người cần chủ động điều chỉnh hành vi của mình
Trang 3
- Giáo án Chính trị Lê Thị Mỹ An
trong việc bảo vệ môi trường-sinh thái.
- Vấn đề hạn chế gia tăng dân số ở nước ta.
+ Vận động sinh đẻ có kế hoạch.
+ Chỉ tiêu dân số và chất lượng dân số triển dân số
khoảng 1,14%, lao động nông nghiệp chiếm dưới
50% lao động xã hội, tạo việc làm cho 8 triệu lao
động, tỉ lệ hộ nghèo giảm còn 10% - 11%, hoàn thành
phổ cập THCS…
Giáo viên hướng dẫn duyệt Giáo viên tập sự
Nguyễn Văn Trang Lê Thị Mỹ An
Trang 4
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
