intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Chuyên đề Sinh học 12 - Bài 3: Công nghệ gene và thành tựu (Sách Chân trời sáng tạo)

Chia sẻ: Lệ Minh Gia | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:44

2
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chuyên đề Sinh học 12 - Bài 3: Công nghệ gene và thành tựu (Sách Chân trời sáng tạo) được biên soạn nhằm giúp học sinh nắm vững khái niệm công nghệ gen, hiểu được công nghệ gen là một lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng nhằm thao tác, điều khiển và cải biến vật chất di truyền (ADN) của sinh vật; tìm hiểu các bước cơ bản trong quy trình tạo ra sinh vật chuyển gen, bao gồm: tách và cắt ADN, tạo ADN tái tổ hợp, chuyển ADN vào tế bào nhận, và sàng lọc cá thể mang gen mới;... Mời các em cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chuyên đề Sinh học 12 - Bài 3: Công nghệ gene và thành tựu (Sách Chân trời sáng tạo)

  1. Bộ sách: Chân trời sáng tạo Môn học: Chuyên đề học tập Sinh học 12 Chuyên đề 1: SINH HỌC PHÂN TỬ Bài 3 CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU
  2. HĐ1. Khởi động Vào năm 2000, một trong những sản phẩm dự án nghệ thuật chuyển gene mang tên “GFP Bunny” của giáo sư Eduordo Koc (thuộc Học viện Nghệ thuật Chicago) chính là Alba - một chú thỏ bạch tạng có khả năng phát huỳnh quang. Chú thỏ này được tạo ra nhờ chuyển gene mã hóa protein huỳnh quang màu lục từ một loài sứa ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương. Bằng cách nào mà các nhà khoa học có thể chuyển gene từ sứa sang thỏ? Việc chuyển gene được thực hiện nhằm mục đích gì?
  3. HĐ1. Khởi động Thảo luận nhóm, hoàn thành PHT theo bảng dưới đây, sau đó GV sẽ gọi ngẫu nhiên thành viên của nhóm lên báo cáo: K W L Liệt kê những điều em Liệt kê những điều em Liệt kê những điều em đã biết về chuyển gene muốn học về chuyển đã học về chuyển gene gene từ những bài trước
  4. Chuyên đề 1: Sinh học phân tử BÀI 3: CÔNG NGHỆ GENE VÀ THÀNH TỰU
  5. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 2.1. CÔNG NGHỆ GENE 2.2. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CHUYỂN GENE 2.3. TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GENE 2.4. TẠO ĐỘNG VẬT CHUYỂN GENE
  6. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.1. TÌM HIỂU VỀ CÔNG NGHỆ GENE
  7. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.1. TÌM HIỂU VỀ CÔNG NGHỆ GENE HS theo dõi clip kết hợp với thông tin SGK, hình 3.2 để thảo luận trả lời câu hỏi
  8. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.1. TÌM HIỂU VỀ CÔNG NGHỆ GENE Câu 1: Công nghệ gene là quy trình công nghệ dựa trên nguyên lí (1) và nguyên lí (2), sản phẩm tạo ra gồm DNA tái tổ hợp và protein tái tổ hợp với số lượng (3) trên quy mô (4) hoặc quy mô (5), được sử dụng để phục vụ cho (6) thực tiễn. Câu 2: Việc chuyển gene giữa các loài khác nhau được tiến hành dựa trên cơ sở nào? Câu 3: Mô tả các bước trong công nghệ gene?
  9. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.1. TÌM HIỂU VỀ CÔNG NGHỆ GENE Câu 1: Công nghệ gene là quy trình công nghệ dựa trên nguyên lí (1) tái tổ hợp DNA và nguyên lí (2) biểu hiện gene, sản phẩm tạo ra gồm DNA tái tổ hợp và protein tái tổ hợp với số lượng (3) lớn trên quy mô (4) phòng thí nghiệm hoặc quy mô (5) công nghiệp, được sử dụng để phục vụ cho (6) đời sống thực tiễn.
  10. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.1. TÌM HIỂU VỀ CÔNG NGHỆ GENE Câu 2: Việc chuyển gene giữa các loài khác nhau được tiến hành dựa trên cơ sở nào? Chuyển gene giữa các loài khác nhau được tiến hành dựa trên cơ sở đoạn DNA hoặc gene ngoại lai được chuyển từ loài này vào một loài khác và được biểu hiện thành sản phẩm.
  11. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.1. TÌM HIỂU VỀ CÔNG NGHỆ GENE Bước 1: Tách dòng phân tử (đoạn DNA hoặc gene mong muốn) từ phân tử DNA nhiễm sắc thể của tế bào cho. Bước 2: Tạo vector tái tổ hợp: gene mong muốn được cài vào vector chuyển gene để tạo vector tái tổ hợp. Câu 3: Các bước thực hiện công Bước 3: Biến nạp vector tái tổ hợp vào tế bào chủ: vector tái tổ nghệ gene: hợp được chuyển vào tế bào chủ bằng biến nạp. Bước 4: Tạo dòng vector tái tổ hợp: nuôi cấy tế bào chủ chứa DNA tái tổ hợp để nhân dòng gene mong muốn hoặc tạo điều kiện cho gene đã ghép được biểu hiện để thu được protein tái tổ hợp.
  12. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.2. TÌM HIỂU CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CHUYỂN GENE: CHUYỂN GENE - Có 4 trạm học tập: Trạm 1, trạm 2, trạm 3, trạm 4. Mỗi trạm có cơ sở dữ liệu để học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập ở trạm đó. Giao nhiệm vụ - HS bắt cặp để hoàn thành nhiệm vụ học tập ở tất cả các trạm (Phiếu học tập); mỗi cặp có thể bắt đầu từ bất cứ trạm nào. - Thời gian thực hiện: tối đa 15 phút. Trạm 1 Trạm 2 Trạm 3 Trạm 4 Vai trò và đặc điểm của Một số vector chuyển Tạo vector tái tổ hợp Tế bào chủ vector chuyển gene gene phổ biến - Vì sao phải sử dụng vector để chuyển gen từ tế bào này sang tế - Quan sát hình 3.5, hãy mô tả bào khác? Hãy vẽ sơ đồ tư duy thể các bước tạo vector tái tổ hợp Các loại tế bào chủ được - Quan sát hình 3.3, 3.4, hãy chỉ ra hiện nguồn gốc, đặc điểm từ plasmid? sử dụng trong công nghệ những đặc điểm chung của các một số loại vector chuyển - Sau khi chuyển vào tế bào, gene cần có những đặc loại vector chuyển gen để đảm gen phổ biến. bằng cách nào có thể phát điểm gì? bảo chúng có thể thực hiện chức hiện dòng tế bào mang năng chuyển gen từ tế bào này plasmid tái tổ hợp? sang tế bào khác?
  13. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.2. TÌM HIỂU CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CHUYỂN GENE: CHUYỂN GENE ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Trạm Nội dung câu hỏi Trả lời - Vì sao phải sử dụng vector để Việc sử dụng vector để chuyển gene từ tế bào này sang tế bào chuyển gen từ tế bào này sang tế bào khác nhằm khắc phục được các khó khăn khi biến nạp trực tiếp khác? đoạn gene cần chuyển vào tế bào như: đảm bảo gene cần chuyển có thể tích hợp vào nhiễm sắc thể của tế bào nhận để có thể tăng số lượng bản sao và được biểu hiện trong tế bào nhận, DNA không bị phân huỷ bởi các enzyme trong tế bào nhận. 1 - Quan sát hình 3.3, 3.4, hãy chỉ ra - Có trình tự khởi đầu sao chép (điểm Ori) để có thể nhân lên những đặc điểm chung của các loại trong tế bào nhận. vector chuyển gen để đảm bảo chúng - Có các trình tự nhận biết bởi enzyme cắt giới hạn để cắt mở có thể thực hiện chức năng chuyển vòng plasmid gen từ tế bào này sang tế bào khác? và gắn với gene cần chuyển. - Có các gene chỉ thị (gene đánh dấu - marker genes) để nhận biết được tế bào nhận có chứa DNA tái tổ hợp.
  14. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.2. TÌM HIỂU CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CHUYỂN GENE: CHUYỂN GENE ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Trạm Nội dung câu hỏi Trả lời Thế hệ thứ nhất (Không còn sử dụng) Hãy vẽ sơ đồ tư duy Thế hệ thứ hai(mang gen kháng thuốc + Plasmid thể hiện nguồn gốc, trình tự nhận biết enzyme cắt giới hạn) Nguồn đặc điểm một số gốc từ 2 Các Thế hệ thứ 3 (KT nhỏ, sao chép nhanh) loại vector chuyển vi gen phổ biến. loại khuẩn vector Ti Dùng phổ biến trong chuyển gen ở thực chuyển plasmid vật gen Nguồn gốc Dùng để chuyển gen vào tế bào vi khuẩn, ĐV virus
  15. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.2. TÌM HIỂU CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CHUYỂN GENE: CHUYỂN GENE ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Trạm Nội dung câu hỏi Trả lời Bước 1: Tách gene cần chuyển và cắt mở vòng plasmid bằng - Quan sát hình 3.5, hãy mô tả các enzyme BamHI. bước tạo vector tái tổ hợp từ Bước 2: Gắn gene cần chuyển vào plasmid bằng enzyme ligase plasmid? để tạo vector tái tổ hợp. 3 Có thể phát hiện dòng tế bào mang plasmid tái tổ hợp thông - Sau khi chuyển vào tế bào, bằng qua: cách nào có thể phát hiện dòng tế Tín hiệu phóng xạ được đánh dấu trên gene cần chuyển. bào mang plasmid tái tổ hợp? Sự biểu hiện của các gene chỉ thị trên plasmid. Dễ nuôi cấy, có tốc độ sinh trưởng nhanh, các quá trình biểu Các loại tế bào chủ được sử dụng hiện gene (phiên mã và dịch mã) diễn ra đồng thời, có thể thu 4 trong công nghệ gene cần có những nhận được nhiều vector chuyển gene, dễ tạo được các dòng đột đặc điểm gì? biến khác nhau.
  16. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.3. TÌM HIỂU MỘT SỐ PHƯƠNG III. TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GEN: PHÁP TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GENE Giao nhiệm vụ học tập: HS làm việc theo cặp để hoàn thành Phiếu học tập số 2 trong 10 phút PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 TÌM HIỂU MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GENE Câu hỏi 1: Dựa vào Sách chuyên đề học tập Sinh học, mục III, trang 24 – 26, hãy vẽ sơ đồ nhánh thể hiện các phương pháp tạo thực vật chuyển gene. Câu hỏi 2: Dựa vào Sách chuyên đề học tập Sinh học, mục III, trang 24 – 26, hãy hoàn thành bảng sau: Kết quả STT Nội dung thảo luận 1 Các bước tạo thực vật chuyển gene nhờ Ti plasmid. … Nguyên lí của phương pháp tạo thực vật chuyển gene nhờ súng 2 bắn gene. …
  17. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.3. TÌM HIỂU MỘT SỐ PHƯƠNG III. TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GEN: PHÁP TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GENE ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1. Một số phương pháp tạo thực vật chuyển gen Trả lời câu hỏi số 1 Chuyển gen nhờ vi khuẩn Chuyển gen gián tiếp Chuyển gen nhờ virus Các phương pháp tạo thực Chuyển gen bằng hóa chất vật chuyển gen Chuyển gen bằng xung điện Chuyển gen trực tiếp Chuyển gen bằng vi tiêm Chuyển gen qua ống phấn Chuyển gen bằng sung bắn gen
  18. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.3. TÌM HIỂU MỘT SỐ PHƯƠNG III. TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GEN: PHÁP TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GENE ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 2. Các bước tạo thực vật chuyển gene nhờ Ti plasmid. Trả lời câu hỏi số 2 STT Nội dung thảo luận Kết quả Bước 1: Phân lập gen cần chuyển. Các bước tạo thực vật chuyển Bước 2: Tạo plasmid tái tổ hợp. 1 gene nhờ Ti plasmid. Bước 3: Biến nạp plasmid tái tổ hợp vào tế bào thực vật. Bước 4: Tái sinh cây trồng biến đổi gen. Nguyên lí của phương pháp tạo Nguyên lí của phương pháp này là dùng các hạt vàng thực vật chuyển gene nhờ súng (viên đạn) mang vector tái tổ hợp để bắn vào tế bào thực 2 bắn gene. vật, nhờ áp lực cao của luồng khí helium, các hạt xuyên qua thành tế bào và màng sinh chất để đi vào trong nhân tế bào
  19. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.3. TÌM HIỂU MỘT SỐ PHƯƠNG III. TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GEN: PHÁP TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GENE
  20. Bài 3: CÔNG NGHỆ GEN VÀ THÀNH TỰU HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 2.3. TÌM HIỂU MỘT SỐ PHƯƠNG III. TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GEN: PHÁP TẠO THỰC VẬT CHUYỂN GENE Hình 3.6. Phương pháp chuyển gen nhờ vi khuẩn A. tumefaciens
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
7=>1