Gi i thi u<br />
Khi phân tích các tác đ ng c a thương<br />
m i và s b o h ñ i v i 1 n n kinh t ,<br />
đ ñơn gi n hóa các mô hình phân tích,<br />
chúng ta gi ñ nh r ng t l thương m i<br />
và giá qu c t c a các lo i hàng hóa<br />
không đ i.<br />
l Đi u này đúng v i các qu c gia nh vì<br />
các qu c gia này không th t thay ñ i t<br />
l thương m i hay giá qu c t .<br />
<br />
Chương 4. T l thương m i và<br />
đư ng cong ngo i thương<br />
<br />
l<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
Gi i thi u<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
Gi i thi u<br />
<br />
Tuy nhiên, m t s qu c gia đóng vai trò nh ng<br />
nhà xu t kh u chính trên th gi i m t s m t<br />
hàng.<br />
VD:<br />
l<br />
l<br />
l<br />
l<br />
l<br />
l<br />
l<br />
l<br />
<br />
2<br />
<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
Nam Phi v i kim cương<br />
Úc xu t kh u len<br />
M xu t kh u máy bay<br />
Canada v i g<br />
A r p Xê út v i d u thô<br />
Brazil có cà phê<br />
Đ c xu t kh u hóa ch t<br />
Vi t nam có ?................................................................<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
M t s nư c l i đóng vai trò là nh ng<br />
nhà nh p kh u chính như:<br />
l<br />
l<br />
<br />
3<br />
<br />
M nh p xăng d u<br />
Nh t b n nh p th c ph m<br />
Các nư c châu M la tinh nh p máy móc và<br />
trang thi t b<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
4<br />
<br />
Gi i thi u<br />
l<br />
<br />
Gi i thi u<br />
<br />
Như v y, th trư ng<br />
1 qu c gia có th tác<br />
đ ng đ n giá qu c t và kim ng ch xu t nh p<br />
kh u c a m t lo i hàng hóa n u như n n kinh<br />
t c a nó ñ l n so v i th gi i<br />
<br />
=> T l<br />
đ in<br />
hi u<br />
th gi<br />
<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
thương m i tt c a 1 qu c gia cũng thay<br />
u như các y u t s n xu t cũng như th<br />
qu c gia đó ñ l n đ tác đ ng đ n giá<br />
i.<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
l<br />
<br />
5<br />
<br />
T l thương m i tăng cùng v i<br />
chuyên môn hóa<br />
XM<br />
<br />
l<br />
<br />
tt = 2<br />
<br />
150<br />
<br />
l<br />
110<br />
100<br />
<br />
50<br />
<br />
T<br />
A<br />
<br />
D<br />
E<br />
<br />
D<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
XM<br />
<br />
135<br />
<br />
150<br />
<br />
T’<br />
<br />
130<br />
110<br />
100<br />
<br />
Đư ng h u d ng c a ngư i<br />
tiêu dùng tăng lên đ n đư ng II.<br />
<br />
TS<br />
<br />
50<br />
<br />
l<br />
<br />
l<br />
<br />
T<br />
A<br />
<br />
Khi tt tăng lên 3, n n kinh t s chuyên<br />
môn hóa nhi u hơn vào s n xu t TS và<br />
có th tiêu th càng nhi u hơn c 2 m t<br />
hàng t i đi m T’ (so v i đi m T)<br />
Kim ng ch thương m i tăng trư ng t<br />
đ n tam giác thương m i T’D’E’, trong đó,<br />
n n kinh t s xu t kh u 35 TS đ nh p<br />
kh u 105 XM.<br />
<br />
•Đư ng h u d ng v<br />
trí III cao hơn ñư ng II.<br />
<br />
D<br />
E’ D’<br />
<br />
105 110 145<br />
<br />
II<br />
<br />
III<br />
TS<br />
<br />
S chuyên môn hóa gia tăng<br />
cùng v i t l thương m i<br />
<br />
S chuyên môn hóa và t l thương m i<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
tt = 3<br />
<br />
150<br />
<br />
25<br />
<br />
105<br />
<br />
6<br />
<br />
T l thương m i<br />
<br />
Khi tt=2, n n kinh t s chuyên môn hóa<br />
vào s n xu t TS và trao ñ i thương m i<br />
đ có th tiêu th nhi u hơn c 2 m t<br />
hàng t i đi m T (so v i đi m A)<br />
Kim ng ch thương m i tăng trư ng t 0<br />
(t i đi m A) ñ n tam giác thương m i<br />
TDE, trong đó, n n kinh t s xu t kh u<br />
30 TS ñ nh p kh u 60 XM.<br />
<br />
II<br />
<br />
T l thương m i gi a 2 n n kinh t ñư c xác đ nh<br />
b i các tương tác c a dư c u (excess demand) và dư<br />
cung (excess supply)<br />
Đư ng PPF và th hi u trong m i qu c gia s xác đ nh<br />
chi u hư ng c a thương m i, t l và m c đ thương<br />
m i (kim ng ch xu t nh p kh u)<br />
Các ti n b k thu t, s tăng trư ng kinh t và các<br />
thay đ i trong th hi u ngư i tiêu dùng cũng s tác<br />
đ ng đ n t l và kim ng ch xu t nh p kh u.<br />
Đư ng cong ngo i thương (offer curve) s ch ng minh<br />
m i quan h thương m i gi a các bên.<br />
<br />
7<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
8<br />
<br />
Đư ng cong ngo i thương<br />
m t cách v khác, ñư ng tt đư c th hi n<br />
b ng nh ng tia th ng chi u t g c t a đ<br />
g c t a đ , không có s trao ñ i thương m i<br />
x y ra<br />
tt = 2, 30 TS đư c xu t kh u đ ñ i l y 60 XM<br />
tt = 3, 35 TS đư c xu t kh u đ ñ i l y 105 XM<br />
Đư ng cong ngo i thương c a qu c gia A (ký<br />
hi u là A) s n i t t c các m c đ xu t kh u và<br />
nh p kh u các t l thương m i v i nhau.<br />
<br />
l<br />
<br />
XM nh p<br />
<br />
A tt = 3<br />
l<br />
tt = 2<br />
l<br />
<br />
105<br />
<br />
Đư ng cong ngo i thương<br />
<br />
l<br />
l<br />
<br />
60<br />
<br />
l<br />
<br />
XM xu t<br />
<br />
tt = 2<br />
l<br />
<br />
tt =1<br />
<br />
l<br />
<br />
B<br />
<br />
80<br />
60<br />
<br />
l<br />
<br />
• ðư ng cong ngo i thương th hi n s n lư ng<br />
c a 1 m t hàng mà m t qu c gia s n sàng xu t<br />
kh u đ ñ i l y s n lư ng hàng nh p kh u<br />
các t l thương m i khác nhau.<br />
30 35<br />
<br />
l<br />
<br />
TS xu t kh u<br />
<br />
30<br />
<br />
9<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
Đư ng cong ngo i thương<br />
l<br />
<br />
A<br />
<br />
l<br />
<br />
tt = 2<br />
<br />
l<br />
<br />
B<br />
60<br />
l<br />
<br />
30 35<br />
<br />
TS nh p kh u<br />
<br />
80<br />
<br />
Đư ng cong ngo i thương<br />
c a qu c gia B<br />
<br />
Đư ng cong ngo i thương<br />
<br />
XM<br />
<br />
m t nư c đ i tác B, s n lư ng<br />
xu t kh u XM gia tăng khi n n kinh<br />
t c a h m c a r ng hơn đ i v i<br />
giao thương qu c t .<br />
g c t a đ , không có thương m i<br />
qu c t<br />
m c giá XM so v i TS b ng 0.5,<br />
qu c gia B s xu t kh u 60 XM đ<br />
đ i l y 30 TS nh p kh u<br />
m c giá tt=1, qu c gia B s xu t<br />
80 XM ñ i l y 80 TS<br />
Đư ng cong ngo i thương c a qu c<br />
gia B s k t n i t t c các s n lư ng<br />
xu t nh p kh u c a B các t l<br />
thương m i khác nhau.<br />
<br />
10<br />
<br />
T l thương m i n đ nh<br />
<br />
Đ ñơn gi n hóa, gi s th trư ng ch có<br />
2 qu c gia, A và B.<br />
Khi hai đư ng cong ngo i thương c a 2<br />
qu c gia A và B g p nhau, t l thương<br />
m i qu c t và m c đ giao d ch s ñư c<br />
xác đ nh t i đi m cân b ng.<br />
tt=2, qu c gia A s n sàng xu t kh u 30<br />
TS đ ñ i l y 60 XM nh p kh u, trong khi<br />
qu c gia B s n sàng xu t kh u 60 XM đ<br />
đ i l y 30 TS nh p kh u<br />
b t kỳ m t t l thương m i nào khác,<br />
xu t kh u t 1 qu c gia này s không<br />
trùng kh p v i lư ng nh p kh u t 1<br />
qu c gia khác.<br />
<br />
XM<br />
<br />
A tt = 3<br />
tt = 2<br />
<br />
l<br />
<br />
N u tt = 1, th trư ng qu c t s thi u<br />
65 TS và th a 65 XM<br />
<br />
l<br />
<br />
N u tt = 3, th trư ng qu c t s<br />
thi u 105 - 54 = 51 XM<br />
th a 35-18 = 17 TS.<br />
<br />
l<br />
<br />
Các tác đ ng kinh t s ñưa giá qu c<br />
t hay t l thương m i tr v ñi m<br />
cân b ng tt = 2.<br />
<br />
tt =1<br />
<br />
105<br />
<br />
B<br />
<br />
80<br />
60<br />
54<br />
<br />
15<br />
15<br />
<br />
TS<br />
<br />
18 30 35<br />
<br />
TS<br />
80<br />
<br />
Xác đ nh t l thương m i qu c t n đ nh<br />
thông qua đư ng cong ngo i thương<br />
<br />
S cân b ng giá qu c t<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
11<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
12<br />
<br />
T l thương m i n đ nh<br />
XM<br />
<br />
A’<br />
A<br />
tt=2 tt=1.75<br />
<br />
B<br />
70<br />
60<br />
<br />
Th o lu n (15 phút)<br />
<br />
Khi đư ng cong c a qu c gia A m r ng<br />
t A sang A’,<br />
=> qu c gia này tăng cư ng giao thương<br />
qu c t ,<br />
=> t l thương m i c a nó s gi m<br />
(VD: t tt=2 thành tt=1.75)<br />
=> m c đ xu t nh p kh u tăng<br />
<br />
l<br />
l<br />
l<br />
<br />
Lý do c a vi c m r ng đư ng cong ngo i thương:<br />
Gi m thu nh p kh u<br />
Tăng hi u qu s n xu t trong các ngành s n xu t đ<br />
xu t kh u (VD: TS)<br />
30<br />
<br />
Đư ng cong ngo i thương có th b bó h p l i<br />
(trái ngư c v i m r ng) không? Vì sao?<br />
Khi đó, t l thương m i s thay ñ i như th<br />
nào?<br />
Hãy cho các ví d !<br />
<br />
TS<br />
40<br />
<br />
Xác đ nh t l thương m i qu c t n đ nh<br />
thông qua đư ng cong ngo i thương<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
13<br />
<br />
TS Nguy n Minh Đ c 2009<br />
<br />
14<br />
<br />