Bài giảng Chấn thương và vết thương bụng - TS. BS. Nguyễn Quốc Vinh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chấn thương và vết thương bụng do TS. BS. Nguyễn Quốc Vinh biên soạn với mục tiêu: Chẩn đoán được một bệnh nhân có tổn thương tạng trong ổ bụng; Đề ra được hướng xử trí thích hợp trước một trường hợp chấn thương hay vết thương bụng; Nắm được nguyên tắc phẫu thuật đối với các tạng bị tổn thương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chấn thương và vết thương bụng - TS. BS. Nguyễn Quốc Vinh

CHAÁN THÖÔNG VAØ VEÁT THÖÔNG BUÏNG TS. BS. Nguyễn Quốc Vinh Bộ môn Ngoại Đại học Y Dược TP.HCM
MUÏC TIEÂU • - Chaån ñoaùn ñöôïc moät beänh nhaân coù toån thöông taïng trong oå buïng • - Ñeà ra ñöôïc höôùng xöû trí thích hôïp tröôùc moät tröôøng hôïp chaán thöông hay veát thöông buïng • - Naém ñöôïc nguyeân taéc phaãu thuaät ñoái vôùi caùc taïng bò toån thöông
NGUYEÂN NHAÂN Chaán thöông buïng kín: - Thôøi bình: Ña soá chaán thöông buïng kín laø do tai naïn giao thoâng, tai naïn lao ñoäng, thieân tai - Thôøi chieán: Bom mìn noå, thöôøng naèm trong beänh caûnh ña chaán thöông (naëng) Veát thöông buïng: Baïch khí hay hoûa khí
CÔ CHEÁ TOÅN THÖÔNG Chaán thöông buïng kín Veát thöông thaáu buïng Cô cheá - Taêng ñoät ngoät aùp löïc oå - Baïch khí buïng, bò eùp giöõa 2 löïc - Hoûa khí: VT xuyeân – VT - Thay ñoåi quaùn tính choät – VT tieáp tuyeán Taïng Thöôøng taïng ñaëc > roãng Thöôøng taïng roãng > ñaëc toån Do baïch khí: taïng ôû caän keà VT thöông Do hoûa khí: taïng ôû xa VT cuõng coù theå toån thöông Veát thöông ngöïc thaáp hay taàng sinh moân coù theå gaây toån thöông taïng ôû buïng Löu yù: CTBK coù theå keát hôïp vôùi CTSN, CT ngöïc, .v.v Taïng ñaëc vaø taïng roãng coù theå cuøng bò toån thöông
CHAÁN THÖÔNG BUÏNG KÍN – Chaån ñoaùn coù xuaát huyeát noäi hay vieâm phuùc maïc? # Chaån ñoaùn taïng toån thöông: taïng ñaëc – taïng roãng? • Chaån ñoaùn hình aûnh giaù trò ñoái vôùi toån thöông taïng ñaëc > roãng • Dòch oå buïng + khoâng toån thöông taïng ñaëc/CT scan toån thöông taïng roãng hay maïc treo ruoät – Chaån ñoaùn möùc ñoä traàm troïng cuûa toån thöông
VEÁT THÖÔNG BUÏNG – ∆ tính chaát thaáu buïng: loøi ruoät, maïc noái, chaûy dòch tieâu hoùa, loã vaøo – loã ra (hoûa khí), ñau + ñeà khaùng, chaûy maùu ñöôøng tieâu hoùa, ñöôøng nieäu, thaùm saùt VT (teâ + phoøng moå), NS hay môû buïng thaùm saùt. – ∆ taïng toån thöông: theo vò trí veát thöông (chuù yù: VT naèm cao hoaëc VT vuøng taàng sinh moân).
TIEÁP CAÄN CHAÅN ÑOAÙN 1. Hoûi beänh söû: - Hoøan caûnh xaûy ra tai naïn - Thôøi gian xaûy ra tai naïn luùc nhaäp vieän - Cô cheá chaán thöông Höôùng taùc ñoäng Vò trí taùc ñoäng Löïc taùc ñoäng - Ñau buïng: vò trí tính chaát - Noân ra maùu, tieåu ra maùu - Sô cöùu
TIEÁP CAÄN CHAÅN ÑOAÙN 2. Khaùm laâm saøng: LUOÂN CHUÙ YÙ Daáu hieäu sinh toàn Khaùm toøan thaân: (thöù töï öu tieân) Hoâ haáp Tim maïch Soï naõo Buïng Nieäu, sinh duïc Tay chaân Khaùm ñi khaùm laïi nhieàu laàn
KHAÙM BUÏNG Nhìn: Goõ: Hình daïng buïng: tröôùng?, caân Goõ ñuïc hay vang? ñoái? Maát vuøng ñuïc tröôùc gan? Veát xaây xaùt, baàm thaønh buïng? Di ñoäng? Nghe: khoâng giuùp nhieàu trong Sôø: chaán thöông buïng Ñau khi khaùm? Möùc ñoä ñau? Thaêm aâm ñaïo tröïc traøng: Khu truù hay lan toûa? Sonde tieåu, daï daøy
CAÄN LAÂM SAØNG • Coâng thöùc maùu – Hct – Amylase maùu • Sieâu aâm buïng • XQ phoåi, XQ buïng khoâng söûa soaïn • CT-scanner (khi huyeát ñoäng oån) • Choïc doø (nhaïy 80%) – choïc röûa oå buïng (nhaïy 95%) • UIV, Cystography • Noäi soi chaån ñoaùn: caân nhaéc!
CAÄN LAÂM SAØNG 1. Sieâu aâm buïng: Öu ñieåm: - Ñöôïc duøng ñaàu tieân - Nhaïy, chính xaùc trong phaùt hieän dòch töï do trong buïng - Ñôn giaûn, khoâng xaâm laán, laøm laïi nhieàu laàn khi caàn - Chuù yù: tuï dòch maøng phoåi, maøng tim Nhöôïc ñieåm
CAÄN LAÂM SAØNG 2. Chuïp caét lôùp ñieän toùan Öu ñieåm: - Khoâng xaâm laán, nhaïy vaø chính xaùc - Xaùc ñònh ñöôïc toån thöông trong buïng vaø sau phuùc maïc - Daáu hieäu tröïc tieáp vaø giaùn tieáp Nhöôïc ñieåm: - Ñaét tieàn - Khoâng duøng ñöôïc khi sinh hieäu BN khoâng oån ñònh - Coù theå boû soùt toån thöông oáng tieâu hoùa
CAÄN LAÂM SAØNG 3. Choïc doø vaø röûa buïng chaån ñoùan (Macho,2003) Ngaøy nay ít duøng (xaâm laán, coù SA, CT) Chæ ñònh: chaån ñoaùn chöa roõ, khoâng coù maùy sieâu aâm
Ñaùnh giaù keát quaû röûa buïng: Intermidiate: Positive Dòch hoàng chaûy ra töï nhieân 10 ml maùu ñaïi theå chaûy ra töï 50.000 – 100.000 hoàng nhieân caàu/µL > 100.000 hoàng caàu/µL 100-500 baïch caàu/µL > 500 baïch caàu/µl (sau >3h) 75-175 units amylase/dL > 175 units amylase/dL Negative: Nhuoäm Gram coù vi truøng Huùt ra dòch trong Maät (nhìn thaáy, xeùt nghieäm < 100 baïch caàu/µl thaáy) < 75 units amylase/dL Maûnh thöùc aên
NOÄI SOI OÅ BUÏNG CHAÅN ÑOÙAN Quan troïng trong veát thöông buïng: Raùch phuùc maïc? giaûm môû buïng thaùm saùt Noäi soi ñieàu trò: ruoät, cô hoøanh Chaán thöông buïng: Duøng an toøan, hieäu quaû trong BN oån ñònh Caàn löu yù: Soùt thöông toån (veát thöông buïng) RL huyeát ñoäng do bôm hôi phuùc maïc Thuyeân taéc khí.
ÑIEÀU TRÒ Ñaùnh giaù caùc thöông toån ñe doïa töùc thì sinh maïng BN vaø xöû trí ngay: a.Khí ñaïo: baûo ñaûm ñöôøng thôû thoâng thoaùng b.Hoâ haáp: trao ñoåi khí ñaày ñuû c.Tuaàn hoaøn: khoáng cheá chaûy maùu, ñaët ñöôøng truyeàn tónh maïch, baét ñaàu tieán haønh boài hoaøn theå dòch d.Thaàn kinh: ñaùnh giaù tri giaùc, ñoàng töû, vaän ñoäng, caûm giaùc e.Khaùm toaøn thaân: phaùt hieän caùc thöông toån keát hôïp f. Giaûi aùp daï daøy g.Ñaët thoâng tieåu
CHAÁN THÖÔNG BUÏNG KÍN • BN huyeát ñoäng khoâng oån ñònh hoaëc soác: – Khoâng chaûy maùu choã khaùc Xuaát huyeát noäi – Coù chaûy maùu choã khaùc Sieâu aâm, choïc doø oå buïng (+) Môû thaêm doø • Huyeát ñoäng oån ñònh: – SAÂ khoâng dòch theo doõi theâm – SAÂ coù dòch chuïp CT scan coù toån thöông gan hoaëc laùch caân nhaéc ñieàu trò baûo toàn? (thaønh coâng cao: 90- 95%) – SAÂ coù dòch chuïp CT scan khoâng toån thöông gan hoaëc laùch nghó ñeán toån thöông taïng roãng choïc doø, noäi soi hoaëc môû buïng chaån ñoaùn