Bài giảng Bài 1: Đối tượng, nhiệm vụ, chức năng và phương pháp nghiên cứu của dân tộc học

Chia sẻ: Phú Anh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

218
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lược khảo quá trình hình thành và phát triển của dân tộc học, đối tượng, nhiệm vụ, chức năng, phương pháp nghiên cứu của dân tộc học là những nội dung chính trong bài 1 "Đối tượng, nhiệm vụ, chức năng và phương pháp nghiên cứu của dân tộc học". Mời các bạn cùng tham khảo để có thêm tài liệu phục vụ nhu cầu học tập và nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Bài 1: Đối tượng, nhiệm vụ, chức năng và phương pháp nghiên cứu của dân tộc học

Phª chuÈn Ngµy th¸ng n¨m 200 Chñ nhiÖm Bµi 1 §èi tîng, nhiÖm vô, chøc n¨ng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña d©n téc häc më ®Çu Mçi mét khoa häc ®Òu cã ®èi tîng nghiªn cøu riªng cña nã. §èi tîng nghiªn cøu lµ nh÷ng kh¸ch thÓ mµ khoa häc ®ã nghiªn cøu ®Ó t×m hiÓu nh÷ng qui luËt biÕn ®æi, ph¸t triÓn vµ nh÷ng ®Æc trng, nh÷ng mèi liªn hÖ c¬ b¶n cña nã. Ch¼ng h¹n: triÕt häc, kinh tÕ chÝnh trÞ, chñ nghÜa x· héi khoa häc, x· héi häc… D©n téc häc víi t c¸ch lµ mét ngµnh khoa häc còng cã ®èi tîng nghiªn cøu riªng. Tuy nhiªn, ®Ó ®èi tîng cña m«n häc ®îc nghiªn cøu cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i cã ph¬ng ph¸p khoa häc ®Ó nghiªn cøu nã, thÊy râ ®îc ®Æc trng cña nã, gióp cho nhËn thøc cña con ngêi vÒ khoa häc ®ã ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c h¬n. Ngoµi nh÷ng ph¬ng ph¸p chung th× mçi khoa häc ph¶i cã ph¬ng ph¸p ®Æc thï cña m«n häc (ph¬ng ph¸p riªng ). N¾m ®îc ®Æc trng, ph¹m vi nghiªn cøu, môc ®Ých nghiªn cøu, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu míi gióp cho chóng ta hiÓu ®óng vµ cµng hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ khoa häc d©n téc häc.
2 Néi dung I. Lîc kh¶o qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña d©n téc häc 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn D©n téc häc trªn thÕ giíi * D©n téc häc lµ g×? D©n téc häc lµ mét khoa häc nghiªn cøu c¸c téc ngêi vµ c¸c d©n téc vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi trong qu¸ tr×nh téc ngêi. * Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña D©n téc häc: Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi còng lµ qu¸ tr×nh n©ng cao tri thøc cña con ngêi vÒ m«i trêng xung quanh, vÒ chÝnh b¶n th©n con ngêi, sù hiÓu biÕt, th«ng tin vÒ c¸c téc ngêi l¸ng giÒng vµ c¸c téc ngêi xa xa. - Trong thêi cæ ®¹i: + §· cã sù quan s¸t cña con ngêi ®Ó cÇu mong sù nh©n hoµ. + Lµ nh÷ng yªu cÇu t×m hiÓu, thiÕt lËp c¸c quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ c¶ c¸c môc tiªu chiÕn tranh nh: t×m hiÓu xem téc ngêi kh¸c s¶n xuÊt nh thÕ nµo, tæ chøc bé m¸y quyÒn lùc ra sao, vÞ trÝ, ph¬ng thøc t¸c chiÕn ra ?... + Nh÷ng tµi liÖu vÒ ®êi sèng sinh ho¹t cña c¸c téc ngêi nh: “S¸ng thÕ kû” (trong Kinh Cùu ¦íc); “Trêng ca H«li¸t vµ ¤®i xª” cña H«me vµ nh÷ng ®éi qu©n Hy L¹p; “Kinh thi” cña Khæng Tö; “Sö ký” cña T M· Thiªn (Trung Quèc)… ®Òu cã t liÖu vÒ D©n téc häc. - Trong thêi kú trung cæ: + Nh÷ng tri thøc vÒ D©n téc häc tiÕp tôc ®îc tÝch luü. Ch¼ng h¹n nh sù thµnh lËp nhµ níc B¸t §a, c¸c häc gi¶ ¶ RËp ®· nghiªn cøu nhiÒu t liÖu vÒ c¸c d©n téc vïng nµy. T¸c phÈm: “Cuéc ®êi cña M¸c C« Pª Lª” ®· ghi chÐp phong tôc tËp qu¸n cña c¸c níc ph¬ng §«ng. Nh÷ng cuéc th¸m hiÓm cña Ma Gien L¨ng, C¬ rÝt xtèp C« L«ng… cã nhiÒu t liÖu vÒ c¸c téc ngêi ë ch©u ¸, ch©u Mü…
3 + Tuy nhiªn, D©n téc häc trong thêi kú nµy vÒ c¬ b¶n lµ kh«ng cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ v× trong ®iÒu kiÖn thÕ giíi quan t«n gi¸o vµ uy lùc cña nhµ thê chi phèi. - Thêi kú cËn ®¹i vµ trung ®¹i: + ThÕ kû 18, nh÷ng tri thøc vÒ D©n téc häc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò chÝn muåi cho sù h×nh thµnh khoa häc D©n téc häc. V× sao? -> ThÕ kû 15, giai cÊp t s¶n ra ®êi ®Êu tranh chèng phong kiÕn, tríc hÕt lµ thµnh tr× t tëng cña nã lµ thÕ giíi quan t«n gi¸o. Më ®Çu cho c¸c cuéc ®Êu tranh ®ã lµ thêi kú phôc hng (thÕ kû 16) vµ thÕ kû ¸nh s¸ng (thÕ kû 17). -> Cã nhiÒu ph¸t minh quan träng, t tëng v¹ch thêi ®¹i nh: ThuyÕt tiÕn ho¸ cña §¸c Uyn, nh÷ng t tëng cña M«ng Te xky¬, V«n Te, Lèc C¬… Trong sù ph¸t triÓn ®ã, D©n téc häc còng cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Tuy nã cßn n»m trong khoa häc lÞch sö, song ®· cã c¬ së lý luËn vµ ph¬ng ph¸p riªng nh: . VÒ c¬ së lý luËn, quan ®iÓm vÒ tÝnh quy luËt phæ biÕn cña qu¸ tr×nh lÞch sö t«n gi¸o ®· cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc nghiªn cøu lÞch sö; nh÷ng tiÕn bé cña c¸c d©n téc theo quy luËt cña nã mµ ngêi ta sau nµy, ®Òu ph©n chia lÞch sö loµi ngêi thµnh c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau nh: M«ng muéi – d· man – gia trëng – v¨n minh (Phu Ri £). C¸c häc gi¶ ®· chó ý nghiªn cøu c¸c d©n téc hoang gi·. . VÒ ph¬ng ph¸p riªng cña nã, do xuÊt hiÖn ph¬ng ph¸p ph©n tÝch qu¸ khø ®îc ¸p dông, ngêi ta ®· híng vµo ph©n tÝch c¸c d©n téc l¹c hËu ngoµi ch©u ¢u, ®îc chuyÓn vµo lÞch sö cæ ®¹i ë ch©u ¢u. + ThÕ kû 19, D©n téc häc ®· ph¸t triÓn vµ trë thµnh mét khoa häc ®éc lËp, cã ®èi tîng, chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ ph¹m vi nghiªn cøu riªng. C¬ së lý luËn nÒn t¶ng cho khoa häc D©n téc häc lµ thuyÕt tiÕn ho¸ cña §¸c Uyn. Víi häc thuyÕt nµy, quan niÖm vÒ sù ph¸t triÓn vµ biÕn ®æi cña mäi vËt trªn thÕ giíi tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, diÔn ra kh«ng
4 ph¶i ngÉu nhiªn mµ nã cã tÝnh quy luËt phæ biÕn, x¸c ®Þnh sù ph¸t triÓn cña lÞch sö còng lµ mét qu¸ tr×nh. Sö dông quy t¾c siªu h×nh cña thuyÕt tiÕn ho¸, c¸c nhµ khoa häc ®· nghiªn cøu lÞch sö x· héi nguyªn thuû vµ v¨n ho¸ nh©n lo¹i, h×nh thµnh trêng ph¸i D©n téc häc ®Çu tiªn ®ã lµ: t¨ng ph¸i “TiÕn ho¸ luËn”. §¹i biÓu lµ: Bastian, Ba C« Phen, Tay Lo, Mooc Gan. Trong ®ã, Mooc Gan ®· cã nhiÒu ®ãng gãp cho D©n téc häc nh: . ¤ng lµ ngêi ®Çu tiªn ph©n kú x· héi nguyªn thuû trªn c¬ së sù s¶n xuÊt vµ x· héi. . X¸c ®Þnh tÝnh phæ biÕn cña c¬ së x· héi loµi ngêi lµ ThÞ téc. . Nghiªn cøu qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ cña h«n nh©n vµ gia ®×nh. . Nghiªn cøu vÒ ngêi Anh §iªng ë b¾c Mü. => Tuy nhiªn, trêng ph¸i nµy còng béc lé mét sè h¹n chÕ: . Xem xÐt sù ph¸t triÓn cña lÞch sö cßn ®¬n gi¶n. . ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña D©n téc häc cßn m¸y mãc. . Cßn sinh häc ho¸ c¸c qu¸ tr×nh x· héi, cêng ®iÖu c¸c hiÖn tîng t©m lý trong qu¸ tr×nh x· héi. - Thêi kú hiÖn ®¹i: + Cuèi thÕ kû 19 ®Çu thÕ kû 20, xuÊt hiÖn c¸c trêng ph¸i: -> Trêng ph¸i “V¨n ho¸ lÞch sö”, cã ba nhãm:”H×nh th¸i häc v¨n ho¸”cña Ph¬nobªnª ót (ngêi §øc), “Viªn n¬” cña Guy «m XmÝt (ngêi ¸o), “Vßng v¨n ho¸” cña G¬ rÐp n¬ (ngêi §øc). Hä ®Òu phª ph¸n thuyÕt tiÕn ho¸, chèng l¹i ph¬ng ph¸p lÞch sö trong D©n téc häc, phñ nhËn tÝnh quy luËt lÞch sö trong sù ph¸t triÓn cña c¸c hiÖn tîng D©n téc häc. T tëng chung lµ ®Òu lÊy v¨n ho¸ lµm tiªu chÝ chñ yÕu ®Ó xem xÐt lÞch sö c¸c d©n téc, coi D©n téc häc nh lµ khoa häc vÒ v¨n ho¸ cña c¸c téc ngêi. Hä dùa vµo c¸c hiÖn tîng v¨n ho¸ ngÉu nhiªn (c¶ v¨n ho¸ vËt chÊt lÉn v¨n ho¸ tinh thÇn) qui vµo thµnh nh÷ng vïng v¨n ho¸ vµ t¸c ®éng lÉn nhau ®Ó gi¶i thÝch sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc. VÒ ph¬ng ph¸p, hä sö dông chñ yÕu b»ng ph¬ng ph¸p ®iÒn gi·, mang nÆng tÝnh ph¸n ®o¸n chñ quan.
5 -> Còng trong thêi kú nµy xuÊt hiÖn c¸c trêng ph¸i: “T©m lý chñng téc”, gåm: “X· héi häc” cña §uých ken (Ph¸p), “Ph©n t©m häc” cña Phê rèt (Mü) ®Òu ®i s©u ph©n tÝch t©m lý téc ngêi. Theo hä, ®êi sèng vµ hµnh vi c¸ nh©n, x· héi phô thuéc vµo t©m lý. X· héi ®îc ®iÒu hµnh kh«ng ph¶i tõ quy luËt hinh tÕ – x· héi, mµ lµ quy luËt t©m lý – sinh häc. Hä ph©n tÝch lÞch sö mét c¸ch cùc ®oan -> §©y lµ c¬ së ®Ó cho chñ nghÜa ph©n biÖt chñng téc vÒ sau nµy vµ ®îc ®Èy lªn mét c¸ch cùc ®oan thµnh chñ nghÜa ph¸t xÝt. => Tuy nhiªn, cã thÓ thÊy r»ng c¸c trêng ph¸i D©n téc häc nªu trªn, ®Òu lµ trêng ph¸i D©n téc häc t s¶n. Tuy cã nh÷ng quan niÖm míi tiÕn bé, song nã kh«ng khái cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, v× nã bÞ chi phèi bëi hÖ t tëng t s¶n, bëi lîi Ých cña giai cÊp t s¶n, biÖn hé cho sù x©m lîc vµ bµnh chíng cña giai cÊp t s¶n. -> Trong nöa ®Çu thÕ kû XX xuÊt hiÖn trêng ph¸i D©n téc häc míi – trêng ph¸i D©n téc häc M¸c xÝt, tiªu biÓu lµ: Gu be r¬, T«n xtèp, Br«m l©y… Hä dùa vµo nh÷ng nguyªn lý, ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c, ®Ó gi¶i thÝch mét c¸ch khoa häc c¸c vÊn ®Ò d©n téc, phôc vô cho sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, giai cÊp, con ngêi. Nh vËy: - D©n téc häc h×nh thµnh do sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ kü thuËt. - D©n téc häc ®îc h×nh thµnh ë gi÷a thÕ kû XIX, do nhu cÇu nhËn thøc vÒ c¸c d©n téc g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn vµ bµnh tríng cña CNTB. - D©n téc häc M¸c xÝt ra ®êi nh»m phôc vô cho sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, giai cÊp, nh©n lo¹i, con ngêi. 2. D©n téc häc ë ViÖt Nam - D©n téc häc ë ViÖt Nam ra ®êi muén h¬n, nhng nh÷ng kiÕn thøc vÒ D©n téc häc xuÊt hiÖn sím. + C¸c nguån t liÖu d©n gian vÒ D©n téc häc ®îc ghi chÐp thµnh v¨n b¾t ®Çu tõ thÕ kû XV, nhng còng míi chØ cßn r¶i r¸c nh:
6 . “D ®Þa chÝ” (NguyÔn Tr·i), viÕt vÒ sù ph©n bè d©n c, v¨n ho¸ vµ tËp qu¸n cña ngêi Kinh. . “ViÖt ®iÖn u linh” (Lý TÕ X¬ng), cã nhiÒu t liÖu vÒ D©n téc häc. . Lª Quý §«n, nãi vÒ c¸c c«ng cô s¶n xuÊt, tËp qu¸n s¶n xuÊt, ®å ¨n, quÇn ¸o, trang søc, nh¹c cô d©n téc… . C¸c t¸c phÈm kh¸c nh: Cao B»ng ký lîc, gia ph¶, téc ph¶, v¨n bia… + Trong thêi kú x©m lîc vµ ®« hé, thùc d©n Ph¸p ®· chó ý nghiªn cøu c¸c téc ngêi ë ViÖt Nam mét c¸ch cã hÖ thèng, ®Ó phôc vô cho môc ®Ých cai trÞ vµ nghiªn cøu D©n téc häc. . Nghiªn cøu c¸c téc ngêi thiÓu sè ë phÝa B¾c, T©y Nguyªn. . Cã c¬ quan nghiªn cøu: trêng ViÔn ®«ng b¸t cæ. . Cã t¹p chÝ nghiªn cøu: T¹p chÝ §«ng D¬ng, t¹p chÝ Nh÷ng ngêi b¹n cña HuÕ cæ kÝnh. + Sau n¨m 1954, ë miÒn Nam, Mü, Nguþ ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu c¸c téc ngêi thiÓu sè ë Trêng S¬n, T©y Nguyªn. Chóng thµnh lËp Bé s¾c téc ®Ó ®Æc tr¸ch c¸c vÊn ®Ò c d©n thiÓu sè ë T©y Nguyªn. - Mèc ®¸nh dÊu D©n téc häc ë ViÖt Nam trë thµnh mét chuyªn ngµnh khoa häc vµo n¨m 1958. Tæ D©n téc häc ®îc thµnh lËp n»m trong viÖn sö häc ViÖt Nam. Sau ®ã, c¸c c¬ quan chuyªn tr¸ch nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y d©n téc häc ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, c¸c c«ng tr×nh khoa häc nghiªn cøu d©n téc häc ngµy cµng mang tÝnh hÖ thèng chuyªn s©u. - Ngµy nay, D©n téc häc ë ViÖt Nam ®îc ®a vµo gi¶ng d¹y ë hÇu hÕt c¸c trêng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, c¸c trêng qu©n ®éi. D©n téc häc trë thµnh ngµnh khoa häc quan träng phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn cña mçi d©n téc vµ céng ®ång d©n téc ViÖt Nam. Mét sè thµnh tùu cña D©n téc häc ë ViÖt Nam: -> Nghiªn cøu x¸c ®Þnh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña c¸c téc ngêi ë ViÖt Nam, lµm c¨n cø cho c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng c¸c d©n téc.
7 -> Nghiªn cøu, giíi thiÖu c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng cña c¸c téc ngêi ë ViÖt Nam, gãp phÇn b¶o tån, gi÷ v÷ng b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc. -> Cïng Sö häc, Kh¶o cæ häc nghiªn cøu lµm s¸ng tá lÞch sö dùng níc vµ gi÷ níc cña d©n téc ViÖt Nam (tõ ®êi c¸c Vua Hïng ®Õn nay). -> Nghiªn cøu x¸c ®Þnh c¸c téc ngêi trªn ®Êt níc ViÖt Nam (54 d©n téc), gãp phÇn thùc hiÖn ®¹i ®oµn kÕt d©n téc, b¶o vÖ biªn giíi, an ninh quèc gia. II. §èi tîng, nhiÖm vô, chøc n¨ng, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña d©n téc häc 1. §èi tîng nghiªn cøu cña D©n téc häc * §èi tîng nghiªn cøu cña D©n téc häc - Nghiªn cøu qu¸ tr×nh vËn ®éng, biÕn ®æi, xu híng ph¸t triÓn cña c¸c téc ngêi vµ c¸c d©n téc. D©n téc häc nghiªn cøu téc ngêi (ethues), d©n téc (Nation) toµn diÖn trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc nh: + Nguån gèc ra ®êi, cÊu t¹o thµnh phÇn, sù ph©n bè c¸c téc ngêi vµ c¸c d©n téc; v¨n ho¸ vËt chÊt, v¨n ho¸ tinh thÇn cña c¸c téc ngêi vµ c¸c d©n téc. + Nh÷ng biÕn ®æi vÒ ®êi sèng, mèi quan hÖ lÞch sö - v¨n ho¸ gi÷a c¸c téc ngêi, d©n téc. + Nghiªn cøu téc ngêi vµ c¬ cÊu x· héi téc ngêi, nhãm d©n téc vµ céng ®ång téc ngêi - ng«n ng÷. - D©n téc häc nghiªn cøu tÊt c¶ c¸c téc ngêi, d©n téc trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam dï ë thang bËc ph¸t triÓn cao hay thÊp, thiÓu sè hay ®a sè, ®· tån t¹i trong qu¸ khø hay ®ang tån t¹i hiªn nay. + TÊt c¶ c¸c téc ngêi, d©n téc hiÖn ®¹i vµ l¹c hËu. + C¸c téc ngêi, d©n téc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn. + C¸c téc ngêi cã ch÷ viÕt vµ kh«ng cã ch÷ viÕt. + C¸c téc ngêi, d©n téc trªn thÕ giíi tõ thêi cæ ®¹i ®Õn nay, bao gåm ë c¸c giai ®o¹n lÞch sö.
8 - D©n téc häc tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò thuéc lÞch sö d©n téc ngêi, ®Æc ®iÓm vµ ®Æc trng cña c¸c téc ngêi vµ c¸c d©n téc. Trong ®ã, nghiªn cøu v¨n hãa téc ngêi, d©n téc ngêi lµ quan träng nhÊt. + V¨n hãa trªn lÜnh vùc v¨n ho¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt (D©n téc häc gäi lµ v¨n hãa mu sinh). + V¨n ho¸ vËt chÊt. + Trªn lÜnh vùc v¨n ho¸ x· héi. + Trªn lÜnh vùc v¨n ho¸ tinh thÇn. Nh vËy ph¹m vi nghiªn cøu cña D©n téc häc ph¶n ¸nh tÝnh chÊt b×nh ®¼ng, b¶o ®¶m tÝnh kh¸ch quan vµ khoa häc cña D©n téc häc. * Ph©n biÖt ®èi tîng nghiªn cøu cña D©n téc häc víi c¸c ngµnh khoa häc kh¸c nh kh¶o cæ häc; ng«n ng÷ häc. - D©n téc häc: Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Æc trng v¨n ho¸ téc ngêi, d©n téc. - Kh¶o cæ häc: X¸c ®Þnh niªn ®¹i cña c¸c di chØ t×m thÊy ®Ó t×m hiÓu lÞch sö ph¸t triÓn cña con ngêi. - Ng«n ng÷ häc: T×m hiÓu sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng«n ng÷ mét c¸ch toµn diÖn nh cÊu tróc, h×nh thøc... 2. NhiÖm vô nghiªn cøu cña D©n téc häc §èi tîng nghiªn cøu cña D©n téc häc quy ®Þnh nhiÖm vô nghiªn cøu cña D©n téc häc. - Nghiªn cøu cÊu t¹o thµnh phÇn c¸c téc ngêi vµ c¶ d©n téc. Lµm râ mçi níc, mçi vïng, c¶ céng ®ång thÕ giíi cã bao nhiªu thµnh phÇn d©n téc. - Nghiªn cøu lÞch sö , ®Æc ®iÓm cña c¸c téc ngêi vµ c¸c d©n téc. Lµ c¬ së kh¼ng ®Þnh vµ tù hµo vÒ truyÒn thèng ®Êu tranh, x©y dùng d©n téc. - Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò ®Æc thï kinh tÕ - x· héi cña c¸c d©n téc, téc ngêi (c¸c HTKT-XH). Nghiªn cøu HTKT-XH mét c¸ch toµn diÖn trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña §SXH, nghiªn cøu tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi. - Nghiªn cøu v¨n ho¸ d©n téc ngêi vµ c¸c d©n téc.
9 Nghiªn cøu truyÒn thèng, phong tôc tËp qu¸n, tiÕng nãi ch÷ viÕt, tÝn ngìng t«n gi¸o, nghi lÔ lÔ héi... c¶ trong s¶n xuÊt vËt chÊt, ®êi sèng chÝnh trÞ, khoa häc, s¸ng t¹o nghÖ thuËt. VÝ dô: . V¨n ho¸ lao ®éng, s¶n xuÊt: (c¸ch t¸c ®éng cña con ngêi víi tù nhiªn) Trång lóa: Nam bé: x¹, B¾c bé: cÊy, miÒn Nói: chäc lç. . V¨n ho¸ vËt chÊt: Nhµ: nhµ sµn, nhµ ®Êt, nhµ x©y, lÒu (d©n du môc – M«ng Cæ), nhµ tuyÕt (ngêi Ðt ki m« - b¾c Mü) Èm thùc: ¨n ®òa; th×a, dÜa, bèc... ¡n kiªng:Ên §é kiªng thÞt bß, Thiªn Chóa Gi¸o kiªng thÞt chã, ®¹o Håi kiªng thÞt lîn... . V¨n ho¸ tinh thÇn: Phong tôc tËp qu¸n: ngêi Cµ Tu ca r¨ng c¨ng tai... V¨n ho¸ nghÖ thuËt: Trung Quèc: th¬ §êng luËt, ViÖt Nam: th¬ Lôc b¸t... TÝn ngìng: thê Chóa, thê PhËt, thê Thµnh Hoµng, thê tæ tiªn... . V¨n ho¸ x· héi: vÒ giao tiÕp øng xö: phô n÷ Ên §é kh«ng ®îc gäi tªn chång vµ nhê chång gióp ®ì tríc mÆt mÑ chång; phô n÷ NhËt rÊt ng¹c nhiªn khi thÊy ngêi kh¸c ®i c¶ dÐp vµo trong nhµ; ngêi Bun Ga Ri gËt ®Çu lµ ph¶n ®èi, l¾c ®Çu lµ ®ång ý. . H«n nh©n: ®a thª, ®a phu... §¸m cíi cã n¬i 2 ngµy; cã n¬i 8 ngµy; cã n¬i chØ cã anh, chÞ em ruét dù ®¸m cíi; cã n¬i mêi ®óng 100 ngêi; cã n¬i cÊm c« d©u, chó rÓ cã mÆt trong ®¸m cíi... . Ly h«n: Thiªn Chóa Gi¸o cÊm kh«ng cho ly h«n; Håi gi¸o muèn bá vî, ngêi chång chØ cÇn th«ng b¸o víi vî lµ xong... - Nghiªn cøu ®Þa lý téc ngêi vµ c¸c d©n téc. §Þa vùc c¬ tró cña c«ng ®ång c d©n, l·nh thæ cña c¸c quèc gia d©n téc, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, m«i sinh cña c¸c céng ®ång téc ngêi, c¸c d©n téc. Nh vËy, D©n téc häc nghiªn cøu sù t¬ng ®ång vµ sù kh¸c biÖt cña tÊt c¶ c¸c d©n téc trªn thÕ giíi, tõ nguån gèc xuÊt th©n, sù biÕn ®æi trong toµn bé chiÒu dµi lÞch sö cña nh©n lo¹i tõ cæ ®¹i cho ®Õn ngµy nay.
10 3. Chøc n¨ng cña D©n téc häc §¶m b¶o xem xÐt, ®¸nh gi¸, nh×n nhËn tæng qu¸t vÒ c¸c d©n téc vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c d©n téc. - Chøc n¨ng cung cÊp nh÷ng luËn cø khoa häc cho viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch d©n téc cña §¶ng vµ Nhµ níc. - Chøc n¨ng dù b¸o, bæ sung -> Xu híng ph¸t triÓn cña c¸c téc ng- êi, c¸c d©n téc. 4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña D©n téc häc - Ph¬ng ph¸p luËn cña D©n téc häc ë ViÖt Nam lµ chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö. - Ph¬ng ph¸p ®iÒn d· (®i thùc ®Þa): nghiªn cøu mét vÊn ®Ò cña mét d©n téc nµo ®ã ph¶i xuèng trùc tiÕp, tËn n¬i ®Ó t×m hiÓu, thu nhËp t liÖu. + Ph¬ng ph¸p ®iÒn d· bao gåm nhiÒu h×nh thøc: quan s¸t trùc tiÕp, hái chuyÖn, ghi chÐp, vÏ, chôp ¶nh, quay phim, ghi ©m, su tÇm hiÖn vËt vµ lÊy mÉu, tham gia c¸c ho¹t ®éng cña nh©n d©n... + Ph¬ng ph¸p ®iÒn d· d©n téc häc thêng ®îc tiÕn hµnh b»ng hai c¸ch: Nghiªn cøu nhiÒu ®iÓm (ph¬ng ph¸p diÖn) vµ nghiªn cøu ®iÓm. - Sö dông ph¬ng ph¸p cña c¸c khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n (ph- ¬ng ph¸p liªn ngµnh). 5. ý nghÜa nghiªn cøu D©n téc häc ë ViÖt Nam vµ víi Qu©n ®éi - D©n téc häc ngµy cµng trë thµnh ngµnh khoa häc quan träng ë ViÖt Nam phôc vô sù nghiÖp c¸ch m¹ng. - N©ng cao lßng tù hµo, tù t«n d©n téc chèng sù ph¸ ho¹i cña kÎ thï. - Lµ c¬ së ®Ó ho¹ch ®Þnh chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch d©n téc cña §¶ng vµ Nhµ níc. - Gãp phÇn x©y dùng qu©n ®éi v÷ng m¹nh toµn diÖn, hoµn thµnh nhiÖm vô x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa.
11 => Chó ý, liªn hÖ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña qu©n ®éi hiÖn nay, nh÷ng yªu cÇu cÇn thùc hiÖn trong tham gia thùc hiÖn c«ng t¸c d©n vËn, V§QC hiÖn nay. KÕt luËn D©n téc häc lµ mét khoa häc cã ®èi tîng, nhiÖm vô, chøc n¨ng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu riªng. N¾m v÷ng nh÷ng vÊn ®Ò trªn, sÏ gióp cho viÖc häc tËp, nghiªn cøu D©n téc häc ®¹t hiÖu qu¶ tèt, gãp phÇn n©ng cao hiÓu biÕt ®Ó qu¸n triÖt, chÊp hµnh vµ thùc hiÖn tèt quan ®iÓm, chÝnh s¸ch d©n téc cña §¶ng vµ Nhµ níc, ®Æc biÖt lµ trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vµ tríc viÖc lîi dông vÊn ®Ò d©n téc ®Ó chèng ph¸ c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa cña chñ nghÜa ®Õ quèc vµ c¸c thÕ lùc thï ®Þch hiÖn nay. Híng dÉn nghiªn cøu 1. §èi tîng, nhiÖm vô cña D©n téc häc lµ g×? 2. Chøc n¨ng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña D©n téc häc? Ngµy th¸ng n¨m 200 Gi¸o viªn