Bài giảng chương Bệnh về biến dưỡng - PGS.TS. Nguyễn Tất Toàn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng chương Bệnh về biến dưỡng trình bày các rối loạn chuyển hóa (biến dưỡng) thường gặp ở người, bao gồm nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh, biểu hiện lâm sàng và hướng điều trị. Nội dung đề cập đến các bệnh như tiểu đường, rối loạn lipid máu, gout và các bệnh chuyển hóa bẩm sinh, nhấn mạnh vai trò của dinh dưỡng và lối sống trong dự phòng và quản lý bệnh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng chương Bệnh về biến dưỡng - PGS.TS. Nguyễn Tất Toàn

Trường Đại Học Nông Lâm Tp. HCM Khoa Chăn Nuôi Thú Y Chương BỆNH VỀ BIẾN DƯỠNG PGS.TS. Nguyễn Tất Toàn ThS. Lý Hồng Sơn Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn nuôi Thú y
Giới thiệu  Bệnh biến dưỡng: quan trọng nhất trên bò sữa và cừu cái mang thai  Xảy ra thỉnh thoảng trên những loài khác Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 2
NỘI DUNG  Bệnh sốt sữa  Bệnh Ketone huyết  Bệnh acid dạ cỏ  Bệnh còi xương  Thiếu máu do thiếu sắt  Thiếu kẽm  Thiếu vitamin A Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 3
GIẢM CANXI HUYẾT - SỐT SỮA-BẠI LIỆT SAU SINH (Milk Fever) Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
ĐỊNH NGHĨA  Bệnh của bò, cừu và dê trưởng thành ở thời điểm sinh đẻ do giảm Canxi huyết và có đặc điểm: yếu ớt, nằm nghiêng một bên, cuối cùng shock và chết. Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 5
NGUYÊN NHÂN  Giảm lượng Ca huyết ở giai đoạn trước, trong lúc hay sau khi sinh  Đầu chu kỳ sữa, nhu cầu Ca rất lớn – 2,3 g Ca/lít sữa đầu  Thiếu vitamin D  Rối loạn hormon tuyến cận giáp Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 6
DỊCH TỄ  Bệnh trên bò sữa cao sản  Giống Jersey nhạy cảm nhất với bệnh  Xảy ra 48 giờ sau khi sinh hoặc trước lúc sinh  Bò đẻ lứa đầu hiếm khi bệnh  Bệnh tăng theo lứa đẻ: đa phần bò >5 tuổi  Hiếm xảy ra trên bò thịt Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 7
CƠ CHẾ SINH BỆNH  Giai đoạn cạn sữa: nhu cầu Ca tương đối thấp (10-12 g/ngày)  Đầu chu kỳ sữa: nhu cầu >30 g/ngày  kích thích cơ chế điều hòa cân bằng Ca: – Parathyorid • Tái hấp thu Ca ở thận • Huy động Ca từ xương • Sản xuất 1,25-(OH)2D3 bởi thận Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 8
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 9
 Nếu rối loạn cơ chế điều hòa Canxi  giảm Canxi huyết  Khoảng 5-20% bò không thể duy trì lượng Canxi trong huyết thanh (1.0-1.4 mmol/L)  sốt sữa Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 10
 Giảm canxi huyết ảnh hưởng đến co thắt của cơ như sau: – Tác động ổn định của Ca lên màng thần kinh ngoại biên  Hưng phấn thần kinh cơ và co giật nhẹ ở giai đoạn đầu – Cần thiết cho việc phóng thích acetylcholine ở các điểm thần kinh-cơ  liệt cơ – Liệt những cơ khác nhau: • Cơ xương: thú nằm • Cơ tim: giảm co thắt, lượng máu tống ra và huyết áp động mạch • Cơ trơn: tắt sữa, giảm nhu động tiêu hóa Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 11
TRIỆU CHỨNG  3 giai đoạn lâm sàng khác nhau  Thường xuất hiện trong 72 giờ đầu sau khi sinh  Giai đoạn 1: – Thú có khả năng tự đứng dậy và đi lại – Dấu hiệu hưng phấn và co giật nhẹ – Đi đứng mất điều hòa: có thể ngã Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 12
 Giai đoạn 2 – Không thể tự đứng dậy và nằm quẹo đầu vào bụng – Suy nhược, không ăn, gương mũi khô – Hạ nhiệt độ (36-38oC), nhiệt độ ngoại vi lạnh – Nhiệt độ trực tràng có thể tăng nếu ngoại vi >38 – Tim đập nhanh với lực đập giảm Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 13
– Ứ động chất chứa ở dạ dày ruột: chướng hơi, đi phân nhiều, mất trương lực hậu môn – Mất khả năng đi tiểu – Tử cung trơ – Dãn đồng tử: đáp ứng chậm hoặc không có Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 14
 Giai đoạn 3 – Mất cảm giác đến hôn mê – Liệt, nghiêng đầu vào bụng, chướng hơi nặng – Không đáp ứng với những kích thích – Tần số tim tăng (120 nhịp/phút), mạch đập yếu thậm chí không cảm nhận được – Bò ở giai đoạn này chỉ sống được trong vài giờ Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 15
CHẨN ĐO\N  Dựa trên những biểu hiện lâm sàng  Giảm Canxi huyết: Ca tổng số
TIÊN LƯỢNG  Nếu được điều trị nhanh chóng: tiên lượng tốt  Nếu kéo dài (>6 giờ trước điều trị)  nguy cơ kế phát các bệnh: tiên lượng xấu – Viêm vú – Đau cơ xương – Hoại tử cơ do thiếu máu cục bộ Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 17
ĐIỀU TRỊ  Truyền tĩnh mạch muối Canxi Gluconate: tốc độ chậm, 1g Ca/45 Kg trọng lượng  Nghe tim trong lúc truyền – Ngưng nếu giảm hay loạn nhịp  Để tránh ảnh hưởng lên tim của Ca – Tiêm Atropin (IV) – MgSO4 10%: 100-400 ml/IV Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 18
 Bò không đáp ứng với liệu trình Canxi  Vitamin D3  Nếu bò nằm lâu  trở bên ít nhất 4 lần/ngày  tránh chèn ép cơ  Dùng giá đỡ bò đứng dậy Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 19
 Đáp ứng với điều trị – Rung cơ của hõm hông và khắp cơ thể – Ợ hơi, đi phân – Gương mũi ẩm ướt – Tiếng tim mạnh dần – Đi tiểu khi bò tự đứng dậy Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM 20